DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. De Volkenbond eischt dat Rusland onmiddellijk de vijandelijkheden zal staken. De vergadering van den Volkenbond. Wanneer binnen 24 uur geen antwoord is gegeven zal actief steun aan Finland verieend worden. De Russen bereiden een nieuw offensief voor. Deze Courant wordt ELKEN AVONO, bebalve Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruiibetaling voor Alkmaar 2. franco door bet geheele Rijk 2.50. Losse numroers 5 cents. PRIJS DLR GFV'ONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0 25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N V. Boek- en Handelsdruk- kerij v/h HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. No. ^93 Dit nummer bestaat uit ,»e bladen. Directeur; C. KRAK. Dinsdag 12 December 1939 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. I4le Jaarqang Rusland moet vo6r vanavond zeven uur berichten, dat het de vijandelijkheden zal staken en bemiddeling zal aanvaarden. Wanneer Rusland dit niet aanvaardt zal actieve hulp aan Finland worden geboden. De algemeene toestand. Er wordt met spoed gewerkt in Geneve. ALKMAARSCHE COURANT. Een in de Volkenbondsvergadering samengestelde commissie heeft gister- avond uit naam van den Volkenbond een telegram aan Rusland en ook aan Finland gezonden, waarin geeischt wordt, dat de vijandelijkheden onmiddellijk worden gestaakt, dat de bemiddeling van den Volkenbond moet worden aanvaard, dat een Russische gedelegeerde de zittingen van den Volkenbond moet bijwonen en dat binnen 24 uur op deze eischen moet worden geantwoord. Wanneer dit antwoord van Russsiche zijde onbevredigend is, zal men in Geneve Rusland als de aanvaller aanwijzen, maatregelen voorstellen om Finland actieve hulp te verleenen en het voorstel op de agenda van den Bond plaatsen om Rusland uit te stooten. De afgevaardigde van Finland heeft reeds verklaard, dat Finland voor zich zelf m"1 deze eischen accoord gaat. Tevoren had de gedelegeerde van Finland een uitvoerige rede gehouden, waarin hij uiteen zette hoe zeer zijn land alles had gedaan om Rusland te- vreden te stemmen maar dat men ten slotte niet kon toestemmen in eischen waardoor de onafhankelijkheid van den Finschen staat zou worden aange- tast. Wanneer de Volkenbond besluit Finland steun te verleenen, zal dit waar- schijnlijk in den vorm van credieten, krijgstuig en levensmiddelen ge- schieden. Of het voorstel van Argentinie t Rusland, wanneer het op de gestelde eischen niet ingaat, als Volkenbondslid te royeeren, behalve door eenige Zuid-Amerikaansche staten en wellicht Frankrijk, ook door Engeland zal gesteund worden is op het oogenblik niet te voorspellen. In Finland duren de gevechten voort. Tot dusver hebben de Finnen zich aan alle fronten kunnen handhaven. Men veronderstelt, dat de Russen op het oogenblik een groot offensief voorbereiden aan de oevers van het Ladagomeer. De vergadering begonnen. Gistermorgen is de vergadering van den Volkenbond onder voorzitterschap van Car ton de Wiart (Belgie) bijeengekomen. De vergadering trok zeer veel belangstelling, onder de journalisten merkte men ook ver- scheidene Duitschers op. Voor het eerst sedert de stichting van den bond werd geen toegang aan het publiek verieend. Temidden van de overige functionarissen van den bond zat ook de onder-secretaris- generaal van den bond, de Sovjet-Russische vertegenwoordiger Sokolin. In de vergade ring was aanwezig de Poolsche delegatie, doch niet de Tsjechische. Afwezig waren verder Afghanistan, Albanie, Chili, Panama en Peru. De voorzitter herinnerde er aan, dat de vergadering bijeen is gekomen om enkele punten, welke reeds lang op het programma staan, te bespreken, alsmede op verzoek van Finland. Verscheidene afgevaardigden zijn met groote moeite gekomen en derhalve stelde de voorzitter voor de debatten niet te lang te rekken en de procedure zoo eenvou- dig mogelijk te houden. De vergadering benoemde vervolgens een commissie van negen leden voor de verifi- catie