DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
REGELING VAN HET CIVIEL GEZAG.
De rijkscommissaris ontving de
secretarissen-generaal.
Duitsche overheid heeft
vrachtauto's noodig
voor België.
De gebeurtenissen der
laatste dagen.
Het telegraaf- en telefoon
verkeer bijna geheel
hersteld.
Reparatie van schoenen
blijft nog vrij.
Groote brand te Lith.
Generaal Christiansen.
Brok na brok van het ge
vechtsterrein wordt
weggesneden.
Het postverkeer uitgebreid.
Grootverlofgangers niet
in den steun.
ALKMAARSCHB
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
iranco door bet geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
No. 126 Dit nummer bestaat uit twee bladen. Directeur: C. KRAK.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 1 -5 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven Iranco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Donderdag 30 Mei 1940
Hooidredacteur; Tj. N. ADEMA.
142e Jaargang
's-G r a v e n h a g e, 29 Mei. Met ingang van heden is het hoogste gezag
in civiele zaken in het bezette gebied van Nederland uitsluitend op den
rijkscommissaris overgegaan.
In verband hiermede werden de secretarissen-generaal der departementen
heden door den rijkscommissaris rijksminister SeyssInquart in zijn ambts
gebouw ontvangen.
De rijkscommissaris zette hun uiteen welke opdracht hij van den Führer
heeft ontvangen en verzocht hun medewerking.
De secretarissen-generaal hebben met toestemming van den Nederland-
schen opperbevelhebber van land- en zeemacht, generaal Winkelman, hun
medewerking toegezegd.
Ten behoeve van het vervoer
en de verzorging in België van
vluchtelingen enz. heeft de Duit
sche overheid gedurende 8 a 10
dagen de beschikking noodig
over een aantal vrachtauto's met
een totaal laadvermogen varf
12.000 ton.
Houders van vrachtauto's, met
uitzondering van degenen, die in
het bezit zijn van een ontheffing
voor het verbruik van benzine of
dieselolie, woonachtig in gemeen
ten met 20.000 of meer inwoners
behalve Botterdam moe
ten zich melden op een door den
burgemeester aan te wijzen plaats
en tijd.
Houders in andere gemeenten, die voor
levering van hun vrachtauto in aanmer
king willen komen, kunnen zich vervoe
gen in de dichtstbijzijnde groote gemeente.
De vrachtauto's zullen doqr de Duit
sche overheid worden gekocht tegen
een door Nederlandsche schatters
vast te stellen bedrag met de ver
plichting voor de houders om hun
vrachtauto's terug te koopen tegen
een door dezelfde schatters te bepalen
waarde.
De taxatie gechiedt op basis van de han
delswaarde bij niet-geforceerden verkoop
op 9 Mei 1940. De vrachtwagens moeten
voorzien zijn van de bijbehoorende schotten,
touwen, enz.
Bovendien zal bij teruglevering een
door de schatters vast te stellen vergoe-
goeding worden betaald evenredig aan
den tijdsditur tusschen koop en terug
koop en verband houdende met de netto
opbrengst die met de vrachtauto ver
kregen had kunnen worden.
De burgemeester van bedoelde gemeenten
wijzen elk 2 schatters aan; de schatters ont
vangen van de Duitsche overheid een ver
goeding van 20 gulden per dag.
Chauffeurs, die in aanmerking willen
komen voor de besturing der vrachtauto's
moeten zich melden bij de arbeidsbeurs of
bij den burgemeester van de plaats hunner
inwoning: zij zullen zich in België niet rn
het oorlogsgebied behoeven te begeven. Zij
ontvangen per dag een vergoeding van
12 R.M. vermeerderd met 50 procent voor
zoover zij zich Zuidelijker dan Brussel
moeten bevinden. De Duitsche overheid zorgt
vood de verzekering van de chauffeurs.
UITBREIDING VAN DE
AMEBIKAANSCHE LUCHTVLOOT.
Het Amerikaansche huis van afgevaar
digden heeft in het kader van het alge-
meene defensieprogram een wetsvoorstel
aangenomen, waarbij 1137 millioen dollar
wordt uitgetrokken voor de uitbreiding
van de luchtvloot der marine. O. a. wordt
voorzien in de vervaardiging van in totaal
10.000 marinevliegtuigen en in de oplei
ding van 16.000 bestuurders. Evenwel
moet elk geval afzonderlijk worden goed
gekeurd. Het voorstel gaat thans naar den
senaat.
