DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Uitbreiding van de actie aan het
Westelijk front.
Hevig artillerievuur tusschen Lauterbach
en Bazel.
Een zeegevecht aan de Noorsche kust?
Friedrichshafen gebombardeerd.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 227
Dit nummer bestaat uit twee bladen. Directeur: C. KRAK.
Dinsdag 26 September 1939
Ioofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
141e Jaargang
De strijd aan het westelijk
front.
De strijd in Polen.
Spoorbrug in de lucht
gevlogen.
Het Britsche hoofdkwartier
in Frankrijk.
De Silesia door Duitsche
duikboot getorpedeerd.
De strijd in het Verre Oosten.
D« algemeen© toestand.
ALKMAARSCHE COURANT
De strijd aan het Westfront heeft zich thans naar het Zuiden uitgebreid tot
de Zwitsersche grens en tusschen Lauterbach (bjj Karlsruhe) en Bazel wordt
de Siegfriedlinie door zwaar geschut van de Fransche troepen gebombar
deerd.
Ter hoogte van Bergen in Noorwegen schijnt tusschen Landro en Turoy
gister een zeeslag te zyn geleverd. Men heeft althans vanaf de kust bui-
tenlandsche oorlogsschepen waargenomen hoewel zij te ver weg waren om
de nationaliteit daarvan te herkennen.
Van Engelsche zijde wordt ontkend dat Britsche oorlogsschepen in deze
wateren in actie zijn geweest.
Volgens Zwitsersche berichten, later gedeeltelijk door het Duitsche Nieuws
bureau bevestigd, hebben Fransche vliegtuigen een aanval gedaan op de
Zeppelinfabrieken in de omgeving van Friedrichtshafen waarbij belang
rijke deelen der fabrieken getroffen zouden zijn.
Volgens Fransche berichten van het Westelijk front zou bij luchtgevechten
gebleken zijn, dat het Fransche vliegmateriaal zeker zoo goed is als het
Duitsche en de Fransche bommenwerpers in snelheid niet onderdoen voor
de Duitsche jagers.
Luchtgevechten boven de Duitsche
linies.
Uit Parijs wordt door Havas gemeld:
Dê luchtgevechten welke Zondagmiddag
lèrden geleverd boven de Duitsche linies
aan hét Westelijk front werden geken-
aerkt door successen van de Fransche
luchtmacht. De hemel was helder, met
eenige lichte wolkjes. Het najaarszonnetje
gaf het terrein relief. Verkenningsvlieg
tuigen waren opgestegen. Zij vlogen boven
de Duitscne linies, beschermd door jagers.
Volgens welingelichte militaire kringen
ie Parijs hebben ook bommenwerpers aan
deze operaties deelgenomen. Zoodra de
aanwezigheid der Fransche vliegtuigen in
de lucht werd gesignaleerd, stegen ook
Duitsche jachtvliegtuigen op, waarbij het
tot een treffen kwam. Boven de Duitsche
linies werden eenige luchtgevechten ge
leverd. Deze gevechten hebben in staat
i«teld de kwaliteiten van snelheid en
kracht te be wijzen niet alleen van de
Fransche jagers, doch ook van de bommen
werpers, die de snelheid van de Duitsche
jachtvliegtuigen wisten te bereiken.
De verliezen.
Ten aanzien van de verliezen aan beide
zijden verklaarde men in welingelichte
militaire kringen dat de Duitsche verlie
zen minstens gelijk zijn aan die van de
ranschen. Daar het gevecht werd geleverd
oven de Duitsche linies weigert het
ransche opperbevel, overeenkomstig zijn
Pvattmg slechts mededeelingen te doen
ver binnende Fransche linies neergehaal-
e vijandelijke toestellen, aantallen te
noemen.
t J^en §eeft slechts te kennen, dat men in
'feilen duidelijk vijandelijke toe-
te« n heeft zien omlaag schieten en ach-
zekpr jVellinies zien verdwijnen. In
dan aiK*ere gevallen bestaan er meer
nietig?r?oe<iens' dat de vliegtuigen ver
van v ajn' met bet °°g °P waarnemingen
waan0ranSClle vliegers- Men heeft brand
zinetrÜü°men en ontPÏoffingen van ben-
vallen s geoord. Doch ook voor die ge-
cijfers ^ransche opperbevel geen
De Franschen hebben het initiatief
genomen.
