DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Talrijke
het
executies er» arrestaties in
protectoraat.
Russische verontwaardiging over de actie
in Finland.
Mijnen en schepen.
No. 275 Dü nummer bestaat uit twee bladen. Directeur: C. KRAK. Dinsdag 21 November 1939
141e Jaargang
De toestand in het
protectoraat.
De algemeerie toestand.
Vreemde vliegers
boven neutraal
gebied.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GFWONE AD VERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0 25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060 Telef 3320, redactie 3330.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
In het protectoraat schijnt het op het «ogenblik rustig te zjjn. maar het
is een rust, welke veroorzaakt wordt door de aanwezigheid van 20.000
gewapende S.S. en S.A.-mannen.
Uit diverse berichten blijkt, dat de Duitschers getracht hebben de on
lusten met groote kracht te onderdrukken. Meer dan 8000 studenten en
leeraren zouden in de hoogescholen en in particuliere woningen gearresteerd
zijn en het aantal executies zou veel hooger zijn dan gemeld werd.
De negen geëxecuteerde studenten zouden de voorzitters van studenten-
vereenigingen zijn geweest. Later zouden vele officieren en manschappen
van de Tsjechische politie gearresteerd zijn.
Na de sluiting der universiteiten is in alle jeugdherbergen in het pro
tectoraat een geheim manifest verspreid, waarin gezegd wordt, dat na de
beloofde cultureele autonomie de Pruisische hiel toegepast werd, die de
Tsjechische gedachte en de nationale gevoelens vertrapte. Het manifest
eindigt met de belofte, dat de jeugd van Bohemen en Moravië den strijd
zal voortzetten.
In Finland schijnt men zich bij de omstandigheden te hebben aange
past, zoodat het leven er weer zijn normale karakter krijgt. Vanuit Moskou
wordt de Finsche regeering verweten, dat zij tijdens de onderhandelingen
met de Sovjet-Unie een felle campagne tegen Rusland gevoerd heeft en
dat Engelsche militairen een actieve rol bij het aanwakkeren der vijand--
schap hebben gespeeld.
Ondanks deze anti-Finsche campagne schijnt het van Russische zijde bij
woorden te zullen blijven. Rusland blijkt met Japan tot een overeenkomst
in het Verre Oosten te willen komen, naar men zegt, om de handen meer
vrij te hebben voor het Westen. Zoover is het intusschen nog niet en het is
te betwijfelen of Rusland tegenover Finland verder zal gaan dan het uiten
van dreigementen.
Het aantal op mijnen geloopen en gezonken schepen is de laatste dagen
ontstellend groot. De storm van Zaterdag op Zondag, welke vele veran
kerde mijnen heeft losgeslagen, zal daarvan wel hoofdzakelijk de oorzaak
zijn geweest.
Havas meldt uit Parijs: Van de Oosten-
rijksche grens wordt gemeld, dat de
Gestapo in het protectoraat bohemen en
Moravië de onderdrukking voortzet. In
den nacht van Zaterdag op Zondag zijn
talrijke arrestaties verricht in studenten
kringen te Praag en Brno, terwijl te Praag
verscheidene officieren en agenten van de
Tsjechische politie zijn gearresteerd.
Dag en nacht reden militaire auto's door
de straten en samenscholingen zijn ver
boden. Aan de grens zijn de Tsjechische
grenswachten vervangen door Duitschers,
het verkeer tusschen Slowakije en het pro
tectoraat is verboden, slechts met een
speciale pas mag men de grens passeeren.
Vele bijzonderheden
„Van de Oostenrijksche grens" wordt het
volgende gemeld: Uit Bohemen gekomen
reizigers verhalen nieuwe bijzonderheden
over de vyf dagen van terreur die Traag
beleefd heeft. Volgens deze reizigers zou het
aantal terechtstellingen veel hooger zijn
dan dat, hetwelk door het Duitsche nieuws
bureau toegegeven is. Men spreekt over
120. Bijna 8000 studenten en Tsjechische
leeraren zouden in den nacht van 16 op 17
November en overdag op 17 November zijn
gearresteerd. De arrestaties werden niet al
leen verricht in de studentenhuizen en col
leges, maar zelfs in particuliere woningen
waar studenten kamers hadden gehuurd.
Voor het meerendeel werden de gevange
nen naar Duitschland vervoerd. De negen
studenten, die op 17 November des avonds
gefusilleerd zijn na een overdag ten uit
voer gelegde razzia in de colleges, werden
niet blindelings gekozen onder degenen die
deelgenomen hadden aan de betoogirigen
van 15 November. Het waren eenvoudig de
voorzitters van alle studentenvereeniginger..
