DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Rusland verzet zich tegen de Britsche
opvatting van contrabande.
Duitschland treft voorbereidingen tot een
groote propaganda-campagne
tegen Engeland.
De Finsch-Russische besprekingen.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon-
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.-,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No*
233 Dit nummer bestaat uit twee bladen. Directeur: C. KRAK. Donderdag 26 October 1939
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
141e Jaargang
Fransche tegerberichten.
RADIO-TOESPRAAK VAN
EDEN.
Een verklaring van
Leon Jouhaux.
DE DISTRIBUTIE
VAN SUIKER.
Een Britsch antwoord op
von Ribbentrops
betoog.
De algemeene toestand.
Wat is dit voor
een oorlog
t
COURANT.
De Russische regeering heeft den Britschen ambassadeur in Moskou doen
weten dat Rusland zich niet kan vereenigen met de lijst van goederen
welke door Engeland tot contrabande worden verklaard omdat dit een
schending zou vormen van de beginselen van het internationale recht.
Koopvaardyschepen der Sovjet-Unie zyn staatseigendom en kunnen niet
onderworpen worden aan dwangmaatregelen welke zouden worden toe
gepast op particuliere koopvaardyschepen.
De Russische regeering behoudt zich dan ook het recht voor compensatie
te eischen voor verliezen veroorzaakt aan organisaties, instellingen of bur
gers der Sovjet-Unie door maatregelen der Britsche regeering en daden der
Britsche autoriteiten.
Men meent te weten, dat de conferentie van Hitier en Goering met alle
Duitsche gouwleiders niet het doel had de stemming van het Duitsche volk
te peilen, maar voorbereidingen te treffen voor een grootscheepsche cam
pagne tegen Engeland, waarby het volk in al zyn geledingen doordrongen
zou moeten worden van de perfiditeit der Britsche regeeringsdaden.
Paasikivi en Tanner zullen eenige dagen in Helsinki blyven daar de Rus
sische regeering waarschijnlijk niet langer op een spoedige beslissing aan
dringt. Men schijnt in Rusland zekerheid te wenschen over de vraag of
Zweden in geval van een conflict Finland in militair opzicht zou steunen.
Inmiddels is heel Finland gemobiliseerd en is men daar vastbesloten zich
desnoods met geweld tegen een schending der Finsche neutraliteit te
verzetten.
Het Fransche legerbericht van gister
avond luidt;
Gedurende den dag hebben onze verken-
ningsafdeelingen en die van den vijand
een zekere activiteit getoond. In het ge
bied, grenzende aan de Moezel werd een
Duitsch detachement teruggeslagen.
Het Fransche legerbericht van den och
tend van den 26sten October luidt; een
kalme nacht aan het geheele front. Slecht
weer.
DE PROPAGANDA IN DE NEUTRALE
STATEN.
Op de vraag, wat het Engelsche ministe
rie van voorlichting dacht te doen in ver
band met de vijandelijke propaganda in
België en Nederland, heeft Sir Edward
Grigg in het Lagerhuis geantwoord, dat
het ministerie zich bewust is van het be
lang van een actie op dit gebied en reeds
energieke stappen doet om te bereiken, dat
de Britsche opvatting ten volle bekend
gemaakt wordt.
De minister voor de dominions, Eden,
heeft gisteravond een radiotoespraak tot
het Britsche rijk gehouden, waarin hij
onder meer zeide:
„De oorlog duurt nog geen twee maan
den, doch reeds heeft Hitier het initiatief
verloren. Het aanvankelijke voordeel van
den aanvaller is uitgeput. De weg naar het
Oosten is door Rusland geblokkeerd of
door Turkije afgesMlen. In het Westen
groeit de kracht der vrije democratieën
met de week. Terwijl onze stuwkracht
snel toeneemt, komen wij op gang. De
Duitsche luchtaanvallen op onze oorlogs-
en koopvaardijschepen zijn een groote
mislukking gebleken. In vergelijking met
den vorigen oorlog is bewezen, dat de
duikboot geen beslissend wapen is, terwijl
het verliespercentage bij de Duitsche duik-
booten oneindig grooter is geweest. De
oorlogsschepen en de koopvaarders zijn
nog meester ter zee. De tot zinken ge
brachte schepen vertegenwoordigen nog
niet 1 procent der geheele tonnage. Het
luide aaangekondigde Duitsche offensief
in het Westen is nog uitgebleven, terwijl de
winter invalt. De winter is ongetwijfeld
voor allen moeilyk, doch vooral dè Duit-
schers moeten er beducht voor zijn."
