DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Engeland en Nederland treffen een overeen
komst op handelsgebied.
Een opmerkelijke verklaring van generaal Ironside
Russische medewerking bij Britsehen handel
met de Oostzee-staten.
De algemeene toestand.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.—,
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 1 —5 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote létters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HÉRMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Directeur; C. KRAK.
Zaterdag April 1940
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
142ê Jaargang
Tussehen Engeland en Nederland is een regeling inzake den overzeeschen
handel getroffen.
De invoer van goederen zal volgens deze regeling plaats vinden via de
Algemeene Nederlandsche Invoer Centrale (A.N.I.C.) en er zijn lijsten vast
gesteld van artikelen waarvan de in- of uitvoer vanaf Maandag zonder ver
gunning verboden zal zijn.
Men hoopt hiermede van Nederlandsche zijde bereikt te hebben, dat voortaan
onze vrachtschepen bij het onderzoek naar contrabande zoo kort mogelijk
worden opgehouden. In verband daarmede is bij Kon. Besluit de invoer van
dn— -ï artikelen verboden, tenzij bestemd voor de A.N.I.C. en daaraan
geadresseerd. In dat geval zullen dergelijke goederen zonder bezwaren de
Britsche controleposten kunnen passeeren.
Alle niet in de lijsten opgenomen goederen worden als vrije goederen be
schouwd. Er zjjn maatregelen getroffen om een snelle afdoening van zaken
te bevorderen. Vrijstellingen zijn verleend voor goederen voor persoonlijk
gebruik bestemd. Goederen van overzee aangevoerd zullen in het algemeen
.niet naar een der oorlogvoerenden mogen uitgevoerd worden. Vele goederen
zijn evenwel uitgezonderd en men verwacht, dat voornamelijk de land- en
tuinbouw daarvan zal profiteeren. Ter uitvoering van de overeenkomst
worden de uitvoerverboden herzien.
Generaal Ironside, chef van den Britschen generalen staf, heeft een uit
eenzetting van den oorlogstoestand gegeven en daarbij de verrassende medc-
deeling gedaan, dat men in Engeland blij is, dat Diiitschland in de eerste
zeven oorlogsmaanden niet heeft aangevallen omdat de geallieerden dan
aan het kortste eind zouden hebben getrokken. Eerst sedert twee weken zou
Engeland het hoofd kunnen bieden aan alle. wat er zou kunnen gebeuren.
Noch Duitschland, noch de neutralen moeten er op rekenen, dat Engeland
gehandicapt wil worden door zich te strikt aan de letter van de wet te houder
Bevestigd wordt, dat de Russische gezant in Londen bij minister Halifax
heeft aangedrongen op een verbetering in de Britsch-Russische betrekkin
gen. Goederen uit de Oostzeestaten zouden dan Engeland via Moermansk of
via de havens aan de Zwarte Zee kunnen bereiken. Het zal voor Engeland,
met het oog op den internationalen toestand, uiterst moeilijk zijn hierover
een beslissing te nemen.
IDARRE ONTVANGT DE PERS.
De Duitsche minister van landbouw,
Darre, heeft de vertegenwoordigers van de
Tongaarsche pers ontvangen. Hij dankte het
-iongaarsche volk voor de hartelijke ont
vangst hem bereid. Verder zeide hij, dat de
Hongaarsche landbouw op zeer hoog peil
staat. Darre verlaat Hongarije, vervuld van
de beste indrukken.
Ook de minister van landbouw van Zuid-
Slavië verklaarde, dat de Hongaarsche land
bouw op hoog peil staat.
DE HOOGSTE DEFENSIECOMMISSIE
IN ITALIË.
