DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Betere weersomstandigheden leiden tot
grootere luchtactie.
De fraaie stad Viborg is nog slechts
een puinhoop.
De oorlog in Finland.
Britsch-lndisch passagiersschip
getorpedeerd.
De Finnen blijven optimistisch.
De algemeen© toestand.
Sumner Welles en
de verlangJjsiies.
ALKMAAR
COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIES
Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. EERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Ne. 54 Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Directeur; C. KRAK.
Maandag 4 Maart 1940
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
142e Jaargang
Nu de weersomstandigheden voor de vliegers beter worden, is een grootere
actie in de lucht te constateeren. Boven Duitschland en Noord-Frankrijk
hebben verschillende luchtgevechten plaats gehad waarvan de resultaten
verschillend worden voorgesteld, waanneer men daarover de Britsche en de
Duitsche communiqué's leest. Evenals boven Nederland hebben de laatste
dagen herhaaldelijk vreemde vliegtuigen boven België gevlogen. Een daar
van, een Duitsche bommenwerper, heeft een der hem omringende Belgische
verkenners neergeschoten, waarbij een Belgisch militair werd gedood. Na het
Belgische protest heeft men in Duitschland van een vergissing gesproken,
maar gisteren werden opnieuw vreemde vliegtuigen boven Belgisch gebied
gesignaleerd.
Een Britsch-Indisch passagiersschip, de Domala, dat Zaterdag uit Ant
werpen was vertrokken met 253 Britsch Indiërs en 48 Engelschen, waarvan
de meeste Britsch Indiërs op weg naar hun vaderland waren, nadat zij lan
gen tijd in Duitschland gevangen waren gehouden, is door een Heinkel
bommenwerper aangevallen en daarna zwaar gehavend in een Engelschc
haven binnengebracht. Niet minder dan 108 opvarenden, waaronder 20
Engelschen, worden vermist. Aan de redding der overige opvarenden heeft
een Nederlandsch vaartuig deelgenomen. Twee Hollandschc schepen, de
St. Annaland en de Schieland, zijn Zaterdag op weg van Engeland naar
Holland door een bommenwerper met een mitrailleur beschoten, maar
hebben geen schade van beteekenis gekregen,
In Finland hebben de Russen het Zuidelijk deel van de stad Viborg
bezet. De geheele stad is niet meer dan een puinhoop, die geen groote
strategische beteekenis heeft. De Finnen handhaven zich in hun nieuwe
stellingen en hebben bij het afslaan van verscheidene aanvallen, den Russen
zware verliezen toegebracht.
Het Finsche legerbericht.
Het Finsche legerbericht luidt: Op de
landengte van Karelië heeft de vijand ver
scheidene plaatselijke aanvallen gedaan tus-
schen de Golf van Viborg en de Vuoksi-
rivier. Op het Oostelijk deel van de land
engte is een aanval van den vijand aan de
Taipale afgeslagen, gedurende den dag ver
nielden de Finnen vier tanks.
Ten Noorden van het Ladoga-meer werd
1 Maart gekenmerkt door het vernielen van
de 34ste brigade tanks van het roode leger
uit Moskou. Deze brigade was via Uoma op
gerukt over de 18e divisie te hulp te komen,
de brigade werd evenwel gelijk met deze
18e divisie omsingeld. Door de hardnekkige
volharding van de Finnen werd op 29 Fe
bruari het laatste steunpunt van deze bri
gade ingenomen en Vrijdag is de zuivering
van het terrein geëindigd. 2050 Russen wer
den gedood.
De Finnen hebben hier tol nu toe 100
tanks, 12 pantserauto's, 6 stukken geschut,
5 lucihtdoelmitrailleurs met viervoudigen
loop, 200 vrachtauto's, 28 auto's, 25 ladingen
munitie en ander infanterie-materieel. Door
het innemen van dit steunpunt is de defen
sieve kracht van de Finnen ten Oosten van
het dorp Uoma op de Uuksunjoki-lijn aan
zienlijk versterkt en de Finsche troepen heb
ben thans een stelling, welke gelijkwaardig
is aan die, welke zij bij het begin van den
ocrlog innamen.
