IANB0D
NOTITIE-BOEKJE.
iff regels,
WARMENHUIZEN
AKERSLOOT
NIEUWE NIEDORP
OUDKARSPEL
CALLANTSOOQ
KENNEMERLAND
NOORDSCHARWOUDE
ZUIDSCHARWOUDE
HOORN
H. J. BRUSSE:
UIT MIJN
De gewonde en het kind. (Ill)
4
DERDE BLAD.
ALKMAARSCHE COURANT VAN ZATERDAG 4 MEI 1940.
Calliopsis. Deze
ïteen buiten, uit»
n dunnen later de
ot 40 c.M. en de
groeiend Calliopsis
kkelijkst te kwee-
nijbloem genoemd,
;rdaad te zijn met
en een overvloed
;n, geel met bruin,
cht geel met bruin
rood, naar gelang
soorten zijn min-
"dienen alle aan-
bosjes vormen, 25
n weelde van hei
met scherp gepun-
achtereen in
ïlia, ook een zeer
mt die ook op
bevrediging zal
■nd is wel de Pha-
c.M. hoog met
lervormige bloe
er buiten uitge-
iter op 20 c.M. uit-
in den rotstuin
ling. Een hoog-
tanacetifolia, met
ïen, die zeer veel
en voor de hou-
szins waard is om
iLER-IDZERDA.
h goederen.
:ontont.
<gs inaendenj
Gebr. als nieuw
•r, Veritas en
i. vanaf 20
3OER, Geester-
Henderson met
en gelakt voor
scheweg 31.
n goed onder
en een vloer-
rige beschrij-
letter H 70
viel, Gazelle.
no, comp1. met
30. Roeibootje
ZEGLIS 128.
n.
raat 45.
r.
oedel: Kamer-
fer met pot,
leed, 4 x 4 M.
lief Dames-
ker, Spoorstr. 5
*eboden, kleine
prima Singers,
enz. Hand- en
;koopjes). Pri-
■et gar. 12.50.
5.
en April).
ornelis z. van C.
- Petrus Jacobus
Brink. Petrus
en C. Groot.
en F. Wiedijk.
Brink en C. A.
etrouwd: Ni-
ornelia Visser.
m te Obdam en
Bommezij echtg.
Koning, gesch.
ets anders toe-
jf bekend had, in
nacht door hem
e vol sympathie,
isdadigertjes had-
igen zaak was er
ir gekomen, daar
aten had te boe-
rcier en een paar
al in zijn opge-
zei Higgins, ter-
iding voor zijn
er foto's van het
lijkenhuis geno-
met de foto's van
eeren, maar daar
legrijp niet, waar
uithangen", ver-
hem even aan en
ïer hebben het
ermans vrouw of
busman is dus
;even, hè? H'm.
el moet toch er-
verwachten, dat
praten opende hij
e een foto bleek
/ergrooten duim-
tond geschreven:
verdieping, Hor-
ordt vervolgd).
JUouinciaal Tlieuws
MUZIEKCONCOURS TE ANDIJK.
De Westfriesche bond van Harmonie- en
Fanfarecorpsen heeft te Andijk op Hemel
vaartsdag een muziekconcours georgani
seerd, dat de volgende resultaten heeft op
geleverd:
Concordia te Hoogkarspel le prijs met 354
punten: Tavenu te Opperdoes en Excelsior
te Andijk, beiden len prijs met 339 punten;
Crescendo te Medemblik, 2e prijs met 327
punten; De Vriendschap te Schoorl, 2e prijs
met 318 punten en Schagens Harmonie Ka
pel, 2e prijs met 312 punten. Zondag wordt
het concours voortgezet.
De veiling in April.
Aan de veiling alhier werd verhandeld in
April 1940: 731.325 kg. roode kool en in
April 1939 322.500 kg. Van gele kool wa
ren deze getallen 199.775 kg. en 253.850 kg.;
Deensche witte kool 485.125 kg. en 566.025
kg.; uien 69.700 kg. en 17.700 kg.; spruitkool
37 kg. en peen 16.050 kg. en 4.675 kg.;
bieten 1000 kg. en 170 kg.; rabarber en
5.788 bos; aardappelen en 1.875 kg.
De omzet bedroeg 104.207.31 tegen
f 77.210.97 in April 1939.
Jeugdhuis geopend.