Onder hen bevond zich de zoon va den
vroegeren minister van handel, Matoesek.
Er zijn geen studenten meer in Praag. De
Gestapo heeft zelfs de klinieken en hospi
talen doen ontruimen waar een honderdtal
personen werd verpleegd, voor het meeren
deel studenten die gewond waren tijdens
de troebelen van 28 October en 15 Novem
ber. De families worden in onzekerheid ge
laten en krijgen geen berichten.
Met groote belangstelling hebben wij
Sister kennis genomen van de mededeeling
van den regeeringspersdienst, dat met in-
Sang van hedenmiddag de periodieke ver
loven weer verleend worden en in militaire
kringen zal de voldoening over dat bericht
nog veel grooter geweest zijn.
Want dat beteekent voor hen, die ver van
hun woonplaats militaire diensten verrich
ten, dat zij van tijd tot tijd weer eens naar
huis kunnen, naar vrouw en kinderen, dat
2lj weer eens kunnen genieten van het ge
zinsleven, dat zij zoo lang moesten missen.
Het beteekent ook nog iets anders, dat
voor alle landgenooten van de grootste be
tekenis is.
Het wil zeggen, dat de oorzaak van het
intrekken der verloven niet meer bestaat,
at men dus den toestand minder zorgvol
f' en dat men het directe gevaar, dat ons
edreigd heeft zoo het ons inderdaad
t bedreigd weer geweken acht.
de^et 'S n'et m°gehjk van hieruit te beoor-
w n dat gevaar er werkelijk is ge-
sch ^an Hritsche en Fransche zijde
rin'Jnt men daarvan getuige de redevoe-
j®en van Churchill en anderen volko-
niet °vertu'gd te zÜn. Van Duitsche zijde is
tr Verklaard waarvoor de troepenconcen-
aan °nze grens noodzakelijk is ge-
Verki 6n ^eeft men volstaan met de korte
Van aNrmg' ^at Duitschland de neutraliteit
heeft ^and en België gegarandeerd
houden11 V3n ^an 'S Z'°'1 aan *e
En i
in het °C'1 misschien komt het doordat
rineen Verleden wel meer plechtige verkla-
toCh Van S.een enkele waarde bleken
n0g 8]1 ™en m de kleine neutrale staten
daar n 6s a've gerust en bestaat hier en
neer n°S»Wel deSeIijk de vrees, dat, wan-
doorbr rChland de Maginotlinie niet kan
her vp8 ien' de Dmtsche troepen een zwak-
doortn hedigde time zullen zoeken om een
Dat hii-tS f?rceeren-
lykt uit een mededeeling van gene
raal Guisan, den opperbevelhebber van het
Zwitsersche leger, die betoogd heeft, dat er
geen sprake kan zijn van het naar huis stu
ren van troepen zoolang de onzekerheid
voortduurt over de oorlogsgebeurtenissen in
West-Europa.
Onder de wapenen blijven zoo heeft de
generaal gezegd is een opoffering, maar
deze beteekent niets in vergelijking met wat
een invasie zou kosten indien Zwitserland
het tooneel van den oorlog werd. Het volk
aldus de Zwitsersche opperbevelhebber
moet begrijpen, dat het gevaar iet is
geweken, integendeel, en dat het afdanken
van troepen op het oogenblik dit gevaar
slechts zou kunnen verscherpen.
Het is wel aan te nemen, dat de generaal
dat gevaar uitsluitend van Duitschen kant
ziet en dan mag men de vraag stellen of er
misschien teekenen van bijzondere troepen
concentraties bij de Zwitsersche grens zijn,
dan wel of hij meer in het algemeen heeft
gesproken.
Wanneer dit laatste het geval is en dat
is het meest waarschijnlijk dan is zijn
waarschuwing niet alleen van beteekenis
voor Zwitserland maar ook voor Nederland
en België.
Er hebben dezer dagen geruchten geloo
pen, dat Italië en Spanje zich tot de
oorlogvoerenden en in het bijzonder tot
Duitschland hebben gewend met de me
dedeeling, dat zij aan de handhaving der
onschendbaarheid van de kleine staten
groot belang hechten. En nu is daarop wel
een démenti door een Stefani-bericht uit
Rome gekomen, maar de geheele geschie
denis is zoo geheimzinnig behandeld, dat
het duidelijk is dat Italië wanneer men
daar inderdaad heeft gewaarschuwd er
geen prijs op stelde, dat daaraan eenige
ruchtbaarheid werd gegeven.
