TEGEN DE WET Urk ria 1200 jaar weer met het vaste land verbonden. Voor hen, die vielen De „Bilderdijk" weer thuis. JeuideUm D© dijk Lemmer-Urk gistermiddag kwart voor drie gesloten f 14.000 bijeen. Te weinig! Bemanning van s.s. „Pukkastan" opgepikt. Avontuurlijke reis. SStST"1 wera" «»5 Brand in zeepfabriek te Amsterdam. Bedrijf grootendeele verwoest. Twee villa's afgebrand. De brandweer zonder water! Invoercentrale anders dan de N.O.T. Nieuwe orgaan is regeerngs- «pparrat, Verkeersongevallen in Juli 1939. Doodencijfer lager. TWEEDE BLAD. Burgemeesters begroeten elkaar. Het sluiten van den meerdijk, die het eiland Urk thans met den vasten wal verbindt, is gistermiddag, 3 October 1939, te kwart voor 3 geschied. De arbeid aan dit gedeelte van den om- ringdijk van den noordoostelijken Zuiderzee polder was gedurende de laatste maanden flink opgeschoten, waarbij het mooie weer het vlotte verloop zeer begunstigde. Zater dag jl. waren de werkzaamheden zoover ge vorderd, dat het sluiten van den dijk in den loop van deze week verwacht kon worden. Met groote kracht werd doorgewerkt om voor het invallen van slecht weer na jaarsstormen wellicht, welke schade zouden kunnen aanrichten gereed te zijn. Gisteren was het de groote dag, een be langrijke dag voor Urk vooral, dat na onge veer twaalf eeuwen eiland geweest te zijn, thans door den machtigen dijk met de pro vincie Friesland is verbonden. Vroeg in den ochtend wapperden op dezen mooien na jaarsdag dan ook de vlaggen van het ge meentehuis, de gebouwen van de Zuiderzee werken en tal van particuliere huizen. De sluitingsplechtigheid. Tegen twee uur kwamen nabij het slui tingsgat in den dijk, op ruim 4 K.M. afstand van het eiland Urk, met verscheidene boo ten de belangstellenden, die getuigen zou den zijn van het historische oogenblik, aan, waar zij zich begaven op de gereedliggende bakken, aan boord waarvan de sluiting kon worden waargenomen en een kleine, sobere plechtigheid zou geschieden. De burgemeester van Urk, de heer G. Keyzer, vergezeld door wethouder A. de Wit en eenige raadsleden en andere autori teiten van Urk waren met een der booten van den dienst der Zuiderzeewerken naar de historische plek gevaren. De motorred dingsboot „Hilda" van de Noord- en Zuid- hollandsche Reddingmaatschappij had den burgemeester van Lemmer, mr. M. Krijger, o.m. vergezeld van de beide wethouders, naar het sluitingsgat gebracht. Urk met Friesland verbonden. Toen te kwart voor drie het laatste gat in den dijk gesloten was ondei het gejuich van de aanwezigen en het geloei van de stoomfluiten en sirenes van de in de omgeving van het sluitingsgat liggende schepen, hield de burgemeester van het vroe gere eiland Urk.'de heer G. Key- z e r. een korte rede, waarbij hij in de eerste plaats zijn ambtgenoot van Lemsterland, mr. Krijger als buur verwelkomde. De burgemeester zeide, dat het hem en de Urkers, die zich altijd zeer tot Friesland aangetrokken hebben gevoeld, zeer veel ge noegen deed, dat zij thans buren geworden waren, zij het dat dit nabuurschap van tij delijken aard zal zijn, n.1. tot het tijdstip waarop een nieuw publiekrechtelijk lichaam voor den N.O.