DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Chamberlain bespreekt in het Lagerhuis den
economischen oorlog.
Een Nederlaridsch K.L.H.-toestel door de
Duitschers beschoten.
De torpedeering van houtbooten.
De communistische partij in
Frankrijk verboden.
Artillerïegevechten aan het Westelijk front.
ftr alge
K.L.M.-vliegtuig bij Helgoland door Duitsch
toestel beschoten.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS PER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V, Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telei. 3320, redactie 3330.
Dit nummer bestaat uit twee bladen. Directeur: C. KRAK.
Woensdag 27 September 1939
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
141e Jaargang
meene toestand.
dat Engeland in de
Von Ribbentrop naar
Moskou vertrokken.
De verdediging van
Warschau.
De strijd aan het westelijk
front.
Een der passagiers gedaod.
Nadere bijzonderheden over
de beschieting.
De „Mees" beschoten dooreen
Duitsch vliegtuig.
Het Fransche legerbericht.
ALKMAARSCHE COURANT.
No. 228
In ry'n redevoering in het Lagerhuis heeft Chamberlain gister uitvoerig
uiteen gezet dat de economische oorlog met even groote kracht zal gevoerd
worden als de militaire.
Engeland zal trachten den oorlog te beëindigen door Duitschland te beletten
alle grondstoffen in te voeren welke het voor zijn oorlogsindustrie noodig
heeft.
Met de neutralen worden vriendschappelijke gesprekken gevoerd welke tot
vereenvoudiging van de controle op contrabande kunnen leiden.
Minister Churchill heeft vervolgens uiteengezet dat Engeland maatregelen
heeft genomen om haar koopvaardijschepen een veilige vaart te verzekeren.
Een Hollandsch verkeersvliegtuig de „Mees" van de K.L.M. is gister
middag op ongeveer 120 k.m. ten Noordwesten van Helgoland door een
Duitsch vliegtuig beschoten waarbij een Zweedsch passagier gedood is.
Van Duitsche zijde wordt medegedeeld dat de aanvaller niet den indruk had
gekregen dat hij met een neutraal verkeerstoestel had te maken.
Van Duitsche zijde wordt de torpedeering van houtbooten verdedigd omdat
hout als contrabande kan worden beschouwd.
De Fransche regeering heeft officieel de communistische party en haar or
ganisaties in Frankrijk verboden.
Van het Westfront worden artilleriegevechten gemeld.
De lading van neutrale
schepen
_De neutralen zitten op het oogenblik min
of meer tus'schen den Duitschen hamer en
«et Engelsche aambeeld met het gevolg
«at zij het eigenlijk zijn die met hun
Koopvaardijschepen de zwaarste slagen op
vangen.
In een oorlog zijn er niet veel grond-
.o n of voedingsproducten die een oor-
gvoerende staat, welké een lange, strijd-
EVTI?°et ziet en °P z«n bevoor-
wamiL t is> niet kan gebruiken. En
wel an r men nu onder contrabande vrij
wil hl!S rangschlkt wat men graag zelf
wordt 6n den vijand niet gunt> dan
ttoSiK V°0r neutrale staten wel uiterst
houdèi overzeeschen handel intact te
enEïWh0deZi?r dagen diverse Zweedsche
«Uulose enCwn l<>t Zink€n gebracht die
begrijpeiijt bout vervoerden en het is
Zweden en'w i ultvoer daarvan voor
schen van ln and met bun enorme bos-
Men Wf! 6 beteekenis is.
•teld dat rein1! Va" Duitsche zijde vastge-
v°or het ver 56 Sebruikt kan worden
dat ook hor3" lgl" Van springstoffen en
kt beschouwt Ji 1S wanneer men
het vervaard' 6en stof welke dient tot
oontrabande Van onvoorwaardelijke
enD2wedee?e,,I,Snegelijkertt'd aan Finland
zekerd heeft neutraliteit men ver-
eevbiedisen W alle °Pzichten te zullen
bracht. een gevoeligen slag toege-
Dl»
dieu4WeerIoos zijn overge*
b°oten en nnrL 1 van vreemde duik-
Van beide ziirU gs,sckePen, mogen daarbij
?0ed men hen n ren verkondigen hoe
g0e^ men hen .ren verkondigen hoe
terreurdadJ!eZlnd 's en boe ket slechts
J®1 Welke de n jVan den tegenstander
l** onvriender8!"6 partij tot haar spijt
WanneerJ optreden nopen.
