DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Poolsche Nationale Raad in Frankrijk gevormd. Frankrijk protesteert bij de Zuid- Amerikaansche staten. Finsche successen ten N.O. van het Ladogameer. Fransche leyerberichten. f 100.000 voor Finsche Roode Kruis. De algemeene toestand. ALKMAARSCHE COURANT. ie Unie alhier ;edenwedstrijd igenooten, die em een kleine den wedstrijd varen Zondag j. J. Genefaas k 281, P. Hen- Oostinga 245, !88, G. Harm- t. Diepen 287, 283, M. Oos- C. Sieuwerta Bak 446, C. C. Maer 225 lans definitief elbond gewor- ;oor vrouwen. „Kosmos" te rerziene druk mnastiek voor keurig uitge- ito's, die de in het bijzon- groep vrou- vinden naar Die zijn op i. De vrouw ilkomen fit te uitstekende Oeze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.30. Losse nummers 3 cents. PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0 25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. EERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060 Telef. 3320, redactie 3330 No. 20 Dit nummer bestaat uit twee bladen. Directeur: C. KRAK. Woensdag 24 Januari 1940 Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 142e Jaargang Zooals bekend, hebben de Polen in Frankrijk een Poolsche regeering en is er eveneens een Poolsch leger gevormd. Thans is daar ook een Poolsch parlement bijeengekomen, de zoogenaamde Poolsche Nationale Raad, welker leden voor het eerst door de regeering uit diverse volksgroepen zijn gekozen. In de Poolsche ambassade te Parijs heeft den Raad gister vergaderd in tegenwoordigheid van den Poolschen president Raczkiewicz en minister president generaal Sikorski. Tot voorzitter werd de oud-president en musi cus Paderewski gekozen. Zoowel hij als Sikorski hebben de vroegere regee- ringssystemen in Polen veroordeeld cn op de noodzakelijkheid gewezen een goeden democratischen rëgeeringsvorm te vinden. Frankrijk heeft bq de regeering van Panama geprotesteerd tegen de besluiten der Zuid-Amerikaansche staten, waardoor het den schepen der geallieerden niet veroorloofd zou zijn op te treden tegen vijandelijke vaar tuigen in de zoogenaamde veiligheidszone. De Amerikaansche staten zouden in elk geval de garantie moeten geven, dat Duitsche schepen niet in deze zone verschijnen, maar in de havens worden vastgehouden. Frankrijk ver langt, dat de Amerikaansche republieken de volledige uitoefening van de rechten der oorlogvoerenden in het internationale recht zullen erkennen. De sterke aanvallen der Russen ten N.O. van het Ladogameer, waar mee zij pogen door een omsingelende beweging achter de Mannerheimlinie te komen, zijn door de Finnen afgeslagen. De verliezen der Russen moeten verscheidene duizenden manschappen bedragen. Het Fransche legerbericht van gister avond luidt: Niets te melden. Het legerbericht van hedenochtend ver meldt: Een onzer posten aan dén Lauter heeft een vijandelijk element, waarmede zij in contact waren geraakt, teruggedrongen. HET DUITSCHE LEGERBERICHT. Het opperbevel van de weermacht maakt bekend. In de Noordzee werd de Britsche torpedo jager „Exmoutn" vernield. Overigens geen bijzondere gebeurtenissen. REPATRIEERING VAN DUITSCHERS UIT DE OEKRAÏNE. Duitsche kringen in Moskou erkennen thans, dat een honderdtal Duitsche ambte naren zich in de westelijke Oekraine bevin den om zich bezig te houden met de repa- trieering van Duitschei s uit dit gebied. Hoe wel zij gemobiliseerd zijn en een grijs uniform dragen, verzekert men, dat de amb tenaren burgers zijn en verklaart men, dat er geen sprake van kan zijn, dat er Duitsche troepen in de westelijke Oekraine zijn. DE ROEMEENSCHE OLIE. Er zijn in Londen geen definitieve be richten ontvangen omtrent de volledige strekking van de door de Roemeensche regeering ingevoerde nieuwe maatregel ten aanzien van de controle op en de coördina tie van de olieproductie en raffinaderij in Roemenië. Wanneer echter mocht blijken, dat de Roemeensche