Groote fabrieksbrand
te Rotterdam.
Schade bedraagt ver over
de f 100.000.-.
Duitsch vliegtuig boven
Leeuwarden.
Nederlandsch kustvaartuig
vergaan.
Peulvruchtenprijzen.
Hooipriizen en hamsterwet.
K.L.M. breidt haar lucht
net weer uit.
NORTH STATE
PRIJSPOLITIEK NADER
TOEGELICHT.
Ala
rm
in een oud stadje ergens in
Nederland.
Afdeeling P.A.G. komt in stelling.
Zware artillerie aan
de kust.
Gebrek aan bluschwater bij
brand te Oiever.
In den afgeloopen nacht is een groote
brand uitgebroken in de fabriek van win
kelbetimmeringen en aanverwante artike
len „St. Laurens" van de fa. C. Breedveld
aan de Rochussenstraat te Rotterdam.
Van de fabriek, die uit 3 naast el
kaar gelegen panden bestaat, elk van
drie verdiepingen, is weinig behou
den gebleven. De schade bedraagt
ver over de honderdduizend gulden.
De brand werd omstreeks half vier door
een nachtwaker ontdekt. Deze zag uit een
kelder van het pand rook opstijgen. Hij
waarschuwde direct de politie, die de brand
weer alarmeerde. Deze rukte onmiddellijk
met groot materiaal uit.
Inmiddels had een agent van politie den
directeur van de fabriek, den heer Breed
veld, die boven de zaak woont, gewekt. Het
gezin van den heer Breedveld, bestaande
uit diens echtgenoote, dochter en bejaarde
ouders en schoonmoeder, moest in nacht
gewaad vluchten en werd voorloopig bij
buren ondergebracht.
Oververhitte centrale verwarming.
De brand was in den kelder in het rech
tergedeelte van het gebouw ontstaan, ver
moedelijk door de oververhitting van de
centrale verwarming en breidde zich met
razende snelheid door het gebouw uit.
Toen de eerste slagenwagens arriveer
den, hadden de vlammen de eerste étage
reeds bereikt en binnen enkele minuten de
verdieping aangetast. Ook in de breedte en
diepte verbreidde het vuur zich snel, zoo
dat toen de eerste motorspuit gereed was
om water te geven, de geweldige houtvoor-
raad, welke in het gebouw was opgeslagen
reeds fel brandde. Daarom werd meer ma
teriaal gehaald en korten tijd later arri
veerden nog drie motorspuiten en een auto
matische Metsladder. Om vier uur werd met
een zestal stralen water gegeven. Deson
danks bleef het vuur zich met groote snel
heid uitbreiden. De vlammen sloegen hoog
boven de fabriek uit en waren ver in de
omtrek zichtbaar. Tot ver in de omtrek was
aan den rossigen gloed merkbaar, dat er een
geweldige brand heerschte.
Het vuur bedwongen.
Omstreeks half vijf stond de
geheele fabriek, die een lengte
heeft van twintig meter en een
breedte van veertig meter, in lich
ter laaie. Ondanks de geweldige
watermassa's, die in het vuur wer
den geworpen, bleven de vlammen
fel uitslaan en bestond er groot
gevaar voor de belendende per-
ceelen. Na alle krachten op het
vuur geconcentreerd te hebben,
gelukte het de brandweer echter
tegen zes uur het gevaar voor uit
breiding te bezweren.
Toen laaiden de vlammen echter nog op
achter in de fabriek, waar de houtopslag
plaats was. Om zes uur stortte een deel van
de vloer van de eerste étage in, een aantal
machines met zich meesleepende.
Omstreeks half zeven kon men zeggen,
dat de brandweer de vlammen meester was,
ten minste in de fabrieksgebouwen. Gevaar
voor uitbreiding was er niet meer en de
brandweer kon zich bepalen met de veer
tien stralen, waarmede men werkte, groote
watermassa's in het gebouw te werpen.
De fabriek is in 1917 gebouwd en werd
later uitgebreid met een linkervleugel ter
wijl aan de achterzijde ook een stuk werd
aangebouwd.