-Polder zal zijn gevormd. De heer Keyzer zette vervolgens uiteen, dat de verbinding van Urk met den vasten wal zeker ingrijpende wijzigingen van eco- nomischen, culturcelen en anderen aard zal brengen in het leven van Urk, dat 1200 jaar eiland is geweest en binnenkort geheel on derdeel zal worden van het vasteland. Daardoor is een einde gekomen aan de ge sloten volksgemeenschap van Urk, waardoor invloeden vsin buiten gemakkelijker en in tensiever zullen kunnen doordringen. De structuur van Urk zal groote veranderin"en ondergaan, het eigensoortig leven van Urk wordt herzien. Veel van het oude zal wor den afgebroken, doch daarvoor in de plaats zal het nieuwe verschijnen. Spr. was ten opzichte van de toekomst van zijn gemeente zeer optimistisch. Hierbij bracht hij ook hulde aan de regeering voor den grooten steun, welke Urk steeds heeft ondervonden. Gedurende de laatste jaren waren er van April tot December op Urk geen werkloozen meer. dank zij het plaatsen van Urkers bij de Zuiderzeewerken. Hulde bracht spr. ook aan dezen dienst der uitvoe ring van de Zuiderzeesteunwet, van welken Urk veel financieele hulp heeft ondervon den. Urk zal zich thans gaan richten naar den landbouw. Er bestaan plannen aldus deelde de heer Keyzer tenslotte mede in zijn gemeente zoo spoedig mogeliik te ko men tot de oprichting van een Landbouw school, een M.U.L O.-school en een vesti gingscursus voor den middenstand. Met ver trouwen gaat Urk de toekomst tegemoet, Op het kaartje is met een zwart pijltje boven Urk aangegeven, waar op 3 October de Meerdijk tusschen Lemmer en Urk gesloten werd; in den rechterbovenhoek over ziet men den stand der werkzaamheden, die nog te gebeuren staan, alvorens de Noord-Oostpolder zal worden leeggemalen. De burgemeester van Lemsterland, de heer mr. M. K r ij g e r, beantwoordde de rede van zijn ambtgenoot van Urk. Hij zeide o.m.: „Ik ben mij bewust dat het heden, /.eer in het bijzonder voor de gemeente Urk, een gewichtige dag is, nu aai het bestaan van het eiland een einde gekomen is' Spf. wees op de wijzigingen, welke op Urk intraden door de afsluiting en drooglegging van de Zuiderzee. Urk en Lemmer mogen de eerste vruchten plukken van de uitvoering van het grootsche werk, dat in dit gedeelte van het IJsselmeer wordt ondernomen. „Als eerste phase daarvan is zoojuist de dijk van Lemmer tot Urk gesloten, en het is mij een groot genoegen, dat ik U op dezen dag als ambtgenoot de hand mag drukken. Urk en Lemmer zijn buren geworden. Moge het in alle opzichten goede nabuurschap ziin, en mogen vele goede relaties in de toekomst daaruit groeien". Vervolgens wees dc burgemeester op de beteekenls van de werken voor Lemmer, dat een nieuw groot achterland van 47.000 H.A ziet groeien. Spr. verwachtte, dat de nieuwe polder ook voor Lemmer omvangrijke, eco nomische voordeelen zal opleveren. Het ver heugde spr. dat het hart der Urkers naar Friesland trekt. Wanneer Urk aan Friesland komt, dan zullen zij zonder twijfel met open armen in ons provinciaal verband opgeno men worden en zullen de Urkers er nimmer split van hebben Friezen te zijn geworden. Tenslotte wenschte spr. het gemeente bestuur en de inwoners van Urk geluk op dezen vreugdevollen dag en hij sprak den wensch uit, dat zoowel Urk als Lemmer in de toekomst vele v-uchten mogen plukken van het ontstaan van den nieuwen Zuider zeepolder. Het Marine-Rampenfonds te Den Helder, hetwelk een landelijke actie inzette ter verkrijging van gelden voor de nagelaten betrekkingen van de marinemannen, die bij de ramp van Hr. Ms. „Willem van Ewijk" den dood vonden, mocht tot dUsverre een bedrag van circa 14.000.ontvangen. Dit bedrag, gevoegd bij het kapitaal van 21.000.is, zooals begrijpelijk, veel te weinig voor een doeltreffende steunregeling. Dit is des te klemmender, nu het gevaar, dat de Nederlandsche marineman momen teel loopt, getuige het ernstige ongeluk met Hr. Ms. „Jan van Gelder" wel ten duide lijkste bewezen is. Het Marine-R~mpenfonds wil niet alleen steunen, het wil doeltreffend steunen. Maar daarvoor is meer noodig dan 14.000. Men hoopt dat dit door de Nederlandsche bevolking begrepen zal worden. Het is ook voor