I
ONS INDISCH HOEKJE.
Myra, het elfje en de booze kabouter Zwartvoet.
jiac'i&pcoqmm
PxwUidaal Tlieums
BERGEN
WARM EN HUIZEN
EGMOND BINNEN
LANGENDIJK
URSEM
2?
HEIIOO
AKERSLOOT
CASTRICUM
Geluidgevende visschen.
dt, hoeveel het ge-
ilieverbruik bedraagt,
categorie van gebrui-
r de laatste opgave
aanwijzing gevoegd,
billende soorten van
irverdeeling daarvan,
e door den automobi-
n, zal worden vastge-
ómeters hem benzine
Uiteraard is daar-
istgelegd overeenko-
door den minister
roor wat de personen-
m voor de motorrij-
bedrijfsauto's geen
t. Wanneer tot distri-
n overgegaan,, zal bet
voorraad afhangen
dien grondslag voor
tan worden aange-
oor het bureau dat de
ruiksnormen vastge-
nde merken en typen
idelijk zijn, dat het
mkelijk zal zijn van
len behoort, en dat de
:r bedeeld zal worden
dan nog rekening
net bedrijven, die
kracht of anders-
iorts met de sei-
voor landbouw-
lotte Zal een rege-
n getroffen .voor
verkeer.
eitskaarten en zegels.
jilist natuurlijk inte-
op welke wijze men
le van dit distributie-
ost. Iedere automobi-
van een motorrijtui-
et bewijs dus dat hij
ikt en daarvoor ook
betaalt zal op ver-
jinnenkort een zooge-
s kunen verkrijgen,
•van bedragen
iet is de bedoeling dat
er bewijzen verkregen
ebruikt om de uit de
rtvloeiende kosten te
zeggen dat de consu-
omobilist zelf, de on-
e distributie.
•ijzen zal worden aan-
gorie men is onderge-
:en grondslag men zijn
uitgedrukt in liters
;ewezen. Zoodra dan
iode het percentage
d gemaakt, dat men
rekend naar de basis-
m, zal men aan het
len staat ingeschreven,
fen, welke recht geven
ven hoeveelheid liters
:ullen slechts worden
an de geldige motor
enoog vond de ge-
eer veilig in deze
JBE WAAKTEN
GEGREPEN.
Pwee personen gedood.
n overweg bij de Haar
en Veenendaal, is
aire vrachtauto door
•velke uit de richting
:n uit Rotterdam, die
van den vrachtwagen
de auto geslingerd en
soldaat Roosendaal uit
de cabine bekneld,
rijd had, bleek dat de
o had opgeloopen. Ge-
cht niet meer baten,
geheel vernield.
msterdam. - Zooals be-
e recherche te Amster-
beruchten inbreker P.
n hij beladen met een
en en juweelen het ter
mheid, een villa aan de
rilde verlaten. In den
len dag werd de huis-
uw Sch. aangehouden,
chtigheid. Zij zou de J.
ris hebben gegeven. De
eft het onderzoek nog
:et, omdat men het ver-
t nog meerdere perso-
waren betrokken. Naar
de recherche gisteren
lichtige gearresteerd.
- Wij vernemen van
et bedrag van de hef
tig op boter behoudens
ging, voor de week van
rastgesteld op 80 cent
Zaterdag 20 Januari.
HILVERSUM, 1875 en 414,4 M. (VARA-
uitz.) 8.— ANP-ber., gr.pl. 10.— VPRO-
morgenwijding. 10.20 Voor arb. in de
Continubedr. 12.Gr.pl. (12.45 ANP-Ber
2— Filmpr. 2.15 De Stem des Volks (Rot
terdam), solisten en het Utr. Sted. Orkest
opn.) 2.45—3,— Gr.pl. 3.05 Rep. 3.30 VA-
RA-Harmonie-orkest. 4.— Gr.pl. 4.30 Vra-
genbus. 4.50 Res.-orkest. 5.30 Filmland.
5.50 Orgelspel. 6.15 Uit de roode jeugdbe
weging. 6.45 Kinderleesclub. 7.VARA-
kalender. 7.05 Felicitaties. 7.10 Politiek
radio-journaal. (7.30 VPRO: Cyclus „Hoe
Wevkt de kerk?") 8.— Herh. SOS- en 8.03
ANP-ber. 8.15 Puzzle-uitz. 8.30 Rosian-
orkest. 9.10 Ook gij, toespraak. 9.15 Radio-
tooneel. 9.30 Bravour en Charme. 9.55
VARA-Varia. 10.En nu... Oké. 11.
