DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. In afwachting van het groote Duitsche offensief. Mussolini houdt een redevoering. Qfto van Habsburg maakt plannen voor een nieuwe orde in Centraal Europa. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0 25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. No. 255 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Maandag 30 October 1939 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. '141e Jaargang Fransche legerberichten. Het Duitsche legerbericht. Een Daily artikel in de Telegraph. De City of Flint, De situatie aan het front. Op bon no. 2 één k.g, suiker. Drie weken geldig. Ernstige brand in de mijn „Laura". Machinist kwam om het leven. Waar en wanneer begint het groote oiiensiei ALKMAARSGHE COURANT. Geheel Westelijk Europa, zoowel de oorlogvoerende staten als de neutralen, is in afwachting van een groot Duitsch offensief, dat, naar men meent niet lang meer op zich kan laten wachten. Men ziet dit met spanning tegemoet omdat de Führer de laatste dagen lang durig geconfereerd heeft met de groote figuren van de Duitsche leger leiding en omdat het duidelijk is, dat een dergelijk offensief wil het eenige kans op succes hebben zoo spoedig mogelijk moet worden onder nomen omdat de geallieerden steeds sterker worden en de weersomstandig heden van dag tot dag slechter worden wat van groote beteekenis is voor het succes der operaties. In de neutrale staten is men blijkbaar eenigszins ongerust, dat aanvallende troepen een omtrekkende beweging om de Maginotlinie zullen maken. Mussolini heeft bij de inwijding van de nieuwe stad Pomezia ter gelegenheid van de fascistische jaarwisseling een rede gehouden waarin hij geen enkele toespeling op een actief deelnemen van Italië aan den oorlog gemaakt heeft maar er alleen op heeft gewezen hoe Italië alle krachten mobiliseert om het land in vreedzamen arbeid tot welvaart te brengen. Uit Parijs wordt bericht, dat Otto van Habsburg en zijn geestverwanten een actie zijn begonnen tot herstel van de monarchie in Centraal Europa. Het legerbericht van gisterochtend luidt: Gedurende den nacht zeer beperkte activi teit. Het oorlogscommuniqué van Zondagavond Mt als volgt: „Over het geheel een kalme dag". Het communiqué van hedenochtend van den dertigsten October luidt: Kalme nacht, wij hebben eenige vijan delijke overvallen afgeslagen. Het opperbevel van de Duitsche weer macht maakt bekend: Aan het Westelijk front geen verandering in den toestand. Victor Gordon Lenox, de diplomatieke medewerker van de Daily Telegraph, be treurt in een lang artikel, waarin hij een overzicht geeft van de politiek van Italië in de laatste jaren, dat Hitier geweigerd heeft Mussolini's matigenden invloed te aanvaarden. Hij brengt hulde aan het be sluit van den duce te verzekeren, dat de oorlog, welke hij geprobeerd had af te wenden, niet zal overslaan op de Middel- landsche zee. Lennox schrijft, dat de hou ding van Mussolini in de laatste paar we ten onbetwistbaar zijn positie, èn als lei der van Italië èn als internationaal staats kan, ten zeerste heeft versterkt. Zijn hou ding in den tegenwoordigen oorlog is voorts een bewijs voor het onafhankelijk oordeel, dat de duce gedurende de achttien jaren van zijn leidersschap bij zoovele gelegenheden heeft getoond. De hoop, dat er thans een actieve sa menwerking zal komen tusschen de beide voornaamste mogendheden van het ooste- ijk deel der Middellandsche zee, Italië en urkije, bij de bevordering van de bewe ging voor een Balkaneenheid, wordt aan gemoedigd, doch het is mogelijk, dat root-Brittannië en Frankrijk hun invloed uilen moeten aanwenden, indien bezwa- t" van Bulgarije tot een Balkanentente te treden, zullen moeten worden over wonnen. J*root"Brittannië verlangt de Balkan- kP 6I} n'e' 'n den oorlog te zien betrok- di-pk en Duitschland nu of later zou r ren den