Bijeenkomst in het Lagerhuis. Het krijgsbedrijf in Polen. blad /•unmberlain aan hetwoord. ChO"1 --houden zitting van het La- gïSSfftï-— "»dbe DevSS .°ver den huldlgen SS* Na den eersten schok in België. DERPE ALKMAARSCHE COURANT VAN VRIJDAG 8 SEPTEMBER 1939. IndeÜedftnSir John Simon meegedeeld, «rhuis heeft Stf nnenkort een verkla- groofoë; resident, Chamberlain, legde £d, endzeeidve°rweldigende meerderheid ta Tegen de 0 p00ische soldaat, die ae luC^nbeSt in aantal en geschut elke overtroffen w Duitschen opmarsch. Het centimeter va vervolgde chamberlain, DultSC. lïnn te bestaan, de voornaamste schün4 ff" richten tegen Polen, ondanks inspanning )priaal en menschenle- Sïïen hebben, blijft vens, dat zJ emoed van het p00lsche het moreel e Britsche en Fransche v0lk °nrng hebben vandaag een overeen- regeeffdc Poolsche regeering geteekend afschaffing van verderen finan- cieeiehulp f ^heeft Frankrijk z«n strijd- \tfn met volkomen doeltreffendheid »mak gemobiliseerd en thans zyn zij met d^n vijand in contact aan hun gemeen- SCBOet'uitbreken van den oorlog legt het h. vnlk eenzelfde vastberadenheid en te neme samenwerking is volledig. is De samenwerking tusschen beide landen volledig en de regelingen, welke thans van kracht zijn geworden voor overleg op 1 eebied verband houdende met de oor- bevoering werken gemakkelijk en goed. Hier te lande, aldus Chamberlain, zijn de defensieve militaire maatregelen van ons le ver welke zeer uitgestrekt zyn, op tijd ge nomen, dank zij de voorzorgen gedurende het tijdperk van spanning. De opstelling van het luchtafweergeschut en van de kustver dediging is op doeltreffende wijze geschied. De mobilisatie van de rest van het leger is met de grootste vlotheid verloopen. Het mo reel van alle gelederen is hoog. De aanvallen van Duitsche duik- booten op Engelsche schepen. Overgaande tot de strijdkrachten ter zee reide Chamberlain: Een belangrijk feit is tot dusver de ont wikkeling van de aanvallen van Duitsche duikbooten op Engelsche schepen. Het tot zinken brengen van de „Athenia" met zijn tooneelen van dood en schrik, heeft feitelijk den oorlog ingeluid en geen ontken ningen of fantasieën van Duitschland zullen het publiek overtuigen van Duitschlands onschuld aan deze misdaad, welke de we reld diep heeft geschokt en verschrikt. Behalve de „Athenia" zijn aanvallen on derworpen op andere Britsche schepen door Duitsche duikbooten en zijn drie of vier schepen tot zinken gebracht. De admiraliteit, zoo vervolgde Cham berlain, heeft terstond tegenmaatrege len getroffen. De Britsche torpedojagers en andere anti-duikbootvaartuigen zijn zeer actief en weldra zullen groote ver sterkingen van anti-duikboot en escorte- vaartuigen beschikbaar worden. Stap pen zijn ondernomen, om zoo spoedig mogelijk een convooistelsel in te rich ten. De meesten der tot dusver aangevallen schepen waren vaartuigen die hun reis be gonnen waren voor het uitbreken van den oorlog en voor hen kon deze verdedigings organisatie natuurlijk niet terstond volledig 'org,ef- Hoewel wekelijksche verliezen ver- ac t moeten worden geenszins wil ik de reïgmg voor onze scheepvaart verklei- Sel°°f ik dat het huis en het land ervan verzekerd kunnen zijn, dat de marine het probleem steeds beter in bedwang zal weten te krijgen. Sprekende over de aanvallen van vliegtuigen op Duitsche oorlogsschepen te Wilhelmshaven, zeide Chamberlain: op een zgn. slagschip in zakformaat zijn minstens twee treffers neergekomen. Men moet bedenken dat het aangeval len doel waarschijnlijk tot de best ver dedigde punten van Duitschand behoort. De wijze, waarop de aanvallers hun taak hebben volbracht ondanks de kracht der verdediging, is de hoogste lof waardig. Ook moet rekening gehou den