DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. pUITSCHE LUCHTAANVAL BIJ DE SCHOTSCHE KUST. Luchtaanval op de Schotsche kust. Finland bestudeert de Russische eischen. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. 245 Dit nummer bestaat uit twee bladen. Directeur: C. KRAK. Dinsdag 17 October 1939 PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIE^: Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0 25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 141e Jaargang Frankrijk verwacht een Duitsch offensief in het Westen. P* olgemeene toestand. AliKMAARSCHE COURANT. No. Een poep Duitsche bommenwerpers heeft gistermiddag een onverwachten aanval gedaan op de Schotsche kust in de omgeving van de Schotsche hoofdstad Edinburgh. Volgens een officieele Engelsche verklaring hebben de Britsche oorlogs schepen welke in de Firth of Forth lagen geen schade van beteekenis opge- loopen. Er zouden in totaal 35 man gedood of gewond zjjn waarvan 25 man van den torpedobootjager „Mohawk". De Engelschen berichten, dat minstens vier van de twaalf vliegtuigen wer den neergeschoten, de Duitschers verklaren, dat de Britsche oorlogsschepen ernstig beschadigd werden en dat twee Duitsche toestellen vermist worden. Aan het Westelijk front verwachten de Franschen een krachtig Duitsch of fensief ten Oosten van de Moezel. Reeds werd een Dutische doorbraak poging ter hoogte van Apach in de buurt van Perl gemeld, maa volgens het Fransche communiqué werd de vjjand, die zich hier een oogen blik op Fransch gebied bevond onmiddellijk teruggedrongen. Waa de tijd de groote bondgenoot der democratische staten is en Duitschlam juist belang heeft bij een zoo spoedig mogelijke beslissing wordt er med< door de groote concentratie van Duitsche troepen een krachtige Duitsche aanval aan het Westelijk front verwacht. De Finsche regeering bestudeert de Russische voorstellen en de Finsche delegatie keert Donderdag naar Moskou terug, waarschijnlijk met tegen voorstellen. Hoewel de Russen vergaande eischen gesteld hebben, hoopt men in Finland waar men intusschen alle door den toestand vereischte militaire maatregelen neemt dat men een voor beide partijen aanvaardbare oplos sing zal kunnen vinden. Het Engelsche ministerie van voor lichting deelt mede, dat Duitsche vliegtuigen gistermiddag hebben ge- poogt de Schotsche kust aan te vallen. De Britsche luchtmacht ging de aanvallers tegemoet en bracht hun verliezen toe. Nader wordt gemeld, dat de luchtdoel artillerie rond Edinburgh gistermiddag even na twee uui in actie is gekomen. Het weer was helder en de ontploffing van de granaten in de lucht was zeer duidelijk te zien. Vooral in de omgeving van de Firth of Forth werd veel geschoten. Ook ten zuiden van Edinburgh in de richting van de Pent- hndheuvels werden verscheidene vlieg tuigen gezien, het scheen, dat sommige toestellen jacht maakten op andere. Nadat het vuren was gestaakt werden in verscheidene deelen van Edinburgh granaatsplinters gevonden. Luchtalarm werd niet gegeven. Reuter meldt nog over dezen aanval, dat omstreeks half drie boven het noorde lijk district van Edinburgh geen vliegtuig- motoren werden gehoord, ncch toestell-m j werden gezien. Tien minuten later zag men drie Britsche gevechtstoestellen in de lucht. Zoodra deze achter de heuvels waren verdwenen, opende de luchtdoelartillerie het vuur. Even later naderde een Duitsch een- motorig vliegtuig op geringe hoogte en toen het achter de heuvel verdwenen was, hoorde men mitrailleurvuur. Toen het toestel naar het noorden draaide, ontplof ten een aantal granaten achter de staart. In Edinburgh ging het gerucht, dat drie vijandelijke toestellen de Firth of Forth opgevlogen waren. Van andere zijde werd medegedeeld, dat de aanval was gericht op het gebied van Forth Bridge en Rosyth. De brug werd niet door bommen getroffen. Drie Duitsche toestellen werden omlaag geschoten, een in de Firth of Forth en twee in het graafschap Five. Van de vier leden der bemanning van een der boven de Schotsche kust neerge schoten bommenwerpers verdronk er een, terwijl twee door kogels werden gedood! De vierde