De schade is nog niet bekend maar zoo
als gezegd, bedraagt ze ver over de honderd
duizend gulden. Alles wordt door verzeke
ring gedekt.
Door vliegtuigpatrouille
verjaagd.
De regeeringspersdienst meldt:
Dinsdagmiddag omstreeks half vier
heeft zich een Duitsch militair vlieg
tuig boven Leeuwarden vertoond.
Een Nederlandsche vliegtuigpatrouille
is opgestegen en heeft het Duitsche
vliegtuig achtervolgd en onder vuur
genomen, waarna het ons rechtsge
bied heeft verlaten.
De opvarenden gered.
Volgens uit Concarneau (ten
Zuiden van Brest) ontvangen tele
gram is het Nederlandsche kust
vaartuig „Alja", dat op weg was
van Spanje naar Nederland, op een
wrak gestooten en nabij Glénan
vergaan.
Alle opvarenden zijn gered.
De „Alja" is een motorkustvaartuig van
385 ton en was bemand met zeven personen.
Kapitein is de heer W. Nooitgedacht te
Groningen. Het schip behoorde aan den
reeder J. van Dijk te Groningen.
Minister beantwoordt
vragen.
Op vragen van het lid der Tweede Kamer,
den heer Amelink (a.r.), betreffende verla
ging van den prijs van enkele soorten peul
vruchten, heeft de minister van economische
zaken als volgt geantwoord:
Het is juist, dat de Nederlandsche Akker-
bouwcentrale Zeeuwsche bruine boonen en
mansholt-capueijners van de producenten
koopt voor den prijs van respectievelijk 17
voor a-kwaliteit en 18.50 per 100 kg voor
super-kwaliteit. Deze beide producten wor
den aan den handel geleverd voor 23.30
per 100 kg. Het is eveneens juist, dat het
verschil tusschen den overnameprijs voor
het artikel witte boonen en den verkoops
prijs daarvan 7.80 per 100 kg bedraagt.
Het komt den minister echter niet juist
voor het verschil tusschen den aan den teler
betaalden prijs en den verkoopprijs als
bruto-winst te beschouwen. De Nederland
sche Akkerbouwcentrale immers krijgt voor
haar rekening de kosten van opslag en be
waren van de ingenomen partijen den af
slag daarvan, zoomede de algemeene aan den
opslaghouder te betalen kosten, de bewer-
kingskosten de mindere opbrengst van het
bij die bewerking ontstane afval en uit-
schoonsel, het gewichtsverlies.
Bovendien is in de bovenbedoelde ver
schillen tusschen de overname- en verkoop
prijzen begrepen een bedrag ter bestrijding
van de distributiekosten. Men moge in dit
verband bedenken dat de distributiekosten
niet slechts betrekking hebben op het cen
traal distributiekantoor van -het departement
van den minister, doch dat ook aan de ge
meentebesturen een tegemoetkoming wordt
verleend van 85 pet. der werkelijk door hen
gemaakte distributiekosten.
Gelet op bovenstaande omstandigheden
kan de minister geen vrijheid vinden maat
regelen te nemen ten einde de verkoopprij
zen te verlagen.
Maximumprijzen
vastgesteld.
Op grond van de prijsopdrijvings- en ham
sterwet heeft de minister van economische
zaken verboden:
Het binnen het rijk in Europa uit de eerste
hand te koop aanbieden en verkoopen van
weidehooi voor een prijs per 1000 k.g. welke
meer bedraagt dan 53.voor de weide
hooi van de eerste kwaliteit, 49.voor
weidehooi van de tweede kwaliteit en 45.
voor weidehooi van de derde kwaliteit, bij
levering franco binnen 10 k.m. van het be
drijf van den verkooper, of een daarmede
overeenstemmenden prijs bij. andere leve
ringscondities;
het binnen het rijk in Europa uit de eerste
hand te koop aanbieden en verkoopen van
Lucernehooi en roodklaverhooi voor een
prijs per 1000 k.g. welke meer bedraagt dan
58.voor de eerste kwaliteit, 54.voor
de tweede kwaliteit en 50.voor de derde
kwaliteit, bij levering franco binnen 10 k.m.
van het bedrijf van den verkooper, of een
daarmede overeenstemmenden prijs bij an
dere leveringscondities;
het binnen het rijk in Europa uit de la
tere hand te koop aanbieden en verbieden
en verkoopen van weidehooi, Lucernehooi en
roodklaverhooi voor een prijs, welke meer
bedraagt dan boven genoemde prijzen, ver
hoogd met een redelijk bedrag voor kosten
en winst.