Eden sprak daarna over de doeleinden
van den oorlog en zeide: „Wij vechten niet
tegen één man of voor een bepaalde grens,
maar voor het beginsel van goede trouw
tusschen de volken, zonder welke er geen
vrede kan zijn. De dominions verlangen
ernaar een rol te spelen in den strijd,
welke ten doel heeft in Europa en later in
de geheele wereld een geest van vrijwilli
ge samenwerking te vestigen, die karak
teristiek is voor het Britsche volkerenge-
meenebêst. Wij zijn vastbesloten vóórt te
gaan tot wij een einde heben gemaakt aan
een stelsel, dat uitgroeide tot een macht
door hét breken van beloften en de ver
heerlijking van het geweld. Ditmaal moe
ten wij niet alleen den oorlog, maar ook
den na-oorlog winnen en dat kan moeilij
ker zijn."
Ten aanzien van de neutralen zeide de
minister: „Wij gelooven en weten, dat
van ons bestaan als vrij volk de vrijheid
van vele andere volken afhangt, volken,
die niet direct aan dezen oorlog deelnemen,
die echter onder vele gevolgen van den
oorlog hebben te lijden en den uitslag met
spanning afwachten. Hierin ligt de ware
beteekenis van de houding van Turkije.
Het Turksche voorbeeld heeft veel meer
dan alleen strategische beteekenis. Turkije
staat op de bres voor hetzelfde beginsel
der goede trouw. Turkije heeft deze hou
ding consequent gehandhaafd gedurende
het geheele tijdperk na den wereldoorlog.
Indien het herziening van een verdrag
wenschte, koos het steeds den weg van
onderhandeling en niet dien van geweld.
Deze politiek vond ha$ir hoogtepunt in de
overeenkomst van Montreux in 1936, die
door vrije onderhandelingen tot stand was
gekomen."
De secretaris-generaal van het Fransche
vakverbond, Leon Jouhaux, heeft in „Le
Peuple" een verklaring gepubliceerd, waarin
hij uiteenzet, waarom het vakverbond heeft
gebroken met de leidende communisten.
Deze wilden de belangen van arbeiders on
dergeschikt maken aan een buitenlandsche
vijandige politiek en de krachten der ar
beiders ook in dienst stellen van deze
politiek. Het is niet te ontkennen, dat het
zoogenaamde DuitschSovjetrussische ver
drag den oorlog, welke thans wordt ge
voerd onvermijdelijk heeft gemaakt. De ar
beidersbeweging wenscht vrede en kan
niets gemeen hebben met hen, die de cata-
strophe hebben ontketend.
De minister van economische za
ken maakt bekend, dat voor het
tijdvak van Maandag 30 October
a.s. tot en met Maandag 20 Novem
ber a.s. tegen afgifte van een nader
aan te wijzen bon der rijksdistribu
tie-kaart één kilogram suiker be
schikbaar wordt gesteld.
