DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Engeland blijft onze neutraliteit eerbiedigen. Duitschland zal de Engelsche heerschappij vernietigen. Wat is het Britsche oorlogsdoel? Vrijdag 17 November 1939 l4le Jaargang SIKORSKI SPREEKT AAN Fransche legerberichten. NOENMAAL VAN BUITEN- LANDSCHE PERS. ENGELAND BLIJFT ONZE NEUTRALITEIT EER BIEDIGEN. Sir John Simon over de vredes bemiddeling. De olgemeene toestand. Men moei het oorlogs doel hunnen begrijpen. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—, franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DER GFWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0 25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. No. 272 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Sir John Sinion, de Britsche kanselier van de schatkist, heeft gister in het Lagerhuis een rede gehouden in plaats van den heer Chamberlain, die wegens ziekte nog niet aanwezig kon zijn. Hij heeft daarbij de voornaamste gebeurtenissen de revue laten passeeren en er aan herinnerd, dat de heer Hitier in zijn rede te München misleidende verklaringen over de Britsche politiek heeft afgelegd en dat de Duitsche propaganda de antwoorden der geallieerden op het vredesinitiatief als een weigering tot toenadering heeft gekenschetst. Daardoor was z.i. wel te verwachten, dat Duitschland de deur zou sluiten, waardoor men niet tot een bevredigende regeling zou kunnen komen. De kanselier heeft er met voldoening op gewezen, dat Duitschland althans opnieuw de verzekering heeft gegeven, dat het de Nederlandsche en de Bel gische neutraliteit zal respecteeren. Engeland zal dit vanzelfsprekend doen en ten opzichte van een bedreiging der kleine neutrale staten is er dan ook een ontspanning gekomen, waarover de Britsche regeering zeer voldaan is. Het Duitsche Nieuwsbureau heeft een verklaring gepubliceerd waarin een geheel andere opvatting tot uiting komt. Het D.N.B. acht het trouwens overbodig de kwestie langer te bespreken en zegt, dat thans uitsluitend nog het feit op den voorgrond staat, dat Duitschland den oorlog zal voort zetten to' de Britsche heerschappij is vernietigd. In het Lagerhuis en het Hoogerhuis hebben respectievelijk Attlee en Snell op een duidelijke formuleering van het Britsche oorlogsdoel aan gedrongen. De buitenlandsche persvereeniging heeft gister te Londen een noenmaal aangericht ter eere van generaal Sikorski, den Poolschen minister-president, die bij deze gelegenheid een rede heeft uitge sproken. Het legerbericht van gisteravond luidt: Plaatselijke activiteit van patrouilles. Het Fransch legerbericht van hedenoch tend luidt: Kalme nacht aan het geheele front. Sikorski De nieuwe regeering, zoo heeft hij o. a. gezegd, heeft geen andere taak, dan ge trouw te blijven aan hen, die gevallen zijn opdat Polen in eer en waardigheid kan leven. Vervolgens uitweidende over de deli cate taak van de internationale pers, zeide Sikorski o. a.: het wordt meer en meer duidelijk voor eiken objectieven ^aarnemer, dat wij gekomen zijn op een keerpunt van de geschiedenis, waarop de menschheid moet kiezen tusschen de twee Vormen van collectief bestaan, welke de gereld zich betwist, t. w. die waarvan het 'tsche gemeenebest, het Fransche rijk de Vereenigde Staten van Amerika de istorische uitdrukking zijn en de andere, vaarvan de bezetting van Oostenrijk en sjecho-Slowakije en vervolgens de dub- e mvasie van Polen ons het voorbeeld «ogeven hebben. Geen Pool, die op het ogenblik niet weet, dat er alleen maar n vrij Polen kan bestaan in een hecht ^mfS°lideerd Europa. Een Europeesche "idariteit