VRAAG EN AANBOD
funds enJumêmm
JhiMicaties
JtacMmcktm
NOTITIE-BOEKJE.
NOORDSCHARWOUDE
OBDAM
HEILOO
EGMOND AAN ZEE
WDEN5DAG5 EN ZATERDAGS.
35 cent per vijf regels,
Over hooiwinning en
hooibroei.
KERK EN SCHOOL
H. J. BRUSSE:
UIT MIJN
Hoe ik niet gefusilleerd werd.
EERSTE BLAD.
3
Winterzorg.
De vereeniging Winterzorg, onderafdee-
ling van den R.K. Volksbond, hield Donder
dagavond een vergadering onder leiding van
den heer J. Schuffelen. Medegedeeld werd,
dat in het afgeloopen jaar 35 ton eierkolen,
10 ton anthraciet en 39 dekens zijn aange
kocht. De totale ontvangsten van de afdee-
ling kolen bedroegen f 909,28, de uitgaven
843,20, batig saldo 66.08. De ontvangsten
van de afd. dekens bedroegen 208.15, uit
gaven 200.60, batig saldo 7.55. Men be
sloot, wederom een dividend op deze aan-
koopen te verleenen.
De voorzitter werd bij acclamatie her
kozen.
Vrijdagochtend vond te Obdam de be
grafenis plaats van oud-pastoor J. M. Eg,
die van 1912 tot 1932 te Obdam gestaan
heeft.
Nadat Donderdagavond de Metten ge
zongen waren met assistentie van pastoor
L. H. Wanna te Obdam, oud-kapelaan W.
F, Jansen, te Amsterdam en kapelaan A. v.
d. Burg te Obdam, werden Vrijdagmorgen
de Lauden gezongen met dezelfde assisentie.
Bij de Requiem-mis was celebrandes pas
toor Wanna, diaken oud-kapelaan Jansen en
sub-diaken kapelaan v. d. Burg.
Aan het zij-altaar werd een stille H. Mis
opgedragen door mgr. Taskin, den eenigen
nog in leven zijnden oud-klasgenoot van
den overledene.
Door pastoor Wanna werd een korte lijk
rede uitgesproken. Spr. roemde oud-pastoor
Eg als een ijverig priester, die met hart en
ziel aan de parochie Obdam gebonden was,
wat o.m. kon blijken uit het verlangen van
den overledene om te Obdam z'n laatste
rustplaats te hebben.
Door pastoor Wanna werd alsdan de ab
solutie verleend.
Met pastoor Eg is iemand van „den
ouden stempel" heengegaan. Van z'n pai-o-
chianen kon men vernemen dat hij veel-
eisehend was, doch zeer zeker een goed en
sterk mensch. De toegenegenheid van de
parochianen bleek thans ook wel overdui
delijk, evenals bij zijn 50-jarig priesterfeest
dat oud-pastoor Eg, een tweetal jaren gele
den te Obdam, heeft gevierd. Pastoor Eg
bereikte een leeftijd van 77 jaren. Sinds
1932 verbleef hij in huize Augustinus te
Alkmaar.
Tijdens zijn priesterschap te Obdam zijn
o.m. de bijzondere school en het parochie
huis tot stand gekomen.
Jaarvergadering H. S. V.
In de Donderdagavond gehouden jaar
vergadering van H. S. V. heeft de voorzit
ter, de heer Wassenaar allen het welkom
toegeroepen, inzonderheid de militairen die
behouden zijn teruggekeerd. Ingekomen
stukken behelsde gelukwenschen met het
10-jarig bestaan der club. Binnenkort zal
men zij het dan op heel bescheiden wij
ze het 10-jarig bestaan herdenken.
Het jaarverslag werd wegens afwezig
heid van den secretaris uitgebracht door
den voorzitter. Onder de harde werkers
heeft hij genoemd den heer P. Keeman Sr.
en zijn beide zoons Piet en Nico, oprichters
en werkers, onafgebroken 10 jaar lang, al
dus het verslag.
Trots alles waren de financiën zoodanig
dat er nog geld in kas is, aldus het finan
cieel verslag. De ontvangsten waren
1573.82, de uitgaven 1546.81, saldo 27.21
Wegens het bedanken van den keeper,
den heer J. Dekker Thz. is benoemd de
heer P. Keeman Jr. Bij enkele candidaat-
stelling werden de heeren S. van Tongeren,
C. Adrichem, K. Snel en G. de Jong, her
kozen. In de elftallen-commissie werden
gekozen de heeren P. Keeman Jr, en G. de
Jong.
