DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. De commandant van de „Graf Spee" heeft zijn schip tot zinken gebracht. De „GrafSpee" door den commandant tot zinken gebracht. Graaf Ciano heeft de houding van Italie besproken. De strijd in Finland. Moandag 18 December 1939 I4le Jaorqang Na geweldige explosies is het schip buiten de territoriale wateren gezonken. Wat is het lot van den commandant? Britsche duikboot brengt Duitschen kruiser tot zinken. De algemeene toestand. ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Aikmaar 2. franco door bet gebeele Rijk 2.50. Losse nutnmers 5 cents. PRIJS DLR GFV'O^E ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1 25, elke regel raeer f 0 25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. brieven franco aan de N V. Boek- en Handelsdmk- kerij v h HERMS COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060 Telef. 3320, redactie 3330. No. 298 Dit nununer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. Het lot van den Duitschen vestzakkruiser de Graf Spee is plotseling op min of meer verrassende wijze beslist geworden. Kapitein Langsdorf heeft blijkbaar willen toonen, dat bij wel durfde uit- varen, maar tevens het onklaar geraakte schip niet een gemakkelyke prooi voor den vijand willen laten. Het schip is uitgevaren en door de Duitschers tot zinken gebracht nadat de bemanning een onderkomen in Duitsche of Argentynsche booten had gevonden. Velen zullen zich een geheel anderen afloop van dit drama gedacht hebben en in Montevideo blykt men zeer vertoornd op den commandant dat hij het schip liet zinken op een plaats welke daardoor voor de scheepvaart zeer gevaarlijk is geworden. Wat het lot van den commandant is geworden, is uit de elkaar tegen- sprekende berichten nog niet duidelijk. Graaf Ciano, de Italiaansche minister van Buitenlandsche zaken, heeft in een uitvoerige rede een overzicht van de buitenlandsche politiek van Italie gegeven en daarbii laten uitkomen, dat Italie door zijn verbond met Duitschland niet verplicht was daadwerkelijk aan dezen oorlog deel te nemen. i i In Finland wordt heft'g gevocbten en de opmarsch der Russen wordt zoowel door de actie der Finnen als door de felle koude vertraagd. Uit tal van berichten b'ykt, dat de Russen zeer zware verliezen aan manschaonen en materiaal hebben geleden. Gisteravond is de Graf Spee uit de haven van Montevideo vertrokken en nadat de bemanning buiten de territo riale wateren in de sloepen was gegaan, is het schip om 7.25 uur door een explo- sie tot zinken gebracht. Kapitein Langsdorf over het zee- gevecht. Kapitein Langsdorf, de commandant van de Graf Spee, heeft in een rapport aan de autoriteiten van Uruguay een relaas ge geven van den zeeslag. Hij zegt hierin be- lemmerd te zijn geweest, doordat hij aan drie kanten moest strijden. De Britsche kanonniers plaatsten hun granaten met groote nauwkeurigheid. Dientengevolge werd een hoog percentage der bemanning van de Graf Spee tuiten gevecht gesteld, niet alleen dat zij gedood of gewond wer- den, doch ook doordat zij kneuzingen en kleinere verwondingen opliepen. Langsdorf besloot daarom onder hoede van een rookgordijn te ontsnappen, doch deze po- ging werd door de Engelschen verijdeld. De Achilles en de Ajav sloten de Graf Spee in, terwijl de Exeter, die bijna buiten ge vecht was, noordwaarts bleef, blijkbaar om het pad van het Duitsche schip te blokkeeren. De Graf Spee werd toen ge- dwongen vaart te minderen en zoodanig te vuren, dat de vijand op een aanzienlijken afstand bleef. Een "'uitsche persvertegenwoordiger heeft langen tijd aan boord var het pant- serschip Graf Spee vertoefd, waar de commandant, kapitein ter zee Langsdorf, mededeelingen heeft gedaan over den kruistocht van den bodem gedurende meer dan drimaanden. Op dezen kruistocht heeft het schip de traditie van de Embden voortgezet. De Engelsche opgaven bevestigen zelf, dat voor meer dan 50.000 ton