DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. fvoet. 1 Scandinavische protesten tegen den oorlog ter zee. Een politiek proces te Parijs. Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2. franco door het geheele Rijk 2.50. Losse nummers 5 cents. Ho. 72 Dit nummet bestaat uit drie bladen. Directeurs C. KRAK. Dinsdag 26 Maart 1940 PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIENs Van 1 —5 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9, postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330. Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA. 142e Jaargang i©n Paasehred© van d©n Paus. Opra@r in de Dartmoor=g©vang©r»is. Ruim dertig communistische voormalige Kamerleden staan terecht, Een redevoering van den Zweedschen premier. De algemeen® toestand. Umuider treiter gezonken. N©g drie leden der bemanning vermist. dat >eder i. dat fond t en haar eisje r of was had. "-Mi i had zo keurig :urd, toen een de tafel stootte vielen. Nu wist jeveel eieren er jullie hem mis- Knip de stuk» t eitjes in elkaar, siafaseed ISJA /go ir gaat de door de len. Het len, alsof ve 't ver in wie de i „Veronika, aarde uitschiete aiënde, vrucht- ucht naar zijnen op de aarde. En heieren op het ronne, i kommen, lhier. vezen, :1, are, de natuur r bederven, rven - op den duur! persoon, vermaken zaken: n toon. maar eindelijk wijs ;en praatjes, 'ij ge- blaadjes dijs!" uk verboden. COURANT. Groote verrassingen, zoowel in de politiek als op het gevechtsterrein, zijl met de Paaschdagen uitgebleven. Het kan natuurlijk de traditioneele stilte zijn, die aan een storm voorafgaat, maar het kan evenzeer een zekere oorlogsmoeheid demonstreeren, althans een tegenzin in het nemen van maatregelen van vérstrekkende betcekenis. In Noorwegen, maar vooral in Denemarken, heeft men heftig geprotesteerd tegen het zonder waarschuwing tot zinken brengen van koopvaardijschepen waarvan er de laatste dagen niet minder dan zes Deensche in den grond zijn geboord, waarbij vele leden van de bemanning zijn omgekomen. In Denemarken heeft nyen er op gewezen, dat de omstandigheid, dat een schip zich op zee bevindt, voldoende reden schijnt om het te torpedeeren. Het Duitsche Nieuwsbureau heeft de P- protesten reeds beau'woord en er op gewezen, dat een neutraal schip, dat zich in een convooi of in de onmiddellijke nabijheid daarvan bevindt, de risico's van den oorlog op zich neemt. Van Britsche zijde worden de laatste dagen Duitsche schepen getorpedeerd welke op de Scandinavische staten varen en men hoopt daardoor voorname lijk den toevoer van metaalertsen naar Duitschland onmogelijk te maken. Na het Altmark-incident heeft men het in Noorwegen weer moeten mee maken, dat Britsche oorlogsbodems, op jacht naar Duitsche schepen in de Noorsche wateren verschijnen. In Londen schijnt men op het standpunt te staan, dat, nu de neutralen zich tot dusver alleen tot protesten tegen het Duitsche optreden ter zee hebben bepaald, zij geen overwegend bezwaar kunnen maken tegen het binnenvaren door Britsche oorlogsschepen in de territoriale wateren waarvan de scheepvaart practisch niets heeft te lijden. De Paus heeft in de basiliek van St. Pietcr een Paaschrede gehouden, die door meer dan 50.000 geloovigen is aangehoord en waarin hij zich veront waardigd tegen de rechtsverkrachtingen van dezen tijd heeft gekeerd. Gevangen leden van de I.B.A. hebben den Paaschopstand herdacht door in de Dartmoor-gevangenis in Princetown een opstand te ontketenen en brand te stichten. Bij de onderdrukking van den opstand zijn drie dooden gevallen terwijl zeventig personen gewond werden. (Van onzen Parijschen correspondent.) De vorige week is op last van generaal Hering, den militairen gouverneur van Pa rijs, het proces begonnen tegen vier-en- veertig communisten, allen ex-Kamerleden. Zij worden beschuldigd van de oprichting eener verboden politieke vereeniging en van défaitistische werkzaamheid voor die ver eeniging, alsmede van de verspreiding en de publicatie eener proclamatie, waarin de „vredespolitiek" van Sovjet-Rusland wordt verheerlijkt en de