TWEE WERKLIEDEN BEKNELD.
Gisteren zijn op het terrein van de electri-
sche centrale aan de Schiehaven te Rotter
dam twee arbeiders, de 39-jarige T. Donk en
de 54-jarige M. Rooy, bekneld geraakt tus
schen een kolenknijper en den wand van
een wagon, waarin zij werkten. Het ongeval
gebeurde tengevolge van een verkeerde
manoeuvre met den knijper, die in plaats
van omhoog, naar voren werd bewogen. De
toestand van beide arbeiders is zorgelijk.
Dienst op Parijs wordt
heropend.
Op 1 Maart a.s. zal een nieuwe dienst
regeling in werking treden voor het lucht
net der K. L. M. en de met haar samen
werkende luchtvaartmaatschappijen. In
die dienstregeling zijn verschillende uit
breidingen opgenomen; de ondervinding
der laatste maanden heeft geleerd, dat de
belangstelling voor het luchtverkeer steeds
stijgende is. De uitbreiding van het aantal
diensten wordt vergemakkelijkt door het
lengen der dagen. Na zonsondergang geldt
immers voor bijna alle Europeesche landen
een vliegverbod.
Het aantal diensten op Engeland wordt
tot 4 per dag uitgebreid, 3 diensten zullen
worden onderhouden met Denemarken en
Zweden. Men kan dan weer In één dag
van Londen via Amsterdam naar Stock
holm of omgekeerd. De dienst Brussel
Amsterdam zal aansluiting geven op de
Scandinavië-lijn. Zij zal ook Zondags wor
den gevlogen.
In den loop van Maart zal bovendien
weer de Dorway Air Express worden inge
steld, de lijn AmsterdamOslo, welke
vooral in Noorwegen groote populariteit
geniet. Tenslotte zal in Maart met den
dienst AmsterdamParijs (via Dieppe)
weer een aanvang worden gemaakt.
S.S. „FARMSUM" OP WEG NAAR
SINT VINCENT.
Bemanning van de „Alkmaar" aan
boord.
Het s.s. „Farmsum" van de Stoomvaart
Maatschappij „Oostzee", welk schip op weg
is van Zuid-Amerika naar Nederland, heeft
de geheele bemanning van het s.s. „Alk
maar" van de K.N.S.M., dat Zaterdag nabij
de Kaap Verdische Eilanden is gestrand,
gistermiddag van een rots, waarheen zij met
een boot was overgebracht, afgehaald.
De „Farmsum" is thans op weg naar het
eiland Sint Vincent, waar heden het s.s.
„Stuyvesant" de bemanning van de „Alk
maar" zal overnemen en naar Nederland
zal brengen.
ONZE POSTVLUCHTEN.
Uitreis: Reiger (Both) te Athene, 25 Febr.
te Batavia verwacht; Emoe (ten Pas) te Sin
gapore, 21 Febr. te Batavia verwacht.
Thuisreis: Torenvalk (v. Dijk) te Rangoon,
24 Febr. te Napels' verwacht; Wielewaal
(Frijns) te Napels.
13 BLÉNDED CIGARETTES^
Wanneer den handel prijs-
verhooging is
toegestaan
De minister van economische zaken deelt
met betrekking tot de prijspolitiek het vol
gende mede:
Na het uitbreken van den oorlog is be
kend gemaakt, dat geen bezwaar bestond
tegen een verhooging van den verkoopprijs
boven het peil, dat in de maand Augustus
1939 gold, voorzoover deze verhooging door
een aantoonbare verhooging van den kost
prijs werd gemotiveerd. Nadat de oude voor
raden in het algemeen waren opgeruimd, is
vervolgens op de persconferentie van 3 Nov
1939, alsook bij de schriftelijke behandeling
van de begrooting van het departement van
economische zaken medegedeeld, dat ten
aanzien van de prijsbepaling door het be
drijfsleven aecooru kon worden gegaan met
een calculatie op basis van de vervangings
waarde, indien en voorzoover normale han
delsvoorraden werden aangevuld.
