DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Qe strijd wordt niet alleen met de wapenen gevoerd. RADIO-REDE VAN REYNAUD. Beschikt Duitschland over de noodige reserves Engeland schat den oorlog op minstens drie jaren. Polen nog niet verloren. De strijd aan het Westfront. Maandag 11 September 1939 141e Jaargang De Britsche meening over de rede van Göring. Canada verklaart Duitsch land den oorlog. Een klacht over schenden van de neutraliteit in Nederl.-lndië. De strijd om Warschau. Het Fransche legerbericht. De oorlog zal lang duren. Een artikel van LloydGeorge De algemeene toestand. ALKMAARSCHE COURANT Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maa. Jen bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIES Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groofe contracten rabat. Groote letters -«aar nlaatsmimfe. Brieven franco aan de N, V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HKRMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Maarschalk Göring heeft een groote rede gehouden waarin hy uiteengezet heeft dat Duitschland er ook op economisch gebied veel beter voorstaat dan in 1914. Duitschland wenscht echter den vrede maar een vrede met den Führer als inzet is onmogelijk. Duitschland zal alle ontberingen op zich nemen maar nooit meer een dictaat van Versailles. Zoowel van Engelsche als van Fransche zyde wordt er op gewezen dat er thans geen vrede meer mogelijk is aleer er aan het Hitler-regime voorgoed een einde is gemaakt. Het Britsche oorlogsministerie heeft besloten de politiek te baseeren op de veronderstelling, dat de oorlog drie of meer jaren zal duren. Volgens een Duitsche mededeeling zou een Britsch vliegtuig de neutraliteit van Ned.-Indië hebben geschonden. De strijd in Polen woedt voort, maar Warschau is nog in Poolsche handen. De Franschen hebben het Warndtbosch genomen. Reynaud, de Fransche minister van financiën heeft in een radio-toespraak meegedeeld, dat Duitschland economisch en financieel zeer kwetsbaar is. Cs minister van financiën, Reynaud, heeft gisteravond te 8 uur een radiotoespraak ge- tóHdm, waarin hij zeide: Het Duitsche mo reel, aldus zeide hij, stortte in 1918 ineen, doordat het economische leven, de financiën en het geld van den vijand letterlijk uitge put waren. Achter het militaire front be staat er inderdaad een economisch en mone- feir front, dat evenzeer van vitaal belang is Ik wil de kracht van den tegenstander niet onderschatten, maar ik geloof, dat ik dat niet doe, wanneer ik u zeg: Duitschland is reeds in groote mate uitgeput door dc gigantische inspanning, die het zich heeft getroost voor de voorbereiding van den oor log. Economisch en financieel is het Duitsche organisme reeds zeer kwetsbaar. Op dat front heeft Duitschland geen versche troe pen meer. Wat nu Frankrijk betreft: het is «en feit, dat het den oorlog begint in veel e ere economische en financieele omstan digheden dan de vijand. Het is niet slecht, dat men hier en elders eet, dat de bank van Frankrijk thans «maaim^ gou(j ^zit (jan jn Augustus d'en ik n'et spreek van den goud- rraad van het egalisatiefonds, noch van en de buitenlandsche deviezen, in bezit, dan is dat, omdat ik van de alnj dat waarde hebben van Warfniw munten' die in 1914 in omloop het k.'-f i deze leunen gouds zullen wij in voor rf' 6n grondstoffen koopen, die Pene °?rloS noodig zijn, wij zullen wa- oorlos h V g ®en koopen. Hoe korter de borden ge^ed te meer Fransche levens zijA!?ett? van banken en spaarkassen bi 1914 h en voor betalingen, terwijl veertien spaarkassen slechts 50 francs per ten kant vu Ultbetaalden. Aan den ande- gedaan pB WÜ reusachtige uitgaven Ven 25 heeft ons het recht gege- te leenen T Va" de bank van Frankrijk de ODvraöin" .e eerste oorlogsweek zijn bet overseW? niet alleen gestaakt, doch Peningsbon<! H»? inschrÜvingen op de wa- De regeerin ï°eg L600-000.000 francs. Vo°r het b.!118 beeft een plan de campagne Het laatste ?omiscbe en financieele front. bet volk Hafwartier zal toebehooren aan en zoo m;n z°oveel mogelijk produceert Vraagstuk is j° verbruikt. Het eerste pr°ductie van US',.de 200 groot mogelijke ^Wiitie, zeker vlleëtu'gen, kanonnen en burgerbe„„'i,maar ook van voedsel voor een maximum- raa<1 kunnen ho°r op onzen goudvoor- Wie k n bezuinigen. kan wePrk°nUCeeren' moet produceeren; V Het tweede moet werken. et