beginselen en voorschrif ten der Derde Internationale worden gepro pageerd. Deze acte van beschuldiging steunt pp een wetsdecreet van 26 September van het vorige jaar, waarbij elke directe of indirecte politieke activiteit ten gunste van de Derde Internationale werd verboden. Op overtre ding van dit verbod staat een gevangenis stra van één tot vijf jaar, mitsgaders een boete van honderd tot vijfduizend franken. Niet alle verdachten waren voor het derde militaire tribunaal verschenen. Welgeteld bleken er vijf-en-dertig hunner aanwezig, waarvan dertig gedetineerden uit de Santé, de Parijsche gevangenis, herwaarts gevoerd, en twee gemobiliseerden. Negen aangeklaag den zijn naar het buitenland gevlucht voor dat ze konden worden gevat, waaronder Jacques Duclos, afgevaardigde van Parijs, de niet minder bekende communist Maurice Thorez, afgevaardigde van Seaux, en Arthur Ramette. Zij zullen dus bij verstek worden veroordeeld. Him wordt trouwens tevens hoogverraad ten laste gelegd, een delict, dat met de doodstraf wordt bedreigd. Er is slechts een tiental getuigen a charge gedag vaard; het aantal getuigen a décharge is aan merkelijke hooger, doch het is vrijwel zeker, dat een deel niet ter terechtzitting zal ver schijnen, ondanks den aandrang der ver dediging. Het drastisch optreden van regeeringswege tegen het communisme is onmiddellijk na het uitbreken van den oorlog begonnen. Voordien stonden de communistische orga nisaties ook al in een kwaden reuk, doch in September 1939 was de maat blijkbaar vol en werden alle organisaties, welke op eeni- gerlei wijze met Moskou contact onderhiel den, de communistische partij en haar dag bladen incluis, verboden. Aldus verging het ook de Fransche partij van arbeiders en boeren, welke toevallig op denzelfden dag, dat het verbod der com munistische partij in de Joumal Officiel, de staatscourant, verscheen, werd opgericht en waarvan Arthur Ramette de president was. De bedoeling was te doorzichtig, de arbei ders- en boerenpartij, die voorloopig alleen nog maar uit Kamerleden bestond, zou onder een anderen naam de voortzetting zijn van de verboden communistische partij, ook al gaven de statuten slechts als doelstelling aan de „emancipatie der arbeidende massa", de leus, welke Jules Guesde in 1880 in het vandel van zijn arbeiderspartij had geschre ven. Van de nieuwe partij werden dus ver schillende communistische Kamerleden, een kleine vijftig wel, lid, en gedurende eenigen tijd hadden zij, althans in het Palais Bour bon, de vrije hand, gedekt als zij waren door de parlementaire onschendbaarheid. Totdat op 21 Februari de Kamer hun mandaat als afgevaardigden des volks voor vervallen verklaarde. Overigens heeft de arbeiders- en boeren partij niet zooveel kwaads kunnen stichten; zij werd bereids op 4 October, ruim een week na de oprichting, verboden en haar aanhang voor zoover aanwezig gevangen genomen. Want de leiders hadden lont ge- rooken en waren gevlucht. Het verbod en de arrestaties geschiedden naar aanleiding van een brief aan den voorzitter der Kamer, Herriot. Dit document is wel het voornaamste stuk van overtuiging uit heel het dossier, omdat er volgens den openbaren aanklager uit blijkt, dat de communisten wel degelijk op den ouden voet voortgingen en in directe relatie stonden met de Derde Internationale. Een beschuldiging, welke de verdediging vanzelfsprekend zal bestrijden, en waarvan de gegrondheid door kolonel Loriot en zijn adjunct-commissaris commandant Bruzin, een commandant bekleedt den rang van een majoor ten onzent moet worden bewezen, wijl de bewijstlast rust op den beschuldiger. Het manifest, waaraan door de zorgen van zijn geestelijke vaders de grootst mogelijke publiciteit werd gegeven (het werd in de Ka mer aan alle leden en aan alle journalisten uitgereikt) verlangt een „Onmiddellijken vrede en vertrouwen in de Sovjet-Unie en de Derde Internationale, de eenige machten", zoo wordt betoogd, „die in staat zijn den oorlog tegen tg houden". Naar alle waarschijnlijkheid zal de behan deling van deze zaak met gesloten deuren plaats hebben; vast