DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. De bemiddeling tusschen Rusland en Finland fU-Vs luchtactie boven de Noordzee. Finsche successen. D# bemiddeling in den Finsch-Russischen oorlog. De algemeens toestand. Finland moet op zichzelf passen. AJBCN.T. v> SMM-r* pl.m.2 u. 94Va-V« IO'/jS 871/, 102V, 91V, 113'/i"i 23V, 5SVw 40i/,. t/< 2&3/l6 16'/, 5'/s 43V, 4i/, 3871/, 225 56 90 2421/, 8»/i« 1861/, 152 94 90 115 1071/, 123V, 175V, 133V, 18V, 97,« lOVg 121/, 75 45/a ALKMAARSCHB COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.-=, franco doot het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. No, J9 Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeurs C. KRAK. Zattrdeg 9 Maart 1940 PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIENs Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0.25, groots contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte, Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. KERMS. COSTER ZOON, Voordam C postgiro 37060. Telel. 3320, redactie 3330. Hoofdredacteurs Tj. N. ADEMA. 142® Jaar gaaf De wereld is de laatste dagen vol vredesgeruchten, in zooverre het althans den oorlog tusschen Rusland en Finland betreft. In alle landen wordt de ontwikkeling van den toestand met groote belang stelling gadegeslagen en men geeft er overal zijn commentaar over. Alge meen neemt men aan, dat voornamelijk Duitschland en Zweden op een spoedig cpmpromis aandringen en dat Rusland daartoe bereid is. De vre desonderhandelingen zijn nog niet begonnen en men overweegt nog op welke wjjze dat zal kunnen geschieden. Of men in Finland zeïf bereid zal blijken voorwaarden te aanvaarden, die vee! scherper zijn dan die, welke vóór het conflict gesteld werden, vait, na de Finsche successen, ernstig te betwijfelen. Men ziet de hoop van Duitschland tot regeling van het conflict ook in het vertrek van Von Ribbentrop naar Italië waar hij waarschijnlijk de situatie met Mussolini gaat bespreken, die als bemiddelaar zou kunnen optreden. Uit Zweden wordt gemeld, dat het besloten heeft zich tegen elke poging om vreemde troepen naar Finland door Zweedsch gebied te doen trekken te ver zetten, wat de kwestie voor de geallieerden niet gemakkelijker maakt, al heeft men wel den indruk, dat de geallieerden niet zullen toestaan dat Finland alleen gerechtigd is om besluiten te nemen. Op de Noordzee zijn thans ook Britsche bommenwerpers in actie ge komen en bij Borkum zijn verscheidene Duitsche toestellen gebombardeerd. Ook de Duitschers hebben weer vele Britsche schepen aangevallen en o.a. het ruim 5000 ton groote Engelsche s.s. „Counseilier" tot zinken gebracht. In den sector van Paakola hebben de Russen bij een aanval meer dan 400 dooden op het slagveld achtergelaten. Ook op andere plaatsen werden vele Russische aanvallen afgeslagen. D© toestcmd in Finland. Maarschalk Marmerheim is gedurende de voorbereidende besprekingen, die acht dagen geleden te Stockholm begonnen, steeds op ■zijn post gebleven. Hij hééft Finland niet vërlaten. Twee dagen geleden is een Finsche delegatie, waarvan Passikivi, die de bespre kingen te Moskou in het najaar voor Fin land heeft geleid, en oud-minister Voionma deel uitmaken, naar Stockholm vertrokken. Volgens inlichtingen uit goede bron heb ben de Russische voorstellen, door Stock holm overgebracht, niet het karakter van een ultimatum. Niettemin blijft in politieke kirngen hier de indruk bestaan, dat de nieuwe Russische verlangens de eischen, welke in het najaar door Finland onaan vaardbaar werden geacht, overtreffen, het geen niet wil zeggen, dat men zou weigeren een regeling op den grondslag van nieuwe onderhandelingen te overwegen. De overheerschende meening is, dat de af loop der besprekingen afhankelijk