zal vroeg of laat in een ge- stafnSC^ap van vrÜe» onafhankelijke zal en' a^e ^an<len vereenigen, welke het E °PVOeren tot het bewustzijn van een dip 0PeeschBn burgerzin. Dat rechtvaar- se, eensgezinde Europa moet Polen uit öe asch doen herrijzen. viiavLfH heeft niet tevergeefs tegen twee onrlc gestreden. Zijn bejegening wekt Ver de ^schaafde volkeren zulk een Ee "twaardiging, dat het menschelijk beari6(1 za' worden opgewekt tot het js Van solidariteit in het noodlot. Er F>«, 6 s een front en daarvan vo polen een front en daarvan vórmt n°g altijd de oostelijke sector. BR1TSCH SCHIP TOT ZINKEN GEBRACHT. Uit Kaapstad wordt gemeld: Het bureau van den marinestaf deelt mede, dat het Britsche stoomschip ,,Scala-Shell" (706 ton) door een Duitschen aanvaller tot zin ken is gebracht in de Portugeesche terri toriale wateren ter hoogte van Zabora ongeveer 300 k.m. ten noordoosten van Lourenco-Marques. Over de identiteit van den aanvaller zijn geen nauwkeurige inlichtingen beschik baar, maar volgens berichten uit Durban was het een schip van ongeveer 10.000 ton, wellicht een gewapende koopvaarder. De ondergang van de „Scala Shell". Nader wordt gemeld: Er hebben geruch ten de ronde gedaan, volgens welke de „Scala Shell" door een vestzakslagschip tot zinken zou zijn gebracht, doch in ge zaghebbende kringen kent men daaraan geen waarde toe. Onmiddellijk nadat de aanval bekend was geworden, is de scheep vaart door het omroepstation te Lourenco Marqués gewaarschuwd. Volgens een te legram uit Lourenco Marqués kreeg de bemanning van de „Scala Shell" ver gunning aan land te gaan, behalve de kapitein, die gevangen werd genomen. Een vliegtuig-bestuurder, die gisteren te Lourenco Marqués was aangekomen, bracht het eerste nieuws over den aanval. Hij vertelde een stoomschip in zinkenden toestand te hebben gezien. De bemanning bevond zich aan de kust. Uit Johannesburg wordt gemeld: Een officier, van de vlootcontróle te Durban heeft gisteravond verklaard, dat het schip dat ten noordoosten van Lourenco Mar qués vergaan is, de Africa Shell was en niet de Ccala Shell. Verwijzende naar het Britsche antwoord op het vredesinitiatief van Nederland en België, zeide John Simon, de kanselier van de schatkist, die den heer Chamber- lan verving, gister in het Engelsche Lager huis:: de misleidende verwijzingen naar de politiek van de Britsche regeering in de redevoering van den Duitschen rijks kanselier op 9 November j.1. te München, alsmede de verkeerde voorstelling door de Duitsche propaganda van de antwoorden van Engeland en Frankrijk, alsof deze een afwijzing zouden beteekenen van het Ne- derlandsch-Belgische vredesinitiatief, wa ren geen aanduidingen, dat het Duitsche antwoord waarschijnlijk de deur zou openen naar een vreedzame en bevredigen de regeling. Verwyzende naar het antwoord van Duitschland op het initiatief van koningin Wilhelmina en koning Leopold zeide Simon: „De Britsche regeering is in elk opzicht voorne mens, overeenkomstig de consequente politiek van Engeland, de neutraliteit van Nederland en België te blijven eerbiedigen. Voortgaande zeide Simon: „De vorige week is ook gekenmerkt geweest door een terugkeer van geruchten over agressieve bedoelingen van Duitschland jegens Ne derland of België. De aanwezigheid van groote con centraties Duitsche troepen aan de grenzen van Nederland en Bel gië, en de opening eener dreigende campagne in de Duitsche pers, waren een maar al te bekende aanduiding voor de wereld, welke gewend is ge raakt in dergelijke teekenen een onmiddellijken voorlooper ie zien van een Duitsche invasie. Hoewel men zich