TEGEN DE WET
r
Vastgestelde prijs en
kwaliteit.
Uw winkelier heeft
ofeaicciL
fouMeton
Dijk Lemmer-Urk wordt hedenmiddag
gesloten.
URK GEEN EILAND
MEER!
De landbouw in oorlogstijd.
Het K.N.L.C. vergadert.
De „Jan van Gelder" te
Den helder.
Opvarenden vertellen.
Het weer in September 1939
Overzicht van De Bilt.
Vaststelling kostwinners
vergoeding.
plattelande ten
Toestanden kunnen zich wijzigen, Falcon
blijft wat hij was.
Van F. 19.75 af worden Falcon-jassen en
mantels verkocht in Egyptische katoen. Van
F. 22.50 af in gabardine, in tweed, in kameelhaar,
in effen, in alle modellen, kleuren en dessins.
Van F. 19.75 af koopt U een jas of mantel
met alle eigenschappen, die Falcon beroemd
hebben gemaakt.
De prijzen zijn in overeenstemming met de
richtlijnen, die de Regeering in het algemeen
belang getrokken heeft, voor het geheele land
vastgesteld. Het Falcon etiket en het Falcon
certificaat geven U de zekerheid, dat U on
mogelijk teveel kunt betalen.
we 4i Htnt>Roof
TWEEDE BLAD.
Vanmiddag wordt dc nieerdyk
tusschcn Lemmer en Urk, welke
dc westelijke afsluiting vormt
van den nieuwen Noord-Ooste
lijken polder in het IJselmeer,
gesloten» Van dat oogenblik af
«al Urk opgehouden hebben een
eiland te zjjn, want de ruim 20
k.m. lange machtige dijk, die hier
in enkele jaren dwars door de
vroegere Zuiderzee is gelegd,
verbindt van nu af het eiland met
den vasten wal.
De werken tot het maken van den Noord
oostelijken polder, waarvan de thans tot
stand gpkomen dijk een belangrijk onder
deel vormt, zijn bij het eiland Urk begon
nen. Op 29 April 1936 werd een begin
gemaakt met de werkzaamheden: het
maken van een werkhaven te Urk en een
fundeeringsput voor het daar te bouwen
gemaal met schutsluis.
Tegen het einde van het jaar 1936 was
dit onderdeel grootendeels voltooid, on
danks het feit dat op 9 November aan den
nog niet gesloten omringdam van de fun
deeringsput stormschade was ontstaan.
De verdere werken voor den Noordoos
telijken polder verkeerden toen nog geheel
in het stadium an voorbereiding. Op tal
van plaatsen was men»nog bezig met het
verrichten van de noodige grondboringen,
peilingen en opmetingen.
Voorjaar 1937.
In het volgend voorjaar werd begonnen
met den aanleg van den dijk, welke thans
tot stand is gekomen
Op 24 februari 1937 werd aanbesteed
de aanleg van 10 k.m. dijk, aansluitende
aan de haven te Lemmer, en het maken
van een scheepvaartgeul naar deze ha
ven, voor een bedrag van 3.350.000.
De aanleg van twee andere gedeelten
van den dijk werden resp. aanbesteed voor
bedragen van 2.898.500 en 2.540.000.
Een p"ar weken geleden was, nadat te
voren de scheepvaartroute reeds langs de
Westzijde van Urk was verlegd, de aan
sluiting van het djjkgedeelte aan het
eiland Urk tot stand gekomen»
Thans worden op ongeveer
4 k.m. afstand van het eiland
Urk, waar gisteren de werkzaam
heden zoover gevorderd waren,
dat noe slechts een smalle gleuf
open wai,, vanmiddag de laatste
bakken keileem in het dijklichaam
gestort, waardoor Urk opgehouden
heeft een eiland te zijn.
De samenstelling van den dijk.
Voor het dwarsprofiel van den thans
tot stand gekomen dijk is, evenals voor de
andere dijkvakken van den Noordooste
lijken polder, het type met hoog gelegen
buitenberm gekozen. Hierdoor kon de
kruinhoogte van den dijk lager worden en
wel, in vergelijking met gen dijk met glad
buitenbeloop, van 0.50 tot 1 meter, zooals
was uitgemaakt op grond van proeven in
het waterloopkundig laboratorium te
Delft en aan de hand van de ervaringen,
opgedaan met de proefvakken met buiten
bermen van den Afsluitdijk.
