DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
AMSTERDAM VANNACHT
De Duitsche aanvallen op Engeland.
WEER GEBOMBARDEERD.
De gevolgen der bombardementen.
Londen een stad zonder vensterruiten.
REEDS ACHT DOODEN
EN NEGENTIEN ZWAAR
GEWONDEN.
Zeven personen
vermist.
Een boodschap van Pétain.
Eert verklaring van
Matsoeoka.
VERDUISTERINGS
TIJDEN.
van 18.56 tot 7.59.
NIEUWE BONNEN.
ALKMAARSCHE COURANT.
Deze Courant wordt ELKEN AVOND, behalve Zon
en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per
3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.
franco door het geheele Rijk 2.50.
Losse nummers 5 cents.
PRIJS DER GEWONE ADVERTENTIEN
Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte.
Brieven Iranco aan de N. V. Boek- en Handelsdruk
kerij v/h. HERMS. COSTER ZOON, Voordam C 9,
postgiro 37060. Telef. 3320, redactie 3330.
No. 241 Dit nummer bestaat uit twee bladen. Directeur: C. KRAK.
Vrijdag 11 October 1940
Hoofdredacteur: Tj, N. ADEMA.
142e Jaargang
Buenos Aires, 10 Oct. (D.N.B.) De Lon-
densche correspondent van de Nacion
schrijft, dat het onzinnig zou zijn aan te
nemen, dat de Duitsche luchtaanvallen op
het Britsche industriegebied slechts onaan
zienlijke economische en militaire schade
veroorzaken. Alleen reeds het bijna aanhou
dende alarm beteekent een verlies van hon
derdduizenden arbeidsuren. Tengevolge van
de zenuwsloopende slapeloosheid is de
werkkracht der bevolking merkbaar ge
daald. De luchtbases te Manston, Hawking
en Lymphne zijn verlaten, daar zij volko
men onbruikbaar zijn geworden. Dit betee
kent, dat de stelselmatige Duitsche bombar
dementen op Engelsche luchtbases zeer veel
succes hebben.
Acht Engelsche vliegtuigen
neergeschoten.
Berlijn, 10 Oct. (D.N.B.) Acht Engelsche
vliegtuigen zijn volgens de tot dusverre ont
vangen berichten gisteren en in den afge-
loopen nacht neergeschoten. Een daarvan
werd door afweerbatterijen neergehaald.
Van de Duitsche vliegtuigen zijn twee niet
op hun bases teruggekeerd.
Een communiqué van het Engelsche
ministerie van luchtvaart.
Kopenhagen, 10 Oct. (D.N.B.) De door
Keuter verspreide tekst van het officieele
bericht van het Engelsche ministerie van
luchtvaart en van het ministerie voor de
binnenlandsche veiligheid doet uitkomen,
dat de voor de oorlogvoering belangrijke
doelen in Londen in den afgeloopen nacht
weer voorwerp van uitgebreide Duitsche
luchtaanvallen waren. Het bericht ver
meldt, dat de vijandelijke vliegtuigen in den
nacht van Woensdag op Donderdag hun
aanvallen hoofdzakelijk op Londen en naaste
omgeving richtten. Niettemin zijn ook in
verscheidene andere streken van zuid-
Engeland, in noordwest-Engeland en in
zuid-Wales bommen gevallen. Het bericht
spreekt verder van brandhaarden in het ge
bied van Londen en in de naaste omgeving
van de hoofdstad, die tot den haard zelf be
perkt konden blijven. Op verscheidene
plaatsen werden huizen verwoest en eenige
fabrieken beschadigd. De berichten over de
siachtoffers zijn nog niet volledig. Ook de
bommen welke boven eenige districten van
zuidwest-Engeland en in een stad in zuid-
Wales werden uitgeworpen, hebben „hui
zen" beschadigd.
Tokio, 10 Oct. (D.N.B.) In een bericht van
den Londenschen vertegenwoordiger van de
Tokio Asahi Sjimboen wordt Londen pen
„stad zonder vensterruiten" genoemd. Voor
een deel zijn de ruiten direct of indirect
door de bomaanvallen vernield, voor een
ander deel hebben de Londenaars ze)f de
ruiten verwijderd.
