Werkgevers, arbeiders,
middenstand en landbouw
werken samen.
Twee jongens vermist.
Met kano de Waddenzee
opgevaren.
Petroleumdistributie*
Werkverruiming op groote
schaal.
Voorbereiding nieuwe objecten
gewenscht.
Brood in hotels, enz. nog
zonder bon.
Vier boerderijen afgebrand
in Rosmalen.
Acht en twintig menschen
dakloos.
Bommen op Kerkrade.
Dertien dooden.
Doelmatige bereiding van
de groenten in dit
seizoen.
Wenken van den voedingsraad.
TWEEDE BLAD.
ALKMAARSCHE COURANT VAN MAANDAG 1 JULI 1910.
Zooals bekend is, weid reeds geduren
de een aantal jaren geregeld overleg ge
pleegd tussehen de centrale organisaties
van werkgevers en arbeiders over actuee-
le vraagstukken op sociaal gebied. Onmid
dellijk na het staken van de vijandelijk
heden stelde dit overleg zich volledig ter
beschikking van de Nederlandsche autori
teiten, terwijl voorts ook de midden-
standscentralen werden uitgenoodigd in
den vervolge aan dit overleg deel te ne
men, welke uitnoodiging gaarne werd
aanvaard. Ook de Nederlandsche vakcen
trale is sedert dien tot dit overleg toege
treden.
Toen van de zijde van de bezettende
overheid via het departement van sociale
zaken contact werd gezocht met de sociale
organisaties in den lande, vond de desbe
treffende Duitsche autoriteit in bedoeld
overleg het Nederlandsch con-
tactpun t om vraagstukken van sociaal
belang in onderling overleg nader onder
oo^en te zien. Sedert dien werden ook de
landbouwcentralen uitgenoodigd aan het
overleg te willen deelnemen, welke uit
noodiging inmiddels is aanvaard.
Uit het voortgaande moge blijken, dat de
re,eds--h'epL&.hde samenwerking tussehen
qentrale organisaties op sociaal gebied
ienerzijds werd verstevigd en ander
zijds u i t g.e b r e i d, zulks niet de bedoe
ling naar Nederlandschen trant een cen
traal contact te Vormen, niet slechts voor
onderling overleg, doch ook ten aanzien
van de Nederlandsche en Duitsche over
heidsinstanties. Gebleken is, dat de ver
kregen samenwerking zoowel door de Ne
derlandsche als door de Duitsche overheid
met waardeering is begroet.
Het contact-adres voor de in het overleg
samenwerkende centralen bleef, evenals
tot dusver, berusten bij mr. B. C. Slotema-
ker, algemeen-secretaris van het verbond
van Nederlandsche werkgevers.
De aan bedoeld overleg deelnemende
centrale organisaties zijn de volgende:
Werkgeverscentralen
Verbond van Nederlandsche werkge
vers; Centraal overleg in arbeidszaken
voor werkgeversbonden; Algemeen Kath.
Werkgeversvereeniging; R. K. Verbond
van WerkgeversvakvereenigingenVer
bond van Prot.-Christ. Werkgevers in
Nederland.
Arbeiderscentralen
Nederlandsch Verbond van Vakvereeni-
©ingen; R. K. Werkliedenverbond in Ne
derland; Christ. Nationaal Vakverbond
in Nederland; Nederlandsche Vakcen
trale.
Middenstandscentralen
Koninkl. Nederl. Middenstandsbond;
Nederlandsche R.K. Middenstandsbond;
Christ. Middenstandsbond in Nederland.
Landbouwcentralen
Koninkl. Nederl. Landbouw Comité;
Kath. Nederl. Boeren- en Tuindersbond;
Christ. Boeren- en Tuindersbond in Ne
derland.
Men verkeert te Harlingen in ernstige
ongerustheid omtrent het lot van twee
Harlinger jongemannen, resp. 17 en 19
jaar oud, die Zaterdagmiddag met een
kano de haven zijn uitgevaren.
