DAGBLAD VODR ALKMAAR EN ONSTREKEN.
Neutrale schepen, die aan den oorlog ten
offer valien.
De Russische aanval op Finland
De Finnen ontkennen, dot de Mannerheim-
liriie doorbroken zou zijn.
Sympathie met den bedreigden staat.
De Finnen ontkennen dat de Mannerheim-linie
doorbroken zou zijn.
De Finsche gezant uit Moskou vertrokken.
De aloemeerie toestand.
Nedertand
blijtt varen.
No. 290
Vrijdag 8 December 1939
Hoofdredacteur; Tj. N. ADEMA.
I4le Jaarqang
Xy/ -
j
tliWMHMBHHHMHIIIIiBB
ALKMAARSCHE CQURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon-
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door bet gebeele Rijk 2.50.
Losse numtners 5 cents.
PRIJS DLR GFWONE ADVERTEN TIEN:
Van 15 regels f 1 25, elke regel meer f 0 25. groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N V. Boek- en Bandel«dr«k-
kerij v/h HERMS COSTER ZOON. Voordam C 9,
postglro 37060 Telef. 3320, redactie 3330.
Oit nurn.ntr bestaat uit drie bladen.
Oirecteur: C. KRAK.
De oorlog ter zee krtjgt voor de neutralen een steeds dreigender karakter.
Opnieuw is een Hollandsch schip, met neutrale bestemming, in de Engelsche
wateren door een Duitsche duikboot getorpedeerd, zonder dat de aanvaller
zich maar eenigszins om bet lot van de passagiers en de bemanning heeft
bekommerd.
De droeve lijst der gezonken en vermiste Hollandsche schepen wordt steeds
grooter en terwijl men in Engeland maatregelen neemt om den handel met
de neutrale staten zoo veel mogelyk uit te breiden en alle schepen verplicht
worden Britsche havens aan te loopen, wordt het steeds duidelijker, dat het
Duitsche antwoord daarop de riicksichtlose duikbootoorlog zal zijn.
Op de Finsche gevechtsterreinen wordt met afwisselend geluk ge-
streden. De communique's uit Helsinki en uit Moskou geven natuurljjk een
geheel verschillend beeld van het verloop van den strijd, maar men krijgt
wel det indruk, dat de opmarsch der Russen met zware verliez m aan die
zqde gepaard gaat.
Dat de Russen er in geslaagd zouden zijn de veelbesproken Mannerheim-
linie te doorbrelten. wordt in Helsinki met stelligheid tegengesproken.
Waarschiinliik uitsluitend door de slechte weersomstandigheden is de
Finsche hoofdstad tot heden voor verdere bombardementen gespaard ge-
bleven.
In vele landen zijn weer sympathie-betuigingen voor Finland gehou-
den, hier en daar wordt krijgstuig naar den bedreigden staat gezonden en
overal melden zich vrijwilligers aan, die in de Finsche gelederen tegen
Rusland willen vechten.
Het dooit in Finland.
De militaire operaties zijn gister vooval
bei'nvloed door den dooi, zoowel op de Kare-
lische landengte als ten Noorden van het
Ladogameer. Zooals dat vaak het geval is in
het Oosten van Finland, volgen op zwaren
sneeuwval bijna waxme dagen. De vorige
maand is de grond door het nog al zachte
weer niet diep bevroren en zoodra de dooi
begint, worden de wegen modderpoelen,
waar iedere beweging moeilijk wordt.
Op zee en in de lucht hing gister boven
Helsinki een dichte nevel. De 50 meter hooge
toren van het Olympisch Stadion is volstrekt
onzichtbaar. Luchtaanvallen en luchtver-
kenningen kunnen dan ook vrijwel niet
plaats vinden. Ook de scheepvaart in de Fin
sche Golf wordt door den mist onderbroken.
Wat de slachtoffers van het luchtbombar-
dement op Helsinki betreft, de lijst der doo-
den is nog niet volledig. In de enkele uren
daglicht, dat men de opruimingswerkzaam-
heden verrichten kan, vindt men nog steeds
dooden onder de puinen.
De militaire toestand in Finland.
