DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. De Senaat heeft het neutraliteits- ontwerp goedgekeurd. De Finsch-Russische besprekingen weer aangevangen. De City of Flint vrijgegeven. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0 25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franco door bet geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. No. 261 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Zaterdag 4 November 1939 Fransche legerberichten. De algemeerie toestand. De beer laat zijn tanden zien. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 14le Jaargang ALKMAARSCHE COURANT. Zooals na de stemming over de motie-Shanley te verwachten was, heeft het Amerikaansche Huis van Afgevaardigden het neutraliteitsontwerp aange nomen. De motie-Shanley tot handhaving van het wapenembargo was met 242 tegen 181 stemmen verworpen en het was te voorzien, dat de opheffing van dat embargo niet ongeveer dezelfde stemmencyfers zou worden goedge keurd. Het gewijzigde neutraliteitsontwerp is met 243 tegen 172 stemmen aangenomen en men verwacht, dat de wet nu spoedig van kracht zal worden. President Roosevelt heeft openlijk blyk gegeven, dat hij over den indirecten steun, welke Amerika nu aan de democratische staten kan geven, ten zeer ste verheugd is. Trouwens ook uit Engeland is reeds bericht, dat de Britsche minister voor de voorraden thans verklaard heeft, dat Engeland en Frankrjjk nu een arsenaal van onbeperkte hulpbronnen tot hun be schikking zullen krijgen. De Finsche delegatie is weer in Moskou en de besprekingen zijn gister avond aangevangen. In Finland wacht men in spanning en ongerustheid het verloop daarvan af. De City of Flint, die met een Duitsche prysbemanning aan boord naar Rusland gegaan was en vandaar weer was vertrokken om een Duit sche haven te bereiken, is gisteravond in een Noorsche haven binnenge- Ioopen, waar men de Duitsche bemanning geïnterneerd heeft en het schip daarna onder zijn eigen bemanning heeft vrij-gegeven. Het is te begriipen, dat deze maatregel niet alleen in de democratische staten maar vooral in Amerika groote voldoening zal wekken. Het legerbericht van gisteravond luidt als volgt: Een kalme dag aan het geheele front, eenige plaatselijke actie van de contact elementen. Het Fransch legerbericht van hedenoch tend luidt: „Activiteit van patrouilles op verscheidene punten van het front". EEN DUITSCH—RUSSISCHE OVEREENKOMST. Tussehen de Duitsche en de Russische regeering is gister een overeenkomst ge sloten, volgens welke alle Duitschers uit de westelijke gebieden van de Oekraïne en Wit-Rusland, evenals alle Oekrainers, Wit Russen, Russen en Roethenen uit de thans tot het belangenterrein van het Duitsche rijk behoorende, vroegere Poolsche gebie den het recht hebbeh om te verhuizen naar het gebied van den anderen staat. De landverhuizers hebben het recht hun vermogen in den voor de voortzetting van hun economische en beroepswerkzaamheid noodigen omvang en binnen bepaalde nor men ook de voorwerpen van waarde uit hun persoonlijke bezit mede te nemen. Bovendien bepaalt de overeenkomst dat de belangen der landverhuizers met be trekking tot hun in hun vroegere woon plaats achtergelaten vern ogen gewaar borgd worden. Alle practische problemen der landver huizers zullen door de verdragsluitende partijen in vriendschappelijken geest wor den opgelost. DE CONTRABANDECONTROLE. Het ministerie voor de economische oorlog voering maakt bekend, dat in de eerste acht weken van den oorlog meer dan 400.000 ton zijn buitgemaakt door de Britsche contra bandecontrole. Sinds het begin van den oorlog is een hoe veelheid van 87.540 ton petroleumproducten aangehouden. Het grootste deel der aange houden ladingen bestaat uit goederen, die direct voor militaire doeleinden kunnen worden gebruikt. 