aan scheeps- ruimte tot zinken is gebracht. De vuurproef aan de monding van de Rio de La Plata was voor schip en beman ning hard, daar hier strijd moest worden geleverd nadat het schip bijna drie maan den van huis was. De commandant, die tijdens het gevecht op het hoogste punt van den gevechtstoren had gestaan, werd door een granaatsplinter licht aan het hoofd getroffen en door een andere licht aan den schouder. Door een geweldigen treffer werd hij tegen den grond geslagen. Hij herstelde zich en heeft het gevecht tot het einde toe gelaid. Het D. N. B. meldt uit Montevideo van betrouwbare zijde, dat bij den zeeslag ook Engelsche vliegtuigen gebruikt zijn. Ver- scheidene Engelsche waarnemingstoestel- len werden door den geweldigen luchtdruk der granaten van de Admiral Spetij dens den strijd veraield. De sterke Engel sche verliezen werden door talriike ge- loofwaardige ooggetuigen bevestigd. Een brief van den commandant. Voor het vertrek van de Graf Spee uit de haven van Montevideo heeft de com mandant een langen brief gezonden aan den Duitschen gezant waarin hij op bitteren toon protesteert tegen de weigering der regee- ring van Uruguay meertijd toe te staan aan herstellingen aan het schip. In dezen brief verklaart hij, dat het enmogelijk was her stellingen uit te voeren binnen 72 uren, niet alleen voor gevechtsdoeleinden doch ook om het hoofd te bieden aan de normale ge- varen van scheepvaart en zee. Met het oog op de houding der auto riteiten van Uruguay en zijn verant- woordelijkheid voor de levens van dui- zend man was de eenige weg, welke hem overbleef, de redding voor te be- reiden van de bemanning en als protest het schip op te blazen in de buurt van Montevideo. Verontwaardiging te Montevideo. Te Montevideo geeft men algemeen uit- drukking aan verontwaardiging over het feit, dat de plaats welke was uitgezocht om de Graf Spee in de lucht te laten vliegen, de voornaamste ankerplaats was. Het wrak vormt een ernstige hinderpaal voor het ha- venverkeer en waarschijnlijk kan het alleen met behulp van dynamiet worden opge- ruimd. Men is van meening, dat de regeering van Uruguay 'het slagschip een kiesche behande- iing heeft doen deelachtig worden. Nader wordt nog gemeld, dat zich voort- durend ontploffingen bij het wrak hebben voorgedaan, daar de olie, welke ook onder water brandde, de granaten heeft bereikt. Men gelooft, dat de rest van de bemanning voor de ontploffing aan boord van de Ta- coma was overgebracht. Ook gelooft men, dat de gezagvoerder de laatste man was, die de Graf Spee heeft ver laten. Na haar vertrek begaf de Graf Spee zich met geringe snelheid in zuidelijke richting, gevolgd door de Tacoma. Twee oorlogs- schepen werden juist buiten de territoria- liteitszone waargenomen. Het waren een Britsch en een Argentynseh oorlogsschip. Tevoren hadden twee Duitsche officieren het schip verlaten. Zij begaven zich per taxi naar een onbekende bestemming. Gereed- schappen voor herstelwerkzaamheden, o.m. een laschapparaat, werden overgebracht aan boord van een Duitsch schip, dat langszij lag. De Graf Spee was spoedig uit het ge- zicht. Zij begaf zich in zuid-oostelijke rich- ting, De Duitsche vlag hing aan den groot- bramsteng en op het achterschip. Er steekt niet veel van het wrak van de Graf Spee boven water uit, hoewel de zee ter plaatse slechts een meter of acht diep is. Het wrak zal een ernstige beletnmering vormen voor het haven- verkeer. In sommige kringen verwacht men dat Uruguay in. verband daarmede stappen zal doen bij Duitschland. De stookolie uit het wrak van de Graf Spee heeft vlamgevat als gevolg waarvan het wrak in vlammen werd gehuld. Aan de kust stond een zeer groote menigte nar het brandende wrak te kijken. De brand heeft omstreeks een uur gewoed. De Admiral Graf Spee is na drie opeen- volgende ontploffingen gezonken terwijl vijf reddingbOoten naar men meent 500 leden der bemanning aan boord namen. Voor het vertrek