ANP-ber. 11.10 VARA-strijkorkest. 11.30
Dubbelmannenkwartet Excelsior. 11.45
12 Orgel en trompet.
HILVERSUM, 301,5 M. (KRO-uitz.) 8.—
ANP-ber. 8.059.15 en 10.Gr.pl. 11.30
Godsd. halfuur. 12.— Ber. 12.15 Musi-
quette. 12.45 ANP-ber., gr.pl. 1.10 KRO-
orkest. 2.— Voor de rijpere jeugd. 2.30
Gr.pl. 245 Kinderuurtje. 4.KRO-orkest.
4.45 Rococo-octet. 5.15 Filmpr. 5.30 Gr.pl.
545 KRO-Naehtegaaltjes. 6.15 Gr.pl. 6.20
Journ. weekoverzicht. 6.45 Gr.pl. 7.Ber.
7.15 Econ. causerie. 7.35 Act. aetherfli'tsen.
8ANP-ber., mededeelingen. 8.15 Medi
tatie met muz. omlijsting. 8.35 Gr.nl. 8.45
Gev. progr. 10.30 ANP-ber. 10.40 Het on
vergankelijke rijk, causerie met muz. om
lijsting. 11.1012.Gr.pl.
ENGELAND, 391 en 419 M. (Na 6.20 n.m.
ook 342 M.) 12.20 n.m. E. Carroll en zijn
dansorkest. 1.— Deel. 1.20 Ber. 1.30 Vocale
duetten. 2.05 Orgelspel. 2.35 Jachtpr. 2.50
BBC-Schotsch orkest. 3.35 Rep. 4.20 Ber.
4.35 Victor Silvester en zijn dansorkest.
5.20 Kinderuur. 5.50 Nieuw-Engelsch
Strijkkwartet en soliste. 6.20 Ber. 6.35 Gev.
progr. 7.05 Sportpr. 7.20 BBC-Harmonie-
orkest. 7.50 Gev. progr. 8.20 Zang en
piano. 8.30 Gev. progr. 9.20 Ber. 9.35 Cau
serie. 9.50 BBC-Theaterorkest en -koor.
10.35 Avondwijding. 10.50 Radiotooneel.
11.15 BBC-orkest. 11.50 E. Carroll en zijn
dansorkest. 12.2012.35 Berichten.
RADIO PARIS, 1648 M. 12.05 Solisten-
voordr. 12.20 Raymond Legrand en zijn
jazzorkest. 12.35, 1.05 en 135 Solistenvoor
drachten. 2.Gr.pl. 2.05, 2.30 en 3.20 So-
listenvoordr. 4.20 Radiotooneel met mu
ziek. 4.50 Solistenvoordr. 5.45 Kamermu
ziek. 6.20 Opera-uitz. 9.50 Solistenvoordr.
10.20 Lichte muziek. 11.05 Chansons. 12.05
—12.20 Gr.pl.
KEULEN, 456 M. 5.50 Gr.pl. 7.40,, Die Drei
Musikanten". 9.05 Gr.pl. 9.30—9.50 Zang,
altviool en piano. 10.50 Gr.pl. 11.20 Gev.
progr. 1.15 Muzikaal tusschenspel. 1.35
Gr.pl. 2.45 Leo Eysoldt's orkest en solisten.
5.45 Folkloristisch progr. 6.05 Blaasmuziek.
7.3512.20 Zie Deutschlandsender.
BRUSSEL, 322 en 484 M. 322 M.: 12.20
Gr.pl. 12.50 en 1.30 Omroeporkest. 1.50 Gr.
pl. 2.25 Muz. causerie. 3.25 Vioolvoordr.
3.55 Gr.pl. 4.20 Jef van Hoof's Koper
ensemble en gr.pl. 6.05 Omroeporkest en
solist. 7.35 Gr.pl. 8.20 Christophore Co-
lomb", opera. 10.30 Jazzmuziek (gr.pl.)
11.20—12.20 Gr.pl. 484 M.: 12.20 Gr.pl.
