De drinkwatervoorziening van
het westen des
lands.
De zomertijd gaat op
6 Maart in.
Gasgeneratoren voor het
wegvervoer.
TWEEDE BLAD ALKMAARSCHE COURANT VAN VRIJDAG 27 SEPTEMBER 1940.
OUDE PAKHUIZEN TE HOORN WOR DEN GERESTAUREERD. Vanwege den
Rijksgebouwendienst worden in Hoorn twee zeer groote pakhuizen van de voor
malige Oost-Indische Compagnie gerestaureerd. De restauratie-werkzaamheden aan
de pakhuizen. (Polygoon)
GENERAAL-VELDMAARSCHALK VON BRAUCHITSCH BEZOEKT DE DUIT-
SCHE SOLDATEN IN ZUID-FRANKRIJK. De aankomst op het vliegveld. (Holland)
De sterke toeneming van Nederlands be
volking en de trek naar de groote steden
in de laatste decennia hebben een bevol
kingsdichtheid in het westen des lands doen
ontstaan, die slechts in enkele gebieden der
wereld wordt overtroffen.
Eenerzijds heeft deze bevolkings
concentratie geleid tot een sterke
stijging van het watergebruik voor
huishoudelijk, industrieele en open
bare doeleinden, anderzijds tot
steeds grootere moeilijkheden om
in de waterbehoeften te voorzien.
Zoowel de winning van rivierwater als
die van grondwater toch wordt belemmerd
ten gevolge van verontreiniging door de
afvalproducten der samenleving, terwijl
bebouwing, land- en tuinbouw, industriali
satie en verkeer eischen aan het gebruik
van den grond stellen, die vaak met de be
langen der waterwinning in strijd zijn. Con
flicten van belangen zijn daarvan het ge
volg, welke alleen door nauwgezette afwe
ging op bevredigende wijze kunnen worden
opgelost. Om die factoren te kunnen afwe
gen, is een nauwkeurige kennis noodig van
de factoren, die dit vraagstuk beheerschen.
Commissie drinkwatervoorziening.
Bovenstaande overwegingen hebben des
tijds aanleiding gegeven tot de instelling
van de „commissie drinkwatervoorziening
westen des lands". Deze instelling geschied
de in opdracht van bevoegde instanties,
door de „centrale commissie voor drinkwa
tervoorziening". Voorzitter van de nieuw
ingestelde commissie was prof. mr. P. J. M.
Aalberse.
Dezer dagen is het rapport van de
bedoelde commissie verschenen. Daarin
wordt betoogd, dat maatregelen ter ver
zekering van een goede drinkwater
voorziening in 't bijzonder noodig zijn
voor het westelijke deel van Noord- en
Zuidholland, waar tengevolge van de
steeds toenemende bevolkingsdichtheid
de beschikbare bronnen ontoereikend
dreigen te worden. li"
Boden tot voor kort de duinen aan vele
steden en plattelandsgebieden de gelegen
heid tot het stichten van alleszins aan de
behoeften beantwoordende waterwinplaat-
sen, thans is het vermogen van duinwater-
vangen voor eenige bevolkingscentra niet
meer voldoende. Rivieren en andere open
wateren staan bloot aan verontreiniging
aoor de industrie, terwijl het voldoen aan
de toenemende eischen van de scheepvaart,
de verzouting in hetfwesten des lands in de
hand werkt.
De commissie onderzocht in de
eerste plaats welke bronnen voor
de drinkwatervoorziening in aan
merking komen en kwam tot de
conclusie dat tot in lengte van da
gen voldoende hoeveelheden water
kunnen worden ontleend aan de
groote rivieren, met name aan de
Lek. In de toekomst zal ook het
IJselmeer van groot belang kunnen
zijn. De duinwaterwinplaatsen zul
len behouden moeten blijven.
De bemoedigende conclusie met beirek
king tot de voorhanden bronnen zal echter
alleen waarde kunnen hebben, wanneer
gezorgd wordt, dat de hoedanigheid van het
te winnen water aan zoodanige eischen vol
doet, dat het met binnen economisch-bereik
vallende middelen voor transport, distribu
tie en consumptie geschikt kan worden ge
maakt. Alleen een rijksregeling kan hier
tot het gewenschte doel leiden.
