LD
irkooping
Tkooping
BERGEN N.H.
's Brood
oorrang!
1AAR
SUIZEN
Duitschers in Nederl.-lndië
tien (9Vs uur)
igang Karei de
enden,, persoon
ion „Boschlust"
d. W.LESGER
van den Zeer
e vermelden.
•n van 25 uur.
OK, Notaris,
br. v. goederen.
Telef. 2315
Maandinkomen
/ettelijk tarief.
Volksbank,
msterdam (C.)
v. antw.) en
ilijk.
IER HEIDE,
lkmaar,
V 30 SEPTEM-
7 OCTOBER
;ns des avonds
ïalf zeven), in
LIES aan de
maar, in het
de volgende
kmaar:
GIS en ERF,
no. 49, hoek
3 c.A.
geweest bij
Berkhouwer—
en WINKEL.
straat no. 7,
.50 per week.
ENIGINGSGE-
Istraat no. 9,
i.75 per week.
IS aan de St.
root 33 c.A.
1.50 per week.
tl en IV be
ltenschap van
nVisser en
ierc., comb, en
HUIS aan de
root 81 c.A.
-.75 per week.
en WINKEL-
root-Nieuwland
e.
e betaling,
en IV worden
verstrekt ten
D. M. Klijzing
CTOBER 1940,
koffiehuis van
SR, t.o.v.
DE LANGE,
rceelen:
:menhuizen.
iet ERF, in de
*r. 2 A. 45 c.A.
)ot, voor 2.50
ÏAKKERU en
traat no. 155,
belast met het
i gebruik en
C. Bommer,
>t betaling van
UWLAND en
loot, gr. 55 A.
l D. Zutt.
:t, nabij de
i A. 50 c.A.
ik.
Driehoek, aan
51 A. Ver-
r.
EWEIDJE en
eijnesloot, gr.
V 60 c.A. Ver-
gerhorn Jz. en
Bommer.
Garemeersloot,
n 51 A. 40 c.A.
t en P. Barsin-
e Wal, groot
Mink.
tfr. Dijk, groot
rn. Beukers,
karspel,
nabij de Dam-
c.A. Verpacht
rgmeer Ring-
c.A. Verpacht
verpacht tot
nalatenschap
ion.
erceelen onder
huren en
a verkrijgbaar
Ir. C. J. de
s, Breedstraat,
TWEEDE BLAD. ALKMAARSCHE COURANT VAN ZATERDAG 21 SEPTEMBER 1940.
HET BEZOEK VAN FERRANO SUNER den Spaansohe» minister van Binnenc
landsche Zaken aan Berlijn. De minister legde een krans neer 'bij het Ehrenmal.
Tijdens de inspectie van de eerewacht. Hoffmann)
Vergeefsche vertoogen bij
den gouverneur-generaal
Nieuwe Duitsche vergeldings
maatregelen.
Officieel wordt medegedeeld:
Nadat vroeger meermalen, zoowel langs
diplomatieken weg als ook door particu
liere Nederlandsche kringen ondernomen
stappen om de Nederlandsche autoriteiten in
Nederlandsch-Indië ten aanzien van de
kwestie betreffende de onwaardige behande
ling van de zich daar bevindende Duit
schers tot andere gedachten te brengen, geen
resultaat hadden gehad, heeft een vooraan
staande Nederlandsche instantie ongeveer
vier weken geleden met toestemming van
de Duitsche autoriteiten een zeer dringen
den oproep tot wijziging van zijn tot nu toe
aangenomen houding gericht aan den gou
verneur-generaal, jhr. Tjarda van Starken-
borgh Stachouwer. Deze oproep werd door
het college van secretarissen-generaal op
gesteld en in een door jhr. Snouek Hur-
gronje en jhr. Six onderteekend telegram'
via Tokio naar Batavia geseind.
