Vermijd
knagende rugpijn
Prof. van Emden zal voor de defensie-
begrooting stemmen.
Tweede Kamer keur* crisisvennootschaps-
ontwerp goed.
Minister Gerbrandy neemt
amendementen over,
B O U G I E S
5N.V. WILLEM VAN RIJN
Drie slachtoffers
van de O 11
gehoi
rgen.
Waarschijnlijk dadelijk
na de aanvaring
verdronken.
Drie dooden bij bom-explosie op
Schiermonnikoog.
De „Jonge Willem" werd
niet beschoten.
TWEEDE BLAD
2
PARLEMEMT
EENS PIONIERS
EN NOG STEEDS
AAN DE SPITS
{Van onzen parlementairen
verslaggever).
Tot het vijftal sprekers dat gisteren-over
de Defensiebegrooting in de Eerste Kamer
gesproken heeft, behoorde prof. van Emb
den (v.d.) Over de begrooting zelf heeft
deze niet veel gezegd; zij was slechts de
aanleiding voor een betoog zijnerzijds,
waarin hij hét lot schetste van de ontwape
ningsgedachte, welke hem bij tal van de-
fensiebegrootingen bezielde tot het doen
hooren van waarschuwende woorden tegen
het gevaar van de militaire bewapening en
tegen het imrooreele van den oorlog.
De gedocht? aan een vredelievend
verkeer tusschen de volken als een
Ideaal is bij hem blijven leven
bij wien is dat bij ons niet het geval
maar die aan ontwapening heeft
hij moeten opgeven; deze vrijzinnig-
democratische afgevaardigde heeft,
als laatste van zijn geestverwanten
in de beide Kamers, besloten nu ook
den laatsten stap te zetten, nadat hij
al tot de erkenning was gekomen,
dat we het niet zonder een behoor
lijke weermacht konden doen, en
hij zal voor de begrooting van de
fensie stemmen!
Sedert een drie- a viertal jaren waren zijn
partij genooten hem daarin al voorgegaan.
De kracht van de feiten, van de werkelijk
heid, is ook voor dezen idealist te geweldig
geweest. Als zoovele anderen, van verschil
lende politieke schakeering overigens, heeft
hij zijn pacifistische verlangens, die in de
eerste jaren van het bestaan van den Vol
kenbond, sterker werden, naarmate in de
groote landen het internationalisme aan
wervingskracht won, moeten toetsen aan de
bittere realiteit. Deze overwon hem ten
slotte. Dat is geen schande; de erkenning
van dit feit in de volksvertegenwoordiging,
die zoo dikwijls getuige is geweest van zijn
scherpe aanvallen op het militairisme en op
hen die er direct- of indirect steun aan ga
ven, en van zijn misprijzende uitlatingen
met betrekking tot de hoogte van de mili
taire uitgaven in tijden, waarnaar we nu
terug zouden kunnen verlangen, strekt hem
tot eer.
Wie had op den befaamden debatavond in
den Haagsehen Dierentuin, toen onder ge
weldige belangstelling wijlen generaal
Snijders en prof. var Embden tégen elkaar
in het krijt traden, kunnen vermoeden, dat
de vrijz. democratische hoogleeraar slechts
een tiental jaren later een krachtige lands
verdediging zou aanvaarden
We zullen hier thans den geheelen ont
wikkelingsgang van prof, van Embden op
het stuk der defensie niet volgen. Een be
langrijke factor daarin is geweest de op
komst van levensbeschouwingen, die een
groote bedreiging vormen van onze oude
vrijheid en van geestelijke waarden waar
aan we gehecht zijn. Tegen dat gevaar acht
prof, van Embden verdediging geboden.
Ruimte laten voor bruut geweld beteekent I
z.i, oorlog in permanentie.