Het wetsontwerp betreffende de taken en
de organisatie- van de hoogste defensiecom
missie, dat kortelings is goedgekeurd door
den ministerraad, behaalt o.m. dat deze com
missie het interministerieele orgaan vormt
voor de coördinatie der studiën en besluiten
betreffende alle kwestie, die betrekking heb
ben op de veiligheid en de verdediging des
lands, de organisatie en mobilisatie der natie
voor den oorlog, de betere benutting van
alle hulpbronnen van den staat voor de ver
dediging. De commissie bestaat uit een be
raadslagend comité en uit raadgevende orga
nen. Het beraadslagend comité wordt voor
gezeten door Mussolini, de leden zijn de mi
nisters en staatssecretarissen, terwijl verder
raadgevende stemmen hebben de onder
staatssecretarissen der gewapende strijd
krachten, de maarschalken van Italië enz.
HET HANDELSVERDRAGENPROGRAM.
De Amerikaansche senaat heeft met 46
tegen 34 stemmen geweigerd het handels
verdragenprogram tot één jaar te beper
ken.
NOGMAALS DE LANDKAART VAN
REYNAUD.
DE ONGEREGELDHEDEN IN NOORD-
RHODESIA.
Officieel wordt medegedeeld, dat door
het optreden van de troepen tegen de sta
kers in de kopermijnen in Rhodesia veer
tien personen zijn gedood en 72 gewond.
COMMUNISTEN IN HOOGER BEROEP.
Zooals men verwachtte, zijn de commu
nisten, die in Frankrijk veroordeeld zijn tot
gevangenisstraffen en boete, in hooger be
roep gegaan. Onmiddellijk na het uitspre
ken van het vonnis werden zij overgebracht
naar de plaatsen, welke door de militaire
autoriteiten zijn aangewezen.
POOLSCHE BEZITTINGEN IN LITAUEN
VERBEURD VERKLAARD.
De Litausche regeering heeft besloten,
de bezittingen van wijlen maarschalk Pil-
soedski verbeurd te verklaren. Ook het
landgoed van den veroveraar van Wilna,
generaal Zeligovski, is verbeurd ver
klaard, omdat hij met gewapende strijd
krachten tegen Litauen heeft gevochten.
DE BERGING VAN DE „TELEMAQUE".
Uit Rouen wordt gemeld: De werkzaam
heden bij het wrak, dat men vermoedde de
„Telemaque" te zijn, het schip dat tijdens
de Fransche revolutie met een groote schat
aan boord is gezonken, zijn geëindigd, doch
de arbeiders, die in het schip zijn afgedaald,
hebben niets gevonden. Men had evenwel
geen absolute zekerheid over de identiteit
van het wrak.
DE VERBETERING DER RUSSISCHE
HANDELSBETREKKINGEN
MET ENGELAND.
De diplomatieke correspondent van Reuter
verneemt dat de sowjet-ambassadeur Mais-
ky, de kwestie te berde heeft gebracht van
verbetering der Engelsch-Russische han
delsbetrekkingen, zulks tijdens een recente
ontmoeting met den minister van buiten-
Jandsche zaken, Halifax.
In Russische kringen wordt beweerd, dat
de geallieerden zouden profiteeren van be
tere handelsbetrekkingen met Rusland, in
direct zoowel als direct, door de clausule in
de pacten tot wederzijdschen bijstand tus-
schen Littauen,' Letland, Estland en de
Ussr. Deze clausule behelst voorzieningen
ten aanzien van transportfaciliteiten via
Rusland voor goederen uit de Baltische lan
den. De Oostzee is thans gesloten voor de
Britsche scheepvaart, maar de Russen ver
klaren, dat Engeland toegang zou kunnen
hebben tot de voorraden van de Baltische
landen, welke zouden kunnen worden ver
scheept door Rusland via Moermansk of de
havens aan de Zwarte Zee. Of het Russische
transportsysteem krachtig genoeg is om een
zoodanig uitgebreide handelsroute bruik
baar te maken is zeer twijfelachtig. Het
dénkbeeld vorm echter een Onderdeel van de
Russische argumenten dié gericht zijn op de
hervatting var. normale handelsbetrekkin
gen met de westelijke mogendheden.
DE PR A WD A OVER DE BRITSCHE
REGEERÏNGSWIJZIGING.