is eener- zijds van de strekking der Russische voor stellen, anderzijds van de hulp, die Finland krachtens het Volkenbondspact kan worden aangeboden. Overigens beschouwt men in militaire kringen den toestand van Viipuri, hoewel hij ernstig is, niet als wanhopig, daar.in de afgeloopen drie dagen alle Russische aan vallen op de stad en de kust zijn afgeslagen. Op de Karelische landengte is de situatie onveranderd. De rol van Zweden. Het is thans duidelijk, dat Stockholm bij de thans aan den gang zijnde vredesonder handelingen de rol heeft vervuld van cen trale voor de uitwisseling van mededeelin- gen tusschen de Russische en Finsche belli- gerenten. Zoo werden in het begin dezer week de mededeelingen van het Sovjet-com missariaat van buitenlandsche zaken door bemiddeling van de Zweedsche legatie te Moskou doorgegeven aan het Zweedsche mi nisterie van buitenlandsche zaken en van daar naar Errko, den Finschen gezant te Stockholm, die ze doorgaf naar Helsinki. Doordat de Finnen rechtstreeks met Moskou in contact zijn gekomen, is deze omslachtige procedure minder noodzakelijk geworden. Officieele kringen en de buitenland sche delegaties volgden gisteravond de kritieke ontwikekling van de Finsche situatie met toenemende bezorgdheid. De acute gevaren van den tegenwoor- digen toestand worden van alle kanten erkend. Er staat veel meer op het spel dan kwesties zooals het toekomstig be zit van Viipuri, en het is waarschijn lijk, dat spoedig de climax zal worden bereikt. Gissingen over mogelijkheid van wapenstilstand Te Stockholm verdiept men zich in gissin gen over de mogelijkheid van een onmiddel- lijken wapenstilstand in het Russisch-Fin- sche conflict. De geruchten over bemiddeling. Reuters diplomatieke redacteur schrijft uit Londen: „Men verneemt hier, dat pogin gen worden gedaan om een einde aan de vijandelijkheden in Finland te maken, doch in welingelichte kringen verklaart men, dat over de voorstellen, die gedaan moeten zijn, geen bijzonderheden te verkrijgen zijn bui ten de gissingen in de bladen". Verklaring van den Finschen gezant te Londen. De Finsche gezant te Londen, Gripenberg, heeft tegenover Reuter verklaard: „Wij zijn steeds.bereid geweest, tot vrede met Rus land, maar niet,tot een vrede tot eiken prijs. De. onafhankelijkheid van Finland moet be houden blijven". Gripenberg deelde mede, dat hij met lord Halifax heeft gesproken, doch hij wilde niet zeggen, wat bij het onderhoud behandeld is. Indien de persberichten over de Russische voorwaarden juist zijn, aldus de gezant, schijnen de Russen hun eischen te hebben verhoogd, in het bijzonder ten aanzien van de Karelische landengte en het gebied ten N. van het Ladogameer. Op het Finsche gezantschap werd medege deeld, dat zich thans gemiddeld honderd vrijwilligers per dag aanmelden. Kolonel Roosevelt hoopt 3.000 man onder zijn be velen te krijgen. Engeland zou niet om doortocht voor troepen hebben verzocht. - Volgens het Noorsehe Journal of Com merce and Shipping heeft het ministerie van buitenlandsche zaken van Engeland geen verzoek ontvangen, eventueel door tocht op Noorsch gebied te verleenen aan troepen voor Finland. Over bemiddeling in het Finsch-Rus- sische conflict. In een persconferentie heeft president Roosevelt medegedeeld, dat de regeering geen verzoek tot bemiddeling in den Finsch- Russischen oorlog heeft gekregen. Hij wilde overigens niet over deze kwestie spreken en gaf te kennen, dat vraagstukken van dezen aard niet besproken kunnen worden, zelfs wanneer onderhandelingen gevoerd wor den. Hij voegde hieraan toe, dat niets kon worden gezegd ten aanzien van de vraag of Sumner Welles aan Finsch-Russisehe onder handelingen deelneemt. Eerst Maandag eenige opheldering. Een politieke persoonlijkheid