Iool7 Week van betrekkelijke werk-
hebben bericht Reuter uit Parijs,
genomen nschen het initiatief weer
ste operaf Westelijk front. De laat-
sterkinE h165 den tot gevolg een ver-
eenige ?rJ~[ P°sities en het bezetten van
'te levert- observatiepunten, ondanks
i Duitsch* reacties,
verdere teDC>€rs onthouden zich thans van
101 artiiiPrf„naanv.atlen ®n bepalen zich
°°sten van 7Uur tn het gebied ten zuid-
GisterhiWeibrücken.
de eerste Pren,-Z^cb naar 8em€ld wordt,
lan het fron? tge operaties voorgedaan
fezel en Wp, tusschen Straatsburg en
€vige kannninj vorm van langdurige,
r ov« den Rijn
kmies hebben ec. ten boven de strijdende
wezen van 5® alleen de superioriteit
Qe Fransche gevechtstoestel
Het opperbevel der Duitsche weermacht
maakt bekend:
In het Oosten werd de stelselmatige be
weging naar de demarcatielijn voortgezet.
Slechts ten oosten van den benedenloop
van de San is het nog tot korte gevechten
gekomen met uiteengeslagen deelen van
vijandelijke strijdkrachten, waarbij door
een pantserdivisie tweeduizend gevange-
alle bemoeiingen ,niet gelukt is den Pool-
nen werden gemaakt. Nadat het, ondanks
schen commandant te overtuigen van de
gruwelijkheid en nutteloosheid van een
tegenstand te Warschau, werd gisteren
begonnen met de gevechtshandelingen
tegen de stad. Bij een plotselingen aanval
werd het fort Mokotowski en vervolgens
een gedeelte van de voorstad Mokotow
genomen.
Het Russische legerbericht.
In het Russische legerbericht wordt ge
zegd: „Gedurende den 25sten Sept. hebben
de troepen van het roode leger bij den
voortgezetten opmarsch naar de demarcatie
lijn de steden Soewalki en Goniondz bezet
en de lijn Soewalki-Goniondz-Soerazh-Janof
(30 K.M. ten N.W. van Brest-Litowsk) Opa-
lin-Doebenka (beiden aan den boeg gele
gen) Komarof-Lavrikof-Podgaitsjiki-Oenia-
tigo-Rybnik (40 K.M. ten Westen van Stryi)
Koziowa (50 K.M. ten Z.W. van Stryi) be
reikt. De actie tot zuivering van W. Wit-
Rusland en de W. Oekraine van de over
blijfselen der Poolsche troepen wordt voort
gezet".
In den afgeloopen nacht is de pont de La
Posterie, aan den spoorlijn van Brussel naar
Aarlen in de lucht gevlogen. Deze brug ligt
tusschen de stations Aarlen en Stokkem. De
oorzaak van het ongeluk is niet bekend.
Drie of vier minuten voor de ontploffing
was de sneltrein van Brussel naar Aarlen
gepasseerd.
De wrakstukken van de brug zijn neerge
komen op den weg van Aarlen naar Neuf-
chateau, met het gevolg, dat de weg ver
sperd is. Een niet ver van de plaats van de
ontploffing gelegen huis werd verwoest. Het
huis maakt den indruk alsof het door een
aardbeving geteisterd is.
Alleen de schildwacht die ter plaatse ge
posteerd stond, werd licht gewond. De gou
verneur van de provincie en de militaire
autoriteiten stellen een onderzoek in.
