DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. NIEUWE RUSSISCHE VOORSTELLEN AAN FINLAND. regeering. Het Fransche legertheoter. 141e Jaargang Duitschland protesteert bij de Noorsche De geschiedenis van de City of Flint. Amerika brengt hulde aan Noorwegen. D iÏOOfdstuk 13, Art. 21. tej.n j^oerikaansche bemanning en de kapi- bracht,311 kel schip hebben een bezoek ge- ®ergen 3311 den Amerikaanschen consul in De m, en verslag uitgebracht van hun reis. ge2ondnnen kebben telegrammen naar huis Voortd,611 Amerikaansche consul is in Staten t contact met de legatie der Ver. buie-].®, 0sl° en met het departement van Het Duitsche legerbericht. De Russisch-Finsche besprekingen. Fransche legerberichten. De algemeene toestand. INTERMEZZO'S ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0 25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. No. 262 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Maandag 6 November 1939 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Het blijkt dat de Russen ditmaal geen groote haast maken om met de Finsche delegatie tot een accoord te komen. Zaterdagavond heeft de delegatie een uur lang met Stalin en Molotof onderhandeld en daarna werd bekend gemaakt, dat er nieuwe Russische tegenvoorstellen waren aange boden waarover de Finnen geen beslissing konden nemen zonder eerst de regeering in Helsinki te raadplegen. Dus werden de Russische voorstellen naar Finland geseind waar de regeering ze zal bestudeeren en desnoods in een zitting van het Finsche kabinet zal behandelen. Daarmede zullen wel eenige dagen gemoeid zjjn en de Russen schijnen op het oogenblik de handen graag vry te hebben omdat het morgen de dag is van de herdenking van dc revolutie, welke tot dusver de strijd tegen fascisme en nationaal-socialisme genoemd is, maar thans een anderen naam heeft gekregen en de strijd tegen den imperialistischen oorlog en tegen het kapitalisme heet. F.r zal een groote militaire parade en een demonstratie van de luchtmacht worden ge houden en het zal de bedoeling wel zijn de Finsche delegatie daarnaar te laten kijken om ze onder den indruk van de kracht der Russische weer macht te brengen en tot nadenken te stemmen. Duitschland heeft bij Noorwegen geprotesteerd tegen de interneering van de bemanning van de City of Flint, maar Noorwegen heeft dit protest van de hand gewezen omdat men hier van meening was, dat volkomen in over eenstemming met het internationale recht is gehandeld. In Frankrjjk zjjn beroepsgezelschappen geëngageerd welke uitsluitend uit de beroemdste Fransche artisten zijn samengesteld en die elke week langs het front zullen trekken en op verschillende plaatsen zullen optreden. De ar tisten ontvangen geen geldelijke belooning en elke groep zal gedurende een week twee of drie maal per dag een voorstelling geven. Het Noorsche telegraafagentschap meldt. Wegens de vrij delicate situatie van de „City of Flint" worden de bewegingen van het Amerikaansche schip met de uiterste dis cretie omringd. Het volgende moge hierover thans bekend worden gemaakt: Na uit Moermansk te zijn vertrokken, kreeg <je „City of Flint" verlof in de Noor sche territoriale wateren te komen, verge zeld door twee Noorsche kustwachtvaartui gen, die voor haar veiligheid moesten zor gen. Het schip vertrok via Tromsö en pas seerde Bergen Vrijdagmorgen. Tusschen Haugesund en Bergen deed zich een incident voor, waaromtrent men niets weet, behalve wat de commandant der kustverdediging van het district Bergen, admiraal Nielson, Zaterdag vernam in een rapport, dat hij ontving van een der beide escorte-vaartui- f?n' ,,^er'n wordt gezegd, dat de „City of Flint" in de Korsfjord gepraaid werd door o® beide escorte-vaartuigen, en dat het schip terstond stopte en aan het bevel voldeed. Een gepubliceerd officieel communiqué meldde, oot de „City of Flint" geen geldigen reden ad om Haugesund aan te doen, doch nadien ,e®ft men vernomen, dat de Duitschers ais t en. 0Pgaven, dat een der leden van het Amerikaansche bemanning