38.500 ton mangaanerts, 21.500 ton aluminium en bauxiet zijn aange haald. In de afgeloopen veertien dagen zijn 7.500 ton koper en kopererts, 1100 ton olie en 10.600 ton oliezaken in beslag genomen. Tot 12 October hadden de Franschen 150.000 ton in beslag genomen. Hierbij een kaart van het Finsche rijk, waarop aangegeven zijn de Sovjet- Russische eischen ten opzichte van dat land. Ie) De grens van Finsch-Karelië. De dikke zwarte lijn omvat het Zuid-Oostelijk gedeelte van Finland waarin dc provincie Karelië gelegen is; Rusland stelde voor de grens hiervan eenige dozijnen kilometers noordwaarts van Leningrad te verschuiven. 2e) Eilandjes in de Finsche golf. Verder gaat de dikke lijn dwars door de Finsche golf en omvat eenige Finsche eilandjes, welke voor Rusland een bijzondere zorg beteekenen ten aanzien van deze golf. 3e) Twee schiereilandjes in het Noorden. In het Noorden van Lapland loopt de Finsche grens langs de schiereilanden Rabatsji en Stredny, dit uiterste kleine gebied zou Rusland bij Kola willen voegen. 4e) Een gebied in de Finsche golf voor een vlootbasis. De Sovjet stelt voor dat Finland een klein gebied aan de Westkust bij den toe gang tot de Finsche golf aan haar zou verpachten, dit is vermoedelijk de havenplaats Hangö; dit punt is reeds eenige malen door de Sovjet genoemd. In ruil zou Finland voor de voorgestelde grenswijzigingen een gebied in Sovjet- Rusland terugontvangen, tweemaal zoo groot als het gebied dat Finland aan Rus land zou geven. Op de kaart overziet men Finland's kleine „Maginotlmie", een bolwerk van duizenden meertjes, moerassen, rotsfomaties en wouden. De Finsche delegatie is voor den zooveel- sten keer in Moskou aangekomen en de gasten werden niet dadelijk door Molotof ontvangen. Tot dusver werden de leden der verschillende delegaties zoo nu en dan eens officieel te dineeren gevraagd en als afwis seling werden ze 's avonds op een opera voorstelling getracteerd. Saradjogloe, de Finsche minister, die bijna een maand in Moskou is gebleven men moest hem telkens weer aan zich zelf overlaten als er andere gasten kwamen met wie de besprekingen een vlotter verloop hadden kreeg op het laatst genoeg van de opera's en ging zoo nu en dan eens museums bekijken, wat in den regel een bezigheid is voor menschen die, zooals men dat in Hol land zegt, met hun ziel onder den arm loopen. i De Finsche delegatie kreeg op den avond van haar aankomst geen opera te zien, maar de slotzitting van den Oppersten Sovjet, wat veel interessanter is en buitengewoon ge schikt was om den gedelegeerden een in druk van de groote eensgezindheid van alle afgevaardigden van het machtige Rusland ia geven. Later werd gemeld, dat de Finsche dele gatie de besprekingen met de Russische groote mannen hervat heeft en men zal daarom in de eerstvolgende dagen met spanning naar Moskou kunnen kijken en zich afvragen hoe de onderhandelingen hier zullen verloopen. Of Rusland en Finland tenslotte tot een accoord zullen komen hangt voornamelijk van de Russische eischen af. Tot dusver zijn de onderhandelingen ver trouwelijk geweest, zoodat niemand anders an de leden van de delegatie en de betrok- en regeeringen ervan afwisten, wat natuur- 1Jk dit groote voordeel had, dat de Russen OKchillende van hun eischen konden ver- te zonder daardoor tegenover de bui- gereld hun prestige te verliezen, aar Molotof, de breedsprakige, heeft dagen in zijn groote rede alles ver- en precies verteld wat Rusland thans heefTmimum~e*scllen aan Finland gesteld 's m 6n 'n Finsche hoofdstad Helsinki men ^aar erg van geschrokken, omdat nu tv, g°ed begrijpt, dat Rusland oeilijk meer terug kan. M onrjeJu is ,er. algemeen bezorgd over, dat de partj; andelingen niet tot een voor beide ^Uslanri VTedigend einde zullen komen. Srenslii eisckt een verplaatsing van de Kareiisn m Zuid-Oosten in de provincie draeenri °mdat thans met het moderne vèr- stad van geschut de Russische haven Kroon- Het ver]Ult ^'n^and kan worden beschoten, het hoop""1®! verder twee schiereilandjes in eilandiJr ^00rden en bovendien eenige golf waa 6 n een vlootbasis in de Finsche Dlaatg m r ,us'ar>d vermoedelijk de haven- angö zou willen pachten, waardoor het practisch den toegang van de Golf zou beheerschen In het bijzonder wordt nog over de Russische aanspraken op het eiland Hogland gesproken Daartegenover staat, dat de Finnen mis schien bereid