Woensdag had de officieele inge
bruikneming plaats van het jeugdhuis.
Hiervoor waren verschillende personen
uitgenoodigd. Onder de aanwezigen
merkten wij o.a. op het college van B. en
W., den arts H. J. J. Schaars met echtge-
nOote, ds. van Mullem, den dekenalen
inspecteur, den heer Braun, directeur van
de congregatie van Bergen, en verschil
lende zusters, het kerkbestuur en verte
genwoordigers van vak- en standsorgani
saties in deze gemeente. In het openings
woord zeide pastoor van den Berg o. a.
dat de inwijding van het gebouw reeds
was geschied. Hierna vond de zegening
plaats van de kruisbeelden. Na deze ker
kelijke plechtigheid vervolgde de pastoor
zijn openingsrede. Hij sprak een speciaal
woord van welkom aan den directeur van
de congregatie en de zusters voor het op
nemen van de moeilijke taak van het
kleuteronderwijs en de naaischool. Ver
volgens liet spr. de verschillende phasen
van de totstandkoming van het jeugdhuis
de revue passeeren.
Een welkomstwoord werd voorts ge
richt aan het adres van den burgemeester
en den dominee. Spr. hoopte op een goede
samenwerking tusschen protestant en
katholiek, waar dit mogelijk is. Waar
samenwerking niet mogelijk is, hoopte
spr. toch, dat geen scherpe kanten naar
voren zouden komen.
Nog werd medegedeeld, dat de kleuter
school voorloopig met een noodhulp zal
beginnen. In Augustus a.s. komen de zus
ters. De naaischool begint reeds a.s.
Maandag onder leiding van de zusters.
Hierna werd een kort woord van felici
tatie gesproken door den directeur van de
congregatie van Bergen, door ds. van
Mullem, door het'Jjoofd der school, den
heer N. van der Holst, en door den bur
gemeester. Laatstgenoemde sprak den
wensch uit dat de vorming van de jeugd
veel mag bijdragen tot goede en deugde
lijke personen waaraan de maatschappij
behoefte heeft. De medewerking, voor
zoover dit mogelijk is, zal te allen tijde
door de gemeente worden gegeven.
Hierna werd thee aangeboden en werd
het gebouw door de aanwezigen bezich
tigd.
Huldiging molenaar Ott.
Op den lsten Mei herdacht de heer
J. Ott den dag, waarop hij voor 40 jaren
werd benoemd tot molenaar van den Oos
terpolder en tot peilmolenaar van de Nie-
dorperkogge. In den loop van den dag
kwamen het bestuur van den Oosterpol
der, benevens de heeren Kooy en v. d.
Stok voor de Kogge den jubilaris hunne
gelukwenschen aanbieden. De heer Sille-
ves, voorzitter van den Oosterpolder,
roemde de uitstekende hoedanigheden van
den heer Ott als watermolenaar, waardoor
het maximum waterverplaatsing van den
molen bereikt werd. Spreker bood voor
den polder een gouden horloge met
incriptie aan.
De heer Kooy, dijkgraaf van de Niedor-
perkogge, prees het in den heer Ott, dat
deze niet alleen op tijd het peilsein gaf,
maar er ook voor zorgde, dat de binnenpol-
ders hunne gemalen stopzetten. Door de
defensiemaatregelen had in de afgeloopen
maalperiode de functie van peilmolenaar
weer meer beteekenis gekregen. Een enve
loppe met inhoud werd namens de Kogge
aangeboden.
De heer Ott dankte beide sprekers Len
zeerste voor de cadeaux en voor de woor
den van hulde hem toegesproken en zou
een aangename herinnering aan dezen dag
behouden. Gezellig? bleef men zoo nog eeni-
gen tijd bijeen in den molen.
De oudjes weer op reis.
De af deeling Nieuwe-Niedorp van
den Bond van Staatspensionneering heeft
in 't lokaal Grootes de jaarlijksche verga
dering gehouden. De leiding was in han
den* van den nieuw benoemden voorzitter,
den heer Wessels.
Als afgevaardigde naar de algemeene
vergadering werd benoemd de heer Wes
sels.
In de plaats van den heer P. Strijder,
die zich niet meer- herkiesbaar wilde
stellen, werd tot bestuurslid gekozen de
heer C. v. d. Haagen.