Wat noodzakelijk is.
De door de commissie voorgestelde rege
ling beoogt nu, eenerzijds de betreffende
landgebieden en wateren te beschermen,
andrzijds een rationeel gebruik ervan te ne-
vorderen.
Daarbij is ervan uitgegaan:
dat aan de reeds beslaande waterleiding
bedrijven een zoo groot mogelijke mate
van vrijheid wordt gelaten;
dat de op grond van de provinciale wa
terleidingverordeningen getroffen regelin
gen zooveel mogelijk in stand blijven;
dat rechtstreeksche schade, veroorzaakt
'oor het ingrijpen van de overheid in het
De Frankfurter Zeitung meldt,
dat de zomertijd in Duitschland
het komende jaar reeds op 6 Maart
ingaat.
Faciliteiten voor banden
en brandstof.
De departementen van waterstaat en
van handel, nijverheid en scheepvaart
wijzen in verband met de inkrimping van
de benzinetoewijzingen, waarmede nu een
in de naaste toekomst rekening gehouden
zal moeten worden, op de mogelijkheden,
welke gasgeneratoren voor het wegver
voer bieden. Belanghebbenden wordt aan
geraden zich voor het verkrijgen van een
vergunning voor het gebruik van deze
apparaten te wenden tot den rijksinspec
teur van het verkeer in het betrokken
district.
Teneinde het generatorgebruik te
bevorderen, zal zooveel mogelijk aan
gencratorwagens bij het verleenen
van bandenvergunningen voorrang
verleend worden, terwijl bovendien
de belastingverhooging bij gebruik
van andere motorbrandstof dan ben
zine, is opgeheven. Wat de brandstof,
voor generatoren betreft, wordt er
met nadruk op gewezen, dat de ge
bruikers te dien aanzien gerust kun
nen zijn. Het aantal te verleenen ver
gunningen wordt in overeenstemming
gehouden met de aanwezige brandstof,
zoodat redelijkerwijze aangenomen
mag worden, dat voor iederen gene
rator, waarvoor vergunning is ver
leend. voldoende brandstof- beschik
baar zal zijn.
In Noordholland kan men zich voor het
verkrijgen var. nadere inlichtingen wen-
der. tot den rijkshoofdinspecteur van het
verkeer, ir. J. Rodenburg, Paviljoenslaan
11, Haarlem, telefoon 17870 of "en rijks
inspecteur van het verkeer, ir. M. J.
Breuning. Beursgebouw te Amsterdam,
telef. 38840.
ZONDER OPLETTEN DEN WEG
OVERGESTOKEN.
Meisje ernstig gewond.
Gistermiddag is op den hoek van de
Linnaueusstraat en de Pretoriastraat te
Amsterdam een ernstig ongeluk gebeurd,
waarbij een 13-jarig meisje zulke zware
inwendige kneuzingen heeft opgeloopen,
dat zij in hoogst zorgwekkenden toestand
naar het Onze Lieve Vrouwen- gasthuis
moest worden overgebracht. Zij stak met
haar rijwiel den weg over zonder vol
doende op het verkeer te letten en is door
een vrachtauto aangerdeden.
ROTTERDAMSCHE RIJWIELDIEVEN
IN ARREST.
De arrestatie van een rijwieldief heeft de
recherche-afdeeling van de Rolterdamsche
politie op het spoor gebracht van een wijd
vertakt net van rijwieldieven en helers. In
totaal heeft men een negental arrestaties
kunnen verrichten, en ongeveer 40 rijwie
len zijn in beslag genomen.
algemeen belang, naar billijkheid kan wor
den vergoed.