heeft ver klaard, dat eerst Maandag de bijna angstige afwaohting der openbare meening een begin van voldoening zou kunnen krijgen. Het antwoord op de Zweedsche bemidde ling is langdurig bestudeerd. Het schijnt, dat het gestelde probleem vooral van tactisch en aard was: moest men „De Plano" de Russi sche ouvertures afslaan, die waarschijnlijk zouden uitkomen op voorstellen, welke ver der zouden gaan, dan die van de vorige herfst, terwijl het Russische echec duidelijk is? Men spreekt hiervan een Finsche over winning, maar men heeft het diepe gevoe len, dat men de Sovjet-Russische plannen verijdeld heeft door den on ver wachten, doel- treffenden weerstand. Men verklaart, dat de Finsche gedele geerden niet zijn vertrokken om bevelen in ontvangst te nemen, maar om zich op de hoogte te stellen, alvorens werkelijke on derhandelingen aan te gaan. Men geeft er zich rekenschap van, dat de ommekeer in de Zweedsche houding alleen door Duitschen druk kan zijn ontstaan. Tot dusverre is het niet mogelijk een be vestiging te krijgen van het vertrek van een Finsche delegatie naar Riga, waar, naar men zegt, zijn Sovjet-Russische afgezanten zou ontmoeten. Men hecht hier geen enkel belang aan het onderhoud tusschen oud-president Svin- hufvud en von Ribbentrop. Svinhufvud, die 79 jaar is, was reeds verscheidene jaren uit het politieke leven van >zijn land getreden. Hij heeft meer hoogachting dan prestige be houden. Men herinnert er aan, dat hij zich gedurende de onderhandelingen in den herfst vergeefs heeft aangeboden om den steun van Berlijn ten gunste van Finland te gaan vragen. Zijn aanwezigheid in Berlijn, zoo verklaart men hier, houdt geen enkel ver band met de houding der regeering te Hel sinki ten aanzien van Moskou. Geen Zweedsche druk op Finland. De Zweedsche legatie te Londen heeft gisteravond categorisch tegengesproken, dat de Zweedsche regeering eenigerlei druk zou uitoefenen op de Finsche regeering bij de Finsche besprekingen met de Sovjet. De Zweedsche gezant, zoo werd hieraan toege voegd, is in staat de op het vasteland in om loop zijnde geruchten tegen te spreken, vol gens welke de Zweedsche regeering eeniger lei druk uitoefent, of eenigerlei advies geeft aan de Finsche regeering. De Finsch-Russische onderhandelingen. Het Noorsehe blad Aftonbladet publiceert een interview met Tanner, den Finschen minister van buitenlandsche zaken, die be vestigt, dat tusschen Finland en Rusland door een derde mogendheid contact tot stand is gebracht. Dit contact is volgens hem niet verbroken. Nya Dagligt Allehanda doet nadere me dedeelingen omtrent de rol van Zweden bij de hervatting der Finsch-Russische onder handelingen. Het volkscommissariaat van buitenlandsche zaken heeft de Zweedsche legatie te Moskou zijn vredesvoorwaarden overhandigd met het verzoek deze aan de Finsche legatie te Stockholm te doen toeko men. Opgemerkt dient te worden, dat dit een radicale wijziging van de houding van Rusland tegenover de Finsche regeering beteekent, daar Rusland, toen Zweden zich wilde belasten met de behartiging der Fin sche belangen in dat land, weigerde onder het voorwendsel, dat het de regeering-Ryti niet kende. Waar zal worden onderhandeld? Gisteravond is te Kopenhagen gemeld, dat de Russisch-Finsche vredesbesprekingen waarschijnlijk in Tallinn of Riga zullen wor den gevoerd. Er wordt de nadruk op gelegd, dat nog geen vredesbesprekingen in den eigenlijken zin des woords gehouden zijn. maar dat alle mogelijkheden van een beëin diging van den oorlog in de afgeloopen 24 uur zijn onderzocht en nog overwogen wor den. Men gelooft, dat het vitale punt voor Finland de kwestie van Hangö zal zijn. Wilde Rusland geen Duitsohe bemiddeling? De Dagens Nyheter schrijft in een artikel, dat