DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
De Russeri dringen steeds verder op
Finsch gebied door.
De bemanning van de „Graf Spee
in Argentinie.
No. 299
Dinsdag 19 December 1939
lfile joarqang
Een en twintig Zuid-Amerikaansche staten zullen bij
de ooriogvoerenden tegen de schending van
het neutrale zeegebied protesteeren.
Luchtgevechten op grootere schaal.
Een protestnota van 21 Zuid-AmeriUaansche
staten aan de ooriogvoerenden.
De algemeene toestand.
Land-, Zee- en
Luchtgevechten.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, bebalve Zon-
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maandeo bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door bet gebeele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DLR GF^'ONE ADVERTENriEN:
Van 15 regels 1 25, elke regel meer f 0 25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N V. Boek- en Hand®l**dmk»
kerij v b HERMS COSTER ZOON Voordam C 9,
postgiro 37060 Telef 3320, redactie 3330.
Oit nummei bestaat uit twee bladen.
Directeur: C. KRAK.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
Volgens de laatste berichten van het krijgsbedrijf in Finland zijn de Russen
de verdedigingslinie ten Z. van Salmijaervi omgetrokken en rukken zij
thans op in Zuidelijke richting.
Zy zouden thans reeds vry ver van Petsamo, dat in het hooge Noorden ligt,
verwyderd zijn en een gebied hebben bezet, dat een gemeenschappelijke
grens van ongeveer 175 k.tn. met Noorwegen heert.
De heeren te Moskou schijnen niet tevreden over de door de Russen ge-
brachte offers van mannen en materiaal tegenover de tot dusver bereikte
resultaten en er zou een commissie voor onderzoek naar het front gezonden
zijn, waarvan ook de leider van de Gpoe deel uitmaakt, daar men vreest, dat
by een deel van de troepen van verraad en sabotage sprake geweest is. Dat
de Russen den strijd met de Finnen niet uitsluitend als een eenvoudig op-
marsch in Finland beschouwen, kan blijken uit het feit, dat men thans ook
in Moskou tot uitgebreide maatregelen van stadsverduistering is over-
gegaan.
De Zuid-Amerikaansche staten zijn niet te spreken over het feit, dat de
zeeslag tusschen de Engelschen en de Duitschers en het neutrale-waterge-
bied van Uruguay zou hebben plaatsgevonden en de minister van Buiten-
landsche Zaken van Argentinie heeft reeds bekend gemaakt, dat hij een
protestnota van niet minder dan 21 landen aan de oorlogvoerende partijen
zal sturen.
De Duitsche en de Engelsche luchtmacht zyn de laatste dagen bijzonder
actief geweest met het resultaat, dat talrijke vliegtuigen en kleine schepen
verloren zijn gegaan. Het is uit de elkaar tcgensnrekende berichten van
Duitsche en Engelsche zijde ook over het al of niet vernielen van een
Duitschen kruiser niet mogelijk een quiver beeld van de wederzijds
geleden verliezen te krijgen.
i j
Een verklaring van Uruguayschen
minister van buitenlandsche
zaken.
De minister van buitenlandsche zaken
van Uruguay, Guani, heeft verklaard,
dat de onderhandelingen practisch Vrijdag
geeindigd waren met de overhandiging
aan den Duitschen gezant van een nota,
waarin te kennen werd gegeven, dat de
Admiral Graf von Spee' 'Zor.dag om 20
uur op zijn laatst uit Montevideo moest
vertrekken. De Duitsche gezant zou hem
antwoord geven en Zondagmiddag om 15
uur werd hij ervan op de hoogte gebracht,
dat het Duitsche schip om 18 uur de voor-
haven verlaten zou.
De minister van buitenlandsche zaken
heeft van de Duitsche regeering een nota
ontvangen ten aanzien van het genomen
besluit. De nota, die Zondagavond om 21
uur werd ontvangen, geeft slechts uit-
drukking aan het standunt van de Duit
sche regeering volgens welke de neutra-
liteitswet niet goed is toegepast. „Ik ben
er zeker van, zoo voegde Guani hieraan
toe, dat het Uruguaysche ministerie van
buitenlandsche zaken nau-vgezet de be-
ginselen der neutraliteit en de internatio-
nale w'tten gehandhaafd heeft. Ik ben op
het oogenblik bereid over te gaan tot een
publicatie van alle formaliteiten betref-
fende dit bijzondere geval. Men zal dan
kunnen waardeeren, hoe correct het optre-
den geweest is en hoezeer het zelfs royaal
was."
