DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
I
De betrekkingen tusschen
Japan en Nederlandsch
Indië.
Het Duitsche legeroericht.
Het Italiaanschlegerbericht
De taak van het Fransche
opperste gerechtshot.
Duitsche strooibiljetten
boven Engeland.
Het Duitsche frontbericht.
Brooddistributie.
Nieuws in 't kort.
ALKMAARSCHE C0URAN1
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk f 2.50.
Losse nummers 5 cents.
No. 183
Dit nummer bestaat uit twee bladen. Directeur: C. KRAK.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENT IEN:
Van 1 -5 regels 1.25, elke regel meer f 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven franco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
Maandag 5 Augustus 1940
Hoofdredacteur: Tj. N. ADEMA.
142e Jaargang
Japan en Nederlandsch Indië.
Naar Domei meldt zal minister-president
Konoye heden den vroegeren minister van
koloniën, generaal Koiso een onderhoud
hebben over de betrekkingen tusschen Ja
pan en Nederlandsch-Indië. Van het resul
taat van dt onderhoud zal de benoeming
afhangen van Koiso tot buitengewoon ge
zant en leider van een economische missie
in Nederlandsch-Indië Koiso zal de op
dracht hiertoe alleen aannemen, indien zijn
.programma voor Nederlandsch-Indië, als
een deel van de Japansche Zuidzee-poli-
tiek", zonder beperkingen wordt aanvaard.
Koiso heeft heden tegenover de pers ver
klaard, dat Japan in de toekomst zijn be
hoeften aan petroleum, tin, rubber enz. in
Nederlandsch-Indië zal kunnen dekken en
dat daarom een nauw aansluiten bij de
Nederlandsch-Indische economie niet alleen
een vraag van levensbelang is voor Japan,
maar ook voor de geheele Oost-Aziatische
levensruimte. Allereerst moet over de be
trekkingen tot de mogendheden, die hierbij
belang hebben, volledige opheldering wor
den verschaft.
Oliehaven gebombardeerd.
Het operconmando der Duitsche weer
macht maakt bekend:
Het luchtwapen heeft op 3 Agustus ver
kenningsvluchten gemaakt boven het zee
gebied tusschen het Kanaal en de Hebri-
den. In den nacht van drie op vier Augustus
bestookten onze gevechtsvliegtuigen de
oliehaven van Stanlow bij Liverpool met
bommen. Talrijke branden ^werden hierdoor
veroorzaakt. Verder werdén luchtafweer-
stellingen bij' Canday Island en Swansea
aangevallen.
Britsche vliegtuigen vlogen in den nacht
van drie op vier Augustus noord- en west-
Duitschland binnen. Ondanks het feit, dat
zij meer bommen wierpen, dan de laatste
nachten, was de uisluitend aan militaire
doelen aangerichte chade nog geringer
dan tot dusverre.
Vele bombardementen.
Het Italiaansche hoofdkwartier meldt:
Onze escadrilles in Oost-Afrika hebben
in den Soedan Erkowlt en 't vliegveld van
Summit, waar een groote hanger in brand
werd gestoken, gebombardeerd. Voorts is
het kruispunt van spoorwegen te Haiya
bestookt. In Kenya is ten zuiden van Vaija
een autopark gebombardeerd.
Bij het gevecht bij Debel heeft de vijand
voor onze stellingen 64 dooden achtergela
ten, onder wie drie officieren een vaandel
van het zede bataillon, K. A. A. werd buit
gemaakt.
In Britsch Somaliland heeft men doel
treffend de haven van Zeila gebombardeerd
Een van onze vliegtuigen is niet terugge
keerd. Een vijandelijke luchtaanval op de
haven van Derna in Noord-Afrika veroor
zaakte zeer lichte .schade. Een van onze
duikbooten keerde niet op zijn basis terug.
ENGELAND PUBLICEERT GEEN
ITALIAANSCHE OF DUITSCHE
DUIKBOOTVEjJLIEZEN MEER.
Volgens mededeelingen uit Londen zal
het Britsche ministerie van marine in de
toekomst geen nieuwe berichten over ver
nietiging van Duitsche of Italiaansche duik
booten meer publiceeren.