zoo weinig laags,t.uk' aldus Reynaud, is a°genblik is ve« n Uk verbruiken. Op het Stt*»* Misdaad. Wij moe- Dke verrijkinp mo8eHjkheid van schan- Snf Ver4den ;°°r leveranciers de: ^ende inkomsten "heh?16" Van de n' nebben wy de bi der de ver- Minister Renaud gewone nationale belasting, die vanaf 12 November van kracht is, verdubbeld. Wy hebben verder buitengewoon krachtige maatregelen genomen voor degenen, die, hoewel van strijdbaren leeftijd, om redenen van defensiebelangen achter het front wor den gehouden. Dit is bijvoorbeeld het geval voor de arbeiders in gespecialiseerde fabrie ken. De korting op hun loonen wordt ver hoogd van 2 tot 15 procent. Hun loonbere- kening wordt zeer gewijzigd door het nieu we decreet op het arbeidsregime. Verdere maatregelen. Ik heb u reeds gezegd, dat wij den invoer van producten, die niet strikt noodzakelijk zijn, niet kunnen toelaten. Wij kunnen ook niet toelaten dat goederen worden uitge voerd, die den vijand in zijn oorlog tegen ons zouden kunnen helpen. Maatregelen, waarover ik u spreek, zijn vervat in wetsdecreten, welke in de afge- loopen week tot stand zijn gekomen. De vanochtend gepubliceerde wetsdecreten heb ben betrekking op de wisselcontrole, die wij hebben ingesteld. Frankrijk heeft sedert tien maanden vrijheid op de wisselmarkt gekend. Maar deze vrijheid, die in tyd van vrede goede diensten heeft bewezen, zou in oorlogstijd een zwakheid zijn geworden. Men had beschikt, dat het nieuwe regime van kracht zou worden op den Zondag, die zou volgen op de oorlogsverklaring. De maatregelen behelzen een verbod voor het koopen van buitenlandsch geld, door particulieren, en verschaffen de bank van Frankrijk het monopolie voor den handel in dit geld. De wisselcontrole verhindert haussespe culatie in buitenlandsche deviezen. Zoo zal de prijscontrole haussespeculatie in goede ren onmogelijk maken. Deze controle zal doeltreffend zijn, omdat zij tegelijkertijd wordt uitgeoefend op de koopkracht en de In welingelichte kringen verneemt de diplomatieke correspondent van Reuter, dat de rede van Göring wordt be schouwd .als een vreemd mengsel van opschepperij en redeloosheid, met hier en daar humoristische opmerkingen. De rede was verder tamelijk gematigd en niet het minst een beroep op Engeland zijn positie te herzien in het licht van de Duitsche successen. Men is van meening, dat Göring de succesen heeft overdreven en dat hij met opzet geen acht slaat op de weer standsmacht, welke maken, dat nog re kening moet worden gehouden met het Poolsche leger. Ook merkt men op, dat Göring onderscheidt maakt tusschen Engeland en Frankrijk, hetgeen den laatsten tijd herhaaldelijk is opgemerkt in de Duitsche propaganda. Het belangrijkste de^' van de rede van Göring acht men zijn beroep op Chamberlain, waarvan spreker zelf zei de, dat men het niet als zwakheid moet opvatten. De diplomatieke correspondent van Reuter voegt hieraan toe, dat de Duitschers blijkbaar nog steeds tegen beter weten in hopen, dat de Britsch Fransche beslissing het nationaal-socia- Üsme tot het bittere einde te bevechten niet onherroepelijk is. Zij zullen even wel spoedig tot eigen schade deze fout inzien. Uit Ottawa wordt gemeld: Canada heeft Duitschland den oorlog verklaard. verschillende elementen van den prijs. Daar de speculatie op die manier onmogelijk is gemaakt, zullen wy een toestand hebben geschapen, waarin het particuliere belang zal samenvallen met het algemeene belang. De spaarpenningen zullen spontaan belegd worden in schatkistbiljetten en schatkistlee- ningen, waardoor de oorlog gefinancierd zal kunnen worden. Dat is de veldslag, dien wij zullen leveren. De vaderlandsliefde van ons volk is de sterkste ter wereld. De minister van financiën heeft niet tot uw gevoel, maar tot uw verstand willen spreken. Op 11 Nov. 1918 heeft Duitschland moeten zwichten voor de meerderheid van het oorlogspoten tieel der geallieerden. Deze meerderheid blijft, zij is misschien zelfs nog grooter. Het gewicht van de twee machtigste rijken ter wereld, dat van Engeland en het onze, is in de weegschaal geworpen. Wij zullen over winnen omdat wij de sterksten zijn. Het Duitsche Nieuwsbureau bericht uit Soerabaja, dat op 6 September te 8.30 uur bij Emmahaven aan de west kust van Sumatra de Nederlandsche neutraliteit is geschonden door een Britsch oorlogsschip en een