van de Admiral Graf Spee, waren de oudste en de gehuwde leden der beman ning over gegaan aan boord van de Tacoma. Heeft Hitler het bevel gegeven? Te Buenos Aires wordt vernomen, dat de kapitein van de Admiral Graf Spee, kapitein ter zee Langsdorf, alvorens te vertrekken telefonisch om laatste instructies heeft ge- vraagd aan Hitler. Deze zou hebben gezegd: „U bent com mandant van het schip en u moet het defi- nitieve besluit nemen". Hierop zou kapitein Langsdorf hebben gezegd: „Heel goed, eer- der dan mij over te geven zal ik het schip Voor het schip werd vemield, vlogen vijf Britsche vliegtuigen er boven. Uit Rerlijn wordt gemeld: Omtrent het tot zinken brengen van de Admiral Graf Spee wordt nog gemeld, dat de Fiihrer en opperste bevelhebber van leger en vloot den commandant van de Admiral Graf Spee, kapitein ter zee Langsdorff, het bevel gegeven heeft het schip in de lucht te laten vliegen, aan- gezien de regeering van Uruguay gewei- gerd heeft den noodigen tijd toe to ZIJ, DIE ZICH MET INGANG VAN 1 JANUaRI A.S. OP DIT BLAD ABON- NEEREN ONTVANGEN DE TOl DIEN DATUM VERSCHIJNENDE NUMMEBS FRANCO EN GRATIS. DE D1RECTIE. De Britsche admiraliteit heeft bet volgende communique uitgegeven: „De secretaris der admiraliteit deelt mede, dat Z. M.'s duikboot Ursula rap- porteert, dat zij Donderdag 14 December j.l. een Duitschen kruiser van de Keu- len-klasse aan de monding van de Elbe tot zinken heeft gebracht. De kruiser werd beschermd door zes Duitsche torpedojagers". staan om het schip zeewaardig te ma- ken. Wat is er met den commandant gebeurd? Gemeld wordt, dat de commandant van de Graf Spee, kapitein Langsdorf, zelfmoord heeft gepleegd. Uit New-York komt een heel ander be- richt en draadloos wordt medegedeeld, dat de Duitsche legatie te Montevideo heeft be- kend gemaakt, dat kapitein Langsdorf, de commandant van de Graf Spee met zyn schip is ondergegaan. Weer een ander bericht vertelt, dat kapi tein Langsdorf aan boord van een Argen- tijnsch schip is. Een boot van een Argentijnschen kruiser heeft den commandant en officieren van de Admiral Graf Spee aan boord genomen. De Britsche gezant te Montevideo Drake, heeft verzocht de Tacoma in beslag te ne men, op het oogenblik dat bekend was, dat een deel van de bemanning van de Admiral Graf Spee zich aan boord van dit schip had begeven. Voor hij antwoord had gekregeti, Was het schip evenwel zonder loods uitge varen. Einde aan de bezorgdheid in de Ver. Staten. Door het tot zinken brengen van de Ad miral Graf Spee is een einde gekomen aan Het protest van Uruguay. Inzake een protest van Uruguay te Londen en Berlijn tegen den zeeslag, meldt de New York Times, dat bij de nota kaarten gevoegd zijn om aan te toonen, dat de slag plaats vond binnen de monding van de La Plata en dat de schepen op een zeker oogenblik schoten wisselden buiten de driemijlszone. Gemeld wordt, dat de Vereenigde Sta ten goedkeuring tot uitdrukking hebben gebracht betreffende het protest der Uru- guaysche regeering bij Engeland en Duitschland in verband met den zeeslag. Deze goedkeuring is in den vorm van een nota aan de Uruguaysche regeering ter kennis gebracht. De toestand van het schip. De Uruguaysche dagbladen mel- den, dat Zondagochtend om elf uur een officieele Uruguaysche commissie aan boord van de Admiral von Spee" zou gaan om een rapport op te stellen over den toestand van het schip. De Uruguaysche regeering zou er de voorkeur aan geven den oor- logsbodem niet tot haar last te heb ben gedurende den geheelen oorlog. Gewonden aan land gebracht. Gistermiddag zijn van de Admiral Graf Spee 22 gewonden, o.w. 12 ernstig gewon- den, ontscheept. Gereed voor vertrek. Uit Montevideo werd gemeld: Om half vier (pi. tijd), d.i. zeven uur G.M.T. begon de Graf Spee zich gereed te maken voor het vertrek. 