Op 1 Maart bombardeerde de Finsche
luchtmacht marcheerende Sovjet-Russische
afdeelingen en wagentreinen, alsmede
luchtvaartbases. De spoorlijn van Leningrad
naar het front werd verscheidene malen ge
bombardeerd. De Russen zetten in den nacht
van 1 Maart hun activiteit boven de ge
vechtszone voort, in den ochtend werd de
strijd hervat.
Volgens tot nu toe ontvangen berichten
werd materieele schade aangericht. 12 Bur
gers werden gedood en 13 werden gewond.
Volgens bevestigende mededeelingen zijn
acht Russische vliegtuigen omlaag geschoten,
terwijl vermoedelijk zeven toestellen werden
vernield.
100 Russische vliegtuigen boven
Helsinki.
Meer dan 100 Russische vliegtuigen heb
ben Zaterdag boven Helsinki gevlogen. Twee
keer werd luchtalarm gemaakt, een keer
duurde de alarmtoestand drie uur. Een oog
getuige heeft in een uur tijds dertig toe
stellen in twee formaties, gevolgd door 70 in
meerdere formaties boven de stad gezien.
De toestellen vlogen op groote hoogte.
Straatgevechten te Viipuri.
In de straten van Viipuri werden Zater
dag hevige gevechten geleverd. De stad ligt
in puin. De Finnen zijn van plan haar te ver
dedigen als een „voor-kazemat" van hun
derde linie. De Russen nemen aan de rest
van het front langzaam contact van hun
nieuwe stellingen uit
Nieuwe linies achter Viborg.
Uit Stockholm wordt gemeld: Zoodra de
Russen zich van Viborg meester hebben ge
maakt, zullen de Finnen zich terug moeten
trekken op de nieuwe linies achter de stad,
die pas zijn aangelegd. De snelheid van den
Russischen opmarsch in het W. deel van de
landengte kwam als een verrassing. De
zware verliezen aan manschappen, die de
Finnen geleden hebben, zijn ongetwijfeld
voor een deel het gevolg hiervan, dat de
verdedigingswerken op sommige punten
van de Mannerheimlinie tot eiken prijs be
houden moesten'worden, terwijl in de ach
terhoede in allerijl nieuwe verdedigingswer
ken werden'aangelegd. Het tragische lot van
Viborg is voornamelijk te wijten aan twee
oorzaken, te weten het gebrek aan man
schappen en het gebrek aan artillerie. De
Finsche verliezen bij de verdediging van
Viborg zijn grooter geweest dan op eenig
ander tijdstip van den oorlog. Gister schatte
men ze te Stockholm op 17.000 man.
Het Russische legerbericht.
Het hoofdkwartier van het militaire
district Leningrad deelt in een communiqué
mede: Op 2 Maart werd het offensief der
Sovjet-troepen op de Karelische landengte
met- succes voortgezet. De Sovjet-troepen
hebben een depot van het spoorwegstation
van Viipuri en het Zuidelijk deel dezer stad
bezet. De Sovjet-troepen, die Viipuri van
het N. en Z. uit omsingelen, hebben het sta
tion Tammisuo ten N. van Viipuri, kaap
Keihasniemine, het eiland Turkingsaari, ten
Z.W. van Viipuri bezet.
Ten O. van Viipuri hebben de Sovjet
troepen de steden Kaamtyma en Lapinlahti
bezet.
De Sovjetluchtmacht heeft vijandelijke
troepen en militaire doelen beschoten. Zeven
vijandelijke vliegtuigen werden bij lucht
gevechten omlaaggeschoten.
De Russische buit.
De cijfers, welke in het Russische leger
bericht worden genoemd over de Finsche
materieele verliezen, worden door den Fin-
scben generalen staf belachelijk genoemd.