Een ooggetuige seint uit „ergens in
Frankrijk" het volgende:
Het hoofdkwartier wordt bewaakt door
luchtafweergeschut, dat in het landschap
is verborgen rondom een oud Fransch
kasteel. Tot dusverre is er nog geen alarm
geweest, maar de kanonniers staan voort
durend op wacht. De Britsche troepen
zijn onopvallend ondergebracht in dorpjes,
boerderijen en kasteelen. Zij zijn zoo goed
verdeeld, dat geen ongebruikelijke con
centratie van soldaten opgemerkt kan wor
den. Een Britsche generaal zeide: „Voor
het oogenblik is het volkomen rustig aan
het Britsche front en wij moeten niet
vooruitloopen op de toekomst."
len, maar hebben ook getoond, dat de
Fransche bombardementsvliegtuigen te
snel zijn vooi de Duitsche gevechtsvlieg
tuigen. Fransche waarnemers zagen ver
scheidene Duitsche toestellen naar bene
den storten.
De strijd bij Saarbrückèn.
Uit Rome meldt Havas: De Italiaansche
journalisten bij het Duitsche hoofdkwar
tier berichten over de activiteit van de
Fransche luchtmacht bij Saarbrückèn,
dat de Fransche vliegers zeer dapper zijn.
De „Tribun a" schrijft, dat de Fransche
luchtmacht een belangrijke rol heeft ge
speeld in de artillerie-operaties bij Saar
brückèn. De lichte vliegtuigen vlogen
voortdurend boven de Duitsche stellingen
en hebben veel bijgedragen tot de juist
heid van het vuur. Tijdens de tientallen
luchtgevechten bleek voortdurend, dat de
Fransche vliegers meer initiatief toonden
en in hetacrobatisch vliegen iets betêr
waren.
Verder wordt medegedeeld, dat de zware
Fransche 'arfillërie de achterwaarts gelegen
stellingen van de-Duitschers onder vuur
heeft genomen, en dikwijls ravitaillee-
ringsconvooien trof.
Het Fransche oorlogscommuniqué.
Het Fransche oorlogscommuniqué van
gisteravond luidt als volgt
Bedrijvigheid van onze vooruitgescho
ven infanterie-elementen ten oosten van
de Saar. Krachtig optreden der vijande
lijke artillerie in hetzelfde gebied. Tijdens
luchtgevechten, die geleverd werden aan
het front in den loop van 24 September,
hebben onze jachtpatrouilles tweemaal den
strijd aangebonden met vijandelijke lucht
strijdkrachten, die in grooter aantal wa
ren. Verscheidene Duitsche jachttoestel-
len werden neergehaald, twee kwamen op
ons gebied neer.
Het Fransche communiqué over de
operaties op 25 September maakt melding
van luchtgevechten op 24 September,
waaromtrent het Duitsche oorlogscommu
niqué onjuiste bijzonderheden geeft door
te vermelden, dat acht Fransche toestellen
in den loop van gisteren werden neerge
schoten. In werkelijkheid omvatten de
Fransche verliezen op dien dag twee ma
chines. Bovendien kon een der twee pilo
ten met een valscherm dalen en zich bij
zijn troep voegen. De bestuurders van
twee op Fransch gebied gevallen Duitsche
toestellen werden gevangen genomen.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht meldt:
In het Westen artillerievuur en geringe
activiteit der verkenningstroepen. Fransche
vliegtuigen hebben naar op ondubbel
zinnige wijze werd vastgesteld boven
Belgisch gebied gevlogen. In luchtgevech
ten werden vyf Fransche vliegtuigen en
twee kabelballons neergeschoten.
Door luchtdoelartillerie werd een
Fransch vliegtuig omlaag geschoten.
Het legerbericht van hedenochtend luidt:
De vijandelijke artillerie zet ten zuid
oosten van Zweibrücken haar activiteit
hardnekkig voort. Gisteren hebben onze
jachtvliegtuigen verscheidene gevechten ge
leverd met Duitsche jachtvliegtuigen.
Het Noorsche telegraafagentschap meldt,
dat het Zweedsche vrachtschip Silesia door
een Duitsche duikboot is getorpedeerd en op
45 mijl ten Z.W. van de Noorsche kust is
gezonken.