De ontkenning door een Italiaanse!)
nieuwsbureau draagt niet het cachet van een
officieele verklaring en het blijft dus moge
lijk, dat men zich daar te lande ernstig be
zorgd over het lot van Nederland en België
heeft gemaakt.
Voor die bezorgdheid zou thans geen
reden meer zijn en dat is een omstandig
heid waarover het overgroote deel van Hol
landers en Belgen zich slechts van ganscher
harte zal kunnen verheugen.
En toch gevoelt men blijkbaar in België
nog dezelfde onzekerheid als dat in Zwit
serland het geval is.
Er komen de laatste dagen te veel Duit
sche verkenners boven Belgisch gebied dan
dat men al deze vliegtuigen als verdwaald
kan beschouwen.
Naar de persdienst van het Belgische de-
parement van Buitenlandsche Zaken meldt,
zijn er op verscheidene plaatsen van Bel
gisch gebied de laatste dagen vliegtuigen
van oorlogvoerenden waargenomen en de
Belgische regeering heeft dan ook opnieuw
haar diplomatieke vertegenwoordigers op
gedragen daartegen zoo krachtig mogelijk
te protesteeren.
Ook Nederland is de laatste dagen niet
van het bezoek van Duitsche verkenners
verschoond gebleven.
Er zijn er eenige bij onze waddenéilanden
gesignaleerd, onze luchtmacht heeft er op
gevuurd, onze vliegtuigen hebben ze ender
schot genomen, maar het merkwaardige is,
dat er uit deze toestellen eveneens op de
onze is geschoten, wat voor een vliegtuig
van een der oorlogvoerenden boven neu
traal gebied absoluut verboden dient te
zijn.
Gisterochtend is opnieuw een Duitsch
vliegtuig bij Roermond gesignaleerd. Men
mag aannemen, dat het in den laten och
tend geen verkenner is geweest, die van een
nachtelijken tocht terugkeerde en daarbij
den kortsten weg over neutraal gebied ge
zocht heeft.
En dan mag men zich terecht afvragen:
wat deed dat vliegtuig boven een land
streek waarvan de bestuurder toch zeker
moet weten dat het geen vijandelijk ge
bied is?
Het is door het Nederlandsche afweer
geschut onder vuur genomen en ditmaal
met succes, zoodat het neergestort is waar
bij de bestuurder om het leven is gekomen.
Een betreurenswaardige gebeurtenis, niet
alleen omdat hierdoor het leven van den
piloot die waarschijnlijk slechts de hem
opgedragen taak volbracht verloren is
gegaan, maar ook omdat diens dood het on
mogelijk heeft gemaakt hem te ondervra
gen.
Maar daartegenover staat, dat het neer
schieten van dezen vlieger een ernstige
waarschuwing beteekent, een waarschuwing
welke nog eens duidelijk moest worden ge
geven: Nederland zal, wat er ook gebeure,
Gisteravond om zeven uur heeft de
Praagsche radio de opheffing aangekondigd
van de sluiting der openbare localiteiten om
tien uur des avonds. De staat van beleg
wordt echter gehandhaafd en Praag blijft
bezet door 20.000 S.S.- en S.A.-mannen, die
gewapend zijn.
Talrijke arrestaties,
Tijdens het weekend zijn naar men uit
Boedapest meldt door de nationaal-socialis-
ten in hét Tsjechische protectoraat verdere
arrestaties verricht o.m. van officieren en
manschappen van de Tsjechische politie. De
meeste arrestaties werden verricht :n Praag
en Brno, maar in Kladno werden het hoofd
der politie en zes lagere ambtenaren bene
vens 24 politie-agenten in arrest gesteld en
naar onbekende bestemming vervoerd.
Een geheim manifest
Uit Boekarest wordt gemeld: Na de slul
ting van de universiteiten in Bohemen en
Moravië wordt een geheim manifest ver
spreid in alle jeugdherbergen in het protec
toraat. De Praagsche studenten, die de op
roep hebben opgesteld, bevonden zich onder
de menigte betoogers, die door de Duitsche
politie uiteengejaagd werden.
