fyeede Kamer over ontwerp wijziging L.O.-wet. Tal vari wenscheri naar voren gebracht. pe leerling«nsehaal dient De postdienst te velde. Slachtoffers der „Willem van Ewijck" te Den Helder herdacht. blad Binnenland verlaagd. Vele moeilijkheden werden overwonnen. Wet gebruik vervoer middelen 1939. Nota aan de Tweede Kamer. Kransleggirig namens de Koningin. „Voor her» die vielen". De Fransche contrabande- lijsten. pERDE ALKMAARSCHE COURANT VAN MAANDAG 11 SEPTEMBER 1939. het voorloopig verslag der Tweede Kamer over het wets ontwerp wijziging van de lager 0 jjswet 1920 en van artikel onderwij 7 49 der wet van 22 Mei wordt het volgende ontleend: ieden betwijfelen ,of de re- S°Twel beleidvol heeft gehandeld door *ee"nln generale herziening van de ^onderwijswet waarvan zij de urgen- konden inzien, aan de orde 1 Vele andere leden meenden, dat de Jr onderwijswet 1920 m menig opzicht Sning behoeft. De indiening van dit Sntwerp had dan ook hun instemming. Verschendene leden gaven als hun oordeel te kennen, dat, zoo er iets is in de lager-onderwijswet 1920, wat dringend wijziging en verbetering behoeft, het zijn de leerlingenschalen voor het lager en uitgebreid lager onderwijs en de mogelijkheid, dat door zooge naamde kweekelingen met akte tegen geen of een veel te geringe vergoeding een volledige onder- wijzerstaak wordt vervuld. Zij drongen er krachtig op aan, dat deze herziening van de lager-onderwijswet 1920 benut zal worden om de hierbedoelde ver beteringen aan te brengen. Een leerlin- genschaal voor het lager onderwijs, kort heidshalve aan te duiden als de 35-45- schaal, achtten zij een bescheiden, maar dan ook volstrekt noodzakelijken stap om tot verbetering te komen. Voor het uitge breid lager onderwijs zou dan aanvanke lijk met een 28- of 29-schaal kunnen worden volstaan. Dat er voor deze verbeteringen geen geld zou zijn, kon men niet aanvaarden, aangezien de regeering blijkbaar geen bezwaar had tegen voorstellen tot het doen van uitgaven, waarvoor tot voor kort evenmin geld beschikbaar scheen te zijn. Als voorbeeld noemden deze leden het voorstel om voor de tweede helft van 1939 ifmillioen beschikbaar te stellen voor uitbreiding van werkkampen, enz., regis tratie van de jeugdwerkloosheid en invoe ring van een staat-van-dienstboekje. Naar tan oordeel moet een maatregel als ver betering van de leerlingenschalen, welke een duizenden werkloozen bij het onder wijs werk zou verschaffen en bovendien het onderwijs zou verlossen van het door ieder erkende ebvel der te groote klassen, ten minste even urgent worden geacht. Verscheidene leden waren van oordeel, dat de financieele toestand niet toelaat, voor de door bovenbedoelde leden bepleite .„inden thans gelden beschikbaar te stellen. ycle leden drongen aan op een zoodanige 'JZ'gmg van artikel 22 bis, dat komt vast twsJ/fH'vj 1 6611 eenmaal OP grond van het e tid genomen beslissing ten aanzien van een vóór 1 Juli 1937 geopende school niet ieder jaar behoeft te worden her nieuwd, maar blijvend van kracht zal zijn. Naar de stellige overtuiging van verschei dene dezer leden heeft het nimmer in de bedoeling van de z.g. concentratiecommis sie gelegen ,dat dit lid zoo zou worden uit gelegd en toegepast als de kroon thans doet. Nu de minister in het ontwerp er naar streeft, de wachtgeldregeling voor de on derwijzers zooveel mogelijk te doen aan sluiten bij die voor de rijksambtenaren, drongen verscheidene leden er op aan, dat eenzelfde gedragslijn zal worden gevolgd ten aanzien van een uitkeering aan de nabestaanden van een onderwijzer. Verscheidene leden vroegen, in artikel 205 een bepaling op te nemen, krachtens welke de schoolbesturen van alle besluiten, door den gemeenteraad ter uitvoering van dit artikel genomen, bij gedeputeerde sta ten in beroep kunnen komen. De practijk