16-jarige jongen verdronken. - Gisteren
is de zestienjarige jongen M. D. Reget, wo
nende in Crooswijk bij het zwemmen in den
Kralingsche plas verdronken. Hij was on
danks het verbod, in het zich aldaar bevin
dende strandbad gaan zwemmen en op eeni-
gen afstand van den oever verdween hij
plotseling in de diepte. Onmiddellijk inge
stelde reddingspogingen hadden geen suc
ces. Toen-men den jongen had opgehaald,
leek hij reeds te zijn overleden.
Een resumé van het
A. N. P.
Vele vooraanstaanden in den lande zijn
gisteren getuige geweest van de plechtig
heid welke in de Ridderzaal heeft plaatsge
grepen.
Voor een goed overzicht over de wijzigin
gen der laatste dagen geeft het A.N.P. nog
het volgende resumé:
„De Duitsche legermacht, die Neder
land bezette, stond onder commando
van generaal-luitenant Hansen. Vervol
gens ging, krachtens benoeming dooi
den Duitschen opperbevelhebber von
Brauchitz het oppergezag in Neder
land en België over op generaal von
Falkenhausen.
Inmiddels werd door den Führe
rijksminister Seyss-Inquart aangeweze.
als drager van het civiel gezag.
Gisteren is bij de ambtsaanvaarding
door rijksminister Seyss-Inquart dooi
generaal von Falkenhausen tevens het
militair gezag in Nederland overgedra
gen aan den generaal der vliegers
Christiansen. Hiermede is dus ook het
militair bevel over Nederland en Bel
gië weer gesepareerd.
De competenties van civiele en mili
taire instanties zijn tegelijkertijd vast
gelegd; dit was reeds eerder compleet
voorbereid.
Voor alle civiele aangelegenheden
heeft rijkscommissaris rijksminister
Seyss-Inquart thans de leiding. Dat
hierbij het economische zeer sterk de
aandacht zal hebben, is reeds gebleken.
Een staf van deskundigen is in het ge
volg van den rijkscommissaris medege-
komen. Reeds eerder is bekend gemaakt
dat aan staatsraad Wohltat de leiding
van de financieele aangelegenheden is
toevertrouwd. Tot den deskundigen staf
van den rijkscommissaris behooren mi
nister Fischböck, staatssecretaris dr.
Mühlmann, rijksbureauchef Schmidt,
brigadecommandant Rauter en generaal
Schumann.
In de komende dagen zullen vermoe
delijk nog verschillende benoemingen
worden bekend gemaakt. Zeker is het
echter dat de ambtelijke machine spoe
dig soepel zal draaien. Een gunstige
omstandigheid hierbij is dat de samen
werking tusschen Duitsche en Neder
landsche instanties reeds is begonnen".
AFSCHEID GEZANT ASCHMANN.
In een persconferentie in het gebouw van
het Duitsche gezantschap heeft Z. Exc. G.
Aschmann, buitengewoon gezant en gevol
machtigd minister ter beschikking, die een
andere bestemming gaat volgen, afscheid
genomen van de Nederlandsche pers, die hij
voor ,haar samenwerking dankte. De pers
chef van het gezantschap, de heer W. Janke,
heeft daarna de verdiensten van den heer
Aschmann voor de verstandhouding tus
schen het Duitsche en het Nederlandsche
volk herdacht. Namens de Nederlandsche
journalisten dankte mr. J. van Bolhuis voor
de tactvolle wijze, waarop de heer Asch
mann zijn moeilijk werk had verricht.
DRIE PERSONEN TE WATER TIJDENS
VERDUISTERING.
Eén verdronken.
In den nacht van Dinsdag ,op Woensdag,
die donkerder was dan sedert de verduiste
ring het geval is geweest, zijn in Den Haag
drie personen te water geraakt, wat een
van hen met zijn leven heeft moeten be-
koopen.
Omstreeks twee uur is een tot nu toe on
bekend gebleven man in het water van de
Bierkade geraakt en verdronken. Een voor
bijgangers begaf zich gekleed te water en
heeft verschillende malen naar den drenke
ling gedoken, zonder hem echter te kunnen
bereiken.
Thans kunnen weer telegrammen
naar alle bestemmingen in Nederland, met
uitzondering van Zeeuwsch-Vlaanderen,
worden verzonden. Tot voor kort moesten
deze telegrammen, voor zoover in Noord
en Midden-Nederland aangeboden en voor
de Zuidelijke provincies bestemd, voor een
groot deel van hun route door den post
dienst worden vervoerd.