De eerste commentaar in Rusland op de
veranderingen in de Britsche regeering wordt
geleverd door de Prawda, die zegt: „De wij
zigingen weerspiegelen het slechter worden
van den binnenlandschen politieken toestand
in Engeland". Het blad voegt hieraan toe,
dat de nieuwe functie van Churchill een
overwinning beteekent voor hen, die een
meer actieve oorlogsvoering willen.
Te Moskou is geen bevestiging te krijgen
van de berichten, volgens welke de Sovjet-
Unie convooien voor Russische koopvaarders
in dén Stillen Oceaan zal vormen.
LEZING OVER NEDERLAND VOOR DE
ROEMEENSCHE ZENDER.
Ter gelegenheid van de Instelling van
een. Roerrfeensch—Nederlandsch cultu
reel comité heeft de secretaris van dit
comité, Max Gaber, Donderdagavond te
Boekarest voor de radio-Boekarest een
lezing gehouden over „het Nederland van
koningin Wilhelmina".
De spreker werd ingeleid door den oud-
Vertegen woordigérS van de pers zijn gezant van Roemenië te den Haag, Con-
gister te Parijs uitgenoodigd dm de „land- stantin Vichoianu.
kaart van Reynaud" in oogenschouw te ne
men, waarover deze dagen zooveel te doen
is geweest, doordat een foto daarvan door
een retoucheur voorzien was van uit het
hoofd ingeteekende grenzen, teneinde zich
ervan te overtuigen, dat dergelijke grens
lijnen op het origineel niet voorkomen.
BERUCHT GANGSTER VEROORDEELD.
De beruchte Amerikaansche gangster
Lepke, die door chantage belangrijke som
men wist los te krijgen van groote bakke
rijen te New-York, is tot 30 jaar gevange
nisstraf veroordeeld.
Het Duitsche
witboek.
DE SCHADE IN FINLAND
TENGEVOLGE VAN DEN OORLOG.
De verliezen, die èen land door een
oorlog lijdt, kunnen niet in een dag vast
gesteld worden-en het is daarom te begrij
pen, dat de Finsche bladen iederen dag
met nieuwe berichten komen over schade,
■waarvan de omvang pas na verscheidene
weken kon worden bepaald.
Ongeveer duizend kilometer spoorweg
met stations, depots en werkplaatsen en
een derde der visscherijgronden van het
land Töiïi verloren gegaan.
Wij ontvingen gister uit Den Haag af
zender onbekend een exemplaar van het
nieuwste Duitsche witboek, dat officieele
Poolsche documenten bevat en over de
voorgeschiedenis van den oorlog handelt.
En alhoewel stukken waarvan" de~ afzèn-
ders onbekend zijn op elk bona fide redac
tiebureau gewoonlijk regelrecht in de prul-
Iemand verdwijnen, hebben wij thans ge
meend een uitzondering te moeten maken,
omdat dit witboek in allen gevalle een do
cument is waarvan de schrijver van buiten -
landsche overzichten wel verplicht is eenige
notitie te nemen, temeer daar deze verza
meling documenten reeds tot opmerkelijke
verklaringen in de buiterilandsche pers aan
leiding heeft gegeven.
De Duitschers hebben bij het begin van
den oorlog Polen vlugger" onder den voet
geloopen dan men in een groot deel van
Europa verwacht en gehoopt had. Ten
tijde van het bombardement van Warschau
was het Poolsche ministerie van Buiten-
landsche Zaken in het Palais Bruchl geves
tigd, dat gedeeltelijk in puin werd gescho
ten. Men had evenwel tijd gehad om de
belangrijkste geheime acten van het minis-,
terie in kisten te pakken en 35 van deze
kisten werden naar het station gebracht om
naar Lublin te worden gezonden. Toen de
Poolsche regeering overhaast moest ver
trekken, gaf minister Beek den stationschef
bevel de kisten met acten te verbranden,
maar door een onverklaarbare oorzaak is
dit niet gebeurd en de betrokken chef
stuurde ze terug naar het Palais Bruchl.
waar zij een week later door de Duitschers
in ontvangst werden genomen.