vliegtuig, welke het Duitsche schip „Franken" poogden aan te houden, terwijl het zich in de territoriale wateren bevond. Toen het Duitsche schip geen gevolg gaf aan het bevel te stoppen, wierp het Britsche vliegtuig twee rookmijnen en vier drij vende mijnen. Het voorval speelde zich af op 800 meter van de kust. Naar aanleiding van een van Duit sche zijde hieromtrent binnengekomen klacht, wordt, naar wij vernemen, door den gouverneur-geneaal een onderzoek ingesteld. Het tiende legerbericht van den Pool- schen generalen §taf. dat op 10 September te 23 uur per radio werd uitgezonden luidt: „De Duitsche luchtmacht zette haar activiteit voort en voerde den geheelen dag bombardementen uit. In de streek van Suwale en langs de rivier Birbrze is de toestand onveranderd gebleven. De ge vechten worden voortgezet in de streek van Ostrowie. Mazowieck en in de omge ving van de Boeg. De vijand werd uit de omgeving van Warschau teruggeworpen. Ten W. van de Weichsel is de activiteit van vijandelijke gepantserde afdeelingen waargenomen. In het Zuiden duren de gevechten ten W. van San voort. Het Poolsche Telegraafagentschap meldt dat Zondagavond te 23.30 uur het radio station Warschau heeft meegedeeld, dat Duitsche detachementen uit de omgeving van de hoofdstad zijn teruggeslagen. Het Fransche oorlogscommuniqué van gisteravond luidt: Een reeks stelselmatige operaties aan het front heeft vorderingen tusschen de Saar en de Vogezen mogelijk gemaakt. De vijand heeft een aanvallende beweging onmiddellijk ten Oosten van de Moezel, in de streek ten N.O. van Sierk, voorbereid. De Fransch-Britsche zieestrijdkracshten hebben mijnvelden gelegd in bepaalde ge deelten van het Kanaal en de Noordzee. Onze luchtverkenning is in den loop van den dag voortgezet". Het Fransche legerbericht van den ochtend van den elfden September luidt: Onze troepen hebben plaatselijke vorde ringen kunnen maken. Zaterdagavond is een belangrijke ver klaring gepubliceerd, waarin wordt ge zegd, dat in de bijeenkomst van het Britsche oorlogs-ministerie 's ochtends is besloten, de politiek te baseeren op de veronderstelling, dat de oorlog drie of meer jaren zal duren. Alle departemen ten hebben opdracht ontvangen hun plannen hierop te grondvesten. Alle maatregelen tot voorbereiding zullen volledig ip werking worden gesteld en het ministerie voor de voorwaarden zal de stap pen nemen om de productie voor munitie op te voeren tot de vereisbhte hoogte. Gelijke Lloyd George heeft in de „Sunday ex press" de indrukken weergegeven, welke na den eersten week van den oorlog by hem zyn opgekomen. Wederom, zoo schrijft hij, wordt gestreden om het internationale recht. Deze strijd duurt van het begin der geschie denis en zal niet eindigen, wanneer men niet gelijk recht erkent voor sterke en zwakke mogendheden. De stryd zal slechts eindigen, wanneer de aanvaller merkt, dat de weg te kostbaar wordt. De westelijke mogendheden moeten den aanvaller van 1914 weer dezelfde les geven en zij moeten dit zoodanig doen, dat het de laatste keer is. Lloyd George merkte verder op, dat een deel van 't oude Oostenrijk-Hongarije neu traal is, evenals Bulgarije en dat Turkije aan de zijde der westelijke mogendheden staat, terwijl 't Poolsche leger nog intact is. 3 punten zijn van belang n.1. de kwaliteit van het commando der Poolsche troepen, de vraag of zij een stelling voorbereiden, welke houdbaar is en het moreel van de troepen. Waartoe de Polen in staat zyn, blijkt uit het garnizoen van de Westerplatte. Verder merkt Lloyd George op, dat een onbetwistbaar gunstige factor is, dat het Fransche leger superieur is aan ieder ander leger, terwijl over een groote menschen- reserve wordt beschikt. Hy verklaart, dat het Duitsche leger van thans niet vergeleken kan worden met dat van 1914. De Duitsche officieren staan niet op het peil van de Fransche. Engeland mag evenwel niet het zwaartepunt van den strijd op het Fransche leger laten vallen, het moet zonder tijdverlies maatregelen nemen om een leger te zenden, teneinde het Fransche te helpen in den aanval op het na tionaal socialisme. maatregelen worden genomen door het ministerie van marine en luchtvaart. In 't belang van het land zullen de civiele behoeften de belangstelling hebben, alsook de uitvoer. Dit besluit zal met vreugde wor den begroet door de bondgenooten en vrienden van