De minister besloot zijn verklaringen
met te zeggen: „Door het tot zinken bren-
gen van de „Admiral Graf von Spee" is
geen enkel slachtoffer. gevallen. Alle zee-
lieden zijn gered en op weg naar Buenos
Aires aan boord van Argentijnsche sche
pen. De commandant van het s'agschip is
veilig. H j werd een oogenblik gearres-
teerd, toen hij zich van zijn schip verwij-
derde in een sloep van het schip. Ik werd
daarop geraadpleegd over de vraag of de
commandant zijn reis kon voortzetten
waarop ik antwoordde, dat men hem vol-
ledig in vriiheid moest laten omdat hij
zich van onze kusten verwijdevde en de
bevelen opvolgde die hij van onze autori-
teiten had ontvangen.
Vier leden der bemanning van de
Graf von Spee gearresteerd.
Nadat de bemanning van boord van den
Graf von Sp<. was weggegaan, keerde een
boot met vier Duitsche matrozen naar het
oorlogsschip terug. Dezen lieten het schip
in de lucht vlitger, Vervolaens werden de
vier ma men aan boord genomen door de
Tacoma. De Urugueesche autoriteiten
hebben deze vier opvarenden van de
Graf v.n Spee gearresteerd. Zij zullen
verhoord worden
Het wrak van de Graf von Spee staat
nog steeds in vlammen. Er stijgt een zware
roowkclk op, terwijl de olie over de zee-
oppervlakte vloeit tot oo een afstand van
twee mijl van het wrak. Hierin ligt een
gevaar voor de schepen, die in de haven
van Montevideo manoeuvreeren.
Opvarenden van dt Graf von
Spee in Buenos Aires.
De commandant van de Graf von Spee
is met de officieren en de geheele beman
ning aan boord van twee Argentijnsche
zeesleepbooten en een sieepschip gister-
middag in de haven van Buenos Aires
aangekomen. Volgens verklaringen van
den kapitein is de geheele bemanning on-
gedeerd.
De „Tacoma" in Argentinie ge-
interneerd.
Een radiobericht meldt uit Buenos
Aiies, dat de „Tacoma", het schip dat de
„Graf Spee" geravitailleerd heeft, door de
Argentijnsche autoriteiten zal worden ge-
interneerd.
Duitsche pers over ondergang
van „Graf Spee."
De Duitsche avondbladen maakten gis-
ter met grooten opmaak melding van den
ondergang van de ,,Graf Spee." De bladen
wezen er op, dat na de weigering der re
geering van Uruguay, aan het Duitsche
oorlogsschip te Montevideo voldoenden tijd
tot herstel te laten, de commandant van
de „Graf Spee" besloten heeft. het schip
in de lucht te laten springen. In dit ver-
band uiten de bladen zware verwijten aan
de regeering van Uruguay.
De regeering van Uruguay, zoo schrijft
de Deutsche Allgemeine Zeitung, heeft ge-
bogen voor den druk van Engeland en
Frankrijk en daarmede een onvriendelijke
handeling begaan tegen ons, want zij heeft
geweten, dat voor de monding van de La
Plata, de Engelschen een kring van oor-
logschepen hadden geconcentreerd, die
zich op het enkele Duitsche '■chip zouden
storten, zoodra de termijn v/as afgeloopen.
De helden van de „Graf Spee", aldus de
Nachtausgabe, hebben het niet verloren
tegenover een moedigen aanval van de
Engelschen, niet tegenover een militaire
superioriteit van Engeland er. Frankrijk,
doch eenvoudig tegenover een leelijke di-
plomatieke intrige van Engeland.
De Tacoma wordt gelnterneerd.
De gezagvoerder van de Tacoma zal voor
de militaire overheid van Uruguay moeten
verschijnen om de motieven uiteen te zet-
ten, welke hem er toe hebben gebracht de
haven te verlaten en vervolgens zonder ver-
gunning terug te keeren.
De Tacoma zal waarschijnlijk worden ge-
interneerd.
Men wachtte de bemanning af.
In koortsachtige spanning werd te Bue
nos Aires de aankomst verwacht van de be
manning van het Duitsche pantserschip Ad
miral Graf Spee, welke aan boord van drie
Argentijnsche zeesleepbooten de Rio de la
Plato was opgevaren. Bij aankomst der
Sleepbooten is de Duitsche ambassadeur von
Thermann de bemanning op een barkas ter
begroeting tegemoet gevaren.
