DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. Het vredesverdrag door den Finschen Rijksdag geratificeerd. FINLAND EN DE WEDEROPBOUW. De Fremseh© Senaat heeft vertrouwen in de regeering uitgesproken. De plannen voor een defensief verbond. Selma Lagerlëf overleden Het vredesverdrag geratificeerd. De algemeen© toestand. Nu richt zich weer de blik naar het Westen. 15 MAART 1940. GREEVE N V.DEN HAAG TELU7642 rdelijk Noordholland: Heer-Hugowaard, Tel. 26. kocht, eischt dat de gebou- :n met het oog op dat doel c als met de exploitatie :n ten slotte machtiging om net adressant verder voort nedewerking te verleenen, chten, c.q. nadere voorstel- verheugde zich over de tieke ontvangst van het Couwenhoven, al kon spr. B. en W. niet ten volle len steunen. Spr. meende, an het huis van Muijs kon n, zonder kosten voor de zou méér dan 10 are >rden gegeven voor het er merkte op, dat B. en en ander al bereid hadden man meende in het ver- m den heer Couwenhoven eten zien. Spr. zou dat niet Als het gaat om voorlich- id- en tuinbouw, moet het aan. Bovendien is de "aak om werkelijk aan het doel voorden. man vreesde ook, dat zaak niet veel terecht kan i gevolgden opzet. Als het >u worden, zou er steun van neten komen. B. en W. zijn roefneming, maar kunnen dan zij nu voorstellen, o o r n zei, dat de adres- an de vele tekortkomingen bouw, het plan had opge- r een bedrijfje te stichten >n in zijn vrijen tijd op een behoort. Later heeft hij -der uitgewerkt, en daar niet op ingaan. Het initia- reenden zij wel te kunnen ante mag daarvoor wel wat merkte op, dat een houten aar honderd gulden zou an B. en W. werd hierna J. Begrootingswijzigingen. erd een voorstel van B. en en tot het aanbrengen van Staten gewenschte wijzi- pletoire begrooting 1938 en or 1939. sluiting van de vergade- het te pas komt, na wat je je op zoo'n manier toegang affen? Het komt mij uiter- n misbruik te maken- van -oor jou en mij te over- jussen, zooals je gedaan s slechts een vrouwelijk had wel kunnen weten, over denkt en ik zou be- m, door mijzelf te beheer- zeggen". ïuldiging kwetste mij die- haar eerste woorden had mij echter in en zeide: niet in jouw handen lag, ijk vertrekken en je zou erugzien. Je sprak daarnet gedaan. Welnu, wat heb ik ;edaan! Moet jij mij die [ande geheim gehouden", „en ik heb daarvoor moe- k nu niet het recht te ver lij die beleediging spaart, vat je hebt gedaan? Heb je 3en gevoel van dankbar h eens een „gentlema ld veel van je en ik i akte zich van haar ms in een stoel vallen, kee e en verborg haar gezi ;n, voor ik weer durfdi ALKMAARSCHE COURANT. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2, franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. N@, éS Dit nummer bestaat uit drie bladen. Directeur; C. KRAK, Zaterdag Ié Maart 1940 PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIENs Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groots contracten rabat, Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 142© Jaargang Er viel niet aan te twijfelen, dat de Finsche Rijksdag het vredesverdrag zou ratificeeren, al bleken er dan nog drie afgevaardigden tegen te hebben ge stemd. Er blijken toch voor de vaak heftige besprekingen vele geheime zittingen noodig te zijn geweest en de minister-president Ryti heeft een krachtig plei dooi gehouden om de Russische voorwaarden te aanvaarden. In Finland is thans de groote uittocht begonnen. De soldaten verlaten de nog bezette verdedigingswerken en de bevolking, welke in het aan de Russen toegewezen gebied vertoeft, trekt dieper het land in omdat het voor het overgroote deel niet onder de Russische heerschappij wenscht te leven. In verschillende landen worden maatregelen genomen om de