autoriteiten deze me thode aannemen om Duitschland een onma tig groot deel der Roemeensche olieleve ranties te geven, dan is het duidelijk al dus de diplomatieke correspondent van Reuter dat van Groot-Britannië en Frankrijk niet kan worden verwacht, dat zij doorgaan met hun huidige politiek van leve ring van grondstoffen en andere producten, die Roemenië op het oogenblik van de geal lieerden betrekt. DE BOUWER VAN DE SIEGFRIEDLINIE NAAR MOSKOU. Ingenieur Todt, de bouwer van de Siegfriedlinie, is te Lwow aangekomen en gisterochtend, vergezeld van een aantal Duitsche deskundigen en ingenieurs naar Moskou vertrokken. GEEN CANADEESCHE GRAAN- LEVERINGEN AAN RUSLAND. De Canadeesche regeering heeft verboden graan naar Rusland uit te voeren. Sovjet- Rusland zal dus niets geleverd krijgen van zijn recente aankoopen van ongeveer 1.250.000 bushels Canadeesch graan. De regeering heeft een verklaring aai. de pers verstrekt over de graanverkoopen, waarin gezegd werd, dat niets erop wees, dat het graan werkelijk naar Rusland zou gaan. Zoodra echter vernomen werd, dat er een dergelijke mogelijkheid bestond, werd 'nel en doeltreffend opgetreden. ONBEKEND VAARTUIG GEZONKEN. 146 Personen aan boord? De kustwacht te Boston (V.S.) deelt mede, dat een zekere kapitein Brown uit Vineyard- haven beweert op de korte golf om 19 uur 2 pl.t. een door een onbekend gebleven vaar tuig uitgezonden draadlooze mededeeling te hebben opgevangen, waarin werd gemeld, dat het schip tusschen de eilanden Nantucket en Marthasvineyard in zinkenden toestand verkeerde. Twee vaartuigen van de kustwacht- zijn uitgezonden om te zoeken naar het schip, dat 146 man aan boord zou hebben. Wetsontwerp thans in voorbereiding. Op schriftelijke vragen van het lid der Eerste Kamer, den heer van Embden (v.d.) betreffende het ver- leenen van steun aan Finland heeft de minister van staat, minister van aLgemeene zaken, a.i., voorzitter van den raad van ministers, geant- woord, dat een wetsontwerp, waar bij wordt voorgesteld een bedrag van 100.000 uit 's lands kas door bemiddeling van het Nederland- sche Roode Kruis ter beschikking te stellen van het Finsche Roode Kruis, in voorbereiding is. DE BLOKKADE. De Eng. minister voor de economische oor logvoering, Crog, heeft gistermiddag in het Lagerhuis talrijke vragen beantwoord en o.m. verklaard, dat alle practische maatregelen waren genomen om te voorkomen, dat Duitschland zijn olievoorraad aanvult uit neutrale bronnen en dat hem niets ter oore was gekomen omtrent eenig lek van beteeke- nis sedert de oorlog was begonnen. De sta tistieken bewezen, dat van het begin van den oorlog tot'eind November Nederland en Scandinavië geen buitensporig hooge aan koopen van soyaboonen hadden ggdaan. Op het bevel tot inbeslag neming van Duitsche uitvoergoederen waren eenige uit zonderingen toegestaan met betrekking tot uitvoergoederen, bestemd voor de Vereenigde Staten. HISTORISCH KASTEEL DOOR BRAND GETEISTERD. Gister heeft een brand gewoed in het historische kasteel Chilli Gham Castle in Northumberland (Eng.) De geheele noorde lijke vleugel van het uit den tijd der Plan- tagenets dateerende kasteel alsmede een deel van den gevel werden verwoest. DUITSCHE VERSTEKELINGEN OP JAPANSCH SCHIP. Bij aankomst van het Japansche vracht schip Moerotsjime Maroe in Sjanghai zijn vier Duitsche verstekelingen van boord gehaald. Vijftien andere verstekelingen had men reeds ontdekt voordat het schip van Sa- bang vertrok. WEDEROM EEN JAPANSCH SCHIP DOOR BRITSCH OORLOGSSCHIP AANGEHOUDEN. t Een motorschip van de Amerikaansche douane heeft Dinsdag gemeld, dat een Britsch oorlogsschip het Japansche schip „Tatatoe Maroe" tusschen de kust van Californië en Honoloeloe heeft aangehou den. De commandant van' het Amerikaan sche vaartuig zeide, dat de Britten het blijkbaar gemunt hadden op 5 Duitschers, die zich, naar gemeld werd, aan boord van de Tatoeta zouden bevinden. Doyle