Naar aanleiding hiervan schrijft de Ber
liner Börsenzeitung dat in werkelijkheid de
voornaamste oorzaak voor dit opmerkelijke
afzien van de dagelijksche overwinningsbe-
richten is, dat men de cijfers van de be
weerde successen langzamerhand al te fan
tastisch heeft opgevoerd. Ten slotte schrijft
dit blad natuurlijk onderschat niemand in
Duitschland of Italië de Engelsche afweer
voor duikbooten, want het bedreigde eiland
wendt alle strijdmiddelen aan, die maar te
bedenken zijn om de actie der duikbooten
op de verbindingslinies van het empire te
verhinderen. Wij weten ook, dat de schit
terende successen van onze duikbooten niet
zonder verliezen verkregen worden. De
verliezen zijn ook bij het afsluiten van af
zonderlijke strijdperiodes van dezen oorlog
geregeld in de legerberichten vermeld. Voor
Churchill echter is het een boos teeken, dat
hij thans zelfs moet afzien van het geliefde
gegoochel met cijfers over de zoogenaamde
Britsche successen tegen de Duitsche duik
booten. Churchill heeft dus niet de controle
over de duikbooten gekregen, doch de duik
booten controleeren thans de convooien van
Churchill en wel met aanhoudenden suc
cessen.
Duitsche critiek.
De wijze waarop talrijke Fransche bla
den zich bezig houden met de taak van
het nieuwe opperste gerechtshof is naar
de meening van de Berliner Börsen-Zei-
tung niet geschikt om de bewering te
rechtvaardigen, dat er in Frankrijk een
nieuwe geest waait. Men krijgt den indruk
dat het voor de Franschen niet om een
groote zuiveringsactie gaat, doch om de
bestraffing van hen, wien het niet gelukt
is het oucte doel van de Fransche poli dek,
de vernietiging van Duitschland, door te
zetten. Wanneer een blad als de Petit
Journal zelfs beweert, dat Frankrijk voor
de christelijke beschaving in den oorlog
gegaan is „tegen een opvatting van
mensch en maatschappij die door het
heidendom geïnspireerd was", kan men
slechts van echt Gallische onbeschaamd
heid spreken en dan constateeren: wie de
Franschen in dit zelfbedrog versterkt, be
wijst hun en den vrede een zeer slechten
dierst, want Duitschland heeft Frankrijk
niet het leven geschonken, om als dank
daarvoor den ouden Franschen haat, de
oude beleedigingen en vijandelijke hate
lijkheden te oogsten.
DE LUCHTAANVALLEN OP DE
BURGERBEVOLKING.
In een radiotoespraak heeft Ansaldo, ae
leider van de Italiaansche „Telegrafo", gis
ter onder meer gezegd:
„Terwijl de Duitsche en Italiaansche vlie
gers met levensgevaar van iederen bom, om
dalen bij het werpen van iederen bom, om
hun doel nauwkeurig te kunnen zien en
geen slachtoffers onder de burgerbevolking
te maken, heeft men bij de Britsche vlie
gers te doen met duidelijke misdadigers en
piraten, die slechts des nachts wagen te ko
men en dan nog van 5000 tot 6000 meter
hoogte hun bommen willekeurig neerwer
pen. De stelselmatig voortgezette Engel
sche aanvallen op onverdedigde steden en
plaatsen bewijzen ondubbelzinnig, dat
Engeland het er op voorzien heeft 'de bur
gerbevolking te verontrusten en in paniek
stemming te brengen. Churchill en zijn kor-
nuten hebben zich hierbij overigens gewel
dig vergist. De betreurde slachtoffers van
Keulen en Hannover kunnen evenmin als
die van Palermo en Trapani den wil om te
overwinnen, die in Duischland en Italië
heerscht, ook maar eenigszins te verzwak
ken. De Engelsche misdadigers hebben ech
ter nog een tweede arglistig doel: zij wil
len een reactie van de mogendheden der
spil uitlokken en op die manier zoo moge
lijk nog het Amerikaansche volk, dat in
menging tot dusverre met klem heeft afge
wezen, in den oorlog trekken.