Het is intusschen wenschelijk gebleken
deze richtsnoeren te verduidelijken met be
trekking tot de handelsmarges.
In sommige gevallen blijkt men er
namelijk van te zijn uitgegaan dat
bij de herziening der prijzen de pro-
centueele bruto-winstmarges kon
den worden gehandhaafd. Dit stand
punt moet als onjuist worden be
schouwd. Ook voor den handel geldt,
dat prijsverhooging door een aan
toonbare kostprijsstijging moet wor
den gemotiveerd.
Bij de prijsbepaling door den han
del mag dus het totale geldsbedrag
van de bruto-winstmarge slechts
worden verhoogd, indien en voor
zoover een aantoonbare verhooging
van de handelskosten heeft plaats
gevonden.
De minister doet een beroep op het be
drijfsleven om deze aanwijzingen nauwgezet
na te leven, teneinde zonder dat van de bij
zondere bevoegdheden van de prijsopdrij
vings- en hamsterwet 1939 gebruikt behoeft
te worden gemaakt, een verhooging van de
prijzen en daarmede van de kosten van
levensonderhoud zooveel mogelijk te beper
ken.
Tenslotte wordt de aandacht erop geves
tigd, dat voorlichting met batrekking tot de
materie der prijzen wordt verleend door de
afdeeling nijverheid en de afdeeling mid
denstand van de directie van handel en nij
verheid van het departement van economi
sche zaken.
Langs grenzen en inundaties.
DE ZEEVISSCHERIJ IN OORLOGSTIJD.
Tot de bedrijven, welke door de oorlogs
omstandigheden ernstig zijn getroffen, be
hoort zonder twijfel ook de visscherij ter
zee. De aanvoeren van visch te IJmuiden
zijn klein, de prijzen hoog.
Met de uiterste moeite wordt de visscherij
gestimuleerd. De regeering heeft den
wensch te kennen gegeven, dat de schepen
in de vaart blijven; en zij getroost
zich groote financieele offers om dit plan
uit te voeren. Zestig procent van de molest-
premies voor de schepen wordt door de re
geering betaald. Ook voor de bemanningen
wordt uitmuntend gezorgd. Doch het spreekt
vanzelf, dat de reederijen niettegenstaande
deze hulp nauwelijks het bedrijf, dat vóór
den oorlog al niet loonend was, op gang
kunnen houden. De regeering ziet evenwel
het eminente belang van onze visscherij. Dit
is de vorige week weer gebleken, toen de
molestpremie werd verlaagd.
Het onmiddellijk gevolg hiervan was, dat
nu enkele trawlers op het punt staan naar
zee te vertrekken. Er zijn thans 29 schepen
op zee en dit aantal zal in de komende da
gen nog aanmerkelijk stijgen. Men mag
evenwel niet verwachten, dat alle schepen
ter visscherij zullen uitvaren. De kosten
hiervoor kunnen niet worden gedragen. Het
vorig jaar Februari waren 72 schepen op
zee. In Juni was dit aantal teruggeloopen
tot 27. De IJmuidensche vloot bestaat thans
uit 86 stoomtrawlers, die een certificaat heb
ben.
Wanneer de toestand zich blijft
ontwikkelen zooals momenteel het
geval is, dan kunnen wij over een
maand ruimeren aanvoer verwach
ten.
Een voordeel voor de visschers is, dat zij
uitstekend vangen. Dit is ook al weer een
gevolg van de omstandigheid, dat slechts
weinig schepen op de bekende vischgronden
ter vischvangst gaan. De besommingen zijn
dus hoog. Alleen de beste platvischgronden
in de Duitsche Bocht zijn door de Duitsche
mijnenvelden versperd.