Het manifest zegt: „Onze colleges zijn
voor drie jaar gesloten, om de Tsjechische
jeugd te wurgen en iedere mogelijkheid
voor haar ontwikkeling weg te nemen. Onze
misdaad is, dat wij Tsjechen zijn. Na de be
zetting in Maart j.1. zochten wij de bron van
ónze beschaving in de geschiedenis van het
verleden van onze natie. Toen werden de
tekstboeken in onze universiteiten en scho
len weggenomen en werden andere in de
zelfde taal, maar Duitsch naar den geest uit
gegeven. In plaats van de beloofde cultu
reele autonomie werd de Pruisische hiel
toegepast, die de Tsjechische gedachte en de
nationale gevoelens vertrapte. Nu zijn de
scholen gesloten en Praag, de stad waar
gedurende duizend jaren de beschavingen
van oost en west elkander hebben ontmoet,
wordt teruggebracht tot het peil van een
provinciale stad".
Over de incidenten die begonnen zijn od
den nationalèn Tsjechischen verjaardag, 28
October, zegt het manifest: „Wij hebben op
tochten gehouden in de straten om te too-
nen, dat wij gebleven zijn zooals wij in het
verleden waren. Gedurende vele dagen
werd bloed vergoten in Praag en duizenden
werden weggezonden om te vergaan in ge
vangenis en concentratiekampen. Dat wa
ren de eerste Duitsche antwoorden. Nu
komt de sluiting van onze scholen en wor
den wij weggehaald voor dwangarbeid".
Het manifest besluit met te zeggen, dat
de jeugd van Bohemen en Moravië den
strijd zal voortzetten.
DE ACTIE DER DUITSCHE LUCHT
MACHT.
De Duitsche luchtmacht heeft, naar het
Duitsche Nieuwsbureau meldt, gister, den
zeer ongunstigen weersomstandigheden ten
spijt, de verkenningsactie tegen Engeland
en Frankrijk voortgezet. Bij zwaren storm
en veelvuldige regenbuien, die vaak slechts
een gedeeltelijk zicht toelieten, zijn de Baai
van Scapa Flow, Schotland, Zuid-Engeland,
de kusten van het Kanaal en noord-Frank
rijk verkend. De vliegtuigen, welke zes tot
zeven uur onderweg waren, brachten waar
devolle resultaten mede. In het Noorden en
zuiden is voor geruimen tijd luchtalarm
gemaakt. In de omgeving van Londen zijn
de verkenners tevergeefs door jagers en
luchtdoelgeschut bestreden. De vijandelijke
afweer kon de* hoogte der Duitsche toestel
len niet bereiken. Bij het verkennen van het
Noord-Fransche gebied stuitte men niet op
tegenstand.
Het Britsche ministerie van luchtvaart en
het ministerie voor binnenlandsche veilig
heid deelen mede, dat niet geïdentificeerde
vliegtuigen verschenen zijn op verschillende
punten van de kust van Kent in den loop
van gistermorgen. Korten tijd later vloog
een vijandelijk toestel over de kust van Sus-
sex op groote hoogte. Het zette koers in O.-
richting toen het in de nabijheid van Lon
den door Engelsche gevechtstoestellen ver
jaagd werd. Er werden geen bommen neer
geworpen.
LUCHTALARM IN FRANKRIJK.
In Noord- en Midden-Frankrijk is gis
terochtend op verschillende plaatsen
luchtalarm gemaakt. De alarmtoestand
duurde telkens slechts kort.
VLIEGTUIGEN GESIGNALEERD
BOVEN LONDEN.
Gister zijn vliegtuigen waargenomen
boven de buitenwijken van Londen als
mede boven Essex en het zuidelijk deel
van Kent.
Nader wordt gemeld: In de buitenwijken
van Londen in Essex en Kent, waar vlieg
tuigen zijn waargenomen, is geen lucht
alarm gemaakt. Sommige met.schen zeg
gen, dat er twee Duitsche toestellen op
verschillende punten over de kustlijn
kwamen. De granaten van het luchtdoel
zijn neutraliteit met de wapenen verdedi-1 geschut schenen vlak bij de toestellen te
gen. ontploffen.
HET FRANSCHE LEGERBERICHT.
Het Fransche avondlegerbericht luidt:
„Vei minderde activiteit aan het front.
Eenige bedrijvigheid van patrouilles en
artillerie."
HET LEVEN IN HELSINKI.
Het leven te Helsinki gaat langzaam
weer zijn gewonen gang, de universiteit
heeft de onderbroken cursussen hervat. De
regeering handhaaft evenwel de maatrege
len tot het beschermen van de neutrali
teit, doch zekere maatregelen betreffende
het post- en telegraafkantooi met het
buitenland zullen verzacht worden.
