DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Hitier aan een aanslag ontkomen. in München Het aanbod der goede diensten. Halifax en het bemiddelingsaanbod. Een aanslag op Hitier. No. 265 Dit nummer bestaat uit twee bladen. Directeur? C. KRAK. Donderdag 9 November 1939 141e Jaargang Zes dooden, ruim zestig gewonden. Fransche legerberichten. Het Duitsche legerbericht. De algemeene toestand. Duitschland capituleert niet. I ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GFWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0 25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N V. Boek- en Handelsdruk kerij v/1». HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Het belangrijkste bericht van heden is, dat de Duitsche Führer gisteravond ontsnapt is aan een aanslag op zijn leven. Er werd in de Bürgerbraukeller te München gisteravond een herden kingsplechtigheid van oud-strijders gehouden, waar Hitier een groote rede heeft gehouden, waarin hij deed uitkomen, dat Duitschland niet zal capitu- leeren en dat men zelfs op vijf jaar oorlog heeft gerekend. Duitschland aldus de heer Hitier is onoverwinnelijk en behoeft niet bevreesd te zijn voor een tekort aan levensmiddelen en grondstoffen, om dat deze in voldoende mate kunnen worden aangevoerd. Vroeger dan vermoed werd, heeft de Führer de zaal verlaten en na zijn vertrek volgde de ontploffing, welke in geheel Duitschland en natuur lijk in de geheele wereld groote sensatie gewekt heeft. Wat hieruit weer zal voortkomen, is op het oogenblik niet te voorspellen. De eerste Duitsche persstemmen laten reeds blijken, dat men waarschijn lijk van algemeene blijdschap over de mislukking van den aanslag zal ge tuigen en de beteekenis van den Führer nog eens in het licht zal stellen. Het is vanzelfsprekend, dat men de aanstichters in Engeland zoekt en een wraakcampagne zal zeker niet uitblijven. Het Nederlandsch-Belgische aanbod van goede diensten wordt in de wereldpers druk besproken. Men beoordeelt het algemeen als een zij het wellicht noodgedwongen goede daad, maar betwijfelt ten sterkste of het op dit oogenblik eenig resultaat zal hebben. De staatshoofden van de Scan dinavische rijken hebben telegrafisch hun instemming met deze vredesactie betuigd. In tegenspraak met de Duitsche beschuldigingen, dat hij het bemiddelings aanbod van Nederland en België kende toen hij in zijn radiorede het Engel- sche oorlogsdoel uiteenzette, heeft minister Halifax verklaard, dat zijn rede was opgesteld zonder dat hij van eenig vredes-initiatief heeft kennis ge dragen. Het Duitsche Nieuwsbureau meldt: De Führer is gisteren ter gelegenheid van de herdenkingsplechtigheid der oude strijders voor een kort bezoek in München aangekomen. In plaats van partijgenoot Hess hield de Führer zelf in München de toespraak. Aangezien de staatszaken den Führer dwongen nog in den nacht met een specialen trein naar Berlijn terug te keeren, verliet hij vroeger dan oor spronkelijk bepaald was den Bürger braukeller en begaf zich naar het sta tion in den daar gereedstaanden trein. Kort na het vertrek van den Führer ontstond in den Bürgerbraukeller een ontploffing. Van de nog in de zaal aan wezige oude strijders der beweging werden er 6 gedood en ruim 60 ge wond. De aanslag, waarvan de sporen wij- ren op buitenlandsche aanstichting, beeft in München onmiddellijk een fanatieke verontwaardiging gewekt. Voor het ontdekken van den dader is een belooning van 500.000 R. M. uitge schreven. Verscheidene personen zijn gear resteerd. Stefani meldt nader uit München: k werkzaamheden in den Bür gerbraukeller zijn reeds afgeloopen. Het schijnt, dat een helsche machine tij- ns de redevoering van Hitier op het dak Van bet gebouw was geplaatst en dat het uurwerk op 21 uur 22 was gesteld. Hitier was tien minuten te voren met zyn gevolg vertrokken en heeft een uur ,er bennis gekregen van den aanslag op e station Trechtlinger, waar