A
De steeri der wijzen vroeger en thans
Elke Lepel
helpt/
f
Transmutatie van elementen is thans zeer
wel mogelijk.
Nieuwe energie-bronnen
voor de toekomst?
GEMEENTERADEN
Amsterdamsche brief.
Van fietsers en
trammers.
UIT DEN ALK
Een korte dag
u
•1
Uit de middeleeuwen zijn ons tal van authentieke dan wel gefanta
seerde- verhalen overgebleven, in het middelpunt waarvan geheim
zinnige mannen staan, halve of heele toovenaars, ook wel en
wellicht in de meest gevallen bedriegers, die hun geheele leven
arbeidden met mysterieuze formules, met allerlei nog mysterieuzer
stoffen en mengsels, met kolven en retorten. Het waren de alche
misten, in zekeren zin de voorganngers van de tegenwoordige che
mici, die hun tijd doorbrachten met het zoeken naar den steen der
wijzen, waardoor het mogelijk zou zijn allerlei oiiedele metalen in
edele, ja zelfs in goud te veranderen.
Het is zonder meer duidelijk: hijwien het gelukken zou den steen
der wijzen te vinden, zou op slag een rijk en vermogend man zijn,
de machtigen der aarde zouden zich tot hem wenden, hij zou de
bescherming genieten van koningen en keizers, want het goud zou
bij bakken vol zijn laboratorium uitgedragen worden.
Trouwens, ook zonder dat zij de juiste methode hadden gevonden
konden deze alchemisten zich al verheugen in de gunst van de
grooten der aarde, en menigeen onder hen kon van den koning of
den keizer net zoo veel geld los krijgen als hij maar hebben wou,
want al die sommen zouden zich wel eens honoreeren.,..
Die kapitalen zijn hooit gehonoreerd, en al het geld, dat gestoken
is in de middeleeuwsche alchemisterij is verloren geld geweest, be
houdens dan het feit, dat deze scheikundige vorschei's, voor zoo
ver zij althans serieus en geen bedrieger waren, toch wel het oen
en ander hebben gevonden, waarop de latere chemie heeft kunnen
voortbouwen.
Ondanks alle pogingen, ondanks
alle witte of zwarte magie, ondanks
alle toovonaarsbezweringer», ondanks
zelfs honderden volle en nieuwe
manen, die er een zeer actieve rpi
in hebben gespeeld, is het nooit of
te nimmer gelukt den steen der wij
zen te vinden behalve dan mis
schien in zuiver geestelijken zin
is het nooit gelukt uit onedele me
talen edele te maken, laat staan
zuiver goud,
En het is nog niet eens zoo heel
l2ng geleden, dat de moderne schei
kunde het streven der alchemisten
met een medelijdend schouderopha
len voorbij ging, en leeraarde, dat
onze geheele wereld is opgebouwd
uit een bepaald aantal elementen,
die op zichzelf de grondstoffen zijn,
welke elementen niet in elkaar kun
nen overgaan.
Daarbij werd dan tevens geleerd,
dat de materie, de stof, dus de ele
menten, bestaan uit zeer kleine
deeltjes, de moleculen, die op hun
beurt weer worden gevormd door
atomen, de kleinste en verder on
deel- of splitsbare eenheden van het
element, Punt. Uit.
Voor de wetenschap echter bestaat
er geen punt, en geen uit, Zij gaat
steeds verder, en steeds dieper op
de dingen in, en zoo is men in de
laatste vijftien jaar langzaam
maar zeker tot de conclusie geko
men, dat men er met die atomen
uiteindelijk nog lang niet was, dat
die atomen eigenlijk wereldjes op
zichzelf zijn, waarin zich dingen af
spelen, waarvan men voor dien geen
flauwe notie had kortom, de che
mische wetenschap en ook de phy-
siea beleefde een revolutie, zooals
nog weinig wetenschappen ooit heb
ben meegemaakt, of misschien nog
zullen meemaken.
Groote geleerden, scherpzinnige
vorschers en schitterende en vernuf
tige instrumenten gaven het aanzien
aan.de moderne atoomtheorie welke
de laatste jaren zooveel opzien en
furore heeft gemaakt, en die ons in-
KOSTBAAR FOTOTOESTEL
GESTOLEN.