haar, dat de mannen van de „Van Ewijck" en de „Jan van Gelder" het leven lieten. Het gironummer van het fonds is 113397. Gisteravond is het s.s. „Bilderdijk" van de HollandAmerika Lijn te Rotterdam aange komen. Een der opvarenden deed het navolgende relaas van de reis: De „Bilderdijk" vertrok op 29 Augustus met een lading stukgoed van New York toen weliswaar de spanning op internationaal ge bied steeds steeg, doch er nog geen gevaat voor oorlog bestond, zoodat men in kalme gemoedsgesteldheid het ruime sop koos. Na dat op 3 September, toen het schip zich in volle zee bevond,, de radio het uitbreken van den oorlog berichtte, liet kapitein Munnik direct de noodige maatregelen nemen om de nationaliteit van het schip kenbaar te maken en daar de zee niet te woelig was, kon on der het varen de romp aan weerszijden met de Nederlandsche kleuren worden beschil derd, Bovendien werd aan den achtermast de vlag geheschen, die des nachts door een schijnwerper werd verlicht. De daarop volgende twee dagen gebeurde niets bijzonders, doch in den namiddag van 5 September op ongeveer 70 mijl van het Kanaal, maakte men voor het eerst kennis 'oen men 'n geweldigen knal hoorde en het schip trilde. Verscheidene leden van de bemanning snelden naar het dek en zagen van verre een stoomschip, dat zij als dc „Pukkastan" een ruim 5000 ton metend vaartuig van de reederij Common Brothwrr Ltd. te Newcastle herkenden. Dit schip bleek door een Duitsche duikboot te zijn getorpedeerd, De ..Bilderdijk" bevond zich toen op zeven mijl afstand, ongeveer anderhalf uur varen van de „Pukkastan", welke toen reeds snf.1 zinkende was en waarvan de bemanning, be staande uit 35 koppen, zich reeds in twee sloepen bevond. Op de „Bilderdijk" nam men maatregelen om hulp te bieden, waar bij men evenwel zorg moest dragen niet ie dicht in de nabijheid van het zinken schip te komen. Juist had men een leer uitgehan gen en zetten de eerste Engelsche zeelieden voet aan boord, toen hun schip zonk. Zij werden aan boord van de „Bilderdijk" opge nomen, waar zij een slaapplaats kregen in de hutten van hun Hollandsche collega's. Beddegoed was op het schip in ruime mate aanwezig, zoodat het lieden aan niets ontbrak En^ch. De kapitein van de p,(r> "fukki dat kort voor de torp^u*^* aan de oppervlakte v(rc>8 etn stoppen gaf. Nadat er«h werd medegedeeld, dat V°CV" tot torpedeerd zou worden n :'PuO een uur tijd om zich in ®beiriE>nm *«-' geven. De Duitsche kal 'Sfc.S mede, dat ojf korten 'n <W U be- landsch stoomschip natJeS"1"1 e*n8 j>hs zou zijn de opvarenden \dat W« Toen de bemanning van n" ord te n tïid een behoorlijken afstand In dook de duikboot onder V8n h« 3ï schip, dat snel zonk Hat torp«deerH ziide getroffen, maar e'V ffi Ploffing. De „Pukkastan" Öfa graan op weg van Kaap J*11«en Na de redding van de h. naar Rott..?!** „Bilderdijk" koers naar d ma"nini zatt, I' verschillende andere J Kort na aankomst kwam eP"' officier aan boord, die de rTdu" En«lsch, verzegelde en den kapiteij^l structie gaf. zoodat deze langj "°0(lll« ,n reederij van het gebeurde in t °mw*8 de stellen. Na het ankeren werdl ,?nnis Engelsche» met een regeer^ tP*'Pikl< den wal vervoerd ««vaartuig njjf Van de „Bilderdijk" werden d. papieren meegenomen, doch L Sch<*Ps- werd niets in beslag genomen de bemanning niet ondervraag »k mocht echter aan land gaan De h u m,n4 door de Engelschen was correct P~ande!in8 rende regeerLigsposlboot nam m. ven v. d. bemanning over, wTam" brit' wel 'n aantal niet te bestemder Van het oponthoud werd gebruik om het schip af te bikken en op te *Mu r.„ e„ d.., verlof b.CVV.