worden met de weersgesteldheid op den namiddag van den inval. Het zicht was bijzonder slecht en het laatste sta dium der aanvallen geschiedde in een verblindenden regen en storm. Het zal het Huis interesseeren te verne men dat onder hen, die aan den aanval deel namen, zich eenigen bevonden uit de domi nions. Het Huis weet, dat uitgebreide ver kenningsvluchten boven Duitschland zijn uitgevoerd op drie achtereenvolgende avon den van deze week. Meer dan tien millioen exemplaren strooibiljetten gericht tot het Duitsche volk, zijn over een uitgestrekt gebied in Noordelijk en Westelijk Duitschland, incl. het Roergebied, neergelaten. Hoewel bij elke gelegenheid de vijande lijke verdediging volledig in werking werd gesteld, werd geen contact verkregen met vijandelijke vliegtuigen en keerden al onze toestellen veilig naar hun bases terug. De bedrijvigheid der vecht- en kustcom- mando's is, al liep zij minder in het oog, niet minder intensief geweest. De organisatie van de defensiediensten in het binnenland wordt snel voltooid. De verduisteringsmaat regelen werken op bevredigende wijze. Met behulp van luchtverkenning gedurende iederen nacht is het mogelijk geweest, lich ten te ondekken, die op regelmatige wijze zichtbaar werden en terstond is opgetreden tegen de overtreders. Vervolgens sprekende over de eva cuatie, verklaarde Chamberlain, dat tot dusverre bijna anderhalf millioen moe ders en kinderen naar het platteland als geheel geëvacueerd zijn. De regelingen voor evacuatie en transport worden zonder haperen uitgevoerd. Ruim twee honderdduizend ziekenhuisbedden zijn thans gereed voor gewonden bij lucht aanvallen, hiervan bevinden zich 56500 in Londensch gebied. De hulpbrandweerdienst is vlug en vlot gemobiliseerd en over het geheel worden de beschikbare branweereenheden perma nent bezet en gereed voor het optreden ge houden. In Londen bijv. staan ruim 1800 brandspuiten gereed om op te treden verge leken met 125 in vredestijd. Ik hoop dat mijn verklaring het Huis en land zal toonen, dat onze oorlogsinspanning in haar vele aspecten snel aan omvang toe neemt. Wij kunnen rekenen op den steun der overzeesche leden van het Britsche ge- meenebest. Uit eigen vrijen wil hebben deze zelfbesturende naties haar voornemen uitgesproken om samen te werken in een zaak, die haar niet minder kostbaar is, dan het volk van het moederland. In een nadere aanvullende verklaring heeft Chamberlain vervolgens nog ge zegd, dat de Britsche regeering voor stelde, dat de Volkenbond zijn bijeen komst voor het oogenblik zou uitstel len tot men zien kan, hoe de zaken zich ontwikkelen. Op de vraag of er kans bestaat op spoe dige EngelschFransche militaire operaties in het Westen ter verlichting van den druk op Polen, zeide Chamberlain, dat hy op een dergelijke vraag geen antwoord kon geven. Het volk moet volledig worden in gelicht. Na dat Chamberlain zijn verklaring had uit gesproken, drong Greenwood er bij den eersten minister in het openbaar belang krachtig op aan, dat hij zichzelf volledig zou uitspreken wanneer hij in de toekomst tot het land zou spreken en dat hij, of er nu goed of slecht nieuws mede te deelen viel, het land spoedig van op de hoogte zou stel len, opdat het volk van Engeland zou we ten, dat niets wordt achtergehouden aange zien men kan vertrouwen dat het de waar heid onder oogen kan zien hoe afschuwelijk het ook moge zijn. Chamberlain antwoordde hierop: wij waardeeren ten volle de overwegingen, die aan het Huis worden voorgelegd en juist dit onderwerp is vaandaag door het oorlogs- cabinet besproken. Wij zullen er naar stre ven de zaak te behandelen precies in den geest, welken Greenwood uitgesproken heeft. Wij willen het publiek echter geen enkele