DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Zijn Russische troepen over de Finsche grens getrokken? Russische vliegtuigen boven Helsinki. Finland bereid tot den strijd. Verscherping van het conflict tusschen Rusland en Finland. No. 283 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Donderdag 30 November 1939 141e Jaargang De diplomatieke betrekkingen afgebroken. £en radiorede van Molotof. Russische troepen over de Finsche grens De aigemeerie toestand. Het bedreigde Rusland, rMMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. PRIJS DLR GFWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0 25,*groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h HERMS. COSTER ZOON, Voor dam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Het belangrijkste nieuws voor heden is het toenemen van de spanning tusschen Rusland en Finland, waarbij de verschillende gebeurtenissen elkaar zoo snel opvolgen dat het eene bericht door het andere achterhaald wordt. Rusland heeft zijn vertegenwoordigers uit Finland teruggeroepen en dade lijk daarop zijn, volgens een officieele mededeeling, de betrekkingen tus schen beide landen verbroken. Molotof heeft een radiorede gehouden, waarin hij deed uitkomen dat het geduld van Rusland was uitgeput en waarin hij een scheiding maakte tus schen het zoogenaamd vriendschappelijke Finsche volk en zijn halsstarrige en onbetrouwbare regeering. Niemand scheen zich om het lot der Finnen te bekommeren. Duitschland verklaarde, dat Finland destijds een vriendschapsverdrag had afgewezen en dat de Duitsche regeering het zeer begrijpelijk vindt, dat Rusland een uitweg naar de Oostzee zoekt. Alleen Amerika heeft den tijd blijkbaar gekomen geacht om althans te trachten Rusland en Finland tot nader overleg te brengen teneinde aldus uitbreiding van den oorlog in Europa te voorkomen. Amerika heeft beiden staten een aanbod van goede diensten gedaan en pre sident Roosevelt blijkt zich persoonlijk ten zeerste voor het lot van Finland te interesseeren. In Engeland heeft men blijkbaar niet tot inmenging in het conflict besloten, maar bepaalt men zich er toe het Amerikaansche voorstel toe te juichen. Inmiddels hebben de Londensche bladen bericht, dat Russische troepen hedenmorgen de grens op verschillende punten van de landengte van van Karelië overschreden zouden hebben. Russische vliegtuigen zijn boven Helsinki verschenen en hoewel zjj geen bommen wierpen, worden zij door het Finsche afweergeschut onder vuur genomen, zoodat Rusland althans kan begrijpen, dat Finland vastbesloten is zich tegen Russische aanvallen te verdedigen. Het bericht uit Londen,dat de Russen den aanval hebben ingezet, wordt te Moskou vooralsnog tegengesproken. Molotof, de volkscommissaris voor buiten- landsche zaken en voorzitter van den raad van volkscommissarissen, heeft medegedeeld, dat de regeering van de Sovjet-Unie beslo ten heeft haar politieke en economische ver tegenwoordigers uit Helsinki terug te trek ken. Ook heeft de regeering de troepen van het roode leger gelast zich gereed te houden voor iedere eventualiteit. Gisteravond te 22.30 uur plaatselijken tijd heeft de regeering van de Sovjet- Unie door middel van den plaatsver- vangenden volkscommissaris voor bui- tenlandsche zaken, Potemkin, den Fin- schen gezant te Moskou een nota doen overhandigen, waarin de regeering van de Sovjet-Unie mededeelt, dat zij de diplomatieke betrekkingen met Finland afbreekt. Op dit oogenblik was het Finsche antwoord op de laatste nota van Molotof nog niet ontvangen. De Finsche gezant te Moskou heeft gister avond in een telefonisch onderhoud mede gedeeld, dat de wacht voor de Finsche lega tie te Moskou versterkt is. Hij sprak de be richten tegen, dat er anti-Finsche betoo- fiingen voor de legatie gehouden zijn. Duitschland en de Finsch-Russische spanning. Het Duitsche nieuwsbureau deelt mede, dat in tegenstelling met de geruchten, welke hi het buitenland de ronde hebben gedaan, geen officieele of semi-officieele Duitsche verklaring is gepubliceerd ten aanzien van de spanning tusschen Finland en de Sovjet- Unie. Alleen wordt