DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Amerika vraagt opheldering over het torpe- deeren van neutrale handelsschepen. Goring over de Duitsche vet- en melkproductie. De Finnen hebben stellingen in de voorste linie opgegeven. Oude Sally werd door bomscherf getroffen. En kreeg een dure begrafenis. De Bulgaarsche kabinetscrisis. Sneeuw en kou in Europa en Amerika. De algemeene toestand. IWS SENS VAN rmonie-Theater. zal men deze de verfilming s n.l. het boek ss deux gosses", cider den titel: arijs. ïtiseh verhaal, op de lezers te jn met de film, tot iedereen Panfan en de are type Eusie, druk te maken, a der schoon- ;r aandacht zal op schitterende inst door Serge de hoofdvertol- PAILLE). City-Theater. üaude Farrère n wijze, die ver Ims van dien n ons land had is, wat de völ- lijk bewijzen: deze film het sn; het praehti- hn Loder en in sr, of de mees- olas Farkas laude Farrere's i" is inderdaad roemde roman lille" verfilmd e er thans van ifdrollen Merle alle voorgaan- meesterwerk is openbaart van geroepen voelt sn knap stuk regisseur Ni- i den aanvang r de Japansche ide vloot) en rijd op zee, die onaal politiek jkheid wint Alkmaar groo- ÏIJHEID, Eoxy-Theater, de en sterke nende week in in Mc. Lane en nde filmkraeh- ivangenen der orden meege- hoofdnummer i films uit de :eviert. eD be- Boyd zal ook isidy vervullen ers een prach- iSTE. ictoria-Theater. ider als hoofd- 3 en met span- Alkmaar haar üste tegemoet ictoria-Theater nnden. dam schreef: n" een film is 'n goede beurt aan de presta- i kort te doen, nken aan de i Leander. Zij liteiten in zich ervullen, want arme, élegance ireiden, welke larnaast heeft le aderen, er dit winter- :ft deze, waar- ch Domin en id worden, ze- onder de be- eur Paul Mar- filmwerk ge iing bij Nico lijk verzorgd, uid van Zarah wel op buiten- sns haar stem annen bijna aannen een ie liefhebbers ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. No. 40 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur: C. KRAK. Vrijdag 16 Februari 1940 PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN: Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0 25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. KERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telei. 3320, redactie 3330. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 142e Joergaug In vele staten wordt steeds meer aandacht geschonken aan het torpedeeren van neutrale handelsschepen en wat er met de „Burgerdijk" gebeurd is geeft in het bijzonder aanleiding tot van verontwaardiging getuigende commentaren. De Amerikaansche regeering heeft thans te Berlijn opheldering gevraagd over de door de Duitscbe pers gepubliceerde verklaring, dat ieder neutraal schip dat op weg is naar een haven der geallieerden, of een contrabande- contrólestation, door Duitsche duikbooten en kaperschepen „voor goeden prijs" zal worden verklaard. Generaal-veldmaarschalk Göring heeft gisteravond een radiorede ge houden waarin hij het Duitsche volk op den ernst van den toestand heeft gewezen en heeft laten uitkomen, dat de economische toestand van Duitschland, ook door den barren winter, niet te luchthartig mag worden opgevat. Hij drong aan op hoogere melk- en vetproductie en zijn rede wekte den indruk, dat Duitschland zich instelt op een langdurigen oorlogstoestand. Naar uit de Finsche legerberichten blijkt, hebben de Russen gister middag met him massale aanvallen een zoodanige kracht ontwikkeld, dat de Finnen op enkele punten in den Summasector hun voorste linies moesten prjjs geven, hoewel de Russen daarbij zeer zware verliezen hebben geleden. In den luchtstrijd werden zestien Russische vliegtuigen neergeschoten. (Onze medewerkster in Finland, een ■Noorsche vrouwelijke arts, werkzaam bij den geneeskundigen hulpdienst, schrijft ons uit Helsinki: Een Finsche arts, een collega, die zelf naar het Noorden getrokken is, zonder zich te storen aan zijn 60 jaren en zijn chronische bronchitis, verzocht mij vóór zijn