Thans echter is in geheel Nederland, met
uitzondering van Zeeland en het grootste
deel van Limburg (Roermond,- Venlo en
Weert zijn bereikbaar) en enkele plaatsen
in andere provincies, het telegrafisch draad-
verkeer hersteld. Het spreekt vanzelf, dat
dit de snelle overkomst der telegrammen
zeer ten goede komt.
Ook het interlocaal telefoonver
keer is thans weer in een groot deel van
Nederland, zij het in vele gevallen met
groote vertraging, mogelijk.
In het algemeen kan worden gezegd, dat
overal waar geen gevechtshandelingen heb
ben plaats gevonden, het locaal- en streek-
verkeer mogelijk is. Waar dit wel het ge
val is geweest, is de toestand veel minder
gunstig. Zoo kunnen gesprekken met het
Zuidelijk deel van het telefoondistrict Rot
terdam slechts met groote vertraging wor
den tot stand gebracht.
Wat de verbindingen op grooteren afstand
betreft, valt als voordeel te boeken, dat een
groot deel van het automatisch districts- en
interdistrictsverkeer reeds weder werkt.
Ook het niet-automatisch verkeer is op de
meeste lijnen, waar geen groote rivieren
moeten worden gekruisd, mogelijk. Overal,
waar rivierovergangen zijn, zooals op de
verbindingen tusschen Nederland en de
Zuidelijke provincies, is het aantal verbin
dingen echter zeer beperkt in aantal, en
moet met groote vertraging worden gere
kend.
Met inachtneming van deze beperkingen
kan worden gezegd, dat thans met het
grootste deel der telefoonnetten in Neder
land, met uitzondering van Zeeuwsch-
Vlaanderen en Zuid-Limburg, welke in het
geheel niet kunnen worden bereikt, telefo
nisch verkeer mogelijk is.
Telefoonverkeer met het buitenland is
nog niet mogelijk.
Menschen met inkomens boven
f 1200 van den verkoop
uitgesloten.
Sedert eenige dagen is er in den lande
een algemeen verkoopverbod van schoenen.
De wijze, waarop sedert eenige weken ge
hamsterd werd hebben de autoriteiten ge
dwongen tot dezen drastischen maatregel,
welke uiteraard behalve voor het publiek,
voor de schoenenwinkeliers wel van zeer
verstrekkenden aard is.
Talrijke menschen blijken nog niet ge
heel op de hoogte te zijn van de inhoud van
dezen maatregel. Een uiteenzetting van de
situatie komt neer op het volgende:
Zij, die een inkomen hebben,
hooger dan 1200 worden geacht
in het bezit te zijn van tenminste
een paar bruikbare schoenen en
zijn totaal uitgesloten van den ver
koop, althans voor den duur van
dezen maatregel, welke mogelijk
eenige maanden van kracht zal
blijven. Daar de reparatie van lee-
ren schoenen nog geheel vrij is, zal
in de praktijk voor deze catagorie
Nederlanders het verbod niet zoo
zwaar drukken, als het zwart op
wit mag lijken.
Zij, die een inkomen hebben be
neden de 1200 per jaar, kunnen
een bon ontvangen, waarop hun
een paar schoenen mag worden ver
kocht. Deze bon wordt evenwel
alleen dan verstrekt, wanneer de
aanvrager niet in het bezit is van
een paar bruikbare schoenen.
Hij of zij is dan verplicht dit schriftelijk
te verkalren, waarbij wordt opgemerkt, dat
een valsche verklaring bestraft kan wor
den met een boete tot 5000 of een gevan
genisstraf voor den tijd van een jaar. Een
zekere soepelheid bij het verstrekken der
bonnen zal betracht worden, naar ons werd
verzekerd, zoodat indien het publiek ge
neigd is zich te schikken in dezen tijdelijk
onvermij delij ken maatregel, hij in de prak
tijk voor velen vrijwel onopgemerkt zal
blijven.
Tenslotte zij nog opgemerkt, dat alle
schoenen, die niet van leer vervaardigd
zijn buiten het verkoopverbod vallen,
Twee boerderijen en
woonhuizen verwoest.