Balkan te overheerschen, n ^teBrittannië de middelen vinden schland ook daar te weerstaan, va^n? de Balkanvolken evenwel hun schaad3 heid laten zien aaneenge- verripH *e staan voor het behoud en de 'g'ng van de nauwgezet in acht n<5utraliteit, moet Groot-Brit- Verzpt n wisheid goedkeuren en hun de VriB„jer,mg geven van zijn onschokbare ®naschap en steun. en dal Groot-Brittannië nieuwp r'^ nieuwe bondgenooten of er kan v.IJanden zullen ontmoeten, doch Euronpp"'^ Wcn'den verwacht, dat eenige zal inga 6 nal'e den modernen oorlog neütrajifn.tenz'1' de door haar verkozen Wordt rit z?°danig bedreigd of gewraakt teming a' U'1 zelfverdediging tot deel de tiid ,a^n, den oorlog wordt gedreven, bitieg he fen of. Rusland Balkanam- teuden vvelke, indien zij met geweld orden naar voren gebracht, uit breiding van den oorlog tot Zuid-Oost Europa onvermijdelijk zou maken. Aan het einde van vroegere oorlo gen werden de vredesvoorwaarden door de overwinnaars gedicteerd. Neutrale staten, die feitelijk ongewa pend zijn, hadden niet de middelen er op aan te dringen, dat ook naar hen zou worden geluisterd. Na dezen oorlog zal dat niet langer het geval zijn. De meening der neutralen kan bij de volgende regeling van beslis send belang blijken te zijn. In Amerikaansche politieke kringen neemt volgens een bericht van Havas uit Washington de ontstemming in verband met de affaire van de City of Flint voort durend toe. Van bevoegde zijde wijst men op een tegenspraak tusschen de diploma tieke rapporten uit Moskou en Berlijn, Volgens mededeeling van den ambassa deur te Moskou, Steinhardt, heeft Potern- kin verklaard order te hebben gegeven tot het onverwijld vrijlaten van het schip, dat onder bevel van de Duitsche prijsbeman- ning met onbekende bestemming vertrok ken zou zijn. Daarentegen zou de City of Flint zich volgens de inlichting, die de Wilhelmstrasse gisteren aan den Ameri- kaanschen zaakgelastigde verstrekt heeft, nog steeds in de haven van Moermansk bevinden. Men vraagt zich hier af of deze verschillende lezingen niet ten doel heb ben het de Duitsche bemanning mogelijk te maken de Britsche blokkade om den tuin te leiden. De machineschade hersteld. Uit Moskou wordt bericht, dat de City of Flint de haven van Moermansk Zater dagavond heeft verlaten, nadat de „ma chineschade" was hersteld. De meening in de Verecnigde Staten. Het Amerikaansche ministerie van bui- tenlandsche zaken heeft aan de pers een mededeeling verstrekt over de City of Flint. Hierin wordt gezegd, dat zelfs in dien de Duitsche bemanning in haar recht was voor zij de haven van Moermansk binnenvoer, de feiten en omstandigheden, welke thans bekend zijn de meening van de Amerikaansche regeering bevestigen, dat de Duitsche bemanning geen voldoen de redenen opgaf overeenkomstig het internationale recht, op het oogenblik, dat zij de haven binnenvoer en derhalve was het den plicht van de Russische re geering het schip aan de Amerikaansche bemanning terug te geven. Dit is 't voor naamste argument van de Amerikaansche regeering. De regeering te Berlijn heeft verklaard, dat het schip naar Moermansk is gevaren omdat het niet over voldoende kaarten beschikte. Volgens het internationale recht is deze verklaring niet voldoende. De Rus sen hebben toen de Duitsche prijsbeman- ning geïnterneerd. Vervolgens beweerden de Russen, dat de machines beschadigd waren, hetgeen .een geldige reden is volgens het interna tionale recht en zij lieten de Duitsche be manning vrij. Door deze verklaring legt het Ameri kaansche ministerie van buitenlandsche zaken het geval ter beoordeeling aan Amerikaansche openbare meening. politieke kringen is men van oordeel, dat uit deze verklaring blijkt, dat de Russen pogen zich aan de zaak te onttrekken zon der de Duitschers te hinderen. In de ma chine-schade heeft Moskou een wettige basis gevonden, zonder schade te doen aan zijn neutraliteit. Uit