zijn speciale b-em stilhield. De leider van de Gestapo heeft zijn din rVanser °Pdracht gegeven de lei- g van het onderzoek op zich te nemen. r 2'Jn speciale maatregelen genomen gen vreemdelingen ri e bladen schrijven de organisatie van aanslag toe aan Engeland. WerH°r den eersten keer sinds 3 September slae 6n de staHslichten direct na den aan- £eL°kntst0ken, beneinde de daders de mo- cinu te ontnemen in het donker te ntvliichten. Slachtoffers geen bekende per sonen. j)^VTarRVan welingelichte zijde door het geenhL'uW°rdt medegedeeld, bevinden zich fer. ekende personen onder de slachtof- :ers van den aanslag. Groote belangstelling in de Lon- densche bladen. De Mün„.aanslag in de Bürgerbraukeller te de i neemt meer ruimte in beslag in devoBH °C"le ochtendbladen dan de re- ning d"n§ van Hitier welke naar de raee- bevat "u" ^ikelenschrjjvers niets nieuws opdrarht ulve de onthulling dat Göring den du ëekregen een oorlog voor van vjjf jaar voor te bereiden. Het legerbericht van gisteravond luidt: Normale activiteit aan het front. Het legerbericht van den ochtend van den negenden November luidt: In den af geloopen nacht toegenomen activiteit aan het geheele front. Verkenningen en vinni ge plaatselijke gevechten met name tus- schen Moezel en Saar. Het opperbevel van de weermacht maakt bekend: In den loop der beide laatste dagen werden zoowel ten Z.W. van Saarbrücken als ten Z.W. van Pirmasens vijandelijke aanvallen van een tot twee compagnieën tegen onze gevechtsvoorposten aan de Duitsch-Fransche grens afgeslagen en bij den tegenaanval verscheiden gevangenen gemaakt. Overigens, behalve een wat levendiger activiteit der artillerie, geen bijzondere gebeurtenissen. Het aantal der op 7 November neerge schoten vijandelijke vliegtuigen is van 5 tot 7 gestegen (waaronder een Britsch). Op 8 November werden twee Fransche vliegtuigen omlaag geschoten. Twee vijan delijke kabelballons werden door Duit sche jagers neergehaald. Een Duitsch vliegtuig wordt vermist. De Britsche admiraliteit deelt achteraf mede ,dat een Britsche duikboot is ver loren gegaan. VAN HET WESTELIJK FRONT. Reuters speciale correspondent bij de Britsche luchtmacht ergens in Frankrijk meldt, dat de Engelsche vliegers verklaren gister achter de Maginot-linie een Duitsch verkennings-bombatdementsvliegtuig van het type Dornier te hebben vernietigd na een hevig gevecht. Binnen een uur zag men van een geheim Engelsche vliegveld drie afzon derlijk vliegende Dorniertoestellen. Zij wer den beschoten door het Fransche afweerge schut en door Engelsche jagers aangevallen. Een der Duitschers werd neergeschoten en kwam midden in een dorp terecht. De drie inzittenden kwamen om het leven. Reactie in de Duitsche bladen. Het 12 Uhr Abenblatt schrijft, dat het geen twijfel lijdt, dat den Engelsche gehei me dienst de hand in het spel heeft. De heeren in Engeland hebben zich dit maal evenwel grondig verrekend. Met de staatsvijanden in Duitschland, die meenen in dienst van der Secret Service hun misdadig spel te kunnen spelen zal nu met Duitsch grondigheid een hartig woord worden gesproken. Commentaar van „Deutscher Dienst". Deutscher Dienst schrijft: Toen wij het bericht ontvingen stokte onze adem. Toen evenwel doorstroomde ons een gevoel van onzegbaren dank aan de voorzienigheid. De Führer leeft. In eerbied nijgen wij ons voor djeongste dooden der beweging. Zij stierven in den waartsen zin des woords voor den Führer. Hem wilde men ver moorden, omdat men meende daarmee Duitschland in het hart te kunnen treffen. Een ding weten wij: de aanstichters, de geldgevers, degenen die tot een zoo af schuwwekkende gedachte in staat zijn, dat zijn dezelfde, die reeds steeds met sluip moord in de politiek hebben gewerkt: Het zijn de agenten van de Secret Service. Ach ter hen staan de Britsche oorlogsophitsers en als oorblazer Juda. Wanneer een ge beurtenis de vastbeslotenheid van de Duit