DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
fvoet.
1
Scandinavische protesten tegen den oorlog
ter zee.
Een politiek proces te Parijs.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
Ho. 72 Dit nummet bestaat uit drie bladen.
Directeurs C. KRAK.
Dinsdag 26 Maart 1940
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIENs
Van 1 —5 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
142e Jaargang
i©n Paasehred© van d©n Paus.
Opra@r in de Dartmoor=g©vang©r»is.
Ruim dertig communistische voormalige
Kamerleden staan terecht,
Een redevoering van den
Zweedschen premier.
De algemeen® toestand.
Umuider treiter
gezonken.
N©g drie leden der bemanning
vermist.
dat
>eder
i. dat
fond
t en
haar
eisje
r of
was
had.
"-Mi
i had zo keurig
:urd, toen een
de tafel stootte
vielen. Nu wist
jeveel eieren er
jullie hem mis-
Knip de stuk»
t eitjes in elkaar,
siafaseed ISJA
/go
ir gaat de
door de
len. Het
len, alsof
ve 't ver
in wie de
i „Veronika,
aarde uitschiete
aiënde, vrucht-
ucht naar zijnen
op de aarde. En
heieren op het
ronne,
i kommen,
lhier.
vezen,
:1,
are,
de natuur
r bederven,
rven
- op den duur!
persoon,
vermaken
zaken:
n toon.
maar eindelijk
wijs
;en praatjes,
'ij ge-
blaadjes
dijs!"
uk verboden.
COURANT.
Groote verrassingen, zoowel in de politiek als op het gevechtsterrein, zijl
met de Paaschdagen uitgebleven. Het kan natuurlijk de traditioneele stilte
zijn, die aan een storm voorafgaat, maar het kan evenzeer een zekere
oorlogsmoeheid demonstreeren, althans een tegenzin in het nemen van
maatregelen van vérstrekkende betcekenis.
In Noorwegen, maar vooral in Denemarken, heeft men heftig geprotesteerd
tegen het zonder waarschuwing tot zinken brengen van koopvaardijschepen
waarvan er de laatste dagen niet minder dan zes Deensche in den grond
zijn geboord, waarbij vele leden van de bemanning zijn omgekomen. In
Denemarken heeft nyen er op gewezen, dat de omstandigheid, dat een schip
zich op zee bevindt, voldoende reden schijnt om het te torpedeeren.
Het Duitsche Nieuwsbureau heeft de P- protesten reeds beau'woord
en er op gewezen, dat een neutraal schip, dat zich in een convooi of in de
onmiddellijke nabijheid daarvan bevindt, de risico's van den oorlog op zich
neemt.
Van Britsche zijde worden de laatste dagen Duitsche schepen getorpedeerd
welke op de Scandinavische staten varen en men hoopt daardoor voorname
lijk den toevoer van metaalertsen naar Duitschland onmogelijk te maken.
Na het Altmark-incident heeft men het in Noorwegen weer moeten mee
maken, dat Britsche oorlogsbodems, op jacht naar Duitsche schepen in de
Noorsche wateren verschijnen. In Londen schijnt men op het standpunt te
staan, dat, nu de neutralen zich tot dusver alleen tot protesten tegen het
Duitsche optreden ter zee hebben bepaald, zij geen overwegend bezwaar
kunnen maken tegen het binnenvaren door Britsche oorlogsschepen in de
territoriale wateren waarvan de scheepvaart practisch niets heeft te lijden.
De Paus heeft in de basiliek van St. Pietcr een Paaschrede gehouden, die
door meer dan 50.000 geloovigen is aangehoord en waarin hij zich veront
waardigd tegen de rechtsverkrachtingen van dezen tijd heeft gekeerd.
Gevangen leden van de I.B.A. hebben den Paaschopstand herdacht door
in de Dartmoor-gevangenis in Princetown een opstand te ontketenen en
brand te stichten. Bij de onderdrukking van den opstand zijn drie dooden
gevallen terwijl zeventig personen gewond werden.
(Van onzen Parijschen correspondent.)
De vorige week is op last van generaal
Hering, den militairen gouverneur van Pa
rijs, het proces begonnen tegen vier-en-
veertig communisten, allen ex-Kamerleden.
Zij worden beschuldigd van de oprichting
eener verboden politieke vereeniging en van
défaitistische werkzaamheid voor die ver
eeniging, alsmede van de verspreiding en de
publicatie eener proclamatie, waarin de
„vredespolitiek" van Sovjet-Rusland wordt
verheerlijkt en de beginselen en voorschrif
ten der Derde Internationale worden gepro
pageerd.