Rusland volstrekt niets wilde weten van een bemiddeling van Duitschland tusschen de URSS en Finland. Het blad voegt hieraan toe, dat Zweden gemeend heeft de Russische voorwaarden te moeten overbrengen, „omdat de Finnen steeds bereid zijn geweest tot onderhande len". Het artikel eindigt met te verklaren, dat Rusland ieder plan tot bolsjewiseering van Finland of tot het behandelen van dit land zooals Duitschland Tsjechoslowakije na München heeft behandeld zal moeten opge ven. DE INDRUK IN PARIJS. Finland staat thans aan den tweesprong, het is aan Finland om te besluiten over zijn lot. Engeland en Frankrijk zullen geen druk op dit land uitoefenen, zoo is Vrij dagavond in welingelichte kringen ver klaard. Wanneer Finland voortzetting van de geallieerde hulp wenscht, behoeft het slechts een beroep te doen waaraan de ge allieerden bereid zijn om gevolg te geven. Wanneer het niet verkiest dit beroep te doen, heeft het het alternatief om in te gaan op de onderhandelingen, die Zweden het uitnoodigt te bestudeeren. Duitschland en het conflict. In Berlijnsche politieke kringen verklaart men, dat in strijd met door de buiten landsche pers verspreide berichten Duitschland geenszins een standpunt heeft bepaald tot verzoening in het Finsch Sovjet Russische conflict. Duitschland blijft een houding van strikte neutraliteit en niet-deelneming in dit conflict innemen. Geen commentaar in Moskou. Er verschijnt in Moskou geen commentaar op de gemelde Russisch-Finsche vredeson derhandelingen. Een aanzienlijke bedrijvig heid wordt waargenomen in de Zweedsche legatie, waar Vrijdag o.m. bezoeken werden afgelegd door den Amerikaanschen ambas sadeur Steinhardt en den Franschen zaak gelastigde, Steinhardt heeft ook een bezoek gebracht aan het Kremlin, in den loop van den middag, waar hij een onderhoud van twee uur had met Molotof. Hij weigerde daarna eenigerlei verklaring aan de pers af te leggen. Daar is geen enkele officieele inlichting over de berichten, welke van bemiddelings pogingen spreken, te krijgen. Alleen schrijft de voorzitter van de onder Russische con trole. staande „Finsche volksregeering", Wij hebben dezer dagen, toen wij de toe komst van Finland bespraken, gezegd, dat bet, wat de hulp aan Finland betreft, wel eens een wedloop tusschen de geallieerden en Duitschland zou kunnen worden en het ziet er inderdaad naar uit, dat deze voor spelling bewaarheid zal worden. Duitschland wil niets liever dan dat het Russisch-Finsche conflict zoo spoedig moge lijk uit de wereld wordt geholpen en het is daarin blijkbaar nog niet geslaagd door den Russischen tegenstand, daar de Sovjet-Unie niet den indruk wil vestigen, dat zij met de kous op den kop naar huis moet, zonder met haar machtig leger een militair succes van beteekenis te hebben behaald. En daarom zouden alle Duitsche bemid delingspogingen zijn uitgesteld tot den tijd, dat er althans van eenigen Russischen voortgang kon worden gesproken en Rus land, zij het dan na een zeer mager suc cesje, bereid zou blijken tot een compro mis te besluiten. Waarschijnlijk hebben de Russen zich het tijdstip waarop zij zoo goed zouden zijn hun vredesbereid te toonen veel vroeger ge- dafcht en is het felle terzet van de dappere Finnen een factor geweest, welke de Rus sische voorstellen een gematigder karakter heeft gegeven dan men zich oorspronkelijk gedacht heeft. Maar, evenmin als Duitschland, ziet Rus land de legermachten der geallieerden graag in het hooge Noorden verschijnen, het is nimmer de Russische bedoeling ge weest rechtstreeks in het Europeesche con flict te worden betrokken en men geeft liever de toekomstplannen in Finland prijs dan nog langer voort te gaan met zeer zware militaire offers voor een schijnsuc- cesje te brengen en