PAM BIJ DE HAANAPEN. Auke Adema (Franeker) wint. Een prachtig geslaagde Elfstedentocht. Elfsteden-impressie. RADIOPROGRAMMA TWEEDE BLAD 2 Spanning en enthousiasme. We moesten gister ons verslag ein digen bij een relaas van de controle te Franeker, hier vervolgen we onze reportage: Toestand van het ijs. Over den toestand van het ijs wa ren de rijders thans minder te spre ken, vooral bij Finkum was het volgens hen bar slecht en erg smaL Dit wisten wij reeds van de rijders, die gisteren den tocht maakten. De stemming van de bevolking was, on danks het vroege uur, ter plaatse zeer hartelijk. Enthousiast toege juicht verliet Adema zijn woonstad. Inmiddels arriveerden vele wed strijdrijders. De muziek van de ge meentelijke radio speelde naar har telust en verhoogde de stemming. Nadat 214 wedstrijdrijders waren gearriveerd, meldde zich de eerste tochtrijder, de heer L. Brouwer uit Oudeschoot aan de controle in café Saaksma. Als tiende tochtrijder ar riveerde Sjoerdje Faber, die nog steeds de leiding heeft bij de vrou wen. Controle te Harlingen. Om 9.11 uur arriveerde Adema te Harlingen, een minuut later gevolgd door Bosman uit Breukelen. Het gaat er sterk op lijken, dat de stoere Fries een niet gemakkelijke tegen stander zal hebben aan den inwoner van de provincie Utrecht, die in Breukelen woont en een uitstekend oefenterrein heeft op de Loosdrecht- sche plassen. Daarna volgde als nr. drie van der Bij om 9.18, nr. vier de Vries om 9.21, 5. Algera, om 9.21, 6. de Groot en 7. Geveke, beiden om 9.22. De wedstrijdrijders werden vijftig meter voor de controle te Harlingen verplicht, naar de controle te loo- pen. Daarna moesten zij nog onge veer 150 meter loopen, alvorens zij de schaatsen wederom konden on derbinden. Voor de tochtrijders gold deze hinderpaal niet; Deze konden zich op de ijzers aan de controle mel den en vervolgens, zonder af te bin den, dep tocht voortzetten. Het tem po, waarmede werd gereden, is in middels in vergelijking met het eer ste uur reeds gezakt. Toch kan men, rekening houdende met den slech ten toestand van het ijs te Finkum, de prestatie van de eerst aankomen den bewonderenswaardig noemen. De eerste tochtrijder. De eerste tochtrijder kwam in Harlingen aan om 10.07. Het was de heer L. Brouwer uit Oudeschoot, na vier minuten gevolgd door den heer Dijkstra. De verrassing bracht het doorkomen van de eerste tocht- öame, Boukje Kooistra uit Warga, die om 10.36 passeerde. Waar zou Sjoerdje Faber zijn gebleven? Op dit o" er blik kon niemand ons dat zeggen. Er komt op deze wijze spanning in den tocht. Om 10.27 waren te Har lingen reeds driehonderd wedstrijd rijders gepasseerd, alsmede verschei dene tochtrijders. Sjoerdje Faber laat op zich wachten. Te Bols ward. Om 10.25 uur arriveerde Adema in Bolsward, nog steeds op de hielen gevolgd door Bosman en op een grooteren afstand door de rijders de Groot, de Vries, van der Bij en Ge veke. Algera, die tot nog toe steeds bij de eersten behoorde, staakte hier den strijd, gekweld door griep. Ade ma werd met gejuich ontvangen. Hij was best te spreken over het ijs voor wat betreft het laatste traject en ver wisselde ter plaatse van schaatsen alvorens zijn tocht voort te zetten. Twee dames reeds Harlingen gepasseerd. Zoojuist ontvingen wij bericht, dat Sjoerdje Faber elf minuten na Boukje Kooistra Harlingen is gepas seerd. Zij behoort dus nog steeds bij de kopgroep-dames. Het weer houdt zich op het oogenblik uitstekend. De lucht is bewolkt, zoodat de zon, die aanvankelijk schuchtere pogingen deed om door te breken, voor goed achter het wolkendek is