DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Qe strijd wordt niet alleen met de
wapenen gevoerd.
RADIO-REDE VAN REYNAUD.
Beschikt Duitschland over de noodige
reserves
Engeland schat den oorlog op minstens
drie jaren.
Polen nog niet verloren.
De strijd aan het Westfront.
Maandag 11 September 1939
141e Jaargang
De Britsche meening over
de rede van Göring.
Canada verklaart Duitsch
land den oorlog.
Een klacht over schenden van de
neutraliteit in Nederl.-lndië.
De strijd om Warschau.
Het Fransche legerbericht.
De oorlog zal lang duren.
Een artikel van LloydGeorge
De algemeene toestand.
ALKMAARSCHE COURANT
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maa. Jen bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIES
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groofe
contracten rabat. Groote letters -«aar nlaatsmimfe.
Brieven franco aan de N, V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HKRMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Maarschalk Göring heeft een groote rede gehouden waarin hy uiteengezet
heeft dat Duitschland er ook op economisch gebied veel beter voorstaat dan
in 1914.
Duitschland wenscht echter den vrede maar een vrede met den Führer als
inzet is onmogelijk. Duitschland zal alle ontberingen op zich nemen maar
nooit meer een dictaat van Versailles.
Zoowel van Engelsche als van Fransche zyde wordt er op gewezen dat er
thans geen vrede meer mogelijk is aleer er aan het Hitler-regime voorgoed
een einde is gemaakt.
Het Britsche oorlogsministerie heeft besloten de politiek te baseeren op de
veronderstelling, dat de oorlog drie of meer jaren zal duren.
Volgens een Duitsche mededeeling zou een Britsch vliegtuig de neutraliteit
van Ned.-Indië hebben geschonden.
De strijd in Polen woedt voort, maar Warschau is nog in Poolsche handen.
De Franschen hebben het Warndtbosch genomen.
Reynaud, de Fransche minister van financiën heeft in een radio-toespraak
meegedeeld, dat Duitschland economisch en financieel zeer kwetsbaar is.
Cs minister van financiën, Reynaud, heeft
gisteravond te 8 uur een radiotoespraak ge-
tóHdm, waarin hij zeide: Het Duitsche mo
reel, aldus zeide hij, stortte in 1918 ineen,
doordat het economische leven, de financiën
en het geld van den vijand letterlijk uitge
put waren. Achter het militaire front be
staat er inderdaad een economisch en mone-
feir front, dat evenzeer van vitaal belang
is Ik wil de kracht van den tegenstander
niet onderschatten, maar ik geloof, dat ik
dat niet doe, wanneer ik u zeg: Duitschland
is reeds in groote mate uitgeput door dc
gigantische inspanning, die het zich heeft
getroost voor de voorbereiding van den oor
log. Economisch en financieel is het Duitsche
organisme reeds zeer kwetsbaar. Op dat
front heeft Duitschland geen versche troe
pen meer. Wat nu Frankrijk betreft: het is
«en feit, dat het den oorlog begint in veel
e ere economische en financieele omstan
digheden dan de vijand.
Het is niet slecht, dat men hier en elders
eet, dat de bank van Frankrijk thans
«maaim^ gou(j ^zit (jan jn Augustus
d'en ik n'et spreek van den goud-
rraad van het egalisatiefonds, noch van
en de buitenlandsche deviezen, in
bezit, dan is dat, omdat ik van
de alnj dat waarde hebben van
Warfniw munten' die in 1914 in omloop
het k.'-f i deze leunen gouds zullen wij in
voor rf' 6n grondstoffen koopen, die
Pene °?rloS noodig zijn, wij zullen wa-
oorlos h V g ®en koopen. Hoe korter de
borden ge^ed te meer Fransche levens
zijA!?ett? van banken en spaarkassen
bi 1914 h en voor betalingen, terwijl
veertien spaarkassen slechts 50 francs per
ten kant vu Ultbetaalden. Aan den ande-
gedaan pB WÜ reusachtige uitgaven
Ven 25 heeft ons het recht gege-
te leenen T Va" de bank van Frankrijk
de ODvraöin" .e eerste oorlogsweek zijn
bet overseW? niet alleen gestaakt, doch
Peningsbon<! H»? inschrÜvingen op de wa-
De regeerin ï°eg L600-000.000 francs.