700 ma* aan boord van de Tacoma. Zeven honderd leden der bemanning en het grootste deel der voorraden zijn aan boord van het Duitsche stoomschip Taco ma gebracht. Het schip vertrokken. De Graf Spee heeft Zondagavond om 9 uur 45 G.M.T. (vijf minuten over negen Amsterd. tijd) het anker gelicht. Er waren dramatische tooneelen, toen de Graf Spee vertrok. De kaden stonden vol toeschouwers. De politie hield het publiek op een afstand. Toen 31 gewonden aan land werden gebracht, snelde een matroos naar de ambulance, de tranen biggelden over zijn wangen. Hij riep kameraden een „Auf Weidersehen" toe. Een matroos droeg een kleinen kerstboom. Daar de matrozen met hun plunje van boord gingen, gelooft men hierin een aanwijzing te zien, dat zij aan wal zullen blijven. De Graf Spee door eigen beman ning tot zinken gebracht, De radio-omroep van Uruguay deelt mede, dat de Graf Spee door de eigen .bemanning tot zinken is gebracht. Italie neemt het masher ai. Het einde van de „Graf Spee". Italie is tot dusver de gemaskerde speler in het Europeesche drama geweest en men heeft zich meermalen afgevraagd welk ge- laat er achter dit masker verborgen zou zijn. De minister van Buitenlandsche Zaken, graaf Ciano, heeft thans dit masker wegge- nomen en Italie aan de geheele wereld ver- toond als een staat, die weliswaar niet aan het krijgsbedrijf deelneemt, maar daartoe ook niet door een bondgenootschap met Duitschland verplicht was, al bestaat er op dit oogenblik nog een vriendschappelijke verhouding tusschen beide bondgenQOten en is Italie volgens een overeenkomst niet vrij om zich aan de zijde van de geallieerde ino- gendheden te scharen. Italie en Duitschland zoo heeft graaf Ciano verzekerd hebben destijds een mi- litair verbond gesloten. Niet om gezamenlijk op roof uit te gaan, maar om elkaar tegen aanslagen op hun rust en veiligheid te be- schermen. Beide staten hadden be oefte aan een vredig tijdperk tot opbouw van hun in- nerlijke kracht. Italie kon dat in drie jaren voor elkaar brengen en in Duitschlrnd ha:l men de periode op vier of vijf jaren geschat. Wanneer de politiek van een van beiden voor dien staat tot een oorlog zou leiden, zou de andere partij gerechtigd zijn zich daarbuiten te houden. In Salzburg schijnt het bij een nieuwe conference tot een meeningsverschil over de Poolsche kwestie te zijn gekomen, waar- fcij men in Duitschlcnd meer dan in Italic 'n militaire actie noodzakelijk achtte, maar wr.ar toch besloten werd, dat het met Polen gerezen conflict gelocaliseerd zou worden. Men schijnt in,Italie wel te hebben gewe- ten, dat er Duitschland veel aan gelegen was niet in conflict met Rusland te komen en dat Duitschland, om de omsingelings- pogingen van Engeland onmogelijk te ma ken, een vriendelijker houding tegenover den half-Aziatischen buurman zou innemen. Maar blijkbaar heeft men in Duitschland, waar men de anti-bolsjevristische gezind- heid van Italie vanuit den gezamenlijken strijd aan Franco's zijde maar al te goed ker.de, den asgenoot tot het laatste oogen blik in onwetendheid gelaten van het be sluit met Rusland een non-agressiepact af te sluiten. Op denzelfden avond, dat de berichten daarover in de pers verschenen op 21 Augustus werd eerst aan Italie medege deeld, dat het pact met Rusland reeds was gesloten en twee dagen later onderteekend zou worden. Men kan er zich in Duitschland slechts over verheugen, dat Italie desondanks het met Duitschland gesloten verdrag niet heeft opgezegd en ook nu nog blijk geeft, dat het de alliantie trouw blijft. Na den oorlog met Polen heeft Duitsch land zoo heeft graaf Ciano verklaard verklaard, dat het geen strijd met andere mogendheden wenschte, maar de geallieer- den hadden toen niet alleen het herstel van Polen maar ook van Tsjecho-Slowakije en Oostenrijk geeischt en er zou Duitschland geen andere keus dan den oorlog zijn over- gebleven. Daarna heeft de minister uitvoering over de Italiaansche belangen in den Balkan ge- sproken en te kennen gegeven, dat de vorming van een Balkanblok noch nuttig voor de daaraan deelnemende