in politieke kringen van par ticuliere zijde gezegd, dat Duitschland in dit conflict zijn rol van toeschouwer niet kan wijzigen. Ook wordt gezegd, dat de mogend heden van noord-oost-Europa steeds duide lijk hebben gemaakt, dat een inmenging van Duitschland binnen hun belangensfeer hen liet aangenaam is. Verder toont men in Duitsche kringen be grip voor de behoeften van de Sovjet-Unie zich een open weg naar de Oostzee te verze keren, waarnaar de politiek van Rusland se dert Peter de Groote streeft. Een Amerikaansch aanbod van goede diensten. Minister Huil heeft medegedeeld, dat de Anierikaansche regeering bereid is haar goe de diensten aan te bieden in het geschil tus schen Rusland en Finland. De regeering, aldus Huil, volgt met groote bezorgdheid de verscherping van het geschil iusschen Rusland en Finland. Het zou penige Uitbreiding van het oorlogsgebied en dien- tengevolge een verdere verslechtering van de internationale betrekkingen ten zeerste betreuren. Indien beide partijen dit wen- -chen, zal de Amerikaansche regeering ë^ar ne haar goede diensten verleenen. Dit aan bod is niet meegedeeld aan de regeeringen van de Sovjet-Unie en Finland, maar wordt bekend gemaakt als een kenmerk van de po litiek der Vereenigde Staten. Een radiorede van Molotof. De voorzitter van den raad van volkscom missarissen en volkscommissaris voor bui- tenlandsche zaken, Molotof, heeft gister avond een radiorede gehouden, waarin hij o.a. heeft gezegd: „De politiek van de Finsche regeering, welke vijandig is aan de Sovjet-Unie, ver plicht ons onmiddellijk maatregelen te ne men om de buitenlandsche veiligheid van den staat te verzekeren. De onderhande lingen, welke gedurende maanden zijn ge voerd, hebben niet tot een oplossing geleid. Finland heeft ernstig geprovoceerd aan de grens en de regeering van de Sovjet-Unie heeft besloten haar politieke en economische vertegenwocrdigrs uit Helsinki terug te trekken. Ook heeft zij haar troepen bevel gegeven zich gereed te houden voor alle ge beurlijkheden. De voorstellen van de Sovjet-Unie zijn gestuit op een weigering tot bespreken vol arrogantie. De Finsche regeering blijft Le ningrad onder de bedreiging van haar leger houden. Zij eerbiedigt het verdrag van non agressie, dat tusschen beide landen bestaat niet, dit is voor ons aanleiding geweest dit verdrag thans als verbroken te beschouwen. Wij beschouwen Finland als een onafhan kelijke en souvereine staat. De Sovjet-Unie is bereid het Finsche volk te hulp te komen en zijn vrijheden te eerbiedigen. Het eenige doel van onze regeering is de veiligheid van de Sovjet-Unie en Leningrad te verzekeren, dit doel kan niet afhankelijk zijn van de goeden wil van deze of gene Finsche regee ring. Wij zijn overtuigd, dat een oplossing van dit vraagstuk onder de geëigende voor waarden een nieuw tijdperk van goede be trekkingen tusschen de Sovjet-Unie en Fin land kan openen". De rede duurde tot kwart over twaalf plaatselijken tijd. Het Finsche antwoord aan Moskou. In hoofdzaak behelst het Finsche antwoord op de opzegging van het nonagressiepact door Rusland dat niet meer is overhan digd het volgende: Naar de meening van de Finsche regee ring is de opzegging niet gerechtvaardigd door de gebeurtenissen. Bijgevolg stelt de Finsche regeering de Sovjetregeering voor over te gaan tot de verzoenings-procedure, die vastgelegd is in artikel 5 van het ver drag in kwestie of wel tot arbitrage van een derde neutrale mogendheid. Om bewijs te geven van haar onwrikbaren wil om to een accoord te komen is de Finsche regeering bereid tot overeenstemming te komen o\ terugtrekking van haar dekkingstroepen tot een zoodanigen afstand van de grens, dat het onmogelijk is een eventueele dreiging tegen Leningrad te veronderstellen. WH men volk en regeering scheiden? De Russische radio-omroep doet uitko men, dat de redevoering van Molotof een duidelijk verschil heeft gemaakt tusschen de Finsche regeering en de bevolking. De Sovjet-regeering, welke er van afziet samen te werken met de tegenwoordige leiders van Finland,, is voornemens de politiek van vrede en vriendschap tusschen de