In verantwoordelijke Britsche kringen
is men van meening, dat de beschuldigin
gen van Von Ribentrop, volgens welke
Engeland al sedert jaren den oorlog voor
bereidt en alle vredesstappen van Hitier
genegeerd zou hebben, weerlegd worden
door de volgende feiten:
1. Engeland heeft toegelaten, dat Hit-
Ier den dienstplicht heeft ingevoerd, een
luchtmacht heeft opgebouwd, het Rijnland
militariseerde, Oostenrijk, het Sudeten-
land bezette;
2. Engeland heeft steeds gestreefd naar
een goede verstandhouding met Duitsch
land en de tegenwoordige Britsche regee
ring heeft uit de Vereenigde Staten en
andere neutrale landen veel critiek moeten
hooren, omdat zij bij dit streven zoo ver
ging;
3. De Britsche garantie aan Polen is op
31 Maart gegeven, nadat Polen Hitiers
eischen op 26 Maart had afgewezen;
4. Chamberlain keerde het vorige jaar
uit München terug met Hitiers belofte, dat
kwesties, die tusschen Duitschland en En
geland zouden rijzen, door overleg ge
regeld zouden worden. Chamberlain zeide:
„Dit beteekent vrede voor onzen tijd." Zes
maanden later verried Hitier hem door
Tsjecho-Slowakije te nemen.
5. Zoowel Frankrijk als Engeland heeft
een gunstig antwoord gegeven op het Ita-
liaansche vredesvoorstel van 31 Augustus,
doch beide staten hebben in antwoord op
een tweede voorstel van 2 September ver
klaard, dat voorwaarde zou zijn, dat
Duitschland het Poolsche gebied zou ont
ruimen
6. Duitschland zelf heeft op 1 Septem
ber den oorlog onvermijdelijk gemaakt
door Polen binnen te vallen.
Zie verder Buitenland pag. 3, 2e blad.
Berichten uit Warschau melden, dat de
nog kort geleden zoo prachtige en interes
sante stad thans in puin ligt. De electrici-
teitsvoorziening en de waterleiding zijn
n°g niet hersteld, de trams rijden er niet
meer en vrijwel alle winkels zijn gesloten.
Er heerscht bijna hongersnood, men
jjoodt honden om ze op te eten en uitge
hongerde en roofzuchtige benden dwalen
door de straten.
„Dat is het beeld van den oorlog in al
®jn verschrikking. Dat is de aanblik van
n°g zoo kort geleden prachtige land
architectonische kunstschatten. Het
s vernietigende moderne oorlogswapen
s er over heen gegaan, het kostbare leven
gedood en alleS wat generaties van
unstenaars aan schoonheid hebben ge-
apen is verwoest, verbrand of ver
nietigd.
is de oorlog in zijn verschrikkelijk-
brpl,vorm en niemand heeft bij het uit-
,en van den oorlog tusschen de
tiPn ,6 m°Sendheden van Europa kun-
®rwachten, dat nu na bijna twee
alle 61i van strÜd de legermachten van
niet °°rl°gvoerende staten nog vrijwel
Er 3jt'e zÜn geweest,
vraaerf er dagen in het Lagerhuis ge-
lot ui» m.en reeds moeite had gedaan
de ro„Wlsseling van krijgsgevangenen en
aanta1 rfnns heeft geantwoord, dat het
niet w moeite van het uitwisselen nog
Duitcpif^d was, temeer omdat men van
rnaar een „handjevol"
TW v,ie8ers had buitgemaakt,
krijgg». maanden oorlog en een handjevol
die te jngenen van de millioenen legers
Hoe staan-
1914 anders is de toestand dan in
tukten 6n Duitschers België binnen-
maar alT 8^en die zich verzetten en
retten __e Vaalc °°h hen die zich niet ver
leen z°nder vorm van proces om het
Wat een raar soort oorlog is dit, heeft
men in Londensche volkskringen gezegd.
Daar hangen boven de Britsche hoofdstad
honderden balonnen aan hun kabels om
luchtaanvallen te kunnen tegengaan.
Daar wordt een wereldstad nu al weken
lang volkomen in het donker gehouden
maar er is, hoewel Engeland den grootsten
oorlog aller tijden voert, nog niet één
vliegtuig van het enorme aantal dat
Duitschland bezit boven de city ver
schenen.
En ook in Duitschland zal men zich
over dezen vreemdsten aller oorlogen ten
zeerste verbazen.