Verplaatsing kantoren.
Het gemeentelijk bureau voor steun-
verleening is verplaatst van den Waterto-
renweg naar de school aan het burgemees
ter Eymaplein. Het distributiekantoor, dat
in het raadhuis gevestigd was, is thans ge
vestigd in het perceel Voorstraat 79, naast
het raadhuis.
Salarisverhooging goedgekeurd.
De verhooging der salarissen van den
bode-concierge en den tweeden ambtenaar
der steunverleening zijn, blijkens van Ged.
Staten ontvangen bericht, goedgekeurd. De
ze verhoogingen gaan in op 1 Januari 1940.
Alléén 2de handsch goederen.
uitsluitend d contant.
(Dinsdags en Vrijdags inzenden).
Te koop een beste kapwagen op vier
wielen en beste onderstellen. Moet weg.
SCHELPHOEK no. 1, Alkmaar.
Te koop gebruikte dames-, heeren- en
jongensrijwielen.
NIC. RUITER, Dijk 20, Alkmaar.
Te koop een prima heerenrijwiel op
nieuwe banden 17,50, een zoo goed als
nieuw transportrijwiel en een tandem.
J. LEEUWANGH's Verhuur- en Repa
ratie-inrichting, Limmerhoek 8.
Voor lompen, metalen, kachels, fornui
zen, oude rijwielen, oude naaimachines,
vloerkleeden, enz. geven wij de hoogste
waarde. J. VAN HOUTEN, Fnidsen 91,
hoek St. Jacobstraat.
Te koop weinig bereden Simplex heeren
rijwiel. Niet van nieuw te onderscheiden.
JOH. TON, Varnebroek 40, tel. 4168.
Inkoop van lompen, couranten, metalen,
flesschen, jampotten, meubilair, kachels
en fornuizen. Alles wordt afgehaald.
RAMEN 2.
Te koop gevraagd zolder- en winkel
opruiming tegen marktprijzen.
SCHELPHOEK no. 1, Alkmaar.
Het Naaimachinehuis. Nog eenige gebr,
vanaf 10. Salonkast Singer 95, met
garantie. Singer hand als nieuw, koopje.
J. H. DE BOER, Geestersingel 48,
Alkmaar.
Te koop een zoo goed als nieuwe kap
wagen.
Te bevragen bij C. OOMS, Westerweg,
Limmen.
Puin en tuingrond gratis weghalen.
KOOLTUIN 19.
Te koop een z. g. a. n. tweewielige ket-
tenkar op collingsassen.
P. BROERTJES, Dijkje, Grootschermer.
Te koop uit netten inboedel: Pracht
ledikanten. Lits jumeaux. Veerenbed 5.
Kamer closetstoelen. Pr. naaimachines
vanaf 5. DEKKER, Spoorstraat 5.
Inkoop inboedels, enz.
Te koop een van Delft's kinderwagen en
wandelwagentje.
B. BOTTEMANNESTRAAT 35.
Te koop een granieten aanrecht, lang
202 c.M., breed 60 c.M. Moet weg.
SCHELPHOEK no. 1, Alkmaar.
Maatregelen om te sterken broei
te voorkomen.
Alle maatregelen, die uitvoerbaar
zijn ter voorkoming van verliezen
bij de conserveering van veevoer,
dienen thans genomen te worden.
Over de krachtvoer-positie in de
komende stalperiode behoeven wij
ons thans geen illusies te maken.
Iedere veehouder zal alles in het
werk moeten stellen, zooveel moge
lijk ruwvoer te winnen en zoodanig
te werken, dat er zoo weinig moge
lijk verliezen aan voedingswaarde
ontstaan. In dit verband komt het
ons wenschejijk voor enkele maat
regelen te behandelen, welke een
sterken broei kunnen voorkomen.
Algemeen bekend is, dat meer of minder
broei van invloed is op de kwaliteit van het
hooi. Sterk gebroeid 'hooi is als veevoer
minderwaardig, ook al wordt het door het
vee gegeten. Hooi, dat in het geheel niet
broeit, wordt schimmelig. Door een lichten
broei gaan de schimmelsporen dood en de
werking van micro-organismen is zelfs
gunstig voor de verteerbaarheid.