derhalve niet kon verbazen over den algemeenen tegen zin, welken de geheele wereld aan den dag legde, om de geruststellende ver- De besprekingen welke ik de laatste dagen daarover gehad heb, hebben mij bevestigd, dat de regeeringen van Polen en van Engeland het volkomen eens zijn, wat de gestelde doeleinden en de te ge bruiken middelen betreft. Het Poolsche leger hergroepeert zich in Engeland en in Frankrijk. Onze marine eenheden werken reeds met de Britsche marine samen. Over eenige maanden zul len Poolsche eenheden in de lucht en te land zich scharen bij de gelederen der geallieerden. Mijn vertrouwen en hoop in het lot van solidariteit der westelijke democratieën is niet beschaamd. En met des te meer overtuiging geloof ik daarom aan de overwinning van Groot-Britannië, Frankrijk en Polen. Die overwinning moet de triomf worden van gerechtigheid en recht. Zie verder Buitenland pag. 1» 3e blad. De heer Chamberlain heeft jicht en dat is een lastige kaal. Hij kon nu niet, ais gewoonlijk, zijn wekelijksche verklaring in het Lagerhuis afleggen, maar gelukkig zijn er nog meer verantwoordelijke staatslieden in Engeland, zoodat Sir John Simon, de kanselier van de schatkist, hem ditmaai heeft vervangen. Het belangrijkste van zijn redevoering' althans voor ons was, dat hij de positie van Nederland en België ter sprake heeft gebracht en daarbij nogmaals plechtig be loofd heeft, dat Engeland de neutraliteit van deze kleine staten te allen tijde zal eerbie digen. Uit zijn redevoering blijkt wel, dat men er de vorige week niet zoo zeker van ge weest is, dat ook Duitschland te dezen op zichte zijn woord zou houden. Men schijnt eenigszins verontrust te zijn geworden door de sterke Duitsche troepen concentratie aan onze grens, welke' samen vielen met een dreigende perscampagne en men weet van eenige voorbeelden uit het verleden, dat men daaruit alle mogelijke verrassingen kan verwachten. Toch aldus Simon heeft men in En geland allerminst het verlangen gehad de beteekenis van de onrustbarende berichten te overdrijven en hij sprak zijn groote be vrediging uit, zoowel over de officieele Duitsche verklaring, dat de Nederlandsche en Belgische neutraliteit geëerbiedigd zal worden, als over de radiorede van minister De Geer, welke beide de noodige ontspan ning in den internationalen toestand ge bracht hebben. Attlee, de leider van de oppositie, heeft er zijn teleurstelling over uitgesproken, dat de Duitsche regeering het aanbod der goede diensten heeft verworpen, maar hij bleek daarnaast te beseffen, dat de omschrijving van het Engelsch-Fransche oorlogsdoel zoo danig was geweest, dat er na de bekendma king daarvan voor Duitschland niet veel meer te verklaren overbleef. Er bestaat, zoo heeft hij gezegd en het is goed dat dit ook in het Britsche parle- Sir John Simon klaringen van zuiver algemeenen aard, die door Duitschland waren af gelegd, op haar nominale waarde te aanvaarden, kon er aan den anderen kant nergens eenig verlangen bestaan, allerminst in Engeland, de beteekenis van deze berichten te overdrijven. Vervolgens refereerde Simon aan de officieele Duitsche verklaringen over het voornemen de neutraliteit van Neder land en België te eerbiedigen, alsmede aan de radioredevoering van den Neder- landschen minister-president. Hij voegde hieraan toe: de ontspanning, welke op deze verklaringen is gevolgd, was een be vrediging voor de Britsche regeering. Andere gebeurtenissen in de laatste veertien dagen hebben de positie der ge allieerden versterkt. Zoo hebben de Ver. Staten door hun recente wetgeving ons het recht teruggeven overvloedige