DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Rusland verzet zich tegen de Britsche opvatting van contrabande. Duitschland treft voorbereidingen tot een groote propaganda-campagne tegen Engeland. De Finsch-Russische besprekingen. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.-, franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. No* 233 Dit nummer bestaat uit twee bladen. Directeur: C. KRAK. Donderdag 26 October 1939 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 141e Jaargang Fransche tegerberichten. RADIO-TOESPRAAK VAN EDEN. Een verklaring van Leon Jouhaux. DE DISTRIBUTIE VAN SUIKER. Een Britsch antwoord op von Ribbentrops betoog. De algemeene toestand. Wat is dit voor een oorlog t COURANT. De Russische regeering heeft den Britschen ambassadeur in Moskou doen weten dat Rusland zich niet kan vereenigen met de lijst van goederen welke door Engeland tot contrabande worden verklaard omdat dit een schending zou vormen van de beginselen van het internationale recht. Koopvaardyschepen der Sovjet-Unie zyn staatseigendom en kunnen niet onderworpen worden aan dwangmaatregelen welke zouden worden toe gepast op particuliere koopvaardyschepen. De Russische regeering behoudt zich dan ook het recht voor compensatie te eischen voor verliezen veroorzaakt aan organisaties, instellingen of bur gers der Sovjet-Unie door maatregelen der Britsche regeering en daden der Britsche autoriteiten. Men meent te weten, dat de conferentie van Hitier en Goering met alle Duitsche gouwleiders niet het doel had de stemming van het Duitsche volk te peilen, maar voorbereidingen te treffen voor een grootscheepsche cam pagne tegen Engeland, waarby het volk in al zyn geledingen doordrongen zou moeten worden van de perfiditeit der Britsche regeeringsdaden. Paasikivi en Tanner zullen eenige dagen in Helsinki blyven daar de Rus sische regeering waarschijnlijk niet langer op een spoedige beslissing aan dringt. Men schijnt in Rusland zekerheid te wenschen over de vraag of Zweden in geval van een conflict Finland in militair opzicht zou steunen. Inmiddels is heel Finland gemobiliseerd en is men daar vastbesloten zich desnoods met geweld tegen een schending der Finsche neutraliteit te verzetten. Het Fransche legerbericht van gister avond luidt; Gedurende den dag hebben onze verken- ningsafdeelingen en die van den vijand een zekere activiteit getoond. In het ge bied, grenzende aan de Moezel werd een Duitsch detachement teruggeslagen. Het Fransche legerbericht van den och tend van den 26sten October luidt; een kalme nacht aan het geheele front. Slecht weer. DE PROPAGANDA IN DE NEUTRALE STATEN. Op de vraag, wat het Engelsche ministe rie van voorlichting dacht te doen in ver band met de vijandelijke propaganda in België en Nederland, heeft Sir Edward Grigg in het Lagerhuis geantwoord, dat het ministerie zich bewust is van het be lang van een actie op dit gebied en reeds energieke stappen doet om te bereiken, dat de Britsche opvatting ten volle bekend gemaakt wordt. De minister voor de dominions, Eden, heeft gisteravond een radiotoespraak tot het Britsche rijk gehouden, waarin hij onder meer zeide: „De oorlog duurt nog geen twee maan den, doch reeds heeft Hitier het initiatief verloren. Het aanvankelijke voordeel van den aanvaller is uitgeput. De weg naar het Oosten is door Rusland geblokkeerd of door Turkije afgesMlen. In het Westen groeit de kracht der vrije democratieën met de week. Terwijl onze stuwkracht snel toeneemt, komen wij op gang. De Duitsche luchtaanvallen op onze oorlogs- en koopvaardijschepen zijn een groote mislukking gebleken. In vergelijking met den vorigen oorlog is bewezen, dat de duikboot geen beslissend wapen is, terwijl het verliespercentage bij de Duitsche duik- booten oneindig grooter is geweest. De oorlogsschepen en de koopvaarders zijn nog meester ter zee. De tot zinken ge brachte schepen vertegenwoordigen nog niet 1 procent der geheele tonnage. Het luide aaangekondigde Duitsche offensief in het Westen is nog uitgebleven, terwijl de winter invalt. De winter is ongetwijfeld voor allen moeilyk, doch vooral dè Duit- schers moeten er beducht voor zijn." Eden sprak daarna over de doeleinden van den oorlog en zeide: „Wij vechten niet tegen één man of voor een bepaalde grens, maar voor het beginsel van goede trouw tusschen de volken, zonder welke er geen vrede kan