Deze acte van beschuldiging steunt pp een
wetsdecreet van 26 September van het
vorige jaar, waarbij elke directe of indirecte
politieke activiteit ten gunste van de Derde
Internationale werd verboden. Op overtre
ding van dit verbod staat een gevangenis
stra van één tot vijf jaar, mitsgaders een
boete van honderd tot vijfduizend franken.
Niet alle verdachten waren voor het derde
militaire tribunaal verschenen. Welgeteld
bleken er vijf-en-dertig hunner aanwezig,
waarvan dertig gedetineerden uit de Santé,
de Parijsche gevangenis, herwaarts gevoerd,
en twee gemobiliseerden. Negen aangeklaag
den zijn naar het buitenland gevlucht voor
dat ze konden worden gevat, waaronder
Jacques Duclos, afgevaardigde van Parijs,
de niet minder bekende communist Maurice
Thorez, afgevaardigde van Seaux, en Arthur
Ramette. Zij zullen dus bij verstek worden
veroordeeld. Him wordt trouwens tevens
hoogverraad ten laste gelegd, een delict, dat
met de doodstraf wordt bedreigd. Er is
slechts een tiental getuigen a charge gedag
vaard; het aantal getuigen a décharge is aan
merkelijke hooger, doch het is vrijwel zeker,
dat een deel niet ter terechtzitting zal ver
schijnen, ondanks den aandrang der ver
dediging.
Het drastisch optreden van regeeringswege
tegen het communisme is onmiddellijk na
het uitbreken van den oorlog begonnen.
Voordien stonden de communistische orga
nisaties ook al in een kwaden reuk, doch in
September 1939 was de maat blijkbaar vol
en werden alle organisaties, welke op eeni-
gerlei wijze met Moskou contact onderhiel
den, de communistische partij en haar dag
bladen incluis, verboden.
Aldus verging het ook de Fransche partij
van arbeiders en boeren, welke toevallig
op denzelfden dag, dat het verbod der com
munistische partij in de Joumal Officiel, de
staatscourant, verscheen, werd opgericht en
waarvan Arthur Ramette de president was.
De bedoeling was te doorzichtig, de arbei
ders- en boerenpartij, die voorloopig alleen
nog maar uit Kamerleden bestond, zou onder
een anderen naam de voortzetting zijn van
de verboden communistische partij, ook al
gaven de statuten slechts als doelstelling aan
de „emancipatie der arbeidende massa", de
leus, welke Jules Guesde in 1880 in het
vandel van zijn arbeiderspartij had geschre
ven.
Van de nieuwe partij werden dus ver
schillende communistische Kamerleden, een
kleine vijftig wel, lid, en gedurende eenigen
tijd hadden zij, althans in het Palais Bour
bon, de vrije hand, gedekt als zij waren door
de parlementaire onschendbaarheid. Totdat
op 21 Februari de Kamer hun mandaat als
afgevaardigden des volks voor vervallen
verklaarde.
Overigens heeft de arbeiders- en boeren
partij niet zooveel kwaads kunnen stichten;
zij werd bereids op 4 October, ruim een
week na de oprichting, verboden en haar
aanhang voor zoover aanwezig gevangen
genomen. Want de leiders hadden lont ge-
rooken en waren gevlucht. Het verbod en de
arrestaties geschiedden naar aanleiding van
een brief aan den voorzitter der Kamer,
Herriot.
Dit document is wel het voornaamste stuk
van overtuiging uit heel het dossier, omdat
er volgens den openbaren aanklager uit
blijkt, dat de communisten wel degelijk op
den ouden voet voortgingen en in directe
relatie stonden met de Derde Internationale.
Een beschuldiging, welke de verdediging
vanzelfsprekend zal bestrijden, en waarvan
de gegrondheid door kolonel Loriot en zijn
adjunct-commissaris commandant Bruzin,
een commandant bekleedt den rang van een
majoor ten onzent moet worden bewezen,
wijl de bewijstlast rust op den beschuldiger.
Het manifest, waaraan door de zorgen van
zijn geestelijke vaders de grootst mogelijke
publiciteit werd gegeven (het werd in de Ka
mer aan alle leden en aan alle journalisten
uitgereikt) verlangt een „Onmiddellijken
vrede en vertrouwen in de Sovjet-Unie en
de Derde Internationale, de eenige machten",
zoo wordt betoogd, „die in staat zijn den
oorlog tegen tg houden".
Naar alle waarschijnlijkheid zal de behan
deling van deze zaak met gesloten deuren
plaats hebben; vast staat, dat ze verscheiden
dagen in beslag zal nemen.
Of het een belangrijk proces is? De mee
ningen loopen dienaangaande sterk uiteen.