De hoogte van den buitenberm van den
dijk valt samen met den berekenden hoogst
mogelijken stand op het IJselmeer ter
plaatse. De breedte bedraagt overal 5 M.
Het dijklichaam zelf bestaat uit zand
met aan de zijde van het IJselmeer een
keileemdam, reikende van het peil van
2 meter beneden N.A.P. tot de hoogte van
den buitenberm. Boven N.A.P. is het verder
afgedekt met een laag keileem, boven de
steenglooiïngen weer afgedekt met een
laag klei. Op de gebruikelijke wijze is
verder een bescherming met kraagstukken
en steenglooiïng aangebracht.
Aan de polderzijde werden Belgische
zetsteen, geescorteerde stortsteen, beton-
zuilen en klinkerkeien in kopverband ge
bruikt. Deze steen zal 1-ter, wanneer het
water uit den polder zal zijn gemalen,
dienst moeten doen als verhardingsmate
riaal voor wegenaanleg in den polder of
wel zal gebruikt worden voor versterking
van het buitènlbeloop in geval daartoe na
het droogvallen, wanneer grootere veilig
heid zal zijn vereischt dan tijdens den
aanleg, aanleiding mocht bestaan.
Intusschen wordt ook met
kracht gewerkt aan de overige
dijkvakken, die te zamen den
grooten ringdijk van den Noord
oostelijken polder zullen vormen.
Het volgend jaar hoopt men den
dijk reheel klaar te hebben.
Onder voorzitterschap van den heer H. D.
Louwes te Ulrum is op Donderdag 28 Sep
tember de maandelyksche vergadering der
eerste afdeeling van het Kon. NederL Land-
bouw-Comité te 's-Gravenhage gehouden.
Aan de in deze vergadering gedane mede-
deelingen of genomen besluiten ontleenen
we:
Medegedeeld werd, dat vanwege de cen
trale landbouworganisaties en den Algemee-
nen Nederlandschen Zuivelbond actie is ge
voerd ten behoeve van een verhooging van
den binnenlandschen groothandelsprijs voor
boter, waardoor het mogelijk zou worden
den veehouders een hoogeren melkprijs uit
te betalen.
Het tegen gaan door de regeering van een
fantastische prijsstijging der landbouwpro
ducten achtte men juist, men vond echter,
dat de regeering hierbij te ver gaat. De pro-
ductenprijzen dienen gebracht te worden op
een peil, dat den boer een redelijk bestaan
biedt. Dit geldt in het bizonder voor rogge.
Mocht de regeerinsr blijven vasthouden aan
de tot dusver gevolgde politiek, dan is te
verwachten, dat de ramenwerking met den
georganiseerden landbouw uiterst moeilijk
zal worden.
De aardappeloogst is dit jaar overvloedig
en van goede kwaliteit. Na aftrek van het
quantum, dat voor menschelijke consumptie
bestemd is, zullen er nog belangrijke hoe
veelheden kunnen worden uitgevoerd en
vervoederd. In verband met de slechte voor
uitzichten voor export is er dus alle kans
op een inzinking der prijzen. Het gevolg zal
dan zijn, dat er wegens het bestaande ge
brek aan veevoeder enorme partijen con
sumptie- en pootaardappelen zullen worden
vervoederd. Uit een oogpunt van de voor
ziening der menschelijke behoefte aan aard
appelen is deze gang van zaken hoogst be
denkelijk.
Na eenige gedachtenwisseling werd beslo
ten te pleiten voor:
a. invoering van den denaturatietoeslag
per 1 Oct. en
b. het bepalen van de denaturatievergoe-
ding op 1.20 per 100 kg. Dit punt kan in de
e.v. vergadering van dag. besturen der C. L.
O worden besproken en vervolgens met het
rijksbureau voor voedselvoorziening in oor
logstijd worden behandeld.
DE BIJDRAGEN IN VLOOTKOSTEN
VAN INDIE.
Nota van verbetering.