12.50 en 1.30 Radio-orkest en solist. 1.50
Gr.pl. 2.55 Oscardy's Musette-orkest. 3.20
Selectie ,,De barbier van Sevilla", opera
(met toelichting). 4.20 Gr.pl. 4.35 Het trio
Blaimont. 5.35 Radio-orkest. 6.35 Zang en
piano. 7.05 Gr.pl. 8.20 Voor soldaten. 8.50
Brusselsch Syniph.-orkest en solist. 11.20
12.20 Gramofoonplaten.
DEUTSCHLANDSENDER, 1571 M. 7.35
Omroepkleinorkest en Otto Dobrindt's
orkest. 9.20 Ber. t.50 J. Michalek's orkest.
10.20 Politiek overzicht. Hierna concert.
11.20 Ber. Hierna tot 12.20 Nachtconcert.
GEMEENTELIJKE RADIODISTRIBUTIE.
Lijn 1: Hilver.ium.
Lijn 2: Hilversum.
Lijn 3: Keulen 8.8.20, Engeland 8.20
9.20, Keulen 9.209.50, D.sender 9.50
10.10, Hamburg 10.1011.20, Keulen. 11.20
12.20, Brussel VI. 12.2014.15, Keulen
14.15—14.35, Parijs Radm 14.35—14.45,
Keulen 14.45—16.30, D.sender 16.30—17.20,
Motala 17.30—13.05, Brussel VI. 18.05—
19.20, Keulen 19.20—21.20, Engeland 21.20
—21.35 Beromünster 21.3521.50, Boeda
pest 21.50—22.20, Brussel VI. 22.20—22 50,
Boedapest 22.5023.20, D.sender 23.20
24.—.
Lijn 4: Brussel VI. 8.—9.20, Engeland
9 20—13.30, Brussel Fr. 13.30—13.50, Parijs
Radio 13.5014.05, Engeland 14.0514.55,
Brussel Fr. 14.5516.20, Engeland 16.20
17.20, Brussel Fr. 7 2018.20, Engeland
18.20—18.35, Brussel Fr. 18 35—19.05. Bero-
rr unster 19.051".50. Brussel VI. 19.50—
20.20, Brussel Fr. 20.20—24.—.
Lijn 5 Diversen.
VERBOD VAN SLACHTHANDELINGEN
AAN KADAVERS.
Steeds voldoende serum aanwezig.
De directeur van den veeartsenijkundigen
dienst heeft, voor zooveel noodig, onder de
aandacht van de districtshoofden, inspec
teurs van den dienst gebracht, dat het op
grond van het koninklijk besluit van 23
Februari 1922, no. 80, ex-artikel 13 der vee
wet, verboden is bij miltvuur en vermoeden
van miltvuur, aan kadavers van gestorven
en afgemaakte dieren, slachthandelingen te
verrichten. Een en ander ter voorkoming
van verspreiding van smetstof, tevens ech
ter met het oog op het gevaar voor de per-
sonen, die deze handelingen zouden verrich-
ten, alsmede voor het personeel van de
destructieondernemingen. Tevens wijst de
directeur er op, dat het noodzakelijk is, dat
bijzondere aandacht wordt geschonken aan
gestorven dieren in het algemeen.
Naar aanleiding van publicaties in dag
bladen, alsof er niet voldoende serum door
de rijksseruminrichting zou zijn afgeleverd
of afgeleverd zou kunnen worden, deelt de
directeur voornoemd mede, dat tot dusverre
aan elke aanvraag is kunnen worden vol-
i daan, terwijl ook in de toekomst serum in
t voldoende mate aanwezig zal zijn.-
Voor eventueele ziektegevallen bij den
mensch tot op heden geen enkel is door
de rijksseruminrichting aan het centraal
instituut voor de volksgezondheid in Utrecht
serum geleverd.
ze vermakelijke geschiedenis vervulden deed
de tekortkomingen van het stuk minder
voelen. Het vlotte spel, de regie, de ver
zorgde tooneel-aankleeding drie factoren,
die het hunne bijdroegen tot het onver
deelde succes, dat deze avond dan toch is
geworden dit bewees wel het waardee-
rend applaus van het publiek.
Een publiek, dat er bovendien van over
tuigd was, dat de Maskerspelers stukken
met méér diepgang óók „aan" kunnen en
die zich daarom het spelen van een stuk als
„Vrijdag de dertiende" ter afwisseling wel
eens kunnen permitteeren.