De collectieve veiligheid, het sanctiestel
sel van den Volkenbond hebben geen be-
teekenis meer, Was het verleden jaar nog
het financiëele bezwaar, dat dezen afge
vaardigde weerhield van stemmen voor de
defensiebegrooting, nu is ook dat anders ge
worden; ja zelfs zou men in oorlogstijd ge
neigd zijn, aldus de heer van Embden, om
de financieele gre-ns wat verder leggen, in
de financieele grens wat verder te leggen, in
met Tsjecho-Slowakij en andere kleine sta
ten die slachtoffers van agressie zijn gewor
den. Nederland zal er niet te vast op moeten
rekenen dadelijk hulp te verkrijgen als het
mocht worden aangevallen.
België zoowel als Nederland moeten een
zelfstandigheidspolitiek voeren als gevolg
van een volkomen wijziging in de situatie
in Europa, Al deze overwegingen hadden
prof. van Embden er toe geleid zijn stand
punt te herzien.
Het eenige wat hij over de defensieaange
legenheden zelf zeide betrof de lijdensge
schiedenis van de oud-gepensionneerden van
land- en zeemacht, voor welke menschep hii
met den heer v, d. Bilt (sd.) een goed
woord deed, voorts de noodzakelijkheid om
de gelden voor de defensie zoo effic'ent mo
gelijk te besteden en zuinigheid te betrach
ten, waar dit kan en moet. Op dit laatste
chapitre had voor hem mr. Briët (a.r.)
eveneens gehamerd, die overigens veel aan
dacht wijdde aan de mobilisatieclubs, die z.i.
niet in het leger thuishooren, Het zou funest
kunnen zijn als een aantal dienstplichtigen
staat onder den invloed van een politieke
partij, aldus betoogde hij, en hij betreurde
dan ook dat de s.d.a.p, dit niet inzag,
De heer Heldring (lib.) pleitte eveneens
voor de noodige zuinigheid in het leger; men
zou bij het doen van uitgaven meer gebruik
kunnen maken van de commercïéele be-
kwaamheden van zakenlieden,
Volgens den heer Maarsingh (n.s.b.) wor
den er in ons land niet voldoende warm-
bloedpaarden gefokt, waaraan het leger ih
de eerste plaats behoefte heeft; ten onrech
te wordt z.i. de koudbloedfokkerij bevooi"-
recht.
Ofschoon het pas kwart voor één was, liet
de voorzitter den minister niet meer spre
ken, Dat zou hedenmiddag gebeuren.
De zetels van de N.V.'s in
oorlogstijd.
Nadat de Tweede Kamer gistermiddag de
begrooting van Suriname had afgehandeld,
waarop we straks terugkomen, heeft zij in
vrij korten tijd een belangrijk wetsontwerp
afgedaan, dat bijzondere voorzieningen in
houdt „met betrekking tot de in gebiedsdee-
len van het Koninkrijk der Nederlanden ge
vestigde naamlooze vennootschappen en an
dere rechtspersonen, alsmede met betrek
king tot zeeschepen, die gerechtigd zijn tot
het voeren van de Nederlandsche vlag",
Zeer kort uitgedrukt is de strekking van
het wetsontwerp deze: om «et mogelijk te
maken in de huidige buitengewone omstan
digheden den zetel van een N, V. binnen
het rijk te verplaatsen zonder dat de verga
dering van aandeelhouders, de hoogste in
stantie in deze volgens het wetboek van
koophandel, daarover de beslissing heeft,
Het bestuur heeft in deze bevoegdheid, na
goedkeuring of bekrachtiging van de wijzi
ging van de actie van oprichting door den
minister van Justitie resp, den gouverneur-
generaal van Ned. Indië, van den gouver
neur van Suriname of van Curacao.
Ais de zetel van een scheepvaartbedrijf
wordt verplaatst binnen het rijk gaat de
hoedanigheid van Ned.-Indisch, Surinaamsch
of Curacaosch schip niet verloren.
Aangezien het wetsontwerp van juridisch-
technischen aard is, verliep de discussie al
leen binnen den kring van juristen en dan
nog wel hoofdzakelijk die leden, die deel
hadden uitgemaakt van de commissie van
rapporteurs, welker voorzitter oud-minister
Terpstra (a.r.) was en die uiteraard het
meest aan het woord is geweest, vooral
toen de amendementen der commissie wer
den besproken. In juridische details zullen
we ons niet verdiepen; de juristen kunnen
daarvan door het lezen van de Handelingen
smullen.