staat, dat ze verscheiden dagen in beslag zal nemen. Of het een belangrijk proces is? De mee ningen loopen dienaangaande sterk uiteen. In elk geval geeft het een typischen kijk op den tijd, waarin wij leven. Het komt niet alle dagen voor, dat meer dan dertig ver dachten tegelijkertijd op de beklaagdenbank plaats nemen, dat het zonder onderscheid communisten zijn en tevens allen voormalige leden van de Fransche volksvertegenwoordi ging. Intusschen gaat de Fransche politie voort om de communistische oelleft- cultures uit te roeien. Die, gelet op de geregelde arrestaties, nogal welig schenen te gedijen. Minister-president Hansson van Zweden heeft gisteravond een redevoering uitge sproken waarin hij er op wees, dat de re geering er steeds naar gestreefd heeft Zwe den buiten den oorlog te houden, een poli tiek, dié bij het begin van den oorlog door het geheele Zweedsche volk was goedge keurd. Een militaire interventie in Finland werd dan ook geweigerd, vooral omdat daardoor Zweden in den grooten oorlog zou zijn meegesleept. Dit neemt niet weg, dat Zweden getrouwelijk alles ten uitvoer heeft gelegd, wat het had beloofd. Een doortocht van vreemde troepen door Zweden werd geweigerd, omdat het noorden daardoor het gevaar zou hebben gëloopen tot slagveld te worden in den grooten oorlog, welke over weging de Finsche regeering er toe bracht den westelijken mogendheden niet te ver zoeken om een dergelijke interventie. Langs materieelen, humanitairen en financieelen weg heeft Zweden Finland bijgestaan op grooter schaal dan welk ander land ook. Hansson Sprekende over de versterking van de Noordsche samenwerking, zeide Hansson, dat dit probleem steeds actueel is geweest. Het was gemakkelijk te voorzien, dat na de recente gebeurtenissen de kwestie der verdediging der neutraliteit en onafhanke lijkheid der Noordsche staten op duidelij ker wijzydan tevoren zou opkomen. Spr. was dan ook niet verrast, toen de Finsche minister van buitenlandsche zaken, Tanner, behalve de wederopbouw van Finland ook de kwestie van een defensief verbond ter sprake bracht. Het onderzoek moet zonder onnoodige vertraging en welwillend ten uitvoer wor den gelegd. Meer dan tevoren moet aan dacht geschonken worden aan het gevaar, dat gelegen is in het doen ontstaan van denkbeelden in het volk, welke niet in overeenstemming zijn met den werkelijker) toestand. De kwestie van een defensief bondgenootschap is een belangrijker aange legenheid dan de onderteekening van een verdrag. Op meer dan één manier heeft zij betrekking op de overeenstemming zelve van het noorden. Het is onvermijdelijk, dat een defensief bondgenootschap gevolgen heeft voor de militaire organisatie in de verschillende deelnemende landen en ongetwijfeld ook voor de organisatie der ravitailleering van de burgerbevolking en der noodzakelijke industrieele maatregelen. Er moet echter definitief een einde worden gemaakt aan alle speculaties dat de hulpbronnen van het noorden gemobiliseerd zouden kunnen wor den voor andere doeleinden dan de verde diging tegen aanvallen op den vrede en op de onafhankelijkheid van het noorden. Al leen de leuze: vrede naar binnen en naar buiten, kan de Noordsche volkeren ver eenigen. En in deze gedachtensfeer gaan wij er over beraadslagen hoe wij ons stre ven en onze gemeenschappelijke bescher mende maatregelen zullen organiseeren en leiden. Men wil de mogelijkheden bestudeeren om aan de samenwerking een dieperen zin en vasteren vorm te geven. Zweden kan zijn medewerking aan de gemeenschappelijke Noordsche staak voortzetten zonder wroe ging, met 't onaangetaste recht zijn meening en zijn belangen te doen gelden. Redevoering van minister van oor log Skold te Malmoe. De Zweedsche minister van landsverdedi ging Skold heeft Zondag in een rede te Malmö gesproken over het voorgenomen bondgenootschap tusschen Zweden, Noor wegen en Finland. Skold zeide, dat 't' raad zaam zou zijn deze kwestie niet te over haasten. Zweden dient in ieder geval zijn verdediging zoo machtig mogelijk te maken. De luchtmacht is verdrievoudigd binnen twee jaar. Er zijn nieuwe