De Duitsche commandant heeft den am
bassadeur bevestigd, dat alle leden van de
bemanning na de tot zinken brenging van
de Graf Spee ongedeerd zijn gebleven. De
bemanning van het Duitsche pantserschip
zag er frisch uit en tnaakte geenszins den
indruk, dat zij zich reeds vier maanden op
kaapvaart bevindt en ten slotte nog een
zwaar zeegevecht achter den rug had.
Gister zijn de commandant, de leden van
den Etat Major en de bemanning van de
Admiral Spee ontscheept.
Men verzekert, dat zij onverwijld zullen
worden overgebracht naar de militaire zone
van het eiland Martin Garcia, waar zij zul
len worden gelnterneerd.
Dank zij de uitgebreide voorzorgsmaat-
regelen hebben zich geen ongeregeldheden
voorgedaan bij het aan land komen van de
1039 opvarenden. Behalve het personeel van
de Duitsche ambassade stonden slechts wei-
nig menschen op de kade. De Duitsche ma
trozen lachten en zeiden, dat voor hen de
oorlog is afgeloopen. Kapitein Langsdorf
zeide slechts, dat hij Voldaan is.
De Argentijnsche autoriteiten ontkennen,
dat Argentijnsche sleepbooten springstoffen
naar Montevideo hebben gebracht om de
Admiral Graf Spee" in de lucht te laten
vliegen. Hieraan wordt toegevoegd, dat geen
enkele Argentijnsche sleepboot in de nabij-
heid van het Duitsche schip is geweest.
Verder wordt gemeld, dat de Argentijn
sche minister van marine, Scatto, een bezoek
heeft gebracht aan de opvarenden van de
„Admiral Graf Spee" in het immigranten-
hotel, waar zij zijn ondergebracht. Officie
ren en minderen zullen op kosten van de
Argentijnsche regeering gelnterneerd wor
den, de Argentijnsche regeering zal hun ge-
wone gage betalen, met aftrek van de kos
ten voor huisvesting en voeding.
De declaratie van Panama.
De declaratie van Panama, welke in Oc
tober j.l. is aangenomen op de Pan-Ameri-
kaansche conferentie, heeft een driehonderd
mijls-veiligheidszone rond Amerika vast-
gesteld.
Hull heeft gezegd, dat, indien de Euro-
peesche ooriogvoerenden binnen deze zone
tot vijandelijkheden zouden overgaan, de 21
republieken in conferentie zouden bijeen-
komen, om te bepalen welke actie zij zullen
ondernemen.
Protestnota van 21 landen aan de
ooriogvoerenden.
Cantillon, de minister van buitenland
sche zaken van Argentinie, heeft ver
klaard, dat hij heden een nota zal pu-
bliceeren, welke 21 landen gezamenlijk
zullen zenden aan de oorlogvoerende
landen om te protesteeren tegen de
schending der maritieme neutral iteits-
zone, welke door de conferentie van
Panama is vastgesteld.
De nota is opgesteld door den minis
ter van buitenlandsche zaken van Ar
gentinie. Zij heeft de goedkeuring ont
vangen van verscheiden Amerikaansche
staten.
Zij geeft een vastberaden uiteenzet-
ting van de ontevredenheid, welke ge-
wekt is door het jongste zeegevecht in
de Zuid-Amerikaansche wateren.
Geen schending van het inter-
nationale recht.
De minister van buitenlandsche zaken
van Uruguay heeft verklaard, dat zijn land
het Internationale recht niet heeft geschon-
den door de houding ten aanzien van de
..Admiral Graf Spee" en hij voegde hieraan
toe, dat de door Duitschland naar voren ge-
brachte verklaringen volgens welke het
asylrecht zou zijn overtreden „onbegrijpe-
lijk" zijn.
De minister deelde mede, dat de Duitsche
gezant veertien dagen tijd verzocht om het
schip te herstellen.
De verliezen van de Ajax.
De Britsche admiraltieit heeft een lijst
met de namen van zeven dooden van den
kruiser Ajax en twee gewonden uitgege-
ven. Elf anderen hebben lichtere verwon-
dingen bekomen, alien gaan bevredigend
vooruit.
Zie verder eventueel laatste berichten.
De strijd in Finland wordt met onvermin-
derde kracht voortgezet en men mag zich
er over verbazen, dat de Russen in tegen-
stelling met den inval der Duitschers in
Polen slechts langzaam met hun sterke
en sterk bewapende troepenmachten voor
uit komen en dat zij vain dag tot dag zware
verliezen aan menschen en materiaal lijden.
Uit dat alles blijkt wel, dat Finland een
natuurlijke bescherming van wcuden en
merep heeft en bovendien, dat de Finnen
goede soldaten zijn, die een strategisch zeer
bekwamen leider hebben en van de ge-
steldheid van hun land ten voile profiteeren.