Dezer dagen kwam een Leidsche
fotohandelaar tot de onaangename
ontdekking, dat uit zijn étalage een
kostbaar fototoestel terwaarde
van ruim 500 gulden was verdwe
nen. De politie werd van de ver
missing in kennis gesteld. Er werd
nagegaan, wie den winkel in de
laatste uren had bezocht, waarbij
de verdenking viel op een 25-jari-
gen jongeman, E. R. M. Toen de
rechercheur zich aan diens woning
vervoegde, bleek M. juist naar
Utrecht te zijn vertrokken. Onmid
dellijk werd de Utrechtsche politie
gewaarschuwd, zoodat de jonge
man bij aankomst direct aange
houden kon worden. Bij fouillee
ring bleek hij het fototoestel nog
in zijn bezit te hebben, zoodat ont
kennen onmogelijk was. M. is naar
Leiden overgebracht.
TER MONSTERING AANGEWEZEN
PAARDEN.
Verkoopverbod.
Het rijksbureau voor de voedsel
voorziening in oorlogstijd maakt be
kend, dat het verkoopen van paar
den, die zijn aangewezen om ter
monstering voor de Duitsohe vorde
ringscommissies te verschijnen, ten
strengste verboden is. De paarden,
die voor deze monstering zijn be
stemd, moeten in ieder geval worden
voorgeleid en het wegblijven van
deze monstering kan inbeslagneming
van de paarden ten.gevolge hebben.
Koopers van paarden worden er op
gewezen, dat het koopen van een
paard, dat nog ter monstering moet
verschijnen, eveneens verboden is
en dat inbeslagneming van een der
gelijk paard kan volgen,
zicht in tal van dingen, onder andere
in de structuur van de stof, en in
tallooze chemische en physische pro
cessen heeft verduidelijkt en ver
helderd. Zij, de atoomtheorie, heeft
de wetenschap tot de conclusie ge
leid, dat materie eigenlijk niet an
ders is dan energie, gebonden ener
gie weliswaar, en dat de popular
gezegd eleetrische samenstelling
,van het atoom kenmerkend is voor
de stof zelf. Ruwweg, zonder nu in
détails te treden kan worden ge
zegd, dat de samenstelling van de
atoomkern, en het aantal daar om
heen draaiende protonen en éiectre-
nen voor ieder element verschillend
is, maar ook voor leder element op
zichzelf, constant, al kent men te
genwoordig ook de zoogenaamde
isotopen, dat zijn variaties van het
zelfde element, die zleh van elkaar
onderscheiden door 'n iets verschil
lend atoomgewicht, Zoo kent men
bijvoorbeeld „zwaar water", dat is
water met een iets zwaarder atoom -
gewicht dan normaal.
Alles, wat zich binnen de grer,
zen van het atoom afspeelt, is tegen
woordig het onderwerp' van heel
veel studie en onderzoekingen wij!
men aan de hand van de uitkomsten
dezer onderzoekingen verklaringen
kan vinden voor tal van verschijn
selen, Dat dit onderzoek buitenge
woon inspannend en moeilijk is, kan
reeds worden geconcludeerd uit hei
feit, dat men hier te doen heeft met
afmetingen zoo ontzagwekkend
klein, dat zelfs de sterkste micros
coop hier den dienst tVeigert.
Maar door deze onderzoekingen
is men eveneens tot de conelusie ge
komen, dat deze oude alchemisten,
waarover we het in den aanvang
hadden, toch nog zoo gek niet wa
ren. Althans niet in dezen zin, dat
het wal degelijk in beginsel moge
lijk is, om het eene element om te
zetten in het andere, dus om uit 011.
edele metalen edele te maken. Al
leen: langs chemischen weg, en Ja
alchemisten kenden geen anderen,
kan het niet. Maar hij, die de wegen
der moderne atoom-physica heeft
leeren bewandelen, erkent de prin-
cipjeele mogelijkheid.
Wat is toch hét geval?
Men heeft ontdekt, dat het zeer
wel mogelijk is om veranderingen in
een bepaalde atoomkern aan te
brengen, en in de banen, welke de
electronen daar omheen afleggen
En aangezien wij hierboven reeds
uiteen zetten, dat een bepaalde kern-
samenstelling en een bepaald aantal
electronen het karakter van het
element bepalen, hebben we hier
dus inderdaad den steen der wijzen;
wij kunnen het karakter van een
element veranderen, dus het eene
over laten gaan in het andere.
Transmutatie noemt men dat.
Het zou ons te ver voeren, om
haarfijn uiteen te zeten, 'hoe men
deze transmutatie tct stand brengt.
Het principe van deze onge
twijfeld interessante bezigheid is,
dat men uit bepaalde atomen
electronen en ook kernbestand-
deelen wegschiet, door deze
atomen en hun kernen als het
,ware te brmbardeeren mét zeer
harde eleetrische stralen die ook
weer uit sterk electrisch geladen
deeltjes bestaan.