werd met een gewonde arm ge red. De drie leden der bemnanning van een anderen Duitscher. bommenwerper, die ge dwongen wefd in de heuvels van Pentland te dalen, werden gevangen genomen. Officieel wordt medegedeeld, dat bij den aanval geen burgers om het leven zijn ge komen en geen schade aan eigendommen is aangericht. Ooggetuigen op den zuidelijken oever van de Firth of Forth hebben gezien, hoe de Duitsche bommenwerpers verscheidene pogingen deden- om een bepaald objectief te treffen. Zij werden door een hevig vuur teruggedreven doch keerden herhaaldelijk terug. De bommen vielen in het water, waar geweldige fonteinen opspoten, doch schade werd niet aangericht. Andere bom men vielen nabij de brug, doch deze werd evenmin getroffen, daar men spoedig daar na de treinen er overheen kon zien rijden. Vele menschen zochten geen schuilplaats op, doch bleven kijken hoe de Duitsche vliegtuigen werden teruggedreven. In een gemeenschappelijke mededeeling van de Britsche ministeriën van marine, luchtvaart en binnenlandsche veiligheid wordt gezegd, dat de Duitsche luchtaanval van heden was gericht tegen de schepen in de Firth of Forth en door een twaalftal toestellen werd ondérnomeh. Geen enkel schip heeft ernstige schade geleden. Een bom, die langs de huid van den kruiser „Southampton" schampte, veroorzaakte ge ringe schade bij den boeg en bracht de ad miraalssloep en een achtriemssloep tot zin ken. De Engelsche verliezen bedragen: drie man aan boord van de „Southampton" en zeven aan boord van den kruiser „Edin- burgh", die allen door bomsplinters getrof fen werden. Verder viel een bom bij den torpedobootjager „Mohawk", waardoor 25 man gedood of gewond werden. Tenminste vier van de 12 tot 14 aanval lende toestellen werden neergehaald, waar van drie door de Britsche luchtmacht. Het eerste contact tusschen de Britsche en Duitsche vliegtuigen vond plaats ter hoogte van het eiland May bij den mond van de Firth of Forth. Twee vijandelijke vliegtui gen werden toen gedwongen tot enkele voe ten boven het water te dalen: zij werden naar zee teruggejaagd. Een ander Duitsch toestel werd boven Dalkeith aangevallen: het stortte brandend in zee. Binnen een kwartier was een hevig ge vecht ter hoogte van Crail ontbrand, waar bij een tweede Duitsche machine in zee viel. Een derde aanvaller werd bij de ach tervolging vernield. Er zijn geen berichten over verliezen on der de burgerbevolking en ook de Britsche luchtmacht heeft geen verliezen geleden. Twee Duitsche vliegers werden door een torpedobootjager gered, doch een hunner is later overleden. Engelsche verliezen. Officieel wordt medegedeeld, dat twee vlootofficieren en dertien manschappen ge dood zijn bij den luchtaanval van gisteren. Twaalf manschappen werden ernstig ge wond. Ook de commandant van de Mohawk is gedood. Verhalen van ooggetuigen. De Engelsche dagbladen publiceeren ver halen van ooggetuigen, waaruit blijkt, hoe de menigte in Edinburgh de straat is opge gaan om den luchtaanval op de Oostkust van Schotland te aanschouwen en hoe de passagiers in den trein die over de befaam de brug over de Forth reed, zagen hoe de eerste luchtaanvallen op Engeland werd tot een terugtocht der Duitschers. In Edinburgh, waar de aanval blijkbaar zoo onverwacht kwam, dat de sirenes niet loeiden, stroomden de menschen samen in de straten, zij zagen de granaten in de lucht ontploffen ter weerszijden van de Forth en aanschouwden de spannende luchtgevech ten. Granaatsplinters vielen in de straten, doch niemand werd gewond. Een passagier in den trein die over de Forth reed, vertelde: Toen de trein lang zaam over de brug ging leken twee vlieg- tuigep een nabij den zuidelijken oever en een aan den noordoever van de Forth boven ons te duiken. Groote fonteinen water spo ten omhoog toen de bommen neervielen maar de brug werd niet beschadigd. Onmiddellijk openden onze kanonnen het vuur, toen verschenen Britsche vliegtuigen en zij waren in uiterst korten tijd vlak bij de aanvallers. Tijdens den overval reed nog een tweede trein over de brug. Een andere ooggetuige vertelde dat het gedonder van het geschut op de oorlogs