vertrek om enkele vriendschappelijke bezoeken af te leggen bij eenige oude patiënten, aan wie hij mij voorgesteld had. Hier was er in vele gevallen werkelijk sprake van „verborgen nood". En ik moest trachten om deze oude, trotsche men- schen in de waan te laten, dat ik, niet merkte, hoe slecht zij ervoor stonden, en toch moest ik trachten hen te helpen. Daar waren bijvoorbeeld twee oude hoogadellijke zusters met overgevoe lige „standsvooroordeelen' en zeer letterlijke opvatting van het oude woord „noblesse oblige". Ook hier hadden de „Roode" luchtraids ver woesting aangericht al waren zij niet persoonlijk de dupe er van ge worden. Maar zij waren beroofd van haar laatsten en eenigen steun in het leven: het oude kindermeisje. „Oude Sally" was letterlijk haar kindermeisje geweest eens vele, vele jaren geleden, en zij was het nu weer geworden in geestelijk opzicht, nu de freules be gonnen waren wat kindseh te worden. Het was hetzelfde verhaal, dat men langzamerhand gewend wordt te hooren: Oude Sally, die werkelijk een ongewoon flinke en vitale 80-jarige was, had bood schappen gedaan voor haar „freuletjes", en was door het luchtalarm verrast ge worden. Maar omdat zij bang was voor haar „freuletjes', had zij geweigerd om toevlucht te zoeken in een van de vele schuilkelders, die in haar buurt waren. Toen was het gebeurd, juist toen zij tracht te over de straat heen te sluipen. Qe luchtdruk van de bomexplosie wierp haar op den grond, en toen de wacht kwam aanloopen om haar overeind te helpen, was zij dood. Een splinter van een bom had haar voorhoofd getroffen en had haar op slag gedood. Wat dit verlies beteekende voor de twee zusters, hebben zij pas langzamerhand' ontdekt. Om te beginnen hadden zij geheel andere zorgen; want nu was het de eerste keer in alle de vele jaren haar plicht geworden om voor Sally te zorgen! Sally moest begraven worden met al de eer, die de twee oude dame's in staat waren haar te verschaffen. De wereld zou nog eens te weten krijgen, hoe men in haar familie zijn dankbaarheid wist te betuigen jegens een oude, trouwe dienares. Maar zoo'n begrafenis is duur. Het wei nige, dat zij nog over hadden van voor werpen van waarde, werd te gelde ge maakt, behalve een oud versleten gouden horloge van de oudste en een nog meer versleten „vriendschapsring", die de jong ste gedragen had van haar prilste jeugd. Het pandhuis hadden zij tot nu toe slechts gekend van hooren zeggen, omdat het altijd Sally was geweest, die. zooiets opknapte. Nu moest de jongste van de zusters zelf daarheen sluipen, en zij keerde terug vol waardeering voor de beleefdheid en consi deratie, waarmee men haar tegemoet ge komen was. Zelfs op deze „vreeselijke plaats" hadden zij begrepen, wie zij was! Zooals gezegd werd de begrafenis duur. Want alles moest toch plechtig zijn om „de familie" en Sally echt eer aan te doen. En zoo werd het ook, van de doodsannonce in het „Hoofdstadsblad" tot de groote brandende altaarlichten in de kapel. Overigens had de oude familienaam zijn invloed doen gelden. Het werd een vrij groote, deftige begrafenisstoet van oudere dames en heeren, met wie de zusters al lang iedere persoonlijke connectie verloren hadden, maar die om den „naam" waren gekomen. Twee van de oude heeren ver- - schenen zelfs in hun gala-uniformen. Op deze gebeurtenis hadden de twee zusters meer dan vier weken geleefd, toen ik voor het eerst gelegenheid kreeg, een bezoek af te leggen. Maar het bleek helaas veel te duidelijk, dat zij ook niet veel an ders hadden gehad om van te leven in dezen tijd. Te zeggen dat zij „ondervoed" waren zou zijn, de zaak veel te mooi voor te stellen. Zij waren gewoonweg totaal uitgehongerd! Overigens moest ik op een zeer voorzichtige, tactvolle manier te werk gaan om de dames voedzaam eten te ver schaffen en brandstof voor de kachel. Ik moest jokken tegen de klippen op! Hetzelfde doe ik nog heden. Wij zijn nu zoover gevorderd in onze vriendschap, dat wü nu doen, alsof wij geloovcn aan onze