Daarbij komen ontzaglijk hooge.
eleetrische spanningen te pas, zoodat
het zonder meer duidelijk is, dat
deze methode om het eene element
te veranderen in het andere, groote
sommen gelds verslindt, meer dan de
middeleeuwsche koningen en kei
zers hun alchemisten toestopten om
hun proeven voort te zetten.,
Voorloopig zullen wij dus nog
wel geen fabrieken zien verrijzen,
waarin men uit kwik goud maakt
door middel van electronenbombar-
dementen. Maar men vraagt zich
momenteel in de laboratoria, waar
deze werkzaamheden verricht wor
den, af, hoe men zich eenmaal de
bij zulk een atoomsplitsing vrij ko
mende energie zal kunnen ten nutte
maken. Want deze energieën zijn
ontzagwekkend groot, vergeleken bij
alle andere energiebronnen, waar
over de menschheid momenteel de
beschikking heeft.
En in de?e richting ra at in hoofd
zaak het denken van de tegenwoor
dige atoomphysici; hoe zal de
menschheid, ie jaarlijks geweldige
hoeveelheden energie noodig heeft,
en haar bronnen eveneons met het
jaar ziet slinken (hoe lang houden
onze steenkolen- en aardolievoorra-
deft het nog-,) zich onmeetbare hoe
veelheden kinnen temmen in de
eerste plaats, en vervolgens er een
nuttig gebruik van kunnen maken?
Want men heeft bciekend, dat 'in de
atomen van bijvoorbeeld een gram
water of hout mgeveer 25 millioen
K.W.U, beschikbaar is.
Het Is inderdaad voor de technici
om van te watertanden. De groote
moeilijkheid is echter, dat het even
tueel vrij komen van deze energie-
ophooping zulke verwoestende krach
ten zou meebrengen, dat het op een
totale vernietiging zou uitloopen.
Blijft dus nog altijd de vraag: hoe
zal de rnensch ook deze natuur
kracht aan zich kunnen binden? De
vraag is nog op geen stukken na
beantwoord, en toch gloort reeds aan
de kim een verrassend nieuwe toe
komst.
Maar eerst moet ook in dit pro
bleem al wederom de steen der wij
zen werden gevonden.
NOORDSCHARWOUDE.
De begrooting 1941 vastgesteld.
De gemeenteraad vergaderde
Vrijdagmiddag onder leiding- van
ourgemeester jhr, A. L, van Speng-
,er De heer Schril ver was afwezig.
In zijn openingswoord heeft de
voorzitter een gedachtenisrede uitge
sproken n, a. v, het overlijden van
uaron Roëli, den commissaris dezer
provincie,
De gemeenterekening over het
dienstjaar 1038 was goedgekeurd
van Ged, Staten terug ontvangen,
In verband met de opmerkingen
van Ged. Staten werden" de posten
voor steunverloening en werkver
schaffing in de begroeting 1940 ver.
minderd.
Bij de behandeling van de begroa-
tingen voor 1941 deelde de voorzitter
mede, dat de gemeentebegrooting
fluitend is gemaakt, zij het met heel
wat, hoofdbrekens, door f 2000 te ge
bruiken van de reservé van 4500,
welke indertijd gevormd is, Het is
best mogelijk, dat deze reserve niet
aangesproken moet worden, als do
uitkeeringen van het rijk een beetje
meevallen. De reserveering van
f 1000 van de uitkeering van het
P. E, N, voor de overdracht van het
G. E. B. heeft dit jaar niet kunnen
geschieden, ih tegenstelling met de
drie voorgaande jaren, waardoor nu
3000 in reserve 'is,
B, en W. stelden voor, de verhoo-
ging van de vergoeding aan den ad
ministrateur van het Maatschappelijk
Hulpbetoon achterwege te laten, nu
de samenvoeging van de Langen-
dijker gemeenten voor de deur staat,
De heer D u y v e s was van mee
rling, dat er bij de samenvoeging
nog wel meer te regelen en te ver
anderen zou zijn. Men kan het sala
ris toch verhoogen tot aan dien tijd?
Da v oorzitter vestigde er de
aandacht op. dat ook ten aanzien van
andere zaken een afwachtende hou
ding wordt aangenomen in verband
met de samenvoeging.
De heer K o o ij zeide, dat B. en W.
van oordeel waren, dat de samen-
veeging per 1 Janunri tot stand zou
komen, zoodat het besluit overbodig
zou zijn. Als dit niet doorgaat, kan
men toch achteraf ook nog een be
slissing nemen van terugwerkende
kracht.
De voorzitter merkte op, dat
het werk meer beschouwd moet wor
den als liefdewerk. Het is geen amb
tenaar, maar er moet er ook geen van
'.emaakt worden. De vergoedingen
in andere gemeenten is veel minder.