sche staatsleiding, de onwrikbare wil van het Duitsche volk, te overwinnen, de trouw van elk onzer tot den Führer zou kunnen doen toenemen, dan zou dit zeer zeker deze poging tot moord op Adolf Hitier zijn.. Halverwege blijven wij niet staan dat is de eed aan de baar der dooden. Wanneer wij tot toe nog consideratie hebben gehad met Staatsvijanden dan zal het wel duidelijk zijn, dat van van daag af met hen zoo zal worden ge handeld, dat van hun zijde het leven en de veiligheid van natlonaal-socialis- ten niet meer kunnen worden bedreigd. Sujetten, die voor Engelsch goud tot misdaad overgaan, zal men in de toekomst anders dan tot nu toe behandelen wanneer het oog op den vijand is gericht, moet de rujf vrij zijn. Engeland moge het zich voor gezegd houden dat wij vastbesloten zijn thans den vijand niet uit het oog te ver liezen. Wij weten na dezen daad: Het gaat om het geheeL DUITSCHE RESERVISTEN ONDER DE WAPENEN GEROEPEN. Volgens een bericht van den correspondent van Politikente Berlijn zijn verlof gangers van alle categorieën der weermacht telegrafisch opgeroepen. Deze oproepingen hebben de geheele week plaats gevonden. Het betreft troepen, welke na de harde campagne in Polen verlof had den gekregen. Officieren der Duitsche luchtmacht, die het in Polen zoo zwaar te verduren hebben gehad, hebben ook eenig verlof gehad. Zij zijn nu persoonlijk opgeroepen en zelfs uit de restaurants gehaald met de opdracht direct met den eersten trein naar hun esca drilles te vertrekken. Een groote ambu- lancetrein van ongeveer 70 wagons, welke op het station van Potsdam onder stoom stond, is Maandag vertrokken. DE FINSCH-RUSSISCHE ONDERHANDELINGEN. De nieuwe instructies voor de onderhan delaars te Moskou zijn door den president der Finsche republiek bekrachtigd. Men is van meening, dat tijdens de laatste bespre kingen in de Russische hoofdstad een grond slag voor onderhandelingen gevonden is. DE OSLO-CONFERENTIE. De vertegenwoordigers der Oslo-staten hebben hun vergaderingen beëindigd. Een woordvoerder van het Deensche departement van buitenlandsche zaken heeft tegenover een vertegenwoordiger van Reuter verklaard, dat geen communiqué zal worden uitgegeven. Hij zeide: „technische kwesties, die van belang zijn voor de neutrale mogendheden", zijn behandeld. MILITAIRE MAATREGELEN VAN GERINGEN OMVANG IN BELGIE. In het kader van de sinds het uitbreken van den Europeeschen oorlog getroffen defensiemaatregelen zijn in België in de af geloopen 24 uur een aantal gemobiliseerden, die met verlof waren, en tevens een aantal nog niet gemobiliseerde reservisten opgeroe pen. De effectieven, welke bij dezen maat regel zijn betrokken, zijn echter geenszins omvangrijk. Het aantal van gevorderde autobussen en andere voertuigen is even redig aan dat van de opgeroepen troepen. DE TURKSCHE NAT. VERGADERING RATIFICEERT HET PACT. De Turksche nationale vergadering heeft gister eenstemmig het pact van wederzijd- schen bijstand met Frankrijk en Groot-Bri- tannië geratificeerd. Er is een aanslag op Hitier gepleegd. Even nadat in den voornacht het bericht was doorgekomen, dat de Führer, na afloop van zijn rede, München in een extra-trein had verlaten, alarmeerde onze telex voor een belangrijke mededeeling, welk alarm gevolgd werd door het bericht van den aan slag op Hitier. In den Bürgerbrau-Keller heeft na zijn vervroegd vertrek een ontploffing plaats gehad, waardoor er van de daar nog aanwe zige oud-strijders zes gedood en ruim zestig gewond werden. Tegelijkertijd met het bericht over den aanslag werd er melding van gemaakt, dat er in München een fanatieke verontwaardi ging heerschte, dat er sporen waren, welke op een buitenlandsche aanstichting wijzen en dat er een half millioen rijksmark voor het vinden van de daders is uitgeloofd. Wat zal het gevolg van een dergelijken aanslag zijn? Het zal waarschijnlijk een Duitsche ma nifestatie worden waarin blijdschap