de inlichtingen, waarover het ministerie beschikt, blijkt, dat bij aankomst te Moermansk de Sovjet autoriteiten de argumenten van de Duit sche prijsbemanning niet voldoende achtten. Men verwacht, dat de Amerikaansche ambassadeur te Moskou opdracht zal krijgen nieuwe stappen te doen bij de re geering van de Sovjet-Unie teneinde te verkrijgen, dat de Amerikaansche beman ning zal worden vrijgelaten. De situatie aan het geheele front ver toont precies dezelfde kenmerken als in de dagen welke aan de Duitsche aanvallen van 16 October j.1. vooraf gingen, aldus Havas uit Parijs in een overzicht van den militairen toestand. Toch zou het voorbarig zijn hieruit af te leiden, dat binnen de komende 24 of 48 uur een nieuw Duitsch offensief zou losbreken. Het valt niet te betwijfelen, of het Duit sche opperbevel is bezig het terrein te verkennen en tracht zoo nauwkeurig mogelijk de kracht der Fransche stellingen te meten. Tevens neemt de activiteit van de artillerie van uur tot uur toe. Het nog steeds slechte weder maakt groote waarnemingen uit de lucht onmoge lijk. Echter heeft het Fransche opper bevel het bewijs in handen gekregen, dat Duitsche eskaders zich verplaatst hebben. Voorts^ werden nieuwe con centraties van lEJuitsche troepen op gemerkt in het Duitsche kustgebied, nabij de Nederland S'che grens, ten westen van Brenien. De verplaat sing van troepen in de richting van dit gebied in Duitschland schijnt- niet met groote eenheden te geschieden. Het zijn afzonderlijke regimenten, die achter elkander aankomen. Het kun nen evengoed troepen zijn die uit Polen komen en daar rust nemen, als wel stoottroepen, die bestemd zijn hetzij voor een inval in Nederland, hetzij voor een avontuurlijke poging tot herhaling van de actie van Willem den veroveraar, die in duizend jaar tijds de eenige geweest is die in En geland voet aan wal zette. Nader werd door Reuter gemeld: Verkenningstroepen hebben eenige lijken van Duitsche soldaten gevonden, waar onder een officier, hetgeen vrij ongewoon is, aangezien lijken van officieren ge woonlijk het eerst naar de eigen linie worden teruggebracht. Over de Duitsche troepenconcentraties aan de N.W.kust en ten W. van Bremen is niets verder bekend. Gezaghebbende krin gen gelooven, dat sommige gepubliceerde cijfers overdreven zijn, maar het valt niet te betwisten, dat een bepaald aantal een heden naar dat gebied gezonden is. Be vestigd wordt voorts, dat het Duitsche hoofdkwartier gevestigd is in Godesberg aan den Rijn. Het weer wordt slechter. Het weer aan het front wordt iederen dag slechter, in de Vogezen en in het Saargebied sneeuwt het en elders valt een ijskoude regen. Overal is het modderig en de rivieren wassen opnieuw. Deze weersomstandigheden maken niet alleen de plaatselijke operaties gedurende den dag en den nacht onmogelijk, doch maken het ook zeer onwaarschijnlijk, dat groote Operaties zich ontwikkelen. Het Duitsche oppercommando beschikt thans over alle menschelijke en materieele mid delen om een offensief te ontketenen, doch het schijnt, dat het overvallen is door het slechte weer, dat dit jaar buitengewoon vroeg is ingevallen. Men zal moeten wach ten tot de eerste droge koude het terrein weer vast heeft gemaakt, niet alleen aan Moezel en Rijn, doch ook op het verdere operatieterrein. Het zicht in de lucht is bijna tot niets c irmindeïd en hét plafond voor de vlieg tuigen is zeer laag. Derhalve is de lucht macht practisch niet in actie geweest. Dit" is ook een kwade factor voor een offensief op groote schaal. Zaterdag zijn talrijke verkenningen uit gevoerd, vele Fransche patrouilles zijn uitgetrokken in het gebied ten O. van de Moezel, ten W. van het bosch van Warndt en ten O. van Sarreguemines, d.w.z. in alle sectoren, welke gewoonlijk het drukste zijn. De minister van economische zaken deelt mede, dat gedurende het tijdvak van Maandag 30 Oct. tot en