volken voort te zetten. Het Amerikaansche aanbod van goede diensten. Het door Cordell Huil gedane aanbod van goede diensten in het Russisch-Finsche ge schil, is ter kennis gebracht van de pers na een telefonisch onderhoud tusschen Roose velt en den staatssecretaris. Amerikaansche leidende kringen zijn van meening, dat het urgent was om tusschen- beide te komen. De gebruikelijke diploma tieke formaliteiten worden opzij gezet, ten einde de wereldopinie te alarmeeren en zoo mogelijk te voorkomen, dat een conflict werd ontketend. Het ongebruikelijke pro cédé, dat Cordell. Huil heeft toegepast, d.w.z. publicatie door de Amerikaansche pers van het aanbod zonder dat men zich recht streeks richtte tot de betrokken regeeringen, heeft volgens diplomatieke kringen ten doel te vermijden, dat de isolationisten critiek uitoefenen, en om het gevoel van veront waardiging te bevredigen, dat bij de Ameri kaansche meening is gewekt door de agres sieve houding der Sovjets. Men acht het waarschijnlijk, dat een diplomatieke dé marche zou volgen op een gunstig onthaal van beide regeeringen aan het aanbod van Cordell HulL Men twijfelt er in Washington echter aan, dat de Amerikaansche voorstel len terstond zullen kunnen slagen, aange zien de U.R.S.S. zich reeds te ver begeven heeft op den weg der agressie. Het effect van het voorstel zal echter, zoo hoopt men, in staat stellen eenig respijt te verkrijgen, waardoor eventueel een vreedzame oplos sing van het geschil zou kuflnen worden vergemakkelijkt, wanneer verder een nega tief antwoord van een der beide partijen werd ontvangen zou deze partij kunnen worden beschouwd als de aanvaller. Het aanbod van goede diensten. In diplomatieke kringen te Washington zegt men, dat het verbreken der diploma tieke betrekkingen met Finland door Mo lotof het aanbod van goede diensten door de Ver. Staten in het Finsch-Russisch ge schil nog meer opportuun maakt. Door het afbreken der diplomatieke be trekkingen zijn directe gedachtenwisselin- gen tusschen Helsinki en Moskou onmoge lijk geworden en, aldus zegt men, indien de Sovjet-Unie de bedoeling heeft den vrede te behouden, zouden de onderhandelingen 'kunnen worden voortgezet dank zij de goede diensten der regeering van de Ver. Staten of een ander land, dat te Moskou en te Hel sinki aanvaardbaar is. Persoonlijke belangstelling van Roosevelt. Minister Huil heeft in een persconferentie onthuld, dat president Roosevelt persoonlijk belang stelt in het verloop van de Russisch- Finsche verhouding, en voortdurend met het departement van buitenlandsche zaken in contact is. In gezaghebbende kringen heerscht de indruk, dat indien de toestand dreigender wordt, Roosevelt een laatste be roep zal doen. Engeland juicht toe. Het departement van buitenlandsche za ken publiceert gisteravond een communi qué, luidende: Het bericht, dat de Ameri kaansche regeering bereid is haar goede diensten aan te bieden in het Finsch-Sovjet- Russische geschil, wordt door de Britsche regeering toegejuicht. De Londensche bladen melden uit Helsinki, dat Russische troepen van ochtend om kwart over negen uur de Finsche grens zijn overgetrokken. Bommen geworpen. Het Finsche telegraafagentschap publi ceert een bericht, volgens hetwelk Sovjet- Russische vliegtuigen boven het vliegveld Malm, bij Helsinki, vyf kleine bommen zou den hebben uitgeworpen, die evenwel geen groote schade zouden hebben aangericht. Men heeft geconstateerd, dat boven de arbeiderswijk van Helsinki, Sournaes, pam fletten werden uitgeworpen. Naar het bureau verder mededeelt, zou het dorp Vammelsuu, op de landengte van Karelië van zeezijde af door artillerie zijn beschoten. In Kivinebb zou de artillerie in actie zijn. In Suojaervi hebben de Russen een gebied bezet, dat zich uitstrekt in de buurt van Hyrsylae tot de Russische grens. Tegen tien uur Vlogen tientallen vliegtuigen by de Finsche kust boven zee. Deze vliegtuigen hebben eenige bommen uitgeworpen boven Wiborg, waarop drie plaatsen brand ontstond. De industriestad Vudski werd door eenige Russische vliegtuigen gebom bardeerd, met name in de buurt van het ziekenhuis. Om