Tenslotte bewijzen deze wanhoopsdaden
duidelijk, hoe slecht het met Engeland
staat. Het staat thans in de geheele wereld
volkomen geisoleerd. Het ziet daarom zijn
laatste redding in bommen op de vreedza
me burgerbevolking. Albions oude piraterij
komt weer te voorschijn. Maar deze laatste
stuiptrekingen van een wereldrijk zijn sla
gen in de lucht, die in elk opzicht zonder
resultaat blijven".
JAPAN EN ENGELAND.
De Japansche bladen slaan een ongewoon
scherpen toon aan tegen Engeland, welks
daden tegen Japansche onderdanen worden
gebrandmerkt als „een gemeene wraak".
De Tokio Asahi Sjimboen vermoedt, dat
achter de arrestatie van de Londensche
vertegenwoordigers van groote Japansche
handelsconcerns bepaalde bedoelingen ver
borgen gaan, welke verband houden met de
relaties, welke deze concerns in Engeland
en Amerika bezitten. Het blad eischt, dat de
Japansche regeering tegenover Engeland
zal handelen naar het beginsel „oog om
oog, tand om tand". De Tokio Nitsji Nitsji
bestempelt het Engelsche optreden als een
provocatie en als een kenmerkende uiting
van de gewelddadigheden van de heer-
schende klasse in Engeland. Alleen reeds
uit overwegingen van prestige dient Japan
energiek terug te slaan, daar dit de eenige
taal is, die Engeland verstaat.
Uit Tokio wordt nog gemeld:
Het is waarschijnlijk, dat Japan de on
verwijlde vrijlating zal eischen van de Ja
pansche onderdanen, die in Engeland zijn
gearresteerd en tegelijkertijd alle in Enge
land vertoevende Japansche staatsburgers,
met uitzondering van de Japansche ambte
naren, zal opdragen onmiddellijk naar Ja
pan terug te reizen. Naar de meening van
de „Osji Sjimboen" moet de Japansche am
bassadeur in Londen onmiddellijk worden
terug geroepen. Het Japansche volk zou
het noch begrijpen, noch toelaten, indien de
regeering in deze kwestie geen voet bij stuk
houdt. „Wij zijn er van overtuigd zoo
verklaart dit blad dat er geen andere
weg is dan den ambassadeur terug te roepen
en de diplomatieke betrekkingen met
Groot-Britannië af te breken.
Er worden leesportefeuilles
van gemaakt.
De „New York Times" meldt uit Londen,
dat Duitsche strooibiljetten, die boven Enge
land zijn uitgeworpen overal een levendige
belangstelling hebben gaande gemaakt en
dat deze biljetten terwijl van officieele
zijde alles wordt gedaan om verspreiding
hiervan te beletten door de bevolking
ijverig worden verzameld en bestudeerd.
Uit het bericht blijkt, dat zich zeer snel
met deze biljetten een handel heeft ontwik
keld en daar de nieuwshonger van de be
volking, die over den waren toestand in het
ongewisse wordt gelaten, nauwelijks kan
worden bevredigd, zijn vooral werkloozen
er oe overgegaan van deze strooibiljetten
ware leesportefeuilles samen te stellen.
EEN KLACHT VAN LLOYD GEORGE.
In een artikel, verschenen in de Journal
American, beklaagt Lloyd George zich over
de „volkomen ongerechtvaardigde beper
kingen van de persoonlijke vrijheid door de
tegenwoordige Britsch». regeering". Deze
regeering, zoo zegt hij, wordt dagelijks on
verdraagzamer.
DR. LEY SPREEKT TE KATTOWITZ.
De rijksorganisatieleider, dr. Ley, heeft
gisteravond in de grootste zaal van Katto-
witz het woord gericht tot 70.000 personen,
in een bijeenkomst van het Arbeidsfront
waarop de eerste 46 vaandels der bedrijven
van oostelijk opper-Silezië gewijd werden.
Dr. Ley constateerde, dat dit gebied thans
in hetzelfde rhytme van alle' andere rijks
gouwen arbeidt. De maatregelen op het ge
bied der sociale politie, die hij op bevel van
den Führer in de afgeloopen jaren tot zegen
van de werkende Duitschers heeft genomen,
zullen na de Duitsche ovei winning voltooid
v/orden in een omvang als de wereld nooit
heeft gezien.