ziek was. Ech- t verklaarde de Noorsche arts, die het 'c 'P bi Haugesund bezocht, dat de ziekte 'e ernstig was, dat daarvoor het schip sch' sc'le haven moest aandoen. Het 'p werd vrijgelaten, maar de prijsbeman- n®g geïnterneerd. k akf is het schip uit Haugesund vertrok- rik 8n 'n ®erSen aangekomen, onder Ame- aansche vlag. De prijsbemanning was ge- der haugesund, aan boord van een Duit v rSche escorte-vaartuigen, waar de toet a u Consu' een onderhoud gehad heeft sche "banning. De desbetreffende Noor- N 'ukk« bellen vast, dat de actie der paii e.autoriteiten strict conform de be- ha^u1 's van conventie van 's-Graven- Gig te-13 zaken te Washington. Waar h t "^y of Flint" nog in Bergen, daïen i waarschijnlijk verscheidene land te v ^ven> *n plaats van naar Schot- voomeme ken' zooals oorspronkelijk het is Zonda*5" Was' Amerikaansche gezant «en ondegtVOn^ naar Bergen vertrokken om ud te hebben met de bemanning- Dé Duitsche officier, die het bevel voerde over de prijsbemanning aan boord van de „City of Flint", heeft tegenover de Noorsche autoriteiten verklaard, dat hij het anker in Haugesund had uitgeworpen, ondanks de weigering om toestemming te geven, op bevel van de Duitsche regeering. Het Noorsche departement van buiten- landsche zaken heeft een verklaring uitge geven, waarin herinnerd wordt aan de Haag- sche conventie van 1907, welke door Duitsch land en Noorwegen is geratificeerd en die een neutrale mogendheid den plicht oplegt tot vrijlating van ieder genomen schip, dat in een van haar havens binnenloopt, tenzij „door slecht weer of gebrek aan voedsel of brandstof". In overeenstemming hiermede, aldus de verklaring, „werd de Duitsche prijs bemanning geïnterneerd aan boord van het Noorsche oorlogschip gedurende den nacht en werd de „City of Flint" vrijgelaten. Het schip is den volgenden morgen uit Hau gesund vertrokken". Het Duitsche protest. De Duitsche zaakgelastigde te Oslo heeft naar aanleiding van het optreden der Noor sche autoriteiten inzake de City of Flint te Oslo een protest ingediend. Het protest van de hand gewezen. Noorwegen heeft dit protest van de hand gewezen in een nota, die gister aan den Duitschen zaakgelastigde in Oslo is over handigd. De lading ontscheept. Uit Oslo wordt nader gemeld: De lading van de City of Flint is in Bergen verkocht en ontscheept, aldus meldt een nog niet be vestigd bericht, waarvan het Norsk Tele- grambyraa melding maakt. Amerikaansche dank aan Noorwegen. Volgens inlichtingen uit politieke kringen te Washington zal de Amerikaansche regee ring uiting geven aan haar groote voldoening en hulde brengen san de houding van Noor wegen, dat zich op alle punten gehouden heeft aan het internationale recht en aan de nauwgezette regelen van de neutraliteit. Ten aanzien van het vrijlaten van de „City of Flint" schrijft de New York Tribune, dat Noorwegen vast besloten is zijn recht als neutrale mogendheid geëer biedigd te zien. Het blad brengt hulde aan den moed van Noorwegen. Het diepe ge voel voor het recht en de eerbiediging van de wet hebben voor Noorwegen den door slag gegeven. Door deze eigenschappen is Noowregen geschaard onder de meest be schaafde volken der wereld. De indruk in Noorwegen. Reuter meldt uit Londen dat Duitschland is verbaasd over het feit, dat Noorwegen de „City of Flint" heeft vrijgelaten en de Duitsche prijsbemanning geïnterneerd heeft. De Berlijnsche correspondent van de Stockholm Tiddingen schrijft: „De Duitschers begrijpen niet, hoe het kleine Noorwegen dit heeft durven doen. Officieele kringen zijn diep verontwaar digd over het „ongelooflijke optreden" en achten het onbegrijpelijk, dat een kleine staat het waagt zich te mengen in de Duit sche vlootactie. Duitsche kringen laten doorschemeren, dat Noorwegen tot zijn be sluit is aangemoedigd door de Vereenigde Staten. Zij zeggen, dat het zijn neutraliteit ten gunste van Engeland en tegen Duitsch land verwrongen heeft". Volgens dezen correspondent gelooft men te Berlijn, dat Duitschland de Noorsche scheepvaart