zijn. De dominions verlangen ernaar een rol te spelen in den strijd, welke ten doel heeft in Europa en later in de geheele wereld een geest van vrijwilli ge samenwerking te vestigen, die karak teristiek is voor het Britsche volkerenge- meenebêst. Wij zijn vastbesloten vóórt te gaan tot wij een einde heben gemaakt aan een stelsel, dat uitgroeide tot een macht door hét breken van beloften en de ver heerlijking van het geweld. Ditmaal moe ten wij niet alleen den oorlog, maar ook den na-oorlog winnen en dat kan moeilij ker zijn." Ten aanzien van de neutralen zeide de minister: „Wij gelooven en weten, dat van ons bestaan als vrij volk de vrijheid van vele andere volken afhangt, volken, die niet direct aan dezen oorlog deelnemen, die echter onder vele gevolgen van den oorlog hebben te lijden en den uitslag met spanning afwachten. Hierin ligt de ware beteekenis van de houding van Turkije. Het Turksche voorbeeld heeft veel meer dan alleen strategische beteekenis. Turkije staat op de bres voor hetzelfde beginsel der goede trouw. Turkije heeft deze hou ding consequent gehandhaafd gedurende het geheele tijdperk na den wereldoorlog. Indien het herziening van een verdrag wenschte, koos het steeds den weg van onderhandeling en niet dien van geweld. Deze politiek vond ha$ir hoogtepunt in de overeenkomst van Montreux in 1936, die door vrije onderhandelingen tot stand was gekomen." De secretaris-generaal van het Fransche vakverbond, Leon Jouhaux, heeft in „Le Peuple" een verklaring gepubliceerd, waarin hij uiteenzet, waarom het vakverbond heeft gebroken met de leidende communisten. Deze wilden de belangen van arbeiders on dergeschikt maken aan een buitenlandsche vijandige politiek en de krachten der ar beiders ook in dienst stellen van deze politiek. Het is niet te ontkennen, dat het zoogenaamde DuitschSovjetrussische ver drag den oorlog, welke thans wordt ge voerd onvermijdelijk heeft gemaakt. De ar beidersbeweging wenscht vrede en kan niets gemeen hebben met hen, die de cata- strophe hebben ontketend. De minister van economische za ken maakt bekend, dat voor het tijdvak van Maandag 30 October a.s. tot en met Maandag 20 Novem ber a.s. tegen afgifte van een nader aan te wijzen bon der rijksdistribu tie-kaart één kilogram suiker be schikbaar wordt gesteld. In verantwoordelijke Britsche kringen is men van meening, dat de beschuldigin gen van Von Ribentrop, volgens welke Engeland al sedert jaren den oorlog voor bereidt en alle vredesstappen van Hitier genegeerd zou hebben, weerlegd worden door de volgende feiten: 1. Engeland heeft toegelaten, dat Hit- Ier den dienstplicht heeft ingevoerd, een luchtmacht heeft opgebouwd, het Rijnland militariseerde, Oostenrijk, het Sudeten- land bezette; 2. Engeland heeft steeds gestreefd naar een goede verstandhouding met Duitsch land en de tegenwoordige Britsche regee ring heeft uit de Vereenigde Staten en andere neutrale landen veel critiek moeten hooren, omdat zij bij dit streven zoo ver ging; 3. De Britsche garantie aan Polen is op 31 Maart gegeven, nadat Polen Hitiers eischen op 26 Maart had afgewezen; 4. Chamberlain keerde het vorige jaar uit München terug met Hitiers belofte, dat kwesties, die tusschen Duitschland en En geland zouden rijzen, door overleg ge regeld zouden worden. Chamberlain zeide: „Dit beteekent vrede voor onzen tijd." Zes maanden later verried Hitier hem door Tsjecho-Slowakije te nemen. 5. Zoowel Frankrijk als Engeland heeft een gunstig antwoord gegeven op het Ita- liaansche vredesvoorstel van 31 Augustus, doch beide staten hebben in antwoord op een tweede voorstel van 2 September ver klaard, dat voorwaarde zou zijn, dat Duitschland het Poolsche gebied zou ont ruimen 6. Duitschland zelf heeft op 1 Septem ber den oorlog onvermijdelijk gemaakt door Polen binnen te vallen. Zie verder Buitenland pag. 3, 2e blad. Berichten uit Warschau melden, dat de nog kort geleden zoo prachtige en interes sante stad thans in puin ligt. De electrici- teitsvoorziening en de waterleiding zijn n°g niet hersteld, de trams rijden er niet meer en vrijwel alle winkels zijn gesloten. Er heerscht bijna hongersnood, men jjoodt honden om ze op te eten en uitge hongerde en roofzuchtige benden dwalen door de straten. „Dat is het beeld van den oorlog in al ®jn verschrikking. Dat is de aanblik van n°g zoo kort geleden prachtige land architectonische kunstschatten. Het