In de memorie van toelichting op de
defensiebegrooting 1940 staat in een over
zicht van de uitgaven een bedrag van
7.500.000.genoemd als tegemoet
koming aan Nederlandsch-Indië in de
bestrijding van de uitgaven voor de ma
rine.
Deze post was echter in de stukken
op de begrooting van koloniën slechts
5.000.000.Om de puzzle voor de ver
wonderde Kamerleden op te lossen heeft
een nota van verbetering vandaag gemeld,
dat de post 5.000.000 moet luiden.
Er stond nog een andere fout in het
lijstje bij de begrooting van defensie:
achter „kosten voor Suriname en Cu-
ragao stond een bedrag van 1.442.418,
dat, naar uit de heden verschenen nota
van verbetering blijkt, 1.542.418 moet
zijn.
De uitgaven voor de defensie, welke op
den gewonen dienst der rijksbegrooting
1940 zijn gebracht, beloopen zoodoende
niet 153.578.218.— maar ƒ151.178.218.—.
Naar het Engelicb van
MARTIN PORLOCK.
35)
Want vertrouwen in de politie wil zeggen,
vertrouwen in de wet en een land, dat ver
trouwen in zijn wetten heeft, heeft ver
trouwen in zich zelf. Voel je dan zelf niet,
dat, als we naar Bill Brown gaan (dat is
heel Engeland) en hem zeggen: „Kijk 's,
Bill, we hebben je de laatste zooveel jaren
aardig bij den neus gehad. Die knaap met
zijn blauwe pakje, helm en zware schoenen
zou, als het er op aankomt, Jim Smith niet
kunnen beletten je de kaas van het brood
af te kapen daar is hij niet sterk genoeg
voor. Alles is tot dusver goed gegaan, om
dat we het klaar gespeeld hebben Jim Smith
wijs te maken, dat ik weet niet wat voor een
krachtpatser in die uniform stak. Maar dat
trucje gaat niet meer op, want Smith heeft
den „bobby" nu in zijn hemd gezien en weet
dat hij hem met één hand zou kunnen koud
maken. Als we naar Bill Brown moeten
gaan en hem dat vertellen (dus aan héél
Engeland!) wat moet Bill Brown dan begin
nen? De voornaamste pijler, waarop hfj de
veiligheid van zijn bestaan gebaseerd heeft,
is weggeslagen! Er. nu komt de narigheid
hoewel Jim Smith misschien heelemaal niet
van plan is om Bill Brown de kaas van zijn
brood af te kapen, loopen er daarentegen
nog genoeg Jacksons rond, die dat wel graag
zouden doen. Ais ze hun kans maar schoon
zien en daar zit 'm nu net de kneep! Ze
beginnen er al aardig achter te komen, dat
het hek van den dam niet al te goed meer
sluit. Den laatsten keer dat ik Frensham
sprak, vroeg ik hem of er onder zijn vaste
klanten ook waren die brutaler begonnen
te worden. Hij zei: nog niet maar gaf toe
dat dit zonder twijfel gauw genoeg het ge
val zou zijn. Ze kunnen ieder oogenblik be
ginnen. Het is een reuze janboel, Campbell!
Dat zul je toch wel met me eens zijn, niet
waar? Het spijt me dat ik je met je krach
tige maatregelen voor den gek gehouden
heb, want waarachtig, we hebben ze hard
genoeg noodig. Wat me er zoo helsch over
maakt is dat ik zou willen weten waaruit
die behooren te bestaan."
Hij brak ineens zijn betoog af om op zijn
horloge te kijken en floot.
„Ik ga weg" zei hij. „Ik moet me nog la
ten scheren en nog een stukje eten voor ik
dat vliegtuig pak. Tusschen twee haakjes
ze hebben den jongen Barberoni toch zeker
al weer losgelaten, hè?"
„Natuurlijk", zei de minister-presdent.
„En het is uitgesloten, dat het X was?"
„Maar Knollys! Hoe heb ik het nu met
je?"
„Hou je stil! Hebben ze ook in zijn
„Natuurlijk hebben ze zijn vingerafdruk
ken Dat behoort nu eenmaal tot hun
dagelijksche werk. En natuurlijk kwam het
voor den dag daar was nu eenmaal niets
aan te doen dat de jongen onmogelijk.."
