DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Protesten van neutrale staten in Londen.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DLR GFWONE ADVERTENTIEN:
Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0 25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060 Telef. 3320, redactie 3330.
278
Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Vrijdag 24 November 1939
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
141e Jaargang
Het aftreden van de Roemeensche regeering.
Het Duitsche Legerbericht.
Fransche legerberichten.
britsche mijnveger op een
mijn geloopen.
aan engelands oostkust.
de japansch-russische
betrekkingen.
de poolsche regeering bijeen.
von papen door saydam
ontvangen.
meer dan 100 spionnen van de
gestapo gepakt.
het aftreden van het
roemeensche kabinet.
de fins ch-rus sis che
betrekkingen.
De algemeerie toestand.
Geen ambitie voor
het keizerschap.
de bijeenkomst van den
fascistischen raad in italië.
(I
ALKMAARSCHE COURANT.
Ho.
Nederland heeft op het Foreign Office te Londen een nota overhandigd
waarin geprotesteerd wordt tegen het Engelsche voornemen om voortaan
alle vrachten in beslag te nemen welke van Duitsche origine of van Duit-
sche eigenaars zfjn.
Uien schijnt in Engeland eenigszins verbaasd over dat protest te zijn geweest,
omdat de Britsche bepalingen inzake het in beslag nemen van dergelijke
vrachten nog niet gepubliceerd en aan de neutrale mogendheden kenbaar
gemaakt zijn.
Maar juist daarom acht men het in belanghebbende kringen zeer gelukkig,
dat Nederland nu reeds geprotesteerd heeft, omdat men thans in Engeland,
bij het vaststellen der nieuwe bepalingen, met de belangen van ons land
rekening zal kunnen houden.
In België heeft de regeering eveneens tot een protest besloten en de Belgische
nota zal morgen te Londen en Parijs overhandigd worden.
In Italië schijnt men groote belangstelling voor de Nederlandsch en Belgische
protesten te hebben en een vooraanstaand blad als de Giornala d'Italia waar
schuwt, dat een al te streng doorgevoerde Britsche controle wel eens oorzaak
zou kunnen zijn, dat er in neutrale staten een reactie zou ontstaan waardoor
een anti-Engelsche stemming zou gewekt worden.
In Roemenië is plotseling een kabinetscrisis ontstaan. De koning heeft
het ontslag van het oude ministerie aanvaard en Tatarescu tot kabinets
formateur benoemd. Men brengt de crisis in verband met de Duitsche eischen
om meer petroleum en granen uit Roemenië te ontvangen. De weigering van
de meerderheid der ministers om daarop in te gaan, zou tot de ontslagname
van het geheele ministerie geleid hebben. Naar de kabinetsformateur heeft
verklaard, zal de nieuwe Roemeensche regeering denzelfden koers volgen als
die welke thans is afgetreden en zou de crisis uitsluitend tot oorzaak hebben,
dat de koning niet voldoende vertrouwen in den afgetreden premier Argetoianu
gehad heeft.
Het opperbevel van de weermacht
naakt bekend:
Ten zuidwesten van Pirmasens heeft
een vijandelijke compagnie de Duitsche
géVechtsvoorposten aangevallen. Zij werd
teruggeslagen en heeft zware verliezen
gêleden.
Woensdag heeft de levendige verken
ningsactie der Duitsche luchtmacht boven
Frankrijk en Engeland, ondanks den
krachtigen afweei van jagers en lucht
doelgeschut, bijzonder kostbare resultaten
opgeleverd.
In de buurt van Sedan werd een
Franscl vliegtuig omlaag ^schoten.
In de wateren van Shetland werd onder
krachtigen afweer een Engelsche vliegboot
in brand geschoten.
Bij de grenscontrole door tal van jacht-
vüegers is het hier en daar tot kleine
luchtgevechten gekomen. Daarbij werden
vier Fransche jachtvliegtuigen omlaag
geschoten. Bij Freiburg werd een Duitsch
vliejtuig door Fransche jagers tot een
noodlanding gedwongen.