Toch is met vrij groote zekerheid te voor-
spellen, dat zij op den duur aan het kortste
eind zullen trekken. Want Rusland heeft bij
de strenge vorst, welke nu in het gevechts-
gebied heerscht, het voordeel, dat het met
zijn zware tanks over het ijs kan gaan en de
natuurlijke tankvallen dus buiten werking
gesteld zijn.
En het grootste voordeel, dat de Russen
ondanks de blijkbaar mindere geoefendheid
van hun soldaten, hebben is de kracht van
het getal.
Het komt er niet veel op aan als er dui-
zend Russische soldaten door het vuur der
Finnen den dood vinden, want er staan in
den kortst mogelijken tijd weer duizend
andere gereed om den strijd te hervatten.
Door de groote overmacht kunnen de Rus
sen dag en nacht hun troepen in gevechts-
actie houden en de.betrekkelijk kleine groep
Finsche verdedigers krijg daardoor geen
oogenblik rus en wordt zoo afgemat, dat
de gevechtswaarde daardoor moet vermin-
aeren.
Het S.O.S.-sein dat Finland dan ook tot
alle leden van den Volkenbond gericht heeft
is een dringend verzoek om steun, niet al-
leen ten bate van het Roode Kruis, maar
ook ten bate van het leger te velde door
het zoo krachtig mogelijk met br-;kbaar
gevechtsmateriaal te versterken.
Het is vanzelfsprekend, dat men ook in
Rusland niet bijster ingenomen u met de tot
dusver in Finland behaalde resultaten en
de daarvoor gebrachte offers.
De Russen schijnen dat voor de bevolking
zooveel mogelijk te verbergen, maar de Fin
nen kennen de waarde van een goede pro
paganda en hebben de rechtvaardigheid van
de verdediging van hun vaderland in pam-
fletten laten uitkomen, welke boven de Rus
sische linies zijn uitgestrooid.
Daarin worden d® Russische soldaten
tevens aangespoord om de ketenen van de
Gpoe te verbreken, een einde aan den oor
log te maken en hun eigen generaals te
straff en.
De moeiiijke omstandigheden waarin de
Russische troepen verkeeren en het zeer
weinige enthousiasme waarmede zij tegen
de Finnen te velde trekken, worden in Mos
kou blijkbaar gevaarlijk voor het moreel
der soldaten geacht. Er is dan ook sprake
van commissarissen der Gpoe, die zich bij
de Russische troepen zouden bevinden om
na te gaan of de geringe successen soms aan
verraad of sabotage zijn te wijten.
Men is daarvoor in Rusland blijkbaar
altijd bevreesd en een der groote oorzaken
van de slechte conditie waarin het Russische
leger verkeert, wordt dan ook gezocht in het
feit, dat de regeering de bekwaamste offi
cieren van verraad verdacht heeft en ze
destijds in grooten getale heeft laten fusi-
leeren.
Dezer dagen is melding gemaakt van
muiterij onder de troepen van het roode
leger en maarschalk Worosjilof zou thans
zelfs een speciale commissie naar het Fin
sche front hebben gezonden, waaronder
zich de leider van de Gpoe bevindt, welke
commissie naar de beweerde muiterij een
onderzoek zou moeten instellen.
Volgens Zweedsche bladen zou de bevol
king van Leningrad over den gang van
zaken in Finland allesbehalve tevreden zijn
en de gisting in het Noord-Oosten van Rus
land zich uitgebreid hebben, zoodat een
sterke troepenmacht geconcentreerd moest
worden om daar de orde te handhaven.
Het is moeilijk de betrouwbaarheid van
dergelijke berichten te controleeren. Vaak
is de wensch de vader van de gedachte en
het is vanzelfsprekend, dat Zweden en Fin
nen in dezen benarden tijd niets liever zou
den willen dan een opstand van Russische
soldaten en burgers tegen de onderdruk-
king door de heeren uit Moskou.
Wel blykt steeds duidelijker, dat de actie
tegen Finland heel wat kostbaarder en blijk
baar heel wat gevaarlijker is dan de heeren
Stalin, Molotof en Worosjilof zich die had
den voorgesteld.
Waarover alien, die voor recht en recht
vaardigheid strijden zich slechts kunnen
verheugen.
Het drama van de Graf Spee heeft na-
tuurlijk de noodige commentaren uitgelokt
en het is verwonderlijk, dat men zoowel in
Engeland en Frankrijk als in Duitschland
over den moed en de krygsverrichtingen
van de bemanning van eigen schepen geest-
driftig gestemd is.