In dit telegram werd er op gewezen, dat
als vergelding voor de arrestatie van de
Rijksduitschers in Nederlandsch-Indië van
Duitsche zijde eenige honderden Neder
landers naar Duitschland overgebracht en
daar geïnterneerd waren en dat op een vrij
lating van deze geïnterneerden niet te reke
nen was, zoolang niet een verandering in de
behandeling van Duitschers in Nederlandsch-
Indië plaats zou hebben. Voorts werd er
nadrukkelijk voor gewaarschuwd, dat de
toestand wel eens erger zou kunnen worden
en dat met een verscherping van de Duit
sche represailles ernstig rekening zou moe
ten worden gehouden. Een bevredigende
regeling zou slechts kunnen worden bereikt
op den grondslag, dat den in Nederlandsch-
Indië verblijf houdende Duitschers in be
ginsel hun bewegingsvrijheid zou worden
teruggegeven en dat hun toegestaan zou
worden zich weer naar hun woningen te be
geven en hun normale werkzaamheden aan
te vatten.
Duitschers, die geen vaste woonplaats in
Ned.-Indië hebben, of wjer terugkeer in hun
woning niet mogelijk is, zouden öf naar
Duitschland terug moeten kunnen reizen
of moeten worden ondergebracht in een
gezonde plaats in de bergen. Voorts moest
de gelegenheid worden geschapen tot hulp
en ondersteuningsactie voor de noodlijdend
geworden Duitschers. Aan den anderen kant
zouden de Duitschers in Ned.-Indië van de
Duitsche rijksregeering de strenge opdracht
krijgen op geen enkele wijze iets tegen het
Nederlandsche bestuur of tegen de veilig
heid des lands te ondernemen. Ten slotte
werd den gouverneur-generaal verzocht, het
telefoonverkeer met Nederland weer vrij te
geven, zij het ook slechts voor nadere be
spreking ter regeling van bovenvermelde
aangelegenheid.
Ofschoon het geen twijfel kan lijden, dat
de gouverneur-generaal in het bezit van dit
telegram is gekomen, heeft het college van
secretarissen-generaal tot heden geen enkel
antwoord van hem ontvangen, terwijl het
telefoonverkeer met Nederland niet hersteld
is. De bevoegde Duitsche instanties hebben
voorts berichten ontvangen, volgens welke
in het lot der Duitschers in Nederlandsch-
Indië intusschen geen noemenswaardige
Verlichting is aangebracht.
Aangezien dus aangenomen moet worden,
dat de regeering van Nederlandsch-Indië niet
tot inbinden bereid is, ziet men zich aan
Duitsche zijde gedwongen, hieruit de noodige
conclusies te trekken.
De verantwoordelijkheid voor de onaan
gename gevolgen, welke thans uit dezen
stand van zaken voor talrijke Nederlanders
moeten voortvloeien, treft uitsluitend den
gouverneur-generaal van Nederlandsch-Indië
en diens raadgevers.
DOOR VRACHTAUTO AANGEREDEN EN
GEDOOD.
De ongeveer veertigjarige Almelosche
landbouwer A. J. Huiskes is gistermorgen
tijdens de duisternis het slachtoffer gewor
den van een ongeluk. Hij werd, toen hij
zich met zijn driewieler, waarop hij een
lading melkbussen voorttrok, in de richting
Wierden begaf, van achteren aangereden
door een vrachtauto, bestuurd door den
Almeloschen fruithandelaar B. L. Het
slachtoffer werd zwaar gewond en is
spoedig aan de gevolgen van het ongeluk
overleden.
MERKWAARDIGE DIEFSTAL.
Altaarkruis uit een kerk in Utrecht
gestolen.
In de kathedrale kerk aan de Lange
Nieuwstraat te Utrecht is, naar eerst thans
bekend wordt, eenige dagen geleden een
groot verguld altaarkruis, bezet met half-
edelsteenen en versierd met emai'Me plaket
ten, ontvreemd.
