DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. DE FINSCH-RUSSISCHE ONDER HANDELINGEN. Staat van beleg Een redevoering van den Turkschen president, De indruk van Molotofs rede. Een rede van den Turkschen president. De Russisch-FinscHe onderhandelingen. in een deel van het land. Fransche legerberichten. De algemeene toestand. De sterke kan zich wat veroorloven ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE AD VERTEN TIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0 25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060 Telef. 3320, redactie 3330. No. 259 nummer bestaat uit twee bladen. Directeur: C. KRAK. Donderdag 2 November 1939 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 141e Jaargang Men is er in Helsinki allesbehalve over te spreken, dat Molotof, ondanks de tot dusver in acht genomen geheimhouding, aan de wereld precies verteld heeft wat Rusland van Finland eischt en wat daartegenover tot dusver de houding van Finland geweest is. Men meent te weten dat zoowel de Scandi navische Staten als de Amerikaansche ambassadeur in Moskou op matiging hebben aangedrongen zonder daarbij eenige toezegging van Russische zjjdc te hebben gekregen. Het ontijdig publiceeren van den stand der FinschRussische onderhande lingen maakt een toegeven van Russische zijde dat men dus overal zou constateeren buitengewoon moeilijk. Het vraagstuk heeft thans het ka rakter van een prestige-kwestie gekregen en het is begrijpelijk minister Erkko liet dit in een groote in het openbaar gehouden rede thans uitkomen, dat men in Finland de toekomst allesbehalve rooskleurig ziet. Evenwel schijnt Finland volkomen bereid iedere aantasting van zijn gebied desnoods met geweld van wapenen te beletten. Ismet Inönu, de Turksche president, heeft bij de opening van de Turkschc nationale vergadering een groote rede gehouden, waarin hij deed uitkomen, dat het Engelsch-Fransch-Turksch verdrag niet van dien aard is ,dat daar door de normale vriendschappelijke verhoudingen jmet andere staten ver stoord zullen worden. Deze rede heeft in Italië groote voldoening gewekt. In vele landen wordt de rede van Molotof zeer sceptisch beoordeeld. In Amerika is men verontwaardigd over de beleedigende woorden aan het adres van de Vereenigde Staten. In Engeland en Frankrijk haalt men de schouders op en acht men den tijd blijkbaar niet gekomen om een minder welwillende hou ding tegenover Rusland aan te' nemen, Ismet Inonoe Bij de opening van de zitting van de groote natio nale vergadering heeft de president van de Turksche republiek, Ismet Inonoe, een rede gehouden, waarin hij o.a. heeft ge- gezegd over het Britsch-Fransch- Turksche verdrag: „Door dit verdrag streven wij ons doel na om ons te verzetten tegen de uitbreiding van het treurspel van den oorlog door een gebied van veiligheid te scheppen in Europa, dat worstelt in de ver schrikkingen van den oorlog. Het verdrag zal alleen in werking treden, wanneer een staat poogt onze wettige verlangens te be knotten. Behalve in dit geval zal ons verdrag met de geallieerden en onze samenwerking voor net hooge ideaal, dat wij tezamen hebben bekend gemaakt, niet onze normale en Wiendschappelijke betrekkingen met andere en aantasten. Wij zijn ons volkomen be wust van de verplichtingen en verantwoor- Jkheid welke wij op ons hebben geno- we hopen oprecht, dat de oorlog, e thans de menschheid schokt, zoo spoe- 'g mogelijk zal eindigen en dat de komende geslachten nooit het lijden zullen kennen Vfui deze jaren. ^e Verlangen oprecht, dat ons land nu en de toekomst buiten het oorlogsterrein zal njgVen' vo°ropgesteld, dat onze veiligheid in pevaar kemt "n o--e ondernemingen fet worden gedwarsboomd, lin V6r de ^Urksch-Russische onderhande- hafjn k Moskou zeide Ismet Inönoe: Wij 20 ,en Suhoopt, dat de onderhandelingen uit 6n ^e*den *°t een overeenkomst, waar- soreterl Z6^s nog grootere vriendschap zou ter /n dan tflans