Door onbekende oorzaak is een zware
brand uitgebroken in de voorraadschuur
van den landbouwer H. van Koolwijk te
Lith, aldus de N.R.C. De schuur stond in een
oogwenk in lichter laaie, terwijl de vlam
men oversloegen naar de boerderij van den
landbouwer Joh. de Jong. Ook dit perceel
vatte vlam en brandde als een fakkel. Ver
volgens breidde het vuur zich uit naar de
landbouwschuur van de Jong, welke met de
boerderij door het vuur werd vernield. De
vlammen werden aangewakkerd door den
wind en vonden gretig voedsel in de voor
raden kurkdroog hooi en stroo. Men kon dan
ook niet verhinderen, dat een nabijgelegen
woonhuis van den heer P. van Rijn vlam
vatte. Nog steeds was het vuur niet verza
digd en de vuurzee breidde zich nog steeds
uit. Vervolgens werd de kapitale boerderij
van den landbouwer F. Schraven in| den
brand betrokken. Ook dit pand werd een
prooi der vlammen.
Aangezien er gebrek aan water was, kón
de brandmeester geen blusschingswerk ver-
leenen. De bewoners der verbrande percee-
len konden zich allen in veiligheid brengen.
Een aantal varkens en kippen zijm in de
vpurzee omgekomen. Oók het grootste ge
deelte der inboedels en de landbouwinventa-
ris der bewoners zijn verloren gegaan, ter
wijl de landbouw voorraden werden vernield.
De schade wordt gedeeltelijk door verze
kering gedekt.
Bevelhebber der Duitsche
weermacht in ons
land,
Na de toespraak van generaal von Falken
hausen, waarin deze de militaire souvereine
rechten in dit gebied overdroeg - aan. den
generaal der vliegers, Christiansen (giste
ren reeds gepubliceerd) heeft deze als volgt
geantwoord.
„Generaal,
In de geweldige gebeurtenissen van den
allerlaatsten tijd was u door den Führer en
opperbevelhebber der weermacht de ver
antwoordelijke taak opgelegd om de veilig
heid van het bezette gebied in de Neder
landen en België te waarborgen.
Binnen het kader der reorganisatie van de
toestanden in het onder uw bevelen staande
ressort neem ik op bevel van den Führer als
bevelhebber der weermacht de militaire
souvereine rechten in de Nederlanden op
mij.
Ik ben daarbij bezield van den wensch
uwe voorafgegane succesvolle arbeid in den
zelfden geest voort te zetten overeenkomstig
het ontvangen bevel van mijn Führer.
Mijnheer de rijksminister,
Onze strijdgemeenschap en verbonden
heid van tot dusver waarborgt mij een suc
cesvolle samenwerking voor Führer, volk
en vaderland".
Generaal Christiansen.
Generaal Christiansen, die heden is opge
treden als militair bevelhebber voor het be
zette Nederlandsch gebied, stamt uit een
oud Ncord-Friesch geslacht van zeevaarders,
waarvan herhaaldelijk leden naar Holland
zijn gekomen, waar zij bekendheid verwier
ven als gezagvoerders en harpoeniers. Zelfs
bracht een van hen het tot een vooraan
staande positie in Amsterdam, waar hij ook
deel uitmaakte van de vriendschap. Ook de
huidige bevelhebber, generaal Christiansen,
is in Nederland lang geen onbekende, bij
welke opmerking niet onvermeld mag blij
ven dat hij voor Nederland steeds zeer veel
sympathie heeft gevoeld.
Oorspronkelijk wijdde generaal Christian
sen zich aan de zeevaart. Spoedig echter
toonde hij belangstelling voor de lucht
vaart welke toen nog in den aanvang zijner
ontwikkeling was, In 1914, voor het uitbre
ken van den oorlog, behaalde hij zijn vlieg
brevet. In den oorlog oogstte hij groote lau
weren als marine-vlieger. De vredesvoor
waarden maakten toen een einde aan zijn
vooruitzichten. Doch hij liet zich niet ont
moedigen en wijdde zich opnieuw aan de
zeevaart en wel in meer wetenschappelijken
zin. In de jaren 1928-1930 was hij gezagvoer
der van verschillende groote zee-schepen;
hij maakte diverse vaarten naar de Ver-
eenigde Staten, Mexico en Zuid-Amerika
en bracht in dien tijd ook meermalen een
bezoek aan Nederland. Toen de luchtvaart
zich in Duitschland weer snel ging ontwik
kelen, richtte generaal Christiansen zich op
nieuw in die richting. Thans legde hij zich
meer op constructie van nieuwe vliegtuigen
toe. Het is nog niet zoo lang geleden dat
generaal Christiansen commandant was van
de DO-X, de vliegboot, welke eenige jaren
geleden zijn beroemde reis om een groot
gedeelte van den aardbol maakte. Comman
dant Christiansen was toen in die functie
eenige dagen te Amsterdam. Generaal
Christiansen, die zooals hiervoor vermeld,
reeds lang nauwe relaties met Nederland
'onderhield, is thans zestig jaar.