Engeland. In officieele kringen acht men deze ver klaring een onmiskenbaar antwoord op de aanbevelingen, welke Göring in zijn rede heeft gedaan, dat Engeland de zaak van oorlog en vrede nogmaals in overweging zou nemen. Het zraartepunt wordt niet ge legd op het feit, dat de regeering haar poli tiek baseert op een oorlog van drie jaar of langer, doch dat Engeland vast besloten is, deze zaak tot het einde toe uit te vechten. De oorlog wordt niet alleen op de slagvelden uitgevochten. Onwillekeurig wordt de laatste dagen de aandacht meer getrokken door den econo- mischen oorlog dan door dien op de slagvel den waar de krijgsoperaties den gewonen voortgang hebben en waarvan verrassende bijzonderheden dan ook niet zijn te melden. Het is maarschalk Göring zelf, die den economischen oorlog in zijn groote rede naar voren gebracht heeft en die blijk heeft gegeven, dat Duitschland daarin waarschijn lijk de zwaarste slagen heeft op te vangen. Want al doet hij het voorkomen of distribu tiekaarten in Duitschland eigenlijk totaal onnoodig zijn en alsof deze alleen zijn in gevoerd omdat hij als goed huisvader eeni- ge voorzorgen wil nemen, aan het einde van zijn rede bekent hy, dat Duitschland alle e'lende en alle ontberingen op zich zal ne men teneinde een tweeden vrede van Ver sailles te kunnen voorkomen. De Fransche minister van financiën Rey naud heeft in een uitvoerige radiorede laten uitkomen, dat Duitschland economisch en financieel zeer kwetsbaar is en op dat front geen versche troepen in den strijd kan wer pen, terwijl de democratische staten en met name Frankrijk in economisch op zicht zeer sterk staan. En in een Fransche beschouwing over de economische positie van Duitschland wordt duidelijk uiteengezet, dat wanneer Duitsch land er niet in slagt in een korten strijd de overwinning te behalen, de oorlog voor dat land als verloren moet worden beschouwd. Alle petroleum produceerende staten zijn op twee na voor Duitschland gesloten. De Roemeensche productie vormt slechts een gering deel van de behoefte van een oor logvoerend Duitschland en Rusland zou zijn productie vrijwel geheel voor binnen- landsch gebruik noodig hebben. Na uitput ting van de noodzakelijke voorraden zou Duitschland dan ook weldra benzinegebrek krijgen en wat dit beteekent voor een staat die den oorlog met het modernste krijgstuig moet voeren, behoeft niet meer in het licht gesteld te worden. Bedenkt men daarbij dat Engeland onge twijfeld de zeeën beheerscht en dat men er van Britsche zyde voor zal zorgen, dat geen aanvoer van levensmiddelen of grondstoffen van overzee kan geschieden vanuit de wei nige landen welke deze nog aan den Duit- schen staat zouden kunnen en willen leve ren, dan is het wel duidelijk, dat bij een langen duur van den oorlog niet alleen de strijd op de slagvelden de beslissing zal kunnen brengen. Wat de rede van Göring betreft, hij mag, een goed soldaat zijn, maar een diplomaat is hij zeker niet. Zijn redevoering is in alle democratische staten met verwondering ontvangen niet alleen omdat ze min of meer naief wordt ge oordeeld, maar tevens omdat de maarschalk daarin maar al te duidelijk heeft laten uit komen wat Duitschland beter had kunnen verzwijgen. Hij heeft nog eens duidelijk in het licht gesteld, dat Duitschland nog altijd hoop heeft het conflict te localiseeren om, na de verovering van Polen, met Engeland en Frankrijk tot een accoord te kunnen komen. Van de zijde der democratische staten heeft men als antwoord daarop maar al te duidelijk laten blijken, dat de tyd voor ac- coordjes definitief voorbij is en dat de oor log niet zal gestaakt worden eer het Hitier- regiem verdwenen zal zijn. Dat Göring den Führer nu reeds op den voorgrond schuift als de groote man, dien men in Duitschland niet zal kunnen missen, doet eên uitstekend kenner van de Duit sche mentaliteit als Ward Price de veron derstelling uiten, dat er in het karakter der Duitsche regeering reeds een geheime wij ziging ten koste van het oppergezag van Hitier zou zyn ingetreden. Wij gelooven niet dat daarvan nu reeds sprake kan wezen. Maar alles wyst er op, dat by een oorlog van langeren duur zooals de democrati sche staten dien verwachten de vraag of Duitschland zal winnen of verliezen niet alleen door de militairen beslist wordt.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1939 | | pagina 1