oorlogsschepen gekocht en aan de kustverdediging wordt hard gewerkt. Ten aanzien van Zweden be hoeft Finland zich niet te schamen. Hei Paaschfeest was geen vredesfeest Het Paaschfeest ligt weer achter ons en in het tot zelfvernietiging bereide Europa heeft geen enkele staat er door eenig vre delievend gebaar op gereageerd. Natuurlijk heeft het aloude Paaschfeest, dat ons de eerste mooie lentedagen gebracht heeft, millioenen naar den terugkeer van zon en warmte, van groen en bloemen, van den vollen rijkdom der natuur doen verlangen, maar over al dat verlangen is in geheel Europa de domper van vrees gezet voor wat nu binnen afzienbaren tijd zal kunnen gebeuren. Want het Europa van 1940 belooft, na den eindeloozen en strengen winter, geen heer lijken zomer waarin men één met de natuur kan zijn. Niemand weet wat misschien reeds in de eerstvolgende dagen kan geschieden, niemand kan voorspellen of het jonge gras niet vertrapt zal worden, of de boomen niet als zwart geblakerde stompen uit den grond zullen steken, zooals de bosschen bij den Yser na 1918 den troosteloozen aanblik van vernieling en verwoesting hebben ge dragen. Niemand weet waar de grond doordrenkt zal worden met hel bloed van honderddui zenden jonge menschen, die geen zon en zomer meer zullen beleven. Geen enkele staat heeft officieel eenig teeken van vredesbereidheid gegeven. Slechts de Paus, die voor geen staatsbelan gen heeft op te komen, die over alle vraag stukken van grenzen, koloniën en bezittin gen heen, naar een wereld van vrede en verdraagzaamheid kan streven, slechts de kerkvorst heeft zich openlijk geuit en in een Paaschrede in den St. Pieter het droevige beeld van ons werelddeel geteekend. De eendracht tusschen de volkeren is op droevige wijze verbroken, zoo heeft hij ge zegd, plechtig aangegane verdragen zijn ge schonden, alles wat "het menschelijk vernuft of de ervaring hebben voortgebracht, alle krachten en rijkdommen op aarde zijn slechts in dienst gesteld tot het voeren van oorlog en het vergrooten der bewapenin gen. Alles wat noodig is om de welvaart dei- volkeren te vergrooten is uit zijn baan ge leid om te kunnen vernietigen. De handel wordt verlamd, wat armoede voor de be volking beteekent, open steden en dorpen worden vernield, duizenden weerloozen worden gedood of van al hun bezittingen beroofd en de hoop, dat er aan dit alles een einde zal komen, aldus de Paus, kan alleen uit het geloof aan Christus voortkomen. Hij, die de winden en stormen beveelt en de golven kalmeerde, Hij alleen kan den wil der menschen buigen tot eendracht en broederliefde, Hij kan de wapenen doen strekken en de handen doen ineenslaan. En ten aanhoore van vijftigduizend ge loovigen heeft de Paus daarna den Christus gesmeekt op dezen plechtigen dag den christelijken koningen en vorsten den vre de, de eendracht en de eenheid te geven. Het is alleen de vredesvorst., die deze waarschuwing tot de lijdende menschheid kan richten, want de staatslieden van alle oorlogvoerende landen hebben rekening te houden met toezeggingen en beloften, dat zij den strijd, dien ieder uitsluitend voor eigen recht en veiligheid voert, niet zullen staken voor er een definitieve overwinning zal zijn en een vrede waarin men den tegen stander door machteloosheid ongevaarlijk voor de eerstvolgende generatie zal maken. Niemand kan of wil een stap terugdoen, omdat elk vredesgebaar als een bewijs van machteloosheid kan beschouwd worden en omdat men, voor het aanzien der wereld, niet den schijn van twijfel of zwakheid op zich wil laden. En al zijn er dan tijdens de Paaschdagen geen ernstige gevechten geleverd, al is de actie ter zee en in de lucht dan ook zeer matig geweest, wat op zichzelf al weer een teeken van weinig enthousiasme tot het voe ren van dezen strijd zou kunnen zijn, offi cieel is er buiten de rede van den Paus geen enkele toespraak gehouden waaruit zou kunnen blijken, dat men, nu het nog tijd is, desnoods zelf een offer zou willen brengen om Europa van den ondergang te redden. Er is, gedurende de Paaschdagen, slechts één poging, een heel zwakke