Wij zullen ons niet verdiepen in de oor
zaken van hooibroei, ook niet de factoren
stuk voor stuk behandelen, die hooibroei be
vorderen (als bemesting, weersomstandig
heden, tijdstip maaien, wijze hooiwinning,
wijze bewaren), maar enkele wenken geven,
die bij opvolging te sterken hooibroei zullen
voorkomen, welke grootendeels zijn ont
leend aan een eenige jaren geleden door de
Fr. M. v. L. ingestelde onderzoek bij hare
afdeelingen.
Maatregelen op het land.
Zorgen dat een zoo gelijkmatig mogelijk
goed gedroogd product in de schuur gereden
kan worden. Ongelijkmatig gedroogd hooi,
bijv. door onvoldoende keeren en schudden,
geeft ongelijk, droog product en levert het
gevaar voor broeihaarden. Het machinaal
hooien, onvoldoende arbeidskrachten, vrees
voor regen, te veel zien naar haastige buren,
zijn o.m. oorzaken waardoor velen te haastig
hooien en het hooi onvoldoende drog in den
berg wordt gereden. Het gebruik van vier-
pootruiters bij de hooiwinning heeft volgens
een practijk-onderzoek in 1939 van den
rijkslandbouwconsulent te Schagen schitte
rende resultaten opgeleverd. Het verlies aan
voedingswaarde op het veld is aanmerkelijk
beperkt, terwijl tevens een zeer gelijkmatig
goed gedroogd product in de schuur gereden
kon worden, waardoor te sterke broei on
mogelijk was en dus de .verliezen in de
schuur nog werden beperkt. De in Noord
holland verkregen resultaten met ruiters
zijn dan ook van dien aard, dat onder de
huidige omstandigheden voor vroeg ge
maaide perceelen en zwaar hooi het ruiteren
zeer sterk moet worden aangeraden.
Wij meenden deze methode van hooiwin
ning niet te mogen passeeren, integendeel er
de aandacht op te moeten vestigen, in ver
band met het doel van dit artikeltje.
Wat de gewone methode van hooien be
treft, zorg voor goed gelijkmatig drogen,
dit vereischt voldoende in het hooi werken,
keeren, schudden en opperen. Hoeveel tijd
na het maaien gekeerd moet worden, is af
hankelijk van het weer, wind en gewas. Bij
gunstig weer soms na 2 a 3 dagen, soms is
het beter langer te wachten. Zeer zorgvuldig
keeren. Handwerk beter dan machinaal.
Schudden machinaal beter dan handwerk.
Zoo mogelijk bij felle zon schudden, dan
verdwijnt veel vocht. Bij zonnig weer 's och
tends geschud hooi kan 's middags op op
pers gezet worden, vooral bij wisselvallig
weer is dit gewenscht. Hoe zwaarder het
hooi, hoe ongunstiger het weer, hoe kleiner
de oppers. Bij droog donker weer de oppers
nog eens uit elkaar gooien of omzetten, voor
al bij vroeg gemaaide perceelen.
Wanneer men een bosje goed gedroogd
hooi draait en als het dan in z'n oorspron-
kelijken vorm terug springt, is het veer
krachtig. Te vochtig hooi doet het niet of
onvoldoende. Vooral bij iets ongunstig weer
moeten degenen, die bij het hooien van een
zgn. kros gebruik maken en de rooken er
opjagen, zorgen dat het hooi goed gelijk
matig gedroogd is, dus bij deze methode
naar gelang van gewassen weer voorzichtig
zijn.
Werkt het weer mee, dan is hooien geen
kunst, maar werkt het erg tegen, dan is het
onmogelijk vaste richtlijnen te blijven
volgen. Te groote haast is gevaarlijk.
Maatregelen bij het optassen in
den berg.
Nimmer onvoldoende droog of zwaar hooi
onder in den berg. Het hooi moet zorgvuldig
los en gelijkmatig worden opgestapeld, dus
zorgen voor gelijken druk en dichtheid.