Het is te begrijpen, dat de heeren van het
Duitsche ministerie van Buitenlandscbe
Zaken zeer begeerig waren om van al deze
documenten kennis te nemen. Er werd een
commissie van onderzoek ingesteld, die alle
stukken welke naar Berlijn werden gezon
den nauwkeurig onderzocht heeft, de Duit
sche ambassadeur te Warschau Von Moltke
leidde persoonlijk dit onderzoek en het
resultaat is geweest, dat de eerste bloem
lezing uit deze, volgens de Duitsche opvat
ting zoowel voor de geallieerden als voor
Amerika compromiteerende stukken, in den
vorm van een Duitsch witboek is versche
nen en dat boek op ruime schaal
buitenland verspreid is.
in het
Wie deze stukken leest, waarvan de ori-
gineele exemplaren door hun stempels,
parafen en handteekeningen het bewijs van
echtheid zouden dragen, komt tot de con
clusie, dat de uitgave van dit witboek
eigenlijk een onderdeel is van de Duitsche
propaganda en wel van die afdeeling van
den propagandadienst, welke er op gericht
is wantrouwen te zaaien tussehen de sta
ten, die thans blijk geven in hun oorlogs
opvattingen en het beoordeelen van per
sonen en toestanden volkomen met elkaar
te sympathiseeren.
Zooals men van Engelsche zijde, toen men
Rusland nog in de omsingelingspolitiek
wilde betrekken, ongetwijfeld gepoogd heeft
in Rusland wantrouwen tegen Duitschland
te wekken, zoo poogt thans Duitsch
land verwijdering te brengen tussehen de
geallieerden en Amerika en daarnaast en
dal is waarschijnlijk het voornaamste doel
van dit witboek voor het Amerikaansche
volk den schijn te wekken, dat president
Roosevelt met zijn geestverwanten mede de
verantwoordelijkheid voor het uitbreken
van den grooten oorlog draagt.
Men begrijpt in Duitschland heel goed,
dat men er zich in Engeland en Frankrijk
weinig van zal aantrekken of gezanten
in dit witboek van anti-Duitsche sympa
thieën worden beschuldigd, maar voor de
geallieerden zou, volgens Duitsch inzicht, de
publicatie van deze eerste serie officieele
Poolsche documenten zeer onaangenaam
zijn omdat daaruit zou blijken, dat Enge
land en Frankrijk niet noodgedwongen ten
oorlog waren getrokken, maar dezen oorlog
voorzien en gewild hebben, zich in stilte
hebben voorbereid en dus de schuldigen
aan deze groote internationale tragedie zou
den zijn.
En bovendien, zoo verwacht men in
Duitschland, zullen deze stukken president
Wilson in groote moeilijkheden brengen,
daar ook zijn aandeel in het uitbreken van
den oorlog daarin naar voren komt en hij
dus volkomen in tegenspraak zou zijn met
zijn zoo vaak gegeven verzekering, dat
Amerika er niet aan denkt daadwerkelijk
aan den Europeeschen strijd deel te nemen.
Wanneer twee buurvrouwen groote vrien
dinnen worden en samenspannen tegen een
derde, dan zal die vriendschap op een zware
proef gesteld worden wanneer de derde aan
nummero één brieven stuurt, die zij vroeger
van nummero twee heeft ontvangen en die
duidelijk aantoonen, dat nummero twee
zich op bijzondere onaangename wijze over
nummero één heeft uitgelaten.
En zoo moet het voor Frankrijk dan ook
niet prettig zijn in het Duitsche witboek
een schrijven van den Poolschen ambassa
deur te Parijs uit 1938 te ontdekken, waarin
deze den toenmaligen minister van Buiten-
iandsche Zaken, Bonnet, een zwak mensch
noemt, die niet in staat is een aangelegen
heid op de juiste wijze naar voren te bren
gen en nijging heeft zich te voegen naar de
meening van den ander.