elf uur vanochtend hebben vier Russische vliegtuigen boven de haven gevlogen. Zij werden door batterijen van de kustverdediging beschoten, doch niet getroffen. Vamelsuu, op de landengte van Ka relië, werd van de zeezijde, waarschijn lijk uit Kroonstad, gebombardeerd. Gemeld wordt, dat artillerie aan beide zijden in actie is bij Kivinebb (Karelië). Tien Russische vliegtuigen zyn boven Sveaborg, een versterking van Helsinki, ver schenen. Volgens een nog niet bevestigd bericht, dat te Stockholm is ontvangen, zouden de Russen vanochtend de stad Terijoki, welke dicht by de grens is gelegen, hebben gebom- deerd. Te Moskou nog niets bekend? Het Duitsche nieuwsbureau heeft he den te omstreeks half twaalf een uit Moskou ontvangen bericht gepubliceerd volgens hetwelk over de in het buiten land verspreide meldingen, dat de Sov jettroepen reeds de Finsche grens zou den hebben overschreden en de Russi sche vliegtuigen het vliegveld van Hel sinki zonden hebben gebombardeerd, in officieele kringen te Moskou nog niets bekend is. De officieele Russische kringen weigerden hun standpunt tegenover deze berichten uit te spre ken. Rusland is bezig het medelijden van Europa op te wekken omdat het als een vredelievende, zwakke staat voortdurend door Finland bedreigd wordt. Om de een of andere reden schynt men in Finland besloten te hebben Rusland zon der meer onder den voet te loopen en de 180 millioen vrijwel onbewapende Russen kijken al eenige dagen in angst en beven naar de grens in de verwachting, dat zy ieder oogenblik het machtige leger van de drie millioen Finsche onderdanen zullen zien verschijnen, dat aan Ruslands bestaan als zelfstandige staat een einde dreigt te ma ken. Wanneer de Russische troepen argeloos te dicht by de Finsche grens komen, wor den ze door kanonvuur verdreven en zelfs wanneer er geen Rus bij de grens staat, richten de Finnen nog hun schietwapens op het meer dan 25 K.M. ver gelegen Lenin grad waar men zich door al die Finsche provocaties allesbehalve gerust voelt. Men begrijpt in Rusland eigenlijk niet wat de Finsche oorlogsophitsers eigenlijk willen en men begin in Moskou blijkbaar te vreezen, dat de Finsche regeering imperia listische doeleinden heeft en zijn grens op Russisch gebied zal willen verleggen. Mis schien willen de Finnen wel vliegvelden in Leningrad aanleggen om vandaar uit de Finsche golf te kunnen beheerschen en het is te begrijpen, dat niet alleen de regee ring der Sovjet-Unie maar ook het vreed zame volk door die voortdurende Finsche bedreigingen geprikkeld worden en zich dan ook minder aangenaam over de Finnen hebben uitgelaten. Zoo is de toestand als men ze in Rusland ziet of, beter gezegd, zooals de Russen pro- beeren dat andere staten te laten gelooven. En dat is dan ook het excuus voor aller lei maatregelen, welke de buitenlandsche politiek van Stalin in een zeer ongunstig licht gesteld hebben. Finland moet in binnen- en buitenland geteekend worden als een staat door wien Rusland zich voortdurend bedreigd gevoelt. Vandaar dan de reactie van de dappere manschappen van het roode leger, die zooals de radio-omroep van Moskou gister avond meldde niets liever willen dan met een vernietigenden aanval te antwoor den op de provocaties der Finsche bandie ten. Alle soldaten, arbeiders en intellec tuelen in Russisch Karelië de laatstge noemden komen in Rusland blijkbaar pas na de arbeiders aan de beurt om genoemd te worden zyn er, volgens dezen omroep, van overtuigd, dat het roode leger de victo rie zal behalen, want de wijze politiek van de Sovjet-regeering heeft dat leger onover winnelijk gemaakt. Het Finsche kabinet heeft een verzoenend antwoord gezonden op de nota van Molo tof waarin het niet-aanvalspact tusschen beide landen werd opgezegd, maar dat ant woord schynt, door het snelle verloop der gebeurtenissen, niet meer overhandigd te zyn. De oogen van de geheele wereld zyn thans op Finland gevestigd en algemeen vraagt men zich af, wat er nu verder zal gebeuren. Zal Finland zich door de Russische bedrei gingen laten intimideeren? Zal het nog lan ger op allerlei Russische nota's antwoorden