DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
In afwachting van het groote Duitsche
offensief.
Mussolini houdt een redevoering.
Qfto van Habsburg maakt plannen voor
een nieuwe orde in Centraal Europa.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0 25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No.
255 Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Directeur: C. KRAK. Maandag 30 October 1939
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
'141e Jaargang
Fransche legerberichten.
Het Duitsche legerbericht.
Een
Daily
artikel in de
Telegraph.
De City of Flint,
De situatie aan het front.
Op bon no. 2 één k.g,
suiker.
Drie weken geldig.
Ernstige brand in de mijn
„Laura".
Machinist kwam om het leven.
Waar en wanneer
begint het groote
oiiensiei
ALKMAARSGHE COURANT.
Geheel Westelijk Europa, zoowel de oorlogvoerende staten als de neutralen,
is in afwachting van een groot Duitsch offensief, dat, naar men meent niet
lang meer op zich kan laten wachten.
Men ziet dit met spanning tegemoet omdat de Führer de laatste dagen lang
durig geconfereerd heeft met de groote figuren van de Duitsche leger
leiding en omdat het duidelijk is, dat een dergelijk offensief wil het
eenige kans op succes hebben zoo spoedig mogelijk moet worden onder
nomen omdat de geallieerden steeds sterker worden en de weersomstandig
heden van dag tot dag slechter worden wat van groote beteekenis is voor het
succes der operaties.
In de neutrale staten is men blijkbaar eenigszins ongerust, dat aanvallende
troepen een omtrekkende beweging om de Maginotlinie zullen maken.
Mussolini heeft bij de inwijding van de nieuwe stad Pomezia ter gelegenheid
van de fascistische jaarwisseling een rede gehouden waarin hij geen enkele
toespeling op een actief deelnemen van Italië aan den oorlog gemaakt heeft
maar er alleen op heeft gewezen hoe Italië alle krachten mobiliseert om het
land in vreedzamen arbeid tot welvaart te brengen.
Uit Parijs wordt bericht, dat Otto van Habsburg en zijn geestverwanten een
actie zijn begonnen tot herstel van de monarchie in Centraal Europa.
Het legerbericht van gisterochtend luidt:
Gedurende den nacht zeer beperkte activi
teit.
Het oorlogscommuniqué van Zondagavond
Mt als volgt: „Over het geheel een kalme
dag".
Het communiqué van hedenochtend van
den dertigsten October luidt:
Kalme nacht, wij hebben eenige vijan
delijke overvallen afgeslagen.
Het opperbevel van de Duitsche weer
macht maakt bekend:
Aan het Westelijk front geen verandering
in den toestand.
Victor Gordon Lenox, de diplomatieke
medewerker van de Daily Telegraph, be
treurt in een lang artikel, waarin hij een
overzicht geeft van de politiek van Italië
in de laatste jaren, dat Hitier geweigerd
heeft Mussolini's matigenden invloed te
aanvaarden. Hij brengt hulde aan het be
sluit van den duce te verzekeren, dat de
oorlog, welke hij geprobeerd had af te
wenden, niet zal overslaan op de Middel-
landsche zee. Lennox schrijft, dat de hou
ding van Mussolini in de laatste paar we
ten onbetwistbaar zijn positie, èn als lei
der van Italië èn als internationaal staats
kan, ten zeerste heeft versterkt. Zijn hou
ding in den tegenwoordigen oorlog is
voorts een bewijs voor het onafhankelijk
oordeel, dat de duce gedurende de achttien
jaren van zijn leidersschap bij zoovele
gelegenheden heeft getoond.
De hoop, dat er thans een actieve sa
menwerking zal komen tusschen de beide
voornaamste mogendheden van het ooste-
ijk deel der Middellandsche zee, Italië en
urkije, bij de bevordering van de bewe
ging voor een Balkaneenheid, wordt aan
gemoedigd, doch het is mogelijk, dat
root-Brittannië en Frankrijk hun invloed
uilen moeten aanwenden, indien bezwa-
t" van Bulgarije tot een Balkanentente
te treden, zullen moeten worden over
wonnen.