Drs. J. Houtgast, hoofdassistent van de
sterrenwacht te Utrecht, heeft op zeer toe
vallige wijze het kruis, dat verstopt was in
den tuin bij de sterrenwacht, gevonden, ech
ter zonder het eveneens ontvreemde corpus.
Woensdagavond laat kwam de heer Hout-
gast een verdacht utiziend persoon in den
tuin tegen, die er zich op heimelijke wijze
ophield en bij de nadering van den hoofd
assistent zich snel uit de voeten maakte. Be
grijpend dat er iets niet in den haak was,
ging de heer Houtgast op onderzoek uit en
weldra ontdekte hij een hoop omgewoelde
aarde.
Wie schetst zijn verbazing, toen hij, nadat
hij den grond wat had omgespit, op een
groot verguld altaarkruis stuitte, waarvan
echter het er op behoorende corpus verdwe
nen was. De dader kon niet meer achter
volgd worden, doordat de heer Houtgast zelf
naging, waar dit kruis gestolen was. De
naam G. B. Brom, welke gegraveerd stond
in de achterzijde, was voor den vinder aan
leiding om zich tot den edelsmid Brom te
wenden.
Na een langdurig onderzoek kon de her
komst van het kruis worden vastgesteld.
Het bleek, dat de grootvader van den heer
Brom in 1860 het kruis eigenhandig had
vervaardigd. Hoewel het corpus niet meer te
vinden was, ook r.adat de aarde van den
tuin geheel was onderzocht, kon men toch
vaststellen, dat het kruis in de kathedrale
kerk thuis behoorde. In dit kerkgebouw had
het ook tot Dinsdagavond gestaan, geplaatst
in de middennis van het sacramentsaltaar,
waar het rustte in een grooten bronzen voet,
boven het tabernakel. Navraag bij den koster
bracht aan het licht, dat het kruis inderdaad
op een onverklaarbare wijze uit de kelk
was weggenomen.
Verheugd ever het terugvinden van het
kruis, werd evenwel ten zeerste betreurd,
dat het corpus net meer aanwezig was.
Bij de politie is aangifte gedaan.
HONDERD JAAR, EN VOOR HET
EERST AAN DE TELEFOON.
Te Frederiksoord (Dr.) woont de hon
derdjarige Jan Kieven, die dezer dagen een
moment beleefde, dat hij „nooit zal verge
ten". Hij had tot op dien dag nog nooit ge
telefoneerd, en zag zich nu eenvoudig door
dwingende omstandigheden voor het feit
gesteld.
De zaak zit zoo. De oude heer Kieven
heeft een dochter in Den Haag wonen. Deze
zou zoo gaarne haar hoogbejaarden vader
nog eens bezoeken, doch de beperkte reis-
gelegenheden deden haar van de reis naar
het hooge Noorden afzien. Dus vroeg zij,
of ze haar vader's stem toch nog eens mocht
hooren, en zoo ja, of hij zich dan naar de
telefooncel wilde begeven op dag en uur,
in den brief genoemd.
Kieven begreep, dat er toen geen ontko
men meer aan was. Hij begaf zich met ge
mengde gevoelens naar de telefooncel en
wist in het eerste oogenblik weinig te zeg
gen, want een mensch, zelfs al is hij hon
derd jaar, kan toch nog door de omstandig
heden overdonderd zijn. Doch vader Kieven
ging al gauw aan het praten en zoodoende
kwam er een vlot gesprek tusschen Den
Haag en Frederiksoord tot stand, waarvan
vader èn dochter beiden veel genoegen
zullen hebben beleefd.
OPNEMING IN OPBOUWDIENST
STOPGEZET.
Met ingang van gister is de opneming in
den opbouwdienst voor gedemobiliseerde
militairen voor onbepaalden tijd opge
schort.
In verband hiermede is de verplichte als
de vrijwillige inschrijving voor den op-
bouwdienst tot nader order gestaakt.