In elk geval geeft het een typischen kijk op
den tijd, waarin wij leven. Het komt niet
alle dagen voor, dat meer dan dertig ver
dachten tegelijkertijd op de beklaagdenbank
plaats nemen, dat het zonder onderscheid
communisten zijn en tevens allen voormalige
leden van de Fransche volksvertegenwoordi
ging.
Intusschen gaat de Fransche politie voort
om de communistische oelleft- cultures uit te
roeien. Die, gelet op de geregelde arrestaties,
nogal welig schenen te gedijen.
Minister-president Hansson van Zweden
heeft gisteravond een redevoering uitge
sproken waarin hij er op wees, dat de re
geering er steeds naar gestreefd heeft Zwe
den buiten den oorlog te houden, een poli
tiek, dié bij het begin van den oorlog door
het geheele Zweedsche volk was goedge
keurd. Een militaire interventie in Finland
werd dan ook geweigerd, vooral omdat
daardoor Zweden in den grooten oorlog zou
zijn meegesleept. Dit neemt niet weg, dat
Zweden getrouwelijk alles ten uitvoer heeft
gelegd, wat het had beloofd. Een doortocht
van vreemde troepen door Zweden werd
geweigerd, omdat het noorden daardoor het
gevaar zou hebben gëloopen tot slagveld te
worden in den grooten oorlog, welke over
weging de Finsche regeering er toe bracht
den westelijken mogendheden niet te ver
zoeken om een dergelijke interventie. Langs
materieelen, humanitairen en financieelen
weg heeft Zweden Finland bijgestaan op
grooter schaal dan welk ander land ook.
Hansson
Sprekende over de versterking van de
Noordsche samenwerking, zeide Hansson,
dat dit probleem steeds actueel is geweest.
Het was gemakkelijk te voorzien, dat na
de recente gebeurtenissen de kwestie der
verdediging der neutraliteit en onafhanke
lijkheid der Noordsche staten op duidelij
ker wijzydan tevoren zou opkomen. Spr.
was dan ook niet verrast, toen de Finsche
minister van buitenlandsche zaken, Tanner,
behalve de wederopbouw van Finland ook
de kwestie van een defensief verbond ter
sprake bracht.
Het onderzoek moet zonder onnoodige
vertraging en welwillend ten uitvoer wor
den gelegd. Meer dan tevoren moet aan
dacht geschonken worden aan het gevaar,
dat gelegen is in het doen ontstaan van
denkbeelden in het volk, welke niet in
overeenstemming zijn met den werkelijker)
toestand. De kwestie van een defensief
bondgenootschap is een belangrijker aange
legenheid dan de onderteekening van een
verdrag. Op meer dan één manier heeft zij
betrekking op de overeenstemming zelve
van het noorden.
Het is onvermijdelijk, dat een defensief
bondgenootschap gevolgen heeft voor de
militaire organisatie in de verschillende
deelnemende landen en ongetwijfeld ook
voor de organisatie der ravitailleering van
de burgerbevolking en der noodzakelijke
industrieele maatregelen. Er moet echter
definitief een einde worden gemaakt aan
alle speculaties dat de hulpbronnen van het
noorden gemobiliseerd zouden kunnen wor
den voor andere doeleinden dan de verde
diging tegen aanvallen op den vrede en op
de onafhankelijkheid van het noorden. Al
leen de leuze: vrede naar binnen en naar
buiten, kan de Noordsche volkeren ver
eenigen. En in deze gedachtensfeer gaan
wij er over beraadslagen hoe wij ons stre
ven en onze gemeenschappelijke bescher
mende maatregelen zullen organiseeren en
leiden.
Men wil de mogelijkheden bestudeeren
om aan de samenwerking een dieperen zin
en vasteren vorm te geven. Zweden kan zijn
medewerking aan de gemeenschappelijke
Noordsche staak voortzetten zonder wroe
ging, met 't onaangetaste recht zijn meening
en zijn belangen te doen gelden.
Redevoering van minister van oor
log Skold te Malmoe.
De Zweedsche minister van landsverdedi
ging Skold heeft Zondag in een rede te
Malmö gesproken over het voorgenomen
bondgenootschap tusschen Zweden, Noor
wegen en Finland. Skold zeide, dat 't' raad
zaam zou zijn deze kwestie niet te over
haasten. Zweden dient in ieder geval zijn
verdediging zoo machtig mogelijk te maken.
De luchtmacht is verdrievoudigd binnen
twee jaar. Er zijn nieuwe oorlogsschepen
gekocht en aan de kustverdediging wordt
hard gewerkt. Ten aanzien van Zweden be
hoeft Finland zich niet te schamen.