De handelaren hebben het natuurlijk ook
moeilijker dan gewoonlijk. De regeering
doet ook voor hen al het mogelijke. Gedu
rende de eerste acht maanden van 1939
werd ongeveer 700.000 kg. visch ingevoerd,
terwijl de totale invoer over dat jaar
2.133.000 kg. bedroeg. Hieruit blijkt wel, dat
de regcering den invoer bijna geheel vrijlaat
om de vraag naar visch in ons land op te
vangen.
In ieder geval is de situatie zoo, dat er
langzamerhand meer schepen zullen uitva
ren, wanneer ongelukken tenminste uitblij
ven. Op den duur zal de eigen Nederland
sche visscherij dan aan de vraag van de
markt weer kunnen voldoen. En daar gaat
het tenslotte om: de export komt eerst in
de tweede plaats.
(Van onzen specialen
verslaggever).
Sissend vliegt een vuurpijl van den ver
weerden toren en barst hoog in de lucht
in zeven, acht roode ballen uiteen. Een
tweede, een derde en vierde volgtde
aJarmtoestand is in het oude stadje ingetre
den! Overal hoort men nu het onheilspel
lend getrompetter, aanvangende met de
vier lange stooten, vóór ons, achter ons, heel
in de verte als een echo, en vlak beneden
ons, en in alle kwartieren haken de man
schappen hun uitrusting om, slingeren ge
weer en gasmasker over den schouder, zet
ten den helm op en verzamelen buiten om
in de looppas, onder aanvoering van ser
geant of vaandrig, de stellingen te bezetten.
Wij, boven op een der bolwerken, waar de
ijzige Oostenwind ons als met messen in
het gezicht snijdt, krijgen even den indruk
van een verstoord mierennest. In alle
straatjes is er even een gekrioel van dra
vende soldaten, de veld-artillerie davert
langs ons heen, de zware Ardenner paarden,
met fladderende manen laten het schuim in
vlokken rondvliegen, maar ze trekken het
veldgeschut de steilste hellingen op.
En plotseling, zonder overgang, is de
stoornis in het mierennest ten einde, de
rust keert terug, en geen soldaat is meer te
bekennen. Het stadje schijnt weer ingesla
pen Maar achter ieder schietgat loert
nu een spiedend oog, in alle schietsleuven
rust de loop van lichte of zware mitrailleur,
gereed om te vuren, in de loopgraven staan
de infanteristen met het geweer in den aan
slag, de mortieristen zitten bij hun stukken
kachelpijpen, zooals ze in de wandeling
genoemd worden de veldartilleristen heb
ben de munitie gereed, bij de springlading
van huizen en bruggen staan de bedia-
ningsmanschappen met de windlucifer bij
het lont.
De kolonel knikt: „Mijne heeren, u ziet
op het oogenblik niets meer van onze bezet
ting, en zoo hoort het ook, want een goeie
infanterist is van nature onzichtbaar. Hij is
„the invisible man" van onze weermacht en
dat moet hij wel zijn, want zoodra wij hem
zouden zien, zou de vijand dat óók doen, en
dan is hijde sigaar! Maar als u even
meewandelt, dan zullen we u toonen, dat
hij waakzaam en paraat is".
En daar zien we den mitrailleurschutter
en zijn helper, den mortierist, de P.A.G.-
bediening, den geweerschutter, daar zien we
al die taaie infanteristen achter hun dek
king, gereed om den indringer een verras
sende verwelkoming te 'even. Het P.A.G
bestrijkt precies den weg naar de stad, de
mitrailleurs geven flankeerend vuur naar
links en rechts, de mortieristen schieten hun
projectielen tot in den boschrand op twee
duizend meter afstand, en zoo de vijand een
schuilplaats mocht zoeken in de huizen van
het voorterrein dan heeft hij kans op een
luchtreisje!