Laten we dadelijk constateeren, dat het
wetsontwerp geheel naar den zin van da
commissie van rapporteurs is gewijzigd en
dat minister Gerbrandy, hoe handig, knap
en origineel hij het ontwerp ook verdedig
de, bakzeil heeft moeten halen. Hij leed
daar echter niet ziehtbaar onder; hij bleef
'tot het einde toe evefc opgewekt en slag
vaardig!
In de rede van mr. Terpstra vinden we de
bezwaren van alle sprekers, die de hoofd
lijnen van het .wetsontwerp hebben bespro
ken terug, zoodat we ons daartoe zullen be
perken. Deze had tegen den opzet van het
ontwerp, om in abnormale omstandigheden
snel den zetel van een N. V. te kunnen ver
plaatsen geen bezwaar en kon daarom toch
niet de v'r-aande bevoegdheden van het
bestuur slikken; evenmin accepteerde hij de
bedoeling om deze regeling van de zetel
verplaatsing ook te laten gelden voor nor
male tijden. Dit tweeslachtige karakter was
hoogst afkeurenswaardig, terwijl ook het
noodkarakter van het ontwerp niet vol
doende uitkwam.
Bij de schriftelijke voorbereiding was de
minister ai in belangrijke mate aan verschil
lende wenschen tegemoetgekomen, maar de
commissie, was ook na het met den minister
gevoerde mondelinge overleg niet geheel
voldaan.
Ten bewijze daarvan had zij een aantal
amendementen ingediend. De heeren de
Marchant et d'Ansembourg (n.s.b,), Bijlsma
(v.d.), Donker (s.d.) en van Maarsseveen
(r.k.) bleken het vrijwel op alle punten
met den heer Terpstra eens te zijn, De heer
Slotema'-er de Bruine (c.h.) wenschte zich
buiten de juridische kwesties te houden en
vroeg alleen maar of de miinster niet voor
uniformiteit in de formuleering van de con
sideratie van crisiswetsontwerpen zou kun
nen zorgen. De minister zeide overweging
toe, maar nog niet te kunnen zeggen, of' het
onderhavige wetsontwerp dan moest afbui
gen naar de reeds bestaande crisiswetten of
dat deze zich zouden moeten voegen naar
zijn wetsontwerp!
De minister trachtte de critiek te
ontzenuwen, doch hij slaagde daarin
niet,
Geen der amendementen werd ingetrok
ken. Met 35 tegen 22 stemmen (in een ge
mengde stemming) kreeg de commissie van
ï'apoprteurs gedaan, dat werd beschrapt de
beperking omtrent het stemrecht, het nemen
van besluiten door de algemeene vergadering
van aandeelhouders en de benoeming, het
ontslag en de bevoegdheid van bestuurders
en commissarissen. Toen het hek eenmaal
van den dam was, had minister Gerbrandy
er geen bezwaar meer tegen over te nemen
het amendement om de buitengewone be
voegdheden, in het ontwerp aan het bestuur
gegeven, in dien zin te beperken, dat zij
slechts gelden, indien wijziging van de actie
van oprichting „door de huidige buitenge
wone omstandigheden" in het belang der
N. V. geboden wordt. Op deze wijze wilde de
commissie het tweeslachtig karakter aan het
ontwerp ontnemen. Op aandrang van mr.
van Dijken (a.r.) wijzigde de minister art, 18
in dien zin, dat duidelijk uitkomt dat
scheepvaartbedrijven, die na de inwerking
treden van de wet zijn opgericht, ook onder
de wet vallen. Al achtte de minister, gelijk
hij zeide, bet sop de kool niet waard en sloeg
hij de beteekenis van die wijziging aan als
van „1 komma 0", toeh gaff hij den heer van
Dijken zijn zin.
Precieser dan in den tekst van bet ont
werp kreeg de wet het karakter van een
noodwet doör de overneming van het amen
dement der commissie, waarin wordt be
paald, dat de wet met ingang van 1 Januari
1944 vervalt.