„Goed, goed. Alleen wij weten niet waar
Gistermiddag om vijf minuten
voor drie kwam de „Jan van Gel
der", gesjord tusschen twee sleep-
booten van de firma Doeksen van
Terschelling en gesleept door twee
andere sleepbooten, in de haven van
Den Helder aan.
De voorsteven was eenigszins omhoog ge
richt en het schip maakte slagzij naar stuur
boord. Het achterdek was geweldig inge
deukt en in den zijwand aan stuurboord ver
toonde ?ich een groote scheur. Op het dek
was een groote ravage van het vernielde
materiaal te zien. Het schip werd direct op
de werf gesleept. Een groot aantal belang
stellenden was van de aankomst getuige.
Een aantal opvarenden van de „Van Gel
der" kon thans zijn plunje van boord halen.
Zij konden met eenige dagen verlof naar
huis gaan.
Onderhoud met eenige opvarenden.
In een onderhoud deelden eenige opvaren
den van de „Jan van Gelder" over de toe
dracht van het ongeluk nog het volgende
mee:
De „Jan van Gelder" was juist
gereed gekomen met het vegen van
een mijnenveld en maakte aanstalten
de terugreis naar Terschelling te
aanvaarden. Naar veronderstelt
wordt, is een door den sterken
stroom van haar plaats geslagen
myn van een ander in de nabij
heid liggend mijnenveld door een
der schroeven van de „Jan van
Gelder" naar het schip gezogen en
door de schroef getroffen. De ex
plosie gaf eenzelfde verschijnsel te
zien als bij de ramp van de „Van
Ewijck". Een geweldige zuil rook
en water spoot omhoog. Het achter
schip vloog in stukken over het
schip heen, brokken ijzer en hout
kwamen daarbij op het dek terecht.
Een twaalftal manschappen sprong
over boord. Alleen waren den ge-
heelen dag zoowel uit voorzorg als
bij wijze van oefening van hun
zwemvesten voorzien, zoodat ge
vaar voor verdrinking niet aan
wezig was. Ook de twee zwaar ge
wonden, de kwartiermeester Arends
en de adspirant-kwartiermeester van
Eyck lagen in het water. Zij werden
door den kok Beekhoven gered, door
dat deze hen boven water wist te
houden totdat een sloep hen op
pikte.
Aan boord heerschte ondanks de conster
natie orde en kalmte. De opvarenden, die
ooggetuigen waren geweest van de „Van
Ewijck"-ramp, waren als het ware voorbe
reid. De meesten bleven aan boord van het
schip, ofschoon het zwaar slagzij naar stuur
boord maakte.
De commandant, luitenant ter zee der
eerste klasse Fraser, wilde aan boord blij
ven. Hij verliet het schip eerst, nadat hij
met twee minderen op een veiliger plaats de
ankers had laten vallen om te voorkomen
dat het schip naar het andere mijnenveld
zou drijven.
Gemiddeld over de 5 hoofdstations was in
September de ochtendtemperatuur U/2 graad
boven normaal, in de 3 dekaden respectieve
lijk 3 en 1J4 graad boven en 1 graad be
neden normaal. De grootste afwijkingen
kwamen voor op den 3den en den 28sten,
respectievelijk 6 graden boven en 5)4 graad
beneden normaal.
De gemiddelde dagelijksche maximumtem
peratuur was 154 graad en het gemiddelde
minimum 2 graden boven normaal.
Het aantal zomersche dagen (maximum
temperatuur boven 25 graden) bedroeg te
De Bilt 5 tegen 2 normaal.
Op den 28sten kwam lichte tot sterke
nachtvorst voor.
De neerslag was in Noord-Holland en
Friesland 20 tot 30 procent beneden normaal.
In Zuid-Holland en het midden van het land
30 tot 60 procent boven normaal en overi
gens normaal tot 20 procent er boven. Te De
Bilt werden 169 uren zonneschijn waarge
nomen tegen 151 uren normaal.
we aan toe zijn, dus kan ik het gerust vra
gen. Da-dè!"
De minister-president bleef alleen achter
en staarde naar een gesloten deur.