in het nauw zal drijven. Stockholm Dabladet schrijft: „De gebeurtenis met de „City of Flint" heeft te Berlijn een gevoel van boosheid en teleur stelling en een bittere houding tegenover Noorwegen doen ontstaan. Men hoopt, dat het protest te Oslo zal leiden tot vrijlating der Duitsche prijsbemanning. De Berlijnsche correspondent van de te Kopenhagen verschijnende National Ti- de n d e zegt: „De nationaal-socialististen zijn teleurgesteld en woedend. Hun stem ming jegens Noorwegen is allesbehalve vriendelijk. Waarschijnlijk zal Berlijn scha devergoeding vragen met het motief, „dat Noorwegen verkeerd handelde door het schip vrij te laten". De opperbevelhebber van het Duitsche leger deelde gister mede: In het Westen geen werkelijke gevechtshandelingen. Het opperbevel der Duitsche weermacht maakt bekend: In het Westen hier en daar aan het front een eenigszins levendiger activiteit van verkenners, overigens slechts zwak artil lerievuur. In de buurt van Saarburg werd een Fransch vliegtuig dóór Duitsche jagers omlaag geschoten. Een rede van Finlands premier. Kajander, 'de Finsche premier, heeft voor de radio een rede gehouden, waarin hij o.m. zeide, dat Finland zich niet zonder discussie bij de Russische eischen kan neerleggen. Wij bedreigen niemand, aldus Kajander, en tot nu toe zijn wij de aangegane verplichtingen steeds nagekomen, doch onze neutraliteits- wil moet niet als springplank dienen voor de Russische eischen. Er is één ding, waar bij wij ons niet kunnen neerleggen, d. i. de vrijheid van ons land, dat een neutraal land is, prijsgeven. Wij zijn met de Scandinavische landen verbonden door een duizendjarige gemeenschap van geschiedenis, zeden en cultuur. Niettemin willen wij onze betrek kingen met de Sovjet-Unie verbeteren. Ten aanzien van het standpunt van de Sovjet-Unie, die de veiligheid van Leningrad wil verzekeren, gaf Kajander toe, dat de Finsche grens zeer dicht bij deze groote Noord Russische stad lag, doch hij voegde hieraan toe, dat dit niet een slechting der versterkte stellingen in Finland rechtvaar digt. Kajander verklaarde, dat het afstaan van een basis in de buurt van Hangö een ge vaar zou vormen voor de veiligheid van Fin land en dat het voor de verdediging van Leningrad niet noodzakelijk is. Het is niet voldoende, te zeggen, dat men neutraal wil blijven. Men moet ook in staat zijn, zijn neutraliteit te verdedigen. Op het oogenblik werken tienduizenden vrouwen en zelfs gevangenen voor de landsverdediging. De inschrijving, welke voor de landsverde diging is geopend, is snel volteekend. Met krachtige stem besloot Kajander: Finland bedreigt niemand. Ooch als wij het niet Het Fransche legerbericht van gister ochtend luidt als volgt Een kalme nacht aan het geheele front, plaatselijke actie van de artillerie ten oosten van de Blies. Het oorlogscommuniqué van gisteravond luidt: „Een kalme dag." Het legerbericht van hedenochtend luidt: Op eenige punten van het front plaatselijke activiteit van de artillerie. onder eervolle omstandigheden kunnen doen, zullen wij onze vrijheid en onze onafhanke lijkheid verdedigen. De onderhandelingen. Over de onderhandelingen in Moskou deel de het Finsche regeeringspersbureau het volgende mede: De Finsche onderhandelaars zullen een uitvoerige uiteenzetting van alle gezichts punten, welke in den loop der besprekingen aan den dag treden, aan het Finsche mi nisterie van buitenlandsche zaken toezenden. Nadat de Finsche onderhandelaars nieuwe instructies ontvangen hebben, zullen de be sprekingen worden voortgezet. Zaterdagmiddag hebben de Finsche ge delegeerden zich weder naar het Kremlin begeven voor hun tweede onderhoud met Molotof sedert hun terugkeer naar Moskou. Het onderhoud duurde, naar het D.N.B. meldt, een uur en Stalin nam er persoonlijk aan deel. Uit de aanwezigheid van Stalin maakt men op, dat men waarschijnlijk resultaten begint te naderen. Na het onderhoud heeft de Finsche delegatie een rapport gezonden aan haar regeering. Na dit te hebben bestu deerd, zal