met de zekerheid, dat die antwoorden hoe ze ook luiden steeds weer als bewijs van nieuwe provocaties zullen dienen? Zal Finland de Russische dreiging uit den v/eg gaan door toe te stemmen in de eischen welke de onderhandelingscommissie-Paasi- kivi niet heeft willen aanvaarden? In dat geval heeft Rusland, zonder één schot te lossen, zijn doel bereikt en, gezien het optreden tegenover de Baltische staten, ligt dat geheel in de lijn van de Russische politiek ten opzichte der kleine Europeesche neutralen. Wanneer Rusland door bedreiging met geweld zijn plannen kan doorzetten, hebben de Finnen geen verdere agressiepogingen te vreezen. Dan scharen zy zich eenvoudig in de rij der mede-gedupeerden, dan gaat er dezer dagen een gewilliger commissie naar Mos kou en dan zal men binnen den kortst mo- gelyken tyd weer aan een feestelijken maal tijd vereenigd zijn waar men den Finnen van de zegeningen der Russische protectie zal overtuigen en waar op de eeuwigduren de vriendschap zal worden gedronken. Maar als Finland ook nu nog weigert eenige concessie te doen waarmede het zyn onafhankelijkheid grootendeels zou prys geven? Dan zal blijken of heel deze Russische be dreiging al dan niet een comedie-vertooning is geweest, want als Rusland ondanks de sympathie die alle neutralen voor Finland koesteren werkelijk van plan is dat land met geweld tot het inwilligen van zyn eischen te dwingen, dan is het oogenblik daarvoor thans aangebroken. Wanneer Finland weigert en Rusland niet toeslaat, is het duidelijk, dat de Russische politiek geen uitbreiding van den Europee- schen strijd beoogt en zal Finland de toe komst met grooter gerustheid tegemoet kun nen zien. Intusschen heeft de Russische bedreiging voor Finland sedert gister een angstwek kende vorm aangenomen. Den Finschen ge zant in Moskou is gisteravond een nota overhandigd waarin Rusland mededeelt, dat het de diplomatieke betrekkingen met Fin land verbreekt. De Russische regeering had kort te voren reeds te kennen gegeven, dat zy haar poli tieke en economische vertegenwoordigers uit Helsinki terug zou trekken en het leger bevel gegeven zich op alle gebeurlijkheden voor te bereiden. Duitschland heeft nogmaals laten weten, dat Finland kort geleden geen non-agressie pact wenschte en blijkbaar dus van de Duit sche inmenging niet gediend is. Men zegt daar trouwens te begrijpen, dat de Russen zich een uitweg naar de Oostzee willen ver zekeren. En de eenige staat die tot dusver blijk van een vriendschappelijke gezindheid heeft gegeven Amerika heeft laten weten, dat hij een uitbreiding van het Europeesche conflict zou betreuren en daarom bereid was, wanneer beide partijen ditwerischen, zijn goede diensten te verleenen, welk aan bod door de Britsche regeering wordt toe- gejuichd. Laat in den avond heeft Molotof zyn rede gehouden waarin hij mededeeling deed van het verbreken der betrekkingen met Fin land. Hij heeft het Russische volk verteld, dat hij onmiddellijk maatregelen moest ne men om Rusland te beveiligen, daar de Finsche regeering Leningrad onder de be dreiging van haar leger blijft houden. Maar gelukkig is de Sovjet-Unie bereid het Fin sche volk dat een geheel verkeerde re geering heeft te hulp te komen en zijn vrijheden te eerbiedigen. Een oplossing van het conflict zal een nieuw tijdperk van goede betrekkingen tusschen de Sovjet-Unie en Finland openen. En daarna heeft onze telex vanmorgen een alarmsignaal gegeven en ons in druk letters verteld, dat de Russische troepen om kwart over negen de Finsche grens zijn overgetrokken. Dat hebben althans de Londensche bla den gemeld, die het uit Helsinki hadden vernomen. En uit die stad komen sinds van morgen berichten van Russische vliegtuigen die op Finsch gebied niet alleen pamfletten maar ook echte bommen hebben geworpen. Wanneer dat alles juist is, zal men waar schijnlijk op een snel verloop der Russische militaire actie kunnen rekenen. In officieele kringen te Moskou is echter, naar verklaard wordt, van een Russischen aanval nog in het geheel niets bekend!

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1939 | | pagina 1