AMSTERDAM IW.| HAARLEMMERWEG 475'
TELEFOON 56211 (4 LIJNENI
Nadat de drie bokken met een totaal hef
vermogen van 180 ton, erin geslaagd waren
de gezonken 0-11 te -lichten, word het ge
heel door een sleepboot de haven van Den
Helder binnengesleept, waar de Q-ll ge
trokken werd naar de zandplaat „Het
Kuitje". Het was toen ongeveer vijf uur.
Men slaagde erin het voorschip
gedeeltelijk boven water te hij
schei!. Terstond werd het luik boven
het voorste batterijcompartiment
voor den toren geopend- Dit stond
vol water. Nadat men het comparti
ment had leeggepompt, begaven
zich een onderofficier en een ma
troos met een Draêger-zuurstof-
apparaat naar beneden. Daar troffen
zij het stoffelijk overschot aan van
den SU-jarigen koksmaat O. Postma
en van den 34-jarigen sergeant
telegrafist Steen voert. Men moet
aannemen, dat zij door verdrinking
om liet leven zijn gekomen.
D® lijken-waiwibedekt>-j»et een laag olie.
Zij werden met een bootje, v-an- den onder-
zeedienst, waarvan de vlag -haifstoks woei,
naar bet marinehospitaal vervoerd.
Het stoffelijk overschot van het derde
slachtoffer, den sergeant-torpedomaker G.
L. Logmans, die zich tijdens de aanvaring
in het voorste gedeelte 'van de boegbuiska-
mer bij de torpedo's bevond, kon men toen
nog. niet bereiken, daar het compartiment
niet leeggepompt kon worden, door het gat
dat -bij de aanvaring daarin was ontstaan.
Toen de zandplaat, waarop de
0-11 thans ligt bij eb droog kwam
te liggen, heeft men ook 'het derde
slachtoffer kunnen bergen.
Het bleek, dat de sleepboot „Am
sterdam" de O-II aan bakboord
zijde van boven heeft geramd vla!
voor het voorste batterij comparti
ment en dat een verticale scheur is
veroorzaakt van ongeveer een meter
lengte en enkele decimeters breed
te. Ook het derde slachtoffer moet
direct na de aanvaring zijn ver
dronken.
Alle drie slachtoffers waren uit Den Hel
der afkomstig.
Het wetsontwerp werd daarna z. h. st.
goedgekeurd, waarna nog een aanvullende
justitiebegrooting zonder discussie werd
aangenomen.
Surinaamsche begrooting.
Voordat minister Weiter gistermiddag de
Kamer van antwoord op de algemeene be
schouwingen over de- Surinaamsche begroo
ting diende, spraken nog de heeren Joekes
(v.d.),. Wendelaar (lib.) die alleen de
goede kansen van een mechanisch rijstbe
drijf, gelijk het proefbedrijf van ir. van Dijk
in het licht stelde Meijerink (a.r.), Ef-
fendi (comm.) en Slotemaker de Bruine
(c-h.) Laatstgenoemde deed een goed woord
voor het verleenen van subsidie aan de
school van de Baptiste gemeente, De overige
sprekers gingen met meer of minder aan
sporingen tot steviger aanpakken op dit of
dat terrein, waardeei'ing uitend voor wat de
regeering althans poogt te bereiken, de
voornaamste kwesties op economische, cul
tureel en sociaal gebied na, op de wijze ge-
'ijk het den vorigen dag reeds was geschied,
zonder nieuws te kunnen bijbrengen. De
heer Effendi deed hieraan ook eenigszins
mede, al bleef bij hem de critiek hoofdzaak,
Minister Weiter legde er den nadruk op
dat de geleidelijke ontwikkeling van Suri
name hoofdzakelijk afhangt van de uitbrei
ding van de bevolking. Het land heeft voor
al behoefte aan arbeidskrachten, die het zelf
niet in voldoende mate leveren kan, omdat
de geschiktste er niet te krijgen ziln, en
daarom blijft men op de emigratie van Ja
vanen, waarvan er nu al een 33.000 zijn, aan
gewezen. En dezen zijn het die de rijstcul
tuur) die het meestbelovënde exportartikel
oplevert, op een peil hebben gebracht, dat
verdere perspectieven opent, Door middel
van den kleinen landbouw zal men Suri
name moeten opheffen, Intusschen was de
minister wel bereid de nadere gegevens om
trent het mechanisch rijstbedrijf te bestu-
deeren. Over de bedoelde subsidiekwestie
zou hij zich nader beraden. De begrooting
werd z. h. st. goedgekeurd.