EEN WOLHANDKRAB IN EEN FUIK.
De voor de zoetwatervisscherij zoo scha
delijke Chineesche wolhandkrab schijnt ge
leidelijk meer en meer onze wateren binnen
te dringen. Zoo trof een Amersfoortsehe
visscher er dezer dagen een aan in zijn pa
lingfuik, welke hij in de Luntersche Beek
had uitgezet.
EEN ONGEKENDE DRUKTE HEERSCHT MOMENTEEL in het
bedrijf der lichtgevende speldjes en knoopen. De knoopen worden
gesneden en geponst. (Polygoon)
AMSTERDAM KRIJGT EEN „WINTERWIELERBAAN".
Tijdens het proefdraaien. Goed volg'bare miniatuur
renners geven den stand aan. V.l.n.r. Motké, Domhof,
v. Rijn en Groenewegen. (Polygoon).
DE TUNNELWERKEN TE ROTTERDAM.
De bouw van de tunnel onder de Maas
vordert gestadig, Men kan thans van den
wal af doórwandeftn tot in het vijfde stuk,
waarbij men het midden van de rivier reeds
passeert.
Het stuk nr. 9, dat aansluit op het venti
latiegebouw op den linkeroever, is dezer
dagen gelegd, waaraan de stukken 8 en 7
zullen weden aangesloten. Het tunnelstuk
no. 6 zal dan tusschen 5 en 7 worden neer
gelaten, waarna de geheele tunnel com
pleet is.
De schotten tusschen het eerste tunnel
stuk en het ventilatiegebouw op den linker
oever zijn weggebroken, zoodat van de land
zijde af een ongehinderde doorgang tot in de
riviertunnel mogelijk is. Derhalve kunnen
de drie instijgschachten op het eerste tun
nelstuk, welke vóór het ventilatiegebouw
stonden, worden weggenomen. Zij zullen op
stuk no. 9 aan de overzijde der rivier woj-den
geplaatst, waar zij dezelfde functie zullen
hebben.
Op den rechteroever wordt thans druk
gewerkt aan het tweede gedeelte van het
verkeersplein bij den Westzeedijk, waar het
tweede tweetal onderdoorgangen komt.
Het circulatiegebouw op den linkeroever
heeft zijn grootste hoogte bereikt. In het in
wendige van de landtunnel op dezen oever
werd voortgegaan met het aanbrengen van
het plafond, dat thans nagenoeg geheel is
afgewerkt.
De werkzaamheden'aan de laatste drie
tunnelstukken in de Waalhaven naderen haar
einde. Stuk acht is gereed gekomen en reeds
naar de plaats gesleept, waar het voor de
versleeping over de rivier naar de plaats
van bestemming gereed wordt gemaakt.
Ook de bouw van de machine-seininstal
laties heeft regelmatigen voortgang. De ven-
tilatietorens op den rechterover zijn vrijwel
klaar. In de groote machinezaal op den lin
keroever wordt aam de montage van deze
groote machines hard gewerkt.
EEN SLACHTHUISKWESTIE IN DE
ZAANSTREEK.
Geval voor den Raad van State
behandeld.
De toenmalige minister van binnenland-
sche zaken heeft destijd bij den Raad
van Staten aanhangig gemaakt een ver
zoek van B. en W. van Zaandam om te
bevorderen, dat aan de gemeenten Zaan
dam, Koog aan den Zaan, Zaandijk, Wor-
merveer, Krommenie, Assendelft, Westzaan
Oostzaan, Wormer en Jisp een gemeen
schappelijke regeling zou worden opgelegd
in zake gebruik van het openbare slacht
huis te Zaandam.
Gedeputeerde Staten van Noordholland
hebben destijds namens den minister aan
de besturen van genoemden gemeenten
opgedragen nader over een gemeenschap
pelijke regeling overleg te plegen. Dit
overleg heeft echter niet tot overeenstem
ming geleid. Krommenie, Assendelft, Jisp
waren niet bereid tot de voorgestelde sa
menwerking. De bezwaren kwamen in
hoofdzaak van de zijde der slagers, die lie
ver in eigen slachtplaatsen bleven slachten.