s vernietigende moderne oorlogswapen s er over heen gegaan, het kostbare leven gedood en alleS wat generaties van unstenaars aan schoonheid hebben ge- apen is verwoest, verbrand of ver nietigd. is de oorlog in zijn verschrikkelijk- brpl,vorm en niemand heeft bij het uit- ,en van den oorlog tusschen de tiPn ,6 m°Sendheden van Europa kun- ®rwachten, dat nu na bijna twee alle 61i van strÜd de legermachten van niet °°rl°gvoerende staten nog vrijwel Er 3jt'e zÜn geweest, vraaerf er dagen in het Lagerhuis ge- lot ui» m.en reeds moeite had gedaan de ro„Wlsseling van krijgsgevangenen en aanta1 rfnns heeft geantwoord, dat het niet w moeite van het uitwisselen nog Duitcpif^d was, temeer omdat men van rnaar een „handjevol" TW v,ie8ers had buitgemaakt, krijgg». maanden oorlog en een handjevol die te jngenen van de millioenen legers Hoe staan- 1914 anders is de toestand dan in tukten 6n Duitschers België binnen- maar alT 8^en die zich verzetten en retten __e Vaalc °°h hen die zich niet ver leen z°nder vorm van proces om het Wat een raar soort oorlog is dit, heeft men in Londensche volkskringen gezegd. Daar hangen boven de Britsche hoofdstad honderden balonnen aan hun kabels om luchtaanvallen te kunnen tegengaan. Daar wordt een wereldstad nu al weken lang volkomen in het donker gehouden maar er is, hoewel Engeland den grootsten oorlog aller tijden voert, nog niet één vliegtuig van het enorme aantal dat Duitschland bezit boven de city ver schenen. En ook in Duitschland zal men zich over dezen vreemdsten aller oorlogen ten zeerste verbazen. Berlijn is verduisterd, tot groot onge rief en tot groote ontevredenheid der be volking, die nu reeds weken lang de mi sère van een volkomen verduistering doormaakt. Engelsche vliegtuigen komen vrijwel eiken nacht over Duitsch gebied en het eenige dat zij tot dusver heb ben laten vallen zijn de bekende pamflet ten geweest. Gisternacht hebben vliegtuigen van de Royal Air Force boven Berlijn, Hamburg en Maagdenburg gevlogen, dus boven de hoofdstad van het vijandelijk land en twee belangrijke andere plaatsen. Maar in het bericht dat mededeeling van deze vlucht doet wordt met geen enkel woord over het aanrichten van eenige schade gesproken. De strijd van Duitschland tegen Polen bewijst afdoende, dat de Duitsche weer macht tot vernieling op groote schaal in staat en, wanneer de omstandigheden dat wenschelijk maken, ook bereid is. Waarom dan in het Westen dezen zonderlingen oorlog, die zich beperkt tot het torpedee- ren van varende schepen en het zoo mo gelijk schade berokkenen aan Britsche marinevaartuigen. Wanneer de Duitsche bommenwerpers boven Scape Flow kunnen verschijnen, kunnen zij zeer zeker boven Londen ko men en wanneer men dit wederzijds gewild had zouden Londen, Parijs en Ber lijn nu reeds groote ruïnes zijn geweest. Men wenscht het blijkbaar niet en wat de strijd tusschen Duitschland en Frank rijk betreft is de toestand nog eigenaardi ger. Hitier sprak nog maar kort geleden over het dappere Fransche leger en aan de Siegfriedlinie verschijnen dagelijks enorme luidsprekers, die met de stem van den reus naar de Fransche voorposten schreeuwen, dat men er geenszins op ge steld is tegen het Fransche volk ten strijde te trekken. Frankrijk reageert daarop niet, omdat het daarin een poging ziet om het van zijn bondgenoot te vervreemden. Frankrijk acht zich in de Maginotlinie volkomen in staat om elke Duitsche doorbraakpoging het hoofd te bieden en aan de overzijde, in de Siegfriedlinie, is men blijkbaar van dezelfde opinie ten opzichte van een doorbraakpoging der Franschen. In den oorlog van 1914 tot 1918 hadden de legers zich ingegraven en was een doorbraak uiterst moeilijk, maar vrijwel eiken dag werd het gevechtsfront ver plaats, omdat nu eens de eene en dan weer de andere partij in hevige gevechten eenige terreinwinst behaalde. Hoe verschilde die loopgravenoorlog van alle overige. En hoe verschilt nu weer de Maginot- en Siegfried-oorlog van die van 1914. Wanneer alle landen in de toekomst hun grenzen op deze wijze versterken en doorbraakpogingen het offer van millioe nen menschenlevens zouden vragen, dan zou de strijd te land vrijwel uitgesloten zijn. Men doet eenvoudig overal de stalen deuren dicht en houdt den vijand er buiten. Dan blijft de strijd beperkt tot het jacht maken op vijandelijke koopvaarders, tot ook die van de zeeën zijn verdreven. En