Helsinki instructies aan de delega tie sturen. Eenige mededeeling over de vorderingen der besprekingen is niet beschikbaar. Blijk baar blijft de Finsche delegatie voorloopig nog te Moskou. De indruk in Helsinki. Nu de Finsche delegatie te Moskou is ge bleven, nadat Molotof en Stalin Zaterdag de nieuwe Russische voorstellen hebben over handigd, is de stemming te Helsinki kalm en optimistisch. Het is mogelijk, dat de onder handelingen vertraagd worden door de vie ring van den verjaardag der bolsjewistische revolutie. Naar men verneemt, hebben de Finsche delegatie en de Russische staatslieden sedert Zaterdagmiddag geen bespreking gehad. In politieke kringen heeft men den indruk, dat de Finnen op instructies uit Helsinki wach ten, de waarschijnlijk niet vóór Donderdag gezonden zouden worden. Zie verder Buitenland pag. 3, Ze blad. Er is, op het oogenblik, dat wij dit schrijven, weinig nieuws te vermelden. In Amerika heeft president Roosevelt de diverse stukken geteekend, welke ver band houden met de wijziging van de neutraliteitswet en in Londen en Parijs is men in afwachting van honderden mo derne vliegtuigen, die in het begin van dit jaar reeds besteld waren, maar door het uitbreken van den oorlog nog niet konden afgeleverd worden. Frankrijk zal de be schikking krijgen over de modernste Curtiss-gevechtsmachines, welke een snel heid van 650 K.M. per uur kunnen ont wikkelen en men verwacht Engelsche bestellingen tot een bedrag van 250 mil- lioen pond sterling en contracten, welke de levering van 2500 tot 3000 machines zullen betreffen. Uit dat alles blijkt wel, dat Amerika groot belang had bij de opheffing van het wapenembargo, omdat thans de Ameri kaansche vliegtuigfabrieken voor onbe- paalden tijd op volle kracht kunnen werken. Als men dergelijke berichten leest, be seft men pas goed, dat de oorlog eigenlijk nog niet is begonnen. Bij het binnenruk ken van Duitsche troepen in 1914 in Bel gië ging de belangstelling van de geheele wereld uit naar de executies in de kleine stadjes en werd met ontzetting van het droevige lot van velen harer inwoners kennis genomen. Weldra kwam de strijd in volle hevigheid tot uiting, duizenden soldaten en burgers vielen in den oorlog of werden gefusileerd en men was binnen korten tijd zoo aan deze groote getallen gewend, dat ze nauwelijks meer verwon dering wekten. Nog zijn wij thans in het stadium, dat Chamberlain of Churchill in het Lager huis verklaringen afleggen over het neer schieten van eenige vliegtuigen, waarbij er een tegenspraak van Duitsche zijde volg* of het er een meer of minder ge weest is. Maar als men over de bestellin gen van duizenden van de modernste en snelste gevechtsvliegtuigen leest, begrijpt men maar al te goed. dat er tot dusver van werkelijke luchtgevechten eigenlijk nog geen sprake is geweest en bedenkt men met ontzetting wat er zal kunnen gebeuren als al dat materieel eens daad werkelijk in gebruik wordt genomen. De vraag of het inderdaad zoover zal komen, wordt door tallooze optimisten nog altijd ontkennend beantwoord. Immers, ook nu beschikken de groote oorlogvoe rende mogendheden reeds over lucht machten waarmede zij, desgewenscht, aan militaire objecten een geweldige schade kunnen toebrengen en waarmede zij groote steden in het vijandelijk gebied gemakkelijk in puinhoopen kunnen ver anderen. En desondanks beperkt zich de actie der vliegtuigen tot kleine eskaders van hoog stens tien of twaalf machines, welke in den regel geen schade van beteekenis aanrichten. Londen, Parijs en Berlijn zijn nu al maandenlang volkomen verduisterd en vreemde vliegtuigen geven herhaaldelijk blijk, dat een vlucht boven de vijandelijke hoofdsteden geen enkele moeilijkheid oplevert. Maar nog niet één bom is tot dusver op deze kwetsbare steden gevallen en als men er iets neerwierp dan waren het pamfletten, welker nut tot dusver van twijfelachtige waarde is gebleken. Duitschland, zoo heeft men gezegd, heeft niet den tijd om een krachtige luchtactie langer uit te stellen, omdat het