O
<D
Q
'T KAN VERKEEREN...
De textielnijverheid op
de Jaarbeurs.
SURROGATEN op de
Jaarbeurs.
O
CO
■4"
«+-
Bruineboonengehakt
Men neme 175 gram. rauwe, brume
boonen of 3/4 liter gekookte boonen,
200 gr. gekookte aardappelen, 1 ui,
peper, zout, noot, wat paneermeel en
50 gr. boter.
De gewasschen en geweekte boo
nen in de hooikist of in couranten
gaar laten worden, fijn maken en
goed door elkaar kneden met de
fijngemaakte aardappelen, de ge
fruite of zeer fijn geraspte ui en de
kruiden. Is de massa te droog, dan
wat boonennat toevoegen; is ze te
vochtig dan aardappelkruim. Een bal
er van vormen en deze door paneer
meel wentelen en aan alle zijden
bruin bakken.
Jus.
Hierdoor doet men bij de in de
pan achtergebleven boter 30 gr. of 3
afgestreken eetlepels bloem, 20 gr
of een flinken lepel taptemelkpoe-
der, een halve liter water, zout, pe
per, aroma.
De bloerr, in de rest van het vet
bruin bakken. Het met het water
aangemengde taptemelkpoeder toe
voegen en de jus even laten koken.
A les op smaak afmaken met de
kruiden.
Havermoutpap.
Deze toespijs bereidt men van 1
liter melk of taptemelk, 60 gr. ha
vermout, een weinig zout en 50 gr,
suiker.
De melk met het zout aan de kook
brengen, de havermouth toevoegen
en de pap laten binden; ten slotte
de suiker er door roeren.
WOENSDAG.
Aardappelen.
3 kg. aardappelen in de schil ko
ken.
Uien met zure saus.
Men neme 1 kg. uien, 2 dl. water,
ongeveer een halve dl. azijn, wat
zcut, peper en aardappelmeel.
De uien schoonmaken, in tweeën
snijden en in ongeveer een half uur
gaar koken met niet meer dan 2 dl.
water en een weinig zout. De azijn
toevoegen, het vocht binden en alles
op smaak af maken met een weinig
peper.
Gebakken leverworst.
Men neme hiervoor 375 gr. lever
worst (3 bonnen), wat bloem, 50 gr.
toter of margarine of 40 gr. vet.
De worst in vrij dikke plakken
snijden, deze door een beetje bloem
wentelen en vlug aan beide zijden
bruin bakken.
Jus.
Zie Dinsdag, maar voeg, indien
men het heeft, voor smaakverande-
ring een weinig tomatenpuree toe.
DONDERDAG.
Aardappelen.
3 kg. aardappelen in de schil ko
ken.
Spruitjes,
Men neme 1 kg. spruitjes, 20 gr.
boter of margarine. De schoonge
maakte spruitjes met een weinig
water in ongeveer 20 minuten gaar
en droog koken, de boter of marga
rine er door schudden. De groente
niet nastoven.
Rundergehakt zonder brood.
Men neme 300 gr. gehakt, 250 gr.
gekookte aardappelen, wat peper,
zout, noot, wat melk, paneermeel of
een weinig beschuitkruim, 30 gr.
boter of vet, wat aardappelmeel.
De aardappelen fijn maken en met
het gehakt en de kruiden vermen
gen tot een samenhangende massa,
waaraan zoo noodig wat melk wordt
toegevoegd. Een bal er van vormen,
deze door paneermeel of beschuit-
kruim wentelen. Het gehakt mooi
bruin bakken, wat water toevoegen
en het gehakt in de jus gaar laten
worden. De jus met zooveel water
afmaken, dat de hoeveelheid groot
genoeg is; de jus binden met een
weinig aardappelmeel.
VRIJDAG.
Wortelen.
3 kg aardappelen in de schil ko
ken.
Aardappelen.
Hiervoor neemt men 1 kg winter
wortelen, wat aardappelmeel, gehak
te peterselie.
De wortelen afboenen, in gelijke,
niet te dunne reepjes of plakjes snij
den, opzetten met een bodempje ko
kend water. De wortelen in ongeveer
3/4 uur gaar koken, het vocht bin
den met wat aardappelmeel, de fijn
gehakte peterselie er door roeren.
Peterseliesaus.
Men neme een halve liter water,
een halve liter melk of taptemelk, 2
bouillonblokjes, een weinig peper,
zout, aardappelmeel, peterselie.
De bouillonblokjes in het water
oplossen, de melk toevoegen en de
vloeistof binden met aardappelmeel.
Tenslotte de fijngehakte peterselie
er door roeren.