beves tigde de geruchten, die den geheelen dag hadden geloopen er volgens welke de Ta toeta door een oorlogsschip was aangehou den. Ook de agent van de reederij van de Tatatoe heeft bevestigd, dat het schip door een Britsch oorlogsschip was gepraaid. Het söhip' had evenwel de reis mogen voort zetten zonder te zijn doorzocht. Aan boord van de Tatatoe bevinden zich veel passa giers. Oorspronkelijk hadden ook eenige Duitschers de reis zullen meemaken, doch op het laatste oogenblik had het Duitsche consulaat te 'San' Francisco afgezegd. HET EINDIGEN VAN HET AMERIKAANSCH—JAPANSCHE HANDELSVERDRAG. De Japansfche ambassadeur heeft gister eën bezoek gebracht' aari het staatsdeparte- ment en' gevraagd of hét eindigen van het handèlsvérdrag op Vrijdag a.s. een wijziging met zich medé zou béngen van de Donau- tarieven of de scheepvaartrechten. Hem werd geantwoord,' dat het afloopen van het verdrag op zichzelf geen wijzigingen met zich medebrengt, maar dat de Amerikaan sche regeering er herhaaldelijk den nadruk op gelegd heeft, dat dé verdere handels betrekkingen tusschen beide landen zouden afhangen van de .ontwikkelingen. WEDEROM AARDSCHOKKEN IN TURKIJE. Maandagavond om half twaalf zijn twee aardschokken gevoeld 'te Samsoen aan de Zwarte Zee. Er wordt geen melding gemaakt van slachtoffers. TWEEMOTORIGE BOMMENWERPER VERONGELUKT. Een' tweemotorige bommenwerper van het Amerikaansche leger is verongelukt. Het toestel was boven Boxspring, op 3 k.m. ten Noordoosten van Riverside, in brand geraaht. Vier van dezes personen, die zich aan boord bevonden, werden gedood. Het vlieg tuig had deelgenomen aan de manoeuvres bij Monteny. Onverwijld werden ambulance- auto's naar de plaats van het ongeluk ge zonden. Het ongeluk heeft zich tijdens een hevig onweer voorgedaan, welke het vlieg verkeer in Zuid-Californië heeft ontwricht en 38 legervliegtuigen, die tusschen de vlieg velden van Hamilton en Marschfield vlogen, heeft genoopt bij Bakersfield te dalen. Het verongelukte, vliegtuig behoorde tot deze groep. Twee inzittenden, een sergeant en een soldaat konden zich met hun valschermen redden. REDE VAN PROFESSOR VAN HAMEL. Prof. dr. J. A. van Hamel, oud-Volken- bondscommissaris in Dantzig, thans lid van de Nederlandsche legatie in Bern, heeft gis teravond een rede gehouden over het be staansrecht der kleine landen. Prof. van Hamel verklaarde daarin, dat de huidige tijden niet gunstig zijn voor de kleine lan den. De levensomstandigheden mogen echter het vertrouwén der kleine volken in hun bestaansrechten niét schokken. Spr. gaf uiting aan de meening, dat men aan het einde van den huidigen oorlog de vorming moet verwachten van een Europeesch over wicht, zooals dat bestaan heeft in de zeven tiende en de achttiende eeuw. In dat statuut zullen de kleine staten hun plaats vinden. In het tweede deel van zijn rede maakte prof. van Hamel een toespeling op den held- haftigen strijd van Finland, dat vecht voor zijn onafhankelijkheid en ook voor de onaf hankelijkheid en de handhaving der kleine landen. Het voornaamste is, dat de kleine landen niet het vertrouwen verliezen in hun bestaansrecht en dat zij bereid zijn zeer be langrijke offers te brengen voor de handha ving van him onafhankelijkheid. Groote en kleine neutralen. Men heeft in Engeland en Frankrijk de Duitsche regeering meermalen verweten, dat zij ontactisch is opgetreden en daardoor veler sympathie verspeeld heeft en het dient erkend, dat de Duitsche diplomatie niet altijd een voorbeeld van goed politiek beleid is geweest. Maar ook aan de zijde der geallieerden is van het tactvolle optreden van vroeger den laatsten tijd weinig te bespeuren. Men kent daar altijd nog het geheim eiken voor an deren hinderlijken maatregel als een nood zakelijken schakel in te lassen in den keten van het algemeen beleid, dat op uitroeiing van agressie, op bescherming van kleins neutrale staten en op den opbouw