De Londensche vertegenwoordiger van
Domei schrijft, dat het nachtleven in Lon
den volkomen heeft opgehouden. Er wor
den geen theatervoorstellingen en geen con
certen meer gegeven. Zelfs de biosconen
zijn des avonds gesloten. Het gevolg hier
van is, dat 15.000 kunstenaars van allerlei
soort en duizenden verkoopsters, werkloos
zijn. De prijzen stijgen voortdurend. Eieren
zijn er in het geheel niet meer te krijgen.
Brand in het centrum van Londen.
Berlijn, 10 Oct. (D.N.B.) De Duitsche ver
kenners melden, dat in het centrum van
Londen nog steeds een uitgebreide brand
woedt, die ontstaan is door vannacht neer
geworpen bommen. Ondanks het heldere
weer verspreiden zich dikke rookwolken
over de stad. De rook stijgt tot groote
hoogte op.
Een merkwaardig luchtgevecht.
Berlijn, 10 Oct. (D.N.B.) Bij een luchtge
vecht, dat zich boven de Engelsche zuidkust
tusschen een Duitschen bommenwerper en
tien Engelsche Spitfires afspeelde, schoot
,het Duitsche vliegtuig een Engelschen jager
neer. Daarbij deed zich het zeldzame geval
voor, dat de brandend neerstortende Spit
fire een tweede toestel van de Engelsche
aanvallersgroep, dat haar baan kruiste,
ramde en mee in de diepte sleurde. De
Duitsche bommenwerper bereikte met tal
rijke treffers zijn vliegveld. Een lid der be
manning werd doode'i,k gekwetst.
Een revolutie voltrekt zich
niet alleen door wetten
en decreten.
Genève, 10 Oct. (D. N. B.) De boodschap,
die maarschalk Pétain in zijn radiorede van
gisteren aankondigde, houdt o.a. in, naar uit
Vichy gemeld wordt:
Frankrijks nederlaag heeft talrijke oor-
zaken. Zij is een weerspiegeling van de
zwakheid van het oude regime. In 1939 is de
oorlog, die reeds tevoren bijna verloren
was, verklaard zonder dat men ook maar
gewaagd had het parlement te raadplegen.
De nieuwe orde in Frankrijk vooronder
stelt een regime, dat met de sfeer en de
mentaliteit van Frankrijk overeenkomt.
Men moet een maatschappelijke hiërachie
scheppen. Slechts de arbeid en het kunnen
zullen den grondslag der Fransche hiër
archie vormen.
Omtrent de nieuwe buitenlandsche poli
tiek verklaarde Pétain: Indien het nieuwe
regime nationaal wil zijn, moet het zich van
de zoogenaamde traditioneele vriendschap
pen en vijandschappen bevrijden, die zich
in den loop der geschiedenis voortdurend
gewijzigd hebben.
Frankrijk is bereid op alle gebieden met
alle buren samen te werken. Hoe de politieke
kaart van Europa en de wereld er ook uit
zal komen te zien, één ding staat, vast: het
probleem der Fransch-Duitsche 'betrekkin
gen, dat in het verleden zoo lichtvaardig
behandeld is, zal Frankrijks toekomst voor
en na bepalen. -
Pétain heeft verder gezegd, dat het hiër
archische karakter van het niéuwe regime
niet van haar sociaal karakter, te scheiden
is. Alle Franschen hebben in de eerste plaat?
den plicht tot arbeiden. Die dezen plicht ver-
waarloozen, verdienen de hoedanigheid van
burger niet meer. Maar alle Franschen heb
ben tevens recht op arbeid. Om dezen plicht
en dit recht te waarborgen, moet men in het
verouderde economische stelsel een revolutie
tot stand brengen. Na een overgangsperiode
zal men in een georganiseerde volkshuishou
ding blijvende centra van werkzaamheid
scheppen, waar ieder de positie en het loon
zal krijgen, die met zijn capaciteiten in over
eenstemming zijn. 'De beroepsorganisaties
zullen zich ook uitsluitend tot het gebied
van het beroep hebben te bepalen. Onder
het gezag van den staat zullen zij zich belas
ten met de uitwerking en de tenuitvoerleg
ging der arbeidscontracten en zorgen voor
de verbetering der levensomstandigheden
- -
Maarschalk Pétain.
van den arbeider. Tenslotte is het haar taak
arbeidsconflicten te regelen door scheids
rechterlijke uitspraken.