Finnen bij den wederopbouw van hun land zoo doeltreffend mogelijk te kunnen steunen. Daladier heeft in den senaat de opkomende oppositie tegen het, regce- ringsbeleid krachtig aangepakt en in geheime vergaderingen alle interpella ties onmiddellijk beantwoord. Gisteravond heeft de senaat met 240 stemmen voor en 65 onthoudingen een motie van vertrouwen in de regeering aange nomen. De socialistische senaatsfractie heeft niet aan de vertrouwensmotie willen meewerken. Intusschen blijft men zich de vraag stellen of een andere portefeuilleverdeeling in het Fransche kabinet niet verstandig zou zijn. Zweden, Noorwegen en Finland zullen confereercn over "een defensief - verbond. De voorzitter van het Noorsche parlement Hambro bevindt zich reeds in Zweden om voorbereidende besprekingen te voeren. Uit Stockholm wordt gemeld: Selma Lagerlöf, de beroemde schrij f- ster en winnares van den No belprijs, is hedenmorgen, op den leeftijd van 81 jaarover leden. Selma Lagerlöf werd 2-0 November 1858 op een oud en afgelegen landgoed in Warmland geboren, het destijds vervallen en veramde Maórbac'ka. In 1885 verkreeg zij de bevoegdheid om les te geven en zij werd onderwijzeres aan een meisjesschool in het stadje Landskrona Een damesblad te Stockholm „Ildun" schreef in het voorjaar van 1891) een prijsvraag voor vertellingen en het onbe kende, in zichzelf gekeerde en droomerige onderwijzeres je uit het provinciestadje dong mede naar den prijs. Zij verwerkte haar jeugdherinneringen en jeugddroomen in een verhaal dat een fragment was van haar later wereldberoemd geworden ro man: „Gösta Berlings Saga." Selma Lagerlöf werd binnen enkele jh- ren beroemd en financieel onafhankelijk. Zij heef. veel gereisd. Daarna vestigde zij zich te Faulun in Dalekarlie. Een tweede hartewensch der schrijfster kon in vervulling gaan toen zij in 1909 den Nobelprijs voor litteratuur ver wierf en daardoor in staat werd gesteld het oude familiebezit in Warmland, Maorbacka, terug te koopen en het- geheel te laten herstellen en vernieuwen. Daar heeft zij verder tot nu toe gewoond in landelijke rust, maar in groote geestelijke arbeidszaamheid. De hooge tuinhekken, met zware kettingen gesloten, moesten haar tegen vele bewonderaars, die eigen lijk meer nieuwsgierige toeristen waren, beschutten. In 1891 schreef Selma Lagerlöf haar eerste werk: „Gosta'Berling". Zij was toen 33 jaar oud en had reeds vele jaren het plan gekoesterd allerlei gestalten uit de Warmlandsche Sagenwereld nieuw leven in te blazen. Zij heeft ook haar volgende boeken vooral op locale sfeer geschreven. Een verblijf op Sicilië inspireerde haar met de lectuur der apocriefe boeken van het nieuwe testament tot „de wonderen van den anti-Christ' van 1897. Eenige jaren later hoorde zij toevallig een en ander over een Zweedsche secte, die in Palestina het leven der eerste christenen trachtte na te volgen. Zij reisde naar het heilige land met het vooropgestelde doel over die avontuurlijke idealisten een roman te schrijven. Het werd de in 1901 verschenen groote vertelling „Jeruzalem'. Vrucht van haar bezoek aan Palestina eri nogmaals van haar lectuur der apocriefen is ook de bundel „Christus legenden" van 1904. Jongeren zullen vooral haar latere wer ken hebben gelezen: De in 1925 verschenen Löwenskjold-trilogie, waarvan vooral het middendeel „Charlotte Löwenskjold" zoo aantrekkelijk is. Maar ook „De Groote Betoovering", „Anna Sward" (van 1928) en de novellenbundel „De Zilvermijn" die in 193C het licht zag. Haar werken zijn in meer dan 30 talen vertaald. Finland over twee of drie dagen overgaan tot de onderteekening der ratificatie-oor konde. Het- terugtrekken troepen. der Finsche De Finsche radio-omroep deelt mede, dat het