van een nieuw Europa is gericht waarin voor min der vriendelijke woorden en gedachten van den eepen staat over de anderen eenvoudig geen plaats meer zal zijn. Het is minder begrijpelijk, dat men als vanzelfsprekend aanneemt, dat de neutralen daaraan hun medewerking zullen verleenen. Engeland houdt niet alleen onze schepen aan, maar stuurt ze bovendien naar Britsche havens of laat ze door oorlogssche pen daarheen brengen. Men onderzoekt daar de ladingen van onze schepen en trouwens ook van schepen van andere neu tralen en, alsof deze overlast, dit opont houd, dat den reeders tijd en geld kost, nog niet voldoende waren, heeft men de order in council uitgevaardigd en loopt elk schip, dat zich niet precies aan de Britsche contraban de houdt, het gevaar dat de goederen zonder meer in Engeland gelost en in beslag geno men Worden. Men kan daar natuurlijk tegenoverstellen, dat Duitschland nog heel anders optreedt. Van Duitsche zijde worden onze schepen niet alleen gecontroleerd maar men brengt ze eenvoudig tot zinken en, al moge de Duitsche oorlogsmarine dan ook niet in staat zijn, een neutralen koopvaarder triom fantelijk naar een Duitsche haven te slee pen althans niet wanneer het schip in den Atlantischen Oceaan, in de Noordzee of in de Middellandsche zee wordt aangehou den het is natuurlijk volkomen juist, dat het Duitsche antwoord op de Britsche blok kade en controle van dien aard is, dat Ne derland door het verlies van schepen en menschenlevens daaronder nog veel meer heeft te lijden. Evenwel, de Britsche marine is on danks de daaraan toegebrachte verliezen ongetwijfeld de krachtigste weermacht ter zee en waar bet de Duitsche blokkade be treft ziet men er in Londen niet tegen op de meest drastische maatregelen te nemen. De kleine neutralen protesteeren, maar daar blijft het bij en iedereen begrijpt aan welke groote gevaren een landje als het onze zou worden blootgesteld wanneer het zich daadwerkelijk tegen de controle op zijn schepen ging verzetten. De wereld bestaat evenwel niet alleen uit kleine, maar ook uit groote neutrale sta ten en wanneer men in Engeland rechtvaar dig wil zijn is het vanzelfsprekend, dat wat op de kleinen wordt toegepast ook voor de grooten zal moeten gelden. Maar de practijk, die bij deze theorie past doet de regeeringen der. geallieerde staten natuurlijk op groote moeilijkheden stuiten. In een neutrale mogendheid als de Vereenigde Staten van Amerika moge men nog zoo met den strijd der geallieerden sympathiseeren, ten slotte is het toch een groote zelfstandige staat, die met den Euro- peeschen oorlog niets te maken heeft en waarvan men dus in Engeland niet kan ver wachten, dat hij zich vrijwillig alle gevraag de offers zal getroosten. Er komen geen Arrj,erikaansche schepen naar gevaarlijke Europeesche havens, wat natuurlijk de mogelijkheid dat men onge noegen over de Britsche controle zal krij gen grootendeels wegneemt. Maar er komt wel Amerikaansche post, niet alleen voor- de neutralen, maar ook voor Duitschland, waarmede Amerika offi cieel nog altijd vriendschappelijke betrek kingen onderhoudt. Die post moet den Brit- schen censor passeeren en over de controle en dat oponthoud blijkt men in Amerika zoo weinig gesticht, dat men daarover een scherp protest aan de Britsche regeering heeft gezonden. Engeland heeft daarop geantwoord, dat Zie verder Buitenland pag. 3, 2e blad. 1 het postonderzoek niet in strijd is met het internationale recht omdat brieven voor het doorgeven van contrabande en van militaire inlichtingen kunnen dienen. En daarbij" krijgt de Amerikaansche regeering nog den wenk zich maar liever tot Duitschland te wenden omdat die op de tot zinken ge brachte schepen de Amerikaansche post nog heel anders behandelt door ze eenvoudig spoorloos te laten verdwijnen. Het is de groote vraag of een verwijzing naar anderer onrechtmatige daden een ver ontschuldiging voor eigen handelingen