over de mislukking van dit complot wordt geuit, waarbij het Duitsche volk dan een onge zochte gelegenheid heeft van zijn trouw aan den Führer te getuigen. Het zal tegelijkertijd wel een groote Duit sche betooging tegen „het perfide Engeland en zijn handlangers" worden en tot een nog krachtiger oorlogsactie kunnen leiden. Wat er nog meer uit kan voorkomen zal dezer dagen moeten blijken. Het is vanzelfsprekend, dat ook 't aanbod der goede diensten van de staatshoofden van Nederland en België een der meest de aandacht trekkende berichten is geweest welke de wereldpers in verband met den oorlog kon vermelden. Hoe daarop in het algemeen de reactie zou zijn was reeds dadelijk te voorspellen. Men zou natuurlijk zijn sympathie uiten over de gevoelens in twee kleine neutrale staten waar men meer dan ooit naar vrede er. vriendschap verlangt en men zou zich ook even met verbazing afvragen waarom de staatshoofden op dit oogenblik een be sluit hebben genomen waarvan zij kort gele den de overbodigheid konden constateeren Het antwoord daarop ligt voor de hand. Dat dit aanbod werd gedaan is niet om dat. de tijd daarvoor op het oogenblik zoo bijzonder gunstig zou zijn. In Amerika heeft men na wekenlange heftige debatten eindelijk de wijziging van de neutraliteitswet voor elkaar gekregen en het wapenembargo opgeheven. Het is te be grijpen, dat de wapenfabrieken en in het bijzonder de vliegtuig-industrie zich reeds voorbereid heeft op groote bestellingen en alles in gereedheid is gebracht om zooveel en zoo snel mogelijk te kunnen afleveren. De Amerikaansche industrieelen hoe ont nuchterend het ook klinken moge hebben op het oogenblik geen behoefte aan een plotselingen wapenstilstand en nog minder aan een vrede en het is zelfs de groote vraag of zij, die met inspanning van alle krachten het wapenembargo uit de wet hebben kunnen lichten, niet min of meer gedesillusionneerd zouden zijn als plotseling bleek, dat al hun moeite tevergeefs was ge weest. Het Amerikaansche volk zelf zal natuur lijk in overgroote meerderheid een spoe- digen vrede toejuichen, maar het is alweer de vraag of men zich daar voldaan zou ge voelen wanneer men niet de zekerheid had, dat Engeland en Frankrijk de idealen waarvoor zij in den strijd gingen, konden verwezenlijken. Dat men in Engeland en Frankrijk met waardeering, maar overigens weinig ent housiast, van het aanbod van goede diensten heeft kenm. Oenomen, was eveneens te ver wachten. Men heeft daar de krachten van het geheele land op elk gebied gemobili seerd, men heeft kostbare voorbereidingen getroffen en nu men eenmaal tot den krijg heeft besloten zal men de steigers niet meer afbreken voor men het huis gebouwd heeft. Het is alleen de groote vraag of dat huis niet veel te groot van opzet is, ja, zelfs, of men niet bezig is er min of meer een lucht' kasteel van te maken. Want een wereld van eeuwigdurende vrede en vriendschap als lord Halifax in zijn laatste rede als Enge- lands oorlogsdoel heeft geschilderd, is zoo onmenschelijk mooi, dat men zich onwille keurig afvraagt hoeveel geslachten er nog zullen komen en gaan eer een dergelijke ideale toestand in Europa verkregen zal worden. Men is er in Engeland zelf van overtuigd, dat men zooiets in samenwerking met de tegenwoordige Duitsche regeering niet tot stand zal kunnen brengen, en blijkbaar zelfs niet met een vrijwillig gekozen andere om dat in Engeland zelf al de meening werd uitgesproken, dat alleen een overwonnen Duitschland deze eischen zou kunnen en moeten aanvaarden. In Italië is men voor het aanbod van goede diensten zeer geïnteresseerd, maar men is daar heel goed in staat om te begrijpen, dat het op dit moment vrijwel geen kans van salgen kan hebben. Ook daar, evenals in andere landen, ziet men de poging tot bemiddelen meer als een uiting van groote ongerustheid over de naaste toekomst dan als een spontaan opge komen drang om den verschrikkelijken