leert, dat aan een ruimer beroepsrecht be hoefte bestaat. Verscheidene leden vroegen hoe de re geering denkt over een dwingend voor schrift tot het instellen van een ouder raad, indien in een gemeente drie of meer oudercommissies bestaan. Deze leden stel den de vraag, of niet de mogelijkheid moet worden geopend, dat de ouderraden zich vereenigen tot een centralen ouderraad. Tegen het voorstel tot invoeging in ar tikel 55 bis van een nieuw lid 1 bis had den verscheidene leden ernstig bezwaar. Nadat eindelijk bij de wet van 22 Mei 1937 voor de bijzondere scnoolbesturen de re geling is getroffen, waarop reeds door de staatscommissie-Rutgers was aangedron gen en waardoor het voor de besturen mogelijk is geworden de tering naar de nering te zetten en niet meer zooals voor heen voor financieele risico's te staan, zou de toen verkregen verbetering weer groo- tendeels ongedaan worden gemaakt. Verscheidene andere leden betuigden hun instemming met de grondgedachte van het voorgestelde lid 1 bis. Zij hadden, evenals de vorigen, bezwaar tegen het feit, dat niet is bepaald binnen welken termijn het leerlingenbedrag door den gemeenteraad moet worden herzien. Vele leden waren van oordeel, dat de verhoudingsgetallen voor het u.l.o., zooals deze ingevolge het eerste lid van artikel 57 gelden, onredelijk zwaar zijn. Verscheidene leden drongen aan op een zoodanige wijziging van het zevende lid van artikel 89, dat de vakonderwijzers, die, vóór dat zij den leeftijd van 65 jaren heb ben bereikt, of het tijdvak, waarvoor zij zijn aangesteld ,is verstreken, anders dan op eigen verzoek worden ontslagen, van dat ontslag in beroep kunnen komen bij de commissie van beroep, waarbij de school aangesloten is. Naar de meening dezer le den is de tijd thans rijp om de rechts positie der vakonderwijzers te waarborgen Sommige leden achtten het wenschelyk, dat voor den diensttijd van drie jaren, noodig om tot hoofd der school benoemd te kunnen worden (artikel 192, eerste lid), ook diensttijd als zelfstandig werkende kweekeling met akte meegeteld mag wor den. nen?U7;t/enc'u'zen^e.n Nederlandsche man- elemonf gemobiliseerd, is er een nieuw veldpost °men den Postd'enst: de ïesDoniW? "^gesloten voor de cor- raalen ^mobiliseerden den nor- Plaats Jj te gebruiken, in de eerste dorpen soldaten vaak niet in Vooral onir S gelegerd zijn, maar van het mJa °,mdat de oorlogsopstelling mas wor^ erlandsche leger niet bekend De Z, gemaakt- Zeer traao.°Sjdiens* werkte aanvankelijk Worden aan enen.' d'e hij de veldpost in staat h, gGj.e^d zÜn in vredestijd nooit Hen; er behoorlijk te beoefe- dikwijls ons omzettend veel geschreven, «en adres na geadresseerd, terwijl vaak °uderd Wa. enkele dagen weer ver- Plaatsinppr, fn2®v°lge van troepen ver ken moesten •J ienduizenden poststuk- V'wden verwed6" kortst mogelijken tijd nieu\ve rKt> omdat iedere zending ^an deze weetn;aayb/engt- In den loop ve? achterstand dan °°k pas gelukt brieven in te hale"* distr^utie der De Moe de veldpost werkt. aatl haardnn,? etn krief, die een moeder -batenijf 1 is als volgt: aannemen. Hat h* t,o brief eaat °°rts veldpost. z!W°ne Postkant111 bUS €n komt op het biet waar het °°rj terecht. Daar weten n>e Postkant°nderdeel ligt- Van het VeJ ket hoofd _c °r gaat dan de brief he» st te Den uPeditiekantoor van de onderdeel tn* ^ag' Daar ziet men dat naav het lltl verleger behoort, exPeditiekantoor veldleger, I daar weten ze tot welk legercorps het i onderdeel behoort, dus vandaar naar het veldpostkantoor van het legercorps en vandaar per auto naar het onderdeel. Heeft nu de moeder op het adres be halve veldpost ook nog „veldleger" ver meldt (wat geoorloofd is) dan gaat de brief van het gewone postkantoor dadelijk naar het expeditiekantoor van het veld leger en wordt het hoofd-expeditiekan- toor overgeslagen. Heeft