Berlijn is verduisterd, tot groot onge
rief en tot groote ontevredenheid der be
volking, die nu reeds weken lang de mi
sère van een volkomen verduistering
doormaakt. Engelsche vliegtuigen komen
vrijwel eiken nacht over Duitsch gebied
en het eenige dat zij tot dusver heb
ben laten vallen zijn de bekende pamflet
ten geweest.
Gisternacht hebben vliegtuigen van de
Royal Air Force boven Berlijn, Hamburg
en Maagdenburg gevlogen, dus boven de
hoofdstad van het vijandelijk land en
twee belangrijke andere plaatsen. Maar in
het bericht dat mededeeling van deze
vlucht doet wordt met geen enkel woord
over het aanrichten van eenige schade
gesproken.
De strijd van Duitschland tegen Polen
bewijst afdoende, dat de Duitsche weer
macht tot vernieling op groote schaal in
staat en, wanneer de omstandigheden dat
wenschelijk maken, ook bereid is. Waarom
dan in het Westen dezen zonderlingen
oorlog, die zich beperkt tot het torpedee-
ren van varende schepen en het zoo mo
gelijk schade berokkenen aan Britsche
marinevaartuigen.
Wanneer de Duitsche bommenwerpers
boven Scape Flow kunnen verschijnen,
kunnen zij zeer zeker boven Londen ko
men en wanneer men dit wederzijds
gewild had zouden Londen, Parijs en Ber
lijn nu reeds groote ruïnes zijn geweest.
Men wenscht het blijkbaar niet en wat
de strijd tusschen Duitschland en Frank
rijk betreft is de toestand nog eigenaardi
ger. Hitier sprak nog maar kort geleden
over het dappere Fransche leger en aan
de Siegfriedlinie verschijnen dagelijks
enorme luidsprekers, die met de stem van
den reus naar de Fransche voorposten
schreeuwen, dat men er geenszins op ge
steld is tegen het Fransche volk ten
strijde te trekken.
Frankrijk reageert daarop niet, omdat
het daarin een poging ziet om het van zijn
bondgenoot te vervreemden. Frankrijk
acht zich in de Maginotlinie volkomen in
staat om elke Duitsche doorbraakpoging
het hoofd te bieden en aan de overzijde,
in de Siegfriedlinie, is men blijkbaar van
dezelfde opinie ten opzichte van een
doorbraakpoging der Franschen.
In den oorlog van 1914 tot 1918 hadden
de legers zich ingegraven en was een
doorbraak uiterst moeilijk, maar vrijwel
eiken dag werd het gevechtsfront ver
plaats, omdat nu eens de eene en dan weer
de andere partij in hevige gevechten
eenige terreinwinst behaalde.
Hoe verschilde die loopgravenoorlog
van alle overige.
En hoe verschilt nu weer de Maginot-
en Siegfried-oorlog van die van 1914.
Wanneer alle landen in de toekomst
hun grenzen op deze wijze versterken en
doorbraakpogingen het offer van millioe
nen menschenlevens zouden vragen, dan
zou de strijd te land vrijwel uitgesloten
zijn. Men doet eenvoudig overal de stalen
deuren dicht en houdt den vijand er
buiten. Dan blijft de strijd beperkt tot het
jacht maken op vijandelijke koopvaarders,
tot ook die van de zeeën zijn verdreven.
En dan is er nog slechts het luchtwapen,
machtiger en vernielenden in zijn uitwer
king dan eenig ander dat ooit te voren in
een oorlog gebruikt is.
Honderdduizenden soldaten zijn in den
laatsten grooten wereldoorlog, door gif
gassen den verstikkingsdood gestorven
En nu wijst Duitschland op de vergifti
ging van zyn soldaten in Poter en in ant
woord daarop hebben zoowel de Poolsche
als de Britsche regeering met groote ver
ontwaardiging ontkend van een dergelijk
monsterachtig strijdmiddel gebruik te
hebben gemaakt of het aan Polen te heb
ben geleverd.
Geen burger van een der strijdende
groote Europeesche staten is tot dusver
een haar gekrenkt en men vraagt zich na
twee maanden van strijd niet alleen af
wat dit toch eigenlijk voor een soort oor
log is, maar ook of dit in de naaste toe
komst werkelijk zoo zal blijven.