Drie mannen wilden gevonden
vliegtuigbom demon-
teeren.
Omstreeks half zes gisteravond is
op Schiermonnikoog bij het explo-
deeren van een vliegtuigbom een
persoon gedood en twee anderen
ernstig gewond. Beiden zijn in den
loop van den avond overleden.
Gisteren ontdekten drie bewoners van hel
eiland, de ongeveer veertigjarige F. Band
stra, R. Visser en A, van Dijk, beiden om
streeks dertig jaar, langs het strand een
vliegtuigbom. Zij wisten niet welk gevaarlijk
voorwerp zij hadden gevonden. Men plaatste
het achterop de fiets van een der mannen
en transporteerde het op deze wijze naar het
huis van Van Dijk,
Gistermiddag besloten de mannen
het gevaarlijke projectielin den
tuin te demonteeren. Nauwelijks
was men hiermede begonnen of de
bom kwam tot explosie. De gevol
gen waren ontzettend. De beide
beenen van de drie mannen wer
den afgerukt, terwijl zij voorts
ernstige verwondingen aan het
lichaam kregen. Bandstra bleek
onmiddellijk te zijn gedood.
De toestand van Visser was hope
loos. Van Dijk, voor wiens behoud
nog eenige hoop bestond werd met
de reddingboot „Insuiinde" naar
Oostmahorn overgebracht om van
hier naar het ziekenhuis te Leeu
warden te worden vervoerd. Kort
na aankomts in Oostmahorn is ook
hij echter overleden.
Tengevolge van het explodeeren van de
bom zijn de ruiten van de in den omtrek
gelegen huizen vernield.
Over het gebeurde vernamen we nog het
volgende:
Woensdagmiddag ontdekte de 22-jarige
zoon van den burgemeester van Schiermon
nikoog op het strand de zelfde bom, welke
gisteren zulk een noodlottige uitwerking
heeft gehad. Hij meende te doen te hebben
met een peervormige boei. Uit dien hoofde
is het te verklaren, dat hij er niet al te
voorzichtig mee omging en ten slotte het
voorwerp ter plaatse achterliet, Korten tijd
later von van Dijk, die op de fiets een
tochtje langs zee maakte, het projectiel. Ook
hii zag den gevaarlijken aard van het aan
gespoelde voorwerp niet in en, het eveneens
voor een boei aanziende, raapte hij het bp
en nam het mee naar huis. Hier deponeerde
hij het in den tuin. Des avonds begaf hij
zich naar den bux-gemeester- om dezen van
zijn vondst te verwittigen. De burgemeester
ging daarop me* van Dijk naar de woning
om het gevonden voorwerp in oogenschouw
te nemen. Hij ried van Dijk aan er vooral
voorzichtig mee te zijn, zeggende: „Wees
maar voorzichtig, je kunt nooit weten, wat
het is".
Ondanks deze duidelijke waarschuwing
besloot van Dijk gistermiddag om vier uur
het voorwerp te demonteeren. Nadat hij van
een monteur van de electriciteitsvoorzie-
ning, welke nabij zijn woning is gelegen, 'n
schroevendraaier had geleend en zelf een
moersleutel te voorschijn had gehaald, toog
hij aan het werk.
Bandstra en Visser, die op korten afstand
van het huis van Van Dijk wonen de tui
nen achter de woningen hebben hier een
gemeenschappelijk pad kwamen toeval
lig eens buurten en zagen Van Dijk bezig
met iets uit elkaar te halen. Belangstellend
bleven zij toekijken. Dit is hun noodlottig
geworden. Na een half uur deed zich de he
vige ontpolffing voor, die allen het leven
heeft gekost.