vredesverdrag van Moskou dooi- het Finsche parlement geratificeerd is. Het Finsche parlement heeft het Rus- sisch-Finsche verdrag met 145 tegen drie stemmen goedgekeurd. De noodzakelijke meerderheid van vijf-zesden is dus ruim schoots overschreden. Dit besluit werd geno men na een debat dat 2 y, uur heeft geduurd. De commissie van buitenlandsche zaken had verklaard, dat het onder de bestaande omstandigheden noodzakelijk was de goed keuring aan te bevelen van de te Moskou onderteekende voorwaarden. Minister-president Ryti zeide: Finland verkeert evenals de geheele westersche be schaving nog steeds in het grootste gevaar en niemand kan zeggen, wat de dag van morgen zal brengen. Wij gelooven, dat wij, door den vrede te kiezen, voor het oogen blik op de beste wijze hebben gehandeld. Ryti zeide, dat niet om geallieerde hulp was gevraagd, omdat dat zeer zeker zou beteekenen, dat Finland in den grooten oor log werd betrokken, waarvan het tooneel dan van het westelijk front naar Scandina vië zou worden verplaatst. Bovendien was de aankomst van hulptroe pen onzeker wegens de weigering van Zwe den en Noorwegen den troepen doortocht te verleenen. Inderdaad werd de hulp te laat aangeboden om van eenig nut te zijn. Slechts de toekomst zou bewijzen of Fin land juist of verstandig had gehandeld. Ryti besloot: met het zwaard in de eene en de ploeg in de andere hand zonder ver bittering jegens iemand zullen wij ons nu spoeden naar het werk van den wederop bouw, het herstel van de door den -oorlog geslagen wonden, de handhaving en ontwik keling van onze geestelijke en materieele cultuur en van onze sociale structuur, welke gebaseerd is op het beginsel van het recht". Naar Havas meldt, zal de president van De uitputting der troepen, die zonder respijt en zonder slaap gevochten hebben rond Viipuri en op de Karelische landengte maakt den last der bezorgdheid van het Finsche opperbevel nog zwaarder. Velen dezer soldaten zijnvolstrekt niet in staat om de zeven kilometer per dag af te leg gen, welke vereiscM zijn door het te Mos kou gesloten verdrag voor den terugtocht naar de nieuwe/grenslijn. Een officier, die teruggekeerd is van de Karelische landengte, vertelde een specia- len correspondent van Reuter, dat de manschappen in zoo'n staat vanuitputting en vermoeidheid verkeeren, dat velen hunner het- physiek onmogelijk vinden om den vereischten afstand af te leggen. Ook gaf hij een beschrijving van de droeve ontdekking van honderd Finnen, die waren gaan rusten om van hun uitputting te be komen, en dié doodgevroren wgren. In tusschen gaat de evacuatie door de inwo ners van het afgestane gebied voort. Of schoon niemand gedwongen wordt te ver trekken, heeft slechts 1 pet. van de bevol king in de zuidelijke districten, die aan Rusland komen, verkozen in hun woningen te blijven en onder Sovjetbewind over te gaan,. Radiorede van den president van den Finschen landdag. In een radioredevoering heeft Hakkila, de voorzitter van den Finscher landdag o.m. verklaard: „De sympathie der geheele wereld staat aan onze zijde. Militaire hulp, die zoo be langrijk voor ons wasv.is_niet-gekomen. Wij hebben deze smartelijke constateering moeten maken: Noorwegen en Zweden hebben zich bereid verklaard om met de wapens den, doortocht door hun gebied te beletten aan de troepen, die ons hadden kunnen redden, teneinde zichzelf niet bloot j te stellen aan het geringste gevaar van te I worden meegesleept in een conflict. Men kan zich afvragen, waar de zoo vele malen geproclameerde eenheid der Scandinavi sche landen is. Ik moet hieraan, toevoegen, dat op dit oogenblik alles, wat gericht zou kunnen lijken tegen de Sovjet-Unie, on- vereenigbaar is met het Sovjet-Russisch Finsche