verscholen. Een groote tegenstelling ongetwij feld met den prachtigen zonnigen winterdag, welke aan dezen wed strijddag voorafging. Geheel onmo gelijk is het niet, dat later op den dag hier en daar sneeuw valt. Het ziet er evenwel niet naar uit, dat de eerste uren neerslag behoeft te wor den gevreesd. Jongert geeft op. De moeilijke situatie op het traject Dokkum-Bartlehiem blijkt achteraf voor vele rijders noodlottige gevol gen te hebben gehad. Duidelijk kwam dit tot uiting bij de aankomst in Franeker, waar de geneeskundige (flenst, krachtig geholpen door de E.H.BO., handen te kort kwam om de gewonden te helpen. Er waren er bij met half afgesneden vingers, doordat zij na een botsing waren gevallen en, een steunpunt zoekende op het ijs, met hun handen onder de schaatsen van andere rijders waren gekomen. Velen hadden gekneusde ledematen, dikke polsen en enkels, alsmede verwondingen aan het hoofd opgeloopen. Het was een droe ve noot in dezen overigens zoo prachtigen tocht en van de winnaars van verleden jaar behoorde de heer Jongert uit Maarssen tot de onge- lukkigen. Aanvankelijk reed hij door, doch in Harlingen aangeko men, moest hij op dokters advies den strijd staken. Bij de botsing heeft hij een bloeduitstorting in een der oogen opgeloopen. Door dat oog kon Jon gert dan ook, toen hij in Harlingen aankwam, niet meer zien. Per trein arriveerde hij zoo juist in Leeuwar den, waar hij zich terstond onder doktersbehandeling stelde. Voor de zen man, die vol vertrouwen den tocht aanvaardde, is dit ongeval wel zeer teleurstellend. Doch een troost voor hem is ongetwijfeld het feit, dat meer rijders, onder wie verschei dene uitblinkers bij vorige tochten, te Harlingen den strijd opgaven. Zij waren doodelijk vermoeid en aan het einde va hun krachten. Voor heen hadden zij nooit zoo'n snellen wedstrijd meegemaakt. Bij de aankomst van Sjoerdje Fa ber op de derde plaats in Harlingen was zij zeer geënerveerd. Zij wist. dat twee concurrenten, onder wie Boukje Kooistra, haar hadden inge haald. Zij gunde zich geen tijd om een verfrissching te nemen, waar van haar begeleider de dupe werd, want deze bleek gaarne een warmen dronk te willen gebruiken. Hij kreeg daarvoor van Sjoerdje geen kans, want zoodra het controlestempel op de kaart was aangebracht, moest hij mee en reden zij weg in de richting van Workum. Kort nadat mej. Kooistra de con trole te Stavoren had aangedaan, arriveerde daar de niet minder ener gieke Sjoerdje Faber met nog slechts drie minuten achterstand op Boukje Kooistra. Het beloofde tusschen de beide dames een fel duel te wor den op het laatste traject. Eén con currente had Sjoerdje reeds defini tief overwonnen. Onder groote spanning verliep het laatste deel van dezen tocht. Het bleek, dat Adema zijn voorsprong ondanks het slechte sneeuwijs op het Slotermeer nog had weten te ver- grooten Hij arriveerde om 1.58 te IJlst. Om 2.07 meldden zich aan d" controlepost te IJlst de rijders de- Vries, Bosman, Geveke en de Groot. Te Sneek. Tot Sneek was de stand vrijwel ongewijzigd Adema, nog steeds aan den kop, arriveerde daar om 2.10. Hij had nog een voorsprong van acht minuten op de Vries, Bosman. Geveke en de Groot. Adema overwinnaar. Adema is er in geslaagd als eerste aan de Schenkenschans te Leeuwar den aan te komen. Onder geweldig gejuich van de enthousiaste menigte reed hij met forsche slagen Leeu warden binnen. Hij arriveerde om 3.04 uur en legde het 199.4 km lange parcours af in 9 uur 19 min. Hij slaagde er dus niet in het met 9 uur 5 min. op naam van de rijders de Vries en Kastelein, de overwinnaars van 