Dinsdag werd boven Fransch gebied
een luchtgevecht geleverd tusschen negen
Duitsche gevechtsvliegtuigen en zeven
Fransche jachtvliegtuigen. De Fransche
jagers werden verdreven en daardoor de
verkenningswerkzaamheden van de eigen
(Duitsche) waarnemers mogelijk gemaakt.
Vijandelijke vliegers die boven Duitsch
rechtsgebied hebben gevlogen, hebben in
ve onmiddellijke nabijheid van de grens
®oeten blijven.
Het legerbericht van gisteravond luidt:
Groote activiteit in de lucht.
Het Fransche legerbericht van heden
ochtend luidt: In den nacht was niets be
langrijks te signaleeren. In den loop van
hen 23sten November werden acht Duit
sche verkenningsvliegtuigen boven ons
grondgebied neergehaald, vier door Brit-
e en vier door de Fransche luchtmacht.
en onzer vliegtuigen is niet in zijn basis
teruggekeerd.
De ondergang van de „Aragonite".
O mijnveger Aragonite is bij de Zuid-
Eeif St gezonken na in aanraking te zijn
sch Orn0n met wat men voor een magneti-
bem m^n houdt- De uit 17 leden bestaande
ge werd door twee sleepbooten op-
V-onri r7ier °Pvarenden waren ernstig ge-
den s^eePbooten hebben nog getracht
het ,miJnveger naar de kust te sleepen, doch
eartuig zonk weldra.
Uit da^0P0l° d' Italia spreekt de meening
is ean zeker aantal schepen tot zinken
duikbot" door miJnen> die door Duitsche
Het hi°^en op veilige wegen gelegd zijn.
*Ün cm F Verklaart> dat zij niet geloopen
Zlen zi fngelsche Mijnversperringen, aange
eft dp7°n tot dusverre geen enkel ongeluk
routes had voorgedaan.
JAPANS BETREKKINGEN MET ITALIË
EN DUITSCHLAND.
Shiratori, de vroegere Japansche am
bassadeur te Rome heeft aan een maaltijd,
welke hem ter eere was aangericht, aan
gedrongen op de spoedige aanvaarding
van een nieuwe politiek, gebaseerd op
nauwere banden met Italië en Duitschland.
Shiratori, die kort na het uitbreken van
den oorlog om gezondheidsredenen zijn
functie heeft neergelegd zeide Japan moet
terstond een nieuwe politiek volgen en
zich herinneren de warme sympathie door
Duitschland en Italië getoond tijdens het
incident met China. De eenige methode
om de huidige moeilijkheden te overwin
nen en den wereldvrede te herstellen is
de oude orde in Europa en Azië te ver
nietigen. De maaltijd werd bijgewoond
door een vooraanstaande groep nationalis
tische politici en zakenlieden.
HITLER CONFEREERT MET
BEVELHEBBERS.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt: De
Führer en opperbevelhebber der weer
macht heeft gister, evenals het vorige jaar.
de bevelhebbers der weermacht in de
nieuwe rijkskanselarij bij zich ontboden.
O.a. ga' de Führer met gebruikmaking
van de strijdervaringen in het oosten,
richtsnoeren voor de toekomstige oorlog
voering.
Waarschijnlijk zal einde December een be
gin gemaakt worden met onderhandelingen
over een handelsverdrag met Japan. Men
meent te weten, dat de Japanneezen er geen
bezwaar tegen zullen maken naar Moskou te
komen. Indien een handelsverdrag tot stand
zou komen, zou dat het eerste tusschen de
Sovjet-Unie en Japan zijn.