Het Finsche legerbericht.
Het laatste Finsche legerbericht luidt: Op
de landengte van Karelië duurde de druk
van den vijand Zaterdag voort. Over het al
gemeen werden de aanvallen afgeslagen, op
enkele punten trokken- de Finsche troepen
zich volgens een vooraf opgesteld plan terug
op hun nieuwe stellingen. In het Oosten van
de Karelische landengte verspreidde de Fin
sche artillerie vijandelijke strijdkrachten.
Zij leden zware verliezen.
Ten N.O. van het Ladogameer levendige
activiteit van artillerie en patrouilles. Po
gingen van den vijand, op te dringen, wer
den verijdeld. Te Kollaanjoki verloor de
vijand ongeveer duizend dood en. In de rich
ting van Kuhmo werd een aanval van Sov-
jet-infanterie afgeslagen, terwijl enkele ver
sterkte punten werden genomen.
De Finsche luchtmacht heeft vijandelijke
colonnes en spoorwegen gebombardeerd. De
activiteit van de Russische luchtmacht in de
zónes der operaties richtte zich voorname
lijk op de landengte en op den sector ten
N.O. van het Ladoga-meer. Ook in het bin
nenland werden bommen geworpen. Volgens
tot dusver ontvangen inlichtingen werden
acht burgers gedood en een tiental gewond.
Volgens gecontroleerde rapporten werden
in den loop van den dag 17 vliegtuigen neer
gehaald.
Massa-aanvallen der Russen.
Uit Helsinki wordt gemeld: De Russen
zenden voortdurend troepen naar voren en
herhalen him massa-aanvallen aan de West
zijde van de Karelische landengte steeds
vaker. De'Finnen bieden wanhopigen tegen
stand. Met hun moorddadig vuur breken zij
■talrijke aanvallen, doch op enkele plaatsen
zijn zij gedwongen zich terug te trekken,
willen zij niet door de aanstormende massa's
onder den voet geloopen worden.
Ten koste van groote offers zijn de Rus
sen er in geslaagd vasten voet in de ruïnes
van Viipuri te krijgen, doch de Finnen ver
dedigen hun stellingen energiek in overeen
stemming met hun gewone taktiek: nooit
terrein afstaan zonder den vijand zoo groot
mogelijke verliezen toe te brengen. Nog
steeds dalen Russische parachutisten achter
de Finsche linies, doch geen enkele ontsnapt
aan de verdedigers.
Viipuri.
Wat nog slechts een maand geleden een
fraaie stad met moderne gebouwen was
zelfs nog na de zware Sovjet-Russische lucht
aanvallen en artillerie bombardementen
is niet meer dan een hoop puin. De Finnen
zijn vastbesloten, dat niets van belang den
Sovjet in handen zal vallen. De ruime voor
raden levensmiddelen en artikelen, die nog
in Viipuri waren, zijn weggehaald. Alle
groote gebouwen zijn opgeblazen of ver
brand. Zelfs het oude slot van Viipuri,
waarboven de Finsche vlag heeft gewapperd,
is volkomen leeggehaald.
Finsche kringen leggen er den nadruk op,
dat het verliezen van Viipuri veeleer van
gevoelswaarde dan van strategisch belang
is. De stad zelf vormt geen militaire sterkte.
De volgende twee weken zullen een ern
stige beproevingstijd zijn voor de Finnen,
die dan nieuwe nog niet op de proef gestelde
linies zullen verdedigen, welke liggen tegen
over een meer open gebied dan tegenover
Viipuri het geval was. Wanneer de Finnen
deze twee weken stand houden, is het moge
lijk, dat de Maartsche sneeuw en dooi hen
zal redder,.
Bij hun offensief tegen Viborg ondervin
den de Russen moeilijkheden, doordat zij
geen grootscheepsche aanvallen kunnen doen
over het ijs. Finsche vliegers hebben name
lijk het ijs in de golf voor de stad gebro
ken, waardoor de Russen voor een onover
komelijke waterbarrière staan.