Er wordt gesproken en als er één oorlog
met woorden kon worden uitgevochten,
zou die van nu al lang geëindigd moeten
zijn.
Leidende figuren uit alle oorlogvoeren
de staten spreken in parlementen, in
groote bijeenkomsten of vertolken hun ge
voelens en inzichten breedsprakig voor de
radio. Zij praten en praten en heel de
wereld luistert. Maar het blijft bij praten,
bij onderlinge beschuldigingen en verwij
ten en de communiqué's van het gevechts
front beslaan intusschen tei'nauwernood
eenige regels.
Is dit een voorteeken dat de groote
bloedige strijd zal uitblijven of is het de
traditioneele stilte die aan den storm
voorafgaat?
Het is in allen gevalle een teeken, dat
men van beide zijden in afwachting is op
gebeurtenissen die kunnen komen, maar
ook kunnen uitblijven.
En wanneer er maanden, met het wach
ten op allerlei mogelijkheden gaan ver
strijken zonder dat er ergens iets ge
beurt, dat verandering in den toestand
kan brengen, zal men wellicht steeds meer
tot het besef komen, dat al deze kostbare
legermachten en alle offers welke de bur
gerij daarvoor moet brengen op den duur
het geld dat zij kosten en het ongerief dat
zij brengen niet waard zijn en de stem van
hen, die een vrede door overleg willen,
zal zich sterker doen hooren.
Tenzijmen een blokkade zoq
doeltreffend zal kunnen maken, dat het
tot wanhoop gebrachte volk öf zijn re
geerders offert, óf tot een oorlog zonder
genade besluit, waardoor neutralen onder
den voet worden geloopen en wereld
steden, tot röokende puinhoopen zullen
worden.
Maar zoolang er nog meer met
woorden dan met bommen en granaten
wordt gevochten, leven wij nog altijd in
de hoop, dat in alle 'strijdende staten het
verstand ten slotte zal zegevieren en men
naar een vrede door onderling overleg zal
streven.
Het voornaamste nieuws van heden
is de eenigszins dreigende houding,
welke de Russen de laatste dagen
hebben aangenomen. Zij hebben de on
derhandelingen met Finland weer op de
lange baan geschoven en in dat land,
evenals in Zweden, ongerustheid gewekt
door het naar Moskou roepen van de
Russische gezante in Zweden, mevrouw
Kollontay.
Men vermoedt, dat Rusland zich ervan
wil overtuigen of Zweden, ingeval van een
gewapend conflict, de zijde van Finland
zal kiezen en dat draagt er natuurlijk
allerminst toe bij de gemoederen in Zwe
den en Finland voor de komende gebeur
tenissen gerust te stellen, hoewel Finland
vastbesloten schijnt, elke aantasting van
zijn onafhankelijk voortbestaan met ge
weld van wapenen te keeren.
Teekenend voor de Russische activiteit
is ook de houding welke de Sovjet-regee
ring tegenover de Engelsche contrabande-
lijst heeft aangenomen. Rusland gaat. niet
accoord met het in beslagnemen op Rus
sische schepen van allerlei artikelen wel
ke het niet als contrabande kan erkennen.
Rusland heeft verklaard, dat zijn koop
vaardijschepen staatseigendom zijn en dat
de Russische regeering compensatie zal
eischen voor alle schade welke men in de
Sovjet-Unie tengevolge van het Britsche
optreden ter zee zou ondervinden.
Deze Russische nota zal Engeland voor
een moeilijk oplosbaar probleem plaat
sen, want als het aan de Russische eischen
toegeeft, zullen andere neutrale staten
terecht eenzelfde behandeling kunnen
eischen.
Het ligt blijkbaar geenszins in de be
doeling der Britsche regeering de blok
kade van Duitschland minder doeltref
fend te maken en men zal in alle neutrale
staten dan ook met belangstelling naar
het antwoord op de Russische verklaring
uitzien.