Onder voorzitterschap van generaal Si-
korski heeft gister de Poolsche regeering ver
gaderd. Minister-president generaal Sikorski
hield een rede, waarin hij o.m. zeide, dat hij
de eerste vergadering van den Poolschen
ministerraad in een land, dat de souvereine
rechten van deze regeering heeft erkend,
opende. Polen zal uit de huidige catastrophe
gelouterd en versterkt opstaan, hieraan zal
het al zijn krachten wijden. De regeering is
verantwoordelijk voor een volk van 34 mil-
lioen zielen, dat het juk van den vijand
torscht en nog tegen hem strijdt. De
spreker verzocht een minuut stilte in acht te
nemen om huid? te brengen aan de bekende
en onbekende helden, die hun bloed voor het
vaderland hebben gegeven.
Gisteravond is in de kathedraal van Angers
door mgr. Gawlina een H.Mis opgedragen,
welke door de geheele regeering werd bijge
woond, alsmede door de ambassadeurs van
de Vereenigde Staten, Frankrijk en Enge
land.
Von Papen is gister ontvangen door den
Turkschen minister-president Saydam, naar
door radio Roma gemeld wordt. Saradjogloe,
de Turksche minister van buitenlandsche
zaken, was bij het onderhoud aanwezig.
Volgens de Daily Express werden meer
dan 100 spionnen van de Gestapo ontdekt
tusschen de 50.000 Duitsche en Oostenrijk-
sche vluchtelingen, die bij het uitbreken
der vijandelijkheden in Groot Brittannië
werden geblokkeerd toen deze vluchtelingen
zich voorbereidden op een vertrek naar
Amerika. Het is mogelijk, dat er nog meer
spionnen zijn, daar de Britsche autoriteiten
het onderzoek naar de antecedenten van al
deze vluchtelingen nog niet hebben geëin
digd. Zij gingen door voor vluchtelingen en
kregen op die wijze inlichtingen over echte
vluchtelingen. In het geheel zijn 74.000
Duitschers en Oostenrijkers in Groot Brit
tannië ingeschreven. Onder hen bevinden
zich 43.000 vrouwen.
Het aftreden van het kabinet-Argetoiano
staat wel degelijk in verband met een af
wijzing, die gesteld is tegenover de door de
Duitsche economische delegatie van dr.
Clodius naar voren gebrachte eischen. Bu-
joiu, de minister van economische zaken,
was vastbesloten de Duitsche eischen van de
hand te wijzen. De minister van financiën
en directeur van de nationale bank was de
zelfde opvatting toegedaan.
Argetoiano echter bepleitte het doen van
concessies. Door de gedachte te aanvaarden
van een nauwere economische samenwer
king met Duitschland hoopte hij, zooals hij
zelf zeide, dat zijn land „er slechts dons en
geen veeren bij zou laten". De technische
ministers daarentegen waren van meening,
dat verder te gaan zou beteekenen de toe
komst van het land vast te leggen. Bujoiu
nam in verband met de houding van den
premier zyn ontslag. Intusschen deed de
Duitsche missie, alsof zij vertrok. De des
kundigen gingen per vliegtuig heen. Maar
Clodius bleef. De crisis was ontstaan. Toen
de koning gistermorgen het ontslag van
Argetoiano in ontvangst had genomen, gaf
hij zijn raadslieden een uiteenzetting van
den toestand. Besloten werd, dat Tataresco
belast zou worden met de vorming van een
kabinet.
Niemand twijfelt er aan of de nieuwe
premier is, zonder de politiek van krachtige
neutraliteit te laten varen, zooals die gede
finieerd is door Calinesco, vastbesloten zijn
land te beschermen tegen iedere poging, die
zijn integriteit zou benadeelen.
De Finsche minister-president heeft gister
avond in een redevoering verklaard, dat de
Finsche regeering geen mogelijkheid zag om
de laatste Russische voorstellen te aanvaar
den, aangezien een aanvaarding een schen
ding zou vormen van de Finsche neutraliteit
en overdracht van eerste-klasse versterkin
gen aan een buitenlandsche mogendheid zou
beteekenen.