Het economische systeem der laatste jaren
heeft dezelfde onvolkomenheden en tegen
strijdigheden als het politieke regime ge
toond, n.l. een zoogenaamde vrijheid, die in
werkelijkheid een onderdrukking door de
geldmacht was. Met het oog op de alge-
meene ineenstorting der liberale economie
hebben vrijwel alle volken den weg van een
nieuw economisch stelsel betreden. Ook
Frankrijk moet dezen weg opgaan en door
energie den verloren tijd inhalen.
Daarbij zijn er twee grondbeginselen: In
le eerste plaats moet het economische leven
georganiseerd en gecontroleerd zijn. De co
ordinatie van het particuliere economisch'
bedrijf door den staat moet de macht dei
trusts breken. In de tweede plaats moet de
valuta in dienst van het bedrijfsleven ge
steld worden. Zij moet een volledige ont
plooiing der productie mogelijk maken. Het
nieuwe Fransche valutasysteem zal op het
goud slechts teruggrijpen als waarborg voor
de regeling met het buitenland. De binnen
landsche omloop van betalingsmiddelen zal
aan de behoeften der productie worden aan
gepast. Een dergelijk stelsel houdt een dub
bele controle in: In internationaal opzicht
een controle op den buitenlandschen handel
en de valuta's, in binnenlandsch opzicht een
waakzame controle op het verbruik en de
prijzen om de koopkracht van het geld te
handhaven en voor een rechtvaardige ver
deeling der producten zorg te dragen.
Het A. N. P, meldt: Opnieuw heb
ben Engelsche vliegers in den afge
loopen nacht hun bommenlast boven
onze hoofdstad uitgeworpen en op
nieuw zijn in rust verkeerende
woonwijken en van hun dagtaak
uitrustende burgers wreed opge
schrikt door de dood en verderf
zaaiende projectielen, welke geheel
naar willekeur werden uitgestrooid.
Ook ditmaal waren militaire doelen
verre te zoeken, en het blijft een
raadsel, wat de Britsche luchtmacht
met een dergelijk optreden voor heeft.
Bijna doorloopend hebben de Engel
schen de laatste nachten Amsterdam
als doelwit gekozen, doch zoo ernsti
ge, gevolgen als vannacht hebben de
aanvallen nog nimmer gehad. Om
streeks negen uur vanochtend was
het aantal dooden reeds tot 8 geste
gen. Bovendien werden nog vermoe
delijk 7 personen, vermist en zijn er
19 zwaargewonden. Het aantal licht
gewonden bedraagt 37.
Het zijn voornamelijk het westelijk en
noordelijk deel der stad, welke getroffen
zijn. In tegenstelling tot de vorige aanval
len hebben de Engelsche luchthelden dit
maal in hoofdzaak explosieve bommen
gebruikt in plaats van brandbommen,
welke uiteraard zeer groote materieele
schade veroorzaakt en het getal der
slachtoffers zoo hebben doen stijgen. Het
is met geen pen te beschrijven welk een
droefenis en leed in dezen nacht weer
over de stad is gekomen. Reeds rouwde
Amsterdam over zijn achttien dooden bij
vorige bombardementen, thans is dat aan
tal bijna verdubbeld. Wederom heeft
Albion een bewijs geleverd van zijn
„menschelijk" optreden in dezen oorlog.
NOORD HEEFT REEDS
ACHT DOODEN.
Het allerergste is, volgens het A. N. P.
wel'het noordelijk deel der stad getroffen.