dan is er nog slechts het luchtwapen, machtiger en vernielenden in zijn uitwer king dan eenig ander dat ooit te voren in een oorlog gebruikt is. Honderdduizenden soldaten zijn in den laatsten grooten wereldoorlog, door gif gassen den verstikkingsdood gestorven En nu wijst Duitschland op de vergifti ging van zyn soldaten in Poter en in ant woord daarop hebben zoowel de Poolsche als de Britsche regeering met groote ver ontwaardiging ontkend van een dergelijk monsterachtig strijdmiddel gebruik te hebben gemaakt of het aan Polen te heb ben geleverd. Geen burger van een der strijdende groote Europeesche staten is tot dusver een haar gekrenkt en men vraagt zich na twee maanden van strijd niet alleen af wat dit toch eigenlijk voor een soort oor log is, maar ook of dit in de naaste toe komst werkelijk zoo zal blijven. Er wordt gesproken en als er één oorlog met woorden kon worden uitgevochten, zou die van nu al lang geëindigd moeten zijn. Leidende figuren uit alle oorlogvoeren de staten spreken in parlementen, in groote bijeenkomsten of vertolken hun ge voelens en inzichten breedsprakig voor de radio. Zij praten en praten en heel de wereld luistert. Maar het blijft bij praten, bij onderlinge beschuldigingen en verwij ten en de communiqué's van het gevechts front beslaan intusschen tei'nauwernood eenige regels. Is dit een voorteeken dat de groote bloedige strijd zal uitblijven of is het de traditioneele stilte die aan den storm voorafgaat? Het is in allen gevalle een teeken, dat men van beide zijden in afwachting is op gebeurtenissen die kunnen komen, maar ook kunnen uitblijven. En wanneer er maanden, met het wach ten op allerlei mogelijkheden gaan ver strijken zonder dat er ergens iets ge beurt, dat verandering in den toestand kan brengen, zal men wellicht steeds meer tot het besef komen, dat al deze kostbare legermachten en alle offers welke de bur gerij daarvoor moet brengen op den duur het geld dat zij kosten en het ongerief dat zij brengen niet waard zijn en de stem van hen, die een vrede door overleg willen, zal zich sterker doen hooren. Tenzijmen een blokkade zoq doeltreffend zal kunnen maken, dat het tot wanhoop gebrachte volk öf zijn re geerders offert, óf tot een oorlog zonder genade besluit, waardoor neutralen onder den voet worden geloopen en wereld steden, tot röokende puinhoopen zullen worden. Maar zoolang er nog meer met woorden dan met bommen en granaten wordt gevochten, leven wij nog altijd in de hoop, dat in alle 'strijdende staten het verstand ten slotte zal zegevieren en men naar een vrede door onderling overleg zal streven. Het voornaamste nieuws van heden is de eenigszins dreigende houding, welke de Russen de laatste dagen hebben aangenomen. Zij hebben de on derhandelingen met Finland weer op de lange baan geschoven en in dat land, evenals in Zweden, ongerustheid gewekt door het naar Moskou roepen van de Russische gezante in Zweden, mevrouw Kollontay. Men vermoedt, dat Rusland zich ervan wil overtuigen of Zweden, ingeval van een gewapend conflict, de zijde van Finland zal kiezen en dat draagt er natuurlijk allerminst toe bij de gemoederen in Zwe den en Finland voor de komende gebeur tenissen gerust te stellen, hoewel Finland vastbesloten schijnt, elke aantasting van zijn onafhankelijk voortbestaan met ge weld van wapenen te keeren. Teekenend voor de Russische activiteit is ook de houding welke de Sovjet-regee ring tegenover de Engelsche contrabande- lijst heeft aangenomen. Rusland gaat. niet accoord met het in beslagnemen op Rus sische schepen van allerlei artikelen wel ke het niet als contrabande kan erkennen. Rusland heeft verklaard, dat zijn koop vaardijschepen staatseigendom zijn en dat de Russische regeering compensatie zal eischen voor alle schade welke men in de Sovjet-Unie tengevolge van het Britsche optreden ter zee zou ondervinden. Deze Russische nota zal Engeland voor een moeilijk oplosbaar probleem plaat sen, want als het aan de Russische eischen toegeeft, zullen andere neutrale staten terecht eenzelfde behandeling kunnen eischen. Het ligt blijkbaar geenszins in de be doeling der Britsche regeering de blok kade van Duitschland minder doeltref fend te maken en men zal in alle neutrale staten dan ook met belangstelling naar het antwoord op de Russische verklaring uitzien.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1939 | | pagina 1