der volmachten. Carton de Wiart deelde na de her- vatting der vergadering mede, dat de commissie voor de benoemingen voor- stelde een bureau te vormen met als voorzitter den vertegenwoordiger van Noorwegen Hambro, en tot vice-voor- zitters de vertegenwoordigers van Bel gie, Engeland, Canada, Egypte, Frank rijk, Griekenland, Portugal en Zwitser- land. Dit voorstel werd door de vergadering aan- genomen en onder toejuichingen nam Ham bro plaats in den voorzittersstoel. Carton de Wiart heette hem welkom na- mens de vergadering. Hij wees er op, dat het thans wel het meest tragische oogen blik is sedert de oprichting van den bond. Men heeft dikwijls de activiteit van den bond belachelijk gemaakt, doch niettegen- staande dit zal de nieuwe voorzitter de be- sprekingen leiden, welke de aandacht van alle menschen van goeden wil trekken. Vervolgens dankte Hambro de vergade ring. Hy wees er op, dat het de plicht is van ieder lid van den bond zich thans in zijn dienst te stellen. De vergadering moet thans een beroep van een lid, dat wordt be- dreigd door een ander lid, behandelen. De aangevallene verdedigt zich dapper. De bond moet tusschen de volken betrekkin- gen scheppen, welke gebaseerd zijn op sa- menwerking en eer. Het bureau van de vergadering was bij - eengeroepen voor gistermiddag drie uur. Rusland uitgenoodigd zich te doen vertegenwoordigen. Tijdens de zitting van het bureau heeft de Zweedsche delegatie voorgesteld een tele gram te zenden aan de regeering in Moskou met de uitnoodiging zich van af Woensdag te doen vertegenwoordigen in Geneve bij de debatten betreffende het Finsche beroep. Het ligt echter voor de hand, dat het comite intusschen de werkzaamheden zal voortzet- ten om een beslissing niet te vertragen, welke ter stemming aan de assemblee zou worden voorgelegd, in het waarschijnlijke geval, dat de U.R.S.S. zou weigeren verkla ringen aan de Assemblee te komen brengen. De zitting van de Assemblee. De Assemblee van den Volkenbond is 's middags om vier uur weer bijeengekomen. Allereerst werd definitief de agenda vast- gesteld als volgt: 1. Behandeling van het beroep van Fin land. 2. Verkiezing van nieuwe leden van den raad. 3. Rapport der commissie voor de uitbreiding van de economische werkzaam heden van den Volkenbond. Het Finsche beroep. De vergadering begon onmiddellijk met de behandeling van het Finsche beroep. On der algemeen applaus besteeg Holsti, de Finsche gedelegeerde, het spreekgestoelte. Holsti herinnerde er aan onder welke om- standigheden zijn land zich tot den Volken bond had gewend en hoe de Volkenbonds- raad had besloten de zaak voor te leggen aan de Volkenbondsvergadering. Hij zeide deze dank voor de snelheid, waarmede zij het beroep van de regeering in Helsinki be- antwoord heeft. Spr. zag daarin een bewijs, dat ondanks de moeilijke tjjden de funda- menteele Volkenbondsgedachte in practische energie omgezet kan worden. Spr. wil de kwestie van moreel stand- punt behandelen met het oog op de practi sche consequenties, die uit de gebeurtenis- sen moeten worden getrokken. Na vervolgens gewezen te hebben op de verontwaardiging in de geheele wereld tegen den aanval van den kant van Rusland, herinnerde spr. er aan, hoe de U.R.S.S. zelve het geval van agressie beoordeelde, toen haar gedelegeerde in Geneve het woord vcerden. De U.R.S.S. heeft zich in Geneve steeds uitgesproken ten gunste van de orga- nisatie der collectieve veiligheid. De laatste weken, zoo vervolgde spreker, hebben het Sovjet-Russische leger, de vloot en de luchtmacht dood gezaaid onder het Finsche volk. Het Finsche volk staat in zijn geheel trouw om de regeering geschaard. Tevergeefs heeft Moskou de democratische volksregeering opgericht, de wereldmeening heeft zich dienaanaande niet vergist. Finland heeft thans echter niet alleen aanmoedigende woorden noodig, maar doeltreffenden bijstand. Het Finsche volk kan zich niet alleen beschermen tegen de automatische wapens van al- lerlei aard der U.R.S.S. door interna- tionale