inlichting geven, die onjuist zou kun nen zijn en zeer vaak is het mogelijk ter stond zeker te zijn van alle feiten. Maar dat weerhoudt ons niet noodzakelijkerwijze er van iets te zeggen. Zelfs wanneer wij niet alle feiten zouden kunnen geven, zouden wij toch sommige feiten, waaromtrent geen twijfel bestaat, kunnen mededeelen. Men publiceert in de „Temps" de vol gende bijzonderheden over de militaire operaties in Polen: Volgens de Poolsche communiqués zag de toestand op 6 September des avonds er als volgt uit: Twee groote convergeerende aan vallen zijn door den grooten Duitschen ge- neralen staf ondernomen tegen de Poolsche troepen. De eerste in de richting Noord- Zuid vertrok uit Oost-Pruisen op een front van ongeveer 150 K.M., en rukte op in de richting van Torun, Sierpc, Plonsk en Cie- chanow. De opmarsch van dezen aanval was gestuit op een lijn, die op een gemid delden afstand van 70 K.M. van de Oost- Pruisische grens ligt. Het eerste objectief schijnt te zijn het bereiken van den loop van de Weichsel ten Westen van de samen vloeiing Boeg. Het punt van vertrek van het tweede groote offensief, dat in N.N.O. richting ontketend werd was het Duitsche Silezië. Op 5 September hadden de Duit- schers een front bereikt waarin de volgen de steden lagen: Warta, Szeercow, Ka- miensk, Radomsk. Op het oogenblik wordt gestreden ten Noord-Oosten van dezen lijn in de streek van Lodz, Piotrkow, Tomaszow van Mazovië. De Duitsche opmarsch schijnt dus aan dezen kant om te buigen naar het Noorden als om de uit Oost-Pruisen komen de troepen tegemoet te gaan. Het doel van het dubbele offensief schijnt te zijn de iso- leering van de Poolsche gebieden in het Westen, zooals Posen. Tenslotte wordt een derde terrein van krijgsverrichtingen ge vormd door Poolsch-Silezië en West-Gali- cië. In dit gebied woedt op het oogenblik de strijd tusschen Krakau en Tarnow. De bruutheid en snelheid der tot dusverre door de Dutische legers geleide operaties worden verklaard door het uitgebreide gebruik van gepantserd oorlogstuig, gesteund door even uitgebreide actie der luchtmacht, waarbij de infanterie tot dusverre slechts een secun daire rol speelt. Het terrein, dat behalve in het uiterste Zuiden, gevormd wordt door een uitgestrekte vlakte zonder ernstige hinder nissen, is klaarblijkelijk gunstig voor een optreden van gepantserde divisies. Gezien de strijdmethoden kan men uiteraard niet spreken van een aaneengesloten front; de Duitsche legers hebben kortom een soort machtige raids ten uitvoer gelegd, die ten doel hadden de inrichtingen van de Pool sche defensie te ontwrichten, de centra van economisch leven in Boven-Silezië in de streek van Lodz te verlammen en zekere groote verbindingswegen af te snijden. Op sommige punten hebben zij naar het schijnt diepe zakken in het Poolsche front gestoo- ten. Maar de opmarschen zelf zijn niet zon der gevaar voor de uitvoerenden. Omtrent de verovering van de Wester- platte worden uit Dantzig de volgende bij zonderheden bekend: In de vroege ochtenduren vielen vanuit zee stormcompagnieën van het schoolschip Schleswig Holstein met krachtigen artille- riesteun de Westerplatte aan. Tegelijkertijd werd van de landzijde een aanval onderno men door stormtroepen van een bataljon pioniers. In aansluiting op dezen systema tisch uitgevoerden aanval en de zware be schieting door de scheepsartillerie toonde de Poolsche bezetting van de Westerplatte tegen half tien witte vlaggen ten teeken van overgave. Ongeveer een uur later meldde zich de commandant van de Westerplatte met een groep soldaten bij de Duitsche linie aan en gaf hij den commandant van het bataljon pioniers, die den aanval te land geleid had en den commandant van het schip de Westerplatte