Duitschland heeft een van zyn kostbare
kleine slagschepen verloren, maar het is niet
in handen van den vijand gevallen en door
de bemanning zelf tot zinken gebracht.
„Dan liever de lucht in", heeft de Hol-
landsche zeeofficier Van Speyk eens geroe-
pen Men zijn schip door den vijand geno
men dreigde te worden en zooals men zijn
daad in onze vaderlandsche geschiedenis als
een roemvolle en dappere heeft geken-
schetst, zoo zal men dat in Duitschland on-
getwijfeld met die van kapitein Langsdorf
doen, al is deze dan ook zoo verstandig ge
weest om voor het de lucht in gaan zijn
schip te verlaten.
Wanneer hij zijn bemanning en zich zelf
niet gespaar had, zou dat ongetwijfeld als
een nog dapperder daad in de historie wor
den opgeteekend, maar men heeft blijkbaar
gedacht, dat het verlies van het slagschip
voor Duitschland al een groot offer geweest
is en dat het niet noodig was daarby ook
nog een duizendtal menschenlevens te ver-
nietigen.
Wat men dan als minder roemvol, maar
als veel verstandiger zal moeten beschou-
Intusschen zou het natuurlijk in Duitsche
cogen veel beter geweest zijn als het slag
schip den tijd had gekregen zieh voldoende
gevechtsklaar te maken en den vijand zijn
portie te geven. Dat men tot dat gevechts
klaar maken geen tijd heeft gekregen, wordt
van Duitsche zijde in een protestnota aan
de regeering van Uruguay verweten en een
besluit genoemd, dat onder Engelschen druk
zou zijn genomen, maar deze regeering is
van meening, dat zy eigenlijk al te royaal is
geweest met den tijdsduur welke het schip
in de haven van Montevideo mocht blijven
en de minister van Buitenlandsche Za
ken heeft verklaard, dat men nauwgezet
de beginselen der neutraliteit en der inter
national wetten heeft geeerbiedigd. En
verder ziet het er trouwens niet naar uit of
men zich daar nog veel van de Duitsche
protesten zal aantrekken.
De regeering van Argentinie is evenmin
tevreden over den gang van zaken en heeft
beloofd, dat hy namens niet minder dan 21
landen zal protesteeren tegen de schending
van de maritieme neutraliteitszone in de
Zuid-Amerikaansche wateren.
Van Duitsche zijde wordt melding ge
maakt van een luchtactie op groote schaal
over de geheele Noordzee van de Shetland-
eilanden tot Portsmouth. Verscheidene Brit
sche oorlogsvaartuigen zouden daarbij ver-
nield en gezonken zijn.
In Engeland ontkent men, dat de Duit
schers boven Portsmouth zijn geweest, maar
uit de toevoeging, dat er een nieuwe tereur-
campagne tegen weerlooze Britsche en neu
trale koopvaardij heeft plaats gevonden,
mag wel geconstateerd worden, dat vele
vaartuigen aan de Duitsche actie ten offer
zijn gevallen, al zijn dat, volgens de Brit
sche berichten, dan ook voornamelijk trei-
lers geweest.
Duitsche berichten maken melding van
een groote Engelsche luchtactie, welke gister
met 44 vliegtuigen tegen Duitsche plaatsen
aan de Noordzeekust ondernomen zou zijn.
In zware gevechten boven de Duitsche bocht
zouden niet minder dan 34 Britsche vliegtui
gen zijn neergeschoten en wanneer dat juist
is zou men dus van het eerste luchtgeveeht
op groote schaal kunnen spreken, dat voor
Engeland zeer nadeelig verloopen zou zijn.
Van Engelsche zijde wordt verklaard, dat
de Duitsche cberihten schromelyk overdre-
ven zouden zijn. De Engelschen zouden 12
Duitsche vliegtuigen neergeschoten hebben
en er zelf maar zeven hebben verloren.
Het blijkt in dezen tijd trouwens uiterst
moeilijk om achter de waarheid te komen.
Gister hebben wij de Britsche mededeeling
opgenomen, dat de Engelsche duikboot Ur
sula een Duitschen kruiser aan de monding
van de Elbe tot zinken gebracht heeft. Thans
noemt het Duitsche nieuwsbureau deze me
dedeeling van alien grond ontbloot en
wordt verzekerd, dat de torpedo van een
Britschen onderzeeer slechts lichte schade
heeft aangericht.
Zoodat men ten slotte zelf maar een
keuze moet doen welk bericht men het
i meest geloofwaardig wil achten.