daarbij de kans te loo- pen vandaag of morgen als de militaire bondgenoot van Duitschland te worden be handeld. Duitschland zelf zal maar al te blij zijn, dat het daar in het Noorden van Europa tot rust komt. Dank zij de Duitsche bedrei ging heeft men in de Scandinavische Tijken tot dusver wel verklaard, dat de neutraliteit dier staten niet gedoogde, dat men de troe pen der geallieerden zou doorlaten, maar de mogelijkheid bleef bestaan, dat men de hulp aan Finland als een soort Volkenbondsplicht zou gaan beschouwen en dat de druk van geallieerde zijde zoo sterk zou worden, dat men ook met het oog op de steeds nader komende Russische dreiging voor de ver leiding van officieele hulp aan den zwaar beproefden broeder zou bezwijken. En Duitschland heeft er evenmin behoef te aan, dat belangrijke troepen van de geal lieerden naar het Noorden trekken, niet al leen omdat het daardoor op twee fronten zou moeten strijden, -maar ook omdat er daardoor aan de onontbeerlijke Zweedsche ertsaanvoeren wel eens onverwacht een ein de zou kunnen komen. Verder, is er dan Zweden, en daarachter Noorwegen, die met angst in het hart de Russische vorderingen in Finland hebben gadegeslagen. Zweden heeft er niet de Kuusinen, in het orgaan der communistische jeugd, de „Komsomolkaye Prawda": „Thans moeten de Finnen beslissen, of het de moei te waard is, dat voor de handhaving van Mannerheim bloed vergoten wordt". Italië en de Finsche kwestie. Het omroepstation van Rome heeft in zijn nieuwsuitzending de volgende commenta ren gegeven op den huidigen toestand in Finland: „Wanneer het dat noodig acht, kan Finland den strijd voor de onafhankelijk heid voortzetten. Het moet echter voor al les oppassen niet het spel te spelen van vreemde mogendheden. -Een vrede tusschen de Urss en Finland zal er niet in slagen het verfoeilijke te verzachten van den aanval, die de Urss gepleegd heeft, noch de ellen de, die het Finsche volk heeft ondergaan door het roode leger". De pogingen tot bemiddeling in de Rus sisch-Finsche vijandelijkheden worden in de Italiaansche pers toegejuicht. Zij ziet in de mogelijkheid van vrede in Finland de op heffing van een gevaar voor Europa als ge heel. Amerika en de onderhandelingen. De ontwikkeling der gebeurtenissen, strek kende tot het vestigen van een compromis vrede tusschen den Sovjet en Finland, wordt door de openbare meening en door politieke kringen te Washington met de grootste belangstelling en met ongerust heid gevolgd. Door haar houding schijnt de Amerikaansche regeering den wensch te kennen te geven buiten de thans in Europa gevoerde diplomatieke onderhandelingen te blijven. Zie verder Laatste Berichten, minste behoefte aan den Rus als buurman te krijgen omdat het maar al te goed wéét, dat dit een buurman is, die niet binnen zijn eigen hekje blijft, maar zoo nu en dan eens op rooftocht uitgaat. Zweden wil ook den machtigen Duitschen nabuur wel een genoegen doen als het kan meehelpen om diens bemiddelingsplannen te doen slagen en de hoofdzaak is, dat de Zweden en ook de Nooren den dag zien naderen, dat Finland officieel den geal lieerden om militairen bijstand zal verzoe ken. Dan zou het wel eens onmogelijk kun nen blijken het verzoek om die troepen doortocht te verleenen niet in te willigen en het gevolg zou kunnen zijn, dat Zweden in een minimum van tijd in den grooten oorlog zou worden betrokken en het slag veld van Europa zou kunnen worden. Aan den anderen kant staan dan de geal lieerden en de Times heeft hun dezer dagen al verweten, dat zij zich weer opnieuw voor bereiden op de droevige taak van het be spreken van gemiste kansen. Zweden en Noorwegen zijn uiterst gunstig gelegen om het front tegen Duitschland naar het Noor den te kunnen verplaatsen, maar