De militaire toestand ziet er volgens uit
goede bron te Parijs ontvangen bijzonder-
heden als volgt uit:
De Sovjet-Russische troepen hebben vier
eilanden in de Finsche Golf bezet, n.l. Hog-
land, Lavausari, Seistari en TutersarL Deze
eilanden hadden zij reeds in den aanvang der
vijandelijkheden in bezit genomen. Te land
zijn de vorderingen, die het roode leger na
zes dagen behaald heeft: ten eerste de be-
zetting van Petsamo, ten tweede eenige vor
deringen in de streek tusschen het Ladoga
meer en de Oostzee, waar de grootste ter-
reinwinst op Finsch gebied een diepte heeft
van 20 tot 50 kilometer. Deze vorderingen
werden behaald, uitgaande van Oechta en
Reboli, in de richting van het spoorweg-
knooppunt van Nurmes. En tenslotte uit
gaande van Petrosavosk; ten derde de Kare-
lische landengte, hebben de Russen punten
bereikt op 30 tot 40 km van de grens, een
aan de spoorlijn die uit Leningrad komt, en
naar Viborg gaat en een langs de spoorlijn
van Rexholm.
Militaire kringen beschouwen deze resul-
taten niet als van werkelijk belang.
Op politiek en diplomatiek terrein zijn de
belangrijkste feiten de bijeenkomst in Tallin
van ministers der Baltische landen en de
bijeenkomst in Oslo van de ministers van
buitenlandsche zaken der Scandinavische
landen. Men denkt dat Letland zich in den
Volkenbond zal vertegenwoordigen, terwijl
over de voornemens van Estland en Litauen
niets bekend is. De bijeenkomst in Tallin
heeft ten doel de ministers der drie Baltische
landen in staat te stellen te beraadslagen
over de delicate omstandigheden, waarin zich
hun landen bevinden. Het is niet juist dat,
zooals het gerucht wilde, de Finsche regee-
ring verzocht zou hebben, bij de beraadsla-
gingen tegenwoordig te zijn.
Successen der Finnen bij Petsamo.
Uit Kirkenaes wordt gemeld, dat de Fin
nen aan het front bij Petsamo eenige succes
sen hebben behaald en dat zij 3 km zijn
vooruitgetrokken.
Overigens schijnt gister een gevecht te zijn
geleverd ter reede van Alderd tusschen oor-
logsschepen en vliegtuigen.
Het offensief in Karelie.
De Russische troepen zijn, naar het opper-
bevel van het Finsche leger in zijn commu
nique mededeelt, op 6 December in Karelie
tot het offensief overgegaan. Finsche troe
pen hebben een tegenoffensief ingezet. In
het Oosten van Karelie werden 4 Russische
tanks buitgemaakt. Bij Salmis heeft het Rus
sische leger gas gebruikt. De operaties ter
zee beperken zich, voor zoover de Russische
eenheden betreft tot een tamelijk onzuiver
schieten op de Finsche kust.
De kustartillerie heeft zekere successen
behaald. De Russische luchtmacht ontplooit
eenige activiteit ten Noorden van het Lado
gameer, doch haar bombardementen hebben
geen schade veroorzaakt.
Het wordt volkomen onjuist gemoemd, dat
Russische troepen den spoorweg van Noer-
mis zouden hebben gepasseerd, integendeel
aldus beshiit de mededeeling, zij bevinden
zich op grooten afstand van deze spoorlijn.
Hebben de Russen de Mannerheim-
linie doorbroken?
Uit Moskou wordt gemeld: In het commu
nique van de Sovjet-Russische legermacht
in Finland wordt volgehouden, dat het roode
leger door de Finsche „Mannerheim-linie"
is gebroken en 8 tot 10 km in dit gebied is
doorgedrongen.
Sovjet-Rusland begint blokkade.
Volgens een mededeeling door de
Noorsche marine ontvangen van het
volkscommissariaat van buitenlandsche
zaken der Sovjet-Unie zal Sovjet-Rus-
land van Vrijdagmiddag 12 uur af de
Finsche kust in de Botaische Golf en de
Finsche kust in de Finsche Golf blok-
keeren.
Estland onder Russischen invloed.