De commissie acht het ook noodig, de re
geling voor het heele land geldig te doen
zijn, waarbij wordt opgemerkt, dat de rege
ling slechts voor die gebieden en wateren
dient te gelden, welke als van algemeen te-
lang in verband met de drinkwatervoorzie
ning zijn aangewezen. Opgetreden moet dan
worden, indien de rechthebbenden op deze
landgebieden of wateren daaraan een be
stemming geven, welke ontoelaatbaar is
met het oog op het belang der drinkwater
voorziening of indien zij bij het onttrekken
van water aan die gebieden of wateren zich
schuldig 'maken aan een zoodanige onoor
deelkundige exploitatie, dat het belang der
algemeene drinkwatervoorziening daardoor
wordt geschaad.
De commissie heeft tenslotte een schade
vergoedingsregeling voorgesteld, benevens
de vorming van een waterleidingfonds, ge
voed door bijdragen, van waterleidingbe
drijven te heffen.
HET KINDERBIJSLAGFFONDS.
De waarnemend secretaris-generaal,
waarnemend hoofd van het departement
van sociale zaken heeft in verband met
artikel 60 der kinderbijslagwet en de ver
ordening no. 3/1940 van den rijkscom
missaris voor het bezette Nederlandsche
gebied het volgende bepaald:
Het rijkskinderbijslagfonds wordt be
heerd door het bestuur der rijksverzeke
ringsbank.
De inning van de premiën voor het
rijkskinderbijslagfonds geschiedt door de
raden van arbeid, met inachtneming van
de betreffende wettelijke bepalingen.
Omtrent de wijze van inning der pre
miën kan het bestuur an het rijkskinder
bijslagfonds. na overleg met de raden van
arbeid nadere uitvoeringsvoorschriften
vaststellen.
De vaststelling en de toekenning van de
kinderbijslagen, welke ten laste van het
rijkskinderbijslagfonds komen, geschieden
door de raden van arbeid.
Omtrent de wijze van uitbetaling dei-
kinderbijslagen kan het bestuur van het
rijkskinderbijslagfonds, na overleg met de
raden "van arbeid, nadere uitvoeringsvoor
schriften vaststellen.
DE AANSLUITING VAN HET
ARBEIDSFRONT BIJ HET N.V.V.
De persdienst van het N.V.V. deelt n.a.v.
het ontbinden van het n.s.b.-Arbeidsfront
o.m. nog het volgende mede:
De ontbinding van het Nederlandsche 'Ar
beidsfront, de werknemersorganisatie der
n.s.b., is „gebaseerd op de overweging, dat
thans de aanleiding vervallen is, op grond
waarvan deze organisatie destijds in het
leven werd geroepen.
Deze aanleiding lag n.l. opgesloten in het
feit, dat de toenmalige leiding van het N.
V.V., evenals die van de andere groote vak
centrales, zich ging bezig houden met de
persoonlijke politieke overtuiging van zijn
leden. Daardoor werd het aan vele Neder
landsche arbeiders onmogelijk gemaakt
zich in de groote vakbeweging te organi-
seeren of hun lidmaatschap daarvan voort
te zetten.
De gewijzigde verhoudingen hebben thans
het N.V.V. teruggebracht tot de vervulling
van zijn eigenlijke taak: de behartiging van
de sociale en cultureele belangen der Ne
derlandsche arbeiders, een taak, welke
door eiken werker in ons land volledig kan
worden onderschreven".
Het thans ontbonden „Nederlandsch Ar
beidsfront" werd onder den naam „Nat.
Werknemers Vereeniging" in den zomer van
1933 opgericht. In Nov. 1935 werd de huidi
ge N.V.V.-commissaris, de heer H. J. Wou
denberg tot voorzitter van de vereeniging
verkozen. Uit den aard der zaak deed zich
het gemis aan eigen werkloozenkassen
sterk gevoelen, een gemis waarin hier en
daar door particuliere verzekering kon
worden voorzien.
„Bij het uitbreken van den oorlog omvatte
de nationale werknemers vereeniging ruim
4000 leden, welk aantal na de schokkende
Mei-dagen zich uitbreidde tot 17.000. De
N.W.V. werd tegelijk omgedoopt in „Ned.
Arbeidsfront", terwijl de interne organisa
tie meer en meer naar den geest van het
leidersbeginsel werd ingericht".
NEDERLANDSCHE BLOEMBOLLEN NAAR
DUITSCHLAND.