in de ge allieerde staten kan men zulke dingen na tuurlijk niet rechtstreeks verkondigen om dat men er strijdt voor de rechten van de kleine zelfstandige naties en er dus niet aan kan meewerken, dat de Scandinavische landen door toedoen van Frankrijk en Enge land in den oorlog worden betrokken. Maar het is opmerkelijk, dat het besef, dat Finland doeltreffender en vlugger ge holpen moet worden, de laatste dagen in de kringen der geallieerden sterker dan ooit is en dat men als het waie bezorgd naar Duitschland kijkt in de verwachting, dat deze op het Europeesche schaakbord wel eens het beste stuk zou kunnen verzetten. a De reactie van de bemiddelingspogingen in de geallieerde staten is ook opmerkens waard. De Times zal wel constateeren, dat men weer een goede kans gemist heeft en alhoewel men, ook in Frankrijk, allereerst voorop stelt, dat het nog niet te laat is om Finland te helpen en dat dit in zekeren zin de plicht der geallieerden is, worden onmid dellijk daarna de groote voordeelen opge noemd welke men tegenover Duitschland daarmede zou kunnen bereiken en de na- deelen, welke, b.v. door het stopzetten van den Zweedschen uitvoer, voor Duitschland kunnen voortkomen. Men herinnert zich nu weer, dat niemand minder dan de heer Churchill Rusland met een vraatzuchtige krokodil heeft vergele ken en dat Zweden bereid blijkt Finland daaraan op te offeren in de hoop, dat het dier daarna zoo verzadigd zal zijn, dat het geen Zweedsch voedsel meer zal begeeren. En dan is er, last not least, Finland zelf, waar de Zweedsche bemiddeling een bittere ontgoocheling gewekt heeft omdat er maar al te duidelijk uit blijkt, dat niet zoozeer de zorg voor Finland dan wel die voor het eigen land de beweegreden is, dat men den Finschen staat min of meer tot een onaan vaardbaar compromis zou willen dwingen. Want Finland heeft niet voor niets offers aan goed en bloed gebracht en het heeft de overmachtige Russische legerscharen niet met aanwending van de uiterste krachten den voortgang gestuit om thans zonder meer vredesvoorwaarden te accepteeren, die in wezen veel meer de Finsche onafhankelijk heid bedreigen dan de voorstellen waarmee Paasikivi eens uit Moskou is gekomen en die men toen onaannemelijk heeft verklaard. Het is, bij de consuur, welke men thans in de Scandinavische staten toepast, niet duidelijk wat Rusland precies eischt, maar het is wel zeker, dat aanvaarding daarvan het begin van het einde der Finsche onaf hankelijkheid zou beteek :ner waarmede op den duur noch Finland, noch de andere Noordsche broeders zouden gebaat zijn, s Finland wij hebben het reeds vroeger betoogd, is in deze omstandigheden het meeste gebaat wanneer het zonder officieele hulp van buiten den Russischen vijand elk voortdringen op zijn gebied door de kracht van eigen wapenen kan beletten. Dan blijft het baas in eigen huis, dan loopt het misschien minder gevaar dan wan neer het onder den invloed van de machtige staten van Europa zou komen en de toe komst moge er dan allesbehalve hoopvol uitzien, tot dusver is deze kleine dappere mogendheid toch maar in staat gebleken den vijand het doorbreken van de versterk te linies te beletten en daardoor de over meestering van land en volk onmogelijk te maken. Wanneer de strijd langer duurt en Rus land meer haast krijgt om aan het Finsche avontuur een einde te maken, zullen de Russische eischen wel van minder beteeke nis worden en het eenige waaraan men in Finland behoefte heeft is dus een doeltref fender vrijwillige hulpactie van mannen en materiaal uit alle staten, waar men voor den strijd van het kleine maar dappere -volk zooveel gevoelt, dat men gaarne bereid is er offers voor te brengen.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1940 | | pagina 1