Hei Paaschfeest
was geen
vredesfeest
Het Paaschfeest ligt weer achter ons en
in het tot zelfvernietiging bereide Europa
heeft geen enkele staat er door eenig vre
delievend gebaar op gereageerd. Natuurlijk
heeft het aloude Paaschfeest, dat ons de
eerste mooie lentedagen gebracht heeft,
millioenen naar den terugkeer van zon en
warmte, van groen en bloemen, van den
vollen rijkdom der natuur doen verlangen,
maar over al dat verlangen is in geheel
Europa de domper van vrees gezet voor
wat nu binnen afzienbaren tijd zal kunnen
gebeuren.
Want het Europa van 1940 belooft, na den
eindeloozen en strengen winter, geen heer
lijken zomer waarin men één met de natuur
kan zijn. Niemand weet wat misschien reeds
in de eerstvolgende dagen kan geschieden,
niemand kan voorspellen of het jonge gras
niet vertrapt zal worden, of de boomen niet
als zwart geblakerde stompen uit den grond
zullen steken, zooals de bosschen bij den
Yser na 1918 den troosteloozen aanblik
van vernieling en verwoesting hebben ge
dragen.
Niemand weet waar de grond doordrenkt
zal worden met hel bloed van honderddui
zenden jonge menschen, die geen zon en
zomer meer zullen beleven.
Geen enkele staat heeft officieel eenig
teeken van vredesbereidheid gegeven.
Slechts de Paus, die voor geen staatsbelan
gen heeft op te komen, die over alle vraag
stukken van grenzen, koloniën en bezittin
gen heen, naar een wereld van vrede en
verdraagzaamheid kan streven, slechts de
kerkvorst heeft zich openlijk geuit en in een
Paaschrede in den St. Pieter het droevige
beeld van ons werelddeel geteekend.
De eendracht tusschen de volkeren is op
droevige wijze verbroken, zoo heeft hij ge
zegd, plechtig aangegane verdragen zijn ge
schonden, alles wat "het menschelijk vernuft
of de ervaring hebben voortgebracht, alle
krachten en rijkdommen op aarde zijn
slechts in dienst gesteld tot het voeren van
oorlog en het vergrooten der bewapenin
gen. Alles wat noodig is om de welvaart dei-
volkeren te vergrooten is uit zijn baan ge
leid om te kunnen vernietigen. De handel
wordt verlamd, wat armoede voor de be
volking beteekent, open steden en dorpen
worden vernield, duizenden weerloozen
worden gedood of van al hun bezittingen
beroofd en de hoop, dat er aan dit alles een
einde zal komen, aldus de Paus, kan alleen
uit het geloof aan Christus voortkomen.
Hij, die de winden en stormen beveelt en
de golven kalmeerde, Hij alleen kan den
wil der menschen buigen tot eendracht en
broederliefde, Hij kan de wapenen doen
strekken en de handen doen ineenslaan.
En ten aanhoore van vijftigduizend ge
loovigen heeft de Paus daarna den Christus
gesmeekt op dezen plechtigen dag den
christelijken koningen en vorsten den vre
de, de eendracht en de eenheid te geven.
Het is alleen de vredesvorst., die deze
waarschuwing tot de lijdende menschheid
kan richten, want de staatslieden van alle
oorlogvoerende landen hebben rekening te
houden met toezeggingen en beloften, dat
zij den strijd, dien ieder uitsluitend voor
eigen recht en veiligheid voert, niet zullen
staken voor er een definitieve overwinning
zal zijn en een vrede waarin men den tegen
stander door machteloosheid ongevaarlijk
voor de eerstvolgende generatie zal maken.
Niemand kan of wil een stap terugdoen,
omdat elk vredesgebaar als een bewijs van
machteloosheid kan beschouwd worden en
omdat men, voor het aanzien der wereld,
niet den schijn van twijfel of zwakheid op
zich wil laden.
En al zijn er dan tijdens de Paaschdagen
geen ernstige gevechten geleverd, al is de
actie ter zee en in de lucht dan ook zeer
matig geweest, wat op zichzelf al weer een
teeken van weinig enthousiasme tot het voe
ren van dezen strijd zou kunnen zijn, offi
cieel is er buiten de rede van den Paus geen
enkele toespraak gehouden waaruit zou
kunnen blijken, dat men, nu het nog tijd is,
desnoods zelf een offer zou willen brengen
om Europa van den ondergang te redden.
Er is, gedurende de Paaschdagen, slechts
één poging, een heel zwakke poging, gedaafï
om tot wederzijdsche toenadering en tot
beëindiging van den strijd te komen.