verdrag." Deze laatste verklaring heeft klaarblij kelijk betrekking op het plan tot bijstand tusschen de Noordsche landen, dat dezer dagen is uitgewerkt in Noordsche en Zweedsche kringen. In dit verband heeft Koht, de Noorsche minister van buiten landsche zaken verklaard., dat de Noorsche regeering zich tot niet sanders had ver bonden dan tot bestudeering van de mo gelijkheden eener afsluiting van een zoo danig bijstandspact. De minister verklaar de bovendien, dat de Noorsche regeering geen enkel formeel voorstel h'd ontvan gen, maar het wenschelijk achtte, dat een dergelijk plan werd bestudeerd. De evacuatie der afgestane gebieden. Bijna een zesde van Finlands totale be volking zal een nieuwe woonplaats moeten vinden en op het oogenblik is dan ook waarschijnlijk de grootste massa-verhui zing van dezen tijd aamden gang. Volgens schattingen die men te Stockholm hoort zijn in totaal ongeveer 400.000 Finnen op weg naar hun nieuwe woonplaatsen. Te Wilborg hebben de laatste drie dagen groote groepen burgers alle waardevolle zaken, welke vervoerd konden worden, uit de stad verwijderd. Uit het gebied ten westen van he' Ladogameer zijn 50.00-0 koeien, paarden en varkens geëvacueerd. Reeds toen de toestand in het najaar ernstig begon te worden, heeft de Finsche regeering een volledig plan opgesteld, waarin vastgesteld werd, welke landsdee- len geëvacueerden uit de grensdistricten moesten opnemen. De inwoners van ieder dorp worden bijeen gehouden en geza menlijk naar een ander dorp overgebracht. Alle Finsche spoorwegen zijn voor de evacuatie gemobiliseerd en van automo bilisten is de medewerking ingeroepen. De kosten van deze volksverhuizing zijn enorm. Zelfs reeds tijdens den oorlog kost te het onderhoud van de uit de groote steden geëvacueerde vrouwen en kinderen den staat reeds meer dan 100.000 gulden per dag. Noorsche steun aan Finland. Het Noorsche storting heeft goedkeuring gehecht aan een crediet van-700.000 kronen ter ondersteuning van Finsche vluchte lingen in Noorwegen. Hambro, de voorzitter van het Storting, bevindt zich op het oogenblik in Stock- Het meest opmerkelijke van den grooten Europeeschen strijd is, dat er na de eerste spannende weken zoo weinig meer van te zeggen viel. De legers waren vastgeloopen aan Sieg fried- en Maginotlinie. Men kocht kaarten van het gevechtsfront en nam met groote belangstelling kennis van elke kleine ter reinwinst aan de linker- of de rechterzijde, maar weldra bleek, dat dit alles voor het verloop van den grooten strijd van zoo weinig beteekenis was, dat de zeer sobere dagelijksche oorlogscommuniqué's nauwe lijks meer de aandacht trokken. Toen kwam de Russische stoomwals in be weging en onmiddellijk richtten de blikken van alle belangstellenden zich naar Noord- Europa en werd de oorlog tusschen Finland en Rusland en alles wat daarmee in verband stond, het gesprek van den dag. Totdat nu ook dit drama zijn laatste acte heeft gekregen en het scherm is gevallen. Nog eenige dagen zal men er over napraten, men zal zich verheugd of verontwaardigd over den. af loop toonen, men zal elkander links en rechts allerlei verwijten en voor spellingen doen en daarna vraagt de wereld weer andere sensatie en zal zelfs de reis van den zwijgenden Amerikaan Sumnër Welles wiens verblijf in Engeland en Frankrijk door de gebeurtenissen in het hooge Noor den bijna geheel onopgemerkt is gebleven niet meer in staat zijn het nieuwsverlan- gen van het groote publiek te bevredigen. Nu Finland aan zijn wederopbouw be gint; richten aller oogen zich weer naai Duitschland en de geallieerden om opnieuw te constateeren, dat er eigenlijk niets bij zonders te bekijken is. Het is daar nog alles bij het oude. De le- gerberichten