het geval is Ditmaal ech- ken \rSfen wiJ er niet 'n het doel te berei- onzp hle, emin blijft de vriendschap, die f landen verbindt, op een hechten grondslag rusten. intpr°„n°.e Zeide verder nog: De bestaande nis v»3 toestand brengt de beteeke- ren. pi", °ns rePublikeinsche leger naar vo- nen ?r parIement en het geheele volk kun- fepubliJif" V6rzekerd zi->n' dat de legers der te (joe m staat zün, volledig hun plicht Inönn'pWanneer dat no°dig zou zijn. n'ei aan r°erde de redevoering van Molotof "teiHn^R 'evendigste belangstelling heeft v°erinp 0me hennis genomen van de rede- kingen riVan Ismet Inönoe. De verduidelij- gegeven door den Turkschen president Fransch1011^ P de strekking van 't Engelsch Verzeker' Purksche verdrag en vooral de lent teplng' dat dd; diplomatieke instru- gericht n 8een enkele derde mogendheid Ankar Pn naar de °Pvatting der regeering a zoowel als der kabinetten in Pa rijs en Londen uitsluitend de handhaving van den vrede in het oosten van de middel- landsche zee ten doel treft, hebben een uit stekenden indruk gemaakt. Italië wenscht dat de geheele Middellandsche zee buiten het Europeesche conflict wordt gehouden. Het kan dan ook slechts gunstig alles ont vangen, wat getuigenis aflegt van den wii tot vrede en kan bijdragen tot versteviging van den vrede in dezen sector. Eveneens wijst men met veel belangstelling op de pas sage in de redevoering van Inönoe, ten aan zien van de TurkschRussische betrekkin gen. Men merkt op, dat de president een zeer gematigden toon en taal gebruikt heeft jegens Rusland en men leidt daaruit af, dat Turkije de mogelijkheid van aanknooping van nieuwe onderhandelingen met Moskou wil openlaten Het Finsche ministerie van buitenland- sche zaken heeft medegedeeld: De Sovjets verklaren, dat zij de door Molotof aange duide vraagstukken met Finland willen be spreken. Door het standpunt van de Sov jet-Unie openbaar te maken op het oogen- blik, waarop de Finsche gevolmachtigden uit Helsinki vertrokken om het antwoord van de Finsche regeering te gaan overhan digen aan de regeering der Sovjet-Unie, heeft Molotof een geheel nieuwen toestand in het leven geroepen. Tot nu toe waren de besprekingen vertrouwelijk geweest en Fin land heeft volkomen onafhankelijk, zonder eenige druk van een buitenlandsche macht, een oplossing gezocht voor de opgeworpen vraagstukken, niettegenstaande de moeilijk heden, welke ontstonden tengevolge van de neutraliteit van het land. Hierdoor heeft de Finsche regeering den wensch te kennen gegeven de pogingen van de Sovjet om Le ningrad te beveiligen te eerbiedigen, zonder de eigen veiligheid in gevaar te brengen. Het is nog te vroeg om te zeggen, welke wijzigingen de verklaring van Molotof met zich kan brengen voor het standpunt van de Finsche regeering. In ieder geval zal deze rede vertraging brengen in de onder handelingen. Molotof heeft gezegd, dat de Sovjet-Unie het recht heeft de noodzakelijke maatrege len te nemen om de veiligheid in de Fin sche golf te verzekeren, evenals aan de grens, welke het dichtst bij Leningrad is. Het Finsche ministerie van buitenland sche zaken verklaart te dien aanzien, dat de regeering der Sovjet-Unie bij het verdrag, dat in 1922 met Finland is gesloten, zich verplicht heeft de grens tusschen beide landen, zooals deze is vastgesteld bü het verdrag van Dorpat te eerbiedigen en de geschillen te regelen door vreedzame onder handelingen. Finland rekent er op, dat' de Sovjet-Unie dit verdrag zal eerbiedigen, waarvan de geldigheid duurt tot einde 1945, volgens de overeenkomst, welke in 1934 is gesloten. Verder wordt gemeld, dat de rede van Molotof eenige ontstemming heeft gewekt In de Finsche regeeringskrin- gen. De Finsche Openbare meening is van oordeel, dat zekere maatregelen, welke door de Sovjet-Unie worden ge vraagd ter beveiliging van Leningrad gerechtvaardigd zijn, doch men verzet zich tegen het afstaan van een gebied aan de