Het Russische legerbericht.
Het legerbericht van Zondagavond luidt:
Op 3 Maart gingen de Sovjet-troepen op de
Karelische landengte voort de stad Viipuri
HET FRANSCHE LEGERBERICHT VAN
GISTERAVOND.
Het Fransche legerbericht van Zondag
avond luidt: bij een overval ten westen
van de Vogezen maakte de vijand eenige
krijgsgevangenen. Van onzen kant hebben
wij in den sector van de Lauter een hin
derlaag gelegd die slaagde. Duidelijke
activiteit der luchtstrijdkrachten van
weerszijden.
HET DUITSCHE LEGERBERICHT
VAN GISTER.
Het Duitsche opperbevel der weermacht
maakte gister bekend:
Het luchtwapen heeft Zaterdag in den
tijd tusschen de ochtendschemering en den
namiddag verkenningen gemaakt boven de
geheele Noordzee. Vooor de Britsche oost
kust werden twee patrouillevaartuigen en
elf gewapende of in convooi varende koop
vaardijschepen aangevallen en ten deele
tot zinken gebracht, ten deele zwaar be-
raakt.
Overdag werden verkenningen gedaan
boven noordoost Frankrijk tot in de
buurt van Parijs.
Bij de grenscontrole werden verscheidene
luchtgevechten geleverd aan de Duitsch-
Fransche grens. Hierbij werden drie Fran
sche vliegtuigen door Duitsche jagers om
laag geschoten.
te omsingelen. Zij bezetten het gehucht
Saarela ten Noorden van Viipuri, maakten
vier stukken geschut van 76 m.m. buit en het
volledig uitgeruste hoofdkwartier van een
groote militaire formatie. Ook bezetten zij
het eiland Tuppuransaari ten Zuiden van
Viipuri, waar zij 6 verdedigingswerken buit-
maakten, waarbij 5 gewapend betonnen ge-
schutforten met zwaar kustgeschut, dat in
goede orde werd bevonden.
Tien vijandelijke vliegtuigen werden In
luchtgevechten neergehaald.
De Finsche nota aan den Volkenbond.
Het hoofdkwartier van het militaire
district Leningrad heeft een mededeeling
uitgegeven betreffende de Finsche nota aan
den Volkenbond. Het spreekt in deze mede
deeling over de „zoogenaamde Finsche regee
ring" en verklaart, dat deze nota, waarin de
door de Urss toegepaste oorlogsmethoden
worden veroordeeld „geheel bestaat uit
doorzichtig valsche, fantastische bewerin
gen".
Kermit Roosevelt.
Officieel is medegedeeld, dat Kermit Roo
sevelt benoemd is tot bevelhebber van „het
Britsche contingent van het internationale
expeditiecorps voor Finland" met den rang
van kolonel.
Zie verder Buitenland pag. 3, 2e blad.
De heer Sumner Welles behoort niet tot
het genre staatslieden, die zich na elk on
derhoud met een der groote mannen van
dezen tijd laten interviewen en hij is er
blijkbaar evenmin voor te vinden zijn in
drukken per radio weer te geven.
Hij heeft Mussolini een persoonlijken
brief van zijn grooten lastgever aan den
overkant van den oceaan gegeven en hij
bleek er ook een in zijn zak te hebben voor
den heer Hitier.
Hij zal er trouwens nog wel een paar bij
zich hebben, al behoeft hij ze niet als visite
kaartjes te gebruiken omdat iedereen pre
cies weet wie hij is, wat niet zeggen wil, dat
men ook precies weet wat hij komt doen.
Maar men kan er zeker van zijn, dat hij
diverse verlanglijstjes van de groote poli
tieke figuren van dezen tijd mee naar Ame
rika zal nomen -en, naar men in Berlijn
meent te weten, zouden er op het Duitsche
verlanglijstje al zulke groote geschenken
vermeld zijn, dat het de vraag zal wezen wat
er, na een mogelijke interventie van Ameri-
kaansche zijde, nog van over zal blijven.