Even later op den straatweg, raast een
afdeeling P.A.G. voorbij tien, twaalf trek
kers, waarin de bedieningsmanschappen
hebben plaats genomen, daarachter gekop
peld het stuk geschut. De commandant, een
eerste luitenant van top tot teen in leer,
vuurrood verweerd gezicht onder zwaren
valhelm, laat zijn motorfiets draaien: Halt-
houden. Twee eerste stukken in stelling
brengen, links en rechts van den weg.
Snel!"
Vier minuten later zijn de twee stukken
tot vuren gereed, en na precies tien minu
ten zet de colonne zich weer in beweging,
met daverend lawaai van knalpot en uit
laatpijp.
Naar de kust.
Verdedigingswerken aan de gren
zen, voor de inundaties, in het
Zuiden en Oosten, maar de kustlijn
is eveneens tot in de perfectie be
veiligd. Geweldig is er ook in onze
duinen gewerkt, overal verrezen de
Alarm, in een oud stadje erg
in Nederland; in een ommezien zijn
alle stellingen volledig bezet. Zwa
re artillerie wakend aan onze kus
ten tegen elke landingspoging,
stukken van tien, twaalf en vijftien
centimeter opgesteld in voortref
felijke gecamoufleerde en zwaar ge
pantserde geschutstellingen. Spin-
nekoppen op het stille strand,
verplaatstbaar luchtdoelgeschut in
verlaten duinpannen, ziedaar en
kele indrukken van onze specialen
verslaggever gedurende de derden
dag van de excursie.
Dr. P. C. Bcutens 70 jaar. - Dr. P. C.
Boutens is gister 70 jaar geworden. De dich
ter ontving o.m. van den minister van on
derwijs, kunsten en wetenschappen een ge-
lukwensch.
Twee perceelen geheel
verwoest.
Gistermiddag heeft een felle brand gewoed
in het manufacturenmagazijn „De Toe
komst" van den heer P. Zaligman, aan de
Hoogstraat te Diever (Dr.). 't Vuur dat op de
bovenverdieping is ontstaan, kon in verband
met gebrek aan bluschwater, niet worden
bestreden. Bovendien bleek de brandspuit
van Diever niet in orde te zijn, weshalve de
burgemeester de brandweer van Dwingelo
en later die van Asen om assistentie ver
zocht.
Inmiddels was ook het benedengedeelte
van het manufacturenmagazijn door het
vuur aangetast. Men slaagde er nog in het
huisraad en enkele bescheiden in veiligheid
te brengen. Korten tijd later deelde het vuur
zich mede aan de naast gelegen
copieerinrichting van den heer Van Goor,
terwijl aan de achterzijde de vlammen over
sloegen op het woonhuis van den landbou
wer Vierhoven. De brandweer slaagde er in
samenwerking met de intusschen ter plaatse
verschenen brandweer van Dwingelo en
Assen in, het huis van den landbouwer te be
houden, evenals twee daaraan grenzende
woonhuizen.
Het manufacturenmagazijn en de copieer
inrichting brandden echter gehëel uit.
Slechts een gedeelte van den inventaris van
de copieerinrichting wist men te redden.
De schade wordt door verzekering gedekt.
De oorzaak van den brand is niet bekend.
betonnen kazematten als opstel
lingsplaats voor de zware artillerie,
vlak aan de kust zijn zeer on
vriendelijke spinnekoppen gebouwd,
waarin de zware mitrailleurs ge
huisvest worden, en dwars door het
zeer geaccidenteerde terrein trekken
de vrachtwagens de lichte stukken
4 c.M. luchtdoelgeschut naar elke
gewenschte opstellingsplaats.
„Dat belooft een gezellig badseizoen te
worden dezen zomer", bepeinst een der col
lega's, „als je niet tegen een losgebroken
mijn optornt, heb je kans 'n scherf van een
granaat op je badmuts te krijgen, en ont
snap je aan dat risico dan kom je natuur
lijk in de kogelbaan van een zware mitrail
leur terecht. Kapitein, is er soms ergens
een plekje, waar géén kust-, geen lucht
doel-, geen veldartillerie en geen mitrail
leurs staan?"