westkust van Finland voor het aanleggen van een Russischen vloot- basis. Deze maatregel zou alle verbin dingen ter zee met de Oostzeelanden in gevaar brengen, terwijl de hoofdstad van Finland erdoor zou worden be dreigd. De toestemming van Finland om te helpen tot het beveiligen van de hoofdstad van de Sovjet-Unie, mag niet de hoofdstad van Finland in gevaar brengen. EEN REDE VAN DEN FINSCHEN MINISTER ERKKO. De Finsche minister van buitenlandsche zaken, Erkko, heeft gisteravond een rede voering uitgesproken 'op een feestelijkheid, die georganiseerd was ten bate van de Finsche weermacht, in den „Zweedschen schouwburg". Hij verklaarde o.m.: Finland ziet in de door Sovjet-Rusland voorgestelde maatre gelen een Russisch „imperialisme". Finland kan ingaan op niets, dat zijn eigen neutra liteit in gevaar zou brengen. Dat zou ech ter het geval zijn voor iedere dienstbaar heid ten gunste van een buitenlandsche mogendheid op Finsch gebied. Hierover bestaat naar Erkko's meening overeen stemming met Rusland. Finlands wil tot neutraliteit is tevens een bescherming voor Rusland. Finland gaat er van uit, dat zijn verdra gen met Rusland vrijwillig zijn gesloten, zooals het vredesverdrag van Dorpat en het FinschRussische niet-aanvalspact. Fin land is door geen enkelen vreemden staat beinvloed. Als vrijheidlievend volk wil het geen conflict. Het heeft getoond tot ver gaande offers bereid te zijn, zooals uit de voorstellén blijkt, welke door de Finsche delegatie in Moskou zullen worden over handigd. Finland weet, welken weg het heeft te gaan, hoe zwaar het ook moge worden. Het moet zich angstvallig ver houden van iede re politiek der groote mogendheden. Er zijn geen omstandigheden, die een vreed zame oplossing, ook nu, onmogelijk doen schijnen. Het is onmogelijk voor Finland om toe te stemmen in eenigerlei regeling, die zijn onafhankelijkheid zou wegnemen evenals zijn kansen op zelfverdediging. Finland heeft het meest volledige recht om te ver wachten, dat zijn recht op zelfverdediging erkend zal worden, zoowel in theorie als in de practijk. Finland kan niet inzien, dat er eenig gevaar bestaat, dat de Russische vei ligheid zou worden bedreigd uit den Fin- schen staat of van Finsch gebied. Mocht 'n derde mogendheid trachten Finland te ge bruiken als basis voor een aanval op Rus- ladn, dan zouden wij de meest volledige kracht weerstand bieden aan die poging. Finland heeft zich bereid verklaard om Rusland bij te staan tot versterking van Leningrad en ook van de Finsche defensie. Het verdrag van Dorpat en' het Russisch Finsche nonagressiepact leveren een grond slag voor alle mogelijke onderhandelingen. Sprekende over de onthullingen van Mo lotof zeide Erkko: Ik beken, dat het be sluit der andere partij om de voorstellen te onthullen, zonder raadpleging, een uit zonderlijke atmosfeer schept en een bij- zonderen indruk maakt. Maar alleen het standpunt van den Sovjet is bekend ge maakt en tot dusverre is geenerlei inlich ting gepubliceerd omtrent ons standpunt. De Finsche vertegenwoordigers en gevol machtigden hebben nog geen gelegenheid gehad de Sovjet-regeering op de hoogte te brengen van de Finsche voorstellen. Ik zal bekendmaking van onze houding uitstellen, tot dat geschied is. Spr. bracht verder hulde aan het land voor het volledige vér trouwen, dat in de regeering gesteld. Hij besloot met te zeg- Gisteren, den 1 November 1939, is uitgegeven Staatsblad 189, be sluit van 1 November 1939 tot verklaring in staat van beleg van verschillende gemeenten. Hieronder zijn begrepen eenige gemeenten in de provincies Noord- Brabant, Gelderland, Zuidholland, Noordholland, Zeeland, Utrecht, Friesland en Limburg. Dit besluit treedt in werking met ingang van 1 November 1939. gen: „De kleine naties schijnen op het oogenblik pionnen te zijn op het internatio nale schaakbord. Zij moeten den hoogsten prijs betalen, ofschoon het de groote mo gendheden zijn, die oorlog