kan zijn en naar verluidt zou het Ameri kaansche staatsdepartement dan ook van meening zijn, dat correspondentie van neu tralen aan beliigerenten onschendbaar is, niet alleen in volle zee, maar ook op sche pen die zich noodgedwongen naar Britsche havens moeten begeven. In Italië waarvan het nog de groote vraag Is of het wel met de actie der geal lieerden sympathiseert is men evenmin op de Britsche controle gesteld en men schijnt van Britsche zijde dan ook tegenover de Italiaansche scheepvaart een veel soe peler houding aan te nemen wat al blijken kan uit het nieuwe Amerikaansche protest, dat de schepen der Vereenigde Staten in Gibraltar veel langer worden opgehouden dan de Italiaansche. Japan, dat voor de groote vraag staat of de koers van het nieuwe kabinet vriende lijk of minder vriendelijk ten opzichte "'an Engeland zal zijn, begint zich ook bezorgd over de Britsche maatregelen te maken. Even ontactisch als de uitlatingen van Churchill dezer dagen ten opzichte der neu tralen zijn geweest, is de aanhouding van een Japansch schip op een tijdstip dat de Britsche diplomaten door een tegemoetko mende houding wellicht tot vriendschappe lijke betrekkingen met dezen machtigen staat uit het Verre Oosten kunnen bomen. Juist in de dagen waarop men in Japan de verhouding met Engeland opnieuw gaal bekijken, gaat een Britsche kruiser op den Stillen Oceaan het Japansche passagiers schip Asama Maroe aanhouden, het schip doorzoeken en ruim dertig Duitschers van boord halen. Japan is al geprikkeld door den order in council en dat zijn schepen nu aangehouden en gecontroleerd worden en men er boven dien passagiers afhaalt is iets dat de Japan sche regeering blijkbaar niet voornemens is zonder meer te „nemen". De Britsche ambassadeur in Tokio is uit- genoodigd op het ministerie van Buitenland- sche Zaken te verschijnen om daar het Ja pansche protest in ontvangst te nemen en men heeft dus niet eens de moeite geno men het hem thuis te bezorgen. Daarin wordt er tegen geprotesteerd, dat een Britsche officier met zijn matrozen de Duitschers in hechtenis kwam nemen zonder dat men zelfs den naam van den Britschen kruiser kende. Japan is van meening, dat men alleen Duitsche militairen gevangen had mogen nemen, de regeering beschouwt het Britsche optreden als een onvriendelijke daad en behoudt zich het recht voor te eischen, dat de gevangenen weer vrijgelaten zullen worden, waarbij men nadrukkelijk tegen een anti-Britsche stemming waar schuwt. In officieele kringen te Londen heeft men er al weer aan herinnerd, dat ook Britsche onderdanen wel eens door Duitsche oorlogs bodems van neutrale schepen zijn gehaald, maar waar dit geen Japansche schepen wa ren, zal het de heeren in Tokio waarschijn lijk weinig interesseeren. In een nieuw onderhoud met den Engel- schen ambassadeur heeft minister Arita medegedeeld, dat het incident de Japansche natie zeer geprikkeld heeft en dat de toe stand zich op ongunstige wijze zou kunnen ontwikkelen, tenzij «de Britsche regeering de zaak op discrete wijze zou oplossen. De bond van Japansche zeelieden heeft in een motie den kapitein van de Asama Maroe van verraad beschuldigd omdat hij zijn Duitsche passagiers zonder meer had afge staan. Er schijnt in Japan een anti-Britsche campagne op komst, vooral nu er berichten zijn, dat een Engelsche kruiser opnieuw een Japansch schip heeft aangehouden. Het Japansche kabinet schijnt vastbeslo ten zich niet te laten intimideeren en men gelooft, dat de Japansche marine de noo- dige maatregelen zal nemen teneinde een herhaling van het gebeurde te voorkomen. Dan zal Engeland voor de moeilijke vraag staan of het Japan evenals de anderen zal behandelen, dan wel of het voortaan ver schil tusschen de grooten en de kleinen zal maken en daarmede waarschijnlijk veler sympathie voor zijn actie in Europa zal ver liezen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1940 | | pagina 1