Het gemeentebestuur van Wormerveer,
dat medewerking heeft toegezegd, heeft te
kennen gegeven, dat het meent, niet te
mogen verhelen, dat bij verschillende be
sprekingen over de zaken van dezen keu
ringskring is gebleken, dat er een zeker
wantrouwen ten opzichte van de centrale
gem. bestond en dat Zaandam niet altijd den
schijn heeft weten te vermijden, dat het
zoo aandrong op een nauwere samenwer
king, om 't verlies, dat voortkwam uit een
modern, doch duur slachthuis, zooveel mo
gelijk op de kringgemeenten af te wente
len. Bij de meeste dier gemeenten leeft
daarbij de gedachte, dat de diensten te
Zaandam uit te royale beurs worden be
heerd en dat zuinig beheer onder leiding
van Zaandam niet absoluut verzekerd is.
Het gemeentebestuur van Wormerveer is
dan ook van meening, dat de voorgestelde
gemeenschappelijke regeling alleen accep
tabel is. indien daarin waarborgen worden
opgenomen, dat de reeds geleden verliezen
buiten de rekening worden gehouden en
eenige controle door de aangesloten ge
meenten meer effectief wordt.
Zaandam heeft daarna nog eenige wij
zigingen voorgesteld, welke door gedepu
teerde staten zijn overgenomen. Dit col
lege heeft nu geadviseerd, de regeling op
te leggen. Met dit advies vereenigde zich
de inspecteur der volksgezondheid. Hij is
van meening, dat de vleeschkeuring in de
Zaanstreek, wanneer alle slachtingen te
Zaandam moeten geschieden, beter zal
worden uitgevoerd, dan thans mogelijk is.
Een groot aantal kleine slachtplaatsen
waarop goede controle moeilijk is, kan
daarmede verdwijnen.
De eerste behandeling van deze zaak
voor den Raad van State heeft reeds plaats
gehad op 20 September van het vorige
jaar. De Raad van State heeft daarna
ambtshalve nadere inlichtingen ingewon
nen. Op grond hiervan heeft het college
aanleiding gevonden, de partijen opnieuw
gelegenheid te geven, zich uit te spreken.
Deze voortgezette behandeling voor de af-
deeling voor de geschillen van bestuur van
den Raad van State heeft Donderdag plaats
gehad.
Mr. Th. G. Donner trad op namens de
weigerachtige gemeenten, namelijk Krom
menie, Jisp en Assendelft. Hij resumeerde
als het door hem verleden jaar betoogde
dat onjuist is het uitgangspunt van Zaan
dam, dat de vleeschkeuringsdienst en het
slachthuis onafscheidelijk met elkaar ver
bonden zijn. Een regeling als Zaandam
voorstelt, zou alleen te aanvaarden zijn in
dien de voordeelen daarvan overtreffen de
bezwaren der belanghebbende gemeenten.
In dit verband betoogde pleiter, dat de bij
zondere slachtplaatsen in goede conditie
verkeeren en hier en daar door een ver
bouwing in overeenstemming met de wet
kunnen worden gebracht. Voor zoover dit
nog niet gebeurd is, was dit te wijten aan
de waarschuwende woorden van den di
recteur van het Zaandamsche slachthuis,
die betoogde, dat men toch zou worden ge
dwongen, te Zaandam te slachten. De be
treffende slagers vreezen ook financieele
nadeelen an de voorgestelde regeling en
voorts vreézen zij. te zullen vallen in han
den van de grossiers. De invoering der
vleeschdistributie met de beperking der
slachtingen zal ook finacnieelen invloed
hebben. Pleiter achtte het dan ook geraden,
groote voorzichtigheid te betrachten en al
vorens tot een nieuwe regeling te besluiten,
normalere tijden af te wachten.