poging, gedaafï om tot wederzijdsche toenadering en tot beëindiging van den strijd te komen. Bij de N.V. Visschcrij Maatschap pij „De Daad" is bericht ingekomen, dat de IJmuider treiler „Protinus", IJm. 85, welke op 18 Maart van IJmuiden ter visscherij was vertrok ken, door onbekende oorzaak is ge zonken. Een Britsch oorlogsschip trof een deel der bemanning, dat zich in vei ligheid had weten te brengen, drij vende op een vlot aan, Het waren acht opvarenden en deze zijn door het oorlogsschip in een haven aan de Oostkust van En geland binnengebracht. De beman ning bestond uit elf koppen, zoodai nog-drie personen worden vermist. De „Protinus" is in 1900 gebouwd en heeft een bruto-inhoud van 210 ton. Het is oor spronkelijk een Engelsch schip. Zestien jaar geleden werd het naar Nederland verkocht. Schipper is Klaas Wijker uit E g m o n d aan Zee. Terwijl daar in Berlijn, in Parijs en in Londen wellicht de christelijke feestdagen gebruikt zijn om nieuwe plannen van aan val en vernietiging te beramen, hebben aan den Rijn de frontsoldaten contact gezocht met hun onbekende tegenstanders aan de overzijde van het niemandsland. Zij moeten dat wel met goedkeuring van hun onmid dellijke chefs ondernomen hebben en het blijft natuurlijk de groote vraag of dit een politieke manoeuvre is geweest dan wel of deze simpele actie uit het persoonlijk ver langen naar het einde van dezen waanzin nigen strijd is geboren. Daar aan het West front liggen de jonge mannen, die straks wellicht het machtsverlangen van anderen met hun leven moeten betalen en het is niet onmogelijk, dat deze eerste prachtige lente dagen in de rijen dier ter dood gedoemden de hoop hebben gewekt, dat zij door een persoonlijk optreden iets ter verbroedering van het uiteengeslagen Europa konden be reiken. Zaterdagavond hebben Duitsche vliegtui gen boven de stellingen aan den Rijn dui zenden vlugschriften met vredelievender) inhoud boven de vijandelijke linies uitge worpen. In de boomen en langs de muren waren spandoeken aangebracht waarop tot het neerleggen van de wapenen werd aan gespoord en tallooze luidsprekers hebben pacifistische leuzen doen hooren. Wie weet of, wanneer van Fransche zijde een zelfde vredesbereidheid gedemonstreerd was, een verbroedering aan dit deel van het gevechtsfront niet tot een algemeens vredesactie had kunnen uitgroeien. Maar, aldus het communiqué uit Parijs, van Fransche zijde werd deze vredespropa- ganda met automatische wapens en met mi- trailleurvuur beantwoord. De spandoeken werden in flarden geschoten en de mannen, die de luidsprekers bedienden moesten ijlings dekking zoeken tegen de kogels. Was het een Fransch officier1, die het bevel tot schieten heeft gegeven of was het een bevel uit Parijs, waar men den tijd nog niet geko men acht om toenadering met den vijand te zoeken. Het is uit het communiqué niet duidelijk gebleken, maar wel wordt gemeld, dat de Duitschers onmiddellijk dit vuur hebben beantwoord, zoodat de geheele vredesactie in een hevig vuurgevecht is verloopen. Het is tenslotte een actie van weinig be- teekenis geweest en dat daarop slechts door kogels en granaten gereageerd is, bewijst maar al te duidelijk, dat het feit, dat Euro pa op het punt staat zich zelf te vernietigen, nog altijd niet is doorgedrongen in de har ten en hoofden van hen, die in dezen oorlog naar vergrooting van macht en bezit stre ven. En tochwanneer het hier een spontane actie is geweest, wanneer jonge mannen vanuit de loopgraven zelf naar toe nadering en vredesbereidheid bij de jeug dige soldaten in de tegenoverliggende linies hebben gezocht, dan is er kans, dat zooiets zich in verloop van tijd zal herhalen, dan is er een mogelijkheid, hoe klein ook, dat de weerzin tegen dezen oorlog, bij allen die daarvoor hun leven moeten wagen, zoo groot zal worden, dat de vrede niet uit een overeenkomst van de leidende staatslieden maar door den algemeenen volkswil, door het algemeen verlangen naar rust en wel vaart zal worden geboren. Zie vervolg Buitenland mg. 3, 3e blad.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1940 | | pagina 1