Naar de Federatievergadering werden
afgevaardigd de heeren H. Borst en F.
Krab.
Hoewel de tijdsomstandigheden niet
gunstig zijn, werd besloten zoo mogelijk
den tocht voor ouden van dagen weer te
laten doorgaan.
Bij 'de rondvraag zeide de voorzitter, de
heer Wessels, den heer Borst dank voor
alles wat deze oud-voorzitter voor de
vereeniging heeft gedaan.
Geslaagd.
Voor het vakdiploma broodbakkers
slaagde o.m. onze plaatsgenoot Chr. Swart.
Tuinbouwver. „De Eendracht".
De tuinbouwvereeniging „De Eendracht"
alhier vergaderde Dinsdagavond im. het
lokaal van den heer C. Vis, onder leiding
Van den heer J. de Boer, die de vergadering
met een kort overzicht van den toestand
opende.
Medegedeeld werd, dat Vrijdag a.s. de
peen kan worden geleverd voor 2 per 100
kg. voor B. en C.
De volgende week wordt begonnen op
drie dagen per week te veilen: Dinsdag,
Donderdag en Zaterdag.
De extra toewijzingen voor kunstmest zijn
hier ontvangen.
Late aardappelen, zoowel gekeurde als
ongekeurde, kunnen geleverd worden.
De aanwezigen bespraken de getroffen
maatregelen t.a.v. de geledigheid van de
kunstmestbonnen en de wenschelijkheid,
dak de tuinders nog een hoeveelheid kunst-
meest beschikbaar hebben voor overbe
mesting. Aangeraden werd, de bonnen te
verruilen.
Hierna werd de beschrijvingsbrief voor
de alg. vergadering van den Noordermarkt-
bond behandeld. Hierbij werd het ge-
wenscht geoordeeld, dat aan den „Vierbond"
rechtspersoonlijkheid' werd gegeven.
Tot afgevaardigden werden gekozen, de
heeren C. Borst, T. Volkers, L. Kalverdijk
en W. Bakker.
De heer Kaan is benoemd tot adviseur in
verband met de tuinbouwverloven.
De wenschelijkheid van het verbieden van
den verbouw van blauwe aardappelen kwam
naar voren. Hierop zal men, nader" terug
komen.
Viering Julianadag.
Dinsdagavond was er in het chr. mili
tair tehuis ,Het Kippenhok" een feest
avond georganiseerd ter herdenking van
den geboortedag van prinses Juliana. Toen
om half acht majoor ds. Kroes, de veldpre
diker, den avond opende, was de zaal ge
heel bezet. Behalve militairen waren aan
wezig. het bestuur der chr. marinevereeni-
ging en het comité van het chr. mil. 'tehuis,
alsmede eenige dames. Na de opening en
gebed en het zingen van het Wilhelmus
werd de avond afgewisseld door gezellige
praatjes van den heer Bos uit den Helder
(voorz. der C.M.V.), voordrachten, geluids-
immitatie, goochelen, enz.
Aan het eind van den avond werden
woorden van dank gesproken, waarna de
heer Bos psalm 23 liet zingen „Dankt,
dankt nu allen God", en voor ging in dank
gebed.
Het mooie weer heeft in korten tijd den
achterstand in de natuur voor een groot
deel ingehaald en de schaduwzijde hier
van is dat er te veel komt, want alles is
tegelijk klaar. Onder „alles" dient men te
verstaan witlof, spinazie en sla en ook is
er ruime aanvoer van bosgroente. Doordat
er te veel komt, waren de prijzen aan den
lagen kant. Witlof ging voor 4.50 tot
7.80 per 100 kg. van de hand en 3e soort
was nagenoeg waardeloos. Spinazie ging
voor alle prijzen weg en wie 0.40 tot
0.5Ó voor een kist (van 8 kg. inhoud)
kreeg, mocht van geluk spreken. Eerste
soort sla ging nog tot 5 per 100, doch de
massa ging voor '1.90 tot 3.80 van de
hand. Andijvie moest ook 'een veer laten,
doch de prijzen van 5 tot 8 kunnen er
nog mee door. Bosgroente werd in bedui
dende kwantums aangevoerd en de prijzen
waren vrij goed. Rabarber gold 3 tot
6.50, radijs 2.80 tot 4.10, peterselie
2.30 tot 3.40, selderie 3.10 tot 4.50
en raapstelen 1.80 tot 2.30 per 100 bos.