met Maandag 20 November de met 2 genummerde bon van de rijksdistributiekaart recht geeft op het koopen van een k.g. suiker. Een zeer ernstige brand woedt op het oogenblik op de 378 meter verdieping in de ondergrondsche werken van de mijn Laura te Eygelshoven (L.) In den nacht van Zaterdag op Zondag is deze brand ontstaan in een peiler op deze verdieping. Zondagochtend werd bij de gebruikelijke controle de brand ontdekt. Inmiddels was reeds een machinist, die 's Zondags de pompen controleert, afgedaald. Hij meldde zich niet op het overeengekomen uur, waarop een reddingsbrigade met een zuur stofapparaat afdaalde. De machinist werd op vrij grooten afstand van de brandhaard aangetroffen. Hij was blijkbaar door kool» monoxyde verrast en aan vergiftiging overleden. Het slachtoffer, de 32-jarige Hongaar O. Janusch uit Checremont, gemeente Kerkrade, was gehuwd en vader van een .kind. Op het oogenblik woedt de brand nog voort. De reddingsbri gade tracht het vuur in te dam men door het maken van muren in de ondergrondsche gangen. De Maandagmorgenploeg is niet afge daald. Zie vervolg Buitenland pag. 3, 2e blad. de In Het oog der wereld is in gespannen ver wachting op Duitschland gevestigd. Gaat Duitschland wat doen en zoo ja, wat zal het doen en wat kan het doen? Het is eigenaardig, dat men zich deze vra gen niet ten opzichte van Engeland en Frankrijk stelt omdat men als vanzelfspre kend aanneemt, dat men in geen van beide staten op het oogenblik behoefte heeft aan operaties op groote schaal en dat men zich daar zooveel mogelijk tot het aannemen van een defensieve houding zal beperken. Immers, de democratische staten hebben er allerminst behoefte aan zich in dit sta dium van den oorlog reeds aan een uitput tend offensief te wagen. De tijd is hun grootste bondgenoot en hoe meer die tijd verstrijkt zonder dat er sprake is van groote krijgsoperaties, des te meer wijzigt zich de krachtsverhouding ten gunste der geallieer den. Allereerst doordat men in Engeland en Frankrijk met koortsachtige haast oorlogs materiaal en in het bijzonder vliegtuigen produceert en naar de Action Fran<;aise verzekert, zullen binnen enkele maanden de geallieerden driemaal zooveel vliegtuigen hebben dan Duitschland. Na de opheffing van het wapenembargo in Amerika zullen dadelijk 300 vliegtuigen aan Canada worden geleverd welke, naar men mag aannemen, zoo spoedig mogelijk hun weg naar Europa zullen vinden. Uit Washington wordt bericht, dat zoodra de wijziging van de neutraliteitswet ook door het Huis van afgevaardigden zal zijn goedgekeurd, de regeeringen van Frankrijk en Engeland onmiddellijk een order voor bijna zesduizend vliegtuigen ter waarde van bijna 450 millioen dollar zullen plaatsen, terwijl bovendien verschillende reeds vroe ger gedane Britsche bestellingen zullen worden vrijgegeven. Men begriipt hieruit hoezeer de Ameri kaansche vliegtuigindustrie en de Amen- kaansche wapenfabrieken van de opheffing van het wapenembargo zullen profiteeien, maar ook hoe buitengewoon sterk de weer macht der geallieerde staten zal worden wanneer men slechts den tijd heeft de Euro- peesche orders ten uitvoer te brengen. Duitschland profiteert daarentegen niet van de opheffing van het wapenembargo, want hoewel de Amerikanen zoogenaamd voor geen staat een uitzondering ma ken, is het duidelijk, dat er geen enkel Duitsch vrachtschip naar Amerika zal ver trekken om het krijgstuig te halen, terwijl de Amerikanen het evenmin mogen bren gen. Hoe meer tijd verstrijkt zonder dat er schijnbaar iets gebeurt, des te duidelijker wordt het, dat er in werkelijkheid iets zeer belangrijks gebeurt, namelijk een wijziging in de krachtsverhouding in dezen zin, dat de geallieerden er steeds beter voor komen te staan. Daarbij komt, dat over het algemeen de Siegfriedlinie niet zoo comfortabel schijnt als de Maginotlinie en dat de wintertijd, met kou en regen