Het Duitsche betalingscontingent voor den
invoer van bloembollen uit Nederland, dat
het vorige jaar 2 millioen mark bedroeg is
thans tot 8 millioen mark verhoogd. Gisteren
is de eerste wagon bloembollen in Duitsch
land aangekomen. In het totaal worden 500
tot 600 wagons verwacht. Het grootste ge
deelte van de Nederlandsche bloembollen is
thans verkocht en wel voor vaste prijzen.
VERGUNNINGEN VOOR BETREDEN
GEEVACUEERDE EILANDEN.
In de toekomst moeten aanvragen om
uitzonderingsvergunningen tot het betreden
van de geëvacueerde eilanden uitsluitend
aan de burgemeesters van die gemeenten
worden gericht, waarvoor de uitzonderings
vergunning zal. moeten gelden. Na onder
zoek van de aanvragen worden deze dan
doprgezonden aan de voor de betrokken
provincie bevoegden stafofficier van de
Ortnungspolizei bij den gevolmachtigde van
den rijkscommissaris, die de uitzonderings
vergunning zal verleenen. Aanvragen die
aan andere instanties worden gezonden,
kunnen niet in behandeling komen.
VOORSCHOT OP DE KOSTWINNERS
VERGOEDING.
Voor het aanschaffen van brandstof.
In verband met de kolendistributie-rege-
ling is bepaald, dat men voor 1 October
1940 20 pCt. van de hoeveelheid, kolen,
waarover men den vorigen winter heeft be
schikt, kan inkoopen.
In afwachting van een nader te ontwer
pen regeling inzake de verstrekking van
een brandstoffenbijslag in de komende win
termaanden, heeft het hoofd van het afwik
kelingsbureau van het departement van de
fensie aan de burgemeesters medegedeeld,
dat voor kostwinners bijzondere voorzienin
gen moeten worden getroffen.
Deze voorzieningen houden in dat de ver
wanten van de dienstplichtigen, ook voor
zoover deze bij den opbouwdienst zijn ge
plaatst, te wier aanzien kostwinnersvergoe
ding wordt toegekend en die ten tijde van
hun opkomst steun genoten of in werkver
ruiming geplaatst waren, in de gelegenheid
worden gesteld om 20 pCt. van hun- kolen-
verbruik in den winter 1939/1940 in te
slaan.
Te dien einde kan aan de verwanten van
de bovenbedoelde dienstplichtigen voor zoo
ver deze als gezinshoofd worden aange
merkt, een voorschot op de kostwinners
vergoeding worden verstrekt ten bedrage
van 5.75. Dit bedrag beloopt ongeveer het
1/5 gedeelte /an het totaalbedrag waar
mede gedurende den winter 1939/1940, ter
zake van het gemis aan brandstoffenbijslag,
de kostwinnersvergoeding is verhoogd.
DE EIGENHEIMER BESTAAT 50 JAAR.
In het Hollandsch Landbouwweekblad
wijst de heer G. A. van de Waal er op, dat in
1890, dus een halve eeuw geleden, de be
kende kweeker G. Veenhuizen te Sappemeer
den Eigenheimer-aardappel uit zaad, won.
Hij verkreeg het zaad door kruising van de
Blauwe reuzen als moeder- en de Fransche
als vaderplant.
De heer Veenhuizen, die oorspronkelijk
boom- en bloemkweeker van beroep was,
toonde veel belangstelling voor nieuwe
vormen. In 1888 kwam hij op het denkbeeld
om door middel van kruising nieuwe aard
appelrassen te kweeken. Toen in 1893 de in
1890 uit zaad gewonnen Eigenheimer ver
scheen, moest het meerendeel der vroeger
gekweekte rassen het tegen den Eigenheimer
afleggen. Toen de heer Veenhuizen in 1930
overleed, waren niet minder dan 92 rassen
door hem in den handel gebracht, waarvan
de Eigenheimer, Thorbecke. Bravo en Roode
Star, resp. in 1893, 1901, 1900 en 1909 in den
handel gebracht, de oudste en belangrijkste
zijn.