Er kwamen bommen neer op het Planeten-
plein, in de omgeving van den Adelaars-
weg, in de Maanstraat, op den Meteoren
weg, het Orionplein en in de Vegastraat.
Ds gevolgen waren verschrikkelijk. Vooral
op het Planetenplein is het aantal dooden
groot. Aanvankelijk viel daar nl-, een
brandbom. De luchtbeschermingsbrand
weer was spoedig met twaalf man ter
plaatse om den brand te blusschen, doch
terwijl men- daarmede bezig was, vielen
er drie brisantbommen op het plein.
Drie brandwachts, de heeren Vog,
Montelbaan en Ter Wolde, werden op
slag gedood, de brandwacht van
Leersum moest zeer ernstig gewond
naar het Binnengasthuis vervoerd
worden. Ook onder de omwonenden
zijn drie dooden en een zwaargewonde
te betreuren.
Op het perceel Putterstraat 13, nabij den
Adelaarsweg, viel een brandbom, welke
dit huis geheel vernielde. Hierbij zijn vier
ernstig en zes lichtgewonden gevallen. In
de Maanstraat werd door een bom de
gasleiding beschadigd, terwijl door den
luchtdruk een huis ineen stortte. Ook in
dé Vegastraat is een huis vernield. Op den
Meteorenweg liepen talrijke huizen ern
stige schade op. In totaal waren in
Amsterdam-Noord omstreeks negen uur
vanochtend zes dooden, tien ernstig ge
wonden en vijfentwintig lichtgewonden
geteld. Men vreest echter, dat enkele van
de ernstig gewonden het leven niet zullen
behouden. Bovendien worden nog ver
scheiden menschen vermist. Het aantal
staat echter nog niet vast.
Tenslotte roept Pétain alle Franschen tot
medewerking op. De grondwet zal de juri
dische uiting zijn van de reguleering, die in
de practijk reeds begonnen is. Een revolutie
voltrekt zich niet alleen door wetten en
decreten. Zij komt slechts tot stand, als de
natie haar verstaat en het volk de regeering
vergezelt op den weg der vernieuwing.
IN WEST EEN DOODE.
De bominslagen in West hebben vooral de
omgeving van het Hcofddorpplem getroffen.
Op den zuidwestelijken hoek van dit plein
sloeg een bom in het wegdek, waardoor
voorioopig de trambaan var lijn 1 onbruik
baar is. De in het wegdek gesiagen trechter
heeft naar schatting een middellijn van drie
meter. Zeer ernstig was de bominslag in het
perceel Stolwijkstraat 2"'. Het projectiel is
terhoogte van de tweede verdieping aan de
voorzijde schuin in het huis geslagen en
heeft daarbij den voorgevel en vrijwel het
geheele interieur weggeslagen. Hier vallen
een doode en een zwaargewonde te betreu
ren, terwijl vermoedelijk drie personen
worden vermist.
In de Pieter Gijzenbrugstraat is een niet-
ontplofte bom via het perceel 17 in de keu
ken van het perceel 19 neergekomen. Op
zijn weg h'eeft het projectiel een vrouw ge
troffen, die op slag gedood werd, terwijl
haar zuster lichte verwondingen aan de
hand opliep. De politie en de luchtbescher
mingsdienst hebben alle perceelen binnen 'n
straal van vijftig meter van dit huis doen
ontruimen. De bewoners zijn ondergebracht
in de Hillegomschool cn het Victoria-theater,
waar zij aan de zorgen van het korps vrou
welijke vrijwilligers zijn toevertrouwd.
Ook in de Legmeerstraat is een bom
terechtgekomen. Hij trof de achtergevels
van de perceelen 67 en 69, welke geheel
werden ingedrukt. Gelukkig zijn hierbij
slechts enkele personen licht gewond. Aan
de Sloterkade werd een zandschuit door een
projectiel geraakt. De schuit zonk, terwijl
bovendien schade werd toegebracht aan de
walbeschoeiïng tegenover het perceel 136.