Een tweede bom gedemonteerd!
Woensdag heeft de heer Boersma
op het strand van Schiermonnikoog
een tweede vliegtuigbom gevonden.
Hij nam deze mee naar zijn woning,
waar zijn beide zoons het projectiel
gisteren hebben gedemonteerd. Ge
lukkig hebben zich hierbij geen
ongeluaken voorgedaan.
Wel viel een bom naast
het schip.
Het s.s, „Jonge Willem" dat op weg van
Palestina naar Rotterdam in het Engelsch
kanaal door een vliegtuig is aangevallen, is
gisteravond te Rotterdam aangekomen.
De kapitein, de heer G. Kamps, deelde
het volgende mee:
„De Jonge Willem-" is in den nacht
van den tweeden Maart plotseling
aangevallen door een groot vlieg
tuig van onbekende nationaliteit,
dat een bom uitwierp. Die bom viel
op eenigen afstand van hef schip in
zee en daarna is het vilegtuig ver
der gevlogen en heeft ons verder
met rust gelaten".
Direct nadat de bom uitgeworpen was,
lcwam de vlieger terug en cirkelde eenmaal
om het schip heen. Klaarblijkelijk heeft de
piloot toen zijn fout bemerkt, want hierna
verdween het tgestel onmiddellijk, de explo
sie op ongeveer twintig voet van het schip
deed dit echter zeer hevig trillen en de be
manning, die door het geluid en den schok
gewekt werd, snelde naar het dek om de
plaats bij de sloepen in te nemen. Een
tweede aanval bleef echter uit.
Omstreeks half zes bemerkte de uitkijk,
dat aan de horizon vlammen oplaaiden en
aangezien men begreep dat het een schip
moest zijn dat in nood verkeerde, gaf de
kapitein bevel om van koers te veranderen
om hulp te bieden, Het duurde ruim een
uur voor men in de nabijheid van het bran
dende schip kwam. Het bleek het Engelsche
passagiersschip „Domala" te zijn, dat door
een Duitschen bommenwerper was aange
vallen. Toen de „Jonge Willem" aankwam
waren reeds verschillende Britsche torpedo
jagers bezig met het reddingwerk en radio
grafisch werd den kapitein van de „Jonge
Willem" verzocht te trachten enkele sloepen
op te nemen. Dit was niet gemakkelijk, want
er stond een hooge zee en een zware wind.
Het gelukte de bemanning van de „Jonge
Willem" echter om de menschen van een
drietal reddingbooten aan boord te nemen.
In de eerste boot zaten drie Britsch-In-
diërs, waarvan er twee stervende waren. In
de tweede boot bevonden zich 7 Engelschen
en 41 Britsch-Indiërs, die allen hoewel uit
geput nog in leven waren en aan boord van
het Hollandsche schip van het noodige wer
den voorzien, De derde sloep bevatte 3 En
gelschen, waarvan er een reeds overleden
was.
Met de geredden en de drie lijken aan
boord is de „Jonge Willem" toen terugge
varen naar een havenplaats in Engeland,
waar de schipbreukelingen aan wal wer
den gebracht. Hierna kon kapitein Kamps
de reis naar Rotterdam voortzetten.
De „Jonge Willem" had een lading sinaas
appelen in en wat stukgoed.
AANRIJDING MET DOODELIJK
GEVOLG.
Toen gister de 55-jarige voeger S. Moio-
ma uit Emmen per fiets op weg naar zijn
werk te Emmer-Compascuum was, reden
hem ter hoogte van Emmerschans twee auto
bussen van da E.D.S, achterop reden. Bij het
naderen van een tegenligger remde de chauf
feur P. R. van de eerste bus waarschijnlijk
te krachtg, waardoor de bus op den door
lichten sneeuwval gladden weg slipte. Het
voertuig raakte M,, die geheel rechts reed,
en kwam vervolgens tegen een boom tot
staan. M. is na eenigen tijd in het diacones-
senhuis te Emmen overleden.
Opstaan 's nachts, rheumatische pijnen, verlip*
van energie, gezwollen voeten, blazen onder
de oogen, spit, pijn in de beenen.