Vo°r het b.!118 beeft een plan de campagne
Het laatste ?omiscbe en financieele front.
bet volk Hafwartier zal toebehooren aan
en zoo m;n z°oveel mogelijk produceert
Vraagstuk is j° verbruikt. Het eerste
pr°ductie van US',.de 200 groot mogelijke
^Wiitie, zeker vlleëtu'gen, kanonnen en
burgerbe„„'i,maar ook van voedsel voor
een maximum-
raa<1 kunnen ho°r op onzen goudvoor-
Wie k n bezuinigen.
kan wePrk°nUCeeren' moet produceeren;
V Het tweede moet werken.
et zoo weinig laags,t.uk' aldus Reynaud, is
a°genblik is ve« n Uk verbruiken. Op het
Stt*»* Misdaad. Wij moe-
Dke verrijkinp mo8eHjkheid van schan-
Snf Ver4den ;°°r leveranciers de:
^ende inkomsten "heh?16" Van de
n' nebben wy de bi
der de
ver-
Minister Renaud
gewone nationale belasting, die vanaf 12
November van kracht is, verdubbeld. Wy
hebben verder buitengewoon krachtige
maatregelen genomen voor degenen, die,
hoewel van strijdbaren leeftijd, om redenen
van defensiebelangen achter het front wor
den gehouden. Dit is bijvoorbeeld het geval
voor de arbeiders in gespecialiseerde fabrie
ken. De korting op hun loonen wordt ver
hoogd van 2 tot 15 procent. Hun loonbere-
kening wordt zeer gewijzigd door het nieu
we decreet op het arbeidsregime.
Verdere maatregelen.
Ik heb u reeds gezegd, dat wij den invoer
van producten, die niet strikt noodzakelijk
zijn, niet kunnen toelaten. Wij kunnen ook
niet toelaten dat goederen worden uitge
voerd, die den vijand in zijn oorlog tegen
ons zouden kunnen helpen.
Maatregelen, waarover ik u spreek, zijn
vervat in wetsdecreten, welke in de afge-
loopen week tot stand zijn gekomen. De
vanochtend gepubliceerde wetsdecreten heb
ben betrekking op de wisselcontrole, die
wij hebben ingesteld. Frankrijk heeft sedert
tien maanden vrijheid op de wisselmarkt
gekend. Maar deze vrijheid, die in tyd van
vrede goede diensten heeft bewezen, zou in
oorlogstijd een zwakheid zijn geworden. Men
had beschikt, dat het nieuwe regime van
kracht zou worden op den Zondag, die zou
volgen op de oorlogsverklaring.
De maatregelen behelzen een verbod voor
het koopen van buitenlandsch geld, door
particulieren, en verschaffen de bank van
Frankrijk het monopolie voor den handel in
dit geld.
De wisselcontrole verhindert haussespe
culatie in buitenlandsche deviezen. Zoo zal
de prijscontrole haussespeculatie in goede
ren onmogelijk maken. Deze controle zal
doeltreffend zijn, omdat zij tegelijkertijd
wordt uitgeoefend op de koopkracht en de
In welingelichte kringen verneemt de
diplomatieke correspondent van Reuter,
dat de rede van Göring wordt be
schouwd .als een vreemd mengsel van
opschepperij en redeloosheid, met hier
en daar humoristische opmerkingen. De
rede was verder tamelijk gematigd en
niet het minst een beroep op Engeland
zijn positie te herzien in het licht van de
Duitsche successen.
Men is van meening, dat Göring de
succesen heeft overdreven en dat hij
met opzet geen acht slaat op de weer
standsmacht, welke maken, dat nog re
kening moet worden gehouden met het
Poolsche leger. Ook merkt men op, dat
Göring onderscheidt maakt tusschen
Engeland en Frankrijk, hetgeen den
laatsten tijd herhaaldelijk is opgemerkt
in de Duitsche propaganda.