J*root"Brittannië verlangt de Balkan-
kP 6I} n'e' 'n den oorlog te zien betrok-
di-pk en Duitschland nu of later zou
r ren den Balkan te overheerschen,
n ^teBrittannië de middelen vinden
schland ook daar te weerstaan,
va^n? de Balkanvolken evenwel hun
schaad3 heid laten zien aaneenge-
verripH *e staan voor het behoud en de
'g'ng van de nauwgezet in acht
n<5utraliteit, moet Groot-Brit-
Verzpt n wisheid goedkeuren en hun de
VriB„jer,mg geven van zijn onschokbare
®naschap en steun.
en dal Groot-Brittannië
nieuwp r'^ nieuwe bondgenooten of
er kan v.IJanden zullen ontmoeten, doch
Euronpp"'^ Wcn'den verwacht, dat eenige
zal inga 6 nal'e den modernen oorlog
neütrajifn.tenz'1' de door haar verkozen
Wordt rit z?°danig bedreigd of gewraakt
teming a' U'1 zelfverdediging tot deel
de tiid ,a^n, den oorlog wordt gedreven,
bitieg he fen of. Rusland Balkanam-
teuden vvelke, indien zij met geweld
orden naar voren gebracht, uit
breiding van den oorlog tot Zuid-Oost
Europa onvermijdelijk zou maken.
Aan het einde van vroegere oorlo
gen werden de vredesvoorwaarden
door de overwinnaars gedicteerd.
Neutrale staten, die feitelijk ongewa
pend zijn, hadden niet de middelen
er op aan te dringen, dat ook naar
hen zou worden geluisterd. Na dezen
oorlog zal dat niet langer het geval
zijn. De meening der neutralen kan
bij de volgende regeling van beslis
send belang blijken te zijn.
In Amerikaansche politieke kringen
neemt volgens een bericht van Havas uit
Washington de ontstemming in verband
met de affaire van de City of Flint voort
durend toe. Van bevoegde zijde wijst men
op een tegenspraak tusschen de diploma
tieke rapporten uit Moskou en Berlijn,
Volgens mededeeling van den ambassa
deur te Moskou, Steinhardt, heeft Potern-
kin verklaard order te hebben gegeven tot
het onverwijld vrijlaten van het schip, dat
onder bevel van de Duitsche prijsbeman-
ning met onbekende bestemming vertrok
ken zou zijn. Daarentegen zou de City of
Flint zich volgens de inlichting, die de
Wilhelmstrasse gisteren aan den Ameri-
kaanschen zaakgelastigde verstrekt heeft,
nog steeds in de haven van Moermansk
bevinden. Men vraagt zich hier af of deze
verschillende lezingen niet ten doel heb
ben het de Duitsche bemanning mogelijk
te maken de Britsche blokkade om den
tuin te leiden.
De machineschade hersteld.
Uit Moskou wordt bericht, dat de City
of Flint de haven van Moermansk Zater
dagavond heeft verlaten, nadat de „ma
chineschade" was hersteld.
De meening in de Verecnigde
Staten.
Het Amerikaansche ministerie van bui-
tenlandsche zaken heeft aan de pers een
mededeeling verstrekt over de City of
Flint. Hierin wordt gezegd, dat zelfs in
dien de Duitsche bemanning in haar recht
was voor zij de haven van Moermansk
binnenvoer, de feiten en omstandigheden,
welke thans bekend zijn de meening van
de Amerikaansche regeering bevestigen,
dat de Duitsche bemanning geen voldoen
de redenen opgaf overeenkomstig het
internationale recht, op het oogenblik,
dat zij de haven binnenvoer en derhalve
was het den plicht van de Russische re
geering het schip aan de Amerikaansche
bemanning terug te geven. Dit is 't voor
naamste argument van de Amerikaansche
regeering.
De regeering te Berlijn heeft verklaard,
dat het schip naar Moermansk is gevaren
omdat het niet over voldoende kaarten
beschikte. Volgens het internationale recht
is deze verklaring niet voldoende. De Rus
sen hebben toen de Duitsche prijsbeman-
ning geïnterneerd.
Vervolgens beweerden de Russen, dat
de machines beschadigd waren, hetgeen
.een geldige reden is volgens het interna
tionale recht en zij lieten de Duitsche be
manning vrij.
Door deze verklaring legt het Ameri
kaansche ministerie van buitenlandsche
zaken het geval ter beoordeeling aan
Amerikaansche openbare meening.
politieke kringen is men van oordeel, dat
uit deze verklaring blijkt, dat de Russen
pogen zich aan de zaak te onttrekken zon
der de Duitschers te hinderen. In de ma
chine-schade heeft Moskou een wettige
basis gevonden, zonder schade te doen
aan zijn neutraliteit. Uit de inlichtingen,
waarover het ministerie beschikt, blijkt,
dat bij aankomst te Moermansk de Sovjet
autoriteiten de argumenten van de Duit
sche prijsbemanning niet voldoende
achtten.