de moeder er ook nog het „leger corps" op vermeldt, dan wordt ook het expeditiekantoor van het veldleger over geslagen en gaat de brief van het gewone postkantoor dus dadelijk naar het veld postkantoor van het legercorps. Hieruit zien wij reeds van hoeveel belang het is, dat de zoon een zoo volledig mogelijk adres opgeeft; evenwel zonder plaats naam te vermelden. INUNDATIE-WERKEN IN UTRECHT. De regeeringspersdienst meldt: Teneinde de inundatie-mogelijkheden waarover ons land beschikt te allen tijde en met name met het oog op den huidi- gen waterstand te verzekeren, worden maatregelen genomen om, met den ge ringst mogelijken overlast voor de betrok ken burgerbevolking, een kom van gerin gen omvang in de provincie Utrecht met water te vullen. WELDRA EEN UUR STILTE IN DEN OMROEP. Spoedig zal de regeering een besluit uit vaardigen, waarbij de Nederlandsche radio zenders gedurende een uur per dag zullen worden stilgezet. Het ligt, zoo verneemt het Vbld., in de bedoeling de zender Jaarsveld 's morgens van 11 tot 12 uur en de Hilver- sumsche zender van 10 tot 11 uur te doen zwijgen. Deze „stille uren" zijn noodzakelijk om de zendinstallaties na te zien en te herstellen; ten dienste der luchtverdediging werken de zenders thans 24 uur per etmaal. Verschenen is een nota van de ministers van waterstaat, defensie, binnenlandsche zaken en economische zaken naar aanlei ding van het verslag der Tweede Kamer nopens het wetsontwerp regelen met be trekking tot het verzekeren in geval van oorlog, oorlogsgevaar of andere buiten gewone omstandigheden van een doelmatig gebruik van vervoermiddelen in het be lang van de volkshuishouding. (Wet ge bruik vervoermiddelen 1939). Hieraan wordt het volgende ontleend. Gaarne wordt erkend, dat de regeering thans beter, dan in 1914 het geval was, is toegerust met bevoegdheden orr. reeds van den aanvang af leiding te geven aan de ontwikkeling van maatschappelijke ver schijnselen, die zonder leiding tot onge- wenschte toestanden zouden kunnen voe ren. Zeer uitgebreide bevoegdheden zijn haar toegekend. Wel zijn er, gelijk wordt verondersteld, nog enkele lacunes en in derdaad dient het onderhavige wetsont werp om in één daarvan te voorzien. Hoe gaarne de ministers ook, voor zoover dit van hen afhangt, aan de Kamer de gelegenheid bieden tot rustige overweging van dit voorstel zij kunnen toch niet verhelen, dat naar hun overtuiging een spoedige totstandkoming van de voorgestelde wettelijke rege ling in 's lands belang zal zyn. Het doel van dit wetsontwerp is, voor bereid te zijn op moeilijkheden, waarvan thans de omvang zelfs niet bij benadering kan worden bepaald, maar die in de tegenwoordige omstandigheden onver wacht in een of meer gedeelten van het land kunnen optreden en dan ernstige ge varen voor de levensmiddelenvoorziening en voor andere belangen des volks kun nen veroorzaken. Ook thans bezit de regeering algemeene bevoegdheden, die kunnen worden toege past op het goederenvervoer, doch deze, niet in het bijzonder daarvoor geschapen, brengen veelal meer schade voor het be drijf te weeg dan voor het doel noodzake lijk is. Een speciale regeling geeft gele genheid, soepeler aan te passen bij de praktijk van het vervoer, die bij het goe derenvervoer, naar bekend is, geenszins eenvoudig kan worden genoemd en zich door vele eigenaardigheden kenmerkt. De noodwetgeving, die poogt te geven een sluitend geheel van overheidsbevoegd heden voor het beheerschen van abnor male toestanden, bevatte tot dusver geen regeling, die zich met het vrachtvervoer afzonderlijk bezig hield, hetgeen eener- zijds van het regeeringsstandpunt gezien, een lacune is in het samenstel van bevoegd heden, en, bezien van de zijde van het ver voerwezen, niet in overeenstemming is met de stelling, dat het vervoerprobleem een