De Eigenheimer heeft zich gedurende een
halve eeuw kunnen handhaven. De teelt is
het omvangrijkst op de Zuidhollandsche
eilanden. In de eerste jaren varieerde de op
brengst van 200250 hl. consumptie-aard
appelen en 6070 hl. poters ger ha. Door
toepassing van selectie is men'in de laatste
jaren er zelfs in geslaagd de opbrengst op te
voeren tot 400500 hl. Opbrengsten van
500- 600 hl.' per ha. behooren niet tot de
uitzonderingen.
REGELING VAN HET DEVIEZEN-
VERKEER.
Verschenen zijn het derde en vierde uit
voeringsbesluit van de secretarissen-gene
raal van de departementen van financiën,
van handel, nijverheid en scheepvaart en
van landbouw en visscherij betreffende de
regeling van het deviezenverkeer.
Verordening 153 regelt ter uitvoering van
de deviezenverordening 1940 de toepassing
van de deviezenbepalingen op het kleine
grensverkeer tusschen Duitschland en het
bezette Nederlandsche gebied. Zij sluit aan
op de reeds uitgevaardigde verordening op
het grensverkeer met België. Grensbe
woners, dat zijn bewoners van de grens
gebieden, kunnen voortaan zonder toestem
ming van het deviezeninstiuut bij iedere
grensoverschrijding binnenlandsche betaal
middelen tot ten hoogste vijf gulden, ten
hoogste echter twintig gulden per maand
uitvoeren of invoeren. Bovendien mogen,
personen, die in het naburige grensgebied
geregeld werkzaam zijn, een arbeidsloon in
zijn geheel op grond van loonverklaringen
hunner werkgevers in en uitvoeren. Ook
bepaalde roerende zaken, zooals voorwer
pen van persoonlijk gebruik e.d. kunnen
zonder meer in- en uitgevoerd worden.
Verordening 154 is eveneens een uitvoe
ringsverordening op de deviezenverordening
1940 en heeft betrekking op het reizigers
verkeer. Teneinde de hoogte der bedragen,
die in het reizigersverkeer zonder toestem
ming van het deviezeninstituut in-en uitge
voerd mogen worden, zooveel mogelijk be
wegelijk te houden, bevat deze verordening
in het algemeen geen bepaalde maximum
grenzen, maar machtigt zij het deviezen-
instituut tot vaststelling van deze grenzen.
Opmerking verdient, dat voor reizen naar
Duitschland geen maximumgrenzen gelden
voor het medenemen van registermark-
reischeques.
Bij terugkeer in Nederland mag de reizi
ger slechts die bedragen in binnenlandsche
betaalmiddelen weder invoeren, die hij bij
het .vertrek overeenkomstig de voorschrif
ten heeft aangegeven. Buitenlandsche be
taalmiddelen moeten door den reiziger, die
in Nederland terugkeert, binnen drie dagen
na zijn terugkeer aan de Nederlandsche
Bank worden aangeboden.
OFFERBLOKKEN GEPLUNDERD.
Den laatstentijd werdenherhaaldelijk
in r.-fc. kerken te Boxtel en omstreken,,
offerblokken opengebroken en geledigd,
zonder dat men een spoor van de daders
kon ontdekken. Thans is de gemeente
politie er, na een uitgebreid onderzoek, in
geslaagd de bedrijvers van deze wandaden
in te rekenen. He tbleken zes jongens van
16 tot 18 jaar te zijn, allen afkomstig uit
Boxtel. De jongelui werden danig aan de
tand gevoeld en legden een volledige be
kentenis af. De leider van het complot
bleek d el8-jarige J. v. K. te zijn. In totaal
hebben de jongens twaalf offerblokken
geledigd. Allen zullen op transport wor
den gesteld naar Den Bosch, waar zij ter
beschikking van de justitie zullen worden
gesteld.
DE SUIKERBIETEN-CAMPAGNE IS BEGONNEN. De bieten worden voorrloopig
op het land opgestapeld. Later worden Ze van hier per auto naar de suikerfabriek
gebracht. (Polygoon)