Eén groot slagveld.
Het frontbericht van het D.N.B. luidt als
volgt:
Uit het nu reeds sedert dagen fel om
streden Vlaamsche gevechtsgebied snijden
de Duitsche troepen door voortdurend door
het luchtwapen nadrukkelijk ondersteunde
aanvallen brok na brok weg. In een zeer
nauwe ruimte tezamen gedrongen staat de
tegenstander thans voor de keus zich over
te geven of dood te bloeden in nutteloozen
tegenstand.
Door een vastbesloten doorbraak uit het
O. en W. naar Rijssel werd rondom een
deel van den tegenstander ten Z. van deze
belangrijkste stad in N.-Frankrijk een ring
gelegd. Op een gebied van ongeveer 20 km,
in het vierkant zijn hier hoofdzakelijk Fran-
sche troepen ingesloten.
Op andere punten werden soortgelijke
omsingelingen tot stand gebracht. Er blijft
van de tot dusverre ter beschikking staande
gevechtsruimte der Franschen en Engel-
schen alleen nog het gebied over ten N. van
Rijssel tot aan de kust. Het is één groot
slagveld, dat van alle kanten door de Duit
sche artillerie wordt bestreken. Op het
oogenblik wordt nog fel gestreden.
Onbekend met den waren toestand geloo-
ven enkele troependeelen van den tegen
stander nog, dat zij een „terugtocht" 'moe
ten dekken. Maar ook slecht vliegweer kan
hen niet helpen hun lot te ontgaan.
Door een snellen opmarsch in N.-Vlaan-
deren kwamen de Duitsche troepen tot aan
den IJzer in de richting van Duinkerken.
Op de breedste plaats had het door den
vijand nog bezette gebied een lengte van
ongeveer 40 km., toen de berichten voor het
legerbericht van heden gesloten werden. In-
tusschen is de af snoering van den vijand
voortgezet. Duinkerken ligt onder het vuur
van de Duitsche, zware artillerie, afgezien
van de effecten der Duitsche bommenwer
pers. De haveninstallatie is vernield, een
ontwijken via het Kanaal van daar uit in
noemenswaardigen omvang is niet meer
mogelijk. Duitsche vliegtuigen en snelle
booten houden daar de wacht.
Brieven naar Duitschland,
Ned. Indië en de Vereen. Staten.
De directeur van het post- en
telegraafkantoor te dezer stede
deelt ons mede:
Van nu,af aan zijn ook toege
laten brieven naar Duitschland,
brieven en briefkaarten naar Ned.
Indië en naar de Vereenigde Sta
ten.
Aanteekenen is niet toegestaan.
De brieven kunnen gesloten zijn,
Frankeering ook naar Neder
landsch Indië geschiedt vol
gens het internationale tarief.
De aandacht wordt er in het bij
zonder op gevestigd, dat brieven
voor Indië derhalve moeten zijn ge
frankeerd volgens het tarief: 12 K
cent voor het eerste gewicht van 20
gram en 7 K cent voor elk volgend
gewicht van 20 gram.
Zij worden geacht in hun
onderhoud te kunnen
voorzien.
Van het departement van Sociale Zaken
is naar het „Vad." meldt, een circulaire uit
gegaan betreffende steunuitkeering aan mi
litairen met groot verlof. Daarin wordt er
aan herinnerd, dat de opperbevelhebber van
land- en zeemacht heeft bepaald, dat een
deel van de in werkelijken dienst zijnde re
servisten en dienstplichtigen met groot ver
lof kan worden gezonden, welk verlof in het
algemeen wordt verleend aan hen, die een
betrekking hebben of zeker zijn een betrek
king te zullen vinden. Daar de betrokkenen,
die op hun verzoek den militairen dienst
verlaten, derhalve zelf meenen in hun eigen
onderhoud en dat van hun gezin te kunnen
voorzien, zal het verleenen van steun inge
volge de steunregeling in het algemeen voor
hen niet op zijn plaats zijn. Aan bovenbe
doelde personen kan dan ook, mochten zij
zich om steun melden, geen steun worden
verleend. Indien het in een bijzonder geval
wél noodzakelijk is steun te verleenen, moet
daarvoor goedkeuring van het departemen
zijn verkregen.