Zopg, d$t <je afvoerkanalen goed werken. Al»
vloeibare afvalstoffen onvoldoende uit bet lichevent
verwijderd worden, hoooen zuurgiften z|csn op» 6t(§
Uw gezondheid benadgelen.
Vermijd kwade kansen. De zuurgiffcen moeten uit
het gestel verwijderd worden. Haal nog heden een
flacon Foster's Rugnfjw Nieren Pillen, het middel
dat speciaal op da betreffende organen werkt*
Duizenden menschen, die aan dergelijke yarêéhljftr
6elen leden, getuigen, dat hun góede tut
geschonken werd door.
FOSTER'S RUGPIJN NIEREN PILLEN
Oic modern, wetensch&ppelljk middel Is ven»
krijgbaar In drie verpakkingen f I.*, f 1.75 eg f 3.«*
HET NOORDZEE-KANAAL
75 JAAR.
Vandaag is het preeies 75 jaar geleden, dat
met den aanleg van het Noordzeekanaal
werd begonnen. Op 8 Maart 1865 werd de
eerste spade in den grond gestoken voor de
doorgraving van de 8 k.m. breede duin
strook, die het toen nog niet ingepolderde
IJ scheidde van de Noordzee,
Na het tot stand komen van het kanaal
zijn de sluizen te IJmuiden verschillende
malen aangepast aan de toeneming van de
scneepvaart en de grootte van de schepen, In
1889 werd de middensluis gebouwd, die in
1896 voor de scheepvaart werd geopend. Ze
had een schutlengte van 225 m„ een wijdte
van 25 m. en een slagdiepte van 10.15 m. be
neden A, P, De in 1930 gereedgekomen
nieuwe schutsluis, de Noordersiuis, heeft 'n
lengte van 400 m., een breedte van 50 m. en*
een slagdrempeldiepte van 15 m. beneden
N. A. P. Het wassen is nog steeds de groot
ste sluis ter wereld en zelfs de grootste
schepen ter wereld, zooals de „Normandië"
en de Queen Mary" kunnen er gemakkelijk
geschut worden.
Thans heeft het kanaal op den waterspie
gel een breedte van 160 m. en op den bodem
een breedte van 75 m. op een diepte van 13
m. De mogelijkheid bestaat, dat deze ge
bracht zal worden op 15.5 meter over een
breedte van 100 meter, waardoor de breed
te aan den waterspiegel 185 meter zal wor
den. Voorloopig echter voldoet het kanaal
aan al de eischen, die de scheepvaart in de
zen tijd stelt.
NIEUW BANKBILJET VAN 20.
Met portret van wijlen de koningin-
moeder,
De Nederlandsche bank zal een nieuw
model bankbiljet van 20 in omloop bren
gen. Op de voorzijde, onder den tekst, wordt
het linker benedengedeelte ingenomen door
een afbeelding van een eskader 'zeventien-
öe-eeuwsche Hollandsche oorlogsschepen en
op de rechterhelft van het biljet staat een
in gravure uitgevoerd portret van wijlen
H.M. de koningin moeder. Beide voorstel
lingen zijn in paarse kleur uitgevoerd.
Op de achterzijde zijn in bronsgroene
kleur gravures afgedrukt van twee Amster-
damsche stadsgezichten, de St. Nieolaaskerk
en de Gelderschekade met Schrelerstoren,
Op deze zijde zijn ook de namen van den
ontwerper, C. A. Lion Cachet en van de
drukkers, Joh. Enschede en Zonen aange
bracht, De biljetten zijn gedrukt op papier
van ongeveer 155 x 82 m.m, en gedateerd
van 20 Juli 1939 af,
VERSPREIDING VAN FILMS MET
OPVOEDKUNDIG KARAKTER.
Ingediend is een wetsontwerp tot goed
keuring van de toetreding tot het verdrag
ter bevordering van de internationale ver
spreiding van films met een opvoedkundig
karakter van 11 October 1933, zooals ge
wijzigd door het proces-verbaal van 12 Sep
tember 1938.