Evenmin Is het prettig van dien ambas
sadeur te moeten lezen, dat het naïf en kin
derlijk van Engeland is een staat als Polen
voor te stellen zijn betrekkingen tot
Duitschland te compromiteeren en de we
reld het gevaar van een oorlog op den hals
te schuiven en dat het dom zou zijn als
Polen hierop inging. Polen moet zich niet
lichtzinnig door Chamberlain laten gebrui
ken, daar uit een ervaring van 20 jaar is
gebleken, dat Engeland en Frankrijk hun
internationale verplichtingen niet nakomen
en zelfs niet in staat zijn geweest hun eigen
belangen goed te behartigen, zegt de gezant.
En even onaangenaam omdat men
daaruit de oorlogsvoorbereidingen zou kun
nen zien. is een telegram van het Pool
sche departement van Handel aan de Pool
sche handelsvertegenwoordigers in Londen
en Parijs om na te gaan of het juist is, dat
in het begin van Juli reeds instructies aan
de Fransche en Engelsche scheepvaartmaat
schappijen waren gegeven over wat zij te
.doen hadden wanneer de oorlog zou zijn
uitgebroken.
Veel onaangenamer nog zijn de publica
ties over Amerika, dat het standpunt in
neemt, dat het tegenover den Europee
schen strijd volkomen neutraal is.
Daar is b.v. een rapport van den Pool
schen gezant in Washington, dateerende uit
het voorjaar van 1939, die een gesprek heeft
gehad met den Amerikaanschen gezant te
Parijs, Bullitt, die toen met verlof in
Washington was. Deze laatste verklaarde in
dal gesprek, -dat de komende oorlog min
stens 6 jaar zou duren, op de volledige ver
nietiging van Europa en op de overwinning
van hét communisme zou uitloopen. De
Amerikaansche gezant had geringschattend
over het Russische leger en met groote haat
over Hitier en' diens waanzinnige expansie-
zucht gesproken. Z.i.. moesten Amerika,
Frankrijk en Engeland zich geweldig bewa
penen en als het oogenblik rijp was tot een
beslissing komen, hoewel de democratiën
nog twee jaar zouden noodig hebben om
haar bewapening te voltooien. Het zou tot
een breuk tussehen Duitschland en Rusland
moeten komen en de democratieën zouden
daarna het uitgeputte Duitschland tot capi
tulatie moeten dwingen.
Wanneer Frankrijk en Engeland den oor
log begonnen, zouden de Vereenigde Staten
er later ongetwijfeld aan deelnemen.
it
In een ander rapport van den Poolschen
gezant te Washington vertelt deze hoe er in
Amerika een haat tegen Hitier en het fas
cisme gezaaid wordt waarbij de propagan
da voornamelijk in Joodsche handen is. Het
Amerikaansche volk zou kunstmatig in een
oorlogspsychose gebracht worden en presi
dent Roosevelt zou in zijn haat tegen het
fascisme vooraan gaan. Roosevelt zou daar
door de aandacht van de moeilijkheden in
het binnenland willen afleiden en het volk
willen nopen zijn geweldig bewapenings
programma te aanvaarden. Volgens dezen
ambassadeur zou Bullitt naar Parijs zjjn
teruggekeerd op 16 Januari 1939 met
een koffer vol instructies van Roosevelt,
met den raad, dat Frankrijk en Engeland
geen compromis moeten sluiten met de
totalitaire staten en de verzekering, dat
Amerika in geval van oorlog actief aan den
strijd zal deelnemen;
In het algemeen is het de bedoeling in
dat Duitsche witboek te doen uitkomen, dat
Engeland en Frankrijk geen vergelijk meer
met Duitschland mochten treffen zooals dat
in München gebeurd was, dat de verhou
dingen verscherpt moesten worden en dat
Amerika zich voorbereidde om aan een
Europeeschen oorlog deel te némen.
