DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Opperste oorlogsraad in Engeland
bijeengekomen.
gebied.
Vele leden der IJzeren garde geëxcecuteerd.
Turkije zoekt Russische vriendschap.
Pe
Sltfde^hben daaraan deel"
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERIENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven iranco aan de N. V. Boek- en handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
14le Jaargang
Volkomen overeenstemming geconstateerd.
Rusland krijgt Poolsch petroleum-
De opperste oorlogsraad
weer bijeen.
Generaal von Fritsch
gesneuveld.
Onderhandelingen over een
Turksch-Russisch pact van
wederzijdschen
bijstand.
Qigemeene toestand.
Een
communiqué.
althans v1nTn°mTg blykt dat er
Fransche legerberichten.
De aardbeving op Smyrna.
De krijgsverrichtingen
in Polen.
AIiKMAARSCHE courant.
pit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur; C. KRAK. Zaterdag 23 September 1939
No- 22 1 .J!»»-»—
De Opperste Oorlogsraad is in Engeland bijeengekomen en men heeft
geconstateerd dat Frankrijk en Engeland het in alle opzichten volkomen
eens zijn.
Volgens berichten uit Duitsche bron zou de demarcatielijn in Polen reeds
voor den oorlog zijn vastgesteld waarbij bepaald werd, dat Rusland het
rijke petroleumgebied in Oost-Galicië en het aan kalimijnen rijke gebied van
Kalusz zullen krijgen.
In Roemenië zijn een groot aantal gardisten zonder vorm van proces ge
ëxecuteerd.
Volgens een bericht uit Istanboel is de Turksche minister van Buitenlandsche
zaken, vergezeld van drie hooge ambtenaren en den Russischen ambassadeur
op weg naar Moskou om er een TurkschRussisch-pact van wederzijdschen
bijstand te sluiten.
Ditmaal in Engeland.
Uit Londen werd gisteravond gemeld:
Heden is een bijeenkomst van den opper
sten oorlogsraad in Engeland gehouden. De
«{adering werd bijgewoond door Dala-
èftDautry, Gamelin en admiraal Darlan
root Frankrijk en Chamberlain, Halifax en
Mield voor Engeland.
£r werden twee vergaderingen gehouden,
een des morgens en een des middags.
De ontwikkelingen sedert de bijeenkomst
ep 14 September werden bestudeerd en er
werd van gedachten gewisseld over haar
gevolgen voor den toekomstigen loop der
{ebeurtenissen.
Er bestond volledige overeenstemming
°ver den te volgen koers, zoowel om het
hoofd te bieden aan deze ontwikkelingen
als om de geallieerde plannen uit te voeren.
De raad bestudeerde de kwestie der mu-
nities en ravitailleering (voedselvoorzie
ning) en er werd overeenstemming bereikt
over de werkwijze om te komen 'tct een co
ördinatie (rangschikking) en vervolmaking
van de door beide regeeringen te treffeo
regelingen.
Daladier en de overige Fransche ver
tegenwoordigers zijn per vliegtuig naar de
bijeenkomst van den oppersten oorloggraad
gekomen. De vergadering geschiedde in een
stad in het graafschap Sussex. Ofschoon de
bijeenkomst geheim was gehouden, bracht
een groote menigte Chamberlain en Daladier
na de bijeenkomst een ovatie.
De bijeenkomst was te 16 uur geëindigd.
Chamberlain en Halifax keerden onopge
merkt terug.
Uit het hoofdkwartier van den Führer
wordt gemeld: Generaal-overste von Fritsch
is op 22 September in den strijd bij War
schau gevallen.
De Führer en opperste bevelhebber van
de weermacht heeft in een dagorder aan
het leger, hulde gebracht aan den generaal-
overste.
De Führer heeft besloten, dat de gesneu
velde op staatskosten zal worden begraven.
Uit Istanboel wordt gemeld:
Saradjogloe de minister van Buitenland
sche Zaken is, vergezeld van drie hooge
ambtenaren en den Sowjet ambtenaar in
Turkije, heden naar Odessa vertrokken van
waar hij naar Moskou zal doorreizen. Men
verwacht, da hij tien dagen in Moskou zal
blijven.
In Istanboel wordt gemeld, dat onderhan
deld zal worden over de afsluiting van een
TurkschSowjet Russisch pact van weder
zijdschen bijstand.