Het belangrijkste de^' van de rede
van Göring acht men zijn beroep op
Chamberlain, waarvan spreker zelf zei
de, dat men het niet als zwakheid moet
opvatten. De diplomatieke correspondent
van Reuter voegt hieraan toe, dat de
Duitschers blijkbaar nog steeds tegen
beter weten in hopen, dat de Britsch
Fransche beslissing het nationaal-socia-
Üsme tot het bittere einde te bevechten
niet onherroepelijk is. Zij zullen even
wel spoedig tot eigen schade deze fout
inzien.
Uit Ottawa wordt gemeld: Canada
heeft Duitschland den oorlog verklaard.
verschillende elementen van den prijs. Daar
de speculatie op die manier onmogelijk is
gemaakt, zullen wy een toestand hebben
geschapen, waarin het particuliere belang
zal samenvallen met het algemeene belang.
De spaarpenningen zullen spontaan belegd
worden in schatkistbiljetten en schatkistlee-
ningen, waardoor de oorlog gefinancierd zal
kunnen worden. Dat is de veldslag, dien wij
zullen leveren. De vaderlandsliefde van ons
volk is de sterkste ter wereld. De minister
van financiën heeft niet tot uw gevoel, maar
tot uw verstand willen spreken. Op 11 Nov.
1918 heeft Duitschland moeten zwichten
voor de meerderheid van het oorlogspoten
tieel der geallieerden. Deze meerderheid
blijft, zij is misschien zelfs nog grooter. Het
gewicht van de twee machtigste rijken ter
wereld, dat van Engeland en het onze, is in
de weegschaal geworpen. Wij zullen over
winnen omdat wij de sterksten zijn.
Het Duitsche Nieuwsbureau bericht
uit Soerabaja, dat op 6 September te
8.30 uur bij Emmahaven aan de west
kust van Sumatra de Nederlandsche
neutraliteit is geschonden door een
Britsch oorlogsschip en een vliegtuig,
welke het Duitsche schip „Franken"
poogden aan te houden, terwijl het zich
in de territoriale wateren bevond. Toen
het Duitsche schip geen gevolg gaf aan
het bevel te stoppen, wierp het Britsche
vliegtuig twee rookmijnen en vier drij
vende mijnen. Het voorval speelde zich
af op 800 meter van de kust.
Naar aanleiding van een van Duit
sche zijde hieromtrent binnengekomen
klacht, wordt, naar wij vernemen, door
den gouverneur-geneaal een onderzoek
ingesteld.
Het tiende legerbericht van den Pool-
schen generalen §taf. dat op 10 September
te 23 uur per radio werd uitgezonden
luidt:
„De Duitsche luchtmacht zette haar
activiteit voort en voerde den geheelen dag
bombardementen uit. In de streek van
Suwale en langs de rivier Birbrze is de
toestand onveranderd gebleven. De ge
vechten worden voortgezet in de streek
van Ostrowie. Mazowieck en in de omge
ving van de Boeg. De vijand werd uit de
omgeving van Warschau teruggeworpen.
Ten W. van de Weichsel is de activiteit
van vijandelijke gepantserde afdeelingen
waargenomen. In het Zuiden duren de
gevechten ten W. van San voort.
Het Poolsche Telegraafagentschap meldt
dat Zondagavond te 23.30 uur het radio
station Warschau heeft meegedeeld, dat
Duitsche detachementen uit de omgeving
van de hoofdstad zijn teruggeslagen.
Het Fransche oorlogscommuniqué van
gisteravond luidt: Een reeks stelselmatige
operaties aan het front heeft vorderingen
tusschen de Saar en de Vogezen mogelijk
gemaakt. De vijand heeft een aanvallende
beweging onmiddellijk ten Oosten van de
Moezel, in de streek ten N.O. van Sierk,
voorbereid.