moet profiteeren van de omstandigheid, dat de vijandelijke luchtmachten nog niet door de Amerikaansche leveringen ver sterkt zijn. Laat Duitschland oppassen met zijn luchtraids, heeft men in Londen gezegd, want wanneer men daai'mee begint zullen wij het antwoord niet schuldig blijven. En het heeft den schijn evenals dat het geval is bij het nemen van het initia tief tot een groot offensief in het Westen dat tot dit oogenblik nog geen der par tijen er toe kan besluiten, den strijd met alle beschikbare krachten tot het ver schrikkelijke bloedbad te brengen, dat allen bij het uitbreken van dezen oorlog verwacht hebben. De Noorsche regeering heeft onver wacht de puzzle Van de City of Flint op gelost, de Duitsche prijsbemanning geïn terneerd, het schip aan den Amerikaan- schen kapitein terug gegeven en het eeni ge dagen gastvrijheid in een Noorsche haven verleend. Dat heeft in de geheele wereld groote voldoening gewekt, niet het minst in Amerika, waar de avonturen van dit Amerikaansche koopvaardijschip met spanning gevolgd werden. Rusland kon er niet toe komen, de Duitschers van boord te halen, maar men zal daar door de zeer gereserveerde hou ding van Amerika ongetwijfeld verheugd zijn geweest toen het veelbesproken schip de haven van Moermansk weer had verlaten en Rusland dus geen verant woordelijkheid droeg voor zijn verdere avonturen. In Duitschland zag men belangstellend uit naar de binnenkomst van het schip in een Duitsche haven en de Britsche admi raliteit scheen eenigszins huiverig om het vaartuig met geweld in beslag te nemen omdat men vreesde, dat de Duitsche prijs bemanning het in dat geval eerder tot zinken zou brengen dan het in handen van den vijand te laten. Thans heeft Noorwegen de bemanning geïnterneerd en nu het schip weer onder Amerikaansche vlag vaart mag men aan nemen, dat Britsche oorlogsschepen wel voor een veilige vaart zullen zorgen, zoo dra het uit de haven van Bergen is ver trokken. Men begrijpt intusschen de veront waardiging in Duitschland over het op treden van een kleinen neutralen staat, die het gewaagd heeft de Duitsche plannen op een dergelijke wijze te dwarsboomen en tevens de groote voldoening in Amerika, waar algemeen het optreden der Noorsche regeering als een moedige en volkomen wettige daad wordt beoordeeld. Noorwegen ligt heel wat dichter bij Duitschland dan bij Amerika. Het heeft daarom niet veel aan de Amerikaansche sympathie als Duitschland besluit revan che te nemen, en men mag zeker ver wachten, dat van dit oogenblik af de Duitsche duikbooten in de Oostzee en elders de Noorsche vrachtschepen met weinig consideratie zullen behandelen. Verder zal men zich in Duitschland wel hoofdzakelijk tot protesten bepalen, want men heeft er de handen meer dan vol om nog openlijk oorlog te zoeken met de Scandinavische staten, welker gebied voor de ontplooiing van den Duitschen oorlog van geen beteekenis is. Duitschland heeft er niet de minste be hoefte aan, dat het Scandinavische blok in den oorlog wordt betrokken en men is er ook allesbehalve op gesteld, dat Rus- "land aan Finland den oorlog zal verklaren, al zou men ter wille van de noodge dwongen DuitschRussische vriendschap dan waarschijnlijk ook niet tusschen- beiden komen. Of het tusschen Rusland en Finland inderdaad zoover zal komen is een vraag, die waarschijnlijk ontkennend kan wor den. beantwoord. Want als de Russische regeering werkelijk de militaire plannen had welke de Prawda onthuld heeft, zouden de FinschRussische onderhande lingen, welke Zaterdag in Moskou hervat zijn, een geheel ander verloop hebben genomen. De omstandigheid, dat zij niet werden afgebroken, dat de Finsche gede legeerden zich opnieuw met Helsinki in verbinding stellen en dat men daar den toestand iets hoopvoller begint te bekij ken, mogen als bewijs dienen, dat de cor- date houding van Finland wel oorzaak zal wezen dat de Russische aanvallen meer uit woorden dan uit daden zullen bestaan.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1939 | | pagina 1