resultaten. Inderdaad strijdt het om niets minder dan zijn bestaan en om de hoogste politieke idealen der andere volkeren. Zijn rede besluitende, sprak Holsti den wensch uit, dat de sympathie der geheele wereld worden zal tot practi- schen steun voor zijn land. Doet uw plicht, aldus Holsti, Finland doet den zijnen door zijn kostbaarste goed, zijri bloed te geven. Het Finsche beroep bestudeerd. Na de rede van Holsti wees de vergade ring een commissie _.yan leden aan tot be- studeering van het Finsche beroep. De com missie bestaat uit vertegerrwoordigers van de volgende staten: Uruguay, Frankrijk, Groot-Britannie, Bolivia, Ierland, Egypte, Portugal, Polen, Venezuela, Siam, Zweden, Noorwegen, Canada en China. Onmiddellijk na de vergadering van gistermiddag is de commissie bijeen gekomen. De vergadering der Assemblee was om 18 uur gesloten. Rusland uitgenoodigd de vijandelijk heden te staken en vredesonderhan- delingen met Finland te openen. De door de Volkenbondsvergadering ingestelde commissie heeft gisteravond besloten, op voorstel van den Zweed- schen vertegenwoordiger, en met alge- meene stemmen, om Rusland uit te noodigen voor heden te doen weten, of het de vijandelijkheden wil staken en vredesonderhandelingen met" Finland onder auspicien van de Volkenbonds vergadering wil openen. Dit besluit on- derbreekt den loop der te Geneve be gonnen beraadslagingen niet. Ook een telegram aan Finland gezonden. Ook aan Finland is een telegram ge zonden met de uitnoodiging de vijande lijkheden te staken en vredesonder handelingen onder de auspicien van de Assemblee te onenen. Aan beide landen is een termijn van 24 uur voor beant- woording van dit telegram gesteld. De toevoeging van een tijdlimiet van 24 uur aan het telegram aan Rusland en Fin land is geschied op voorstel van Butler, den Engelschen gedelegeerde. Er mogen geen andere politieke kwesties behandeld worden. Toen de Volkenbondsvergadering gister avond weer bijeen kwam, deelde de nieuwe voorzitter, Hambro, den leden mede, dat zij zich gereed moesten houden om bijeen te komen op alle uren van dag en nacht, klaar- blijkelijk om terstond stappen te kunnen nemen, zoodra het Russische antwoord wordt ontvangen. Tevoren hadden de regeeringen van Bel gie, Luxemburg, Zweden, Nederland en De- nemarken een schriftelijke mededeeling aan den voorzitter verklaard, dat de Volken bondsvergadering bij eengeroepen is voor een bepaald politiek doel en zich derhalve moet onthouden van andere politieke kwes ties. De minister van buitenlandsche zaken, Cantillo, heeft opnieuw een verklaring af- gelegd waarin hij een rechtvaardiging geelt van de houding van Argentinie, dat gebruik heeft gemaakt van zijn recht als lid van den Volkenbond om de uitstooting uit den bond van een der ongewenschte leden te vragen. Een moreele reactie is noodzakelijk, opdat het bestaan zelve van den Volkenbond ge- handhaafd zal kunnen worden. Wat artikel 15 betreft van het handvest, dat ingeroepen is door Finland, is Cantillo niet van mee- ning, dat de Volkenbond vertrouwen heeft in een uitstelprocedure en in de resultaten van een verzoeningspoging. Argentinie vraagt, dat de waardigheid der Volkenbondsleden geeerbiedigd zal wor den, hetgeen niet uitsluit, dat betrokken landen kunnen onderhandelen met aanval- lers, maar dan buiten den Volkenbond en niet binnen zijn verband. Door Finland te verdedigen, aldus Cantillo, verdedigen wij den Volkenbond en onszelve. Argentinie wenscht niet, dat men zou kunnen denken, dat het de beginselen van zijn traditioneele politiek laat yaren. Wanneer echter de Vol kenbond weigert de U.R.S.S. uit te stooten, zal Argentinie zich verplicht zien uit den Volkenbond te treden in afwachting van een gunstiger oogenblik voor de wederge- boorte van het recht en de internationale moraal. Italie en de Volkenbond. Sedert gistermorgen is iedere band ver- broken tusschen Italie en den Volkenbond, aangezien er twee jaa. ver1"- c zijn sedert de Italiaansche opzegging van het