De afdeeling zal in deze zaak nader ad
vies uitbrengen..
JUBILEUM-TENTOONSTELLING IN HET
KOLONIAAL-INSTITUUT.
Een unieke gelegenheid Indië te
leeren kennen!
Ter herdenking van het 30-jarig bestaan
van het Koloniaal Instituut is niettegen
staande de tijdsomstandigheden een bui
tengewoon interessante jubileumtentoon
stelling geopend, die zeer veel belangstel
ling trekt. Het is wel een zeer verheugend
verschijnsel, dat de belangstelling voor alles
wat onze Overzeesche-Gewesten betreft zoo
opvallend toeneemt, en het is ongetwijfeld
een gevolg van de nieuwe methode van
propaganda, die thans gevoerd wordt.
Immers een stelselmatige propaganda van
onze Overzeesche-Gebiedsdeelen, en een
samengaan van alle instellingen en instan
ties, die toch uiteindelijk ditzelfde doel na
streven, was inderdaad een eisch des tijds.
Deze nieuwe methode- spreekt immers veel
meer tot de harten van ons Volk, en het
uitdragen van kennis omtrent Landen en
Volkeren dezer gebiedsdeelen in stad en
dorp en ook op de school, leert ons de?e Ge
westen kennen en waardeeren, zooals de
verschillende rijksdeelen elkaar als onaf-
scheidelijken behooren te waardeeren.
De groote belangstelling naar deze jubi
leumtentoonstelling die gehouden wordt
in de passende Indische sfeer van het Kolo
niaal Instituut is wel een duidelijk bewijs
van bovenomschreven stelling. Er spreekt
niet slechts belangstelling uit, want als men
de aandachtige toeschouwers gadeslaat bij
de zeer deskundige uiteenzetting op deze
expositie, dan ontkomt een goed opmerker
niet aan den indruk dat. hier een zekere-
honger weetgierigheid wordt gestild,
honger naar meer kennis omtrent deze
hoogstbelangrijke en schoone en landen en
volken, waarmede wij in samenwerking met-
elkander zulk een mooi en groot imperium
hebben kunnen opbouwen.
De expositie is in drieërlei opzicht hoogst-
belangrijk, eerstens de historische afdeeling,
'deze geeft ons zeer veel interessante dingen
te zien over de Oost-Indische Gewesten in
vroeger tijden. Vervolgens heeft het Han
delsmuseum van het instituut de beroemde
collectie geëxposeerd, die vorig jaar met
zooveel succes de bewondering in New-York
heeft opgewekt. Vooral de stand omvattend
de verschillende volkstypen uit Suriname
is wel bijzonder leerzaam en mooi, terwijl
een maquette van de haven van Curacao de
belangrijkheid van deze stad te aanschou
wen geeft. De afdeeling Volkenkunde komt
uit met de nieuwste aanwinsten op ethno-
grafisch-gebied, en het geheel wordt Zon
dagsmiddags opgeluisterd met gamelanmu-
ziek en Indische danskunst.
Een bezoek aan deze tentoonstelling is
dan ook meer, véél meer dan een gewoon
museumbezoek, want een Oost- en West-
excursie hierheen zooals elders in dit blad
staat geannonceerd waarborgt u niet
$lechts een z.g. deskundige leiding, doch de
zekerheid dat bij elke stand speciale-des-
kundigen u uitlegging geven van het ge-
exposeerde, kennende het betreffende uit
eigen leven en ervaring.
Wij kunnen deze goede en doelmatige
propaganda voor onze Overzeesche-Gewes
ten dan ook niet genoeg bij onze lezers aan
bevelen.
DE ITALIAANSCHE MINISTER VAN KOLONIËN, TERUZZI. legde bij het
Ehrenmal Unter den Linden een krans neer. Tijdens de plechtigheid. (Hoffmann)