wederzijdsche jokkentjes. Maar het gaat ook gemakkelijk, dank zij den humoristi- schen aanleg van de dames. Wij zijn alle drie nogal flink voor dit komediespel. Maar i k moet toch den geheelen tijd op letten, want ik behoor immers tot de ge neratie, die geen gevoel heeft voor fines ses! Toch zijn er „patiënten"", die veel moeilijker zijn om te behandelen. Ik hoop er u nog meer van te kunnen vertellen. In welingelichte Bulgaarsche kringen verklaart men, dat het aftreden van het kabinet het gevolg van een verschil van meening over vraagstukken' van binnen- landsche politiek is. Men verwacht een spoedig einde van de crisis. Koning Boris is gistermiddag zijn over leg begonnen met het oog op de vorming van een nieuwe regeering. Wanneer het kaoinet zal zijn samenges:elo zal de on langs gekozen nationale vergadering wor den bijeengeroepen. Professor Philoff kabinetsformateur. Koning Boris heeft professor Bogdan Phi loff, minister van onderwijs in het afgetre den kabinet, belast met de vorming van het nieuwe kabinet. De beweegredenen voor deze ontslagaan vrage van het kabinet-Kiosseiwanof moeten vooral worden gezocht in een conflict in den boezem der regeering tusschen den minister president van landbouw Adrianof over de kwesties verband houdende met de candi- daatstelling van afgevaardigden bij de jong ste verkiezingen voor de wetgevende ver gadering. Het schijnt, dat pogingen in het werk zijn gesteld om het geschil te overbruggen, doch dë ernst van het geschil heeft alle bemidde lingspogingen doen varen. Gezien de onver zettelijkheid der bij de zaak betrokken par tijen is het onmogelijk de ontwikkeling van de crisis vooruit te zien. Sommige politieke kringen brengen de aankomst te Sofia van den Bulgaarschen ge zant te Belgrado, Iwan Popff, die gisteren telegrafisch ontboden werd, met deze crisis in verband. Kiosseiwanof Een nieuw kabinet. Het nieuwe kabinet werd gister als volgt samengesteld: Premier en minister van onderwijs Bog dan Filöff; minister van buitenlandsche za ken Iwan Popoff (gezant te Belgrado); bin- landsche zaken Gabrowsky (minister van verkeer); financiën Bojilof (onveranderd); justitie Mitakoff (onveranderd); oorlog Das- kaloff (onveranderd); handel Sagoroff (on veranderd); economische zaken Bagrianoff (onveranderd); openbare werken ir. Wassi- lew (onveranderd); verkeer Goranoff. Het nieuwe kabinet is vanochtend door den koning ontvangen. De politiek der nieuwe regeering ongewijzigd. De binnen- en buitenlandsche politiek blijft onveranderd gebaseerd op een goede verstandhouding met de buurstaten en goede betrekkingen met de groote mogend heden. Hieraan wordt toegevoegd, dat Bul garije een strikte neutraliteit zal bljjven in acht nemen en zal voortgaan te streven naar het behoud van den vrede op den Balkan. De nieuwe minister van buitenlandsche zaken is een deskundige in Balkanvraag stukken. In het gebied der stad New York zijn acht menschenlevens gisteren tijdens een sneeuw*- storm verloren gegaan. In totaal zijn 36 personen in de Oostelijke staten gedood ten gevolge van de zware sneeuwstormen. In Hongarije, De temperatuur in Subkarpathisch Hon garije is gedaald tot meer dan 36 graden. Het geheele land is met een dikke sneeuw laag bedekt. In Amerika. Tengevolge van de sneeuwstormen, welke gewoed worden boven New-York en het kustgebied van den Atlantischen Oceaan zijn vijftig personen omgekomen en vele hon derden gewond. De schade wordt op mil- lioenen dollars geraamd. Te New-York zijn 3000 mannen aangewezen om sneeuw te rui men. HET FRANSCHE LEGERBERICHT. Het Fransche legerbericht van gisteravond luidt: Niets bijzonders te melden. Het Fransche legerbericht van heden ochtend vermeld: In het gebied van de Blies beschieting door de artillerie over en weer. DE ZOMERTIJD IN FRANKRIJK. Officieel wordt medegedeeld dat in overeenstemming met de Britsche regee ring, de zomertijd in Frankrijk zal worden ingevoerd in den nacht van 24 op 25 Fe bruari, te twee uur, evenals in Engeland. 