De kapitein schiet in den lach: „Ik hoop
het van niet. Maar als u zoo'n plekje ont
dekt, waarschuw ons dan even, dan bren
gen wij er gauw wat geschut heen!"
Dat wordt wat, met de „stille strand-ver-
eenigingen" van Zoutelande tot Schiermon
nikoog!
Ons vier centimeter luchtdoelgeschut komt
in actie: „Vliegtuigen gesignaleerd boven de
fabrieksschoorsteenen!"
Vliegensvlug wordt met het eerste en der
de stuk gemanoeuvreerd, de loop draait van
hoog naar laag en van links naar rechts twee
houders, elk met vijf granaten, worden op
de laadinrichting gezet en thans kan schot
na schot worden afgevuurd tot een snelheid
zelfs van 120 schoten in de minuut.
Maar bij het tweede stuk wil het niet vlot
ten, en vertoornd informeert de vaandrig!
Hoe zit dat daar? Komen jullie nooit in
stelling?"
De stukscommandant geeft de gewensch
te opheldering: „De fotografen willen eerst
een paar opnamen maken, vaandrig!"
Het typische bij dit soort geschut is, dat
de projectielen een lichtgevende baan heb
ben zoodat de stukscómmandant onmiddel
lijk kan nagaan, of zijn schot te hoog of te
laag, te veel naar links of naar rechts terecht
kwam, en met die wetenschap bij het vol
gende schot rekening kan houden.
Een duin van drie verdiepingen.
Rare duinen zijn het soms, die onze geest
gronden beschermen, ook al schittert nog
steeds in den zonnegloed hun blanke top.
Want door een deurtje komt men in een
geheel in gewapend beton uitgevoerde ge-
schutsstelling, waar een geweldig 15 c.M.
kanon veilig opgeborgen staat. Vijftien,
twintig kilometer ver in zee zendt het zijn
projectielen naar doelen, die met het bloote
oog niet zichtbaar zijn. Langs een lood
rechte ijzeren ladder dalen we naar het
sousterrain af, en komen terecht in het lo
gies van de bedieningsmanschappen; gaan
we nog lager, dan bereiken we de munitie-
bergplaats, waar tientallen granaten opge
slagen zijn. Langs een electrisch voortbe
wogen Jacobsladder gaan van hier de pro
jectielen omhoog en schuiven netjes het
kanon binnen. Dank zij deze automatische
lading kan men met deze stukken zes, zelfs
zeven schoten per minuut afgeven.
Zoo vindt men overal langs onze
kusten en vooral bij de groote ri
viermondingen onze artillerie-op
stellingen, in goed gecamoufleerde,
zwaar gepantserde stellingen, en elk
schip, dat binnenvaart, wordt wel
licht zonder dat de bemanning het
weet, gadegeslagen uit drie of meer
commandoposten van waaruit on
middellijk leiding en richting kan
worden gegeven aan even zoovele
batterijen kust-artillerie.
Het liep al tegen den avond, toen wij langs
één der zeegaten, onze Jantjes in actie za
gen bij een aan den oever ingegraven bat
terij marinegeschut van 7 c.M. kort. In hun
witte kleeding, speciale camouflage met het
oog op de sneeuw, maakten zij een keurigen
indruk, alle handelingen gingen kwiek en
vlot, ook het opzetten van het gasmasker
tijdens het laden en vuren. Uit zee kwam
langzaam een mijnenveger opgestoomd, kra
kend de ijsschotsen, die tegen den boeg
dreven; interessant schouwspel in de stra
len van de bloedrood ondergaande zon. En
tevens een treffende illustratie van de pa
raatheid der Nederlandsche weermacht, te
land zoowel als op zee, met geen ander doel
dan de handhaving van ons onafhankelijk
volksbestaan.
En dat was het laatste beeld, dat wij van
deze interessante excursie meenamen, een
excursie die ons allen, Nederlanders zoowel
als vreemdelingen, heeft getoond, dat het
ons land ernst is met de verdediging van
zijn neutraliteit en dat wij met de ons ten
dienste staande middelen bereikten, wat er
bij mogelijkheid mee bereikt kon worden.