Men verwacht, dat de Amerikaansche
ambassadeur te Moskou opdracht zal
krijgen nieuwe stappen te doen bij de re
geering van de Sovjet-Unie teneinde te
verkrijgen, dat de Amerikaansche beman
ning zal worden vrijgelaten.
De situatie aan het geheele front ver
toont precies dezelfde kenmerken als in de
dagen welke aan de Duitsche aanvallen
van 16 October j.1. vooraf gingen, aldus
Havas uit Parijs in een overzicht van den
militairen toestand. Toch zou het voorbarig
zijn hieruit af te leiden, dat binnen de
komende 24 of 48 uur een nieuw Duitsch
offensief zou losbreken.
Het valt niet te betwijfelen, of het Duit
sche opperbevel is bezig het terrein te
verkennen en tracht zoo nauwkeurig
mogelijk de kracht der Fransche stellingen
te meten.
Tevens neemt de activiteit van de
artillerie van uur tot uur toe. Het nog
steeds slechte weder maakt groote
waarnemingen uit de lucht onmoge
lijk. Echter heeft het Fransche opper
bevel het bewijs in handen gekregen,
dat Duitsche eskaders zich verplaatst
hebben. Voorts^ werden nieuwe con
centraties van lEJuitsche troepen op
gemerkt in het Duitsche kustgebied,
nabij de Nederland S'che grens,
ten westen van Brenien. De verplaat
sing van troepen in de richting van
dit gebied in Duitschland schijnt- niet
met groote eenheden te geschieden. Het
zijn afzonderlijke regimenten, die
achter elkander aankomen. Het kun
nen evengoed troepen zijn die uit
Polen komen en daar rust nemen, als
wel stoottroepen, die bestemd zijn
hetzij voor een inval in Nederland,
hetzij voor een avontuurlijke poging
tot herhaling van de actie van Willem
den veroveraar, die in duizend jaar
tijds de eenige geweest is die in En
geland voet aan wal zette.
Nader werd door Reuter gemeld:
Verkenningstroepen hebben eenige lijken
van Duitsche soldaten gevonden, waar
onder een officier, hetgeen vrij ongewoon
is, aangezien lijken van officieren ge
woonlijk het eerst naar de eigen linie
worden teruggebracht.
Over de Duitsche troepenconcentraties
aan de N.W.kust en ten W. van Bremen is
niets verder bekend. Gezaghebbende krin
gen gelooven, dat sommige gepubliceerde
cijfers overdreven zijn, maar het valt niet
te betwisten, dat een bepaald aantal een
heden naar dat gebied gezonden is. Be
vestigd wordt voorts, dat het Duitsche
hoofdkwartier gevestigd is in Godesberg
aan den Rijn.
Het weer wordt slechter.
Het weer aan het front wordt iederen
dag slechter, in de Vogezen en in het
Saargebied sneeuwt het en elders valt een
ijskoude regen. Overal is het modderig en
de rivieren wassen opnieuw.
Deze weersomstandigheden maken niet
alleen de plaatselijke operaties gedurende
den dag en den nacht onmogelijk, doch
maken het ook zeer onwaarschijnlijk, dat
groote Operaties zich ontwikkelen. Het
Duitsche oppercommando beschikt thans
over alle menschelijke en materieele mid
delen om een offensief te ontketenen, doch
het schijnt, dat het overvallen is door het
slechte weer, dat dit jaar buitengewoon
vroeg is ingevallen. Men zal moeten wach
ten tot de eerste droge koude het terrein
weer vast heeft gemaakt, niet alleen aan
Moezel en Rijn, doch ook op het verdere
operatieterrein.
Het zicht in de lucht is bijna tot niets
c irmindeïd en hét plafond voor de vlieg
tuigen is zeer laag. Derhalve is de lucht
macht practisch niet in actie geweest. Dit"
is ook een kwade factor voor een offensief
op groote schaal.
Zaterdag zijn talrijke verkenningen uit
gevoerd, vele Fransche patrouilles zijn
uitgetrokken in het gebied ten O. van de
Moezel, ten W. van het bosch van Warndt
en ten O. van Sarreguemines, d.w.z. in alle
sectoren, welke gewoonlijk het drukste
zijn.