schepen verschrikkelijk was. „Ik stond ver baasd over de kalmte van iedereen rondom mij. Granaten ontploften aan alle kanten om de vliegtuigen". De bewering, die door den Duitschen om roep is uitgesproken en volgens welke twee Britsche jachttoestellen neergeschoten zijn, wordt in Londen tegengesproken. Alle Britsche toestellen zijn veilig teruggekeerd. De Duitsche lezing der gebeur tenissen. Uit Berlijn wordt door het Duitsche Nieuwsbureau gemeld.: Gister tusschen 14.30 uur en 15.30 uur hebben 30 Duitsche bombardementsvliegtui gen een aanval gedaan op Engelsche oor logsschepen, die in de Firth of Forth lagen. Twee Britsche kruisers zijn door bommen van zwaar kaliber getroffen. De aanval werd niettegenstaande het hevige Engel sche afweervuur gedaan. Van de Britsche jachtvliegtuigen, die opstegen, werden er twee door d„ Duitsche toestellen neerge schoten. Twee Duitsche vliegtuigen worden vermist. De aanval kwam voor de Engelschen zoo verrassend, dat de eerste Duitsche aanval lers weinig van den afweer merkten en eerst de laatste Duitsche machines sterk af weervuur kregen. De Duitsche machines, duikstrydtoestel- len, van groote aanvals- en gevechtskracht, startten met bedekt weer. In zeer korten tijd werd met de uiterst snelle machines ondanks den grooten bommenlast de Noord zee overgestoken en de Firth of Forth be reikt, voor welke de voortdurend op den vijand loerende Duitsche verkenners viji- andelijke zeestrijdkrachten hadden waarge nomen. Dicht bij de brug lagen Engelsche kruisers van een groote klasse, welker type tengevolge van de groote duiksnelheid der Duitsche machines nieuw nauwkeurig kon worden uitgemaakt. Bijna alle machines van de groep konden hun bommen op deze of andere eenheden die hier lagen, neerwerpen. De eerste toestellen kregen nauwelijks vuur, zoo groot was de verrassing der Engelschen, toen Duitsche vliegtuigen plot seling op hen af doken. Reeds het tweede Duitsche vliegtuig maakte treffers op een Engelschen kruiser, welke hooge rookzuilen ten gevolge hadden. Ook door de volgende vliegtuigen konden treffers waargenomen worden. Deze treffers zijn fotografisch vast gelegd en kunnen nu door de Engelsche niet ontkend worden. Verscheidene Engel sche oorlogsschepen werden aanzienlijk be schadigd. Duitsche vliegtuigen vlogen ten slotte nog over de kust aan weerszijden van de Firth of Forth en Edinburgh. Van ver schillende punten begon een krachtig af weervuur. De Duitsche toestellen keerden in den loop van den avond, na deels bui tengewoon groote vliegprestaties, terüg. Twee Duitsche toestellen worden vermist. Het aantal neergehaalde Duitsche vliegtuigen. Reuter verneemt nader, dat er reden is te gelooven, dat het aantal Duitsche vliegtui gen, dat gisteren tijdens den aanval op de Firth of Forth werd neergehaald hooger is dan vier, welk cijfer officieel wordt opge geven. In sommige niet officieele kringen spreekt men wel van zeven van de twaalf of veer tien toestellen, die aan den aanval hebben deelgenomen. Met het oog op de moeilijkheid de feiten te controleeren voor wat betreft de waar nemen van vliegtuigen, die op grooten af stand vallen, bepalen officieele kringen er zich tot nu toe het aantal op te geven, waar omtrent zekerheid bestaat. Moei Holland een militair pact met België sluiten? \OOT ons ^gt een der laatste nummers 6 ^azet van Antwerpen waarin er op j e^en wordt, dat diverse Belgische bla- wori, en 'aatsten ^d een militaire samen- ten mg tusscben Holland en België beplei- eev'p 1 de P°sitie van beide landen on- litpH. v!zelfde is en ze eenzelfde neutra- sitspohtiek voeren. TooMNTrt wordt verwezen naar een vooral die arn land en België opmerkenswaar- Times Van het Engelsche blad The derhpripWauZVan. we de voornaamste bijzon- Ven. n bet k°rt zullen weerge- »eer -^h ~7 daaroP komt de beschouwing ^grepen h na den Abessinischen oorlog gevolep 'u bet toepassen van sancties in- slechts ri es iten van den Volkerenbond, Besloot daTrnm Zlch meebracht en het t® keeren 2yn oude Portiek terug geschonden Zwitsersch grondgebied wordt aan de and' ^rt dit land zich dadelijk gebied616 2ijde' maar Holland zou