over, tezamen met de bezetting. De Duitsche troepen, die ten zuiden van Lodz oprukken, hebben de stad Rawa-Ma- zowiecka bereikt. De bezetting van de door de Polen ont ruimde provincie Posen duurt voort, Won- gowiz en Obornik ten noorden van Posen en Kosjmin ten Z.O. van die stad zijn bezet. Ook uit westelijke richting rukken de troe pen de provincie Posen binnen. Het Duitsche nieuwsbureau deelt mede, dat vanmiddag de Duitsche luchtstrijd krachten de bruggen over de Weichsel ten zuiden van Warschau hebben vernield. Het terugtrekken van het verslagen Poolsche leger is hierdoor aanzienlijk bemoeilijkt. Het Duitsche nieuwsbureau deelt mede, dat volgens berichten van het oppercom mando de buit der Duitschers in Polen tot gisteren bedroeg 126 stukken geschut, vele (Van onzen Brusselschen correspondent.) Brussel, 5 Sept. 1939. De Brusselsche bevolking is van den eer sten schok bekomen en maakt zich thans gereed om zich, met geheel het land, in den oorlog te installeeren, doch thans als neutra le. Wij moeten getuigen dat de werkelijk heid van het oorlogswee hier het publiek nog steeds als een onwezenlijkheid voor komt. Er is België slechts één zaak dier baarder dan vrede, n.1. zijn onafhankelijk heid. De oorlogstoestand heeft er over beslist dat de Kamers zouden worden bijeen geroe pen om aan de regeering een crediet te ver- leenen van 2 milliard frank en een zeer uit gebreide volmacht aan den koning goed te keuren. Dezelfde oorlogstoestand heeft er toe geleid dat de heer Pierlot zijn kabinet met vijf socialistische ministers heeft uitge breid, niet in een geest van drie-partijen- regeering maar in een geest van Nationale Unie, wegens de moeilijke oogenblikken die wellicht lang kunnen duren. De heer Spaak wordt opnieuw minister van buitenlandsche zaken en de heer de Man zit ook opnieuw in de regeering. Deze hervorming heeft alge meen een goed onthaal gevonden. Ongetwij feld beseft de heer Pierlot ook wel dat het aantal ministers te hoog is, doch in de hui dige omstandigheden kon hij er blijkbaar niet op wagen ministers aan den dijk te zet ten om plaats te maken voor socialisten, want hierdoor zou een politieke crisis zijn ontstaan welke niet gewenscht is. De eens gezindheid der Vlaamsche nationalisten met de regeering gaat niet verder dan de buiten landsche politiek en uit besprekingen die de heer Pierlot met een Vl.-nationalistisch leider had, moest wel blijken, dat deze geen onvoorwaardelijken steun van zijn groep kon verzekeren. De Dietsche Nationaalsoli- daristen van het gewezen Vl.-nationalis tisch Kamerlid Joris van Severen komt op voor een één en sterk België. Hij roept „weg met het separatisme" en eischt, dat de sepa ratistische agitatie buiten de wet zou worden gesteld, zooals de communisten overigens. België is veel te klein om verdeeld te wor den. België moet een politiek van zelfstan dige neutraliteit voeren en Joris van Seve ren komt verder op voor een militaire al liantie met Nederland, evenals voor een economisch verbond, want een „imperiale" toekomst moet worden voorbereid. Zooals men ziet, hebben de politieke opvattingen zich snel en krachtig ontwikkeld en het zijn geen ijdele woorden als men naar aanlei ding hiervan bevestigt dat de Belgische idee zich sterk heeft ontwikkeld en vooral in Vlaamschen grond, sedert de koning zijn onafhankelijkheidspolitiek heeft ingewijd, wortel heeft geschoten. Vlaanderen staat eensgezind achter de regeering in haar hui dige politiek. België heeft slechts een klaar blijkelijk belang, n.1. buiten het conflict te blyven en dat is zeer sterk doorgedrongen bij de bevolking. De heer Max, burgemeester van Brussel en minister van staat, heeft intusschen te kennen gegeven dat niemand de geestelijke