Gevulde groentenomelette
Men neme voor het beslag 200 gr
bloem, 2 eieren, 100 gr taptemelkpoe
der, een halve liter water, wat zout,
50 gr boter, margarine of vet.
Voor de vulling; wat winterwor
tel, prei, selderij of andere soep
groenten, tezamen ongeveer 250 gr.
De bloem, het taptemelkpoeder,
de eieren, het zout en het water tot
een glad beslag mengen. Hiervan 2
of 4 pannekoeken bakken, afhanke
lijk van de grootte van de pan; deze
vullen met het groetenmengsel.
Voor de vulling een gedeelte van
de saus mengen met de fijngesneden,
rauwe groenten.
De gevulde omelette in drieën
vouwen.
ZATERDAG.
Sla van aardappelen, witte
boonen en bieten.
Men neme hiervoor 1 kg koude,
gekookte aardappelen, 250 gr rauwe
witte boonen, 1 kg bieten, een halve
liter melk, 30 gr bloem, 50 gr. boter,
wat citroensap, peper, zout, aroma,
peterselie.
De witte boonen in hooikist of
couranten gaar laten worden. De in
de schil gekookte aardappelen in
plakken, de bieten in kleine blokjes
snijden. Aardappelen, bieten en
boonen dooreenmengen.
De melk binden met de-bloem, de
boter toevoegen en de saus, onder nu
en dan eonealtrc.taM ajteht-,,wa
en dan roeren, laten afkoelen. De
saus op smaak vermengen met de
kruiden en het citroensap. Met deze
saus de sla aanmaken.
Hangop.
Neem 3 liter karnemelk en wat
bruine suiker.
In een vergiet een in koud water
uitgeknepen doek uitspreiden; de
vergiet in een kom plaatsen en de
karnemelk in de doek gieten. Af en
toe de dikke massa met een lepel
uitscheppen. Van deze hoeveelheid
karnemelk is de hangop in 12 uur
klaar. Tenslotte de hangop los klop
pen, zoodat er geen klontjes meer in
zijn. De bruine suiker er bij presen
teeren.
ZONDAG.
Aardappelen.
3 kg aardappelen in de schil ko
ken.
Rhabarber.
I kg rhabarber, ongeveer 200 gr.
glucosestroop, wat aardappemeel.
Dë bladeren en het ondereinde
van de stelen verwijderen, de stelen
in stukjes snijden en opzetten met
weinig water. De rhabarber in on
geveer 15 minuten gaar koken, de
glucosestroop toevoegen en de
groente zoo noodig binden met aard
appelmeel.
De bladeren en het ondereinde
van de stelen verwijderen, de stelen
in stukjes snijden en opzetten met
weinig water. De rhabarber in on
geveer 15 minuten gaar koken, de
glucosestroop toevoegen en de
groente zoo noodig binden met aard
appelmeel.
Indien rhabarber te duur mocht
zijn, neme men
gedroogde appeltjes.
Hiervoor zijn noodig: 250 gr. ge
droogde zure appelen, ongeveer 150
gr glucosestroop, een citroenschille
tje en wat aardappelmeel.
Zorgvuldig de klokhuizen uit de
appelen verwijderen; de vruchten
wasschen en een nacht weeken met
zooveel water, dat ze juist bedekt
zijn. Den volgenden dag opzetten
met het weekwater, het schilletje en
de glucosestroop. Zoodra de appelen
zacht zijn, de vruchtenstukjes in de
schaal leggen. Het vocht binden met
wat aardappelmeel en over de appe
len gieten.
Rundvleesch.
300 gr rundvleesch, zout, peper, 30
gr boter, margarine of vet.
Bitterkoekjesvla.
Een halve liter melk, 35 gr suiker,
wat vanillesuiker, 20 gr maizena,
100 gr bitterkoekjes en een weinig
roode jam.
De bitterkoekjes op een schuim
spaan in de kokende melk dompelen
en dan in een vlaschaaltje leggen.
De suiker bij, de melk voegen en de
melk binden met de maizena.
De vla, onder nu en dan roeren,
laten afkoelen, zoodat zich geen
vlies kan vormen, de afgekoelde vla
over de bitterkoekjes gieten en het
geheel met wat roode jam garnee-
ren.
Gem. voedingswaarde per dag:
cal.
e
V
kh
Maandag
1165
42
18
198
Dinsdag
1191
41
20
201
Woensdag
1356
36
46
190
Donderdag
1148
44
20
186
Vrijdag
1301
39
17
237
Zaterdag
1275
56
19
210
Zondag
1253
35
19
232
8689
239
159
1454
Gem. p. dag 1241
42
22
208
cal. caloriën,
e
éiwit,
v
vet, kh koolhydraten.
Tegenzin in 'n verouderd
recept verandert in trek in
een modern gerecht.