1933, staande record, te verbete ren. De weersomstandigheden waren in 1933 veel beter, wanneer Adema onder dezelfde omstandigheden ge reden had, was dit record ongetwij feld door hem verbeterd. Zoo heeft dus een Fries deze Frie- sche marathonloop gewonnen, welk feit in de noordelijke provincie met veel vreugde bekend werd. Dat Adema het op het laatste tra ject lang niet gemakkelijk gehad heeft, blijkt uit de aankomst van de volgende rijders: Bosman (Breuke len) arriveerde 3 minuten later dan Adema, vervolgens L. Geveke (Leeu warden) om 3.09 uur, A. de Vries (Warga) 3.09 min. 30 sec., A. de Vries (Giethoorn) 3.16 en S. de Groot (Wij den es) ook 3.16. Deze rijders hebben dus tot het laatste moment alle pogingen in het werk gesteld den voorsprong van Adema te ver kleinen, in welke poging zij voor een groot gedeelte geslaagd zijn. De verrichtingen van de tochtrijders. Wij hebben de verrichtingen van de deelnemers aan den tocht even eens met belangstelling gadegesla gen en daarbij gezien, dat ook hier een vinnige strijd werd geleverd om de eerste plaats. Het gelukte' drie in woners van de gemeente Tjerkgaast zich vanaf Sneek tot de eerste plaats op te werken, om deze niet meer af te staan. Gezamenlijk legden zij daarna de rest van den tocht af. IJlst passeerden zij om 3.40 uur. Bij de dames leverden Boukje Kooistra en Sjoerdje Faber, bei den dorpsgenooten uit Warga, onderling een hevig duel. In Sta voren lag Sjoerdje drie minuten achter haar rivale, te IJlst meld de Boukje zich om 4.07 met den zelfden voorsprong aan de con trole. Sjoerdje kon dit tempo blijkbaar niet volgen, zij kwam te vallen en liep een vrij ernsti ge blessure aan een van haar knieën op. Dit had tot gevolg, dat zij in Sneek 19 minuten na haar tegenstandster aankwam, die reeds om 4.21 de controle te Sneek passeerde. Als derde arri veerde te Sneek mej. Zuiderveld uit Roden. Geheel in tegenstelling met verle den jaar was de regeling van de aankomst wedstrijdrijders te Leeu warden ditmaal uitstekend. Voor de aankomst van de eerste wedstrijdrijders bestond een over- weldige belangstelling. Hoewel de finish op een behoorlijken afstand van de middenstad was gelegen, stonden duizenden belangstellenden met groote spanning te wachten op het binnenkomen der rijders. Zelfs de gevoelige koude hield hen er niet van af uren achtereen in de open lucht te verblijven. Toen Adema als eerste aan de controle verscheen, brak er een geweldig enthousiasme los, de winnaar werd met een groot ge juich ontvangen, daar alle Frie zen zeer trotsch waren, dat een van hen dezen zwaren tocht ge wonnen had. Van alle kanten werd'Adema gelukgewenscht en deze aankomst was speciaal voor hem, nu hij alles op alles gezet had, om dezen keer alleen den tocht te winnen, een groote vol doening. Inderdaad is het een geweldige prestatie van dezen stoeren Fries om in twee achter- DE ELFSTEDENTOCHT. Eenige deelnemers bij 't bestudeeren van de route van den Elfstedentocht. Links zittend Auke Adema, de winnaar. (Polygoon) Geweldige prestaties van Adema en Bosman. Deze lange winter zit vol verras singen. Het begon met Sinterklaas, sneeuw en ijs kwamen tegen Kerst mis, later kregen we op bestelling dooi- of vriesweer. De eerste hard rijderij in Friesland werd een beetje aarzelend aangekondigd, na al die ouderwetsche winters van de laaste jaren geloofde men dit jaar niet op sterk ijs te mogen rekenen. En al vroor het 's nachts, dat het „ongele", de gladde vloer op vaart en plas werd door de deskundigen met zeer wantrouwige blikken opgemerkt. Langzamerhand kon koning Winter het vertrouwen