BESTRIJDING VAN DE VRIJMETSELARIJ
IN FRANKRIJK.
De Journal des Debats houdt zich naar
aanleiding van het besluit der Fransche
regeering tot ontbinding der geheime orga
nisaties bezig met den invloed der vrij
metselarij in Frankrijk. Het blad schrijft,
dat de vrijmetselarij overal vertegenwoor
digers harer occulte wereld had, zoowel bij
den minister-persident als bij de departe
menten en de wetgevende vergadering. Zoo
vereenigde zij alle macht in haar handen,
althans in het verborgene. Zij maakte den
staat dienstbaar aan anti-nationale en anti
godsdienstige doeleinden. In Frankrijk was
het haar grootste triomf, uit de school een
haard van atheïsme en anti-milïtarisme ge-
gemaakt te hebben.
Wat de bladen zeggen.
Het besluit van de regeering om de ge
heime genootschappen te ontbinden, wordt
door de Fransche dagbladen levendig toe
gejuicht. Zij zien er een der voorwaarden
voor een gezonde reorganisatie des lands in.
De „Jour" schrijft: Frankrijk weet thans
dat niets den chef van den staat kan stuiten
in zijn wil om het land tot in de funda
menten te vernieuwen. Vooral gaat het er
om het beruchtste, oudste en gevaarlijkste
der geheime genootschappen, de vrijmetse
laarsloges, te ontbinden. Geen regime kan
een staat in den staat dulden. In Frankrijk
zijn de vrijmetselaars niet alleen een staat
in den staat, maar de staat zelf geweest.
ENGELAND EN DE BALTISCHE
LANDEN.
De Evening Standard bericht, dat de
Britsche regeering de inlijving van de Bal-
tische staten in de Sovjet-Unie nog niet
heeft erkend. De gezanten dezer landen
worden in Londen nog steeds als geaccre
diteerde diplomaten behandeld.
DE HOUDING VAN GRIEKENLAND.
Ter gelegenheid van den verjaardag van
het regime heeft Metaxas een proclamatie
gericht tot het volk. Hij behandelt daarin
o.m. de richtlijnen der buitenlandsche poli
tiek, zeggende, dat Griekenland neutraal is
gebleven en neutraal blijft. Verder geeft
Metaxas een opsomming van de Grieksche
krachten en omschrijft hij de positie des
lands.
Griekenland volgt loyaal een politiek van
neutraliteit jegens de geheele wereld in de
overtuiging, dat het op die wijze bijdraagt
tot handhaving van den vrede, op zijn minst
in den Balkansector. f
VERONTWAARDIGING IN LONDEN
OVER DE REDE VAN MOLOTOV.
De Londensche correspondent van Svenska
Dagbladet in Stockholm meldt aan zijn
blad, dat men in Londen over de rede van
Molotov verontwaardigd is, vooral omdat hij
constateert, dat Engeland oorlog voert om
de wereldheerschappij te verkrijgen.
Engeland wordt ook in het
Westen bedreigd.
Het frontbericht van het D. N. B.
meldt:
Het Duitsche luchtwapen heeft, zooals
uit hèt legerbericht blijkt, het zwaarte
punt van zijn optreden gelegd op een
nauwkeurige verkenning van de Britsche
westkust. Dit is van groot belang, daar de
havens aan de Britsche westkust, aan de
Iersche zee en ten noorden daarvan tot
dusver in het buitenland als betrekkelijk
veilig werden beschouwd. Hierbij valt
echter op te merken, dat reeds voor de
tegenactie in Noorwegen steden als Glas
gow, Carlisle en Lancaster binnen het be
reik van de Duitsche oorlogsvliegtuigen
lagen en dat sindsdien het gevaar vanuit
de lucht voor de westelijke havens van
Engeland nog belangrijk is toegenomen.
Voor een vlucht naar Glasgow hebben de
strijdeenheden van de Duitsche luchtmacht
bijvoorbeeld op het oogenblik nauwelijks
meer dan twee uur noodig.