Jacobsladder en hooiblazer verrichten in
dezen mooi werk. Andere transportmethoden
als netten, touwen, vorken, grijpers, ver-
eischen zorgvuldig uitschudden. Doet men
dit niet, dan loopt men vooral bij ongelijk
matig gedroogd hooi gevaar voor plaatselijke
broeihaarden. Het hooi moet vrij kunnen
bezakken, dus vrij van de kanten gehouden
worden. Te snel optassen moet over het al
gemeen worden ontraden, dat geeft te snelle
persing. De bovenste lagen open houden
door opschudden zoolang de warmte nog in
het hooi zit. Sommigen meenen goede re
sultaten te hebben bereikt met het maken
van verticale gaten om het uitdampen te
bevorderen. Anderen brengen laagsgewijs
stroo aan, vooral bij fijn hooi. Weer anderen
bezigen landbouwzout als middel tegen te
sterken broei: 5 a 10 K.G. per 1000 K.G.
hooi.
Controle op broei.
Ondanks velerlei voorzorgsmaat
regelen kan men toch te sterken
broei krijgen. Controle op de mate
van broei is dus noodzakelijk. Dit
dient de boer als de verantwoorde
lijke persoon zelf te doen.
De eerste aanwijzingen zijn het zakken
van het hooi, het dampen of zweeten en de
reuk. Bij lichten broei kan men door goede
ventilatie, bijv. schuurdeuren open, afkoe
ling bevorderen. Bij sterker broei zakt het
hooi sneller, soms ontstaan plaatselijke
kuilen, deze geven aan waar ongeveer een
broeihaard zit, de reuk wordt dan ook
scherper. De beste methode van controle op
de mate van broei is het gebruik van een
modern peilijzer met thermometer. Bij stij
ging der temperatuur boven 60 gr. C. moet
men ingrijpen. Heeft men een hooiroede
zonder thermometer, zoo late men deze 5
minuten in het hooi zitten, het ijzer heeft
dan ongeveer dezelfde temperatuur als het
hooi. Men controleert met de hand de mate
van broei. Kan men het ijzer met in volle
hand knijpen vasthouden, dan is de broei
niet te sterk, maar kan men het niet vast
houden, dan is de broei te sterk en moet men
ingrijpen. Deze methode is natuurlijk
minder nauwkeurig.
De Rijksveeteelt-consulent,
Ir. L. DE VRIES.
INSCHRIJVING VAN LEERLINGEN VOOR
DE GEMEENTELIJKE AVONDSCHOOL
VOOR LAGER NIJVERHEIDSONDERWIJS
MET VOORTGEZETTE KLASSEN TE
ALKMAAR.
De inschrijving van leerlingen zal plaats
hebben van MAANDAG 24 JUNI tot en met
WOENSDAG 26 JUNI a.s., des avonds van
6.309 uur in het gebouw der Ambachts
school.
De leerlingen moeten om tot de le klasse
te worden toegelaten, bij den aanvang van
den cursus:
a. ten minste 12 jaar en 8 maanden oud zijn
en tevens voldoende lager onderwijs
hebben genoten, of
b. indien zij 12 jaar, doch nog geen 12 jaar
en 8 maanden oud zijn, een bewijs over
leggen dat zij het zevende leerjaar eener
lagere school met vrucht hebben door-
loopen.
Leerlingen, die een dagschool bezoeken,
worden niet toegelaten. Laatste RAPPORT
CIJFERS moeten voor nieuwe leerlingen
worden medegebracht.
Leerlingen met einddiploma Ambachts
school 2-jarigen cursus kunnen tot de 4e
klasse en met einddiploma 3-jarigen cursus
tot de 5e klasse worden toegelaten. Leer
lingen met einddiploma Gem. Avondschool
voor lager Nijverheidsonderwijs kunnen toe
gelaten worden tot de voortgezette klassen.
De school duurt 5 jaar, voor den typogra-
fencursus 4 jaar. De voortgezette klassen
duren 2 jaar.
Het schoolgeld, geregeld naar financieele
draagkracht der ouders en grootte van het
gezin, is laag gesteld.
De leermiddelen worden door de school
verstrekt.
De cursus vangt aan DINSDAG 1 OCTO
BER, 's avonds 6.30 uur.
Inlichtingen bij den directeur,
J. ARNOLDUS.
Alle leerlingen moeten zich opnieuw laten
inschrijven.
GEMEENTELIJKE SCHOOL VOOR
VOORBEREIDEND MIDDELBAAR
TECHNISCH ONDERWIJS TE ALKMAAR.