De minister van economische
zaken deelt mede, dat gedurende
het tijdvak van Maandag 30 Oct.
tot en met Maandag 20 November
de met 2 genummerde bon van de
rijksdistributiekaart recht geeft op
het koopen van een k.g. suiker.
Een zeer ernstige brand woedt
op het oogenblik op de 378 meter
verdieping in de ondergrondsche
werken van de mijn Laura te
Eygelshoven (L.)
In den nacht van Zaterdag op Zondag is
deze brand ontstaan in een peiler op deze
verdieping.
Zondagochtend werd bij de gebruikelijke
controle de brand ontdekt. Inmiddels was
reeds een machinist, die 's Zondags de
pompen controleert, afgedaald. Hij meldde
zich niet op het overeengekomen uur,
waarop een reddingsbrigade met een zuur
stofapparaat afdaalde. De machinist werd
op vrij grooten afstand van de brandhaard
aangetroffen. Hij was blijkbaar door kool»
monoxyde verrast en aan vergiftiging
overleden.
Het slachtoffer, de 32-jarige Hongaar
O. Janusch uit Checremont, gemeente
Kerkrade, was gehuwd en vader van een
.kind.
Op het oogenblik woedt de
brand nog voort. De reddingsbri
gade tracht het vuur in te dam
men door het maken van muren
in de ondergrondsche gangen. De
Maandagmorgenploeg is niet afge
daald.
Zie vervolg Buitenland pag. 3, 2e blad.
de
In
Het oog der wereld is in gespannen ver
wachting op Duitschland gevestigd.
Gaat Duitschland wat doen en zoo ja, wat
zal het doen en wat kan het doen?
Het is eigenaardig, dat men zich deze vra
gen niet ten opzichte van Engeland en
Frankrijk stelt omdat men als vanzelfspre
kend aanneemt, dat men in geen van beide
staten op het oogenblik behoefte heeft aan
operaties op groote schaal en dat men
zich daar zooveel mogelijk tot het aannemen
van een defensieve houding zal beperken.
Immers, de democratische staten hebben
er allerminst behoefte aan zich in dit sta
dium van den oorlog reeds aan een uitput
tend offensief te wagen. De tijd is hun
grootste bondgenoot en hoe meer die tijd
verstrijkt zonder dat er sprake is van groote
krijgsoperaties, des te meer wijzigt zich de
krachtsverhouding ten gunste der geallieer
den.
Allereerst doordat men in Engeland en
Frankrijk met koortsachtige haast oorlogs
materiaal en in het bijzonder vliegtuigen
produceert en naar de Action Fran<;aise
verzekert, zullen binnen enkele maanden de
geallieerden driemaal zooveel vliegtuigen
hebben dan Duitschland.
Na de opheffing van het wapenembargo
in Amerika zullen dadelijk 300 vliegtuigen
aan Canada worden geleverd welke, naar
men mag aannemen, zoo spoedig mogelijk
hun weg naar Europa zullen vinden.
Uit Washington wordt bericht, dat zoodra
de wijziging van de neutraliteitswet ook
door het Huis van afgevaardigden zal zijn
goedgekeurd, de regeeringen van Frankrijk
en Engeland onmiddellijk een order voor
bijna zesduizend vliegtuigen ter waarde van
bijna 450 millioen dollar zullen plaatsen,
terwijl bovendien verschillende reeds vroe
ger gedane Britsche bestellingen zullen
worden vrijgegeven.
Men begriipt hieruit hoezeer de Ameri
kaansche vliegtuigindustrie en de Amen-
kaansche wapenfabrieken van de opheffing
van het wapenembargo zullen profiteeien,
maar ook hoe buitengewoon sterk de weer
macht der geallieerde staten zal worden
wanneer men slechts den tijd heeft de Euro-
peesche orders ten uitvoer te brengen.
Duitschland profiteert daarentegen niet
van de opheffing van het wapenembargo,
want hoewel de Amerikanen zoogenaamd
voor geen staat een uitzondering ma
ken, is het duidelijk, dat er geen enkel
Duitsch vrachtschip naar Amerika zal ver
trekken om het krijgstuig te halen, terwijl
de Amerikanen het evenmin mogen bren
gen.
Hoe meer tijd verstrijkt zonder dat er
schijnbaar iets gebeurt, des te duidelijker
wordt het, dat er in werkelijkheid iets zeer
belangrijks gebeurt, namelijk een wijziging
in de krachtsverhouding in dezen zin, dat
de geallieerden er steeds beter voor komen
te staan.