Op het Duitsche verlanglijstje zouden o.a.
de vóór 1918 in Duitsch bezit zijnde kolo
niën voorkomen, alsmede nog een paar an
dere dingen, zooals het blijvend bezit van
Bohemen, Moravië en Polen en het oprui
men van de groote Engelsche piratennesten
zooals ze althans in de Duitsche wenschen
genoemd worden waarmede de heer
Hitier dan oorlogshavens als Malta, Gibral
tar en Singapore op het oog heeft. Boven
dien schijnt men dan in Duitschland ook
nog voor zooiets als een Duitsche Monroe-
leer, naar Amerikaansch voorbeeld, te ge
voelen en zou men dus bepaald willen zien,
dat Duitschland voor de Duitschers moet
zijn, waarbij men dan bij het dicteeren van
den vrede blijkbaar nader zal aangeven wat
men onder Duitschland in Centraal Europa
blijkt te verstaan.
De heer Sumner Welles blijkt een zeer
hoffelijk man te zijn, die op groote verras
singen natuurlijk wel eenigszins voorbereid
is, en hij zal het Duitsche verlanglijstje
daarom wel met een ernstig gezicht in den
zak hebben gestoken en het waar zijn
reis slechts informatieve beteekenis schijnt
te hebben ook niet in Londen laten lezen
om er daar eens over te discussieeren.
Hij zal nu wel spoedig op weg gaan naai
de groote stad aan de Theems, waar men
reeds bezig is een geheel ander verlang
lijstje samen te stellen.
Hoe dat er zal uitzien is nog niet ver
meld, maar, dank zij de breedsprakigheid
van de Engelsche politieke kopstukken, weet
iedereen wel, wat het zoo ongeveer zal be
vatten.
Om het geheugen der wereld nog even op
te frisschen, heeft de Britsche kanselier van
de schatkist, sir John Simon, Zaterdag in
Londen nog even een radiorede gehouden en
daaruit blijkt, dat Engeland als allereerste
wensch zal opschrijven, dat het Hitlerdom
voorgoed moet verdwijnen. Hij wees daarby
nog eens op de wreedheden welke Duitsch
land, volgens de Britsche informaties, in
Polen bedrijft en op de wijze waarop zelfs
neutrale schepen en lichtschepen ter zee
worden aangevallen en vernietigd.
De overwinning, zoo heeft deze invloed
rijke minister gezegd, zal niet gemakkelijk
en niet goedkoop wezen en hij heeft zijn
landgenooten daarbij aangeraden niet te
veel geloof te slaan aan mogelijke verhalen,
die van binnenlandsche oneenigheden in
Duitschland zouden getuigen.
Het Fransche verlanglijstje zal niet zoo
heel veel van het Engelsche verschillen,
want de heer Simon heeft in zijn rede nog
eens duidelijk laten uitkomen, dat Frank
rijk en Engeland thans eigenlijk één zijn
omdat zij eenheid van commando, eenheid
van politiek, eenheid in de financiën en een
heid in de bevoorrading hebben.
Of de heer Sumner Welles, wanneer hij
over Rome terug gaat, ook nog een verlang
lijstje van Mussolini zal meekrijgen, is niet
bekend, maar wanneer hij er een krijgt zal
dat ongetwijfeld de meeste belangstelling
hebben omdat het iets meer van de Ita-
liaansche toekomstplannen zou kunnen ont
sluieren dan er thans van bekend is.
Rusland staat niet op het reisprogramma.
Men kent blijkbaar in Amerika de Russi
sche indrukken en verlangens wel en voor
zoover men ze niet kent, schijnt men er
zich ook niet voor te interesseeren.
Amerikanen in Europa schijnen altijd
haast te hebben en ook de heer Sumner Wel
les heeft nog geen dag verloren laten gaan.