voorraden aan te koopen, welke zij bij machte zijn ons aan te bieden. Een minder bevredi gende gebeurtenis was de feitelijke mis lukking der onderhandelingen tusschen de regeering van Rusland en Finland. Refereerende aan het bezoek van den Poolsche minister-president zeide Simon: Het was ons een genoegen generaal Sikorski hier welkom.te heeten, ons con tact te vernieuwen met Zaleski en met hem de maatregelen te bespreken, welke ondernomen worden, om afdeelingen van alle Poolsche strijdkrachten in staat te stellen zich te scharen bij de oorlogsonder neming van de geallieerden tegen Duitsch land. Het bezoek van Paul Reynaud, den Fran- schen minister van financiën, besprekend, zeide Simon dat men het op vele punten volkomen eens bleek te zijn. De vertegen woordigers van de dominions en van Indië hebben alle aspecten van den oorlog be sproken. Er zullen snellere konvooien worden gevormd, en daar er meer vaartuigen voor escorte vrijkomen, zal het aantal konvooien toenemen. De Duitsche koopvaardijschepen blijven voor het grootste deel in hun eigen of in neutrale havens. De verrichtiijgen te land bleven door het slechte weder beperkt. Het Britsche expeditieleger bleef de ver dediging in zijn sector verbeteren. Alvorens zijn uiteenzetting in het Lagerhuis over den internationalen toe stand te beginnen, heeft sir John Simon medegedeeld, dat groote verbetering is ingetreden in de aandoening van jicht van den heer Chamberlain. Attlee aan het woord. Na sir John Simon was het woord aan den leider der oppositie, die zeide: Wij al len betreuren het, dat de pogingen van de twee monarchnn der lage landen, den vrede te herstellen, zoo vierkant door de Duitsche regeering zijn verworpen. Wij hopen allen even zeer, dat deze vreedzame volkeren niet bij den oorlog zullen worden betrokken. Attlee sloot zich aan bij het welkom, dat bereid is aan de Poolsche ministers en aan den heer Reynaud .alsmede aan de verklaring over de besprekingen met de vertegenwoordigers der dominions. Hij vroeg of er bespreJ ingen ge voerd worden met de dominions en Frankrijk over de vredesdoeleinden. Er bestaat in dit land vraag naar een nauwKeuriger definitie der doelein den van vrede, naar onze mcening is dit geen vraagstuk, dat wij ter zijde kunnen leggen tot later of tot het einde van den oorlog. De burgers van dit land, en eigenlijk de geheele we reld, wenchen nauwkeurig te weten, waar wij voor vechten, wat voor soort wereld de regeering op het oog heeft, als de oorlog is afgeloopen. Wij allen denken er nu over na, wat voor soort Groot-Britannië uit den oorlog zal te voorschijn komen. Tijdens de debatten aan de opening van de nieuwe zittingsperiode van het Lagerhuis, aldus besloot Attlee, zal er gelegenheid zijn om deze kwestie uitvoerig te bespreken. ment eens duidelijk naar voren gebracht is in Engeland behoefte aan een nauwkeu riger definitie van het oorlogsdoel. Men kan dat niet tot na den oorlog verschuiven. Alle Britten en de geheele wereld willen precies weten waarvoor zij vechten en wat voor een soort wereld de Engelsche regee ring op het oog heeft als de oorlog is afge- Icopen. Trouwens, .ook in het Hoogerhuis heeft men blijkbaar behoefte gevoeld het Engel sche oorlogsdoel scherper te omlijnen, zoo- dat niet meer naar een ideaal Europa ver wezen wordt, terwijl eigenlijk niemand weet hoe dat zal moeten zijn en wanneer men dien idealen toestand zal bereiken. Engeland, zoo heeft Snell, de leider van de Labour-oppositie hier gezegd, moet net Duitsche volk billijke voorwaarden - in het vooruitzicht stellen. Men moet dat volk de verzekering geven, dat zijn