In West zijn dus volgens de gegevens,
welke men omstreeks negen uur vanochtend
in zijn bezit had, twee dooden, vijf ernstig-
en zes lichtgewonden, terwijl waarschijn
lijk drie personen worden vermist. Ook bij
deze ernstig gewonden zijn er enkele, die in
levensgevaar verkeeren.
OOK NOG EEN FELLE BRAND.
Brandbommen veroorzaakten nog een
feilen brand in een opslagplaats van ple
ziervaartuigjes, aan het Jollenpad. De
brandweer trad direct krachtig op, doch kon
niet voorkomen, dat de loods uitbrandde
en talrijke roeibootjes \erloren gingen.
Zoowel in Amsterdam-Noord als in Am
sterdam-West hebben deze zinlooze Engel
sche bombardementen een geweldige ravage
aangericht. Tot ver in den omtrek waar de
explosies van de bominslagen zijn geweest,
zijn de ruiten vernield en op sommige
plaats'en vormen de glasscherven een cen-
tifneterdikke laag op voetpadeh en rijwe
gen. Wijd en zijd ligt het puin verspreid.
De verontwaardiging van de bevolking
over het optreden der Engelsche luchthel
den en degenen, die hen naar ons land zen
den, zouden, als wij ze publiceerden, kolom
men vullen.
Het drie-morrendheden-pact
is niet gericht tegen
de Ver. Staten.
Tokio, 10 Oct. (Domei). De minister
van buitenlandsche zaken, Matsoeoka,
heeft hedenavond een verklaring afgelegd
betreffende de heropening van den Bir-
maweg en de sluiting van het driemogend-
hedenpact. Deze verklaring luidt als volgt:
Niet dan schoorvoetend lever ik com
mentaar op de verklaring van Churchill,
die volgens de berichten in het Engelsche
parlement is afgelegd ten aanzfen van het
besluit der Britsche regeering tot herope
ning van den z.g. Birmaweg. Maar aange
zien het wel nuttig kan zijn den toestand
ten opzichte van dit probleem op te hel
deren, evenals ten opzichte van het drie-
mogendhedenverdrag tusschen Japan,
Duitschland en Italië, zou ik in dit ver
band eenige opmerkingen kunnen maken.
In de eerste plaats was niet overeenge
komen, dat de sluiting van den weg door
Birma voor den tijd van drie maanden als
voorwaarde had, dat Japuan er in zou sla
gen om vrede te sluiten met China binnen
dat tijdsbestek. Toen evenals thans
wenschte Japan natuurlijk vurig een alge-
meenen vrede in China zoo vlug mogelijk
tot stand te brengen en uiteraard heeft het
dit gezegd tegen den Britschen ambassa
deur in Tokio. Niemand zou het feit willen
ontkennen, dat geen ander volk meer dan
het Japansche den wensch heeft gevoeld
om den vrede tusschen Japan en China
hersteld te zien. In feite heeft Japan iedere
inspanning in die richting geleid en doet
dat op het oogenblik nog. Juist de sluiting
Men is verplicht te verduisteren
tusschen zonsondergang en zons
opgang, dus hedenavond
Maans op- en ondergang
11 Oct.:
op 17.onder 2.47
Volle maan 16 Oct. 10.15
VLEESCHDISTRIBUTIE.
's-Gravenhage, 11 Oct. De secretaris
generaal, waarnemend hoofd van het depar
tement van landbouw en visscherij deelt
het volgende mede:
Gedurende het tijdvak van Maandag 14
Oct. tot en met Zondag 20 October a.s.
geeft elk der vier met „04. vleesch" ge
merkte bonnen van de vleeschkaart recht
op het koopen van 100 gram vleesch, been
inbegrepen, o f een rantsoen vleeschwaren.
De met „04, worst, vleeschwaren" gemerkte
bon geeft uitsluitend recht op het koopen
van een rantsoen vleeschwaren.