vraagstuk is met een eigen karakter. Voorts merken de ministers op, dat het wetsontwerp in de eerste plaats bedoelt, in 's lands belang zooveel mogelijk te bevorderen, dat het voor de levensmiddelen voorziening en voor de voorziening met andere goederen noodzake lijk vervoer zoo goed mogelijk ge schiedt, een en ander met inacht neming van de eischen van zuinig heid bij het brandstoffen- en materialengebruik. Indien de omstandigheden, door gebrek aan brandstof of anderszins, dwingen tot inperking van het vervoer, zal zorg ge dragen worden, dat zooveel mogelijk aan iederen ondernemer op zijn beurt naar billijkheid de verzorging van bepaalde vervoeren wordt opgedragen. Een overzicht van de vervoerbedrijven, met name van die voor vervoer langs den weg, is nog nimmer verkregen. Dit over zicht is allereerst noodig. Dit is hetgeen met de inschrijving wordt beoogd. Het zal inderdaad op grond van de in dit ontwerp opgenomen bepalingen moge lijk zijn aan bepaalde personen de ver plichting tot rijden of varen op te leggen. Indien men bedenkt, dat de noodzakelijke voorziening van levensmiddelen of grond stoffen op het spel kan rtaan, schijnt het vorderen van de medewerking van bepaal de personen een eisch, die in het belang der volkshuishouding mag en zelfs moet worden gesteld. Personenauto's kunnen zoo noodig wor den ingeschakeld, vrachtvervoer door de lucht speelt ge enrol. Functionneert het overige vervoerapparaat onvoldoende, dan kan het gewenscht zijn ook de paarden- tractie in te schakelen voor vervoer op korten afstand. Over een vervoerscoördinatie voor nor male tijden zal de Kamer te gelegenertijd haar oordeel kunnen uitspreken. ARRESTATIE VAN EEN KOK. Gisteren vervoegde zich bij de grenscon trole te Heerlen de 28-jarige Nederlandsche kok, J. T., die sinds Augustus in Keulen gewerkt had en nu, door de omstandig heden gedrongen, naar ons land terug wilde. Aangezien 's mans signalement be kend was gemaakt hield de marechaussée hem aan. Hij is op transport naar Den Haag gesteld. Voor zijn vertrek naar Duitschland heeft T. in een winkel op de Amsterdamsche Veerkade kleeren verkocht op naam van zijn broer. Behalve aan deze valschheid in geschrifte heeft hij zich ook aan diefstal schuldig gemaakt. Hij heeft namelijk in een logement in Den Haag eens een pak en een paar schoenen gesto len. Ook zou hij een auto hebben gestolen. De man is te Den Haag op het hoofdbureau van politie in bewaring gesteld en zal voor den officier van justitie worden geleid. Nauwelijks waren 24 uur verloopen sedert de vreeselijke ramp, welke Vrijdag onze marine trof, of de koningin gaf openlijk blijk van haar meeleven in het leed van haar marine. Bij een korte, maar indrukwekkende plechtigheid in de marinestad werd Zaterdag middag namens de koningin door haar adjudant in buitengewonen dienst, gep .schout-bij-nacht, C. baron de Vos van Steenwijk uit 's-Gravenhage, een krans gelegd aan den voet van het monument „Voor hen dien vielen", dat door de koningin in 1922 op het Haven plein aldaar onthuld werd, als nagedachtenis aan de slachtoffers van de marine gedurende de mo- „bilisatiejaren 19141918. Ook bij dit gebeuren bleek weer hoe nauw de burgerij van Den Helder, die hier wel de heele bevolking van Neder land vertegenwoordigde, zich één voelde met de marine, niet alleen bij verugde, maar ook in leed. Het groote driehoekige Havenplein was aan twee zijden ingeno men door officieren en manschappen van heel het mijnwezen der koninklijke ma rine. De bemanningen van de mijnenleggers „Willem van der Zaan", de .Nautilus", de „Abraham van der Hulst", de „Pieter Flo- risz", de „Jan van Gelder", personeel van het wachtschip en de nog overlevende be manning van de „Willem van Ewijck" stonden daar, de officieren, in ceremonieel en de korporaals en manschappen in