Bij de N.V. Visschcrij Maatschap
pij „De Daad" is bericht ingekomen,
dat de IJmuider treiler „Protinus",
IJm. 85, welke op 18 Maart van
IJmuiden ter visscherij was vertrok
ken, door onbekende oorzaak is ge
zonken.
Een Britsch oorlogsschip trof een
deel der bemanning, dat zich in vei
ligheid had weten te brengen, drij
vende op een vlot aan,
Het waren acht opvarenden en
deze zijn door het oorlogsschip in
een haven aan de Oostkust van En
geland binnengebracht. De beman
ning bestond uit elf koppen, zoodai
nog-drie personen worden vermist.
De „Protinus" is in 1900 gebouwd en heeft
een bruto-inhoud van 210 ton. Het is oor
spronkelijk een Engelsch schip. Zestien jaar
geleden werd het naar Nederland verkocht.
Schipper is Klaas Wijker uit E g m o n d
aan Zee.
Terwijl daar in Berlijn, in Parijs en in
Londen wellicht de christelijke feestdagen
gebruikt zijn om nieuwe plannen van aan
val en vernietiging te beramen, hebben aan
den Rijn de frontsoldaten contact gezocht
met hun onbekende tegenstanders aan de
overzijde van het niemandsland. Zij moeten
dat wel met goedkeuring van hun onmid
dellijke chefs ondernomen hebben en het
blijft natuurlijk de groote vraag of dit een
politieke manoeuvre is geweest dan wel of
deze simpele actie uit het persoonlijk ver
langen naar het einde van dezen waanzin
nigen strijd is geboren. Daar aan het West
front liggen de jonge mannen, die straks
wellicht het machtsverlangen van anderen
met hun leven moeten betalen en het is niet
onmogelijk, dat deze eerste prachtige lente
dagen in de rijen dier ter dood gedoemden
de hoop hebben gewekt, dat zij door een
persoonlijk optreden iets ter verbroedering
van het uiteengeslagen Europa konden be
reiken.
Zaterdagavond hebben Duitsche vliegtui
gen boven de stellingen aan den Rijn dui
zenden vlugschriften met vredelievender)
inhoud boven de vijandelijke linies uitge
worpen. In de boomen en langs de muren
waren spandoeken aangebracht waarop tot
het neerleggen van de wapenen werd aan
gespoord en tallooze luidsprekers hebben
pacifistische leuzen doen hooren.
Wie weet of, wanneer van Fransche zijde
een zelfde vredesbereidheid gedemonstreerd
was, een verbroedering aan dit deel van
het gevechtsfront niet tot een algemeens
vredesactie had kunnen uitgroeien.
Maar, aldus het communiqué uit Parijs,
van Fransche zijde werd deze vredespropa-
ganda met automatische wapens en met mi-
trailleurvuur beantwoord. De spandoeken
werden in flarden geschoten en de mannen,
die de luidsprekers bedienden moesten
ijlings dekking zoeken tegen de kogels. Was
het een Fransch officier1, die het bevel tot
schieten heeft gegeven of was het een bevel
uit Parijs, waar men den tijd nog niet geko
men acht om toenadering met den vijand
te zoeken.
Het is uit het communiqué niet duidelijk
gebleken, maar wel wordt gemeld, dat de
Duitschers onmiddellijk dit vuur hebben
beantwoord, zoodat de geheele vredesactie
in een hevig vuurgevecht is verloopen.
Het is tenslotte een actie van weinig be-
teekenis geweest en dat daarop slechts door
kogels en granaten gereageerd is, bewijst
maar al te duidelijk, dat het feit, dat Euro
pa op het punt staat zich zelf te vernietigen,
nog altijd niet is doorgedrongen in de har
ten en hoofden van hen, die in dezen oorlog
naar vergrooting van macht en bezit stre
ven. En tochwanneer het hier een
spontane actie is geweest, wanneer jonge
mannen vanuit de loopgraven zelf naar toe
nadering en vredesbereidheid bij de jeug
dige soldaten in de tegenoverliggende linies
hebben gezocht, dan is er kans, dat zooiets
zich in verloop van tijd zal herhalen, dan
is er een mogelijkheid, hoe klein ook, dat
de weerzin tegen dezen oorlog, bij allen die
daarvoor hun leven moeten wagen, zoo
groot zal worden, dat de vrede niet uit een
overeenkomst van de leidende staatslieden
maar door den algemeenen volkswil, door
het algemeen verlangen naar rust en wel
vaart zal worden geboren.
Zie vervolg Buitenland mg. 3, 3e blad.