de door EnPAi=egi de Deutsche Dienst
'chtzinnigg wii n °P gewetenlooze en
°d°8 den hamf^i ontketende onzinnige
Fndheden ern«r Van de "eutrale mo-
eirt Duitsch]Vlg schade doet, dan be
ft* zij maar k zeer' maar dan
gshitserg zitt begrijpen waar de oor-
de t°g ^Pdringen le^uroPa 'n jarenlangen
iw het voort7o4, duitschland
laat gde goederen Van den oorlog be
dien Z(mken dan ho l" beslaS neemt of
het aan alle het hiermede een
Teinde van Utrale ,anden die naar
geIiikertijd ^.rl°g verlangen.
maakt Chamberlain in het
%0 toa goede an den °°rlog ongeveer
g°ederen in beslag heeft ge
nomen welke het als contrabande voor
Duitschland beschouwde. En hjj betoogt
daarbij, dat de neutralen, die van die in
beslag genomen voorraden eèn zeèï groot
deel in Engelsche havens hebben afgela
den, zelf wel zullen begrijpen, dat er ver
schil is tusschen de Britsche politiek en de
Duitsche bedreigingen, welke tot torpedee
ring van neutrale schepen leiden.
Een vlootblokkade, zoo wordt daar be
toogd, verschilt niet van een belegering te
land en niemand heeft ooit het denkbeeld
geopperd dat een belegerende bevelvoerder
vrije rantsoenen behoorde toe te staan aan
een belegerde stad.
Dus wordt alles wat Duitschland zou
kunnen gebruiken door Engeland in be
slag genomen en liggen er oneer de Brit
sche kust tallooze Belgische en Holland-
sche koopvaardijschepen, waarvan de
kapiteins mogen afwachten wat er met hun
ladingen zal gebeuren en wanneer zij naar
hun eigen land mogen terug keeren.
Duitschland en Engeland laten geen ge
legenheid ongebruikt om aan. ieder die het
hooren wil te verzekeren, dat zij de neu
traliteit der niet strijdende staten in alle
opzichten eerbiedigen.
Maar intusschen vallen zij van beide
kanten met alle beschikbare strijdkrachten
op de neutrale koopvaardijschepen aan. Zij
torpedeeren ze als ze geen kans zien de
lading .ïaar eigen land over te brengen of
zij nemm de schepen eenvoudig mee naar
huis waar de niet voor hen bestemde lading
een welkome aanvulling van de eigen
voorraden kan vormen.
Bedenkt men daarbij aan welke groote
gevaren de bemanningen m de met mijnen
bezaaide wateren thans zijn blootgesteld,
dan is het zeker niet te verwonderen, dat
er naarmate de oorlog langer duurt steeds
minder neutrale vrachtschepen op de
zeeën verschijnen.
Waardoor dan de neutralen, alle vriend
schapsbetuigingen ten spijt, de directe ge
volgen van den oorlog ook zonder grens-
schendingen aan den lijve ondervinden.
In het Lagerhuis heeft Churchill een
exposé gegeven van alles wat de Britsche
oorlogsvloot reeds gedaan heeft om vijan
delijke koopvaardijschepen te doen ver
dwijnen en de eigen schepen ee„ veiligen
overtocht te verzekeren.
Chamberlain heeft daarbij uitvoerig
uiteengezet hoe Engeland zich ook in de
kringen van handel en industrie op den
oorlog heeft ingesteld en hoe hei. zal belet
ten, dat Duitschland de grondstoffen im
porteert, welke het voor zijn oorlogsin
dustrie noodig heeft.
Van het Westelijk front worden slechts
artilleriegevechten en verkenningen ge
meld.
Warschau wordt door de Duitschers
hevig gebombardeerd, waaronder vooral
de burgerbevolking heeft te lijden.