Men diant deze functie te beschou
wen als een eere-p_ositie.
De heer B r u ij n was vóór ver
hooging van het salaris. Ten aanzien
van den administrateur gaat z.i. deze
rodeneering van eere-pogitie niet op.
Nadat nog eenige heeren het
woord gevoerd hadden en de heer
Kooij had herinnerd aan het eertijds
gedane voorstel om het salaris ep'
150 te brengen, besloot men de
begrooting van het M.H. goed te
keuren, waard'oor de administrateur
dus 200 per jaar zal ontvangen.
Als gem.-subsidie wordt 10.000 ge
raamd.
De heer Van den Abeele
merkte op, dat hoewel besloten is,
dat geregeld controle zou worden
uitgeoefend, B. en W. dit nog niet
gecfaan hebben.
De voorzitter antwoordde,
dat er reeds -controle bestond door
dat de gelden in termijnen werden
uitgekeerd.
De heer D u y v e s rapporteerdei
dat de gemeentebegrooting 1941 in
orde was bevonden.
De heer J. Kliffen vroeg, hoe
het stond met de toegezegde bespre
kingen over het gezamenlijk strooi
en van zand bij gladheid.
De vorzitter zeide, dat hier
over in verband met de samenvoe
ging van de Langendijker gemeen
ten niet gesoroken wasa.
Daarna werd de gemeentebegroo
ting vastgesteld, voor den gewonen
dienst op een totaal van 106.823.72
en voor den kapitaaldienst op een
totaal bedrag van 42632.56.
De heer Van den Abeele besprak
de werving Van arbeiders voor
Duitschland. Als er landarbeiders
-aar DU'tscHLpd gaan. blijven zij 3'
/traanden weg. Kunnen B. en W. ei
nog iets aan doen, dat er voldoende
arbeiders beschikbaar blijven, voor
deze streek? Ook zijn er vele arbei
ders aan het baggeren. Deze kun
nen den geheelen winter ongeveer
doorgaan, maar moeten zij ook naar
Duitschland als zij nu tengevolge
van de vorst niet kunnen baggeren?
De voorzitter heeft hierop geant
woord, dat B. en W, de voorschrif
ten moeten uitvoeren. Een advies,
zooals de heer Van den Abeele
vraagt, ligt niet binnen hun compe
titie.
OUDORP.
De raad dezer gemeente kwam
Vrijdagavond bijeen onder voorzit
terschap van burgemeester W, Bos.
De heeren Jongebloed en Corbié
waren afwezig.
Aan het r. k. Lyceum te Alkmaar
werd voor het cursusjaar 1939/1940
f 100 subsidie verleend.
Afgewezen werd een verzoek om
subsidie van de commissie voor ma-
laria-bestrijding.
Blijkens ontvangen schrijven van
het departement van sociale zaken
werd de steunregeling verlengd tot
en met 28 Juni 1941,
De gemeenterekening 1938 werd
gewijzigd conform de opmerkingen
van Ged. Staten.
In verband met de te verleenen
vergoedingen, aan de r. k. scholen
werden de uitgaven van de open
bare school voor het jaar 1941 be
groot op f 10.31 per leerling De uit
gaven over 1939 werden vastgesteld
op f 11.92 per leerling.
De gemeente-begrooting werd
vastgesteld op een totaal aan in
komsten en uitgaven van ruim
70,000 en de begrooting van het
burgpeUP- 0r, f Q(579 gg
w.o, 8500 subsidie van de gq-
neente.
Voor het komende belastingjaar
zullen 75 opeenten worden geheven
op de gemeentefondsbelastin'g.
Na toelichting van de voorzitter
werd besloten aan dit verzoek in
principe medewerking ta verleenen
aan een verzoek van het r. k. school
bestuur tot het beschikaar stellen
van de bgnoodigde gelden voor; o.
de inrichting van een gymnastiek
lokaal; b. het aanschaffen van leer
en hulpmiddelen voor het gymnas-"
tlekonderwijs; c. het betegelen van
de cn°elolaats achter de school.
KLEINE TUINEN
BEVROREN KAMERPLANTEN.
In een winter ais deze, nu in vele
huizen minder gestookt wordt dan
men gewend was, zai het voor me
nige liefhebber niet zoo eenvoudig
zijn om alle kamerplanten vpor be
vriezen te behoeden. 'Hoe dikwijls
zijn de planten niet over verschillen
de kamers verdeeld, om over de hail
of gang nog maar niet eens te spre
ken, en wanneer we ons slechts één
enkele brandende kachel in huis
kunnen permitteeren, is het aller
minst eenvoudig, alle planten in dat
eene vertrek onder te brengen. En
zoo zullen er veie planten in de
kou moeten blijven staan wegens
plaatsgebrek, met alle gevolgen van.
dien.