HOOFDSTUK XV.
Kaleidoskoop.
Kijk hierdoor!
Juli.
Een Engelschman wint de enkelspelen
van de kampioen-tenniswedstrijden te Wim-
bledon. Lady June Bisham verliest den
grooten smaragd, welken de Maharadja van
Kolaba haar grootvader ten geschenke had
gegeven in de glorierijke dagen van de voor
malige O.I. Compagnie. De minister van
financiën heeft bekend gemaakt, dat on
danks de Staatsuitgaven, een belangrijk
wetsontwerp met betrekking tot een verla
ging van de inkomstenbelasting tegemoet ge
zien mag worden. Een taxi-chauffeur, de
heer Joseph Palmer, vindt Lady June Bis-
ham's smaragd, tusschen de kussens van de
achterbank in zijn taxi en krijgt, na zijn
kostbare vondst op Scotland Yard gedepo
neerd te hebben, een zeer ruime belooning,
namelijk 10 der nominale waarde van den
steen. 2 jonge luchtvaarders zijn verdron
ken bij hun poging om van de tegenoverge
stelde richting over den Atlantischen Oceaan
te vliegen. Mejuffrouw Jane Frensham, die
op een diner den lof van de Brillon-Meyer
verkondigd, verneemt dat een vriend van
haar gastheer eens een auto van hetzelfde
merk gehad heeft, die tijdens een tocht op
het vasteland van hem gestolen werd. In
specteur Molyneux van de Crimineele Re
Op 21 September heeft de heer van Sleen
(s.d.a.p.) den minister van defensie de vol
gende schriftelijke vragen gesteld:
1. Is het waar, dat by het vaststellen van
de kostwinnersvergoeding in sterke mate
rekening gehouden wordt met het feit, dat
de gemobiliseerde niet „thuis in de kost" is,
en zoo ja, acht de minister het dan niet bil
lijk, dat dezen bij verlof een vergoeding
voor menage wordt toegekend?
2. Is het eveneens waar-, dat bij het ont
bijt en bij den broodmaaltijd uitsluitend kof
fie wordt verstrekt, en zoo ja, wil de minister
dan bevorderen, dat ook thee wordt uitge
deeld, zoodat de militairen voorkeur te ken
nen kunnen geven?
Het antwoord van den heer Dijxhoorn,
minister van defensie, luidt:
1. In het algemeen wordt bij het bepalen
van het vergoedingsbedrag rekening gehou
den met het feit, dat het onderhoud van den
dienstplichtige gedurende zijn afwezigheid
uit het gezin niet ten last van het gezin
komt. Wanneer daartoe aanleiding is, wordt
echter van dezen algemeen geldenden regel
afgeweken. Zijn b.v. de inkomsten van een
gezin lager dan de geraamde kosten van
levensonderhoud, dan wordt ook de aftrek
voor het levensonderhoud van den dienst
plichtige naar evenredigheid verminderd.
Ten aanzien van personen, die bij de op
komst steun genoten of in de werkverschaf
fing waren in welke gevallen de vergoe
ding zich in hoofezaak regelt naar het be
drag van den steun of van het loon wordt
in het geheel geen aftrek wegens de afwe
zigheid van den kostwinner toegepast.
Wat de vergoeding
betreft, is de ondereet* '"«W
reid de kostwinnersve^
verhoogen, opdat daarX^8 t,
van den dienstp]ichtig d8>in
de gewone verlofdagent8 dur«nde
bekostigd. 8en ka" worüj;
2. Hoewel aanvankelijk h
dienst uitsiuitend koffie Werd den «W,
vmdt sinds een gen tiid aanR»v„
een der m.rttUden k.n SS" Wwft
den anderen koffie worden 8 th«e K--
een maaltijd zoowel thee „?rstrekt. Of w'J
worden uitgedeeld, moet tw kan
aan den betrokken COm.„ 8o°r<iesli„
overgelaten, aangezien zuKf\ w«rfcn
van de beschikbare kooS^^k'J
HUISHOEDELIJKr^)RLl
Gisteren heeft in het departen,
van onderwijs, kunsten en
het bestuur van de stichting
delyke voorlichting ten platUlan^ huwh9a-
afgevaardigden van de verschil".'"181 de
vinciale commissies vergaderd prD'
Uit de verslagen bleek, dat' i„
reeds 900 voorlichtingscursussen jasi
niseerd zyn, nog steeds komen 8eorga'
binnen. Daar de geldmiddelen varfT^88611
ting echter zeer beperkt zyn stlch"
commissies gerantsoeneerd worden' de
aantal toewijzingen. Dit werd zeer k"1 het
en uit de vergadering kwam sterk H»Urd
naar voren om juist in deze mo«lKa?h
omstandigheden 't werk met onvermL i"
kracht voort te zetten. Het bestuw
le
daarom verzocht voort te^gaa^mettn,^^
om de geldmiddelen te versterken.