Ik herinner me nog heel goed de
koolrolletjes met spek of worst,
waarvan ik in de vacantie met de
boerenfamilie, waar ik logeerde op
het platte land, mocht meegenieten.
De rolletjes waren naar mijn smaak
wat vettig en taai, doch de boerin
beweerde, dat kool niet te verteren
was als men ze niet in het vet legde.
Bovendien kon je kool eigenlijk om
nog meer redenen niet eten, maar
nou ja flink in het vet, dan kon
het er mee door. Kool moest uren
koken; ze werd 's morgens vroeg al
op het vuur gezet, om gaar te wor
den voor den maaltijd om twaalf
uur. Den dag tevoren stond ze trou
wens al gesneden.
Dat die kool al heel veel van de
voedingswaarde had ingeboet door
het fijn verdeeld nog wel lange
staan, zoodat de zuurstof vrij toe
gang had en de daarvoor gevoelige
stoffen dus makkelijk kon treffen,
kwam in die dagen nog niet bij een
huisvrouw op. Evenmin dat het
langdurige koken afbreuk deed aan
de voedingswaarde en de verteer
baarheid ongunstig beïnvloedde.
Ik weet ook nog, dat ik over de
grens eens roode kool at, gestoofd in
karnemelk. Die roode kool was door
het urenlange sudderen boven een
Centraal Distributiekantoor:
Louise Henriëttestraat 10,
's-Gravenhage.
Telefoon 7 2 010 0
Interlocaal letters XXX
Inspecteur van het Westen des
lands:
D. J. Scheffel, Oudegracht
182, Alkmaar.
vuurpot donkerbruin geworden. En
daar hoorde nu weer karnemelk bij
om ze wat blanker te maken, be
weerde mijn gastvrouw
Het was in Zwitserland, het land
van de „Muesli", dat ik het eerst
kennis maakte met de koolsalade, een
van de moderne bereidingswijzen
van de kool.
Tegenwoordig ijveren onze deskun
digen ervoor, tot het publiek te doen
doordringen, welke groote beteeke-
nis het rauw gebruik en het korte
koken van groenten, met weinig
water, voor het behoud der voedings
stoffen heeft en er zijn tal van re
cepten van onze Nederlandsche leer-
aressen gepubliceerd, die daarmede
rekening houden. Daarom wil ik de
huisvrouw aanbevelen: Kook niet
naar recepten anno 1890, doch neem
een modern, frisch kookboekje ter
hand! Gij zet den tegenzin in 't oude
gerecht óm in een blij onthaal van
Uw modern gerecht. Een voorbeeld?
Probeer eens een van deze recepten
....en smakelijk eten!
C. J. OOMS—VINCKERS.
Roode kooltalud (voor 4 personen).
(Recept van A. J. Reiding).
1 middelmatig groote roode kool
(ongeveer ly pond); 1 zure appel;
1 ui; 20 gram (1 afgestreken eet
lepel) boter; y L. (5 kopjes) water;
16 gr. (2 afgestreken eetlepels) aard
appelmeel; y eetl. zout; 2 kruid
nagelen, scheutje azijn; 100 gr. (1
ons) veldsla.
Bereiding: Snijd de buitenblade
ren van de kool en verwijder de
stronk. Snipper de kool fijn, schil de
stronk en snijdt deze in kleine
stukjes. Kook de kool met de stukjes
stronk 10 minuten in het water,
Wasch de appel, verwijder het klok
huis en snijd de appel in kleine
stukjes. Voeg appel, scheutje azijn,
2 kruidnageltjes en zout toe en kook
de kool nog een kwartier. Snipper de
ui en bak deze lichtbruin in de boter.
Bind de kool met het aangemengde
aardappelmeel, roer de gebakken ui
en de boter erdoor. Maak op smaak
af met een weinig suiker of glucose
stroop. Leg de kool pyramidevormig
op een schotel en bestrooi haar met
de goed uitgezochte en gewasschen
veldsla.
Deensche roodekool (voor 4 pers.)
(Recept van A. J. Reiding).
1. middelmatig groote roode kool
(ly pond); y d.L. (1/2 kopje) bes
sensap; 16 gr. (2 afgestreken eet
lepels) aardappelmeel; y L. (5
kopjes) water; 2 eetlepels geconden
seerde, gesuikerde magere melk of
1/4 L. melk en suiker naar smaak
(circa y eetl. suiker); y2 eetl. zout,
2 kruidnagelen, kaneel; eetl.
boter.
Bereiding: Snijd de buitenblade
ren van de kool, verwijder de stronk
en snipper de helft van de kool fijn.
Schil de stronk en snijdt hem in
kleine stukjes. Kook de kool, en de
stronk een kwartier in het water.