Wakkert Engeland de vijandschap
aan?
Het Russische telegraaf-agentschap Tass
publiceert in den vorm van een brief uit
Helsinki een bericht, dat de huidige phase
van de Sovjet-Russische-F'-sche betrekkin
gen aangeeft. Hierin worden verwaten ge
uit tegen de Finsche regeering, die tijdens
de onderhandelingen met de Sovjet-Unie
een felle campagne tegen Moskou zou heb
ben gevoerd. Bij de aanwakkering der
vijandschap tegen de Russen zouden verte
genwoordigers van de Engelsche militairen
een actieven rol gespeeld hebben.
Het telegraaf-agentschap wijst in dit ver
band op de maandenlange inspectiereis van
den Engelschen generaal Kirk in 1925, die
naar aanleiding van zij bezoek van dit jaar
aan Finland zich er op beroemd zou hebben
zelf veel moeite te hebben besteed aan het
tot stand brengen van militaire gereedheid
van het Finsche leger en geen vergeefsche
moeite te hebben gedaan.
TIJDENS WEEKEINDE ZEVEN
SCHEPEN VERGAAN.
Behalve de vijf schepen, waarover reeds
is bericht, is gedurende het weekeinde
nog een Fransch stoomschip gezonken en
hebben andere kleine Britsche schepen
schade opgeloopen.
Met het Engelsche stoomschip Torch-
bearer, dat op een mijn is geloopen, zqjn
dus aan de Oostkust van Engeland zeven
schepen op mijnen geloopen en gezonken
en twee beschadigd.
Thans wordt medegedeeld, dat zich 17 man
bevonden aan boord van de Torchbearer.
13 Hunner werden gered, 4 worden vermist,
geredden zijn ernstig gewond.
Havas meldt uit Zagreb, dat de Carica
Millica, een der modernste schepen van
de reederij Jugoslovenski Lloyd (9950
ton), Zaterdag aan de Zuidoostkust van
Engeland op een mijn is geloopen. Het
schip was met een lading steenkolen van
Londen op weg naar Dubrovnik. Alle leden
der bemanning zijn gered.
TREILER MET ZESTIEN MAN VERGAAN.
De treiler „Wigmore" is in de Noordzee
met zestien man aan boord verloren gegaan.
De treiler had een waterverplaatsing van
345 ton. Het schip werd in 1928 gebouwd en
behoorde aan de „Clan Steam Fishing Com-
pany Limited".
WEER EEN SCHIP VERGAAN.
Een Deensch visschersschip heeft in een
haven aan de noordoostelijke kust van En
geland 17 man aan land gezet, die deel uit
maakten van de 33 opvarenden van een ver
gaan stoomschip. Men gelooft, dat de ande
ren door een ander schip zijn opgepikt. Ge
vreesd wordt, dat de eerste machinist en
een stoker gedood zijn.
NOG ELF OVERLEVENDEN VAN
GRAZIA GERED.
Nog elf overlevenden van het Italiaansche
stoomschip Grazia, dat op een mijn is ge
loopen, zijn gister aan de Zuidoostkust van
Engeland aan land gebracht. In het geheel
zijn er nu 26 geredden.
Over vijf leden der bemanning van de
Grazia" heeft men nog geen inlichtingen
ontvangen. Men gelooft echter, dat zij door
een ander schip zijn opgenomen.
DE
DE ZIEKE MATROOS VAN
„CITY OF FLINT."
De consul van de Vereenigde Staten te
Bergen heeft ontkend, dat de matroos van
de „City of Flint", aan wien de Duitsche
prijsemanning medische behandeling wil
de geven, in het ziekenhuis te Bergen is
opgenomen. De consul voegt hieraan toe,
dat de opvarende van de „City of Flint",
die in het ziekenhuis van Bergen is opge
nomen, niet degene is, voor wien de Duit
sche medische hulp verlangden.
OVERLEVENDEN VAN DE ARLINGTON
COURT ONDERGEBRACHT.
22 Overlevenden van het Engelsche stoom
schip Arlington Court dat buiten de Iersche
kust tot zinken is gebracht, zijn heden op
gepikt. De eerste machinist is om het leven
gekomen. 11 andere leden der bemanning
worden vermist.
Reuter meldt nader, dat de bovengenoem
de 22 man opgepikt zijn door het Neder
landsche motorschip Algenib, dat vruch
teloos de omgeving heeft afgezocht naar de
tweede boot met de vermiste 11 andere op
varenden.
Zie verder Buitenland pag. 3, 2e blad.