maken van dag tot dag mel ding van het feit, dat er aan het Westfront niets bijzonders gebeurd is en de groote Europeesche oorlog beperkt zich tot de actie ter zee en in de lucht, die hoe verschrik kelijk de gevolgen daarvan ook voor de be trokkenen en vooral voor de neutralen mo gen zijn voor het verloop van den Euro peeschen strijd van zoo weinig beteekenis is, dat de oorlog een onoverzienbaar aan tal jaren zal kunnen duren eer er op deze wijze een beslissing wordt verkregen. De lente, zoo heeft men voorspeld, zal de gevechtsactie aan het front doen herleven en niemand kan natuurlijk voorspellen wat er daar aan de Fransch-Duitsche grens zal gebeuren, maar iedereen weet, dat de aan valler de slechtste kansen maakt en dat tot dusver geen van beide partijen het Russi sche voorbeeld van roekelooze verspilling van menschen en materiaal heeft willen volgen. holm, om daar deel te nemen aan bespre kingen over verdere hulpacties voor Finland. Denemarken en Finland. De Deensche minister van binnenland- sche zaken, Dahlgaard, heeft in een open bare vergadering gezegd: „Het ongeluk van Finland heeft in Denemarken alge meen rouw verwekt. Deze rouw herinnert ons aan ons eigen 1864 en deze herinnering houdt in, dat geen volk de gevoelens, die zich in deze dagen van de Finnen meester maken, beter kan begrijpen dan het Deen sche volk. Maar na 1864 werd Denemarken weer als sterk en 'evensvatbaar land op gebouwd. Evenzoo zal Finland in den komenden tijd dc irbeid en gemeen schapszin nieuwe "ht verwerven. Wij hier in Denemarl uilen ons in alle lagen verplicht at onzen penning voor dezen nieuwen op bij te dragen. Wij moeten bov n ook hier te lande trachten alle goede acht bijeen te bren gen en de moeilijkste tijden, die de groote oorlog meer en meer over ons land zal brengen, te overwinnen. Het is thans wel ieder duidelijk, dat de kosten van den oorlog ditmaal gelijkelijk door neutralen en oorlogvoerenden be taald zullen worden. Maar er is geen reden om te gelooven, dat de moeilijkheden niet bedwongen kunnen worden." Voor Finland moet iets gedaan worden. In een redactioneel artikel onder het op schrift „De schuld aan Finland" schrijft de Times: Er kan veel gedaan wordenen er moet veel gedaan worden om het Finsche volk te toonen, dat zij die hun uit de verte alle goeds toenwensebten, hen in het uur van hun nederlaag niet vergeten hebben, en dat hun Britsche vrienden het prachtige voor beeld erkennen, hetwelk zij zoowel achter de linies als op het slagveld gegeven heb ben. Zie verder Buitenland pag. 3, Se blad. I Wanneer de strijd niet daar beslist wordt, dan zou het ergens anders, b.v. in het nabije Oosten kunnen zijn. Dan zou waarschijnlijk Rusland er bij betrokken worden, maar dat de geallieerden tot het laatste oogenblik aan Finland niet de hulp hebben gezonden, wel ke het vanzelfsprekend noodig had, dat men zelfs geen enkele poging heeft gedaan om mannen en materieel onder bescherming van de Britsche vloot, naar Noord-Finland te zenden, het geeft onwillekeurig den. in druk, dat men nog altijd geaarzeld heeft Rusland in den grooten strijd te betrekken en wanneer de opvattingen daarover niet veranderen, is het duidelijk, dat men ook in het nabije Oosten geen strijd zal ontke tenen waarbij Rusland noodgedwongen aan Duitschlands zijde zal vechten. Natuurlijk zal de Duitsche actie ter me zich kunnen verscherpen en zullen er wel licht op nog grooter schaal vijandelijke en neutrale schepen worden vernietigd, doch ook dat heeft zijn grenzen, niet alleen om dat bij den onbeperkten duikbootoorlog de neutralen het voorbeeld uit den vorigen oorlog wel zullen volgen en noodgedwongen him kostbare handelsschepen in de havens zullen houden, maar ook