Ï't bruik te maken van de radio-ontvane ««bi* he, contact „„-SS Maandagavond kwamen de scheepspani., ren weer aan boord terug en kreeg de kani tein verlof om te vertrekken, maar met h i oog op het mijnengevaar werd het beter se acht tot den volgenden ochtend te wachten Te zes uur werd het anker gelicht en nadat groeten met de andere Nederlandsche sche pen waren gewisseld - die van de „Beem- sterdijk" luidde: „Gefeliciteerd Bilderdijk" nam de thuisreis een aanvang, die zonder ongelukken verliep. In de zeepfabriek „Ronix", gele gen aan den Oudekerkerdijk te Amsterdam, aan de overzijde van den Amstel, heeft gisteravond een zware brand gewoed, waardoor de fabriek, waar een achttal arbeiders werkte en die in vol bedrijf was, goeddeels werd verwoest. De fabriek is een langgerekt pand van naar schatting 30 meter lang en 10 meter bieed. Het vuur is uitgebroken in de droog- kamer, geheel aan de achterzijde van het gebouw. Spoedig nadat de brand was ontdekt was de brandweer, gehandicapt door het pontje over den Amstel, met veel materiaal ter plaatse. De vlammen sloegen aan de achterzijde uit het gebouw en het vuur sloeg over naar een volgende afdeeling van de fabriek, waar een ketel met 16.000 K.G. toiletzeep, die verwarmd werd met stoom, in brand ge raakte. Na ruim een half uur was de brand weer het vuur meester. De schade is aan zienlijk, vele machines, o.a. de persen, zijn verwoest en bovendien is een groote hoe veelheid nieuw pakmateriaal verbrand. De eigenaar is verzekerd. De fabriek, die voor al voor den binnenlandschen handel werkt, had juist groote bestellingen onderhanden. Gisteren is door het omvallen van een petroleumtoestel brand uitgebroken in een groote villa aan den Doodenweg te Garde ren. In minder dan geen tüd stond het huis lp. lichter laaie. De hoog uitslaande vlam men tastten het rieten, dak van een tweede villa aan. Beide perceel en brandden tot den grond toe af. Van de inboedels kon niets worden gered. De gealarmeerde brandweei uit Barneveld stond voor een hopelooze taak, daar water ontbrak. Verzekering dekt de schade. De regeeringspersdienst meldt: naar aan leiding van perspublicaties, volgens welke er bier te lande een invoer-oentrale zal wor den gesticht, welke te vergelijken ware met de uit den wereldoorlog bekende N.O.T., wordt er de aandacht op gevestigd, dat het orgaan, waarvan de minister van economi sche zaken de tot standkoming in de staten- generaal heeft aangekondigd, een ander ka rakter dan ae N.O.T zal hebben. Laatst be doelde instelling was een particulier orgaan. De regeering is van oordeel, dat het haar plicht is, de beslissingen nopens de vraag stukken van internationalen aard, die sa menhangen met de voorziening van ons land, aan zich te houden Zulks is mogelijk, nu 2ij over een wettelijk apparaat geschikt, dat haar in staat stelt, de taak op dit gebied naar behooren te vervullen. T.z.t. zullen over het te stichten invoer- orgaan nadere mededeelingen worden ge daan. De door het Centraal Bureau voor de Sta tistiek verzamelde gegevens betreffende het aantal verkeersslachtoffers vertoonen over de eerste 7 maanden het volgende beeld, schrijft de K.N.A.C. Tusschen haakjes de overeenkomstige cijfers voor het vooraf gaande jaar. gedood ernstig gewond Januari Februari Maart April Mei Juni Juli 42 (52) 46 (39) 43 (42) 58 169) 65 (49) 77 (66) 54 (71) 326 (306) 314 (287) 361 (331) 413 (348) 500 (387) 452 (384) 461 (401) Niettegenstaande blijkens de verkeerstel lingen van den Rijkswaterstaat op 12 ver schillende punten het verkeer op werkdagen in Juli 1939 drukker was dan in Juli 1938 was het aantal gedoode slachtoffers in Juli var dit jaar oeduidend lager dan vorig jaar. Desondanks zal ieder moeten medewerken de