lidmaat- schap. In politieke Italiaansche kringen wijst men er op, dat het einde van alle betrek- kingen tusschen Italie en den Volkenbond zich voordoet op het oogenblik, waarop het Geneefsche instituut opnieuw een toonbceld van opportunistische intriges biedt in plaats van de beslissingen te nemen, die geeischt worden door den ernst van een gebeurtenis. die op dit oogenblik bloed doet vloeien in het noorden van Europa. Kamer tegen Senaat. De Kamer van Uruguay heeft het besluit van den Senaat besproken om uit den Vol kenbond te treden. Van versehillende zij- den werd het besluit van den Senaat afge- keurd, men acht het in strijd met de grond- wet. De Kamer heeft met 39 tegen 21 stem- men een motie aangenomen, waarin wordt gevraagd, dat Uruguay lid blijft van den Volkenbond. Men is er in Geneve in gesluagd voor het weinig begeerenswaardige ba^ntje van voor zitter van het Volkenbondsbureau een can- didaat te vinden, namelijk de vertegenwoor diger van Noorwegen Hambro, die er, na zijn verwelkoming op gewezen heeft, dat het de plicht is van ieder lid om zich thans in dienst van den Bond te st lien teneinde tus schen de volkeren betrekkingen te kunnen scheppen, welke op samenwerking en eer gebaseerd zijn. Dat is natuurlijk heel mooi en heel juist, maar het is tenslotte niet anders dan het naar voren brengen van een ideaal, dat in de huidige omstandigheden minder dan ooit verwezenljjkt zal kunnen worden. In een kleine herberg, ergens in Klon- dyke, hing een bordje met het beleefd ver zoek aan de'gasten om bij het schieten niet op de muzikanten te willen mikken, aan gezien deze in alle opzichten hun best deden. In het Volkenbondsgebouw zijn bordjes met een dergelijke s trekking ten op- zichte van de leden nog niet opge- hangen, maar de vertegenwoordigers van de diverse staten hebben evenveel recht op erkenning van hun goede bedoelingen als de bovengenoemde muzikanten. Zij komen daar ook niet voor hun pleizier, zij weten ook, dat zij in zeer precaire omstandigheden moeten werken en zij doen hun best. En opidat zij hun best doen nog den schijn op te houden, dat men in diverse sta ten nog gevoelig is voor allerlei argumenten die op recht en rechtvaardigheid -betrek- king hebben, verdient hun werk ongetwij- feld de algemeene waardeering van ieder, die van de stichting van den Volkenbond nog eens het einde van alle agressie ver- wacht heeft. Men is in Geneve begonnen den Finschen afgezant eens te laten vertellen wat er nu eigenlijk aan de hand was. Eigenlijk wist "men dat natuurlijk wel en men was het al met hem eens voordat hij nog het woord gevoerd had, zoodat hij met algemeen ap plaus begroet werd toen hij het spreekge stoelte heeft beklommen. De heer Holsti, de Finsche vertegen woordiger, zag in het feit, dat de sympathie bondsraad besloten had de Finsche kwestie dadelijk aan de vergadering voor te leggen het bewijs, dat de Volkenbondsgedachte in practische da den kan omgezet worden. Hij heeft er nog eens aan herinnerd hoe Litwinof de meest verontwaardigde van alle bondsleden was toen er sprake was van Italiaansche agressie in Abessinie en ver- telde daarna van den onrechtvaardigen aanval op zijn ongelukkig land, op Finland, dat zich in de sympathie van de geheele beschaafde wereld mag verheugen, maar dat met sympathie alleen den strijd voor zijn onafhankelijkheid niet zal kunnen voeren. i Finland strijdt allereerst voor zich zelf, voor zijn bestaan als kleine, zelfstandige mogendheid, maar daarnaast voor een ideaal, voor het recht van alle kleine na- ties om zich zelf te kunnen zijn en te kun nen blijven. Finland geeft in dien strijd het kostbaar ste wat het bezit, het bloed zijner zonen, maar het vraagt daarnaast, dat de sympathie van de wereld in practischen steun voor dezen vrijheidsoorlog zal worden omgezet. Er is daarna een commissie benoemd om het Finsche beroep te bestudeeren en wel een heel bijzondere commissie. Want studie- commissies, welke door officieele lichamen benoemd worden, hebben in den regel