„Vrijdag de dertiende", uitvoering
de Maskerspelers.
Vrijdag de dertiende voor bijgeloovige
lieden een combinatie van ongeluksfactoren,
die een noodlottigen invloed kan uitoefenen
op s mensehen bestaan het summum
van griezeligheid, dat Vader Tijd voor zijn
lichtgeloovige menschenkinderen heeft kun
nen bedenken.
Neem dit in dezen verlichten tijd nog
meermalen voorkomend verschijnsel, voorts
wat romantiek van 'n hij en zij, die elkaar
krijgen, voeg er tenslotte een nieuwe va
riatie bij op het bekende thema der du
bieuze huwelijkstrouw deze bron schijnt
onuitputtelijk bekijk het allemaal van
den vroolijken kant en de gegevens voor
een blijspel dat het „doen" zal, zijn kant en
klaar. Wie dan met een weinigje vlotheid
weet te étaleeren en de gebeurtenissen op
een niet al te onaannemelijke manier aan
elkaar verbindt, krijgt een humoristische
klucht, zooals J. W. van der Heiden en
Henk Bakker die in elkaar hebben gezet.
En zooals gisteravond bij de uitvoering
door de Maskerspelers wel is gebleken
die wel degelijk in staat is het publiek een
paar uur te amuseeren.
Wie bij een dergelijk zot verhaal vraagt
naar karakterrollen en een psychologische
fundeering wordt teleurgesteld het ni-
I veau van den inhoud is er niet naar. De
eenige bedoeling van de auteurs moet wel
geweest zijn een stuk te schrijven, dat de
gelegenheid bood veel lachwekkende situa
ties en dwaze verwikkelingen te scheppen,
zonder dat de toeschouwer er den tijd voor
krijgt zich af te vragen of dat logisch
en psychologisch nu allemaal wel verant
woord is. En daarin zijn ze zeker wel ge
slaagd het is een amusante, soms een
tikje banale geschiedenis, die al vele malen
met succes ten tooneele is gevoerd.
Zoo ook gisteravond door de Masker
spelers. De uitstekende wijze, waarop de
belangrijkste executanten hun rollen in de-
Lode van Gent over Vlaamschen
Humor. i
Woensdagavond had een bijeenkomst
plaats van den bond van boerinnen en
andere plattelandsvrouwen in de zaal van
den heer Slikker. De ookomst was zeer goed
Spreker van de avond was de heer Lode
van Gent, de bekende Vlaming, die vooraf
een korte causerie hield over de beteekenis
van humor, aan de hand van een paar
korte voorbeelden, ontleend aan Vlaamsche
schrijvers, ook aan Multatuli en De Genestet
In Vlaanderen is alles nog humor en geest.
De humor is er nog niet gedood en dat
komt omdat men er niet kent de sloopende
godsdiensttwisten enz.
Na deze inleiding sprak Lode van Gent
over den humor in de Vlaamsche taal, en
wees er op hoe de Vlaming voortdurend
humoristische beelden gebruikt in zijn
spreektaal: hoe rijk deze is aan synoniemen
(in Gent kent men 23 namen voor een
borrel). En dan wees hij op den humor in
geestelijke zaken, de rol die paters, pas
toors, heiligen, ja God de Heer zelf in den
humor speelt, en spreker liet niet na er op
te wijzen dat dit geen profanatie is, maar
te beschouwen als een soort p'agerij, gek-
scherderij uit diep gewortelde liefde,
zooals het kind z'n moeder plaagt in liefde.
Want het Vlaamsche volk is dieo-geloovig
zonder huichelarij en daarom gaat het met
de personen uit z'n geloof eenvoudig, na
tuurlijk, vertrouwelijk en op geestige wijze
om en dat wil nog lang niet zeggen dat het
daarom zonder eerbied er voor zou zijn.
Juist het tegenovergestelde is waar. Met
eenige grappige gebeurtenissen maakte de
spr. dit duidelijk.
Aan het slot bracht de voorzitster, mevr.
Vogelaar—van Driel, hem dank voor het
gebodene.
Werkverschaffing.
De werkverschaffingsobjecten het diep-
spitten van zandgronden tot een diepte va-
rieerende v. 50 c.M. tot 1.20 M., gelegen in
deze gemeente, ten behoeve van particu
lieren en het vergrooten van een speelplaats
gelegen achter de r.k. jongensschool te Eg-
mond aan den Hoef kunnen voorloopig wor
den voortgezet tot en met 28 December 1940.