Postelein werd weinig aangevoerd en no
teerde 12 tot 18.60 per 100 kg. Kom
kommers waren gewild en golden 6.50
tot 9.30 per 100 stuks. Nieuwe bospeen
bracht dén vrij hoogen prijs van 16 tot
18 per 100 bos op. Prei, waarvan weinig
aanvoer, was duur, n.l. 6.50 tot 11.30
per 100 kg. Roode kool was nogal ge
vraagd en de prijzen van 6 tot 9.50 en
ook voor gele kool van 5 tot 7.30 per
100 kg. zijn vrij hoog. te noemen. Breek-
peen en uien hadden weinig belangstel
ling. De eerste gold 1.10 tot 2.30 en
de laatste 1 tot 1.60 per 100 kg. De
aanvoer van asperges neemt langzaam
toe. Dik wit noteerde 36 tot 45 en dik
blauw 16 tot 23 per 100 bos. De res
tanten vruchten waren voor zoover .le
soort duur. Keukenperen noteerde men
voor 9 tot 15 en tafelappelen voor.
19 tot 28 per 100 kg.
Bij het begin van de markt van gister,
3 Mei was er een vlugge handel, doch de
prijzen waren niet hooger.
Jaarvergadering „Noordermarktbond".
De veilingsvereeniging „Noordermarkt
bond" te Noordscharwoude hield Woensdag
de algemeene jaarvergadering ten ^lokale
van den heer J. de Bakker.
De burgemeesters van Noordscharwoude
en Oudkarspel woonden de vergadering bij.
Ook de eere-voorzitter, de heer S. Brugman,
was van de partij. Voorts waren er ver
tegenwoordigers van de vereen, de Koop
handel, van de zusterveilingen, van de Prov.
Commissie uit de Veilingen in Noordholland,
plantenziektenkundigen dienst, U.C.B. en
crisis controledienst. Het oud-bestuurslid, de
heer J. Groen Az., had bericht van verhin
dering gezonden. Ir. Rietsema, rijkstuin-
bouwcansülent, kwam later.
In zijn openingsrede liet de voorzitter, de
heer J. Kliffen, de resultaten van het afge
loopen jaar de revue passeeren. Men heeft
net slecht geboerd. Spr. waarschuwde echter
tegën het trekken van conclusies als zou het
den geheelen Ned. tuinbouw goed zijn ge
gaan. In 1939 zijn nog 90.000.000 kg tuin
bouwproducten doorgedraaid
De moeilijkheden, welke wij reeds hebben
bij den afzet van onze producten, zullen nog
wel grooter worden, verwachtte de voorzit
ter. Speciaal werd hierbij de aandacht ge
vestigd" op de transportmoeilijkheden. In
sommige landen, met name Duitschland en
België, wordt gepoogd, de productie van
tuinbouwproducten op te voeren. Dat is voor
den Ned. tuinbouw niet hoopgevend. De
steun van de overheid, waarvoor de tuin
bouw zeer dankbaar is, zal niet gemist kun
nen worden. De export blijft de belangrijkste
factor voor ons bestaan. Maar ook aan den
binnenlandschen afzet is nog wel iets te
doen. De organisaties zullen nog veel werk
te verrichten hebben.
Het jaarverslag werd ongewijzigd vastge
steld.
De rekening van den penningmeester, den
heer A. Swager Az., leverde geen stof tot
bespreken. Zij werd vastgesteld Op een
eindcijfer van 25130,80, met een bedrag
voor afschrijvingen op de gebouwen van
4196,22 en op den inventaris van 200.
Het minimumprij zenfonds komt op de balans
voor met een bedrag van 4466,25.
Zonder eenige discussie werd het be
stuursvoorstel om over te gaan tot herstel
ling der overkapping, aangenomen. De kos
ten hiervan zullen ruim 13000 bedragen.
De voorzitter deelde mede, dat de omzet
over de eerste vier maanden van het jaar
1.187.673,03 heeft bedragen, hetgeen zeer
zeker tot voldoening kan stemmen.
Het volgende bestuursvoorstel hield in, dat
de leden van het dagelij ksch bestuur, die
een bezoldiging genieten, eerst moeten af
treden, wanneer de volstrekte meerderheid
van de leden der betreffende vereeniging
zich tegen de herbenoeming verklaart.