'Andere jaren geschiedde de overgang steeds des avonds om 11 uur. VIER POLEN TER DOOD VEROORDEELD. Het bijzondere gerechtshof in Posen heeft Woensdag, naar het D. N. B. meldt, vier Polen wegens zware mishandeling van Duitsehers ter dood veroordeeld. Zie verder Buitenland pag. 3, Ze blad. Hoe en waar zal de strijd beslist worden Zomertijd in België. - De zomertijd zal in België ingevoerd worden in den nacht van 24 op 25 Februari. Militairen door lawine verrast. - De machinegeweerafdeeiing van een regiment Alpenjagers is in de provincie Cuneo door een lawine bedolven. Een officier en twee soldaten zijn gedood. De dezer dagen gesloten Russisch-Duit- sche handelsovereenkomst ten bedrage van een milliard rijksmark, waarbij Rusland grondstoffen en Duitschland industriepro ducten zal leveren, heeft in de buitenland sche pers tot vele beschouwingen aanlei ding gegeven. Men heeft er natuurlijk op gewezen, dat er in Augustus ook reeds een dergelijk handelsverdrag van 200 millioen rijksmark is afgesloten en dat dit waarschijnlijk niet aan de verwachtingen voldaan heeft, al heeft Duitschland dan ook groote hoeveel heden graan en katoen uit Rusland betrok ken. Het blijft, ondanks alle verdragen, de groote vraag in hoeverre men ze zal kunnen nakomen. Duitschland in oorlogstoestand en binnen afzienbaren tijd wellicht een land, waar alle daarvoor geschikte fabrieken tot wapen- of munitiewerkplaatsen worden om gebouwd om aan de legerbehoeften te kun nen voldoen, is zeker niet in de gunstige po sitie om industrie-artikelen op zoo groote schaal te fabriceeren, dat daarmede kan be taald worden wat men aan voedsel en grondstoffen uit Rusland zal noodig hebben. Daarnaast staat men in Rusland nog voor een veel moeilijker vraagstuk, want al heeft men in eigen gebied de enorme voorraden, welke voor den Duitschen broeder bestemd zijn, dan zal men dat alles ook moeten ver voeren en het blijkt, dat de vervoerscapa citeit nog altijd uiterst gebrekkig is. Het ontbreekt Rusland aan voldoende goede renwagons en het verschil in spoorwijdte tusschen de Duitsche en de Russische wa gons is oorzaak, dat overlading steeds aan de grens zal moeten plaats vinden. In tegen stelling met Duitschland, dat over prach tige breede autowegen beschikt, zijn de wegen in Rusland evenals de meeste water wegen smal-en slecht en onder die omstan digheden zal er misschien wel hulp maar zeker geen snelle hulp aan Duitschland worden geboden. Intusschen heeft deze nieuwe handels overeenkomst er toch op gewezen, dat Duitschland tot dusver over de Russische goederenruil tevreden is geweest en er in de toekomst nog grootere verwachtingen van koestert. En in dat verband moet het voor de ge allieerden wel de ernstige waarschuwing in houden, dat de blokkade, die zij tot dusver zoo succesvol hebben gevoerd, veel moei lijker is dan die van den zoogenaamden grooten wereldoorlog. s Toen' was Duitschland vrijwel aan alle kanten door vijandelijk gebied omsloten, waardoor aanvoer van voedsel en grond stoffen met zeer groote moeilijkheden ge paard ging en het zoogenaamde moreel der bevolking, voornamelijk in het laatste oor logsjaar, daardoor ernstig heeft geleden. Daartegenover staat nu een Duitschland, dat meer dan vroeger door het fabriceeren van kunstproducten geleerd heeft in eigen behoeften, te voorzien, dat bovendien naar het Oosten aan alle kanten handelsbetrek kingen met neutrale staten onderhoudt en thans een overeenkomst met Rusland heeft aangegaan, dat in zijn enorme voorraad schuren alles bezit wat de bondgenoot noo dig heeft om met onbedreigde volkskracht den oorlog tot een goed einde te kunnen voeren. Alleen aan vet-producten schijnt er althans volgens de rede van Göbbels nog wel het een en ander te mankeeren. Wanneer men dat alles bedenkt, komt men onwillekeurig tot de conclusie, dat de Britsch-Fransche blokkade niet zoo'n doel treffend wapen is als men zich dat bij het begin van den grooten strijd waarschijnlijk heeft voorgesteld. Al is