van de schaatsenrij ders winnen, al bleef voorloopig menige officieele ijsinstantie nog in de achterhoede. Tot men in Friesland den toertocht ontdekte. Sinds dien tijd schaatst iedereen en altijd door. Heele fami lies, desnoods met zuigelingen com pleet, doorkruisen in onafgebroken rijen gansch Friesland, en eiken dag worden de prestaties hooger opge voerd. Toch bleef dit alles een surro gaat, voor de echte schaatsenrijder bestaat er maar één tocht: die langs de elf steden. En hoewel op de bree- de borsten de insignerij al maar aan wies, zoolang het eerekruis der elf stedentocht niet was verworven, zou men toch nooit voor „vol" worden aangezien. Niemand in Friesland had gedacht dat dit jaarde Elfsteden tocht gehouden zou kunnen worden. De moeilijkheden verbonden aan hef vroege starten en aan het late aan komstuur leken onoverwinnelijk, tot plotseling als de grootste verrassing van dezen winter de aankondiging van de beroemde Elfstedentocht in de dagbladen verscheen. Dat was een kluifje waarop geen toertochter had durven rekenen. En in een en hetzelfde holletje werden de schaat sen te slijpen gebracht, de aangifte gedaan en onmiddellijk de noodige voorzorgen genomen om 's morgens vroeg in Leeuwarden te kunnen zijn. Want het bleef winter en was er meer tijd ge ./eest, dan zou het getal deelnemers zeker boven de tiendui zend zijn gestegen Nu waren er maar een kleine drieduizend. Maar drie duizend ijs-enthousiastelingen kon den het 't bestuur nog lastig genoeg maken, want het leek er op den vooravond bij het uitreiken der kaarten in de „Harmonie" werkelijk veel op, dat wij geen Elfstedentocht- bestuur zouden overhouden, gezien de energieke pogingen om dit colle ge bij den muur op te drukken. De Leeuwarder politie-agenten en een krijgslist van den heer Hepkema brachten gelukkig redding. Zoo vond den volgenden morgen in alle eer en deugd de start plaats. Aan den voet van de „Oldehove" op de breede stadsgracht bij het blauwe schijnsel van de lantaarntjes. In alle stilte en met duizend haasten trok ken de wedstrijdrijders af. De toch- ters maakten wat meer lawaai en drukte. Nu waren die ook niet zoo heel erg bezield met het voornemen om als eerste aan te komen. Want dat waren alle wedstrijdrijders. En het had eens maar een haartje ge scheeld of alle records, ooit tijdens een Elfstedentocht behaald, waren gebroken. Vooral Adema van Frane ker, die het vorige jaar de eer om als eerste terug te zijn met vier an deren moest doelen, was vastbeslo ten dit jaar de eerste alleen te zijn. En als Adema zich zooiets. voor neemt, doet hij het ook. Wij zouden nu wel op kunnen houden, nu wij toch den prijswinnaar al hebben ge noemd, maar dan zou niemand van de lezers ook maar iets vermoeden van de geweldige worsteling, die aan deze overwinning voorafging. Het begin van het goed 200 km lange traject tot de controlepost Dokkum hadden de rijders voor den wind. Adema had dadelijk de leiding geno men en was er nu telkens op uit nog meer tijd te winnen Tijd voor rust, eten of drinken gunde hij zich zelf niet. De gouden medaille zou in zijn bezit komen dezen keer. Een kleine groep uitgelezen rij ders kon hem volgen, betrekkelijk op korten afstand. Ver achter hen joegen de overige wedstrijdrijders en toen zij al op bijna de helft van de route waren, waren de toertochters eigenlijk maar nauwelijks begonnen. En als een loopend vuurtje ging het langs alle controleposter: Adema ligt voor, Adema ligt nog voor. Driedui zend menschen reden dien dag den zelfden tocht of tenminste zouden die moeten rijden, maar alle interes se en