Zon- aagsch tenue aangetreden op het met zon- ove* goten plein. Verschillende manschappen van de van Ewijck droegen het verband op de bij de scheepsramp opgeloopen wonden. Terzijde van de manschappen stond een klein groepje burgers, de nabestaanden van enkele slachtoffers Voorts de burge meester van den Helder, de heer G. Rit meester en een deputatie van het garni zoen der landmacht. Een groote menigte burgers had het overige gedeelte rond het ruime plein in genomen. Tromgeroffel kondigde de komst aan van den vertegenwoordiger van de koningin,- schout-bij-nacht C. baron de Vos van Steenwijk, die, vergezeld was van den marine-commandant, schout-bij nacht H. Jolles en den chef van den staf in Den Helder, kaptiein ter zee G. J. van den Berg met hun resp. adjudanten. Met de vier eerste maten van „Het Wien Neerlands bloed" werd de schout-bij nacht verwelkomd, waarop, nadat de ver schuldigde eerbewijzen waren gebracht, de staf muziek het „Wilt heden nu treden" van Valerius speelde. Langzaam en plechtig klonk de muziek over het zonnige plein. Baron de Vos van Steenwijk leg de vervolgens een groote krans van groene laurierbladen en ver sierd met witte linten van franje, en een gekroonde W. van goud, aan den voet van het monumenf, terwijl hij sprak: „In opdracht van H. M. de koningin voor hen, die vielen." 1 Een minuut lang werd hierna een stille hulde gebracht aan de nagedachtenis van de slachtoffers van de Van Ewijck, Alle militairen brachten een eerbiedig saluut. Daarop nam de marine-commandant, de schout-bij-nacht H. Jolles, met forsche, maar bewogen stem het woord ,om de volgende rede uit te spreken: „Het is moeilijk in dit oogenblik het woord te voeren, in tegenwoordigheid van den geheelen mijnendienst, naar aanlei ding van den zwarten dag, die gisteren over Den Helder is gekomen. Ge kunt u niet voorstellen met wat een schrik en wanhoop gisteren de droeve tij ding tot ons kwam: een van Harer Ma- jesteits schepen van oorlog moest door het loopen op een mijn verongelukken, met zich meenemend een dertigtal brave kerels, die zoo den dood vonden. Met den grootsten weemoed hebben wij dat bericht moeten ontvangen. Schout-bij nacht, gedurende de jaren, dat ik heb ge commandeerd en nog commandeer, was het mij herhaalde malen gegeven tegenover de voor de boeg verzamelde bemanningen er op te wijzen, hoe bij het vervullen van hun plicht H. M. onze geëerbiedigde ko ningin met hen meeleefde en deelde in al hun vreugde, ook meeleed bij al hun ver driet. Dat verdreit is nu gekomen." Het feit, dat het onmiddelijk H. M. heeft behaagd u af te vaardigen, voor het leggen van een krans aan den voet van het mo nument „Voor hen ,die vielen" om aldus uiting te geven aan haar medeleven met de ramp, die de marine trof, heeft ons diep ontroerd. Wij verzoeken u onze zeer diepe en welgemeende gevoelens van dank aan H. M. over te brengen voor deze geste. Doch er is meer: Wij vragen u, bij het uitbrengen van uw rapport in Den Haag, H. M. de verzekering te geven, dat jong en oud in hare marine niet versaagt, maar het hoofd ophoudt, voorwaarts en bereid tot het uitvoeren van nieuwe daden, voor alles, wat in H. M.'s marine noodig blijkt. Wij zijn en blijven de steunpilaren van Haar troon waarop Zy tot in lengte van dagen kan vertrouwen. Deze boodschap zou ik u gaarne mee geven." Hierop klonk het Wilhelmus over het plein: ons volkslied was ditmaal geen vreugdezang, door allen meegezongen, doch in de houding en onder den indruk van dit droeve, maar plechtige oogenblik, werd het aangehoord. Nadat de vertegenwoordiger van de koningin en de marinecommandant de aan wezige familieleden van de omgekomenen had gecondoleerd met het verlies van hun verwanten daar was o.m. de vader van den omgekomen korporaal-torpedomaker J. C. Bromlewe uit Den Helder, vertrok hij