zeer belemmerend op de Duitsche actie in het Westen zal kunnen werken. En bovendien mag men niet uit het oog verliezen, dat de Duitsche handelsvaart practisch is uitgeschakeld, dat Duitschland zijn voorraden aan voedsel en grondstof slechts uit bevriende staten kan aanvullen voor zoover deze dat zelf kunnen missen en dat de blokkade ook door het steeds grooter verlies van Duitsche onderzeeërs on den duur een der gevaarlijkste wapens der geallieerden tegen Duitschland dreigt te worden. Wanneer men met dit anv.s rekening houdt is het duidelijk, dat de tijd niet Duitschlands bondgenoot maar zijn groot sten vijand kan genoemd worden. Duitsch land komt meer en meer in de posi tie, dat het een snelle beslissing moet af dwingen. Het zal met zijn machtig leger en zijn krachtige luchtmacht niet eindeloos af wachtend voor de Maginotlinie kunnen blijven en zoo nu en dan eens een paar vliegtuigen naar Engelsche oorlogsbases kunnen zenden. Wil Duitschland kans op succes hebben, dan zal het in militair opr zicht zoo spoedig mogelijk tot een krachtig offensief moeten komen. Dat gevoelt men op het oogenblik in alle oorlogvoerende en neutrale staten. In Enge land en Frankrijk zegt men op alles voor bereid te zijn en in de zeer gevaarlijk lig gende kleine neutrale staten als België en Luxemburg wacht men de laatste dagen vol spanning af of de Duitsche troepen niet noodgedwongen een omtrekkende beweging zullen maken en de Maginothindernis uit den weg zullen ruimen door een doortocht over neutraal gebied te zoeken. Als de Duitsche legerleiding, welke de laatste da gen zoo langdurig met den heer Hitier con fereerde, inderdaad een schending der neu traliteit als een noodzakelijk kwaad zou be schouwen, zal men er zich in Duitschland waarschijnlijk niet veel van aantrekken, dat men Luxemburgsch- en Belgisch gebied als 't ware beschikbaar heeft gesteld om er op groote schaal de gewone soldaten te ont vangen en te verplegen. Na koning Leopold en minister Spaak heeft thans de kardinaal-aartsbisschop van Mechelen zijn waarschuwende stem laten hooren en in alle Belgische kerken is gister een dienst tot intentie van den vrede gehou den. De kardinaal heeft er nog eens nadruk kelijk op gewezen, dat de zelfstandige hou ding van België van voordeel is omdat het land het leed veroorzaakt door een lange- ren oorlog kan lenigen en den weg naar den vrede kan helpen effenen, waarna ook de Belgische kerkvorst er nog even aan herin nerd heeft, dat het land weliswaar vertrou wen heeft in de gegeven garanties, maar dat het, wanneer het in het conflict zou worden meegesleurd, met zijn sterk leger en zijn militaire linies in staat is zijn onaf hankelijkheid met geweld van wapenen te verdedigen. België is nog altijd niet gerust over de keuze van den weg waarlangs de Duitsche weermacht naar het Westen zal oprukken: En intusschen wordt uit Parijs gemeld, dat het Duitsche opperbevel zoo nauwkeu rig mogelijk de kracht der Fransche stel lingen onderzoekt en maakt men melding van concentraties van Duitsche troepen na bij de Nederlandsche grens ten Westen van Bremen, hoewel het hier geen concentraties cp groote schaal zou betreffen en het zoo wel uit Polen komende en hier uitrustende troepen kunnen zijn dan wel stoottroepen welke bestemd zouden zijn voor een inval in Nederland of zelfs in Engeland. Geheel zeker van de grootte en de voor genomen bedoelingen van deze troepencon centraties schijnt men niet te zijn, maar in tusschen valt de sneeuw in de Vogezen en in het Saargebied, de rivieren wassen, op tal van plaatsen valt een koude regen, de tijd voor een groote actie in het Westen verstrijkt als zij niet spoedig wordt onder nomen. Aller oogen wenden zich naar Duitschland en overal stelt men zich de vraag: „waar en wanneer zal het groote Duitsche offensief beginnen?"

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1939 | | pagina 1