belangstelling van het publiek was gevestigd op het kleine groepje met Adema aan den kop. Het was te Workum dat de medaille voor Fra neker eventjes onzeker werd. Num mer een en nummer twee, Adema en Bosman, gunden zich na het af stempelen der kaarten eventjes rust en waren naar het Stationskoffiehuis gegaan om iets te drinken. In dien tijd probeerden de rijders van den kopgroep hen kwijt te rijken. Zij reden door en koersten direct op Hindeloopen aan. Adema zag door het venster hen rijden, liet de warme melk voor wat zij was, en sprong de uitloopers achterna en bij de Hinde- looper controle was zijn kaart weer het eerst afgestempeld. Sindsdien is zijn overwinning niet meer bedreigd, geworden. Hij gaf de tegenstanders geen enkele kans meer en de lau werkrans, die hem om 3 uur 5 min. te Leeuwarden werd omgehangen bleek in elk opzicht verdiend. Num mer twee was Bosman uit Breuke len, nummer drie L. Geveke uit Leeuwarden, die met een afstand van drie minuten Adema volgden. ARGUS. eenvolgende jaren als eerste te eindigen. Om 4.45 uur waren reeds vijftig wedstrijdrijders gearriveerd. Alle rijders werden binnengebracht in een groote loods en genoten daai van een verversching, welke door het bestuur van de Elfstedenvereeni- ging werd aangeboden. Als 34ste rij der kwam om 4.21 binnen een an dere wipnaar van verleden jaar. D. van der Duin uit Oldenboorn. De student K. L. Kamp uit Delft, een van de vier rijders, die Zaterdag j.i den tocht reeds op eigen gelegen heid gemaakt had, en feitelijk een van diegenen geweest is, die den laatsten stoot gegeven heeft tot het uitschrijven van den tocht, kwam om 4.28 uur binnen Hij leverde hier mede een zeer goede prestatie dooi in zes dagen tijd tweemaal dezen af stand te rijden. Het bewijs, dat de meeste wed strijdrijders nog volkomen fit aan de finish verschenen, werd geleverd door de manier, waarop zij de laatste meters van den bijna 200 km langer, tocht aflegden. De meesten van hen keerden later weer op de schaats naar hun haardsteden terug, met vol doening terugziende op hun goede prestatie en op een welgeslaagder dag. Van de overige resultaten kunnen wij nog mededeelen, dat de deel nemers aan den tocht, die in Stavo ren de leiding hadden genomen, zon der ook nog maar een oogenblik be dreigd te worden het overige ge deelte van den tocht uitreden en ge zamenlijk de eindstreep passeerden Om 4.50 arriveerden zij aan de Schenkenschans te Leeuwarden, he', waren de rijders K. Semplonius, T Boersma en Wint, allen uit Tjerk gaast afkomstig. Daarna was he' wachten op de eerste dame. Dit was natuurlijk Boukje Kooistra uit War ga, die, luide toegejuicht, met haar vader, die den geheelen tocht met haar had meegereden, om 5.24 aan kwam. De winnares van verleden jaar Sjoerdje Faber, bereikte 18 mi nuten later om 5.42 uur de Schen kenschans. Zij was op haar tocht vergezeld geweest van den heer Lantinga. De derde deelneemster, die aankwam was mej. E. Zuider veld uit Roden. En de vierde was Antje de Boer uit Schellinghout. Deze laatste rijdster verrichtte feite lijk van de dames de beste prestatie. Doordat zij hedenmorgen te laat in Leeuwarden arriveerde 'startte zij op de stadsgracht, toen Sjoerdje Faber reeds Dokkum gepasseerd was en de leiding van de dames had. Nog vóór zes uur hedenavond arriveerde Antje de Boer aan de Schenkenschans en noteerde van de dames den besten tijd. Toen wij haar spraken, alvorens zij met haar begeleider naar Schel linghout terugkeerde, hield zij vol trots haar bouquet bloemen in de hoogte, uitroepend, dat de tocht haar erg meegevallen was. Zij voel de zich