neutraliteit kan opleggen en dat de verant woordelijkheid voor het conflict vaststaat. Dat is voldoende om aan te toonen hoe deli caat het terrein is te achten waarop men zich dienaangaande beweegt. De bezorgdheid komt tot uiting door de oprichting van een ministerie voor Nationale Voorlichting b.v., welke portefeuille is toevertrouwd aan den heer Wauters, directeur van „Le Peuple", die zich in zijn orgaan heeft uitgesproken aan den vooravond van zijn ministerschap tegen de bedoeling om een commissie op te richten voor perscontrole. Deze zou steunen op een besluitwet van 1916 en voorziet in de eerste plaats in strafbepalingen, voor geschrif ten die niet beantwoord aan de wet. De journalisten wijzen er op dat zij, tijdens den oorlog 1914-18 genoeg bewijzen van vader landsliefde hebben geleverd door de pen neer te leggen zoolang de bezetting duurde om nu het vertrouwen te verdienen dat met hun verantwoordelijkheid rekening houdt. Zij willen die verantwoordelijkheid ook nu dragen, zonder dat aan de grondwettelijke vrijheden dient geraakt. De journalisten werpen ook op dat elke censuur feitelijk de verantwoordelijkheid van de regeering zal verhoogen, want te haren laste zal komen alles wat in de pers verschijnt, terwijl bij handhaving van de persvrijheid dit bezwaar vervalt. De koning heeft intusschen het op perbevel over het leger opgenomen, zooals dit grondwettelijk wordt voorzien. In het ministerie van landsverdediging wordt men overstelpt door aanbiedingen van vry willi gen, die niet kunnen worden aanvaard. De troepen hebben hun stellingen ingenomen en de versterkingswerken die door den staf zijn voorzien worden uitgevoerd. Werkloo- zen worden hiervoor in de verschillende streken opgevorderd, tegen loon wel te ver staan. Ook voor het verder binnen halen van den oogst zijn werkloozen gebruikt. Er is een inschrijving geopend om pakketten te sturen aan de gemobiliseerden en vandaag werden er reeds 10.000 verzonden, door den diensten van het ministerie. Er is verbod gekomen om welke vlag ook uit te hangen, als dit een buitenlandsche vlag is. Voorloo- pig, zoo verklaart men in het ministerie, worden geen troepen meer opgeroepen. Trotskisten, die subversieve geschriften ver spreidden op verschillende plaatsen, zijn aangehouden. Overwogen wordt ten opzich te van vreemdelingen maatregelen te tref fen, opdat zij geen voordeel zouden halen uit de afwezigheid van de soldaten. Zoo spoedig mogelijk tracht men de gevolgen te herstel len van de ontploffingsramp te LuikVal Benoit, welke in bepaalde omstandigheden van ongemeen verstrekkende beteekenis zou kunnen zijn. België bereid zich voor om het hoofd te bieden aan alles. DE ZITTING VAN HET HOOGERIIUIS. Lord Stanhope heeft in het Hoogerhuis een verklaring afgelegd gelijk aan die van Chamberlain in het Lagerhuis. Ten aanzien van de verliezen toegebracht aan de Duit sche duikbooten zeide Stanhope: Er Zijn soms redenen waarom wij onze successen niet bekend maken en de uitwerking is in Duitschland misschien grooter, omdat wij dat niet doen. Ten aanzien van den inhoud der waar schuwing aan het Duitsche volk, Mie door de Britsche luchtstrijdkrachten boven Duitschland zijn uitgestrooid en omtrent welker inhoud vele vragen gesteld werden, wees de aartsbisschop van Canterbury erop, dat de recente toespraak van Chamberlain tot de Duitschers gepubliceerd is en dat verklaard werd, dat de toespraak den in houd vormde van het door de luchtstrijd krachten verspreide pamflet. ITALIË OVER DE KRIJGS VERRICHTINGEN. De Italiaansche pers berichtte gistermid dag onder groote opschriften op de eerste pagina, dat de Duitsche troepen oprukken naar Warschau. De militaire medewerkers verwachten, dat Warschau spoedig zal