Verscheidene afgevaardigden hebben over
dit voorstel het woord gevoerd, waarbij de
meesten zich er vóór uitspraken.
Er zal dus wel een dergelijke bepaling
worden gemaakt. Over de kosten van de
statutenwijzigingen is nog wel te spreken.
Het bestuur stelde voor, het marktregie-
ment te wijzigen, opdat het aangepast is aan
de huidige omstandigheden.
De verschillende voorstellen werden aan
genomen.
De heer Weel (L.T.B., Langendijk) wilde
bepalen', dat de keurmeester niet het recht,
maar den plicht heeft, de goederen der
kooplieden bij verlading te controleeren.
Hiertegen bestond geen bezwaar.
De aanvoerders zullen bij iedere 5000 kg,
welke zij aanvoeren, een man beschikbaar
moeten hebben.
Opgenomen werd een bepaling, dat tuin
ders en andere belangstellenden toegang tot
de veiling hebben, (tegen betaling) voorzoo
ver dit den goeden gang van zaken niet ver
stoort. De tuinders en handelaren zullen,
wanneer de ruimte dit toelaat, tegen beta
ling van een zeker liggeld, vaartuigen onder
de overkapping mogen leggen.
Partijen van meer dan 1000 kg zullen,
wanneer overmacht geconstateerd wordt
door den veilingleider, zoo noodig uit te
maken door een vertegenwoordiging van
Koophandel, den volgenden dag zonder ver
goeding gelost worden.
Van de vereen. Nieuw Leven te Heerhu-
gowaard was een voorstel ontvangen, het
parkeeren op het laadterrein van de veiling
gratis te doen geschieden.
Het bestuur stond niet afwijzend tegen
over dit voorstel, maar doordat een rege
ling is getroffen met de N.V. Spoorlijn
Noordscharwoude Station-Dorp en met den
heer Schenk, voor de controle, zal het ge-
wenscht zijn, een en ander nog een jaartje
aan te zien.
Men ging tenslotte met het prae-advies
van het bestuur accoord.
De vereen. De Eendracht te Oudkarspel
stelde voor, voor het volgende seizoen een
aanvoefregeling te ontwerpen voor de win-
terkool.
Het bestuur kan sympathiseeren met de
goede bedoeling van het voorstel, maar
achtte het niet uitvoerbaar.
Het voorstel van De Eendracht werd toe
gelicht door den heer D. Wonder, die o.m.
mededeelde, dat de bedoeling was een pro
vinciale regeling tot stand te brengen. De
regeling van verleden jaar was zeer tijd-
roovend en dit zou bij een open winter wel
eens tot groote schade aanleiding kunnen
geven.
Nadat de voorzitter had toegezegd, dat bij
het treffen van een regeling, aandacht aan
het voorgestelde zou worden besteed, terwijl
de beste regeling zeker zou gekozen wor
den, ging men accoord met het prae-advies
van het bestuur.
De Eendracht te Oudkarspel en L.T.B. te
Langendijk drongen aan op het verkrijgen
van een betere vertegenwoordiging van
deze streek in de Ned. Groenten- en Fruit-
Centrale en andere instanties.
Na eenige besprekingen, waarbij opge
merkt werd, dat de heeren Nijssen, Groen
en Roosje zifting hebben in de N.G.F.C.,
werd besloten', aan te dringen op een betere
vertegenwoordiging van de provincie Noord-
holland in de bedoelde instanties.
Aan de N.A.K. zal op verzoek van de afö.
L.T.B. te Harenkarspel worden verzocht,
nu tengevolge van het te verwachten gebrek
aan arbeidskrachten de pootaardappelen
wel eens niet op den gestelden tijd gerooid
zullen kunnen worden, het z.g. „dood
gooien" van de poters te velde met rooien
gelijk te stellen.
Nadat de veilingleider, de heer J. Kos, de
vergadering toegesproken had en op eens
gezinde samenwerking aangedrongen had,
voerden verscheidene gasten het woord, o.a.
de heeren S. Brugman, eere-voorzitter, A. J.
Wijnveldt, burgemeester van Oudkarspel, K.
Molenaar, voorzitter van de C.V.V. te War-
menhuizen en omstreken, Mallekote en van
Herwijnen.