nog fit genoeg om, als het moest, nog op de ijzers naar huis te rug te keeren. De verdere uitslag luidt als volgt: 4 A. de Vries (Franeker)) om 3.09; 5. A. de Vries (Giethoorn) om 3.09.5; 6. J. v. d. Bij (Anna Paulowna) 3.16.5; 7. H. H. J. de Boer (Warga) 3.16.5; 8. S. de Groot (Wijdenes) 3,21.5; 9. P. Bokenstein (Maasland) 3.32; 10. W. Heeringa (Grouw) 3.32.5; 11. S. Westra (Warmenhuizen) 3.36; 12. S. Molenaar (Joure) 3.37; 13. P. J. Trooster (Amsterdam) 3.42. Uit dezen uitslag van den wed strijd en uit de resultaten van den tocht blijkt, dat deze zesde Elfsteden tocht een groot succes geweest Is 117. Hij haalt een kaart te voorschijn en terwijl hij deze bestudeert, zegt hij tegen Pam: „zie je, we moeten onze taak volbrengen in de tijd, dat dit gedeelte door de zon wordt beschenen. 118. Eindelijk is de professor klaar met het bestuderen der kaart en de reis wordt voortgezet. Nu zal Pam gaan fietsen, terwijl de geleerde op de wagen heeft plaats genomen en nu kan uitrusten. ZATERDAG. HILVERSUM I, 415 M. (Nederl. progr. VARA). 8.— Gr.pl. 8.30 ANP- ber., gr.pl. 10.VPRO-morgenwij- ding. 10.20 Voor de kinderen. 12. VAR A-orkest. In de pauze VARA- Almanak. 12.45 Nieuws- en econ. ber. ANP. 1.— Gr.pl. 1.15 VARA- orekst. 1.45 Architecturale beeld houwkunst, causerie. 2.Gr.pl. 3: Tuinbouwhalfuurtje, 3.30 Res.-orkest. 4.30 Voor de kinderen. 5.Gr.pl. 5.15 Nieuws-, eccn.- en beursber. ANP. 5.30 Bravour en Charme. 6. Gr.pl. 6.15 Orgelspel. 6.42 VARA- Almanak. 6.45 Act. rep. of gr.pl. 7. Vragen van den dag-ANP. 7.15 Gr.pl 7.30 Ber. (Eng.) 7.45 Gr.pl. 8.ANP- ber. 8.15 Puzzlo-uitz. 8.30 Ber. (Eng.) 8.45 De Ramblers. 9.15 Vroolijke voordracht. 9.20 Esmeralda en solis ten. 9.45 Eng. ber. ANP. 10.— ANP- ber., sluiting. HILVERSUM II, 301 M. (KRO). 8.Wij beginnen den dag. 8.30 ANP- ber. 8.45 Gr.pl. 11.30 Godsd. halfuur tje. 12.Ber. 12.15 Rococo-octet. 12.45 Nieuws- en econ. ber. ANP. 1.Gr.pl. 1 15 Musiquette. 2. Voor de jeugd. 3.Onze Zaterdag middag. 5.VPRO: Causerie „De voor Friesland, want behalve Bos man zijn er alleen Friezen in de kop groep. Des avonds vond de officieele prijsuitreiking plaats in de Harmo nie, waar 'n gezellige sfeer heersch- te en de rijders, die den tocht uitge reden hadden, vertelden elkaar met enthousiasme van hun ervaringen. Bijbel als boek". 5.15 Nieuws-, econ.- en beursber. ANP. 5.30 Rep. 6. Gr.pl. 6.15 Sportpraatje. 6.30 Over peinzing met muz. omlijsting. 6.45 Act. rep. of gr.pl. 7.7.15 Groningsch praatje ANP, sluiting. Voetbal. WEERSOMSTANDIGHEDEN VERHINDEREN VOETBAL. Wegens de weersomstandigheden zijn alle wedstrijden van den Neder- landschen Voetbalbond voor Zondag a.s. afgelast. IJSWEDSTRIJDEN TE SCHAGERBRUG. De uitslagen van de alhier ge houden ijswedstrijden voor school kinderen zijn als volgt: hardrijden (jongste leerlingen): 1. Ali War- tenhorst, 2. Jacob Wittebol, 3. Johan Ruigentuin; hardrijden meisjes (middenklassen): 1. Adri Ruigen tuin, 2. Gerda Kruit, 3. Nel Eriks; fcehendigheidswedstrijd jongens (middenklassen): 1. Jaap Lont, 2. Nico Tromp, 3. Arnoldus Delver; idem oudste meisjes: 1. Ant Hop man, 2. Guurtje Blom, 3. Janny Vos; schoonrden, oudste jongens: 1. Henik de Graaf, 2. Johan Nieuwen- huizen, 3. Nicolaas Bruin. HARDRIJDERIJ TE KOEDIJK. Woensdagmiddag werd te Koe dijk, begunstigd door mooi ijsweer, een hardrijderij voor mannen ge houden, waaraan 19 rijders deelna men. De uitslag was: 1. N. Hartland, 2. D. Slootweg, 3. Jn. de Waal Kz., 4. Jo de Waal Kz. Er was veel belangstelling voor dezen wedstrijd.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1941 | | pagina 6