Men is te Istanboel van meening, dat een
TurkschRussisch païct de positie van Tur
kije als beheerscher van de Dardanellen
zeer zou versterken en de veiligheid in de
Zwarte Zee zou verzekeren, hetgeen een
waardevolle aanvulling van de Turksche
overeenkomsten met Frankrijk en Enge
land, die de veiligheid in de Middellandsche
Zee tot voorwerp hebben, zou blijken te
zijn. Saradogloe roemde, voor hij zich in
scheepte, de oprechte vriendschap tusschen
Turkije en de Sowjet-Unie en voegde daar
aan toe, dat de internationale onrust van
den.laatsten tijd de identiteit van hun be
langen en het wederzijdsche vertrouwen
versterkt had.
Enceianri 15 Cr thans voor het eerst in
Oppersten n Wi66r een verëadering van den
1% 2ijn ^togsraad gehouden, of eigen-
®Wgen en Eehouden, een in den
Van f™ eeu in den middag.
Jd®iraal Darlln ■y' 0amelm en
Chamberlain T0n Van Engelsche zijde
Uit d® en ^rd Halifax.
van de onn» ,an^ zUde ook mannen
sPrekingen "fe Iegerleiduig blJ de be
boet geconc'i, ge,W€est> maar desondanks
Eeslaagd is 0 worden, dat men er in
?a! eeii voorWijWnmuniqué uit te geven
hsimzinnigu.jj ls van diplomatieke ge-
j Daar hehw 8n voorzichtigheid.
heide 00rj„a,nu de gr°ote mannen van
2amenlijk verLOer0nde democratieën ge-
!f'aal voor naaenp De Franschen zijn er
^elhe besluiten vf geland gekomen en
Gnomen? heeft men nu ten slotte
j heeft
S4" men heeft 0nvtwikkel*ngen bestu-
tnit °Ver de epvrvi' n gedachten gewis-
n°mstigen loon ,Pn daarvan, voor den
d. far boeten gebeurtenissen."
en ISl!dgenooten w spanning verkeeren-
iiieenige Wat €t.Voorloopig mee doen
p^nlijk niets Z!J zeker weten is, dat
vei' estond" l.
oVep j v0„o,Zegt communiqué
hoofd ?n te volgen W 0vereenstemming
als lte hieden aa koers zoowel om het
teti." d® ?eallieerdp nZ,6 ontwikkelingen
q0. Plannen uit te voe-
ngt Zullen d€ Britsche
veei m,611 zullen n,®etwÜfel(i interessant
Sï eKeS5anSr zo^enk8n dat het nog
r?lktd dat er Z1Jn als men gePu"
Mot d overeenstemming
m4ded^ling dat „de kwestie der
^vitarlleering bestudeerd
werd" en dat men het eens was over de
werkwijze „om te komen tot een coördi
natie en vervolmaking der door beide
regeeringen te treffen regelingen", wordt
het communiqué besloten.
En de lezers die dat vandaag in hun
couranten vinden zullen ongetwijfeld tot
de conclusie komen, dat die vergaderingen
van den Oppersten oorlogsraad buitenge
woon interessant zijn.
Althans de Britsche en Fransche jour
nalisten die hun begrijpelijke nieuwsgie
righeid misschiet na lang wachten met een
dergelijk nietszeggend communiqué be
loond zien.
Wat nieuwsgierigheid betreft schijnt het
Fransche volk heel wat gematigder dan
het Britsche.
Want terwijl men in Engeland een mi
nisterie van voorlichting in het leven
roept dat niet zóóveel kan vertellen of er
komen telkens nog weer klachten in het
Lagerhuis dat het publiek nog lang niet
genoeg hoort, slikt het Fransche volk eiken
dag tweemaal zonder protest het legerbe-
richt van het Westelijk front, dat gewoon
lijk in enkele regels vertelt dat de voor
hoede actief was en dat de artillerie zich
niet onbetuigd heeft gelaten.
Daarmee moeten de Franschen het doen
terwijl duizenden en duizenden jongens én
mannen uit gezinnen van alle deelen van
het land daar op de gevaarlijkste posten
staan en tallooze landgenooten met hun
gedachten bij hen zijn en zich afvragen
wat daar nu wel zou gebeuren.