Daarna volgde sluiting der vergadering.
Vacature gemeenteraad.
De heer P. Bergen Azn. heeft de benoe
ming tot lid van den gemeenteraad, in de
vacature-D. van Kleef, niet aangenomen.
De voorzitter van het hoofdstembureau
heeft nu den heer W. Duys benoemd ver
klaard.
Geridderd.
Bij K. B. van 19 April is toegekend de
aan de orde van oranje-nassau verbonden
eere-medaille, in zilver, aan den heer W.
Erkens, voorzitter van het ziekenfonds
Volksbelang" alhier.
K
i
Vanmiddag kan ik fijn net zoo lang bij
je blijven als ik wil" vertelde het kleine
meisje aan den gewonden Pool „Ik heb 't
tegen allemaal gezegd, dat ik naar je toe
ging, omdat je nu immers toch mijn vriend
bent."
Ze keek hem overmoedig aan. En Manofski
voelde 't als een volkomen in bezit nemen!
't Hinderde hem eigenlijk, dat hij, de be
roemde ongenaakbare, nu bij verscheiden
menschen bekend stond als de vriend van
dit kleine Vezentje. Maar hij glimlachte n
beetje zuurzoet: „Wel, dan zullen wij heel
prrrettig samen prrraten. Daarr, zie je? Een
stoel. Ga zitten. Maarrr gauw zal je mij niet
meerr aarrdig vinden, Elsje. Dan moet je
meteen harrd wegloopen".
Het kind klauterde op den stoel, vouwde
haar handjes ih den schoot, liet de beeoen
bengelen en keek Manofski verwonderd aan
om wat hij daar gezegd had. Zij begreep
hem niet.
Het bleef 'n paar minuten stil. Geen van
tweeën wist hoe ze eigenlijk beginnen zou
den. Manofski was hiertoe niet gemakkelijk
genoeg en het' meisje te jong.
Maar toch sprak zij het eerst. „Moet je al
tijd zoo op je rug liggen?"
Ja", antwoordde hij lakoniek.
Waar ben je eigenlijk gewond?
Hierr!" en hij bracht zijn hand onder
zich, ter hoogte van zijn nieren.
Is 't een groot gat?"
Twee gaten. Grroot als hand".
O och!" riep 't kind met ontsteld
gesperde oogen.
Na een pauze: „Was dat een Fransoos, die
je daar in geschoten heeft?"
Was een Engelsch kanon" rappor
teerde hij.
Nou, dat waren weer allemaal vragen, die
ook ai zoo ingevuld stonden op de lijst van
den administrateur van het lazaret en die
iedereen hem aanstonds deed. Of hij er
daarom zoo grif op antwoordde?
Heb je erg geschreeuwd, toen ze je
daarin geschoten hadden?"
Dit was beslist een heele nieuwe, onge
wone vraag. Wees op je hoede, Manofski! De
stormaanval.
Schrrreeuwt soldaat nooit" zei hij
zelfbewust.
Maar als 't nu zoo'n erg, erg, èrg vreese-
lijke pijn doet, dat hij, schreeuwen moet,
wat doet hij dan?"
Schrreeuwt hij niet!"
Maar" het kind slingerde met armen
en beenen, pompte letterlijk, om uit haar
onderste bewustzijn misschien nog iets meer
op te halen „maar als 't nu zóó erg is, dat
't vreeselijk erg bloedt 'en zoo'n pijn doet,
dat 't niet erger kan dan moet hij toch
schreeuwen?"
Schrrreeuwt soldaat niet!" hield Ma
nofski vol. Toen glimlachte hij. Hij greep,
als beschermend tegen zóó veel leed, naar
't handje van 't kind; hield 't een heele poos
vast.
Heb jij errrg goede moederr, hè?"
vroeg hij verwonderlijk teeder.
Ja natuurlijk! En jij ook?"
Weet niet. Weet alleen mij altijd
gerranseld heeft".
Dan was je zeker altijd erg stout?"
Manofski antwoordde niet. Het kwam hem
voor alsof hij eigenlijk nooit stout was ge
weest. Hij herinnerde 't zich niet meer. Her
innerde zich alleen een ctonxeren, vullen
hoek in de armzalige kamer thuis, waar nij
vaak tijden lang weggedoken had gestaan.