Inschrijving van nieuwe leerlingen.
De inschrijving wordt gehouden van
MAANDAG 24 JUNI tot en met WOENSDAG
26 JUNI a.s. in het gebouw der Ambachts
school, des avonds van 6.309 uur.
Leerlingen met het diploma Ambachts
school of zij die naar de 5e klasse van de
Gem. Avondschool voor Nijverheidsonder
wijs zijn bevorderd, kunnen onmiddellijk
worden toegelaten, onder overlegging van
hun rapportboekje en een verklaring van
den Directeur, dat ze voldoende aanleg heb
ben voor voortgezette studie in de technische
vakken.
In bijzondere gevallen kunnen ook andere
leerlingen worden toegelaten, mits zij aan de
gestelde eischen van ontwikkeling voldoen.
Het schoolgeld is laag gesteld.
De school geeft opleiding voor het toe
latingsexamen eener Middelbare Technisëhe
School, terwijl een bewijs te zijn geslaagd
voor dit toelatingsexamen de gelegenheid
openstelt tot het examen voor één der Nij
verheidsakten.
De lessen worden in de avonduren ge
geven.
Aanvang Dinsdag 13 Augustus a.s.
Nadere inlichtingen bij den Directeur,
J. ARNOLDUS.
EEN KAASRECEPT.
Gebruik de groente die de tijd van het
jaar volop levert, dan is ze het voordeelig-
ste en het beste. Door in de breiding de
noodige variatie te brengen, behoeft 't niet
te vervelen als men korte tijd achter elkaar
weer dezelfde groente eet. Bloemkool b.v.
die volop aan de markt is laat zich voor
afwisseling uistekend combineren met kaas
saus. We kunnen deze kaassaus, met ge
bruikmaking van jonge kaas, tot een zeer
voedzaam gerecht maken, waardoor het
vleeschdien keer kan vervallen. In combi
natie met gebakken aardappelen hebben wc
dan een uitstekenden maaltijd.
Hier volgt het recept:
Bloemkool met Alkmaarsche kaassaus.
1 groote bloemkool, y liter gekookte
melk, y pond jonge kaas, 1 eetlepel aard
appelmeel, y ons boter.
Maak de bloemkool schoon en wasch ze.
Kook ze op de bekende wijze gaar.
Snijd de kaas in kleine blokjes (of rasp
ze op een grove rasp) en laat de boter met
de kaas zachtjes smelten. Meng het aard
appelmeel aan met een gedeelte van ds
melk en voeg dit mengsel roerende bij de
gesmolten kaas. Voeg daarna langzamer
hand en onder voortdurend roeren de rest
van de melk (koud of warm) toe. Laat de
saus nog even doorkoken en giet ze daarna
over de bloemkool. Geef er gebakken
aardappelen bij.
GESLAAGD.
Voor de hoofdacte slaagde gisteren te
Utrecht mej. T. Leegwater, onderwijzeres
aan de Chr. Kleuterschool te Alkmaar.
NAGEKOMEN PREDIKBEURTEN.
ZONDAG 16 JUNI.
ALKMAAR, Vrije Evang. gem., in de
Unie, 10 uur en 7 uur, ds. Ruys (voorm. be
diening H. Doop; 's av. Voorbereiding).
Onderwerp: „Een biddende moeder".
The Star of Hope Mission, in Waakt en
Bidt, dienst Vrijdag 21 Juni 's av. 7 uur, de
heer Sevensma, Amsterdam.
STOMPETOREN, Evangelisatie, 10 uur,
de heer Jac. Dekker, van Ransdorp.
AKERSLOOT, 10 uur, ds. van Mullem.
DE BOTERMARKT.
ALKMAAR, 15 Juni 1940. Op de heden
gehouden botermarkt waren in totaal 1031
stuks van kg aangevoerd, waarvan de
prijs: groothandel 77)480 cent en klein
handel 82)4—85 ct. p. y, kg. Handel matig.
12200 Kippeneieren (groothandel) f 3.70
4 en 325 Eendeneieren f 2.75. Handel
matig.
N.V. E IER VEILING NOORDHOLLANDS
NOORDERKWARTIER.
ALKMAAR, 15 Juni 1940. Op de heden
gehouden eierenveiling waren in totaal
280.000 stuks eieren aangevoerd, prijzen
3.50—4.30 en 3.35—3.50.