Als generaal Gamelin hier de legerbe-
richten publiceert, is het geen wonder dat
hij ook in den Oppersten oorlogsraad niet
de man is die „copie" aan het ministerie
van voorlichting en aan de couranten kan
verschaffen.
Intusschen is bekend geworden maar
dat bericht komt dan ook uit Londen en is
afkomstig van het ministerie van voor
lichting dat de Britsche luchtstrijd
krachten in Frankrijk in actie geweest zijn.
Gemeld wordt dat zij bij haar operaties
een Duitsch gevechtsvliegtuig omlaag
hebben geschoten.
Wat tot dusver bekend was, dat was
dat een belangrijke Britsche legermacht
naar Frankrijk was overgestoken.
Dat deze naast de Fransche aan de
Maginotlinie zou vechten, werd door de
Fransche legerleiding ontkend. Waar die
Britsche strijdmacht dan wèl was en wat
zij tot dusver gedaan heert, is' bij de zeer
sobere Fransche berichtgeving nog altijd
een raadsel gebleven.
Maar wij weten nu, dank zij de Engel-
sche voorlichting, in allen gevalle, dat de
Britsche luchtmacht zij het blijkbaar in
bescheiden mate reeds actief aan de
operaties op het gevechtsfront heeft deel
genomen.
Volgens het Duitsche Nieuwsbureau is
de Duitsch-Russische demarcatielijn in
Rusland in beginsel reeds vastgesteld vóór
het begin der Duitsche militaire actie in
Polen voor het geval deze noodzakelijk
zou blijken.
Wanneer dit juist is zou daaruit te con-
cludeeren zijn, dat Polens lot, ondanks alle
zoogenaamde compromisvoorstellen, bij de
onderhandelingen tusschen Engeland,
Frankrijk en Duitschland reeds beslist was.
Men gelooft algemeen, dat de overeen
komst zeer in het voordeel van de Russen
is wien o.a. het rijke petroleumgebied in
Oost-Galicië en de kalimijnen in het ge
bied van Kalusz zouden worden toege
wezen.
Daaruit kan zeker wel blijken, dat de
Duitschers bereid zijn gebleken voor de
Russische „vriendschap een zeer hoogen
prijs te betalen
Volgens berichten uit Istanboel is de
Turksche minister van buitenlandsche za
ken op weg -naar Moskou om te onderhan
delen over een Turksch-Russisch pact van
wederzijdschen bijstand en de minister van
buitenlandsche zaken van Letland is even
eens naar Moskou vertrokken om een
nieuw handelsverdrag met de Sovjet-Unie
te onderteekenen.
De Russische beer, die anderen de
kastanjes uit het vuur liet halen, wa^h
blijkbaar rustig af welke rijpe vruchten
van de politiek van Molotof hem dezer
dagen nog meer gepresenteerd zullen
worden.
Vanochtend werd gemeld:
Gisteren tegen het einde van den middag
werden verscheidene aanvallen van den
vijand op de stellingen, welke wij ten O.
van de Saar hebben veroverd, afgeslagen.
Gedurende den nacht heerschte een
groote activiteit aan het front, voornamelijk
tusschen de Saar en het gebied ten Z.O. van
Zweibrücken en bij de Lauter.
Het Fransche legerbericht van gisteravond
luidt als volgt:
Een kalme dag aan het geheele front. De
zeestrijdkrachten zetten de verdediging van
de convooien voort en blijven de vijande
lijke onderzeeërs achtervolgen.
Gisterochtend tusschen 2 uur 40 en 6 uur
40 zijn in Ankara, Thracie en West-Anato-
lie aardschokken waargenomen. In Izmir
zijn talrijke muren beschadigd.
In Bergama stortten eenige huizen in. Er
werden ook eenige menschen gedood.
Nader wordt uit Istanboel gemeld: Het
kustgebied ten N. van Smyrna is in de af-
geloopen 24 uur door een reeks sterke aard
bevingen geteisterd. Ernstige schade is aan
gericht en naar schatting zijn meer dan 200
personen om het leven gekomen, verschei
dene honderden werden gewond en de zie
kenhuizen van Smyrna zijn overvol.
Het stadje Dikeli heeft naar het schijnt
het meest geleden. Hier zijn 250 huizen vol
komen vernield, zoodat de bevolking dak
loos is. Ook de dorpen ten N. van Smyrna
zijn ernstig beschadigd.