Het is voor heel veel planten op
zchzeif heelemaal geen bezwaar bm
den winter in een koud vertrek door
te brengen, als we er dan maar om
denken ze daar weinig of geen water
te geven, want het water verdampt
in de kou zeer Ln^zaam, blijven de
planten dus lang nat, dan kan rot
ting bet gevolg zijn, terwijl zij bij
vorst eerder bevriezen, dan een plant
die volkomen droog staat.'
We eonstateeren of een plant be
vroren is aan een zekere glazigheid
van stengels en bladeren, terwijl
dikwijls de kleur ook verandert en
de bladeren een treurenden stan i
aannemen. Een bevroren plant be
hoeft nog heelemaal geen hopeloos
geval te zijn, mits we haar maar niet
meenemen naar de warme kamer,
want dan is zij onherroepelijk ver
loren, èn is het middel erger dan de
kwaal.
Wanneer we er maar voor zorgen
dat de ontdooiing uiterst langzaam
kan geschieden, zijn we al een eind
op den goeden weg en daartoe zetten
we zoo'n bevroren exemplaar in een
donker koel vertrek, dat maar net
vorstvrij is, en begieten daar de bla
deren met koud water, dat het vries
punt ook al weer niet te ver te boven
mag gaan. Na deze behandeling la
ten we haar rustig in deze koele
duisternis staan, tot de plant ge
heel ontdooid zal zijn, eerst als zij
haar normale gedaante weer heeft
gekregen mogen we haar in eer.
verwarmde kamer brengen, waar
zü dan een plaatsje krijgt in het
volle licht.
Tot de planten die het beste tegen
vorst bestand ziin behooren Aralla.
Aspidistra en Azalea, terwijl de Stei
van Betlehem die er- op bet oog zoo
teer uitziet een vorst van 7 graden
verdragen kan. De meeste kruid
achtige planten als Primula's, Bego
nia's en Balsaminen zijn bij vorst
het eerste weg.
Veel kunnen we voorkomen door
de planten 's avonds met kranten te
bedekken of liever bij strenge vorst
ra te wikkelen, terwijl groote for-
sche planten, die moeilijk met kran
ten te beschermen zijn, in een oude
wollen deken of molton gerold kun-
r-en warden een uitstekend voorbe
hoedmiddel, speciaal aan te beve
len als we eenige dagen uit de stad
caan. We leggen dan de op die ma
pier ingepakte planten gewoon op
Een wetenschappelijk aangelegde
bewoner van de maan of van Mars,
die ons Amsterdammers bij wijze
van pas-ontdekten vreemden volks
stam onder de loupe zou nemen,
zou ons in zijn studie waarschijnlijk
in twee groepen verdeelen, die van
de' trammers en die van de fietsers.
De derde groep, die van de schaar-
sche wandelaars, zou hij daarbij on
getwijfeld als een te verwaarloozen
factor uitschakelen. En de vierde
groep, die van de hoogst zeldzame
menschen in auto's, wel die zou
hij later nog wel eens afzonderlijk
bekijken, al zou hij er, naar ik aan
neem, voorloopig alvast dit van zeg
gen, dat deze lieden z.i, tot een
blijkbaar tegelijkertijd bevoorrech
ten en.... langzaam uitstervenden
menschenstam behoorden. In elk ge
val, zijn voornaamste aandacht
zou hij wijden aan het verschil tus-
schen de fietsers en de trammers!
Hij zou dat een heel erg moeilijk
probleem vinden. Beliooren de
trammers tot een hoogere kaste dan
de fietsers, of omgekeerd? Eers'
denkt hij; de fietsers zijn vast en
zeker een lager soort menschen, zij
moeten immers zichzelf voorttrap
pen en zij moeten tegen kouden
wind en natten regen optornen, ter
wijl de trammers in een beschutten
wagen vervoerd worden, waarin
zelfs banken staan. Maar als de man
ivan Mars of van de maan zich dan
zelf in zoo'n tramwagen onder de
trammers zou begeven, zou hij toch
weer aan het twijfelen raken. Neen,
die fietsers zijn hier de aristocraten
en de trammers zijn hier de slaven,
zou hij in zich zelf mompelen. Want:
alleen slaven laten Zich zoo behan
delen als die trammers zich dat laten
doen, Luister b.v. hoe die geuni-
formde slavendrijver hen toe
schreeuwt: naar voren alstublieft,
naar vóren zeg ik, blijf toch'niet al
lemaal bij den ingang staan! En dan,
laten de slaven zich met norsche,
doch gedweeë gezichten verder hun
hok induwen.