DE
VERDAGING VAN HET BRITSCHE
PARLEMENT.
De redevoering van den koning bij de
verdaging van het parlement voorge
lezen, luidt:
De schaduw van den oorlog is opnieuw
over Europa gevallen. Ondanks de inspan
ningen van mijn regeering den vrede te
bewaren, is Duitschland, met schending
van zijn plechtig aangegane verplichtin
gen op willekeurige wijze Polen binnen
gevallen.
Dit nieuwe voorbeeld van Duitsche
agressie en kwade trouw was een uitda
ging, welke wij niet konden ontwijken
zonder onszelf te onteeren en zonder ge
vaar voor de zaak van de vrijheid en de
vooruitgang van de menschheid.
Wij zoeken geen materieele winst. De
vrijheid en de vrije instellingen zijn ons
geboorterecht, dat wij, gelijk onze voor
vaderen, vastbesloten zijn te behoeden. Ik
dank u voor uw bereidheid de zware
financieele lasten te dragen, welke noodig
zijn geworden als bijdrage tot de buiten
gewone kosten van den oorlog.
Een zoo promp' en zonder tegenzin ge
geven antwoord heeft een diepen indruk op
de wereld gemaakt en de onversaagde
vastberadenheid van mijn volk aange
toond iedere opoffering te doen, welke
noodig is voor de overwinning. De uitslag
is duidelijk. Met eensgezinden wil hebben
mijn volk hier en over zee zichzelf aan
den strijd gewijd. Het spontane besluit van
mijn dominions deel te nemen aan het
conflict en de onschatbare hulp, welke zij
geven en nog zullen geven voor de ge
meenschappelijke zaak, zijn voor mij een
zeer groote aanmoediging geweest. Wij
kunnen er niet aan twijfelen, dat onze zaak
zal zegevieren met de hulp van onze ge
trouwe Fransche en Poolsche bondge-
nooten.
Er zijn de laatste dagen meermalen Duit
sche berichten verschenen waarin de regee
ring laat uitkomen hoe verknocht de leden
van het huis Hohenzollern aan het natio-
naal-socialistische regime zijn.
Terwijl aartshertog Otto van Habsburg,
de Oostenrijksche kroonpretendent, tot dus
ver in zijn verbanning vrijwel niets anders
gedaan heeft dan uitkijken naar het moment
dat hij als keizer van Oostenrijk en nog
liever als keizer van Oostenrijk-Hongarije
zal kunnen plaats nemen hij is zelfs al
weer op den troon van zijn voorvaderen
eens verschenen om tot de ontdekking te
komen, dat hij zoo gauw mogelijk weer
moest vertrekken schijnen de Duitsche
kroonpretendenten er volkomen in te be
rusten, dat aan hun glorie voor goed een
einde is gemaakt.
Dat is heel eigenaardig, want de begeerte
naar den ouden roem en luister zal in het
Huis Hohenzollern zeker niet minder groot
zijn dan in het Habsburgsche.
Ex-keizer Wilhelm is een oude man ge
worden en zal voor zich zelf den troon niet
meer begeeren. Maar men mag veilig aan
nemen, dat er in Duitschland tallooze mo
narchisten zijn wiens vurigste wensch is op
nieuw een zijner zonen of kleinzonen aan
het hoofd van den staat te zien en die on
geduldig op de gelegenheid wachten een
poging tot herstel der monarchie te wagen.
Zij zullen moeten constateeren, dat zij,
wier belangen zij voorstaan, heel weinig
medewerking verleenen.
Noch de ex-keizer, noch de kroonprins of
een zijner zonen, noch ze1': een zijner ver
wanten, schijnt er iets voor te gevoelen als
pretendent voor de Duitsche kroon te wor
den beschouwd.