Militairen helpen bij het ruimingswerk.
Uit Ce'rnauti wordt gemeld: In Polen be
staan nog drie haarden van tegenstand van
het Poolsche leger, nièttegenstaande het feit,
dat de Duitsche en Russische legers elkaar
zijn genaderd. De aanval van de Russen
heeft evenwel een herèëniging van de Pool
sche legers onmogelijk gemaakt.
Twee Poolsche legers staan onder com
mando van de generaal Sosnokowski en
Sikorski. Het eerste strijdt bij Grodno en
het tweede in het Zuiden. Het gebied van
het laatst genoemde leger is vrij vaag, het is
een vierhoek, welke steunt tegen de Kar-
pathen. en de Poolsch-Hongaarsche grens
en ziclyuitstrekt tot Lwow en Lublin. Toch
bevinden zich binnen dit gebied Duitsche en
Russische gemotoriseerde afdeelingen, zoo
dat in dit gebied een mengelmoes van troe
pen bestaat.
De Poolsche tegenstand in het Noorden,
onder leiding van generaal Sosnokowski,
wordt geboden door de troepen, die oor
spronkelijk den rechtervleugel van het
Poolsche leger vormden versterkt door de
troepen, die na den aanval van de Duitschers
bij de Narew warden teruggeslagen. Hierbij
bevindt zich veel cavalerie. Het gebied, waar
generaal Sosnokowski, die geldt voor een
der beste leerlingen van PHsoedski, opereert,
is gunstig voor de Polen, het is een bosch- en
waterrijk 'land.
DE DISTRIBUTIE VAN LEVENS
MIDDELEN IN DUITSCHLAND.
Op 25 September begint een nieuwe distri
butieregeling voor levensmiddelen. In plaats
van de tot dusverre bestaan hebbende alge-
meene kaart voor alle levensmiddelen, zal
voor iedere levensmiddelensoort een afzon
derlijke kaart worden uitgegeven.
In verband hiermede schrijft de Deutsche
Dienst o.m.:
Met een juist inzicht in de ons van den
kant van de internationale oorlogsophitsers
dreigende gevaren heeft de Duitsche staats
leiding niet alleen de weerkracht van het
volk op een imposant en wellicht door geen
anderen staat bereikt niveau gébracht, maar
zij heeft zich ook wat de defènsiestaatshuis-
houding betreft voorbereid op het oogenblik,
waarop het Engeland zou gelukken een oor
log tegen ons te ontketenen. Om tegenover
alle gebeurlijkheden betreffende den duur
van den oorlog gewapend te zijn, heeft de
rijksregeering van den aanvang af de voor
waarden in het leven geroepen voor een
rechtvaardige verdeeling der levensmidde
len. Daarbij moet er steeds weer den nadruk
op worden gelegd, dat de in de levensmidde
lenkaarten tot uitdrukking komende rege
ling der verzorging geen acute noodmaat
regel is, maar de voorzorgsmaatregel van een
van zijn verantwoordelijkheid bewuste
staatsleiding, die de les getrokken heeft uit
de fouten van den wereldoorlog.
DE ACTIVITEIT DER BRITSCHE
LUCHTMACHT AAN HET WESTELIJK
FRONT.
De eerste officieele vermelding van acti
viteit der koninklijke luchtstrijdkrachten in
Frankrijk geschiedt in een kort communiqué
van het ministerie van voorlichting, waarin
wordt verklaard:
Onze luchtmacht in Frankrijk heeft bij
haar operaties op 20 Sept. een Duitsch ge
vechtsvliegtuig omlaag geschoten.
HET ANTWOORD VAN DE DUITSCHE
VOEDINGS-ECONOMIE.
Het antwoord van de Duitsche voedings
economie op de poging van Engeland
Duitschland uit te hongeren, aldus schrijft
de staatssecretaris in het ministerie voor het
voedingswezen, Backe, is ten eerste het mo-
biliseeren van alle krachten om den land
bouw op het bestaande peil te houden en
zoo mogelijk nog uit te breiden en ten twee
de het instellen van een regeling van het
verbruik van levensmiddelen. Uit het sa
menwerken van deze beide maatregelen
zal blijken, dat het Duitschland van nu niet
meer het Duits qjiland van 1914 is. Het pa
rool is thans: „liever een bescheiden rant
soen, doch dan voor langen tijd verzekerd".