onder het gebruikelijke ceremonieel. Rouwbeklag van Koningin en minister van defensie. De minister van defensie heeft namens de koningin hoogstderzelver rouwbeklag overgebracht aan de nagelaten betrekkin gen van de bij de ramp van H. M. Willem van Ewijck omgekomen opvarenden. Bovendien heeft de minister persoonlijk brieven van deelneming aan de nagelaten betrekkingen gericht. Het ministerie van buitenland- sche zaken maakt bekend dat in het Fransche „Journal Officiel" van 4 September j.1. een presi dentieel decreet verschenen is, houdende een lijst van contraban de-goederen. Deze lijst luidt als volgt: Absolute contrabande. a. Alle soorten wapenen, munitie, ont plofbare stoffen, chemische stoffen of middelen geschikt voor de chemische oor logsvoering en machines voor aanmaak of herstelling daarvan; ondeïdeelen daarvan; voorwerpen, noodzakelijk of nuttig voor het gebruik daarvan; materialen of be- standdeelen, welke voor de vervaardiging daarvan dienen; voorwerpen, noodzakelyk of nuttig vootr den aanmaak of het gebruik van zoodanige materialen of bestanddee- len. b. Alle soorten brandstoffen; alle toe stellen of andere middelen van vervoer op het land ,over het water of door de lucht en machines, welke voor vervaardi ging of herstelling daarvan dienen; onder- deelen daarvan instrumenten, voorwerpen of dieren, noodzakelijk of nuttig voor het gebruik daarvan; materialen of bestand- deelen, welke voor de vervaardiging daar van dienen, artikelen, noodzakelijk of nut tig voor den aanmaak of het gebruik van zoodanige materialen of bestanddeelen. c. Alle middelen van berichtgeving, gereedschappen, werktuigen, instrumenten, uitrustingen, kaarten, afbeeldingen, papie ren en andere voorwerpen, machines of documenten, noodzakelijk of nuttig voor het uitvoeren van vijandelijke operatiën; voorwerpen, noodzakelijk of nuttig voor de vervaardiging of het gebruik daarvan. d. Gemunt en ongemunt goud en zilver baren, gangbare betaalmiddelen, schuld bewijzen; ook metalen, voorwerpen, munt stempels, drukplaten, toestellen en andere voorwerpen, noodzakelijk of nuttig voor de vervaardiging daarvan. Voorwaardelijke contrabande, e. Alle soorten voedsel, voedingsmid delen, voeder, en andere -voedingsstoffen en kleeding en voorwerpen en materialen, welke voor de vervaardiging daarvan dienen. VREEMD VLIEGTUIG BOVEN ONS LAND. De regeeringspersdienst meldt: Het in de avondbladen verschenen bericht van het Duitsche nieuwsbureau over een nachtelijke afwering van vijandelijke vliegtuigen, waar bij deze de terugvlucht over Nederland aan vaard zouden hebben, behoeft in zooverre rechtzetting, dat inderdaad gebleken is, dat één vliegtuig boven de provincie Groningen is terechtgekomen. In Friesland is het vuur geopend: eerst bij Leeuwarden, daarna bij Siens en vervolgens op Ameland. Hieruit blijkt, dat het vliegtuig na de beschieting te Leeuwarden den kortsten weg heeft geko zen om ons rechtsgebied te verlaten. De nationaliteit van het vliegtuig kon niet worden vastgesteld. BREKENDE STAALDRAAD TROF TWEE MATROZEN. Zaterdagmiddag sprong aan boord van het s.s. „Breda", dat in de Noordersluis te IJmui- den lag, bestemd voor Chili, een staaldraad. De draad trof den bootsman Nooter en den matroos J. W. de Bos, die beiden ernstig ge wond werden. Zij moesten naar het Roode Kruis ziekenhuis te Beverwijk worden ver voerd, waar zy ter verpleging zijn opge nomen. Door het ongeval ondervond het vertrek van het schip eenige vertraging. NEDERLANDSCHE KOLONIE TE WARSCHAU IN GOEDEN WELSTAND. Blijkens bij het departement van buiten- landsche zaken ingekomen ambtsberichten zijn de leden van de Nederlandsche kolonie te Warschau in de Nederlandsche legatie samengekomen en bevinden zich in goeden welstand.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1939 | | pagina 9