Sterker nog, de leden van het Huis Ho
henzollern laten geen gelegenheid onge
bruikt om te demonstreeren hoezeer zij aan
het nazi-regime verknoeid zijn en hoezeer
zij hopen, dat niemand anders dan Adolf
Hitier de oud-korporaal uit het keizer
lijke leger de machtigste autoriteit in
Duitschland zal blijven.
en
Toen de heer Hitier op 8 November aan
den misdadigen aanslag op zijn leven ont
snapte, was de ex-keizer een der eersten,
die hem daarvoor een hartelijken geluk-
wensch stuurde.
En toen er kort geleden geruchten over
een grootere activiteit der monarchisten lie
pen, werd van de zijde der Duitsche regee
ring een exposé gegeven van alle leden van
het Huis Hohenzollern, die vrijwillig dienst
in het Duitsche leger hadden genomen en
van wie er zelf één in den veldtocht tegen
Polen was gesneuveld.
De geruchten bleven dat men een of meer
leden der ex-keizerlijke familie had verban
nen en in het bijzonder gold dat prins
August Wilhelm, een der zonen van den
voormaligen keizer.
Maar de propaganda-minister, Göbbels,
die van verrassingen houdt, belegde dezer
dagen een persconferentie .van buitenland
sche journalisten en liet tijdens deze confe
rentie een bezoeker binnen, die niemand an
ders dan prins August Wilhelm van Pruisen
bleek te zijn.
Deze liet zich niet alleen bekijken als
bewijs dat hij niet verbannen was en nog
altijd leefde en vrij rondwandelde maar
hij vertelde, dat hij nog deel van het Duit
sche leger uitmaakte en vertoonde als be
wijs daarvan een militaire onderscheiding,
welke hem door niemand minder dan den
heer Hitier was toegekend.
Er komt nog veel meer, zeide de prins
al zeide hij dat dan waarschijnlijk ook met
andere woorden en hij zinspeelde op een
brief, die bij zijn broer den ex-kroonprins
in de maak was en die ervan zou getuigen
hoezeer de leden van het Huis Hohenzollern
in hun schik zijn met het regime van den
heer Hitier.
En werkelijk, den volgenden dag is de
brief van ex-kroonprins Wilhelm in de Duit
sche en in de buitenlandsche bladen ver
schenen en als de heer Göbbels dezen had
moeten dicteeren kon hij geen beter indruk
van de volkomen goedkeuring der ex-kei
zerlijke familie van den tegenwoordigen
nationaal-socialistischen staat hebben gege
ven.
Ü9
Den laatsten tijd zoo zegt Wilhelm in
zijn door het Duitsche nieuwsbureau gepu-
bliceerden brief zijn door de anti-Duit-
sche buitenlandsche pers zulke onzinnige
en beleedigende beweringen verspreid, dat
ik met weerzin daarvan heb kennis geno
men. En hij betoogt verder, dat hij niet op
de schaamtelooze leugens wü ingaan omdat
zij zonder uitzondering gelogen zijn, wat
tusschen twee haakjes gewoonlijk met leu
gens het geval is, maar dat laatste is na
tuurlijk alleen maar een opmerking van de
redactie.
Noch ik, noch mijn broers en zoons, noch
eenig ander lid van onze familie aldus
de ex-kroonprins is gearresteerd of dood
geschoten of in eenig ander opzicht in zijn
vrijheid beperkt. Alle strijdbare leden der
Duitsche vorstenhuizen bevinden zich aan
het front en wie daarover leugens vertelt,
maakt zich schuldig aan een misdaad.
Meer dan een dergelijke van verontwaar
diging getuigende verklaring kan de Duit
sche regeering niet van het voornaamste in
Duitschland verblijvende lid van het Huis
Hohenzollern verlangen en het is begrijpe
lijk, dat men daaraan met groote voldoe
ning publiciteit heeft gegeven.