Berichten uit Estland toonen aan, dat het
met Rusland gesloten accoord de reactie van
dit land ten aanzien van den aanval op Fin
land volledig heeft verstikt. De dagbladen
maken slechts op de meest neutrale wijze
melding van de „gevechten tusschen Finland
mam. g
De „Tajandoen", het vrachtschip van de Mij. ederland", dat gisteren in het
kanaal is getorpedeerd.
en Rusland"; terwijl zij groote publiciteit
geven aan de vorming van de regeering-
Kuusinen. Op 5 December kondigt het meest
officieuze orgaan van Estland den „aanvang
van den burgeroorlog in Finland" aan. Ten
slotte is de nationale herdenkingsdag van
Finland, die ieder jaar in Tallin, Riga en
Kaunas gevierd werd, dit jaar stilzwijgend
gepasseerd.
Wat de bijeenkomst in Oslo betreft, deze
zou ten doel hebben:
1. de bestudeering van de middelen, die
nog zouden kunnen bestaan om een einde te
maken aan het Finsch-Russische conflict.
2. de wijze na te gaan waarop de drie Scan
dinavische landen het nuttigst Finland bit-
stand zouden kunnen verleenen, wanneer
hun vredespogingen mochten mislukken.
De besprekingen der ministers van
buitenlandsche zaken der Oostzee-
staten.
Uit Tallin wordt gemeld: De beraadsla-
gingen van de ministers van buitenlandsche
zaken der Oostzeestaten welke Donderdag-
ochtend zijn begonr.en, hebben den geheelen
dag geduurd. Het verluidt, dat voornamelijk
economische kwesties werden besproken,
waarbij ook de niet tot de Estlandsche dele-
gatie behoorende minister van economische
zaken Sepp werd betrokken.
De Estlandsche minister van buitenland
sche zaken heeft Donderdagavond een maal-
tijd aangeboden aan de delegaties in Letland
en Litauen.
Heden werd de besprekingen voortgezet.
Een Finsch oordeel over de Russische
legerleiding.
Een speciale corresponden van Corriere
Dela Sera in Finland geeft een verslag van
een bezoek aan het Finsche hoofdkwartier.
Hij meldt, dat verscheidene afdeelingen der
vrouwenorganisatie „Lotta Svaerd" haar
activiteit in de eerste frontlinies ontplooien.
Officieren van den generalen staf hebben
De eerste Lord van de Britsche admirali-
teit, de heer Churchill, heeft dezer dagen
in het Lagerhuis weer de gebruikelijke wa-
penschouw gehouden waarin hij doet uit-
komen hoezeer de Engelsche vloot, als de
machtigste ter wereld, de zeeen van Duit
sche oorlogsschepen en mijnen heeft gezui-
verd en zoowel de vrachtvaart der geallieer-
den als die der neutrale staten een zoo groot
mogelijke beveiliging biedt.
De minister heeft kort geleden gesproken
over een zestigtal vijandelijke duikbooten
waarvan er minstens een derde deel vexnie-
tigd zou zijn, maar hij heeft thans niet nader
aangegeven in welk tempo men met die ver-
nietiging is voortgegaan en in welke mate
de zee voor de koopvaardij dus weer zoo-
veel veiliger is geworden dan vroeger.
In zijn geheele rede hebben wij iets van
de hoera-stemming gemist waarin hij tot
dusver Engelands opperheerschappij en de
verdwijnende Duitsche bedreiging bekend
maakte en onwillekeurig heeft zijn toe-
spraak den indruk gegeven, dat hij er zelf
meer en meer van overtuigd wordt, dat de
afrekening met den vijand ter zee niet zoo
gemakkelijk is dan hij zich die oorspronke-
lijk had voorgesteld.
Hij heeft er thans rekening mee gehou
den, dat men in Duitschland blijkbaar met
alle daarvoor beschikbare krachten aan het
fabriceeren van duikbooten en mijnen is
gegaan en de bewering dat Engeland wel-
dra met de vijandelijken actie ter zee zou
hebben afgerekend werd ditmaal vervan-
gen door de mededeeling, dat hij stellig
geloofde, dat Engeland de overhand zou
behalen op de levensbedreiging van Duit
sche zijde.
De verliescijfers die daarbij genoemd
zijn geven een eigenaardig beeld van de
Duitsche activiteit tegen Britsch-Fransche
en neutrale schepen.