als houden 7r',d |We[d Sesehonden zich voorbe- z°ü oordepien6 !louden als het dat 't beste stellen tene d zou a^es bet werk grondgebied"1 abe Pogingen om van zijn ütaire doeipinl" strategische basis voor mi- ken en K te maken, te doen misluk- geheele stri d er herbewapend is en de Bet waarsrJ- ?a,cht gemobiliseerd, zou 10 staat ziin tot zulk een weerstand Juicht slachtoffer «/"i Holland wanneer het 't H genoodzaakt Va" t6" lanëdurigen aan" aanvaard Zyn kuitenlandsche hulp leemde mnaJ\i^aar het weigert elke Sutomatisch ?enu f'd bet recht om het land cn te hulp te komen. Belgie h d a verbintenissen aangegaan, welke na 1936 te gevaarlijk werden. Frank rijk en Engeland hebben België daarna van zijn verplichtingen ontslagen, maar zijn on schendbaarheid gewaarborgd. Ook Duitsch- land erkende de Belgische onzijdigheid en verbond zich bm België niet aan te vallen tenzij diens grondgebied door andere mo gendheden voor een militaire, actie tegen Duitschland mocht worden gebruikt. Men kan op deze wijze gemakkelijk een voor wendsel voor een aanval vinden, maar Bel gië nam de garantie aan omdat zij de er kenning door Duitschland meebracht, dat België zich van alle anti-Duitsche verbin tenissen had losgemaakt. Holland had een Duitsche garantie van zijn onzijdigheid geweigerd omdat het niet kon toelaten dat zijn onzijdigheid een voor werp van onderhandelingen zou worden, omdat zij buiten allen twijfel moest staan. Immers, wanneer een niet-aanvalspact plot seling werd opgezegd, zou er voor Holland een hachelijke toestand kunnen ontstaan. Door te handelen als het deed schiep Hol land een precedent, dat de Scandinavische landen ten voorbeeld kon strekken. Enge land heeft de positie van Holland volkomen begrepen en nooit getracht dit land in een combinatie tegen een andere mogendheid te betrekken of het te bewegen een belofte tot hulp te aanvaarden als het zou worden aan geval] Sedert België heeft begrepen, dat een po litiek van onzijdigheid, gebaseerd op het beginsel van de meest uitgebreide onafhan kelijkheid het verstandigste is, waardeert het 't Hollandsche standpunt. Men acht het daar in het belang van beide staten elk de grootst mogelijke onafhankelijkheid op militair gebied te bewaren. Wanneer België weer strijdtooneel mocht worden moet Holland zich afzijdig kunnen houden, omdat België er geen belang b'j heeft, dat dan ook Holland wordt overrom peld. Een vijand van Engeland kan Holland aanvallen en trachten België buiten het conflict te houden teneinde een onzijdig land als bufferstaat tusschen Holland en Frankrijk te handhaven en dat is een moge- lii kheid, welke men in België ernstig moet bestudeeren. Door de geheel verschillende verdedi gingssystemen wordt de militaire samen werking moeilijk. België heeft aan de Oost zijde een vestinggrens en kan zich daar ver dedigen. Holland evenwel heeft een lange grens, welke door geen enkele vesting be schermd wordt. Het legt zijn verdedigings lijn langs de belangrijkste waterwegen en langs de overstroomingszóne welke verder in het binnenland is gelegen. Een militaire medewerker van The Times heeft er daarbij op gewezen, dat de Fran sche verdedigingswerken langs de Belgi sche grens zijn doorgetrokken, zoodat een inval in België geen open weg zou banen naar Noord-Frankrijk. Maar deze verdedi gingswerken zijn zwakker dan de Maginot- linie en vanuit België zou Duitschland ge makkelijk Engeland vanuit de lucht kunnen aanvallen en er tevens onderzeeboot-bases kunnen maken voor kleine schepen met korte afstandsactie, 't Belgische leger is be ter uitgerust dan vroeger en 't gat tusschen de Ardennen en de Hollandsche grens waar de Duitschers in 1914 door kwamen is nu krachtig versterkt. Evenwel, de mogelijkheid bestaat, dat de Duitschers bij een opmarsch naar België thans wel door Hollands Limburg zouden trekken en België heeft daarmede terdege rekening te houden omdat de Hollandsche verdedigingswerken noch de Hollandsche militaire paraatheid gelijk zouden staan met de Belgische. De Gazet van Antwerpen wijst er op, dat minister Patyn in der loop van dit jaar een verklaring heeft afgelegd waarin