landen, noch voor het herstel van den vrede zou kunnen zijn en hij heeft daarbij uitvoerig de vriend schappelijke verhoudingen van Italie met alle Balkanstaten en met Hongarije in het licht gesteld. Welke houding Italie, wiens vriendschap met Zwitserland en de Zuid-Amerikaansche staten in het bijzonder gememoreerd werd, thans verder zal innemen, is uit de magi strate rede van den minister niet duidelijk geworden. Hij heeft het op dit punt van zijn rede- voering blijkbaar nuttig geacht het even afgenomen masker weer op zijn oude plaats te brengen en evenals zoo vaak te voren alleen maar te verklaren, dat Italie waakzaam de ontwikkeling der gebeurte- nissen gadeslaat, steeds tot vredesbemidde- ling bereid is, maar vastbesloten is te alien tijde zijn belangen als groote mogendheid te verdedigen. De indruk van Ciano's rede is in de Euro peesche landen zeer verschillend. In Duitschland wordt zij een overtuigen- ae en historische aanklacht tegen het ver drag van Versailles genoemd, een Italiaan sche uitspraak over de schuld aan dezen oorlog, welke men ten voile aan de geal- lieerden zou moeten wijten. In Italiaansche bladen wordt voomame- lijk aandacht aan het defensieve karakter van het Italiaansch-Duitsche pact geschon ken en wordt in het bijzonder den nadruk op een mogelijk actief optreden in den Bal kan gelegd, wanneer dat deel van Europa tedreigd zouworden, wat kennelijk een waarschuwing aan Rusland beteekent, In Engeland is men tot dusver eenigszins gereserveerd en spreekt men voomamelijk over de opheldering, welke Ciano's rede ge bracht heeft, waarbij men zich verheugd toont over de Italiaansche zorg voor den Balkan, die er toe kan bijdragen dat de sta ten in het Zuid-Oosten van Europa niet in het groote conflict worden betrokken. En natuurlijk verheugt men zich daar over Italie's duidelijk gebleken anti-bolsje- wistische stemming, die het besluit van den Volkenbond feitelijk sanctionneert en de hulpverleening aan Finland vergemakke- lijkt. De belangstelling van de geheele wereld is dezer dagen uitgegaan naar het zeege- vecht aan de Zuid-Amerikaansche kust en men heeft zich alom de vraag gesteld: wat zal de commandant van de Graf Spee be- slissen? Zou hij met zyn schip in de haven van Montevideo, blijven, daardoor zijn kostbaar schip sparen, maar tegelijkertijd aan den propagandadienst der geallieerden gelegen- heid geven te verkondigen, dat de Duitscher niet naar buiten durfde komen? Of zou hij den slag wagen, wetende, dat zijn schip daarbij een gemakkelijke prooi voor het Britsch-Fransche eskader zou worden? Het laatste zou ongetwijfeld van den meesten moed getuigd hebben, maar de ka pitein heeft aan de eer van roemvol te ver- gaan blijkbaar niet zijn groote bemanning willen prijs geven. Er was nog een tusschenweg en, naar verluidt, zou kapitein Langsdorf daarover met den ^Fiihrer in Berlijn van gedachten hebben gewisseld. Dat was: uitvaren en daarna zelf het schip ten offer brengen voor het in handen van den vijand zou vallen. Dat is gisteravond gebeurd en aan deze spannende periode uit den wereldoorlog is v/el heel spoedig en op onverwachte wijze een einde gekomen. Uit de Amerikaansche telegrammen blijkt duidelijk, dat het schip is gezonken en hoe het is gezonken en ook, dat de bemanning voordien aan boord van een Duitsche boot is gegaan. Onzeker is op het oogenblik, dat wij dit schrijven, nog het lot van den kapitein. Er zijn thans drie verschillende berichten. Vol gens het eerste heeft de kapitein zelfmoord gepleegd, het tweede vermeldt, dat hij met zijn schip is ondergegaan en het derde, dat hij met zijn officieren in een boot van een Argentijnschen kruiser is opgenomen. Het is voor het verloop van den zeestrijd van weinig beteekenis, maar men interes- seert zich er voor omdat het slot van dit drama meer een moreele dan een militaire beteekenis had gekregen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1939 | | pagina 1