val len en voegen hieraan toe, dat de Duitsch- Poolsche oorlog reeds na nauwelijks een week in een beslissend stadium is getre den. De bijzondere correspondent van de „Giornale d'Italia" te Luxemburg bericht telefonisch aan zyn blad, dat tot nu toe geen aanduidingen bestaan over een Fransch offensief op de Duitsche stellingen in de na bijheid van het Groot-Hertogdom. Hij bericht verder, dat in het Moezelge bied nabij de grens van Duitschland en Lu xemburg, Fransche gekleurde troepen ziin geconcentreerd, die vermoedelijk de Duit sche stellingen op dit punt zullen moeten aanvallen. ROEMENIE BLIJFT NEUTRAAL. Officieel wordt medegedeeld, dat Roeme nië in den huidigen oorlog neutraal zal bly- ven. DE HOUDING VAN IRAK. Uit Bagdad wordt gemeld: De regeering van Irak heeft besloten de betrekkingen met Duitschland te verbreken. JAPANSCHE VLIEGTUIGEN- BESTELLING IN DUITSCHLAND GEANNULEERD. De Japansche luchtvaartmaatschappij heeft besloten het contract met de Focke Wulf- fabrieken in Duitschland voor de levering van vyf Condor-vliegtuigen, welke 40 pas sagiers elk kunnen vervoeren, te annulee- ren. Deze toestellen zouden in Januari door Japansche piloten naar Tokio worden gevlo gen. vecht- en pantserwagens, terwijl het aantal mitrailleurs, geweren en pantserafweerka- nonnen voorloopig nog niet kan worden ge- schatn Het aantal krijgsgevangenen bedraagt 25.000. BRITSCH VRACHTSCHIP GETORPEDEERD. Volgens een draadlooze mededeeling van het mailschip „Washington", dat door een marine-radiostation is opgevangen, is het Britsche vrachtschip „Olive Grove" onge veer tweehonderd mijl noordwestelijk van de Spaansche kust getorpedeerd. Het s.s. „Washington" heeft in een later radiogram gemeld, dat van de opvarenden van de getorpedeerde „Olive Grove" nie mand vermist en niemand gewond is. De gezagvoerder van de „Washington" heeft draadloos doen weten, dat de com mandant van de Duitsche duikboot „zeer hoffelijk en hulpvaardig" was tegenover do 33 opvarenden van de Olive Grove, voor dit schip in de diepte verdween. De Duitsche duikboot vertoonde geen herkenningsteeke nen. Het Amerikaansche schip Farmer heeft geseind, dat het Britsche schip Pukkastan en het Fransche schip Tamara op den At- lantischen Oceaan door een duikboot zyn aangevallen. In een later bericht heeft de Washington medegedeeld, dat 33 leden van de beman ning van de Olive Grove gered waren. Het schip meldde echter niet, of er ook vermis ten waren. BEPERKING VAN BUNKEREN IN CHILEENSCHE HAVENS. De president van Chili heeft verschillende besluiten betreffende de neutraliteit van Chili onderteekend. Volgens een dezer be sluiten kunnen schepen van oorlogvoerende mogendheden in de Chileensche havens slechts zooveel brandstof of stookolie krij gen als noodig is om een haven van een naburig land te bereiken. DUITSCHE DUIKBOOTEN IN ATLANTISCHEN OCEAAN. Passagiers die met het mailschip Iroquois ta San Juan op Porto Rico aankwamen ver klaarden, dat zy ongeveer 300 myl ten noorden van Porto Rico een Duitsche duik boot hadden gezien en een zwart geschil derd vrachtschip, waarvan de naam onlees baar was. GUATEMALA BLIJFT NEUTRAAL. De regeering heeft verklaard dat Guate mala onvoorwaardelijk neutraal blyft. VORMING VAN EEN TSJECHISCH LEGIOEN. Het ministerie van voorlichting maakt bekend, dat te Londen een Tsjechisch legioen wordt gevormd. De desbetreffende circulaires zyn met den naam Benesj onderteekend. WAPENSTILSTAND ONDER DE PARTIJEN. De Britsche politieke partijen hebben be sloten een wapenstilstand te sluiten voor den duur van de vijandelijkheden. Zoolang de strijd tegen den buitenlandschen vijand duurt, zal de partijstrijd rusten,

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1939 | | pagina 9