Rijksminister van buitenlandsche zaken
von Ribbentrop, heeft zich vanochtend met
het Condor-vliegtuig Grenzmark van het
vliegveld Tempelhof met den ambassadeur
der Sovjet-Unie te Berlijn, Sschdarzev, en
legatiesecretaris' Parolaw, op uitnoodiging
der Sovjet-Russische regeering naar Moskou
begeven. De rijksminister van buitenland
sche zaken wordt vergezeld door onder
staatssecretaris Gauss, de legatieraden
Schnurre, Henke en Kordt. de plaatsver
vangend chef van het protocol von Halem
en leden van zijn persoonlijken staf.
•Bij het vertrek waren aanwezig de Sov
jet-Russisch luchtvaart-attaché brigade
generaal Beljakoff met leden- der Sovjet-
Russische ambassade.
De zender te Warschau deelde gisteravond
mede: „De een-en-twintigste dag van het
oeleg van Warschau is tnans aangebroken
en de laatste 24 uur waren nog verschrikke
lijker dan de voorafgaande dagen. Met een
onderbreking van 24 uur werden wy voort
durend gebombardeerd door tweehonderd
vliegtuigen en zwaar geschut. Honderden
brandbommen hebber} talrijke branden ver
oorzaakt, de meeste openbare gebouwen
staan in vlammen. Het aantal branden is
waarschijnlijk grooter dan vijftig. De brand
weer en de burgerij bestrijden het vuur met
den grootsten heldenmoed, doch haar taak
wordt bemoeilijkt door het tekort aan water.
Ook de voedselioes|jnd is moeilijk, vooral
door de belemmering- -der distributie door de
aanhoudende bombardementen. De honder
den paarden die door granaten gedood wor
den, worden onmiddellijk geslacht en onder
de bevolking verdeeld. De openbare diensten
verrichten wondéren".
Het communiqué van het commando te
Warschau van 25 Sept., dat met vertraging
is overgekomen, zegt: „De afgeloopen nacht
er. de dag van heden zijn de moeilijkste
momenten, van het beleg geweest. De Duit-
schèrs gingen over tot een stelselmatige ver
woesting der stad door zwaar geschut en
vliegtuigen. Van het aanbreken van den dag
af vlogen de toestellen by tientallen over
Warschau, zij bombardeeren het centrum en
hebben door brandbommen honderden bran
den veroorzaakt. Acht Duitsche vliegtuigen
werden neergeschoten. De Poolsche mili
tairen, die zich in de buitenwijken bevin
den, hebben minder te lijden gehad dan de
bewoners, daar de bombardementen vooral
tegen de burgerbevolking gericht waren
met het doel, dat het moreel geschokt zou
worden. Bewoners werden gedood en hui
zen verwoest. Het aantal slachtoffers kan
niet geschat worden. Warschau is nog
slechts een puinhoop. Het verkeer in zekere
straten is moeilijk of onmogelijk geworden
door de branden en de verwoestingen. De
laatste buitenlandsche legaties hebben gis
terenmiddag de stad moeten verlaten. Op
Duitsch voorstel zouden zij zich naar de
Duitsche linies begeven, doch toen zij Uit
de stad wilden gaan, was het bombardement
zoo hevig, dat zij besloten te blijven. Het
ingesloten Modi in blijft zich dapper verde
digen. Te Warschau is een aanval in den
sector Mokotof afgeslagen. Het garnizoen
der stad houdt stand op de rookende puin-
hoopen en verdedigt zich heldhaftig".
Het Fransche legerbericht van gister
avond luidt:
Activiteit van de vijandelijke artillerie
ten zuiden van Zweibrücken en ten zuiden
van Pirmasens.
Vroeg in den ochtend is een aanval aan
het front bij de Lauter afgeslagen.
Vandaag heeft het Duitsche geschut onaf
gebroken gebulderd in den centralen sector
van het westelijk front, die zich ten westen
van de kleine Vogezen uitstrekt tot aan de
heuvels bij den Bliesoever. In deze streek,
waar de Maginotlinie van de Siegfriedlinie
wordt gescheiden door een heuvelrij, die
evenwijdig aan de grens loopt, is sedert vier
dagen het tooneel van een onafgebroken be
drijvigheid dér troepen. Vooral het Duit
sche geschut is hier zeer in actie. Opge
merkt moet worden, dat het gebied tusschen
Zweibrücken en Pirmasens het eenige punt
aan het westelijk front is, waar zich geen
natuurlijke hindernissen bij de fortificatie-
stelsels voegen. In de streek tusschen Saar
en Moezel zijn levendige gevechten ge
voerd, die zijn geëindigd met het terugwer
pen der Duitsche troepen op Duitsch gebied
Gisteren is het Douglas Dc. 3 vliegtuig PH-ASM, de „Mees", dat gister
ochtend 11 uur 55 van Kopenhagen naar ons land was vertrokken, te 14.10 u.
tusschen Esbjerg en Helgoland beschoten door een aanvankelyk onbekend
toestel, naar later bleek van Duitsche nationaliteit.