De verliezen aan Britsche koopvaardij-
schepen zoo heeft de heer Churchill ge-
zegd bedroegen in Octo'.er de helft van
wat zij in September waren en in Novem
ber waren zij gedaald tot het twee-derde
gedeelte van de verliezen in October.
Maar het tegenovergestelde is het geval
geweest met de neutrale schepen. Die heb
ben 50 procent meer verloren in de tweede
maand dan in de eerste en tweemaal zoo-
veel in de derde maand dan in de tweede.
Daaraan kan worden toegevoegd al
heeft de heer Churchill dit niet gezegd
dat de neutrale staten in het eerste kwar-
taal van den oorlog ruim 194.000 bruto ton
scheepsruimte hebben verloren wat over-
eenkomt met 30 procent van de totale koop
vaardij-tonnage, welke tot dusverre in dezen
oorlog is vernietigd.
In de eerste twee oorlogsmaanden be-
droeg het gezamenlijk verlies der neutralen
ruim 20 procent van de in totaal vernietigde
tonnage en er zijn dus twee dingen te con-
stateeren. Het eerste is, dat de neutrale sta
ten in dezen oorlogstijd in zeer bedenkelijke
mate de klappen opvangen, welke niet voor
hen bestemd zijn en het tweede, dat de be
dreiging der neutrale handelsvaart eer
grooter dan kleiner begint te worden.
Engeland houdt blijkbaar zijn kostbare
kruisers veilig opgeborgen in zijn oorlogs-
havens en wanneer deze schepen bescha-
digd worden is het in den regel niet in voile
zee maar in de vlootbasis waar ze thuis
hooren.
En nu zullen wij geenszins beweren, dat
de Britsche marine niet actief is, maar het
is niet te ontkennen, dat, ondanks de
alom geroemde opperheerschappij ter zee
van de Brische vloot, welke de sterkste en
machtigste ter wereld is, Duitsche onder
zeeers en Duitsche watervliegtuigen her-
haaldelijk gelegenheid blijken te hebben
om mijnen zoo dicht onder de Engelsche
kust te leggen, dat men de daardoor getrof-
fen schepen vanaf het vasteland in de lucht
kan zien springen.
Wanneer onze schepen aan de Oostkust
van Engeland of in de monding van de
Theems op mijnen loopen, wanneer zij
zooals nu weer de Tajandoen in het Ka
naal door Duitsche onderzeeers getorpedeerd
worden, dan mag van neutrale zijde gecon-
stateerd worden, dat aan het Britsche op-
per-politietoezicht nog een en ander blijft
ontbreken.
En wanneer de neutralen, die tot het aan-
loopen van Engelsche havens worden ge-
dwongen, voor niet minder dan 30 procent
in de verliezen aan scheepstonnage moeten
bijdragen, dan mag van neutrale zijde toch
zeker geeischt worden, dat Engeland er voor
zorg draagt, dat onze schepen veiliger kun
nen varen.
Als men de neutralen niet voldoende kan
beschermen en men kan dat blijkbaar
niet dan moet men in alien gevalle geen
maatregelen treffen waardoor de neutrale
staten in de naaste toekomst aan nog groo-
tere gevaren worden blootgesteld.
Het is Engelands doel Duitschland te
blokkeeren en men mag over dat strijdmid-
del en de gevolgen ervan voor de burger-
bevolking denken zooals men wil, het is ten
slotte een oorlogsmaatregel, welke volken-
rechtelijk is toegelaten en waarin wij ons
niet verder zullen mengen.
Maar Engeland betrekt in dezen blokka-
destrijd de neutralen. Het schrijft voor wat
onze schepen moeten vervoeren en het laat
al die schepen naar Britsche havens ko-
men waar men de vrachten gaat inspectee-
ren en er voorzichtigheidshalve alles uit-
haalt wat Duitschland zou kunnen gebrui-
ken.
Dan is het toch eigenlijk vanzelfsprekend,
dat men van Duitsche zijde daartegen gaat
protesteeren en wanneer protesten niet hel-
pen, dat men dan van die zijde weer maat
regelen neemt om Engeland te beletten zich
van de vrachten of de gedeeltelijke vrach
ten der neutrale koopvaardij schepen mees-
ter te maken.