Daarbij komt, dat over het algemeen de
Siegfriedlinie niet zoo comfortabel schijnt
als de Maginotlinie en dat de wintertijd,
met kou en regen zeer belemmerend op de
Duitsche actie in het Westen zal kunnen
werken.
En bovendien mag men niet uit het oog
verliezen, dat de Duitsche handelsvaart
practisch is uitgeschakeld, dat Duitschland
zijn voorraden aan voedsel en grondstof
slechts uit bevriende staten kan aanvullen
voor zoover deze dat zelf kunnen missen en
dat de blokkade ook door het steeds
grooter verlies van Duitsche onderzeeërs
on den duur een der gevaarlijkste wapens
der geallieerden tegen Duitschland dreigt te
worden.
Wanneer men met dit anv.s rekening
houdt is het duidelijk, dat de tijd niet
Duitschlands bondgenoot maar zijn groot
sten vijand kan genoemd worden. Duitsch
land komt meer en meer in de posi
tie, dat het een snelle beslissing moet af
dwingen. Het zal met zijn machtig leger en
zijn krachtige luchtmacht niet eindeloos af
wachtend voor de Maginotlinie kunnen
blijven en zoo nu en dan eens een paar
vliegtuigen naar Engelsche oorlogsbases
kunnen zenden. Wil Duitschland kans op
succes hebben, dan zal het in militair opr
zicht zoo spoedig mogelijk tot een krachtig
offensief moeten komen.
Dat gevoelt men op het oogenblik in alle
oorlogvoerende en neutrale staten. In Enge
land en Frankrijk zegt men op alles voor
bereid te zijn en in de zeer gevaarlijk lig
gende kleine neutrale staten als België en
Luxemburg wacht men de laatste dagen
vol spanning af of de Duitsche troepen niet
noodgedwongen een omtrekkende beweging
zullen maken en de Maginothindernis uit
den weg zullen ruimen door een doortocht
over neutraal gebied te zoeken. Als de
Duitsche legerleiding, welke de laatste da
gen zoo langdurig met den heer Hitier con
fereerde, inderdaad een schending der neu
traliteit als een noodzakelijk kwaad zou be
schouwen, zal men er zich in Duitschland
waarschijnlijk niet veel van aantrekken,
dat men Luxemburgsch- en Belgisch gebied
als 't ware beschikbaar heeft gesteld om er
op groote schaal de gewone soldaten te ont
vangen en te verplegen.
Na koning Leopold en minister Spaak
heeft thans de kardinaal-aartsbisschop van
Mechelen zijn waarschuwende stem laten
hooren en in alle Belgische kerken is gister
een dienst tot intentie van den vrede gehou
den.
De kardinaal heeft er nog eens nadruk
kelijk op gewezen, dat de zelfstandige hou
ding van België van voordeel is omdat het
land het leed veroorzaakt door een lange-
ren oorlog kan lenigen en den weg naar den
vrede kan helpen effenen, waarna ook de
Belgische kerkvorst er nog even aan herin
nerd heeft, dat het land weliswaar vertrou
wen heeft in de gegeven garanties, maar
dat het, wanneer het in het conflict zou
worden meegesleurd, met zijn sterk leger
en zijn militaire linies in staat is zijn onaf
hankelijkheid met geweld van wapenen te
verdedigen.
België is nog altijd niet gerust over de
keuze van den weg waarlangs de Duitsche
weermacht naar het Westen zal oprukken:
En intusschen wordt uit Parijs gemeld,
dat het Duitsche opperbevel zoo nauwkeu
rig mogelijk de kracht der Fransche stel
lingen onderzoekt en maakt men melding
van concentraties van Duitsche troepen na
bij de Nederlandsche grens ten Westen van
Bremen, hoewel het hier geen concentraties
cp groote schaal zou betreffen en het zoo
wel uit Polen komende en hier uitrustende
troepen kunnen zijn dan wel stoottroepen
welke bestemd zouden zijn voor een inval
in Nederland of zelfs in Engeland.
Geheel zeker van de grootte en de voor
genomen bedoelingen van deze troepencon
centraties schijnt men niet te zijn, maar in
tusschen valt de sneeuw in de Vogezen en
in het Saargebied, de rivieren wassen, op
tal van plaatsen valt een koude regen, de
tijd voor een groote actie in het Westen
verstrijkt als zij niet spoedig wordt onder
nomen. Aller oogen wenden zich naar
Duitschland en overal stelt men zich de
vraag: „waar en wanneer zal het groote
Duitsche offensief beginnen?"