By dit incident is een der inzittenden ,de 38-jarige Zweedsche ingenieur
Gustav Robert Lamm, die op weg was naar een schoenfabriek te Brussel,
gedood.
Toen de Mees op ongeveer 800 meter hoogte op 120 k.m. ten N.W. van Hel
goland vloog, bemerkte de airhostess, mejuffrouw Wynoldi, dat er iets niet
in orde was, waarop zy zich naar de stuurhut begaf om gezagvoerder Mol!
te waarschuwen. De boordwerktuigkundige vergezelde de airhostess naar
de cabine en bemerkte aan een aantal kogelgaten, dat de machine was be
schoten.
De airhostess verleende den heer Lamm, die getroffen bleek, hulp. Hy had
slechts gezegd „it is a gun", en was daarna bewegingloos in den stoel blijven
zitten. Op Schiphol moest dr. Slotboom den dood constateeren.
Het vliegtuig werd door de beschieting ernstig beschadigd.
De regeering heeft direct een nauwkeurig onderzoek ingesteld.
De beschieting van het K. L. M.-vliegtuig
„Mees", op weg van Malmö via Kopenhagen
naar Schiphol, heeft in luchtvaartkringen
een diepen indruk gemaakt. Tot nog toe
konden de toch reeds tot het uiterste be
perkte luchtlijnen ongehinderd gevlogen
worden, anders dan by de scheepvaart, waar
groote ladingen vervoerd kunnen worden,
die door de oorlogvoerende partijen als
contrabande zouden kunnen worden be
schouwd, vervoeren de verkeersvliegtuigen
der K. L. M. uitsluitend passagiérs en post
van het eene neutrale land naar het andere,
vlieger over uitsluitend neutraal gebied. De
duidelijk, sedert het uitbreken van den
oorlog aangebrachte naam „Holland" in
zeer groote letters, aan onder- en boven
kant op romp en vleugels geschilderd, kan
geen twijfel laten omtrent de nationaliteit
dér K. L. M.-vliegtuigen en deze aandui
ding is vooral uit de lucht reeds op grooten
afstand zichtbaar. Daarbij komt, dat geen
der luchtvaartmaatschappijen van de oor
logvoerende landen Douglas-machines ge
bruikt of in bezit heeft, met uitzondering
van de weinige Douglas-vliegtuigen. waar
over de Duischers kunnen beschikken se
dert de Tsjechische luchtvaartmaatschappij
C. L. S„ na de aansluiting van Tsjechoslo -
wakije by het rijk, is opgeheven.
Daardoor had de airhostess, me
juffrouw Wynoldi, die, zooals ge
bruikelijk is, achter in de machine
stond, het eerst iets van de beschie
ting waargenomen. Zij hoorde een
vlug tikken, waarvan zij de oorzaak
aanvankelijk niet kon thuisbrengen,
doch dat later het geluid der kogel
op de metalen beplating van het
DouglasVliegtuig bleek te zijn.
Het vliegtuig, dat de K. L. M.-
machine aanviel, heeft recht achter
het toestel gevlogen, zoodat het nog
uit de cabine, noch uit de cockpit
was waar te nemen.
Dank zij haar tegenwoordigheid v.an
geest en kordaat optreden is er geen paniek
onder de passagiers in de machine ont
staan. Zij waarschuwde direct den gezag
voerder, die op geringere hoogte ging vlie
gen, waarna het achtervolgende vliegtuig
den aanval opgaf en zich verwijderde.
Doordat de oorlogsmachine recht achter het
K. L. M.-toestel vloog, toen de onbekende
aanvaller het vuur opende, werd het Dou-
glas-toestel uitsluitend aan de achterzijde
geraakt. De kogels drongen voornamelijk
de bagageruimte binnen, doch enkele
drongen door de wanden, die de bagage
ruimte scheiden van het toilet en de cabine
en kwamen zoo in de cabine terecht.