Daar hangen ze dan aan lussen,
er is zoo weinig plaats voor hen,
dat ze op eikaars schoenen moeten
gaan staan, daar zwaaien ze kreu
nend tpgen elkaar op, als de wagen
een bocht omgaat, en de slaven
drijver reept maar boos en toornig:
'n beetje gauwer uitstappen, alste-
blieft en: schiet daar een beetje
meer op, alsteblieft! en zóó nijdig
zegt hij dat, dat de man van Mars
of van de maan wel moet aanne
men, dat clat woord „alsteblieft" een
zelfde soort .uitdrukking is als die
men op zijn planeet met het woord
vloek pleegt te betitelen. Zoo zou
die man van Mars of van de maan
ongeveer redenoeren, maar het pro
bleem waarvoor hij zich geplaatst
zag, zou hij er niet mee opgelost
hebben
De stad zonder ondergrondsche.
Trouwens, wij Amsterdammers
zélf zijn het er ook niet met ons zelf
Qver eens, wie cr nu eigenlijk het
barste en moeilijkste leven leiden:
wij, die 's ochtends naar ons werk
vervoerd worden in een slavenwa-
gen 'waarin we eiken dag opnieuw
geradbraakt worden tegen beta
ling nog wel of zij die 's och-
tens op hun fiets naar de city trach
ten te komen. En dus leggen we dat
probleem dan maar aan de pructijk
voor: als we een paar maanden in
de tram gereden en geleden hebben,
probeeren we 't maar weer eens met
de fiets, en als we genoeg hebben
van dat levensgevaarlijke fietsen
door een levensgevaarlijke binnen
stad, prol eeren we 't maar weer
eons met de tram. Maar echt geluk
kig en tevreden zijn we nooit, We
zullen het ook nooit kunnen worden
met die nauw- en raar-gebouwde
binnenstad van ons, waar we eiken
ochtend toch maar binnen moeten
zien te komen, hoewei dat met die
paar benauwde toegangswegen
eigenlijk niet gaat. Hadden we maar,
als Londen, Berlijn eri Parijs, een
ondergrondsche, die het straatver
keer ontlastte, maar omdat Amster
dam nu eenmaal op een moeras en
niet op grond gebouwd is, kunnen
we eenvoudig bij gebrek aan grond
geen ondergrondsche maken. Had
den we maar niet zulke smalle Leid
sche- en Utrechtsche- en Spiegel
straten," maar ja die zijn er nu
eenmaal en we Veranderen ook lie
ver niets meer aan onze binnenstad,
sinds we ons achteraf dóód hebben
moeten schamen over dat gedempte
Rokin, dat eens zoo mooi en .zoo
echt-Amsterdamsch was, terwijl het
numaar laat ons daarover liever
zwijgen.
Met z'n achthonderdduizend Am
sterdammers zijn we en daarvan
moet de helft op z'n tijd allemaal
Zoodra U een lepel Abdijsiroop hebt
ingenomen voelt U aj direct de ver*
zachtende. slijmoplossende werking.
Na elke lepel bemerkt U dat de slijm
loskomt, dat Uwhoest minder scherp
en minder veelvuldig wordt. Ge zult
U prettiger voelen, minder afgemat.
Binnen enkele dagen zal Abdijsiroop
dien naren hoest verdreven hebben.
Deze werking dankt AKKER's Ab
dijsiroop aan haar samenstelling
uit oude beproefde geneeskruiden,
waaraan nu nog is toegevoegd de
krachtig hoeststillende stof codeïne.
Terecht zegt. men thans dan ook
,,'s-Werelds beste Hoestsiroop" is:
AKKER 'S v&istèzkte
Eenige
der 20
vneeskr.
ruiden
De staat van beleg in Turkije.
(D.N.B.) - De staat van beleg in
"stanboel en de omliggende gebieden,
's met drie maanden verlengd.
Het overlijden van Kalüo,
(D.N.B.) - Voor het geheele and is
'ot aan de begrafenis van het stoffe
lijk overschot van oud-president
Kallio rouw afgekondigd. Gister eri
np' den dag der bijzetting luiden alle
'ok^-en te 12 en te 18 uur.
den grond in de kamer, in ieder
geval uit de buurt van.de ramen.
Voorkomen is ook in dit geval vrij
wat gemakkelijker dan genezen.