ongevallencyfers verder omlaag te krij gen. Voor de komende maanden van vroe gere duisternis zij ten behoeve van de alge- meene verkeersveiligheid nogmaals gewezen op het nut de verlichting der voertuigen (ook de achterlichtjes der rijwielen!) vroeg- tiidig te ontsteken. Juist in de lange sc e- meringsuren vallen onverlichte voertuig® voor de andere weggebruikers onvoldoen or om snelheden te schatten en aaarn hun eigen gedragingen op den weg te P len. Vooral bij bewolkte lucht is het door v/et bepaalde tijdstip om de verlic l ontsteken (een half uur na zonson e g voor de verkeersveiligheid dikwijls te achten. Vooral dus tijdig licht op. zoo'n kleine moeite voor U. Naar b«t Engelach van MARTIN PORLOCK. 36) June Bisham was hoewel eigenlijk een beetje opzichtig niet alleen prettig om naar te kijken, doch ook amusant om naar te luisteren. Zij zag er vanavond op haar best uit en op haar japon fonkelde het eenige ju weel in Londen, dat Jane begeerde. Een mi nuut of wat had June Bisham, onderhou dender dan ooit, met hen staan babbelen, tot zij onderbroken werd. Er voegde zich name lijk nog een andere vriend van Jane bij het groepje. De heer Nicholas Revel, zeer chic en met vlotte manieren, werd aan lady June Bisham voorgesteld en drukte daarop de hand van sir Hector Frensham. De hoofdcommissaris van politie keek den heer Nicolas Revel met een zeer groote be langstelling aan. „Heb heel wat van mijn dochter over u gehoord", zei hij. En toen, na een beleefd gemurmel van meneer Revel: „U zou me een genoegen doen, als u eens een avondje bij ons wilde komen dineeren. Maar dan niet te lang wachten. Ik zou graag eens met u spreken." Meneer Kevel zei, dat het hem eveneens een groot genoegen zou zijn en met instem ming van Jane werd het dinertje op den volgenden Maandag vastgesteld. June Bisham ging nu heen en meneer Revel, die zei dat hij op iemand wachten moest, nam toen ook afscheid. Jane betrapte zich er op, dat zij met een belangstelling, die haar zelf verbaasde toen zij het zich realiseerde naar dien „iemand" stond uit te zien. Zij zag hem niet. Zij stak haar hand door haar veders arm en schuifelde met hem nu een voetje voor voetje naar de» uitgang. „Moesten veel mee deuren zijn", mop perde Hector Frer.sham. „Waarachtig, kindje, ik zal blij zijn als ik weer thuis ben." In de hal van Nr. 14 Gordon Place kwam Porter op hen toe met een zeker iets over zich, dat bij hem op agitatie wees. Porter verklaarde, dat lady June Bisham in de laat ste zes minuten al drie keer opgebeld had. Bij het volgende telefoontje, dat niet lang uitbleef, antwoordde Jane zelf en weigerde na afloop van het gesprek, haar vader te vertellen waar het over ging Het speet haar heel erg, dat June den steen verloren had. Zij was ontzettend jaloers -h op den tegen- woordigen bezitter of bezitster van 't kostba re kleinood onverschillig wie het was. Zij had het altijd dwaas van June gevonden er zoo nonchalant mee om te springen en nu bleek het dat zij gelijk had. Zij jokte heel wat bij elkaar en gaf den raad om behalve den directeur van het theater dien June er trouwens leeds van in kennis gesteld had ook Connor van Scotland op te bellen. Eerst den volgenden morgen vertelde zij het aan haar vader. Om elf uur 's morgens sprak sir Hector Frensham er over met Connor en vroeg hem of hij het nl gehoord had, waarop deze met een grimmig lachje antwoordde, dat hij nog over niets ander gehoord had. Ongelukkiger wijze waren lady June Bisham's verklarin gen aangaande de plaats, waar de smaragd gestolen of gevallen moest zijn, erg vaag. Zij wist, dat zij den steen nog in de vestibule van het theater op had, éven voor zy buiten kwam. Ook