heel wat tijd noodig eer zij tot een conclusie zijn gekomen en er zijn zelfs meerdere commis- sies van dien aard geweest, die nooit uitge- studeerd raakten. Maar deze commissie van dertien staten, die pas na de sluiting der ver gadering, gistermiddag om 6 uur bijeen kon komen, was reeds denzelfden avond tot een door alien aanvaarde conclusie gekomen. Zij heeft, op voorstel van den Zweedschen gedelegeerde, besloten om zoowel Rusland als Finland uit te noodigen, binnen een ter mijn van 24 uren te laten weten of beida landen de vijandelijkheden willen staken om vredesonderhandelingen onder de auspicien van de Volkenbondsvergadering te openen, in welk lichaam ook een gevolmachtigde van Rusland zitting zal moeten nemen. Daarop verwacht men nu de antwoorden en de voorzitter heeft den leden medege- deeld, dat zij gereed moeten zijn op alle uren van den dag of van den nacht, om maatregelen te kunnen nemen zoodra de antwoorden zijn ontvangen. Inderdaad moet geconstateerd worden, dat in de Volkenbondsvergadering giste- ren met een sneltreinvaart gewerkt is en dat het niet aan haar ligt als de strijd in Finland in de eerstvolgende dagen nog men- schenlevens zal eischen. De Finsche gedelegeerde heeft zich reeds bereid verklaard om, na een gunstig ant woord van Rusland, de vijandelijkheden te staken en de bemiddeling van den Volken bond te aanvaarden. Maar het is de groote vraag of Rusland van de tot dezen staat ge- richte vragen zelfs eenige notitie zal ne men. Want men begrijpt in Moskou natuurlijk veel te goed, dat de sympathie in Geneve algemeen naar Finland utigaat en het is te betwijfelen of de Sovjet-Unie haar plannen tegenover Finland plotseling zal opgeven, omdat in Geneve de vertegenwoordigers van diverse staten, die haar of vijandig ge- zind zijn, of toch geen schade kunnen be- rokkenen, het gewenscht vinden dat de krijgstocht in Finland zonder meer stopge- zet zal worden. Men weet in Rusland veel te goed, dat sancties zoo men daarvan tegenover een zoo machtigen staat als Rusland al eenig resultaat mocht verwachten in de tegen- woordige omstandigheden waarschijnlijk toch niet genomen zullen worden. De vriend- schappelijke- en vijandelijke verhoudingen in Europa zijn op dit moment veel te inge- wikkeld en te precair dan dat voomamelijk de kleine neutrale staten aan onvriendelijke daden zouden kunnen of willen medewer- ken. Het eenige, dat Rusland riskeert is, dat het voor straf uit den Bond gezet wordt. Maar er is helaas alle reden om aan te ne men, dat ook een dergelijke blamage den Russen vrij koud zou laten. En bovendien zou een dergelijk besluit door Argentinie voorgesteld de goedkeuring van alle leden moeten hebben welke in den Volken- bondsraad vertegenwoordigd zijn, waartoe naast de permanente leden Engeland, Frankrijk, en Rusland zelf, nog diverse kleine neutralen behooren, welke, zooals Belgie, zeker niet tot een zoodanig besluit zouden medewerken. De Nedqrlandsche regeering is al zoo voorzichtig geweest geen candidatuur voor het raadslidmaatschap te aanvaarden en heeft tevens te kennen gegeven, dat haar delegatie zich zal verzetten tegen alle po- gingen om deze assemblee te gebruiken voor een discussie over conflicten waarvoor zij niet bijeengeroepen is en welke de Vol kenbond thans niet behoort te behandelen. Dat standpunt wordt trouwens ook door Belgie, Luxemburg, Zweden en Denemar- ken gedeeld en men ziet hier een typische combinatie van staten, welke hun neutrali- teit in het Europeesche conflict zoo opvat- ten, dat zij zelfs niet zijdelmgs betrokken willen worden bij eventueele pogingen om zich pro of contra een der oorlogvoerende mogendheden uit te spreken. Er is gewaarschuwd, dat het Volken- bondspaleis op het oogenblik vol politieke voetangels en klemmen ligt. De Nederlandsche delegatie heeft blijk- baar de opdracht bij al haar stappen nauw- keurig naar de ligging van deze gevaarlijke apparaten uit te kjjken. I

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1939 | | pagina 1