hij een militair pact tusschen Holland en België ongewenscht achtte. Maar het blad meent, dat men met een definitieve beslissing niet mag wachten tot een van beide landen wordt aangevaUen. De geschiedenis van den laatsten tijd be wijst, dat vaak verdragen worden gesloten om ze te kunnen schenden en de beste waar borg voor elk land is nog steeds de vrees bij den vijand, dat het aangevallen neu trale land de balans van het oorlogsrisico in het nadeel van den aanvaller zou doen overslaan. Die vrees zal grooter zijn wan neer een grooter oorlogspotentioneel in da weegschaal kan worden geworpen en beide landen Holland en België zouden er met hun groote koloniale bezittingen, ver- eenigd veel sterker voorstaan dan afzonder lijk. Het blad acht daarna de volgende hypo these waarschijnlijk. Wanneer Duitschland in zijn actie tegen over Engeland door het Neder landsche grondgebied gehinderd wordt, kan het door een snellen en krachtigen overval het Hol landsche leger achter de waterlinie terug dringen en zijn opmarsch voortzetten naar de monding van de Schelde en de Zeeuw- sche eilanden. Het zou dan in het bezit ko men van „het pistool gericht op de borst van Engeland" en de -beschikking krijgen over goede duikbootbases. Door België niet aan te vailen zou het in het Zuiden gedekt zijn, ook tegenover Frankrijk en Engeland. Heeft het wel voordeel by een inval in België dan zou het dien, na den inval in Nederland, vanuit 't Noorden kunnen begin nen, waar de grens lang niet zoo versterkt is als aan de Oostzijde. Volgens La Flandre Libérale, zou een dergelijke aanval op Holland een casus belli voor België zijn, omdat het zich te zeer bedreigd zou gevoelen. Duitschland zou evenwel kunnen verklaren, dat het de Bel gische neutraliteit niet heeft geschonden zoodat Frankrijk en Engeland geen bijstand mogen verleenen. Daarom, acht de Gazet van Antwerpen het beter nu reeds duidelijk partij te kiezen en wordt een militair accoord tusschen Ne derland en België aanbevolen, waarvan men dan kennis zou moeten geven aan de ons omringende mogendheden, die er niets an ders in kunnen zien, dan dat beide neutrale staten de door velen gewaarborgde neutra liteit onderling versterken. Het blad bepleit tenslotte het sluiten van een dusdanige overeenkomst nu het by de betrekkelijke oorlogsrust nog gesloten kan worden. De tijd voor het nemen van een be slissing kan misschien heel kort zijn en men moet handelen vóór het te laat is. Waar onze neutraliteit onmiddellijk by deze beschouwingen is betrokken, leek het ons wenschelijk dit vraagstuk, dat thans in België openlijk besproken wordt, in deze rubriek ter kennis van onze lezers te bren gen. Het schijnt, dat de heer Hitier langza merhand tot de conclusie komt, dat het Duitsche vredesaanbod op de door hem aan gegeven voorwaarden weinig kans van sla gen heeft en dat dus de periode aanbreekt, dat Duitschland krachtiger militaire maat regelen zal moeten nemen om zich te laten gelden. Dat blijkt allereerst uit de duidelijke voorbereidingen tot een groot offensief aan het Westelijk front ten Oosten van de Moezel waar Duitschland een geweldige legeracht heeft samengetrokken en waar de Franschen in de eerstvolgende dagen krach tige pogingen tot een doorbraak verwach ten, welke zij evenwel met vertrouwen in hun weermacht tegemoet zien. Dr. Dietrich heeft in zijn toespraak tot de vertegenwoordigers van de buitenland- sche pers reeds voorspeld, dat Engeland weldra de kracht van het Duitsche lucht- wapen zou leeren kennen. In verband daar mede is blijkbaar de aanval van Duitsche bommenwerpers op de Schotsche kust on dernomen. Hoewel de wederzijdsche berich ten elkaar tegenspreken wat het aantal neergeschoten vliegtuigen en de aan Brit sche oorlogsschepen toegebrachte schade be treft, mag veilig worden aangenomen, dat beide partjjen verliezen hebben geleden. Enkele Duitsche bommenwerpers zijn in den strijd gebleven en eenige Britsche oorlogs schepen zijn beschadigd, waarbij verschei dene zeelieden, voornamelijk van de „Mo hawk" den dood hebben gevonden.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1939 | | pagina 1