Nader wordt uit Londen gemeld:
De tot zinken gebrachte Zweedsche
vrachtboot Silesia is het vierde neutrale
slachtoffer der laatste paar dagen van
Duitsche duikbooten. Het bericht van het
tot zinken brengen van dit schip heeft,
naar Reuter verneemt, in de Noorsche
landen een diepen indruk gemaakt.
Deensche bladen ruimen aan dit feit veel
plaats in en oefenen veel critiek, terwijl in
Zweden speciale maatregelen worden geno
men om de dreigingen der Duitsche duik
booten tegen te gaan. Ten einde de Oostzee
te vermijden, zijn de exporteurs van Pulp
van plan, hun zendingen over land naar
Noorsche havens te sturen, hetgeen extra
kosten van meer dan 20 procent zou mede
brengen.
Het tot zinken brengen van neutrale sche
pen, welke ladingen pulp vervoeren, wordt
beschouwd als een ernstige bedreiging voor
de industrie, welke meer dan 40 procent
van den Zweedschen uitvoer uitmaakt.
Het Chineesche telegraafagentschap meldt
uit Tsjoenking: Den geheelen dag is fel ge
streden aan het front in Noord-Hoenan tus
schen de rivier Hsingtsjiang en den O.
oever van de Hsiangkiang. Met herhaalde
aanvallen te water en in de lucht trachten
de Japanneezen op te dringen in de rich
ting van de hoofdstad van Hoenan, Tsjang-
sja.
Vruchteloos waren de ontschepingspogin
gen der Japannezen in het W. van het meer
Toengting. De Chineesche troepen, die er in
geslaagd zijn de Hsintsjiang over te steken
achtervolgen de Japanneezen op den ande
ren oever.
Het Japansche offensief tegen
Tsjangsja.
Japansche landingstroepen aldus het com
muniqué van de Japansche vloot in de Chi
neesche wateren, hebben een deel van
Loeisjisjan aan den O. oever van het Toeng-
tingmeer bezet. De luchtmacht heeft de
vijandelijke stellingen bij Jingten gebom
bardeerd.
Japansche voorhoedetroepen hebben den
N. oever van De Mi bereikt en een krachtig
offensief tegen de Chineesche stellingen op
11 K.M. ten O. van den spoorweg Kanton
Hankau ingezet. Andere afdeelingen trok
ken over De Mi en vorderen voortdurend
in de richting van Tsjangsja.
Zie vervolg Buitenland pag. 4, 2e blad.
Roemenië in het hoekje
waar de slagen
vallen.
Dat de Europeesche verhoudingen zich
snel kunnen wijzigen is niet alleen door het
nonagressiepact tusschen Rusland en
Duitschland bewezèn.
Het is ook te constateeren in de haast,
welke de Turksche minister van buiten-
landsche zaken en met hem die van
eenige kleinere staten uit Oost-Europa
demonstreeren om vriendschappelijke be
zoeken bü vadertje Stalin in Moskou te
gaan afleggen.
Turkije is nog maar kort geleden een
der voornaamste staten geweest waarop
Engeland en Frankrijk voor hun zooge
naamde omsingelingspolitiek hadden ge
rekend en wanneer Rusland niet zoo lang
getraineerd had, waren er ongetwijfeld
nog veel verder gaande overeenkomsten
door de democratische staten gesloten met
Turkije, dat door zijn positie bij de Mid-
dellandsche en Zwarte zee aan de Britsche
oorlogsschepen onschatbare diensten had
kunnen bewijzen.
Niet dat Turkije de demoncratieën thans
den rug toegekeerd heeft, maar men
schijnt daar de laatste dagen toch meer
dan ooit tot de conclusie te zijn gekomen,
dat de koers van het Turksche staats-
scheepje eenige graden, in de richting van
Moskou gewijzigd zal moeten worden.