Toen de jongemannen in den laten
avond nog niet teruggekeerd waren, ver
moedde men een ongeluk. Des nachts te
twee uur voer de Harlinger reddingboot
jhr. G. A. den Tex, onder leiding van
schipper S. Wielenga uit om de vermisten
te zoeken. Gisterochtend te vijf uur en
later op den ochtend te half elf, vertrok
de reddingboot opnieuw, waarbij de ge-
heele Waddenzee werd afgezocht, zonder
dat eenig spoor van de jongens kon wor
den ontdekt. Men heeft de verschillende
wachtposten rond de Waddenzee ge
waarschuwd.
GediDèrtde het tijdvak van Maandag 1
Juli a.sl tot en met Zondag 14 Juli a.s. zal
de met periode 2" gemerkte petroleumzegel
recht given op het koopen van twee liter
petroleu ro.
De secretaris-generaal, waarne
mend hoofd van het departement
van sociale zaken, heeft tot de
gemeentebesturen de volgende cir
culaire gericht:
„Zooals u bekend is wordt er met kracht
naar gestreefd om de vermeerdering van de
werkgelegenheid in ons land te bevorderen.
Een van de middelen daartoe is de uitvoe
ring van werkverruimings-objecten op
grooter schaal dan tot nu toe het geval was.
Voor de daartoe geëigende objecten zal op
de gebruikelijke wijze subsidie in den loon-
post kunnen worden verkregen.
Bij de keuze van bovengenoemde werken
dient op hun waarde als middel tot werk
verruiming te worden gelet. Dit beteekent
in de eerste plaats dat de kosten voor het
grootste deel uit loonen dienen te bestaan.
Dat maakt het werk niet alleen uit een oog
punt van directe werkveruiming aantrek
kelijk doch beteekent tevens en dat
vormt in de huidige omstandigheden een
tweeden eisch dat een naar verhouding
geringe hoeveelheid aan materiaal behoeft
te worden gebruikt. In de derde plaats valt
te overwegen in hoeverre het werk na ge
reedkomen voor de toekomst blijvende
werkverruiming tot gevolg zal hebben.
U gelieve met voortvarendheid er
naar te streven, dat dergelijke ob
jecten eventueel in samenwerking
met waterschappen en andere wor
den voorbereid.
Over de plannen kan in eerste instantie
overleg worden gepleegd met de inspectie
van den rijksdienst voor de werkverruiming
in uw provincie. Mijnerzijds wordt gaarne
de verzekering gegeven, dat voor een
snelle beoordeeling en goedkeuring van
daarvoor in aanmerking komende dat
wil in verband met het bovenstaande zeg
gen loonintensieve, weinig materaal eischen
de en zoo mogelijk blijvende werkverrui
ming biedende plannen zal worden zorg
gedragen.
Bij werken, welke aan de eerste twee der
bovengenoemde maatstaven voldoen, zal de
financiering in het algemeen geen moei
lijkheden bieden, daar het grootste deel der
kosten voor subsidie in aanmerking kan
worden gebracht. Wanneer echter onder be
paalde omstandigheden de financiering van
de niet uit loonen bestaande kosten moei
lijkheden zou opleveren, dan noodig ik uw
college uit ook die plannen indien zij
overigens uit het oogpunt van directe of
blijvende werkverruiming aantrekkelijk zijn
ter beoordeeling voor te dragen met ver
melding van eventueele financieele bezwa
ren.
Ik vertrouw, dat uw college er met kracht
toe zal medewerken, dat het in dezen brief
bedoelde middel tot bestrijding van de
werkloosheid te weten door uitvoering van
werkveruimingsobjecten, op korten termijn
tot belangrijke resultaten zal leiden".
De secretaris-generaal, waarnemend hoofd
van het departement van landbouw en vis-
scherij, maakt bekend, dat ook na 30 Juni
voorloopig de verstrekking van brood in ho
tels, restaurants, broodjeswinkels, enz, nog
toegestaan is, zonder dat daarbij bonnen in
ontvangst behoeven te worden genomen.
De hotels enz. kunnen derhalve ook tot
nader aankondiging de benoodigde hoeveel
heid brood tot de tot nu toe gebleken be
hoefte nog vrij van hun leverancier (bak
ker) betrekken.