land geëerbie digd zal worden, dat de blokkade zoo spoe dig mogelijk zal worden opgeheven en dat het de volledige Britsche medewerking zal krijgen zoodra het den weg naar den vrede kiest. Persoonlijk aldus Snell geloof ik, dat indien' dit aan het Duitsche volk kon worden duidelijk gemaakt, het antwoord onmiddellijk zou volgen en verrassend zou zijn. Het Duitsche Nieuwsbureau laat een ge heel ander geluid hooren en doet uitkomen, dat het tot dusver Engeland is geweest, dat elk vredesinitiatief opzettelijk getorpedeerd heeft. Op hetzelfde oogenblik aldus deze Duitsche verklaring dat men in Den Haag het aanbod der goede diensten deed, heeft minister Halifax de vernietiging van het Duitsche volk als oorlogsdoel geprocla meerd, zoodat de vredesbemiddeling dade lijk onmogelijk werd gemaakt. Minister Churchill hield een haatdragen de en ophitsende rede tegen Duitschland, waama uit de Engelsche en Fransche ant woorden is gebleken, dat men zich als oor logsdoel de verdeeling van Duitschland en de vernedering van het Duitsche volk stelt. Thans aldus het Duitsche Nieuwsbu reau staat er nog maar één feit op den voorgrond en dat is, dat Duitschland den oorlog zal voeren tot de Britsche heer schappij is bezweken. Uit dit alles moge blijken, dat het Neder- landsch-Belgische aanbod van goede dien sten geen enkel practisch resultaat heeft ge had. En toch zal niemand kunnen ontken nen, dat het toch zijn goede diensten heeft bewezen. Het heeft blijkbaar Duitschland doen af wachten welk oorlogsdoel thans door zijn vijanden als een conditio sine qua non naar voren zou worden gebracht en al heeft men in Duitschland dit doel als de verdeeling van het Duitsche rijk en de volkomen over- heersching van het volk gevoeld en elk ant woord daarom overbodig geacht, toch heeft het bemiddelingsaanbod zijn uitwerking niet gemist. Want het heeft eenige vooraanstaande figuren in Engeland doen begrijpen, dat Duitschland dit niet kon aanvaarden als het niet volkomen zou capituleeren. En het heeft hen daarom doen verklaren, dat er niet alleen een voor ieder begrijpelijk oor logsdoel moet zijn, maar dat men allereerst het Duitsche volk moet laten begrijpen, dat Engeland niet naar zijn vernietiging streeft. Niet door het formuleeren van onver vulbare voorwaarden, niet door van haat en wraak getuigende redevoeringen zullen de volkeren tot elkaar kunnen komen. Man nen als Attlee en Snell hebben het begre pen en in beide parlementen hun waar schuwende stemmen laten hooren: er za! een voor ieder begrijpelijk oorlogsdoel moe ten zijn en het Duitsche volk moet de zeker heid hebben, dat men slechts naar een samenwerking streeft, welke geheel Europa ten goede zal komen. In Rusland zet men den zenuwenoorlog tegen Finland voort. Thans wordt uit Mos kou gemeld, dat de Finnen een blad in be slag genomen hebben, dat toenadering tot Rusland bepleitte. Finland zoo vertelt men in Moskou is een anti-Sovjet-propa- ganda begonnen en in alie kringen wordt haat tegen Rusland gepredikt. Russische vliegtuigen hebben verken ningsvluchten gemaakt in het westelijk deel van de Finsche Golf en er zijn ook een paar vliegtuigen boven Finsch gebied gekomen, die, naar men zegt, door den mist verdwaald waren. En de arme Finnen, die er hoegenaamd geen behoefte aan hebben den gevaarlijken beer uit zijn hok te lokken, wachten in angst en vreeze af wat er nu nog verder zal ge beuren en of er weldra niet alleen vliegtui gen maar ook legercorpsen verschijnen, die door den mist per ongeluk over de Fir-che grens marcheer en.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1939 | | pagina 1