De minister behoudt zich het recht voor de
werkverschaffing tijdelijk te onderbreken
of in te krimpen.
Miltvuur.
Het in deze gemeente voorgekomen ge
val van miltvuur schijnt te zijn veroorzaakt
door het besmet zijn van veevoer en of vee
koeken. Deze zijn thans onschadelijk ge
maakt. Het onschadelijk gemaakte voer
wordt door het rijk vergoed.
Gevaarlijk ijs.
Dat het ijs, ondanks de enorme dikte,
welke het op sommige plaatsen heeft, nog
gevaarlijker is, bleek Donderdag, toen
iemand met een slede gaande over het ijs
van een sloot, waar vóór den dooi druk
schaatsen gereden werd, door het ijs zakte.
Men doet goed, voorzichtig te zijn, vooral nu
zoo'n dikke sneeuwvacht het ijs bedekt
en het onmogelijk maakt, slechte plekken te
IJswedstrijden voor de schoolkinderen.
De uitslagen van de gistermiddag ge
houden ijswedstrijden voor de schoolkinde
ren waren als volgt:
Eerste groep, jongens: 1. W. v. d. Bijl, 2
A. Koeckhoven, 3. G. Witte, 4. P. Wever,
meisjes: 1. B. Boekestein, 2. R. Kriek, 3. G
Witte, 4. J. Lubbinge.
Tweede groep, jongens: 1. J. v. d. Bijl, 2.
L Bakker, 3. G. Brouwer; meisjes: 1. C
Schouten, 2. A. Vergaaij, 3. J. Commandeur
4. J. v. d. Lee.
Derde groep, jongens: 1. L. Konijn, 2. T.
Tessel 3. J. v. Diepen, 4. P. Zuurbier; meis
jes: 1. T. v. d. Bijl, 2. L. Borst, 3. J. Groot, 4
V. Jong.
Vierde groep, jongens: 1. P. Leegwater, l.
D. Blank, 3. K. Tessel, 4. N. Koppes; meisjes:
1. T. Commandeur, 2. B. Kroon, 3. T. van
Dam, 4. N. Veldboer.
Vijfde groep, jongens: P. Hoogewerf, 2. Jb.
Ruijter, 3. W. Vlaar, 4. T. Baas; meisjes: G.
Timmer, 2. G. Koelemeij, 3. A. Paauw.
In elke groep was da eerste prijs een paar
schaatsen, terwijl de overige prijzen beston
den uit atlassen, gezelschapsspelletjes, enz.
Door den pastoor en den burgemeester als
mede enkele anderen waren eveneens gel
den beschikbaar gesteld en dank zij het ba-
stuur van Bavo, de tooneelvereen., die tal
rijke prijzen voor dit doel had afgestaan,
kon aan alle kinderen die aan den wedstrijd
deel hadden genomen, een prijs worden uit
gereikt. Na afloop werden alle kinderen nog
getracteerd op chocolademelk beschikbaar
gesteld door de directie van de zuivelfabriek
de Prinses. Dit ijsfeést, plotseling in elkaar
gezet, is uitstekend geslaagd. Vrijdag 19 Jan.
a.s. zal er hard rijden plaats hebben om ori;-
zen voor de armen en Zondag schoonrijden
voor dames en heeren.
Luik), episode uit den wereldoorlog 1914,
van Fern. Rousseau was zonder twijfel het
glanspunt van den avond een moeilijk
werk. Dit zware nummer verkreeg een
alleszins goede uitvoering. De avond werd
besloten met een vlot gespeeld éénacter-
tje „Het Kikkertje" waarmede de spelen
den en de leidster, mevr. Betmster, veel
succes hadden.
Jaarvergadering Begrafenisver. „Heiloo".
De onderl. begrafenisver. „Heiloo" hield
een goed bezochte jaarvergadering. In zijn
openingswoord heeft de voorzitter, de heer
G. Smits, de twee leden-oprichters die aan
de vereeniging zijn ontvallen, herdacht.
Uit het jaarverslag bleek, dat het leden
tal tot 262 is geklommen en dat begrafenis
sen ter plaatse, uit de Zaanstreek en voor
het burgerlijk armbestuur zijn uitgevoerd.