zijn een stukje van Karelië aan Rusland af te staan, maar zeker niet zoover als de Russen dat begeeren. Voor een Russische vlootbasis aan het be gin van de Finsche Golf gevoelen de Finnen heelemaal niets, omdat zij daardoor prac tisch hun onafhankelijk zouden prijsgeven. Wel zou Finland een gebied in Oost-Kare- lië terug krijgen, dat tweemaal zoo groot is als dat wat de Russen vragen, maar men begrijpt in Finland wat iedereen begrijpt, namelijk dat een winkelhuis in een drukke straat meer waard is dan tien huizen in een achterstraatje, waar vrijwel nooit iemand voorbij komt. En het gebied aan de Finsche Golf waar aan ook de hoofdstad Helsinki is gelegen zal in Finsche handen moeten zijn wil er van eenige onafhankelijkheid nog sprake blijken. Men weet hoe Finland er voorstaat. Finland is niet de groote broer van de kleine Baltische staten Estland, Letland en Litauen, die zich gehaast hebben om de Rus sische eischen in te willigen. Finland behoort sinds jaren tot het Scan dinavische blok, dat met Noorwegen, Zwe den en Denemarken één geheel vormt en de bedreiging van Finland heeft dan ook reeds in Stockholm tot een conferentie der staatshoofden geleid. Finland, dat bovendien den moreelen steun door een speciale boodschap van president Roosevelt van Amerika heeft gekregen, is niet voornemens aan alle Rus sische eischen zonder meer toe te geven en zal in geen geval gedoogen, dat het een zelfde behandeling als de kleine Baltische staten ondergaat, waardoor zijn zelfstandig heid verloren zou gaan. Daartegenover staat, dat nu Rusland van de gelegenheid gebruik heeft gemaakt om zijn positie aan de zijde van de Oostzee krachtig te versterken, het de tegenwer king van Finland om dit ook in het gebied van de Finsche golf tot stand te brengen, waarschijnlijk niet zonder meer zal accep teeren, omdat een vlootbasis in Hangö en een sterke grens in het Noorden van Ka relië niet alleen de beheersching van de Finsche Golf, maar bovendien de beveili ging van de oude Russische hoofdstad Le ningrad beteekenen Finland is in tussehen op alle gebeurlijk heden voorbereid De bevolking in de be dreigde gebieden is geëvacueerd, het Fin sche leger is geheel gemobiliseerd en ten Noorden van Karelië ligt als het ware de Finsche Magiriot-linie, een gebied van wa ter, eilandjes en rotsen, dat een natuurlijke hindernis voor oprukkende Russische troe pen zou vormen. Daartegenover staat, dat Rusland na de publicatie van zijn eischen moeilijk meer kan inbinden, hoewel het de groote vraag is of men het daadwerkelijk tot een oorlog zal laten komen, niet alleen omdat Rusland een ingrijpen met geweld van wapenen tot dusver angstvallig vermeden heeft, maar ook omdat men daar heel goed weet, dat een inval in Finland in de geheele wereld een storm van verontwaardiging zou doen op gaan en zelfs door Duitschland als een zeer onvriendelijke daad zou beschouwd worden. Nu de Finsch-Russische besprekingen weer hervat worden, is er een interessant artikel van het Russische orgaan de Prawda verschenen. Daarin wordt uiteengezet, dat Rusland in de afgeloopen maanden met de Baltische staten pacten van wederzijdschen bijstand heeft gesloten „teneinde de veiligheid van de Westelijke grenzen dezer landen te ver zekeren en bij te dragen tot hun ontwikke ling". De openbare meening in de Baltische landen zoo zegt de Prawda heeft het afsluiten der pacten warm toegejuichd en het blad vergeet daarbij te vertellen hoe de eerste minister van Estland van Moskou naar Talinn en weer haastig terug reisde, doodsbang, dat hij niet op tijd zou komen om den Russen te verzekeren, dat zijn regeering alles zou doen en laten wat de gevaarlijke groote buurman verlangde. Het is duidelijk zegt de Prawda dat ook Finland aan de beurt moest komen, omdat de vraagstukken der Russische vei ligheid speciaal acuut zijn aan de Finsche grens en Rusland de toegangswegen te land en ter zee naar Leningrad zal moeten be veiligen. De Finsche regeering wenschte geen pact van wederzij dschen bijstand en daarom heeft Rusland daar niet verder op aange drongen, maar de Sovjet-Unie is zoo