Het is te begrijpen, dat deze documenten
in Amerika, waar men officieel naar den
algemeenen vrede zegt te streven, met zeer
gemengde gevoelens zijn ontvangen. Vol
gens de New-York American Journal zou
men in congreskringen zoo verontrust zijn,
dat de kwestie in de Amerikaansche par
lementen zou worden behandeld. Men zou
Bullitt en zelfs Sumner Welles ter verant
woording willen roepen. Reynolds, het de
mocratische lid van de senaatscommissie,
zou betoogd hebben, dat het Amerikaan
sche volk geen diplomatie wenscht wélke
de Vereenigde Staten in den oorlog zouden
storten.
De Washington Post heeft er aan herin
nerd, dat Cordell Huil juist den Amerikaan
schen gezant Cromwell in Canada ter ver
antwoording heeft geroepen over diens uit
latingen waarin Amerika werd aangespoord
aan den oorlog deel te nemen. Zoowel de
gezant in Engeland Kennedy, die zieh
ook op gevaarlijke wijze zou hebben uitge
laten als Bullitt, zouden door Roosevelt
op binnenlandsche politieke overwegingen
benoemd zijn. Zij zouden zich grootere vrij
heid dan andere gezanten hebben veroor
loofd omdat zij eigenlijk persoonlijke ver
tegenwoordigers van Roosevelt zouden zijn,
Anderzijds wordt door den Washington-
schen correspondent van de New-York Ti
mes gemeld, dat Amerikaansche autoriteiten
een antwoord op het Duitsche witboek voor
bereiden. Dat Amerikaansche rapport zal
dan documenten, publicaties, artikelen en
radiolezingen bevatten,, die ten doel hadden
invloed uit te oefenen op de Amerikaansche
meening of daar verdeeldheid in te zaaien,
zoodat men dan voornemens zou zijn
Duitschland met gelijke munt te betalen.
Wanneer er in Amerika inderdaad eenige
opschudding is geweest, heeft men in
Duitschland zijn doel gedeeltelijk bereikt.
Of de uitwerking van het witboek even
wel vérstrekkende gevolgen zal hebben
mag ernstig worden betwijfeld.
Allereerst omdat deze publicaties geen
verslagen zijn van Poolsche gezanten bij
officieele ontvangsten van regeeringsperso-
nen in Londen, Parijs of Washington, maar
grootendeels uiteenzettingen van particu
liere gesprekken. Een diplomaat moet kun
nen zwijgen, maar wanneer diplomaten on
derling vertrouwelijk hun indrukken uit
wisselen is het te begrijpen, dat er wel
eens iets gezegd wordt dat men zeker niet
zou geuit hebben als men eenigszins had
kunnen vermoeden, dat het nog eens open
baar zou worden gemaakt.
En verder is het niet verwonderlijk, dat
de Amerikaansche gezanten persoonlijk
anti-Duitsch waren. Dat begrijpt men in
Amerika ook wel en men begrijpt daar
evengoed dat men van Duitsche zijde
tracht stemming te wekken tegen pre
sident Roosevelt nu diens herkiezing
binnenkort voor de deur staat.
Wat men in Duitschland blijkbaar niet in
ziet is, dat het overgroote deel der Ameri
kanen geen blijk zal willen geven, dat het
door dit witboek een anderen koers- zal
volgen. Trouwens, al werd Rooseveltdoor
een republikein vervangen, dan nog zou er
geen kans zijn, dat Amerika zich als een
vriend der totalitaire staten zou ontpoppen.
Welke president er in Amerika op het.
capitool zetelt, hij zal tijdens dezen oorlog
geen blijk kunnen geven van Duitsche
sympathieën, maar hij zal, evenals Roose
velt, moeten getuigen van de gevaren, niet
alleen voor Europa, maar ook voor Amerika
als de totalitaire staten door het winnen van
dpn oorlog zich sterker kunnen laten gel
den.