maken en de krachten loslaten, welke de fundamenten van de wereld schokken". Het Fransche legerbericht van gister avond luidt als volgt: Gedurende den dag de gebruikelijke activiteit van de lichte infanterie-afdee- lingen aan beide zijden op verschillende punten van het front. Het Fransche legerbericht van vanochtend luidt: Een kalme nacht aan het geheele front. VERKENNINGSVLUCHTEN BOVEN N. W. DUITSCHLAND. Vliegtuigen der Engelsche koninklijke luchtstrijdkrachten hebben succesrijke ver kenningen uitgevoerd boven noordwest- Duitschland, waar foto's werden genomen. Alle toestellen zijn goed en wel terugge keerd. Zie vervolg Buitenland pag. 3, 2e blad. Als een groep schooljongens dagelijks door een van de grootsten getard en be dreigd wordt en deze knaap zich niet ont ziet om op een kwaden dag een van zijn zwakkere klasgenooten tegen den grond te slaan, dan kan er een dappere jongen op staan, die verkondigt, dat hij er nu genoeg van heeft en zijn vriendje zal wreken. Dan begint er een vechtpartij en dan staan alle jongens er vol belangstelling om heen en zij hopen allemaal, dat de gemeen schappelijke vijand nu eens een duchtig pak op zijn huid zal krijgen. Maar niet een van die jongens waagt het om „hup Jan!" ut „vooruit Piet!" te roepen, want niemand weet of Jan dan wel Piet het zal winnen. Dan komt er een stevige boerenjongen bij staan met knuisten als smidshamers en die kan zich natuurlijk onbedreigd de noodige opmerkingen permitteeren. Hij kiest dadelijk partij voor den knaap van wie alle anderen in stilte hopen, dat hij eens eèn flink pak op zijn broek zal krijgen en hij deelt aan den kampioen der kleinere jongens mee, dat deze zich nu wel erg ridderlijk voor doet, maar dat de werkelijke reden voor die vechtpartij niets anders dan eigenbelang is. Hij vertelt hem, dat hij hem eigenlijk een lastigen en vechtlustigen knaap vindt, die de oorzaak van voortdurende ruzies is en men zou verwachten zoo gaat het ten minste in jongensboeken dat de aldus aangesprokene hem belooft, dat het volgend pak slaag voor hem is zoodra hij met num- mero één definitief zal hebben afgerekend. Maar tot verbazing van alle omstanders gat het bij de hierboven beschreven vecht partij eenigszins anders. De kampioen der zwakken slikt alle be- leedigingen met een zuurzoet glimlachje en paait zijn dikken tegenstander met de be lofte, dat hij binnenkort wel eens bij hem zal komen om wat extra mooie Verkades- plaatjes en wat zeldzame vreemde post zegels te kunnen ruilen. Als groote mannen gaan vechten gebeurt er ook wel eens zooiets, want bij vechtpar tijen houdt men allereerst rekening met het recht van den sterkste Hoe sterker de vuisten zijn, hoe onge- strafter men allerlei dingen zal kun nen zeggen en zoo g«mt het tenslotte ook bg den oorlog tusschen machtige Europee sche staten Engeland met Frankrijk als stille ven noot strijdt voor de rechten van het on der den voet geloopen Polen en terwijl het Duitschland heeft aangepakt, kijken alle neutrale staten met groote belangstelling töe en in al die kleinere staten is het parool: doe in het openbaar geen voorkeur voor een der strijdende partijen blijken. En dan komt Rusland er bü- Daar heeft men belang bij de voordeelige Duitsche vriendschap en het is een zoo groote en machtige staat, dat noch Engeland, noch Frankrijk er op gesteld is, dat deze half- Aziatische buurman met zijn geweldige knuisten m deze vechtpartij tusschenbeiden zal komen. Dat begrijpt men in Rusland heel goed en men kan zich daar dus de weelde ver oorloven om eens precies te zeggen wat men op het hart heeft. Aan Engeland wordt via Molotof meegedeeld, dat het met Frankrijk nu zoo genaamd wel voor een herstel van Polen vecht, maar dat iedereen wel begrijpt, dat dit larie is omdat Polen al lang in den ouden vorm verdwenen en in den nieuwen vorm verdeeld is Engeland en Frankrijk, zoo zegt men in Rusland, hebben begrepen, dat Duitschland