De bonnen, welke op 20 Oct. a.s. nog niet
gebruikt zijn, blijven nog geldig tot en met
Zondag 27 Oct. a.s. met dien verstande, dat
zij gedurende de week van 21 tot en met 27
October a.s. niet gebruikt zullen mogen
worden voor het betrekken van vleesch of
vleeschwaren in hotels, restaurants e.d.
Het rantsoen vleeschwaren, dat per bon
kan worden gekocht bedraagt 75 gram voor
gerookt of gekookt varkens-, rund-, of
kalfsvleesch en voor gerookte worstsoorten,
100 gram voor gekookte worstsoorten, rol
pens en knakworst, 125 gram voor lever
artikelen, tongenworst en nierbrood en 150
gram voor bloedworst.
BROODDISTRIBUTIE.
's-Gravenhage, 11 Oct. De secretaris
generaal, waarnemend hoofd van het depaf^'
tement van landbouw en visscherij deelt
mede, dat gedurende het tijdvak van Maan
dag 14 Oct. tot en met Zondag 20 October
a.s. de met „10" genummerde bonnen van
het broodbonboekje tezamen recht geven op
het koopen van 2500 gram roggebrood of
2000 gram ander brood. Elk der bonnen
geeft derhalve recht op het koopen van 125
gram roggebrood of 100 gram ander brood.
De bonnen, welke 20 October nog niet ge
bruikt zijn, zullen voorts nog geldig zijn tot
en met Dinsdag 22 Oct. a.s., met dien ver
stande, dat zij op 21 en 22 Oct. a.s. niet
gebruikt zullen mogen worden voor het
betrekken van brood in hotels, restaurants
e.d.
van het pact met Duitschland en Italië,
welke Churchill schijnt te betreuren, is in
zekeren zin een nieuwe poging om het
zelfde doel te bereiken. In de tweede
plaats, wanneer de Britsche regeering, zoo
als zij zegt, werkelijk den vrede in Oost-'
Azië zoo snel mogelijk hersteld wenscht
te zien, begrijp ik niet, dat de Britsche
regeering kan hopen bij te dragen tot de
verwezenlijking van dien wensch door den
Birmaweg weer open te stellen, waardoor
Tsjang-Kai-Sjek wordt aangemoedigd in
verzet tegen den strijd met Japan. Het be
sluit, dat ongelukkigerwijze is genomen,
zal, zooals een ieder zien kan, de uitwer
king hebben, dat Tsjang-Kai-Sjek wordt
aangemoedigd, of dit nu de bedoeling is
of niet. Churchills verklaring op dit punt
is op zijn minst met zichzelf in tegen
spraak. Ten slotte zou ik hieraan kunnen
toevoegen, dat het driemogendhedenpact
niet is aangegaan met de bedoeling om het
te richten „tegen" de Vereenigde Staten.
Wanneer er al van gerichtheid sprake kan
zijn, zou ik willen zeggen, dat het bedoeld
was „voor" de Vereenigde Staten. Open
hartig gesproken wenschten de verdrags
partijen oprecht, dat zoo'n machtige natie
als de Vereenigde Staten in het bijonder
en alle- andere naties, die op het oogen
blik neutraal zijn, niet betrokken zouden
raken bij den Europeeschen oorlog, of op
eenigerlei wijze in conflict zouden komen
met Japan tengevolge van het Chineesche
incident, of anderszins. Een zoodanige ge
beurlijkheid, met alle mogelijkheden van
het-teweegbrengen van een verschrikke
lijke catastrophe voor de menschheid is
voldoende om iemand te doen huiveren,
wanneer men aar. de consequenties denkt.
Kortom het pact is een vredespact.
TRADITIONEELE VRIENDSCHAP
TUSSCHEN V. S. EN CHINA.
Washington, 10 April. (D.N.B.) Ter gele
genheid van den 29sten verjaardag van de
uitroeping der Chineesche republiek heeft
president Roosevelt aan de regeering te
Tsjoegking een telegram van gelukwensch
gezonden, waarin de „traditioneele vriend
schap tusschen de Vereenigde Staten en
China" bekrachtigd wordt.