De Fransch-Britsche zieestrijdkracshten
hebben mijnvelden gelegd in bepaalde ge
deelten van het Kanaal en de Noordzee.
Onze luchtverkenning is in den loop van den
dag voortgezet".
Het Fransche legerbericht van den ochtend
van den elfden September luidt:
Onze troepen hebben plaatselijke vorde
ringen kunnen maken.
Zaterdagavond is een belangrijke ver
klaring gepubliceerd, waarin wordt ge
zegd, dat in de bijeenkomst van het
Britsche oorlogs-ministerie 's ochtends
is besloten, de politiek te baseeren op de
veronderstelling, dat de oorlog drie of
meer jaren zal duren. Alle departemen
ten hebben opdracht ontvangen hun
plannen hierop te grondvesten.
Alle maatregelen tot voorbereiding zullen
volledig ip werking worden gesteld en het
ministerie voor de voorwaarden zal de stap
pen nemen om de productie voor munitie op
te voeren tot de vereisbhte hoogte. Gelijke
Lloyd George heeft in de „Sunday ex
press" de indrukken weergegeven, welke
na den eersten week van den oorlog by hem
zyn opgekomen. Wederom, zoo schrijft hij,
wordt gestreden om het internationale recht.
Deze strijd duurt van het begin der geschie
denis en zal niet eindigen, wanneer men
niet gelijk recht erkent voor sterke en
zwakke mogendheden. De stryd zal slechts
eindigen, wanneer de aanvaller merkt, dat
de weg te kostbaar wordt. De westelijke
mogendheden moeten den aanvaller van
1914 weer dezelfde les geven en zij moeten
dit zoodanig doen, dat het de laatste keer is.
Lloyd George merkte verder op, dat een
deel van 't oude Oostenrijk-Hongarije neu
traal is, evenals Bulgarije en dat Turkije
aan de zijde der westelijke mogendheden
staat, terwijl 't Poolsche leger nog intact is.
3 punten zijn van belang n.1. de kwaliteit van
het commando der Poolsche troepen, de
vraag of zij een stelling voorbereiden,
welke houdbaar is en het moreel van de
troepen.
Waartoe de Polen in staat zyn, blijkt uit
het garnizoen van de Westerplatte.
Verder merkt Lloyd George op, dat een
onbetwistbaar gunstige factor is, dat het
Fransche leger superieur is aan ieder ander
leger, terwijl over een groote menschen-
reserve wordt beschikt.
Hy verklaart, dat het Duitsche leger van
thans niet vergeleken kan worden met dat
van 1914. De Duitsche officieren staan niet
op het peil van de Fransche. Engeland mag
evenwel niet het zwaartepunt van den
strijd op het Fransche leger laten vallen,
het moet zonder tijdverlies maatregelen
nemen om een leger te zenden, teneinde het
Fransche te helpen in den aanval op het na
tionaal socialisme.
maatregelen worden genomen door het
ministerie van marine en luchtvaart.
In 't belang van het land zullen de civiele
behoeften de belangstelling hebben, alsook
de uitvoer. Dit besluit zal met vreugde wor
den begroet door de bondgenooten en
vrienden van Engeland.
In officieele kringen acht men deze ver
klaring een onmiskenbaar antwoord op de
aanbevelingen, welke Göring in zijn rede
heeft gedaan, dat Engeland de zaak van
oorlog en vrede nogmaals in overweging
zou nemen. Het zraartepunt wordt niet ge
legd op het feit, dat de regeering haar poli
tiek baseert op een oorlog van drie jaar of
langer, doch dat Engeland vast besloten is,
deze zaak tot het einde toe uit te vechten.
De oorlog wordt niet
alleen op de slagvelden
uitgevochten.
Onwillekeurig wordt de laatste dagen de
aandacht meer getrokken door den econo-
mischen oorlog dan door dien op de slagvel
den waar de krijgsoperaties den gewonen
voortgang hebben en waarvan verrassende
bijzonderheden dan ook niet zijn te melden.