vandaag of morgen zijn vroegere koloniën zal terugvragen en misschien nog wel iets meer en zij zijn uitsluitend den oor log begonnen omdat zij niets van hun bezit aan een ander willen afstaan Dat moet den Engelschen en den Fran- schen niet zoo aangenaam in de ooren klinken. Maar er komt nog meer, want Rusland wyst voornamelijk Engeland aan als een vechtlustige, die heelemaal geen vrede wil sluiten en die verantwoordelijk is voor alles wat de Europeesche beschaving en cultuur kan bedreigen. Engeland is een bemoeial, zoo wordt be toogd en Rusland heeft dezer dagen al eens ongezouten meegedeeld, dat Engeland voort aan met zijn contrabande-bepalingen niet aan de Russische vrachtschepen behoeft te komen. Dat alles heeft men in Engeland de laatste dagen te slikken gekregen en het zou van zelfsprekend zyn zoo zou het tenminste in een roman of in een film gaan als En geland nu zou zeggen: wacht maar eens even totdat ik met je Duitschen vriend klaar ben. Dan spreken wij elkaar nog wel eens nader. Engeland is werkelijk verontwaardigd en de Daily Telegraph verstout zich zelfs te zeggen, dat de verklaring van Molo tof verstandige menschen het gevoel geeft of de wereld op zün kop staat. Men spreekt, met het oog op Molotof, zelfs van een ver ward brein, dat op plechtigen toon onzin verkondigt. Maar dadelijk daarop wordt verzekerd, dat Rusland een zoo groote en zoo machti ge factor is in de aangelegenheden van de wereld, dat het onmogelijk is zijn meenin gen en bedoelingen te negeeren. En daarom blijft men in Engeland heel kalm en de diplomatieke correspondent van Reuter laat uitkomen, dat men in Londen zoo verstandig is om de Molotof-rede maar uit den meest gunstigen gezichtshoek te be kijken. Men verheugt er zich dus over, dat Rus land aan Duitschland geen militairen steun beloofd heeft. Ofschoon zoo voegt de diplomatieke correspondent er aan toe ofschoon Londen natuurlijk niet kan instem men met de verklaring, dat het een impe- rialistischen oorlog zou voeren. Wat evenwel onmiddellijk weer gevolgd wordt door de mededeelnig, dat er te Lon den voorbereidende besprekingen worden gevoerd over den Engelsch-Russischen handel en dat die de volgende week zullen voortgezet worden En dus zullen Engeland en Rusland, on danks alle onvriendelüke opmerkingen, hun principieele verschilpunten en hun tegen strijdige belangen niet de oorzaak van het afspringen van een voor beide partijen voor deelige overeenkomst laten worden. In Frankrijk is men tot de conclusie ge komen, dat Molotof eigenlük niets bijzon ders gezegd heeft Men maakt zich daar blijkbaar niet druk over het verwyt, dat Frankrijk de communisten vervolgd heeft. Frankrijk heeft deze staatsgevaarlijke vreemdelingen zoolang als zijn vrienden be schouwd, dat de regeering na de Duitsch- Russische vriendschap volkomen het recht heeft een andere houding aan te nemen. Men is er ook hier zeer tevreden over, dat Molotof, ondanks alle onvriendelüke op merkingen aan het adres der democratische staten, geen enkele verzekering heeft gege ven, dat Rusland bereid is om Duitschland in militair opzicht te steunen. In Duitschland had men dit blükbaar ver wacht en daarom zal Molotofs rede voor de Duitsche regeering een groote teleurstel ling zün Evenwel, de Duitsche pers laat dat niet uitkomen Men weet ook daar bonne mine au mauvais jeu te maken en is kinderlijk blij over alle onaangename opmerkingen, welke de Russische volkscommissaris aan het adres van Engeland en Frankrijk ge richt heeft. Men had natuuriyk wel liever soldaten en vliegtuigen, maar wanneer noch Rusland, noch Italië eenige bereidheid tot militaire medewerking toonen, is men er al tevre den als de regeering van een dier staten bereid is mede te verkondigen, dat Duitsch land vredelievend en onschuldig Is en dat Engeland en Frankrük een misdadigen, ideologischen oorlog voeren

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1939 | | pagina 1