VOERMAN MET WAGEN EN TWEE
PAARDEN TE WATER.
De mail en de dieren verdronken.
Zaterdagmiddag reed te Ouddorp (Z.H.)
Jan Aleman met een wagen met hooi,
waarvoor twee paarden waren gespannen,
huiswaarts. Toen een bakfiets passeerde
schrokken de paarden en sprongen opzij.
Nog voor de voerman in kon grijpen trok
ken de paarden den kar van den weg in
een daarnaast liggende diepe sloot. Zoo
wel de voerman als de paarden gingen
onder en verdronken.
HET NIEUWE STADHUIS TE LEIDEN
WORDT IN GEBRUIK GENOMEN. De
inrichting is reeds zoover gereed, dat één
gemeentedienst er reeds in ondergebracht
kon worden. De teekenkamer volledig in.
bedrijf.
Zaterdagmiddag heeft te Ros
malen een ziware brand gewoed in
vier boerderijen, waardoor groote
materieele schade werd aangericht
en 28 personen dakloos werden.
Omstreeks één uur ontdekte men, dat uit
een hooimijt, gelegen bij de boerderij van
den landbouwer H. van Herpen, rook kwam
De vlammen laaiden hoog op en sloegen
weldra over op het dak van de hoeve, wel
ke met stroo was gedekt. Toegeschoten
buurtbewoners probeerden in allerijl nog te
redden wat te redden viel, maar spoedig
moesten zij het veld ruimen, daar het vuur
oversloeg naar de hoeve van E. van Pink
steren, welke eveneens een dakbedekking
van stroo had. Ook hier viel slechts weinig
te redden.
De bewoners van de plaats namen inmid
dels voorzorgen om het vijftig meter ver
derop gelegen gebouw van den landbouwer
J v. d. Berg voor het vuur te sparen. Met
emmers water poogde men de overslaande
vlammen en vonken te dooven. Aanvanke
lijk gelukte dit ook doch door den sterken
wind sloegen de vlammen steeds hooger uit
de twee reeds brandende gebouwen, zoodat
tenslotte ook de woning van v. d. Berg
moest worden opgegeven.
Toen deze was ontruimd bleek het, dat de
twintig meter daarvandaan liggenden boer
derij van den landbouwer A. van der Hey-
den eveneens niet voor het vuur kon wor
den gespaard. Men had de inboedel reeds in
veiligheid gebracht. Het dak werd met wa
ter overgoten en overslaande vonken ge-
bluscht, doch door de groote droogte der
laatste dagen vatte het stroo tenslotte toch
vlam. Weldra brandden de vier boerderijen
met de daarbij gelegen hooibergen als fak
kels.
De brandweer uit Rosmalen was met al
haar materiaal naar den brand uitgerukt
doch kon aanvankelijk wegens gebrek aan
slangenmateriaal geen water uit de brand
putten oppompen.
Ondertusschen begon ook de boerderij
van den landbouwer Th. v. d. Berg, welke
aan de andere zijde van een dijk was gele
gen ernstig gevaar te loopen, door het vuur
te worden aangetast. Fel gierden de vlam
men over het rieten dak, doch de hooge
Canadaboomen om dit perceel vormden een
flinke beschutting, terwijl burgers kracht
dadig met emmers water tegen elk begin
van brand optraden. Zoodoende kon deze
boerderij behouden blijven, en beperkte de
schade zich hier slechts tot den inboedel,
welke waterschade kreeg.
Na drie kwartier was de brandweer zoo
ver, dat zij water op de vuurzee kon spui
ten. Zij heeft echter van de vier reeds
brandende boerderijen niets kunnen be
houden. Alles brandden tot den grond af.
Nog vier uur was zij met het nablusschen
bezig.
De schade, welke zeer aanzienlijk is,
wordt slechts gedeeltelijk door verzekering
gedekt. Van den landbouwer van der Hey-
den werden de landbouwinventaris en het
huis vernield, van Van den Berg gingen de
pas binnengehaalde hooioogst, de inboedel,
een aantal kippen en het huis in vlammen
op, terwijl ook bij van Herpen en van Pink
steren vrijwel alles verloren ging.