Dan kwam vader dronken thuis. Moeder
maakte meteen ruzie met hem dan kreeg
ze vreeselijk slaag. Wat stond hij angstig in
zijn hoek. Want ais vader eindelijk in zijn
bed lag, slofte moeder als een krankzinnig
mensch de kamer door' met 'r losgevallen
haren, haar oogen bloed-doorloopen van
drift steunende, huilende en ze schold
en vloekte tegen de kleine broertjes en
zusjes, sloeg razend om zich heen in ver
beten haat, dien zij niet had gewaagd te
koelen op den dronkaard.
Manofski drukte z'n lippen op elkaar, om
niets te zeggen. Waarom zou hij aan 't kind
dit vertellen? 't Zou zijn of je aan de zon
van nachten vol onheil zou vertellen. Ze
begrijpt 't niet, en schijnt koesterend voort.
Heb je nooit streken uitgehaald?"
vroeg 't kind. Want het zwijgen maakte haar
verlegen. Hij kon niet eens van een streek
vertellen. In haar andere vriendschappen
waren dit de fijnste oogenblikken geweest,
als de vrienden over hun jongensavonturen
en schoolgrappen begonnen, 't Was om je
ziek te lachen. Och, jongens, wat hadden die
niet allemaal durven uithalen? Zij vond
haar zusters dan zoo onuitstaanbaar braaf,
vergeleken bij die kranige vrienden van
haar.
Maar deze hier. Ze keek eens even
langs zijn harde gezicht, over zijn lange ge
stalte, die zoo onbewegelijk onder de dekens
lag afgevormd. Die vertelde eigenlijk
niets nu toch ook heelemaal niets. Ja,
alleen dat z'n moeder hem sloeg. En 't was
niet eens grappig geweest, zooals hij 't ge
zegd had. Eerder 'n beetje verdrietig saai.
Het kind voelde, zich niet langer op haar
gemak een haar vreemde verlegenheid,
't Was haar of zij hier zat, èn hij daar lag
achter een muur, allebei alleen.
Toch was ze zoo diep in zijn hart doorge
drongen als misschien geen mensch ooit te
voren. Maar in haar pure verwondering be
merkte haar argelooze kinderlijkheid hier
vanzelf niets van.
Toch kon zij nu niet weggaan van dien
stuggen, zwijgenden man. Niet zooals wan
neer een speelmakkertje haar verveelde. Ze
had anders gemakkelijk van haar stoeltje
kunnen glijden en nooit weer bij hem terug
komen. En toch, wanneer je pas zes jaar ge
weest bent, kan je niet begrijpen waarom
je blijft, omdat je je niet kunt indenken in
de gedachten en gevoelens van een ander.
Nee, ze kón niet bij hem vandaan. Ze had
zoo'n wonderlijk gevoel, dat er tóch iets
komen moest, dat goed was en om van hem
te houden. Haast onbewust bewogen de fijne
voelhoorntjes van haar kinderziel zich in
den bijna onmerkbaar warmen stroom, die
van den gewonde naar haar uitging.
Toen opeens tilde Johan Manofski zijn
hoofd wat op. „Heb ik jou zooveel verrteld
|»van mij! Moet jij ook veel verrtelien aan
mij van jou!"
Hij vroeg 't zóó dringend, 't Kind glim
lachte vreemd en schuw.
Och, van mij. Ik vertél mijn vrienden
nooit van mezelf. Die vertellen mij altijd
grappige streken, van school en zoo, begrijp
je Johan?"
Manofski krabde uit alle hoeken van
zijn gemoed zooveel vriendelijkheid bij
elkaar als daar met mogelijkheid te vinden'
was. „Schoolstrrëken? Wil ik jou ook vertel
len. Berroerrde school, akelieg waarrr ik
geweest. Was errg oude meesterr, errrg
oude. Witte harren, eag weinig krrom-
me rrug errrg dun. Waren errg stoute
jongens, errg stout. Hebben geschiet, in eens
in stille les, met pistooltje dat oude
meesterr heeft gesprrongen, errg hoog van
schrrik
't Kind moest er dan eindelijk om lachen.