A. C. MULLER—IDZERDA.
ogen hoest, grie^%^bronchitis"asthma
lacon SO ct.. f 1.50 f 2 40. f 4.20. Alom verkrui aar
aret die dierbaar-ouderwetsche tram
v'an ons de Léidschestraat door
vraag niet hoe, maar 'tlükt. En met
z'n tweehonderd vijftigduizend fiet
sers zijn we in Amsterdam en die
moeten op z'n tijd óók allemaal de
Leidschestraat doorvraag niet
hoe, maar 't lukt,
Hoe lukt 't dan? Laat ons bij de
fietsende kwart millioen blijven.
Koelbloedige anarchie,
't Lukt ons, dank zij de koelbloe
dige anarchie waarmede wij alle
verkeersregels plachten te overtre
den, Stoplicht rood, dat beteekende,
dat je niet stopte, maar gauw de ver
boden straat overflitste! Een stop-
streep, die gold voor auto's en wa
gens, maar niet voor ons eigenge
reide fietsers! Zooveel mogelijk ach
ter elkaar fietsen, dat beteekende,
dat je zooveel mogelijk naast elkaar
fietste! U moest ons zoo breed mo
gelijk zien uitzwermen, als het stop
licht omgedraaid werd en wij met
acht fietsers op een rij heel het ove
rige verkeer achter ons blokkeer
den, terwijl wij officieel maar
met hoogstens twéé per gelid voor
de stopstreep mochten wachten! En
dan hingen we, al fietsend, met on
zen eenen arm aan een tram of lie
ten ons op dezelfde manier door een
vrachtwagen meesleepen!
En als we dan plotseling moesten
loslaten, vielen we natuurlijk tegen
andere fietsers op en dan lagen we
boven en over en onder elkaar. Of
we haalden elkaar in, met 'n groo
ten uithaal links of rechts van de
fietsers vóór ons en dwars tegen
alle regelen van de inhaalkunst in.
Echte vrijbuiters waren we, echte
verkeersanarchisten, echte indivi
dualisten van de fietserij,
En heelemaal mis werd het met
ons, toen het minder druk met auto's
op den weg werd. Toen zagen we
onze kans pas goed schoon.' Nu was
de heele straat voor óns, nu werd
het pas goed eiken morgen en avond
een ongeorganiseerde massa-aanval
per fiets op die gedeelten van de
straat, die ons officieel niet toege
wezen waren....
De bekeering tot de deugd.
Totdat we het blijkbaar al te bont
maakten. We waren in de kranten
vermaand om ons te beteren, maar
het hielp niet. We werden door luid-
sprekerauto's achtervolgd, waaruit
ons daverend toegeroepen werd,
hoe we ons hadden te gedragen,
maar ook dat hielp niet al te veel.
Dom dat we waren om trots alles
in ons anarchisme te volharden!
Want nu is het uit.... gehelmde
Duitsche verkeerspolitie samen
met brave Amsterdamsche agen
ten, wier blauw-zwarte uniform bij
die van hun Duitsche collega's
vergeleken wel erg negentiende-
eeuwsch aandoet, hebben ons vorige
week op bijna eiken drukken hoek
van drukke straten opgewacht en
gecontroleerd. En stevig! Eens
klaps kónden we het nu! Eens
klaps fietsten we zoo model ais
we 't nog nooit gedaan hadden,
netjes achter elkaar in de rij, niet
meer gearmd; zelfs niet met ons
liefste vriendinnetje, keurig vlak
achter de stopstreep wachtend en
nooit met meer dan twee naasl
elkaar, sierlijk-pretiès de bochten
nemend,'kortom: zóó als'het eigen
lijk altijd had moeten zijn. En wee
degenen onder ons, die zelfs toen
nog last van hun anarchistisch
verleden bleken te hebben
Hand op het hart: 't was maar
goed ook, dat men eindelijk met ons
fietsers eens streng werd. En daar
om schikken we ons nu zonder mop
peren in 't strenge toezicht, waar
van ons schuldbesef ons zegt, dat wij
het verdiend hebben. Alleenals
we er tegelijkertijd een vijf keer
breedere Leidsche en Utrechtsche
en Spiegelstraat bij hadden gekre
gen, zouden we heelemaal blij zijn.
Om van onze stille hoop te zwijgen,
dat we misschien toch nog op zeke
ren dag eens wakker' zullen worden
en dat er dan eensklaps trams zullen
rijden, die de helft goedkooper zijn
en "waarin voor ons allemaal een
rustige zitplaats gereserveerd is.
Want dan fietsen we heelemaal
•iiet meer en zijn de klachten over
anze aharchistische fietszonden van-
zèlf de wereld uit!