Het feit dat Engeland in militair
opzicht Polen in de kritieke dagen vrij
wel aan zijn lot heeft overgelaten en
daarnaast de omstandigheid, dat het
Duitsche leger het Poolsche gebied in een
minimum van tijd heeft veroverd en dat
Duitschland zich ia alle opzichten de
dienstwillige dienaar van Rusland heeft
getoond, schijnt in diverse Oost-Europee-
sche laten zijn uitwerking niet gemist te
hebben.
Thans brengt de Turksche minister
naar hij zelf verklaart aan de Sovjet-
Unie de hartelijkste en vriendschappelijk-
ste groeten van het Turksche volk over en
spreekt hij over het reiken van een
vriendschapshand welke even hartelijk
blyft als te voren. En verder wordt be
toogd, dat hij de neutrale houding van
Turkije nog eens komt bespreken en het
daarbij speciaal zal hebben over de
bijzondere belangen van de Sovjet-Unie in
de Zwarte zee en aan de zee-engten.
Voor Roemenië is de toestand na den
val van Polen, waarmee het een overeen
komst van hulpverleening had in geval
van een Russischen aanval, nog veel moei
lijker geworden.
Van die hulpverleening is ir. de practijk
niets terecht gekomen maar het pact op
zich zelf is natuurlijk al iets waarover
Roemenië, nu het den Russischen beer ook
aan zijn Noordelijke grenzen hoort brom
men, leelijk in zijn maag zit.
Er is dan ook reeds gemeld, dat de Turk
sche minister van Roemeensche zijde het
verzoek gekregen zou hebben, als hij toch
naar Moskou ging, daar te willen bevesti
gen, dat Roemenië in het Europegsche con
flict een strikte neutraliteit in acht zal
nemen.
Dat Roemenië er op het oogenblik niet
aan denkt om de Goden 'n Oost-Europa te
tarten kan duidelijk worden als men het
op deze pagina gepubliceerde kaartje be
kijkt.
Roemenië heeft verleden jaar de grens
met het bevriende Tsjecho-Slowakije ver
loren en heeft na de verdeeling van Polen
Rusland, als zijn voornaamsten buurstaat
gekregen.
En wanneer de Russische beer thans de
gelegenheid schoon zag om belangrijke
stukken van Polen bij zijn gebied te voe
gen, is de mogelijkheid niet uitgesloten
dat hij ook van den lappedeken van na-
tionaliteien in Roemenië nog wel een
stukje wil hebben, namelijk Bessarabië
dat vóór den wereldoorlog Russisch ge
bied was, misschien zelfs de Boekowina,
die Roemenië in 1919 van Oostenrijk heeft
gekregen.
De Bulgaren wachten in het Zuiden
hun kans of om de Dobroedsja te heroveren
die van 1916 tot 1920 door Bulgaren en
Duitschers bezet was. De Hongaren aan
den anderen kant kijken begeerig naar
Zevenburgen, dat voor 1919 tot Oosten-
rijk-Hongarije behoorde. En het na den
val van Tsjecho-Slowakije juist door de
Hongaren herkregen Roethenië is een
kruitvaatje dat uiterst gevoelig is voor in
ternationale vonken.
Bedenkt men daarbij dat thans door de
Russische actie de eenige spoorwegverbin
ding van Roemenië naar het Noorden
de eenige directe verbinding met Berlijn
die van groot belang was voor den weder-
zijdschen goederenhandel onder Rus
sische controle is gekomen, dan is het vol
komen duidelijk dat Roemenië op het
oogenblik in een zeer precaire positie ver
keert.
En dat men daar dus allerminst gesteld
is op terreurdaden van de zoogenaamde
IJzeren Garde, welke de pogingen tot het
handhaven van een strikte neutraliteit op
gevaarlijke wijze kunnen ondermijnen,
Van het Westelijk front komen berichten
over uitbreiding van het aanvalsfront van
Lauterbach tot de Zwitsersche grens.
Fransche vliegtuigen hebben bommen op
Zeppelinfabrieken bjj Friedrichtshafen ge
worpen en van de Noorsche kust wordt
kanongebulder uit zee gemeld zonder dat
men tot dusver weet welke oorlogsschepen
daar slaags zjjn geweest.