Nee, nee" weerde hij dit ontsteld af,
„Wij óók gelachen, errg gelachen, alle
maal. En oude meesterr overral rrondge-
drraafd, overral gezoekt wie schiet. Nooit ge
vonden die pistool èn niet stoute jongen, die
schiet. Oud meesterr errg huilen en ge
knield midden tusschen banken en tot Heerre
God, gebid, errg harrdop, dat stoute jongen
beterren. Hebben wij nog errgerr gelacht,
errgerr. Volgenden dag wij wilden oud mees
terr weerr zou bidden voorr ons. Heb één
weerr geschiet midden door les. Oud mees
terr errg verschrikt. Oud meesterr op grrond
gaan zit. Gebrrruld als ja varrken. Altijd
errrger, harrrder, verschrrikkelijk. Wij
schrrikkelijk gelachen. Oud meesterr ai-
doorrr errrger gebrrruld. Komt jong mees-
terrr aangeloopen. Brrengt oud meestenr
weg. Wij vrrrij school schrrikkelijk ge-
lacht"
Als houthakken klonk die harde stem en
dat harde lachen.
Het kind zat met groote oogen, elke zenuw
gespannen in' het kleine lichaam. „En
verder?" vroeg zij ademloos.
Is oud meesterr gek, stapel-dol Is
anderren nacht in beek van molen gesprrring
en verrzopen!"
Het meisje keek ontzet. Tuurde verbijs
terd in zijn opgewonden oogen om nóg meer.
Maar hij zweeg, met een voldanen glim
lach omdat hij nu óók, net als haar andere
vrierden een schoolstreek verhaald had.
Zij bleef hem aanstaren, verbaasd, in twij
fel en eindelijk toch ook bewonderend
om zoo'n gruwzaam avontuur als nooit, nooit
een van de andere vrienden haar verteld
had. En in haar verwarring zocht zij om hem
iets te vragen, dat échter, nog heelemaal van
hem zelf was en niet om zoo bang van te
worden. „Maar je moeder" zei ze heel
zachtjes „jou moeder, Johan, die heeft
toch wél gehuild, hé, toen ze hoorde, dat je
zoo gewond was?"
Manofski, Manofski de vestingbrug op!
St rmloop, stormloop!!
Weet mijn moederrr niet zoo errrg"
zei hij vriendelijk vergoelijkend. En daar
stónd het meiske nu in zijn vesting en wist
't niet eens.
Wanneer zeg Je 't haar dan?" vroeg
ze dringend voort, onbewust, om het ver
overde gebied te verkennen.
Wanneerr ik zal thuis zijn."
Ga je meteen naar huis als je beter
bent? Karei Meirer dat was mijn vorige
vriend die is dadelijk naar zijn zijn
regiment gegaan. En dan krijgt hij veertien
dagen verlof om huis te gaan, en weer
terug
Nee! Ga ik ais oorrrlog overrr."
Zeg hoor 's. Je krijgt heusch verlof, als
je zoo zwaar gewond bent geweest".
Weet ik!"
Manofski lachter opeens weer grimmig.
Moest hij dit handjevol mensch hier op dien
veel te hoogen stoel misschien óók nog ver
tellen, dat hij in geen drie jaar thuis was
geweest en dat hij niet verlangde naar huis?
Omdat z'n vader nog steeds aan den drank
was en zijn moeder mishandelde. En dat z'n
moeder, in Manofski's oogen, een tot stomp
zinnigheid gehitst, afgejakkerd soort slonzig
zoogdieT was geworden, met nu al twaalf
jongen?
Och, Johan, wat zullen ze bij je thuis
toch blij zijn ais je nu komt!" De oogen van.
het kind glinsterden van overtuigingsijver.
Manofski liet al z'n witte tanden zien in
een wreeden lach. Hij kon 't zich zoo voor
stellen, in kleuren en geuren die blijd
schap om zijn terugkeer!
Of gloof jij dat niet?
Nee!" stiet hij uit door zijn op elkaar
gebeten kaken, in een van die vlagen van
woede, die hem soms aanvlogen als zwarte
vogels.
Het kind keek hem verstomd in die donker
fonkelende oogen.
Maar ik geloof 't tóch. Ja, ik weet 't
zeker" Want zij kon niet anders dan
dit gelooven. Zij zag thuis alle dagen hoe
angstig gejaagd moeder de krant doorvloog
of de oorlog dan nóg niet-gauw over zou
wezen dat vader eindelijk, eindelijk bij
hen terug kwam.
Nadruk verboden.