Wij willen daarbij niet voorbij zien, dat
men daarbij de Britsche methode niet kan
volgen, dat men de schepen niet naar Duit
sche havens kan dirigeeren en ze evenmin
door de Duitsche marine kan laten op-
brengen.
Maar toch gevoelt men het alom als icts
menschonteerends, dat men daarbij neutrale
schepen in den grond gaat boren zonder dat
voldoende voor de veilighoid van de beman
ning en de passagiers gezorgd wordt.
Onderzeeers en mijnen zijn moorddadige
over hun tegenstanders tegenover den jour
nalist verklaard, dat generaal Mereskof, die
het commando voert over het offensief op de
Karelische landengte een goed chef is en
dat de opmarsch van zijn troepen op de
landengte van tactisch standpunt geziea
geen enkele critiek wekt. De chefs van de
verschillende formaties echter geven bijna
steeds den indruk niet tegen him taak te zijn
opgewassen en het is hun schuld, wanneer
in het eerste stadium van het offensief de
Russen zware verliezen hebben geleden. De
troep is bovendien wel moedig, maar voorai
defensief, voelt niet voor dezen oorlog en
strjjdt minder met moed dan met berusting
en is langzaam met individueele initiatieven.
De Russen gebmiken gas.
De Sovjets hebben, volgens het Finsche
telegraafagentschap, gebiruik gemaakt van
gifgas bij een aanval op de Finnen ten N.
van het Ladogameer. Zij vuurden gifgas be-
vattende granaten af. Elf Finsche soldaten
werden door het gas aangetast.
Engeland en Finland.
Finsche kringen in Londen, die herhalen,
dat de Mannerheimlinie niet door de Russen
is doorbroken, wijzen er op, dat deze linie
minstens 30 km diep is en natuurlijk hinder-
palen omvat als rivieren en meren, welke
door kunstmatige defensiewerken versterkt
zijn. Ook wijzen zij er op, dat de Manner -
heimilinie niet ontworpen is door sir Walter
Kirke. Kirke was militair adviseur van den
Finschen generalen staf in 1924/1925, de linie
is echter ontworpen door Finsche officieren.
Wat de xport van Engelsche wapens naar
Finland betreft, merkt men op, dat Finland
sedert twee of drie jaar wapens uit Engeland
ontvangt. In de afgeloopen dagen maakte
de Finsche luchtmacht gebruik van Engel
sche Blenheimbommenwerpers tegen de Rus
sen. Ook is een aantal Gloster Gladiators be-
steld.
Zie vervolg pag. 3, 2e blad.
wapens en wanneer onschuldige neutralen
daaraan ten offer valien gevoelt men eerst
recht de wreedheid van den modernen
oorlog.
Intusschen kwam gister uit Londen be-
richt, dat Engeland met vele neutrale staten
Nederland, Belgie, Denemarken, Noorwe-
gen, Zweden, Finland en Turkije onderr
handelingen voert om den handel met deze
staten zooveel mogelijk uit te breiden, wat
dus beteekent, dat men bezig is nog veel
meer neutrale schepen aan het risico van
vernietiging bloot te stellen, al wordt daar
bij dan ook vermeld, dat dit alles zoo onop-
vailend mogelijk gebeurt om de neutralen
te beschermen tegen de intimidatie van
Duitschland jegens alien, die goede betrek-
kingen met de geallieerden willen handha-
ven.
Reeds heeft Duitschland in het bijzonder
tot Nederland de waarschuwing gericht zich
niet zonder meer aan alle Britsche voor-
schriften te onderwerpen. Van Nederland-
sche zijde heeft men daartegen betoogd, dat
men onmachtig is daaraan iets te verande-
ren en de torpedeering van de Tajandoen
bewijst maar al te duidelijk wat daarop
ook in de toekomst het Duitsche ant
woord zal zijn.
„Nederland blijft gelukkig varen", heeft
onze regeering kort geleden triomfantelijk
aangekondigd. Er is daartegen in deze
uiterst gevaarlijke omstandigheden verzet
gerezen bij de menschen, die op deze sche
pen htm leven moeten wagen, maar het
vraagstuk varen, niet varen, of gevaarloos
varen, heeft zoovele kanten, dat wjj het
thans niet verder kunnen bespreken en er
binnenkort een afzonderlijke beschouwine
aan zullen wijden.