Het A. N. P. meldde Zaterdag uit Kerk
rade het volgende:
„In de afgeloopen nacht hebben de Engel-
sche vliegers hun lukrake bombardementen
op Nederlandsch grondgebied voortgezet.
Dadelijk na het invallen van de duisternis
ronkten de Engelsche machines over de
stad. Er werd spoedig luchtalarm gemaakt
en vele menschen begaven zich in de schuil
plaatsen. Om ongeveer twee uur wierpen de
vliegtuigen een vijftal bommen uit op de
buurtschap Bleijerheide, tengevolge waar
van dertien menschen werden gedood en
verscheidene mijnwerkerswoningen werden
vernield. Een voltreffer viel op een woning
van de mijnwerkersfamilie Scholtes. De
geheele familie, bestaande uit man, vrouw
en vijf kinderen, is om het leven gekomen.
De woning werd totaal verwoest. In een
huis, dat tegenover dat van de familie S. is
gelegen, werd een kind van vier jaar, dat
tussehen twee andere kinderen in bed lag,
door een granaatscherf gedood. De tweede
Te Beverwijk, welk plaatsje beroemd is
vruchten langs den trein verkocht.
het menschelijk lichaam broodnoodig zijn
en die de mensch niet in staat is zelf op te
bouwen.
Worden evenwel de groente en het
fruit afgesneden of geplukt, dan treedt
meestal geleidelijk, doch ook wel vrij snel,
weer afbraak van die stoffen op, als wij
niet zoo goed mogelijk maatregelen daar
tegen nemen.
Het komt er dus op aan te zorgen, dat
in het voedsel, dat wij nuttigen, dit
afbraakproces zoo min mogelijk is voort
geschreden. In de eerste plaats dus is het
van belang er op bedacht te zijn groente
en fruit zoo versch mogelijk te nuttigen.
Wat het fruit en de groenten betreft, die
rauw verorberd worden, hiermede is over
dit onderwerp eigenlijk alles gezegd. In-
tusschen zijn er spijzen, die, ter beperking
van het volume en mede ter bevordering
van hun opneembaarheid, eerst gekookt
plegen te worden, voor zij op tafel worden
gebracht.
Hierbij hebben wij een middel
in de hand om het afbraakproces,
dat zich in verwelkende planten
voltrekt, snel te stuiten, door de
groenten vlug aan de kook te
brengen, waarna het gaar worden
gevoeglijk op den spaarbrander
kan geschieden.
Men zette dus de groente wanneer
niet met het aanhangende water kan
volstaan worden met een weinig
kokend water in een pan met goed geslo
ten deksel op een volle vlam. Het brand
stofverbruik is hierbij zeer gering en een
hooikist komt hierbij niet van pas. In het
algemeen dient hierbij den raad te worden
gegeven zoo kort mogelijk te koken.
Groente heeft doorgaans minder dan een
half uur noodig om gaar te worden.
Vooral niet nastoven en voorts zoo min
mogelijk roeren of stampen, omdat de
hierdoor veroorzaakte aanraking met de
lucht, bij de hooge temperatuur der
groente, waardevolle voedingsstoffen
onwerkzaam maakt.
Wie op deze wijze leert voorzichtig en
verstandig met onze kostelijke groenten
om te gaan, bespaart zich geld en ver
hoogt de gezondheid van het gezin.
Kookcursussen van vier lessen, waarbij
deze regelen toepassing vinden, worden
thans overal in stad en land, met mede
werking van den voedingsraad, voor de
huisvrouwen georganiseerd door het
nijverheidsonderwijs voor meisjes.
Voor deelname wende men zich tot de
directrices van de nijverheidsscholen voor
meisjes en tot de plaatselijke commissies
voor het landbouwhuishoudonderwijs.
met eenige paters Franciscanen voor het
verleenen van geneeskundigen en geestelij
ken bijstand aan de slachtoffers, die ge
deeltelijk onder de puinhoopen waren be
dolven. De huizen in de buurtschap Bleijer
heide hebben belangrijke schade opgeloo-
pen. Tot ver in den omtrek sprongen de
ruiten, tal van daken werden afgerukt. De
bevolking van de gemeente Kerkrade is
diep onder den indruk van deze ramp. Er
is geen sprake van militaire doelen in deze
gemeente, zoodat het ook hier weer pa-
niekzaaien onder de onschuldige burgerbe
volking betreft. Verschillende autoriteiten
waren spoedig ter plaatse, waarna men van
gemeentewege is begonnen met het oprui
men van het puin".