cherche op wachtgeld gegaan. Een ver
keersagent zakt op zijn post in elkaar en
blijkt bij onderzoek neergeschoten te zyn.
Sir Christopher Vayle, na uitdiening van de
door hem zelf gekozen veertien dagen, uit de
Wandswor.h-gevangenis ontslagen. De in
ternationale ontwapeningsconferentie wan
hopig mislukt. Hobbs en Sutcliffe maken een
wicketstand van zes honderd en vijftig runs.
Een brigadier van de Londensche Politie
dood in een tunnel van de „ondergrondsche"
gevonden. Een Grieksche kellner wordt
door een agent, dien hij met een mes be
dreigde, in Soho doodgeschoten. Een onge
hoord heftige scène speelt zich af in het La
gerhuis tijds het vragen stellen, vier en
twintig uur later circuleert er een speciaal
en vertrouwelijk rapport onder zekere par
lementsleden, het rapport behelst in
groote trekken de stappen, welke de politie
tot op heden inzake de X-moorden gedaan
heeft. Mejuffrouw Gloria Mundy treedt op
nieuw in het huwelijk, met behoud van het
voogdijschap over haar kind. Sir Christopher
Vayle brengt met een aanbevelingsbrief van
den hoofdcommissaris van politie een be
zoek aan commissaris Connor van de Cri
mineele Recherche. Sir Oswald Stoll legt
den eersten steen van een nieuw theater, dat
vijfmaal zoo groot als het Colosseum zal
worden. Sir Hector Frensham bespreekt met
commissaris Connor drie velletjes papier
met het handschrift van den heer Nicholaas
Revel. Charlie Smith uit Deptford verslaat
Camera in de vijftiende ronde. Het wets
ontwerp aangaande de inlijving van twee
duizend extra agenten in Londen is door de
beide Kamers met algemeene stemmen aan
genomen. De heer Julies Freiberg schrijft
zyn duizendste ingezonden stuk w
ning Standard en vraagt of hij met i
tal een record gevestigd heeft en in
land Yard is men tot vier nieuwe
maatregelen besloten. Een rechsrc
dood gevonden op het jaagpad Dy
Park racebaan. t tot
De heer Nicholas Revel hü
de ontdekking dat, waar hij ook 'fflde.
door minstens één van een twee
lingen gevolgd wordt. In de Al 0.
een massabijeenkomst gehouden tor|tti-
testeeren tegen het beleid van zjjn,
ten, die er nog steeds niet in g en
aan de uitmoording van de po
perk te stellen.
Schud en kijk opnieuw! poo-
Lady June Bisham verliest den
ten smaragdde eicr0tisnd
mer.... die hem naar Sc0 be
terug brengt, krijgt een zeer ru
looning»er mee Da,r
Jane Frensham nam haar njeUw
het Duke af Clarence Theater o ie0.
stuk te zien. Het kostte moeite zi[,nen
ver te krijgen, maar zij ha h«t
op gezet, dus ging hij. Zy wist d
goed zou doen.Zij nam een wa(i n»
voelde dat het niet wenschelijj om
neer hi) te zeer de aandacht pr0pvoU
over elf stonden zij achte .gte zich d
vestibule te wachten tot des ni buit
de onpractische deuren e geen
gebaand hadden. Zy dat- jgs
kele bekende hen zou zien h«n
blij om, tot plotseling Ju" standighe
h« w uw. „«o»
zou Jane dat erg leuk «an*»