vrien delijk geweest in Sovjet-Karelië twee maal zooveel land aan te bieden als men in de Finsche Golf van den bedreigden buurman verlangd heeft. De Prawda zet verder uiteen, dat een Russische marinebasis in de Finsche Golf ook Finland tegen elke vijandelijke actie van derde mogendheden zou beschermen, maar Finland schijnt geen behoefte aan de Russische bescherming te hebben en is zelfs voorbereid op een oorlog. Minister Erkko heeft Rusland althans volgens de Prawda reeds bedreigd, maar hij moet, zegt het blad, zich maar eens herinneren wat er met den Poolschen minister Beek gebeurd is, die eenzelfde houding tegenover Duitsch land had aangenomen, met het gevolg, dat zijn vaderland volkomen van de landkaart is verdwenen. Het Russische blad kan voor de houding van minister Erkko maar één verklaring vinden: hij hoopt op steun van hen, die den oorlogsfakkel in Europa hebben ontstoken en die ook Polen tot den ondergang hebben gebracht en het blad gaat daarna heftig te keer tegen de Zweedsche pers, die geschre ven heeft, dat een Russische vlootbasis aan den ingang van de Finsche Golf een groot gevaar is, dat de onafhankelijkheid van Scandinavië bedreigt, hoewel men daar vroeger niet over repte toen onder het be wind der tsaren Rusland meester van ge heel Finland geweest is. Dat alles is de schuld der democratieën, die niet willen, dat Rusland zijn veiligheid in de Finsche Golf verzekert, maar Rusland zal iedere hindernis op den weg naar zijn doel onder den voet loopen. Men mag zeggen, dat de Prawda te hard van stal loopt, maar zij windt er tenminste geen doekjes om en zegt volkomen duide lijk waarom het Rusland te doen is. De Rus heeft in dit blad zijn masker afgenomen en blijkt niet langer de onbaatzuchtige vriend te zijn, die er behoefte aan heeft de onfahankelijkheid van zijn zwakkere buren te waarborgen. Rusland heeft van de gele genheid dat Duitschland de handen vol heeft gebruik gemaakt om zijn positie aan de Oostzee te versterken. Het had daarvoor de medewerking van Estland, Letland, Li tauen en Finland noodig. De eerste drie zijn voor de Russische bedreigingen op zy gegaan, en nu is Finland aan de beurt en zal heel spoedig moéten beslissen. Daar het artikel van de Prawda vanuit Moskou per radio werd bekend gemaakt, heeft de Finsche minister Erkko er dade lijk op geantwoord. Hij bleek er. erg van geschrokken te zyn HONGAARSCH PROTEST TE BRATISLAVA. Men meent, dat de Hongaarsche regeering door middel van haar zaakgelastigde te Boedapest protest zal aanteekenen bij de Slowaaksche regeering tegen de anti-Hon- gaarsche betoogingen, welke Donderdag avond te Bratislava zijn gehouden. Volgens de berichten, welke te Boedapest zijn ont vangen, hebben eenige honderden Slowaken betoogd voor het Hongaarsche Huis. In verband hiermede wordt er aan herin nerd, dat te Boedapest economische bespre kingen worden gevoerd tussehen Hongarije en Slowakije en dat besprekingen tot rege ling van het bestuur van de gebieden, welke bij het verdrag van Belvedere onder Hon garije zijn gekomen, 7 November rallen beginnen. en heeft verklaard, dat hij met zijn rede geen enkele oorlogszuchtige bedoeling heeft gehad omdat er geen vreedzamer staat is dan Finland en het eenvoudig dwaas zou zijn een oorlog met het machtige Rusland uit te lokken. Hij sprak over gerechtvaar digde plannen van Rusland en legde zelfs de allesbehalve geloofwaardige verklaring af, dat men in Finland heelemaal niet on gerust is. In tussehen blijkt, dat de Finnen zelf den toestand heel wat nuchterder onder de oogen zien. Uit binnen- en buitenland ko men groote bijdragen voor de defensielee- ning en men is algemeen besloten de onaf hankelijkheid van het Finsche vaderland desnoods met geweld van wapenen te ver dedigen. Gisteravond zijn de onderhandelingen te Moskou weer aangevangen en het eenige wat men er tot dusver van kan zeggen is, dat zy nog voortgezet worden. Het zal nu weldra blijken of Rusland werkelijk zoo ver zal durven gaan als het in zjjn dreigementen voorspeld heeft,

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1939 | | pagina 1