VLUCHTELINGEN KEEREN HUIS
WAARTS. Nu de wapenstilstand tussehen
Duitschland, Italië en Frankrijk is gesloten.
De voedingsraad schrijft ons:
Een kort bericht in de dagbladpers
waarschuwt ons, dat de zuidvruchten
schaarscher zullen worden. Dat gemis,
hoe onaangenaam ook, vullen wij voor een
deel met producten uit ons eigen land
aan. Wij moeten er ten minste ernstig
naar streven. Nu mag op het oogenblik
het jaargetijde in dit opzicht bijzonder
gunstig heeten. Het Hollandsche fruit is
thans voorhanden. Dank zij den velen
zonneschijn heeft een krachtige suiker
vorming plaats gevonden, die de voe
dingswaarde verhoogt en de smaak van
de aardbeien en van de kersen bijzonder
lekker maakt. Daarna beginnen de bessen
'in rijke verscheidenheid op de markt te
komen. Dit jaar zijn de vruchten zoo zoet,
dat zelfs de aalbessen, vooral versch ge
plukt gegeven, nauwelijks suiker be
hoeven.
Maar vooral moet aller aandacht ge
richt worden op de zoo waardevolle
tomaten, die nog lang niet de populariteit
hebben verkregen, die zij verdienen. Nu
wij door de bijzondere omstandigheden
gedwongen worden deze kostbare vrucht
te leeren eten, moge zij voorgoed ook bij
onze bevolking de plaats gaan innemen,
die haar toekomt.
Voorts vormen peulen, tuinboonen, dop
erwten, jonge capucijners, spercieboonen,
bloemkool, postelein, sla, andijvie en
worteltjes de groenten van het seizoen.
Wanneer de aanvoer van de eene soort
soms eens wat mindert, dan stijgt allicht
weer de toevloed van de andere, zoodat
er ook voor een bescheiden beurs genoeg
keus is.
Wij beschikken dus over een groote
verscheidenheid van groenten en van
zacht fruit. Maar nu moeten wij hiervan
ook zocr goed mogelijk profiteeren. Wist
u, dat een goede portie spinazie op het
bord (2 lA ons gekookt, 4 ons rauw ge
wicht) 10 gram eiwit levert, dat wil zeg
gen evenveel als 'A ons vleesch? en daar
mee is van de spinazie nog lang niet alle
goeds gezegd dat er van te vertellen valt.
Dat bewaren wij echter nog wel voor een
afzonderlijke bespreking. Vandaag willen
wij slechts de aandacht vragen voor het
belang, dat groente en fruit in het
algemeen voor onze voeding hebben.
Dit komt, kort gezegd, hierop neer. In
groente en fruit ontstaan onder invloed
van de zón, allerlei stoffen, welke voor
bom kwam in een weiland terecht zonder te
ontploffen. Tweehonderd meter verder viel
een treffer op een huis, dat werd bewoond
door de mijn werkersfamilie Schaefer en
Fuchs. De" beide echtparen, alsmede de baby
van de familie Fuchs werden gedood. In
dezelfde straat werd de kleuterschool van
de zusters Ursulinen geheel vernield. Vlak
bij de school sloeg een bom in den grond en
maakte een trechter van zes bij vier meter.
Alle slachtoffers zijn naar het ziekenhuis
in Kerkrade overgebracht. Ter verpleging
zijn daar nog opgenomen juffrouw Westen-
dahl en haar kind. De toestand van de
vrouw, die waarschijnlijk een hersenschud
ding heeft opgeloopen, is ernstig. Een drie
tal geneesheeren was spoedig aanwezig
AARDBEIENVERKOOP AAN DEN TREIN
om zijn heerlijke aardbeien, worden deze