Liverpool is in ongeveer 100 minuten te
bereiken. Bristol ligt op een uur vliegen
van de bases der Duitsche luchteenheden.
Bedenkt men tenslotte nog, dat het korten
tijd geleden aan een Duitsche duikboot is
gelukt om, den sterken afweer ten spijt,
met buitengewoon succes in de Iersche zee
te opereeren, dan is het duidelijk, dat de
steden en havens aan de Britsche west
kust evenzeer worden bedreigd als de
havens aan de zuid- en aan de oostkust.
DUFF COOPER.
De Sunday Pictorial stelt haar lezers de
vraag, of zij de politiek van Duff Cooper
goedkeuren. De vraag is als volgt ingekleed:
„Duff Cooper ontvangt jaarlijks van de
Britsche regeerin- 5000 pond sterling als
minister van voorlichting. Gelooft ge, dat
hij de geschikte man voor dezen post is?
Gelieve te antwoorden met ja of neen".
Vertegenwoordigers van het blad hebben
reeds mondeling dezelfde vraag aan het pu
bliek in hun kring gesteld. Een-en-zestig
procent antwoordde ontkennend.
DE BRITSCHE KOOPVAARDIJVLOOT.
De Londensche correspondent van de Pa
ris Soir, Blanchard, publiceert eenige inte
ressante bijzonderheden, die aangeven, in
welke mate de Britsche scheepvaart van de
zeeën verdwenen is.
Op 19 Juli vertrok Blanchard met het
personeel van de Fransche ambassade en
een aantal andere landgenooten aan boord
van het oude passagiersschip Orduna uit
een Engelsche haven, om over Portugal
naar Frankrijk terug te keeren. Twee dagen
na het vertrek had hij langs de geheele
zuidkust van Ierland geen enkel schip ge
zien, dat naar Engeland voer of uit Enge
land vertrokken was. Het eenige, dat de
eenzaamheid der zee verbrak, was een ver
laten reddingsboot. Pas bij de Portugeesche
kust had men een paar visschersvaartuigen
in het oog gekregen.
DE AANSLUITING VAN LITAUEN
BIJ DE SOVJET-UNIE.
De Opperste Sovjet is Zaterdag weer
bijeengekomen om het derde punt op de
agenda" de aansluiting van Litauen bij de
Sovjet-Unie, te behandelen.
Allereerst las de Litausche minister
president, Paleckis, de leider van de aan
wezige Litausche delegatie, de verklaring
voor van den Litauschen Sejm, waarbij de
aansluiting aan de Sovjet-Unie wordt ge
proclameerd.
De Opperste Sovjet besloot:
1.) Het verzoek van de Litausche Sejm
wordt door den hoogsten Sovjet aangeno
men en de Litausche radenrepubliek wordt
als „rechtsgelijke radenrepubliek" in het
verband der Sovjet-Unie opgenomen.
2. Enkele gebieden van de Wit-Russische
bondsrepubliek met overwegend Litausche
bevolking zullen bij de Litausche bonds
republiek worden ingelijfd.
3. Tusschen de Wit-Russische en de Li
tausche bondsrepubliek zal de nieuwe ad
ministratieve grens worden vastgesteld.
4. In de Litausche bondsrepubliek zullen
verkiezingen voor den hoogsten Sovjet
worden gehouden.
5. Het presidium van den hoogsten Sov
jet zal den datum voor de verkiezingen in
de Litausche bondsrepubliek bepalen.
Gister, Zondag, werd geen vergadering
van den hoogsten Sovjet gehouden.
Het vierde punt op de agenda, n.l. de
aansluiting van Letland bij de Sovjet-Unie,
zal in de eerstvolgende vergadering van
den hoogsten Soviet, die vandaag wordt ge
houden, worden behandeld.
De secretaris-generaal, waarnemend
hoofd van het departement van landbouw
en visscherij maakt bekend, dat geduren
de het tijdvak van 5 Augustus tot en met
11 Augustus a.s. de met „91" tot en met
„100" genummerde bonnen van het
broodbonboekje recht geven op het koo-
pen van 2500 gram roggebrood of 2000
gram ander brood. Elk der enkele bonnen
geeft derhalve recht op het koopen van
125 gram roggebrood of 100 gram ander
brood.