omdat de Britsche afweer wel zoo sterk zal worden, dat men in Duitschland voor de vernietiging van vijan delijke schepen zeer zware offers aan duik- booten en vliegtuigen zal moeten betalen. Dan is er natuurlijk de mogelijkheid, dat men in de tweede acte van het Europeesche drama den onbeperkten luchtoorlog gaat be ginnen. Men heeft elkander stelselmatig ge spaard, men heeft door lange afstandsvluch- ten bewezen, dat men elkanders gebied vol komen kan bestrijken en het eenige wat daarbij tot dusver boven de belangrijke be volkingscentra werd neergeworpen waren pamfletten waarvan men de uitwerking altijd overschat heeft. In den vorigen oorlog' heeft men steden noch menschen gespaard en het is natuur lijk mogelijk, hoewel ieder hoopt, dat het zoover niet zal komen, dat binnenkort de luchtaanvallen op Berlijn, op Londen en Parijs beginnen en de oorlog' het groote bloedbad gaat worden dat men voorzien en voorspeld, maar tot dusver gelukkig nog niet gekregen heeft. Dan wordt het een uit puttings- en verschrikkingsoorlog, een strijd waarin men wederzijds tracht het moreel der bevolking te breken, dan wordt het een afschuwelijke oorlog waarin de mogendheid met de krachtigste en meeste projectielen ten slotte het grootste uithoudingsvermogen zal hebben om van een overwinning in der gelijke omsandigheden maar niet eens te spreken. Maar, er is nog een andere mogelijkheid en wel eene waaraan wij hier de allergroot ste aandacht mogen schenken. Er is de mo gelijkheid, dat men geen tweeden maal een goede kans zal willen missen, dat in de par lementen van de oorlogvoerende staten de leidende figuren geen tweeden keer het ver wijt willen hooren, dat zij te lang gewacht hebben of zich te veel om de belangen der neutralen hebben bekommerd. De strijd behoeft niet beperkt te blijven tot het gevechtsfront aan de Fransch-Duit sche grens, men kan van militaire zijde het voordeel van een omtrekkende beweging zien en in beide gevallen loopen de kleine neutralen, Nederland, België en Zwitser land de grootste gevaren het slagveld van Europa te worden. Him militaire paraatheid zal ongetwijfeld op elke voorgenomen actie van groote beteekenis zijn en hoe sterker hun verdediging, hoe grooter hun vastbe radenheid is, des te meer kans zullen zij loo pen aan het gevaar te ontkomen. Maar het belang van een overwinning is van beide kanten zoo groot, dat niemand met zeker heid. kan garandeeren, dat de kleine neutra len geen gevaar loopen wanneer het voor de grooten een strijd op leven en dood wordt. De zucht naar zelfbehoud kan ook bij de groote staten tot de ontkenning van de rechten van anderen leiden en in dat ge val is het geringste conflict voldoende om eigen ongeoorloofd optreden den schijn van rechtvaardigheid te geven. Dat de strijd in Noord-Europa beëindigd is, hoe treurig dan ook de afloop mag zijn, geeft onwillekeurig een gevoel van ver lichting en wekt de hoop, dat, nu de lente komt en de natuur in het teeken van den opbouw staat, de mensch zijn strijdbijl zal begraven en tot de werken der vredes zal terugkeeren. Waarschijnlijk zal men, ondanks alle grootspraak, in alle oorlogvoerende landen niets liever wenschen, maar er zijn nu een maal factoren van zelfrespect en prestige verlies en van de vrees, dat men bereidheid tot den vrede als zwakte zal beschouwen» Hier is een machtige neutrale staat noodig, misschien zelfs een collectief optreden van alle neutralen, om aan deze, de geheele we reld bedreigende, verschrikking een einde t« maken en beide partijen tot een compromis te brengen waarbij men noch van een over winnaar, noch van een overwonnene zal kunnen spreken. Wordt vervolj

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1940 | | pagina 1