Het bestuur deelde mede dat het een con
tract heeft afgesloten voor vervoer per lij k-
auto en volgauto's.
De rekening van den penningmeester sloot
in ontvangsten en uitgaven met een bedrag
van 807.40. Hoewel er hst afgeloopen jaar
veel is uitgegeven voor verfraaiing en uit
rusting, stelde het bestuur voor de contri
butie te bepalen op 0.50 per gezin (vorig
jaar 1).
In het bestuur werden herkozen de hee
ren G. Smits, voorzitter, Th. Willems en K.
Mantel.
Hierna werd goedgekeurd om aansprekers
en dragers tegen ongevallen te verzekeren
en de helft der premie door hen te laten
betalen en de andere helft uit de kas. OoV.
werd goedgekeurd óm een katafalk aan *,e
schaffen. Besloten werd om aan den secre
taris en penningmeester een gratificatie te
verleenen. In overweging werd genomen om
zich aan te sluiten bij de Federatie van be-
grafenisvereenigingen in Noordholland ba-
noorden het IJ.
Aan het einde van de vergadering heeft de
voorzitter afscheid genomen van den drager
A. Winkel, wegens het bereiken van de leef
tijdsgrens. In zijn plaats werd benoemd de
heer Th. Peppinck.
Loop der bevolking in 1939.
Op 1 Jan. 1939 had Heiloo 4244 m. en
3763 vr., totaal 8007 inwoners. In 1939 wer
den er 93 m. en 84 vr. geboren, totaal 177;
gevestigd 471 m. en 444 vr., samen 915;
totale vermeerdering 1092. Overleden 57 m.
en 27 vr., samen 84; vertrokken 380 m. en
367 vr., totaal 747, totale vermindering 831.
Tenslotte was de vermeerdering dus 127 m.
en 134 vr., totaal 261 personen. De bevol
king bestond op 31 Dec. 1939 dus uit 4371
m. en 3897 vr., totaal 8268 inwoners.
■f~4oe sneller ze rijden, hoe meer
benzine er oerspild ivordl
des ie spoediger krijgen we
ébenzine-disfribulie en dan
zou een paard ooor de aula
goede diensten kunnen bewijzen I
Uitvoering „Eensgezindheid".
De Woensdagavond in de Rustende
Jager gehouden uitvoering was niet zoo
goed bezet als andere jaren. De voorzitter,
de heer Jac. Beemster, memoreerde bij de
opening de successen, welke de vereeni-
ging heeft behaald te Schagen en Hoorn.
Het program werd geopend door „Jong
Eensgezindheid" met een marsch en 3
concertnummertjes. De uitvoering was te
I roemen, temeer daar er excecutantjes bij
zijn die nog amper drie maanden in op
leiding zijn. Het jeugdcorps geniet steeds
de groote sympathie van het publiek en
daarop maakte deze avond geen uitzonde
ring. Het oudere corps ving aan met den
marsch „Champion" van S. W. Ord Hume
en pakte het publiek onmiddellijk wat tot
uiting kwam in applaus. Het daarop vol-
gende L'ège immortelle (Onsterfelijk
Loop der bevolking.
Het aantal inwoners op 1 Januari 1939
bedroeg 2123, zijnde 1128 mannen en 995
vrouwen. Vermeerdering door geboorte 48,
n.l. 20 mannen en 28 vrouwen. Vermeerde
ring door vestiging 49 mannen en 42 vrou
wen, samen 91. Vermindering door sterfte
18, n.l. 12 mannen en 6 vrouwen. Verminde
ring door vertrek 80 mannen en 68 vrou
wen, totaal 148. Het zielenaantal dezer ge
meente bedroeg dus op 1 Jan. 1.1. 2096, zijn
de 1105 mannen en 991 vrouwen.
Aanbesteding.
Gedeputeerde Staten hebben gister aan
besteed het onderhoud van de provinciale
wegen van het pontveer over het Noordzee
kanaal bij de Hembrug tot het strand te
Castricum aan Zee. Laagste inschrijver de
heer J. Ooms Pzn. te Avenhorn.
De groote rivieren op Borneo „zingen".