Het Duitsche Nieuwsbureau deelt mede:
„Op 26 September tegen 14.30 uur is een
Nederlandsch verkeersvliegtuig in de nabij
heid van Helgoland door een Duitsch wa
tervliegtuig beschoten. Dit voorval is het
gevolg van een ongelukkigen samenloop
van omstandigheden. Het aangevallen vlieg
tuig geleek op een bekend vijandelijk ge
vechtsvliegtuig-type en was niet door een
Op grooten afstand zichtbaar kenteeken als
neutraal verkeersvliegtuig te herkennen.
Onder de bestaande weersomstandigheden
kon men eerst op zeer korten afstand de
nationaliteit van het vliegtuig herkennen
aan de letters op romp en vleugels. Bo
vendien werd de indruk, dat men met een
vijandelijk vliegtuig te doen had, versterkt
doordat het verkeersvliegtuig blijkbaar bij
het ontdekken van het Duitsche vliegtuig
trachtte zich in de wolken aan een achter
volging te onttrekken. Op het oogenblik,
dat de nationaliteit van het Nederlandsehe
toestel duidelijk vaststond, staakte de be
manning van het Duitsche vliegtuig het
vuur. De Nederlandsehe machine kon haar
vlucht voortzetten. De bemanning van het
Duitsche toestel kan met het oog op de
moeilijke weersomstandigheden en het on
doelmatige uiterlijk en manoeuvreeren
van het Nederlandsehe vliegtuig, geen ver
wijt gemaakt worden, hoezeer het voorval
ook moet worden betreurd".
De Zweedsche heer Lamm, die op zoo
ongelukkige wijze om het leven is gekomen,
zat in den achtersten stoel, ter rechterzijde
van de cabine. De kogel drong door den
wand en door de dik bepolsterde rugleuning
van de fauteuil in den rug van den heer
Lamm, die daarna nog slechts kort leefde.
Als door een wonder bleef mej. Wynoldi,
die achter in de cabine stond, gespaard. Na
aankomst op Schiphol is de „Mees" aan een
nauwkeurige inspectie onderworpen. De
romp, vooral de metalen beplating van
staart en bagageruimte, bleek met verschei
den kogelgaten doorzeefd. Ook een der vleu
gels is door kogels getroffen en pas bij aan
komst op Schiphol bemerkte men, dat
dientengevolge een der benzinetanks was
lek geschoten.
Doordat het aanvallende vliegtuig voort
durend in dezelfde lijn als de „Mees" achter
de K. L. M.-machine heeft gevlogen, kon
men de nationaliteit niet vaststellen, om
dat het toen het eenmaal uit deze lijn af
boog, zee snel verdwenen was.
Uit de kogels was wellicht de identiteit
van het vliegtuig op te maken geweest.
Het bericht van het Duitsche Nieuwsbu
reau, dat het 'n Duitsch toestel is geweest,
maakt thans echter aan allen twijfel een
einde.
en met de bezetting van het dorp Perl door
de Fransche troepen. Het gebied tusschen
Zweibrücken en Pirmasens is door de inge
nieurs van de Siegfriedlinie met buitenge
wone zorg versterkt. De aanwezigheid van
een waterlijn tusschen de stellingen sluit
overigens de mogelijkheid van actie niet uit
en het is in deze sectoren dan ook niet vol
komen rustig. Dit getuigt een door de Duit
schers bij den dageraad ingezetten aanval
aan het Lauterfront, die door de Franschen
werd afgeslagen. Bij verkenningsvluchten
langs den Moezel tot dicht in de nabijheid
van Aken en aan den linkeroever van den
Rijn heeft men er zich rekenschap van kun
nen geven, dat de Duitschers in het geheele
Rijnland versterkingen hebben geconcen
treerd. Het schijnt, dat althans een deel
dezer troepen uit Oost-Duitschland afkom
stig is. De toegangswegen tot de stellingen
der Siegfriedlinie worden door de Fransche
luchtmacht scherp in het oog gehouden.
Het communiqué van hedenochtend luidt:
De nacht was kalm. De vijandelijke artil
lerie heeft geschoten op het achter onze li
nies liggende gebied van Wissembourg.