zij natuurlijk van veel grooter beteekenis. dan de gelijksoor tige actie van Duitschland tegenover Enge land, welke zich hoofdzakelijk tot het ver nielen van een klein percentage der Britsche tonnage beperkt en waarvan totaal onschul dige kleine neutralen nog de zwaarste klap pen hebben op te vangen, zooals nu weer gebleken is bij het torpedeeren van de Bur gerdijk, waarvan het eenige resultaat is, dat zij tot een steeds meer uitgesproken anti- Duitsche stemming moet leiden. Ondanks de vrijwel afdoende blokkade maatregelen in het Westen kan door han delsrelaties als die van Duitschland en Rus land de blokkade een zeer precaire en bo venal een zeer langdurige geschiedenis blijken. Waar bovendien de groote legers van het machtig versterkte Fransch-Duitsche front zijn vastgeloopen ,waar blijkbaar geen dei- partijen het risico van den aanvaller wil loopen en men er blijkbaar ook geen be hoefte meer aan heeft de neutralen recht streeks in den strijd te betrekken, mag men zich met grooter nadruk dan vroeger de vraag stellen: wat zal er moeten gebeuren om een beslissing in den strijd niet tot een tijdstip in de verre toekomst te verschui ven? Het handhaven van legermachten en vlo ten als thans in de strijdvoerende landen op elke gebeurtenis voorbereid zijn, kost tallooze millioenen en ieder begrijpt, dat geen land op den duur ongestraft de 'offers kan brengen om dat te blijven bekostigen. Dan blijft slechts de mogelijkheid van een compromis over en men mag veilig aan-' nemen, dat de groote krachten, die voort durend voor den vrede werken, daarop hun hoop hebben gevestigd, omdat het inderdaad voor alle betrokken staten de meest verkie selijke oplossing zou zijn. Maar wij zijn nog altijd in het tijdperk, dat men zich aan beide zijden krachtig ge noeg voelt om den vijand te weerstaan en de oorlogsdoelen van beide kanten staan zoo diametraal tegenover elkaar, dat het wel duidelijk moet zijn, dat er vooreerst van een compromis geen sprake zal kunnen zijn. Tenslotte is er dan nog de mogelijkheid, dat het gevechtsterrein verplaatst wordt, dat, via Finland, de Scandinavische staten in ébrlog met Rusland geraken, dat zij door de geallieerden gesteund worden en dat uit deze uitbreiding van Europeeseh gevechts terrein een botsing van Engelsch-Fransche en Duitsche troepen in het Noorden van Europa het gevolg is. Waarschijnlijker is echter, wanneer men uitbreiding van het gevechtsterrein moge lijk acht, een verplaatsing van den strijd naar Aziatisch terrein, naar het gebied van den Kaukasus. Het is waarschijnlijk niet toevallig, dat de Fransche generaal Wey- gand in Syrië den laatsten tijd een groote activiteit ontplooit, dat hij confereert met den Engelschen generaal Wavell in het aan Engeland verknochte Egypte en dat belang rijke contingenten Australische troepen de zer dagen in Suez gearriveerd zjjn, waar ze door niemand minder dan minister Eden werden toegesproken. In het gebied van Syrië in den Libanon moeten vele honderdduizenden soldaten der geallieerden liggen en dat zij daar blijven bewijst wel, dat men ze daar noodig kan hebben. Men mag aannemen, dat ook Rusland zich op Aziatisch gebeid bedreigd gevoelt, te meer nu ook Japan voornemens schijnt een anti-communistische politiek te blijven vol gen en door de openlijke hulp aan Finland duidelijk blijkt, dat men in Engeland reke ning met de Sovjet-Unie als tegenstander begint te houden. Het zou de oorzaak kunnen zijn, dat men in Rusland blijk geeft zoo spoedig mogelijk met Finland te willsfi afrekenen teneinde dezen veldtocht niet zonder eenig resultaat voor alle daar gebrachte offers te moeten staken. Zoowel Rusland als Duitschland moeten rekening houden met de mogelijkheid van nieuwe complicaties hetzij in Turkije, hetzij op zuiver Aziatisch gebied en de groote strijd zou daarom wel eens op een geheel ander terrein kunnen beslist worden, dan men tot dusver algemeen verwacht heeft.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1940 | | pagina 1