N.V. ALKMAARSCHE EXPORTVEILING.
ALKMAAR, 14 Juni 1940. Op de heden
gehouden veiling werd betaald voor: Aard
appelen (N.) 7.50—11.50, Prei 3 per
100 kg; Aardbeien per 100 slof 0.91
1.18; Aalbessen per 100 doos 17; Andij
vie 1.303.10, Bloemkool le s. f 11
19, 2e s. 710, Kropsla f 1f 4.20 en
Perziken 49.50 per 100 stuks; Asperges
1546, Peterselie 2.603.60, Rabar
ber 1.703.10, Radijs 2.60, Selderie
0.50—2.60, Uien f 1.902.90 en Worte
len 813 per 100 bos; Druiven 49
51, Peulen 913.50, Snijboonen 26,
Dubbele spercieboonen 2528, Tuinboo-
nen f 7.506.50 en Tomaten 1315
per 100 pond; Postelein per bakje 2760
cent; Spinazie per bak (16 pond) f 0.39
1.05.
AMSTERDAM, 15 Juni 1940. Op de he
den gehouden aardappelenmarkt waren de
prijzen voor Groote muizen 1011 cent per
kg. De overige prijzen waren onveranderd.
Aanvoer 98000 kg.
BROEK OP LANGENDIJK, 15 Juni 1940.
(Langendijker Groentenveiling). 2735 kg
Tomaten A 26—26.20, B f 26—26.10, C
26 en CC 18; 1170 bos Rabarber 1; 250
bos Peen 7.30; 54400 kg Aardappelen:
Schotsche muizen f 7.209, Drielingen
7.60—9.20, Kriel 5.70—7.70.
Dat wil zeggen, toen ik 'n vijf en twintig
jaar geleden rondzwierf als oorlogscor
respondent.
Toen is 't mij overkomen, nog wel in ge
zelschap van een Engelsche journaliste, dat
wij op vermoeden van spionnage door de
Belgische voorposten gearresteerd waren.
Steeds verder, van den eenen post naar den
volgenden, voerden ze ons voort in de richting
van het front. Hier zouden wij samen ge
fusilleerd worden. En zoo moesten wij ten
slotte verschijnen voor een Franschen gene
raal.
En nu was dit het wonderlijke: dat het
steeds nader komende gevaar in de vuur
linie, dat de fluitende granaten over onze
hoofden, dat de bommen, die langs onzen
eindeloozen weg, waar wij gingen tusschen
vier barsche soldaten met geladen geweren,
hier en daar een boom velden of een bi-es
sloegen in den muur van een verlaten huis;
dat de sissende geweerkogels, waardoor
een van de wachters, die ons wegvoerden,
;n 't voorhoofd getroffen werd, hij draai
de een slag om zijn as heen en plofte voor
over; dat 't gejouw naar ons als ver
raders aangeziene gevangenen uit de geal
lieerde troepen, die vaak in den stormpas
ons tegenkwamen; dat de klonten aarde,
die de kartetsscherven ons wel eens tegen
't lichaam aansloegen; dat telkens 't korte
bevel van den commandant van de wacht
om op den buik te vallen, dat de bleeke
afgetobdheid van mijn waarlijk toch zóó
dappere vrouwelijke collega en de angst,
dien ik nu en dan zag schokken door haar
schoudertjes; dat de steeds waarschijn
lijker wordende noodlottigheid van dit avon
tuur, waarin de opvolgende geallieerde
postcommandanten mijn verweer niet had
den willen aanhooren, dat dit alles te
zamen mij bracht in een stemming van
opgetogenheid, van overmoed, van physieke
behagelijkheid, zóó over alles heen blij, alsof
ik net op de grens van te veel champagne
had gedronken.
En toch hadden wij dien heelen dag niet
alleen nog geen slok te drinken, maar zelfs
geen kruimel te eten gehad. Want, juist even
vóór 't ontbijt in 't hotel aan de Zeeuwsch
Vlaanderensche grens eropuit getrokken in
de Belgische linie om enkele informaties voor
't eerste ochtendtelegram naar onze bladen,
waren wij meteen omsingeld, verrast en
weggevoerd. Hoe veel uren nu reeds te voet
door de van kanonnen en oorlogstuig, van
projectielen vernielde wegen? En tóch voel
de ik mij, door die wonderlijke overspan
ning, lichter, behagelijker opgewekt dan
ooit, in een roes, die mijn gedachten scherp
en klaar hield.