Het is maarschalk Göring zelf, die den
economischen oorlog in zijn groote rede
naar voren gebracht heeft en die blijk heeft
gegeven, dat Duitschland daarin waarschijn
lijk de zwaarste slagen heeft op te vangen.
Want al doet hij het voorkomen of distribu
tiekaarten in Duitschland eigenlijk totaal
onnoodig zijn en alsof deze alleen zijn in
gevoerd omdat hij als goed huisvader eeni-
ge voorzorgen wil nemen, aan het einde van
zijn rede bekent hy, dat Duitschland alle
e'lende en alle ontberingen op zich zal ne
men teneinde een tweeden vrede van Ver
sailles te kunnen voorkomen.
De Fransche minister van financiën Rey
naud heeft in een uitvoerige radiorede laten
uitkomen, dat Duitschland economisch en
financieel zeer kwetsbaar is en op dat front
geen versche troepen in den strijd kan wer
pen, terwijl de democratische staten en
met name Frankrijk in economisch op
zicht zeer sterk staan.
En in een Fransche beschouwing over de
economische positie van Duitschland wordt
duidelijk uiteengezet, dat wanneer Duitsch
land er niet in slagt in een korten strijd de
overwinning te behalen, de oorlog voor dat
land als verloren moet worden beschouwd.
Alle petroleum produceerende staten zijn
op twee na voor Duitschland gesloten. De
Roemeensche productie vormt slechts een
gering deel van de behoefte van een oor
logvoerend Duitschland en Rusland zou
zijn productie vrijwel geheel voor binnen-
landsch gebruik noodig hebben. Na uitput
ting van de noodzakelijke voorraden zou
Duitschland dan ook weldra benzinegebrek
krijgen en wat dit beteekent voor een staat
die den oorlog met het modernste krijgstuig
moet voeren, behoeft niet meer in het licht
gesteld te worden.
Bedenkt men daarbij dat Engeland onge
twijfeld de zeeën beheerscht en dat men er
van Britsche zyde voor zal zorgen, dat geen
aanvoer van levensmiddelen of grondstoffen
van overzee kan geschieden vanuit de wei
nige landen welke deze nog aan den Duit-
schen staat zouden kunnen en willen leve
ren, dan is het wel duidelijk, dat bij een
langen duur van den oorlog niet alleen de
strijd op de slagvelden de beslissing zal
kunnen brengen.
Wat de rede van Göring betreft, hij mag,
een goed soldaat zijn, maar een diplomaat
is hij zeker niet.
Zijn redevoering is in alle democratische
staten met verwondering ontvangen niet
alleen omdat ze min of meer naief wordt ge
oordeeld, maar tevens omdat de maarschalk
daarin maar al te duidelijk heeft laten uit
komen wat Duitschland beter had kunnen
verzwijgen.
Hij heeft nog eens duidelijk in het licht
gesteld, dat Duitschland nog altijd hoop
heeft het conflict te localiseeren om, na de
verovering van Polen, met Engeland en
Frankrijk tot een accoord te kunnen komen.
Van de zijde der democratische staten
heeft men als antwoord daarop maar al te
duidelijk laten blijken, dat de tyd voor ac-
coordjes definitief voorbij is en dat de oor
log niet zal gestaakt worden eer het Hitier-
regiem verdwenen zal zijn.
Dat Göring den Führer nu reeds op den
voorgrond schuift als de groote man, dien
men in Duitschland niet zal kunnen missen,
doet eên uitstekend kenner van de Duit
sche mentaliteit als Ward Price de veron
derstelling uiten, dat er in het karakter der
Duitsche regeering reeds een geheime wij
ziging ten koste van het oppergezag van
Hitier zou zyn ingetreden.
Wij gelooven niet dat daarvan nu reeds
sprake kan wezen.
Maar alles wyst er op, dat by een oorlog
van langeren duur zooals de democrati
sche staten dien verwachten de vraag of
Duitschland zal winnen of verliezen niet
alleen door de militairen beslist wordt.