Staatssecretaris Backe bericht verder,
dat Engeland slechts 25 procent van zijn
behoefte aan levensmiddelen op eigen bo
dem kan telen en 75 procent met zijn sche
pen moet aanvoeren. Duitschland kan het
evenwel met zijn huidige rantsoeneering
lange jaren uithouden. Bij het vaststellen
hiervan is ook rekening gehouden met den
vasten wil van het Duitsche volk de over
winning te behalen.
Volgens de nieuwste schatting zal de
graanoogst voor 1939 nog ongeveer 300.000
ton meer bedragen, dan de schating van be
gin Augustus liet voorzien, zoodat het mo
gelijk zal zijn de reserve aan broodgraan
nog aanmerkelijk te vergrooten.
DE INDUSTRIEELE BRONNEN
VAN ENGELAND.
Teneinde de industrieele bronnen van
Engeland zooveel mogelijk uit te buiten, zal
het land in dertien districten worden ver
deeld. Dit zal het vervoer van arbeids
krachten versnellen.
In het bijzonder zal de productie van
machines en werktuigen worden vergroot.
Aan de eerste aanvragen is voldaan, in het
bijzonder aan de aanvragen van het leger.
Verder zijn belangrijke voorraden aanwezig
voor het vervangen van materieeL Nu aan
de eerste behoeften is voorzien, bereiden de
autoriteiten zich voor op een oorlogs-pro-
ductie op langen termijn.
Het ministerie van voorlichting deelt
mede, dat Engeland en zijn bondgenooten
met vol vertrouwen in de Britsche bronnen
de overwinning tegemoet kunnen zien.
GROOTE OPDRACHTEN VOOR
MILITAIRE VLIEGTUIGEN.
Het Amerikaansche ministerie van oorlog
deelt mede, dat contracten geteekend zijn
voor den bouw van militaire vliegtuigen tot
een totaal bedrag van 58.585.000 dollar. Het
aantal toestellen, dat in opdracht is gege
ven, wordt niet genoemd.
DE SAMENWERKING MET CANADA.
Het ministerie van voorlichting deelt
mede, dat de medewerking van Canada den
aankoop van belangrijke goederen in Cana
da vergemakkelijkt. De Canadeesche marine
staat de Britsche vloot reeds bij in het be
schermen van convooien tot op vrij grooten
afstand van de kust en in het opruimen van
mijnen. Een aanzienlijk aantal hulpschepen
is reeds in dienst gesteld.
DUITSCHE VLIEGTUIGEN BOVEN
SCHAFFHAUSEN?
Volgens de Neue Zürcher Zeitung hebben
gister Duitsche vliegtuigen boven het kan
ton Schaffhausen gevlogen op geringe
hoogte en met groote snelheid. .Het Zwitser-
sche luchtdoelgeschut kwam onmiddellijk
in actie.
AARDSCHOKKEN IN TURKIJE.
In Zweirna en omgeving hebben de aard
schokken groote schade aangericht. Vele
huizen zijn ingestort en het verkeer ligt ge
deeltelijk stil. Het aantal dooden en gewon
den is nog niet bekend, doch men vreest,
dat het aanzienlijk zal zijn.
CASH AND CARRY-CLAUSULE ALS
PUNT VAN UITGANG.
In de Amerikaansche commissie van bui
tenlandsche zaken, die niet Zaterdag, maar
Maandagochtend bijeenkomt, zal voorge
steld worden de Cash and Carry-clausule
met eenige wijzigingen als punt van uitgang
voor het debat te aanvaarden.
DUITSCHLAND EN RUSLAND.
Havas meldt uit Bazel: „Uit vrees voor
de reactie, die de Duitsch-Bolsjewistische
politiek op de Duitsche bevolking heeft,
hebben de nationaal-socialistische autori
teiten voorloopig het uitleenen van anti-
bolsjewistische boeken door openbare
boekerijen verboden. Deze boeken moeten
worden onderworpen aan een nieuw on
derzoek door een commissie onder leiding
van den Führer en den chef der uitgaven
van de N. S. D. A. P„ Bouhler. Op grond
van dit besluit mag ook „Mein Kampff"
niet door de openbare bibliotheken te
Essen worden uitgeleend",