De bonnen, welke 11 Augustus nog niet
gebruikt zijn, blijven voorts nóg tot en met
15 Augustus a.s. geldig.
DE ITALIAANSCHE PERS OVER DE
REDE VAN MOLOTOV.
Onder het opschrift: „De as er; de Sovjet-
Unie" schrijft de Messaggero o.a.: De rede
van Molotov beteekent een nieuwe neder
laag voor de Britsche politiek, welke tot
gisteren hoopte, dat Moskou zijn houding
zou wijzigen, en zelfs meende de gewensch-
te nieuwe oriënteering te kunnen provocee-
ren door middel van intriges, die blijk ge
ven van een achterlijke gezindheid. Moskou
blijft stevig op zijn standpunt staan en heeft
geen reden om ze te herzien. Wat Italië be
treft, het constateert met voldoening de
verklaringen van Molotov, vooral die betrek
king hebben op de verbeterde betrekkingen
tusschen beide landen.
De rede van Molotov, zegt de Popoio Di
Roma, heeft in alle landen een grooten
weerklank gevonden, omdat de houding van
Rusland voor en tijdens den oorlog altijd 'n
beweegreden gevormd heeft voor verschil
lende illusie en verwachtingen. Doch thans
is alles opgehelderd en voor zoover men
kan waarnemen in 'n zuiver anti-Britsehen
geest. Molotov heeft de solidie der betrek
kingen tusschen Rusland en Duitschland
bevestigd, terwijl men hetzelfde niet kan
zeggen van de betrekkingen tusschen Enge
land en Rusland. Molotov heeft ook gespro
ken over Italië en gewezen op de verbete
ring in de betrekingen tusschen Italië en
Rusland.
Wij kunnen, besluit het blad, slechts
nota nemen van die verstandige verklaring,
omdat Italië, dat als eerste Sovjet-Rusland
de jure heeft erkend, nooit de betrekkingen
tusschen beide landen heeft verstoord.
ENGELAND HEEFT GEBREK AAN
VLIEGTUIGEN.
De bekende vliegtuigconstructeur en uit
vinder Grover Löning uit Litchfield in
Connecticut heeft een lezing gehouden voor
studenten aan de Columbia-Universiteit.
Hij zeide, dat Engeland voor een doeltref
fende verdediging van zijn lange kustlijn
tegen aanvallen langs de geheele kust op te
vliegtuigen te weinig heeft. Engeland bezit
slechts 5000 toestellen. Het zou er 30.000
moeten hebben, waarvan 16.000 voortdu
rend zouden moeten patrouilleeren om
teg enaanvallen langs de geheele kust op te
treden. Löning oefende vervolgens scherpe
critiek op het luchtmachtprogramma der
Amerikaansche regeering.
SPLITSING VAN HET BRITSCHE
DEPARTEMENT VAN BINNENLANDSCHE
ZAKEN.
Volgens de „Sunday Express" zal het mi
nisterie van binnenlandsche zaken zeer
binnenkort gesplitst worden. De afdeeling
voor binnenlandsche veiligheid zal worden
afgescheiden, omdat* het een „geweldige
taak" te vervullen heeft.
Lloyd George in het kabinet? - De
Londensche correspondent van Dagens
Nyheter meldt, dat Lloyd George thans be
reid is een post in het kabinet op zich te
nemen. Chamberlain overweegt inderdaad
af te treden. De minister van buitenland
sche zaken, lord Halifax, zal waarschijnlijk
door den liberaal Sinclair vervangen wor
den.
Spoorlijn PetrosawodskSuojaervi ge
reed. - De 130 km. lange spoorlijn Petro
sawodsk Suojaervi is dezer dagen gereed
gekomen. Daarvoor is thans de hoofdstad
van Sovjet Karelië, Petrosawodsk, met het
door Finland aan de Sovjet-Unie afgestane
gebied en daarmede ook met Viborg ver
bonden.
Engelsche vloot te Gibraltar terugge
keerd. - Zaterdagavond laat is de Engelsche
vloot, die eenige dagen geleden in Oostelijke
richting was uitgeloopen, te Gibraltar terug
gekeerd.