Ware het anders, hij zou zijn bezoeken
nog eens even kunnen uitstrekken naar de
kleine neutrale staten en ook van hen de
noodige verlanglijstjes in zijn portefeuille
kunnen bergen.
Want al voeren die staten geen oorlog en
al hopen zij niets vuriger dan dat er morgen
vrede zal worden gesloten, toch zijn zij het,
die tot dusver, naar verhouding, de zwaarste
klappen hebben gekregen.
De mobilisatie hunner weermachten heb
ben schatten gekost en vragen nog dagelijks
nieuwe kapitalen en ter zee zijn het, naar
verhouding tot die der groote staten, hun
koopvaardijvloten geweest, die de zwaarste
verliezen hebben geleden aan schepen en
aan menschen.
En bovendien leven al die kleine volke
ren onder de voortdurende dreiging van wat
de naaste toekomst hun zal kunnen bren
gen en is de algemeene toestand zoo ver
ward en zoo onzeker, dat elke nieuwe agres
sieve daad het teeken kan zijn, dat een der
strijdende partijen het er op toelegt, hen
rechtstreeks in den oorlog te betrekken.
Ondanks al hun protesten worden hun
rechten niet meer ontzien wanneer het
eigenbelang der grooten door het erkennen
van deze rechten ook maar op eenigerlei
wijze geschaad zou kunnen worden.
Duitschland protesteert tegen de controle
op Italiaansche kolenschepen omdat vol
gens de Duitsche opvatting deze schepen
niets anders doen dan van de eene neutrale
haven naar de andere varen.
Maar wanneer Hollandsche, Belgische of
Scandinavische schepen precies hetzelfde
doen, blijkt in Duitsche oogen hun tonnage
nuttig voor den vijand te kunnen zijn waar
om de schepen zonder meer getorpedeerd
worden.
SÉ
Duitschland protesteert tegen het verlee-
nen van de zoogenaamde navicerts omdat
cok deze contrabande-vervoer mogelijk kun
nen maken en het protesteert nog sterker
tegen het feit, dat Britsche vliegtuigen over
neutraal gebied vliegen.
Maar herhaaldelijk wordt daarnaast ge
constateerd, dat niet alleen Britsche, maar
ook Duitsche vliegtuigen zich aan deze neu-
traliteitsschending schuldig maken en zeker
in nog ernstiger mate.
Wat kort geleden in ons land is voorge
komen, waar een Nederlandsche verkenner
door een Duitsch vliegtuig boven ons eigen
gebied werd beschoten, heeft men Zaterdag
in België kunnen meemaken, met het gevolg
dat minstens twee dappere Belgische vlie
gers daarbij het leven hebben verloren.
België heeft bij den Duitschen gezant zeer
scherp geprotesteerd en men heeft van
Duitsche zijde van een betreurenswaardige
vergissing gesproken. Er kan natuurlijk
geen enkele waarborg worden gegeven, dat
zulke dingen zich in de toekomst niet zullen
herhalen. Trouwens, reeds gister zijn op
nieuw vreemde vliegtuigen boven België
verschenen.
Sumner Welles zal niet in Den Haag, in
Brussel, in Bern, in Oslo, in Stockholm en
in Kopenhagen verschijnen, maar misschien
zullen de staten waartoe deze hoofdsteden
behooren verstandig doen hun verlang
lijstjes in één groote enveloppe te sluiten
en rechtstreeks naar Amerika te sturen,
zoodat de president in Washington ook
daarvan eens kennis kan nemen.
En het allerverstandigste zal zijn ze mee
te geven met het schip, dat den heer Welles
naar Amerika terug brengt, omdat men dan
de grootste zekerheid zal hebben, dat het
vaartuig niet getorpedeerd wordt en dat de
brief even veilig in Washington zal komen
als de man, die dan van zijn Europeesche
zakenreis naar de nieuwe en betere wereld
terugkeert.