Wij gaan, met ingang van 1
nuari, aan alle scholen de lieha
lijke' oefening invoeren en
zullen er ook voor zorgen, dat t
Alkmaarsche jongen voortaar
een onzer grachten kan va
zonder dat hij op eigen kracht v
den hoogen wallekant kan be
ken. Of hij dan nog op het dl
komt, hangt hoofdzakelijk
eventueele voorbijgangers af,
niet wegneemt, dat het een 1
heugend feit is, dat het in 01
Raad zoo vaak bepleite sch
zwerhmerr nu eindelijk tot wei
liikheid zal worden.
Heelemaal vrijwillig heeft
gemeente dat niet gedaan, v
het onderwijs in de lichamel
opvoeding is nu voor alle openl
en daardoor ook voor de bij:
dere scholen een verp.lich
voor de gemeenten geworden, t
maar is weliswaar noodlijd
maar een plicht is nu eenmaal
plicht en het Edelachtbare ge
schap, dat Donderdagmiddag
onze raadszaal conspireerde,
dan ook niet het minste bezv
het gemeentelijk tekort met
kosten van deze verplichting
verhoogen.
Het eenige d«t sommige ra;
leden naar voren brachten was
het onderwijs in de lichame!
oefening door de gewone on
wijzers zal worden gegeven
men vreesde met grooten vrc
dat er onder de oudere jaargar
der Alkmaarsche paedagogen
er daar wel eens stramme figi
kunnen schuilen voor wie
diepe kniebuiging, het maken
een „vogelnestje" in de vingen,
hoogstandje op de brug of
verbeteren van een sehoolrecor
de „Overdekte" door gebrek
training eenige moeilijkheden
kunnen opleveren.
Dit gevaar scheen inderdaad
denkbeeld^;, maai' de bui'gem
ter deed uitkomen, dat er
r'sze lessen hoofdzakelijk
•enge krachten gebruik zal wo:
■;einaakt, die bovendien nog
1 n-halingscursus zullen volgen
■vaaif niet schriftelijke
vn, waarna men blijkbaar
wacht, dat zij zoo buigzaam zv
zijn, dat 'zij evengoed, en z
goedkooper, les kunnen geven
ma vakleeraven, die de
Couwenhoven bij deze rege
wilde inschakelen.
Met ingang van 1 Januari
ook de eveneens vele jaren in
Raad ter sprake gebrachte kin
bijslagregeiing worden ingevt
Dat kost geld, maar omdat
eveneens verplichtend is gewor
plaatst men ook de kosten daa
„ijskoud" op onze begrooting,
langzamerhand een afschi'ik\
kend voorbeeld van gemeente
noodlijdendheid is geworden,
de zekerheid, dat men zelfs in
Haag het daarvoor genoteerde
drag niet zal kunnen schrappe
Nadat te voren in principe i
tot kinderbijslag was besb
heetft de ,Raad daarvoor kort
leden een bedrag van 6000 o
begrooting gebracht waarvar
gemeente die een eigen r
ling treft vermoedelijk sl<
een 3000 zal moeten bet
dank zij de voordeelige oms
digheid, dat in Alkmaar slecht:
42-tal kinderen van gemeente
soneel van deze' regeling zi
profiteeren.
Nu de begrootingspost door
Raad was goedgekeurd en de
slag verplichtend is gowo:
vond de heer Van de Vall zee
recht, dat de tijd om princip
bezwaren naar voren te bre
verstreken is, in tegenstelling
den heer Eriks, die de mee
verkondigde, dat men de g:
gezinnen béter kan helpen
hun belasting te verlagen,
door hun loonen te verhoogen,
dat kinderbijslag altijd het ge
met zich brengt, dat arbeiders
kleine gezinnen bij sollicitatii
voorkeur zullen genieten.
Bovendien verzette hij zich 1
het in de regeling opnemen
enkele niet verplichte ambten
B. en W. wilden, zooals mei
gewoonlijk zegt, liever geen s
gezichten zien. Zij wilden oo
niet verplichte ambtenaren ir
geluk van den kinderbijslag
deelen, zij wezen er met n
dere raadsleden op, dat de
Eriks destijds tegen den betro
begrootingspost geen enkel
zwaar had gemaakt en zwi
dure eeden, dat zij bij geen ei
vacature naar het kindertal
den sollicitant zullen informe
Ondanks het sprookje van
ooievaar waaraan geen
raadslid meer geloof schiji
hechten werd besloten het
van de gemeentelijke vroed1
wen van 10 op 12.50 per
leverde wereldburger te bre
daar gebleken is, dat de oude
niet langer gehandhaafd
worden.
Nu alles duurder wordt,
deze tariefsverhooging doo
raadsleden algemeen billijk
vonden.