wist zij, dat zij twintig minuten later den steen niet meer had, toen zij in haar zitkamer gekomen was Om kwart voor twaalf was het leed ge leden. Een taxi-chauffeur, Joseph Palmer genaamd, deed aangifte bij de afdeeling ver loren voorwerpen van Scotland Yard, dat hij vanmorgen bij het schoonmaken van zijn wagen tusschen de kussens van de achter bank „een groen stukkie edelsteen" gevon den had. Op de vraag hoeveel en wat voor passagiers hij den vorigen nacht vervoerd had, verklaarde hij drie vrachtjes gehad ge had te hebben. Van deze drie zou slechts één iets met deze zaak uitstaande kunnen hebben een „fatsoenlijk-gekleede vrouw" van middelharen leeftijd, die hem om vijf minuten voor half twaalf in Shaftesbury Avenue aangehouden had en naar Victoria Station gereden wilde worden. Lady June Bisham vroeg, hoeveel de gebruikelijke be looning bedraagt voor den eerlijken vinder van een of ander kostbaar sieraad en vernam zij het dan ook met de noodige veront schuldigingen omkleed dat dit tien pro cent der n-jrninale waarde was. Daar haar echtgenoot multimillionnair was, maakte zij zich daar weinig zorg over. Integendeel. Zij guf order, dat de taxi-chauffeur onmid dellijk naar Berkeley moest komen. Om één uur 's middags parkeerde Joseph Smith zijn wagen in het blinde steegje naast het café „De Stier" in Notting Dale. Toen hij de bar binnenstapte, was hij erg in zijn schik, daar kapitein Phelps aan te treffen. Zij bestelden wat te drinken en gingen daar mee, zooals gewoonlijk, naar het tafeltje achter in den hoek van het lokaal. Schud en kijk opnieuw! Mejuffrouw Jane Frenshamver neemt, dat een vriend van haar gast heer een Brillon Meyer gehad heeft, die van hem gestolen werd. Jane ging naar het door de Fairlies ge geven diner, in de eerste plaats omdat zU daar niet goed onderuit kon en in de tweede plaats omdat je bij de Fairlies nooit kon we ten of je je er dood zou vervelen, of dat je er een reuze genoeglijken avond zou heb ben. De kansen stonden gelijk. Zij werd naar tafel geleid door een jongeman, dien zij nog nooit gezien had. Hij beweerde een kennis te zijn van Christopher Vayle, voor wien hij een aan vergoding grenzende bewondering scheen te koesteren. Dit laatste was overi gens het eenige, dat Jane min of meer met haar cavalier verzoende voor zoover zij zich iets aan hem liet gelegen liggen. Maar het was een uitgebreid, lang diner en zij moest tenslotte toch tegen iemand spreken! Het was voor Jane niet m leiljjk te raden wat hèt onderwerp van den avond zou zijn zü sprak over niets anders dan wagens en nog een wagens. „nnrW|el- bleek een super-sports Bianca m aandrijving te rijden.„„kt» auto -De gerieflijkste, mo.l.Uj, waar ik ooit in gezeten heb een Brillon-Meyer op. „Wel De iongeman zette groote S ten nee, eens gezien", zei hij, ..yy18®1" Engeland de dat nog nooit. Daar krijg f het kans niet voor. Ik geloof niet, dat heele land één te vinden uJt sur- „Ik ben er vanmiddag nog m rey teruggekomen", zei Jane. wa8r, „Groote goedheid! Dat wel? Nee, maar! Wie heeft „Een vriend van mi)- „Ah! Een open wagen. ggn h»l|- „Net zooals men wil. Ev- minUt«n l« deltje draaien en na een P n c0upe- de open wagen omgetoverd in „En werkelijk snelwe 240 8 „Op een recht stuk hebben wei haald", antwoordde Jane niet gevallen. js toCh n'et «r „Groote goedheid! Da' ap d> wel? Nee, maar!- Ke" z-n slee één gehad heeft, nnaar h zuid-A"1 uj gezien. De iongen k w 0ngesct^e ge- een Argentijn. peen HU een toch. Garcia was z n n hegft hu woon bij dien wagen, n Rolls." „Zon? Waarom is «U derd?" -k \'eraI1' van me vervol# (Wordt

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1939 | | pagina 6