krijg tot een voor allen aanvaardbare oplos sing te brengen. Nederland en België, zoo wordt vrijwel overal betoogd, zien den grooten Duitschen buurman hun grenzen naderen. Hij heeft wel verzekerd, dat hij die grenzen te allen tijde zal eerbiedigen, maar de geschiedenis van de laatste jaren heeft meer dan eens bewezen, dat plechtig afgelegde beloften zoo nu en dan wel eens geschonden wor den als men tot de overtuiging komt, dat het moreele recht onvoordeeliger is dan het recht van den sterkste. Duitschland zoo wordt algemeen be toogd is een onberekenbare factor en nu de strijd aan de Siegfried- en de Maginot- linie vrijwel is vastgeloopen en de geal lieerden van geen vrede willen weten wan neer deze niet duidelijk aantoont, dat Duitschland gecapituleerd heeft, is het be grijpelijk, dat men van Duitsche zijde alle krachten zal inspannen om zich te hand haven. Er is geen enkele zekerheid, dat een voor zijn leven vechtend Duitschland rekening met kleine neutrale staten zou houden wan neer deze zijn actie op de een of andere wijze in den weg zouden staan. En aldus de steeds in aantal groeiende pessimisten is er dus ook geen waarborg, dat vandaag of morgen aan de Belgische of aan onze grenzen niet een doorbraak kan worden ge forceerd. Natuurlijk zou Duitschland daar door de sympathie van alle weldenkende staten verliezen, maar men zou dat in Duitschland vrij onverschillig kunnen opne men omdat men van deze sympathieën toch nooit zeker is geweest en zich ten slotte al tijd op de militaire noodzaak zou kunnen beroepen. Wij behoeven geen grooter bezorgdheid te wekken dan noodzakelijk is als wij hier ver kondigen wat iedereen weet, namelijk, dat men in Nederland en vooral in België over het toekomstig verloop van den strijd niet heelemaal gerust is. Men heeft aan alle oorlogvoerenden verzekerd, dat men in alle opzichten neutraal zal blijven, maar wij heb ben al eens eerder laten uitkomen, dat de neutralen, en vooral de kleine neutralen, altijd tusschen hamer en aambeeld zitten. En alleen al het feit, dat wij ons noodge dwongen aan de Engelsche voorschriften in zake de contrabandebepalingen onderwer pen, heeft in Ditschland tot een voor ons zeer onaangename reactie geleid. Men was juist voor het bekend worden van het aan bod van goede diensten in de Duitsche pers een campagne tegen Nederland en België begonnen, men heeft zich daarin afgevraagd of wü eigenlijk nog wel neutraal zijn te noe men en omdat er voor elke grensschendihg een reden moet zijn of een reden moet ge zocht worden, is b<^ volkomen te begrijpen, dat men hier en in België de verontwaardi ging van de Duitsche pers buitengewoon on aangenaam en zelfs verontrustend vindt. Daartegenover staat, dat er tot dusver nog geen enkel bewijs is en zelfs geen enkele aanwijzing, dat Duitschland inderdaad zijn woord ten opzichte van de Belgische en Ne- derlandsche neutraliteit zal breken. Wij kunnen slechts hopen, dat men daar, na alles wat er vroeger gebeurd is, de wereld thans niet alleen door woorden maar ook door daden zal toonen, dat de bezorgdheid van Engeland over toekomstige Duitsche agres sieplannen volkomen ongegrond is. Intus- schen is uit de rede welke Hitier gisteravond in München heeft gehouden, wel gebleken, dat men ook in Duitschland niet verwacht, dat het aanbod van de goede diensten op dit oogenblik succes .zal hebben. Duitschland aldus de heer Hitier gelooft niet, dat de oorlog vijf jaren zal kunnen duren maar men houdt daar toch rekening met een dergelijken tijdsduur en is er van overtuigd, dat deze sterke staat nimmer zal capituleeren. En zoo zal dus ook het thans losgelaten vredesduifje na wat doelloos rondfladderen weer in zijn hokje terugkomen in afwach ting van gunstiger tijden, waarop de wereld waarschijnlijk nog lang zal kunnen wach ten. Zie verder Buitenand pas. 2, 2e blad.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1939 | | pagina 1