Ligt men stil met een boot of een prauw
dan stijgt uit het water onder het vaartuig
een geluid op als van een autotoeter. Sterk
is het geluid niet, maar het is toch heel
duidelijk waarneembaar. Het zou veroor
zaakt worden door de twee' lagen zeewater
en zoet water, die bij vloed ever elkaar
strijken. Ik heb die „verklaring" nooit
kunnèn aanvaarden, maar hoe het geluid
dan wél zou ontstaan, was een mysterie
voor me.
In het bekende maandschrift van de
StoomvaariMij. Nederland trof ik kort ge
leden een artikel aan, dat tot titel droeg:
„Tropische vischconcerten". De schrijver
vertelt, dat hij op stille avonden met zijn
schuit op een groote rivier op Sumatra
liggend, geluiden waar genomen had als
van een krachtig en aanhoudend kwaken,
in sterkte zeer verschillend. Het had ook
veel weg van korte stooten op een claxon,
schreef hij. In den regentijd, wanneer er
veel water door de rivier stroomt, is het
geluid alleen waarneembaar aan de mon
ding, in den drogen tijd, waarbij het zee
water diep landwaarts doordringt, 10 a 15
km stroomop, juist op de grens van brak
en zoet water. Het geluid begint tegen de
schemering 's avonds, is het sterkst te mid
dernacht Om geleidelijk af te r.emen tot
zonsopgang. Om 8 a 10 uur was het zóó
sterk, dat hij in de kajuit geen geregeld
gesprek kon voeren. Zijn tochtgenooten
Maleische visschers schreven het toe
aan kaaimannen. Dit was onjuist, want
krokodillen maken alleen geluid boven
water cn slechts dan, wanneer ze zeer op
gewonden zijn. (Bij vechtpartijen b.v.) De
onderzoeker vermoedde, dat het veroor
zaakt werd door visschen, wat juist bleek
te zijn. Het was een baarsarhtig vischje, in
volwassen staat 15 c.M. lang (zie af
beelding). (De penteekening maakte ka
pitein J. G. Sinia voor me volgens de af
beelding in het maandschrift der Mij.
Nederland). De onderzoeker, de heer
Pieters ,zond de vischjes op naar het la
boratorium van het visscherjj-proefstation
te Batavia. Daar onderzocht r.r. Harden-
berg ze. Het bleek, dat de zwemblaas een
voorname rol speelt bij het voortbrengen
^an het geluid.
Geluidgevende visschen zijn er meer. Ze
komen ook voor in de Middellandsche Zee.
De mythe van het sirenengezang zou in
die visschen hrar oorsprong vinden! Het
geluid der rivieren op Borneo is ook af
komstig van visschen. Maar wellicht zijn
dit andere dan op Sumatra.
Geluid makende slangen trof de heer
Pieters ook aan. Ze komen ''oor in moeras
sen op Suiru tra. Haar geluid, dat door een
lang gerekt b. r. r. r. o. t. kan worden
weergegeven, is in de stilte van den tropi-
schen nacht tot 100 meter waarneembaar.
Het wordt om de 10 a 15 minuten voort
gebracht en van alle kanten beantwoord.
De geluiden va visschen en slangen hou
den vermoedelijk verband met het paren.
Bedoelde slangen werden indertijd bij
duizenden uitgevoerd om er damesschoe
nen, -tasschen, enz. van te maken.
(Ik ontleende bovenstaande bijzonder
heden aan het tijdschrift „De Tropische
Natuur", jr. 193." en 1933).
H. F. TILLEMA.
81. De zwartvoeters zijn intussen met hun zeilschip een
heel eind zuidelijker gekomen. „Zeg vrienden", zegt
Kortsik, „vier van ons moeten achterblijven in een hol
langs de kust. Jullie moet zorgen, dat Myra niet naar
haar bos terugkeert. Ik zal ons schip een eindje die
fjord insturen, dan l?unnen jullie daar van boord". En
kijk, even later klimmen vier kereltjes tegen de steile
wanden van de fjord op.
82. Als de kereltjes goed en wel van boord zijn, keert
het scheepje om weer zee te kiezen. „Kom, laten wij
in het gras gaan zitten, dan kunnen wij ons scheepje
weg zien varen", roepen de Zwartvoeters. Spoedig zit
er een rijtje kabouters te wuiven en te zwaaien met
handen en mutsen. Als het scheepje aan de horizon
verdwenen is, staan ze op om een schuilplaats in het
dennenbos te zoeken.