Uit torenhoogte, met een hatelijke min
achting keek daar dan eindelijk de Fransche
generaal, die in opperste instantie over ons
lot en ons leven moest beschikken, ons een
oogenblik aan, nadat hij de rapporten vluch
tig had doorgelezen,
Juist kwam er toen een ordonnans binnen,
salueerde en vroeg: „le général Sandeau?"
Wat er nu in dien koortsigen kop van mij
gebeurde, kan ik mij nóg niet verklaren.
Maar ik hoorde mij lachend vragen: „San
deau? Jules Sandeau? C'est cela: „Sacs et
parchemins
Meteen ontspande zich de minachtende
gestrengheid op 't gezicht van onzen rech
ter:
Kent u dit boek, dat mijn vader ge
schreven heeft?" vroeg hij blijkbaar ont
roerd.
Mon général, een heel jaar lang. heb ik
er op geblokt op <Je hoogere burgerschool,
't Was 't eerste groote Fransche boek, dat wij
er samen met onzen leeraar gelezen en be
handeld hebben. Maar wat was 't moei
lijk! En eerlijk gezegd, wat zijn wij er
door die eindelooze grammaticale ontleding
mee geplaagd!"
De generaal schaterde 't uit. Hij vertelde
bijzonderheden uit 't leven van zijn vader,
den schrijver. Wij raakten in een gesprek
over Fransche litteratuur en mijn flux de
paroles was voor mijzelf een staag wonder.
Tot hij opeens verstramde en met oprechte
verbazing vroeg: „Mais, mon dieu, wat kunt
u dan toch hebben uitgevoerd om als spion
nen voor mij te worden geleid?"
Glimlachend zette ik hem kort ons onaan
gename avontuur uiteen, zóó monter alsof
't een anecdote was.
Mais non. Nee, nee" schudde de
generaal toen alle verdenking af: „dit is on
mogelijk, dat iemand, die aan verraad van
spionnage schuldig is, zóó opgewekt rede
neert!"
En hij liet wijn brengen. Hij liet uit een
keukenwagen, die juist was aangekomen,
soep voor ons halen. Hij bood den eenigen
leunstoel in zijn kwartier aar de Engelsche
correspondente en verontschuldigde de ver
gissing van de wantrouwige soldaten, dia
door 't verraad van spionen dan ook al zóó
veel makkers hadden verloren.
Zij kregen last ons terug te geleiden. Als
wij een leege auto tegenkwamen, moesten
zij die voor ons requireeren
En toen, in dien duizel van vreugde, in
den terugslag op den doodsangst, die zich
in een roes had geopenbaard, toen kwamen
wij langs een verlaten villa. En schier onbe
dwingbaar was opeens mijn neiging om hier
nu binnen te gaan. Om er eens rond te zoe
ken naar eenig souvenir aan onze wonder
baarlijke redding. Naar eenig kunstvoor
werp, eenige antikiteit misschien, naar eenig
kleinood, mogelijk een juweel. Gewoonweg
een bevlieging van begeerigheid, van heb
zucht van roofzucht, als ge wilt. En
om dan eens af te dalen in den wijnkelder.
Daar nu onze gelukkige ontsnapping aan het
doodsgevaar te vieren met echten cham
pagne. Precies zóó als de veel gesmade plun
deraars dit immers ook doen in de ontvolkte
oorlogsgebieden.
Want onder de heftige emoties tusschen
leven en dood winnen vaak de oer-instincten
het op de aangeleerde begrippen van be
schaving en fatsoen.
Wij zijn er niet binnen gegaan. Wij hebben
niet geplunderd, ons niet bedronken en
kel en alleen omdat de Engelsche, in haar
vrouwelijk fanatieken ijver, haar avontuur
nog aanstonds geseind wilde hebben naar
Londen voor het eerstvolgende ochtend
blad!
En bij het afscheid? Toen heeft de com
mandant van het militaire, geleide, ons ieder
één van de kogels uit zijn geweer mee ge
geven in de hand, met de verzekering,
dat hij 's morgens niets liever gewild had
dan zelf ons die door den kop te jagen.
Juist dezer dagen heb ik dit projectiel er
nog eens ernstig op aangezien.
Nadruk verboden.