Want daarmede is niet alleen het bewijs
geleverd, dat er van eenige vijandschap
tusschen nationaal-socialisten en de ex-kei
zerlijke familie ook maar sprake zou zijn,
maar tevens, dat de leden van het Huis Ho
henzollern niet de minste ambitie hebben
weer als regeerende vorsten aan het hoofd
van den staat te verschijnen. Zij behooren
tot de bewonderaars van het tegenwoordige
regime en de monarchistische actie in
Duitschland kan daardoor geen enkele be-
teekenis hebben.
Niemand kan voorspellen wat er in de
toekomst in Duitschland zal gebeuren. Er is
geen zekerheid dat Duitschland den oorlog
zal verliezen of dat een revolutie aan het
bewind van het nazi-regime een einde zal
maken.
Maar wanneer de monarchisten door ver
anderde omstandigheden weer openlijk op
den voorgrond kunnen treden, zal het zeker
interessant zijn te constateeren of Je ex-
kroonprins en zijne zonen nog altijd zoo af-
keerig van de vroegere macht en de cude
glorie zijn als zij thans meenen te moeten
demonstreeren.
Uit Engeland komen berichten, dat de
Duitschers de laatste dagen mijnen per
vliegtuig hebben overgebracht, welke zij
aan de Theemsmonding lieten vallen en
welke dan zoogenaamde magnetische mijnen
zijn geweest.
Er wordt zelfs gesproken van mijnen, die
men per parachute zou hebben neergelaten,
maar men neemt als vaststaande aan, dat
de mijnen aan de Britsche Oostkust waar
door zoo vele schepen vergaan zijn, door
Duitsche onderzeeërs werden gelegd, welke
waarschijnlijk dor vliegtuigen geassisteerd
zijn geworden.
Het is vanzelfsprekend, dat de mijnen,
welke de vliegtuigen vervoerd hebben van
het lichtere type zijn, al behoeft dat niet te
beteekenen, dat zij daarom minder explo
sieve kracht zouden bezitten.
Zooals wij in een deel van ons vorige
nummer nog konden mededeelen, heeft de
Nederlandsche regeering te Londen krach
tig geprotesteerd tegen het Britsche voor
nemen ons transitoverkeer zoodanig te be
lemmeren, dat onze vrachtvaart daardoor
zoo goed als onmogelijk zóu worden.
ïn Engeland schijnt men dat protest min
of meer voorbarig te achten, daar de Brit
sche maatregelen voor de nieuwe belemme
ring nog niet vastgesteld zijn, maar men
acht anderzijds het Nederlandsche protest,
juist omdat het zoo vroeg is, van groote be-
teekenis omdat men in Engeland bij het
vaststellen van de voorwaarden waaraan de
ladingen der neutrale schepen moeten vol
doen rekening met de Nederlandsche be
langen zal kunnen houden.
Ook de Belgische regeering heeft een
protestnota opgesteld en uit Italië komen
berichten waaruit blijkt, dat men zich daar
ten zeerste voor de Nederlandsch-Belgische
protesten interesseert, wat zeker het bewijs
is, dat men zich ook in Italië niet zonder
meer bij alle Britsche beperkingen van de
neutrale scheepvaart zal willen neerleggen.
Ofschoon geen agenda gepubliceerd is,
verwacht men stellig dat de groote fascisti
sche raad op zijn bijeenkomst van 7 Dec. het
vraagstuk van de rechten der neutralen zal
bespreken. Het voornaamste onderwerp van
gesprek is hier nog steeds de uitbreiding
van den economischen oorlog tegen Duitsch
land.
Het blad „Awenire" dat de meening van
het vaticaan weergeeft, zegt in een hoofd
artikel: „Het door het Duitsche Nieuws
bureau gepubliceerde communiqué ontneemt
de voorgaande Duitsche verklaring, die En
geland verantwoordelijk stelde voor de
mijnongelukken, alle waarde. Het commu
niqué tracht de wettigheid van deze methode
van oorlogvoering acn te toonen en is dus
zooveel als een bekentenis".
LUCHTALARM.
In noord- en west-Frankrijk is gister
van 12 uur tot half twee luchtalarm
geweest.