Rasp de andere helft van de kool en
voeg deze met het bessensap, de
kruidnagelen en een theelepeltje
kaneel bij de kokende kool en kook
alles nog een kwartier. Bindt de
kool met het aangemengde aard
appelmeel en roer de geconden
seerde melk erdoor Dien de kool
goed heet op met uienrijst of aard
appelen in de schil.
Tot het meest belangwekkende
ter Jaarbeurs behoort de groote
collectieve inzending van de Ne
derlandsche textielnijverheid, die
de geheele vierde etage van het
derde Jaarbeursgebouw inneemt.
Men zal wel weten, dat het initia
tief tot deze collectieve demonstra
tie werd genomen door de N.V. In
ternationaal kunstzijde verkoop
kantoor te Arnhem en de bedoeling
ervan is, het nieuwe beeld van de
Nederlandsche textielindustrie naar
voren te brengen Niet minder dan
100 Nederlandsche kunstzijden-
verwerkende industrieën nemen er
aan deel, 33 weverijen en drukke
rijen, 22 tricotagefabrieken, 14
band- en lintfabrieken, 8 garen- en
sajetfabrieken en dan talrijke spe-
ciaal-fabrikanten. Geen wonder
dat deze collectieve demonstratie
getuigt van een zeer groote veel
zijdigheid. Het spreekt vanzelf, dat
hiervoor een grootscheepsche opzet
noodig was en in het ontwerpen
daarvan is men dan ook geslaagd.
De demonstratie trekt de aandacht
van deskundigen en leeken en het
valt nu reeds te voorspellen, dat het
leeuwendeel van de belangstelling
op de Jaarbeurs zoowel van be
langhebbenden (en eigenlijk is elk
lid van de Nederlandsche volksge
meenschap dat) als van buiten
staanders zich op deze demonstra
tie zal richten. De Jaarbeurs is nu'
nog pas een paar dagen oud, maar
er verdringt zich op de vierde
étage van het derde gebouw een
menigte, zooals men daar nog zel
den voor bepaalde stands Zal heb
ben gezien, en geen wonder, want
er is hier wat belangwekkends te
zien. Wie zich interesseert voor
stoffen in het algemeen krijgt óp
deze Beurs gelegenheid te zien wat
er te maken is met bthulp van
kunstzijde, waarvan de kwaliteit
de laatste jaren nog aanzienlijk is
•gestegen. Men begrijpe dit goed,
kunstzijde wordt niet alleen ver
werkt voor modestoffen, voor stof
fen dus, die als bovenkleeding
worden gedragen. Ook is de toe
passing niet verder beperkt tot
ondergoederen, maar kunstzijde
wordt ook gebruikt voor allerlei
doeleinden, die vroeger katoen of
wol vroegen.
Men maakt met behulp van
kunstzijde tapijten, brandslangen,
telefoonsnoeren en wat al niet
meer. Wie ter Jaarbeurs eens even
goed uit de oogen kijkt, krijgt den
indruk, dat kunstzijde op zeer
breed terrein kan worden toege
past. Maar het groote publiek zal
toch de grootste belangstelling too-
nen voor de stoffen. De „man in' de
straat" heeft immers in het alge
meen alleen belangstelling voor wat
hem rechtstreeks aangaat en voor
een willekeurig iemand beteekent
dan de textielindustrie die groep van
fabrieken, die zorgt, dat er op tijd
een nieuw japonnetje, een nieuwe
mantel, een jas of een pak kan
worden aangeschaft. En het gemid
delde Jaarbeurspubliek bestaat
natuurlijk voor het overgroote deel
uit menschen, die wel belangheb
bend zijn voor bepaalde branches,
maar die gewoon publiek vormen
ten aanzien van al het andere, dat
ter Beurze verhandeld wordt. En
zoo komt het, dat bij de textielaf-
deeling het grootste deel van de
'belangstellenden wordt gevormd
door niet direct geïnteresseerden.
Men heeft wel eens neiging in
'deze tijden, dat kunstzijde eigenlijk
zoon beetje „ersatz" is, evenals
melkwol of celwol. Maar wie zijn
oogen eens de kost geeft, geneest
van die veronderstelling al heel
gauw. Het gaat met deze vezelpro
ducten precies als met de beetwor
telsuiker. Deze werd indertijd ook
beschouwd als een surrogaat voor
de rietsuiker. Maar men kan zich
tegenwoordig de wereld zonder
beetwortelsuiker niet meer voor
stellen. Ook wanneer deze dagen
van strijd tot de historie zullen
behooren, zullen de vezelstoffen,
die nu In dezen oorlog hun aller
beste kans kregen, hun positie
blijven behouden. Er wordt nu nog
wel eens lachend over gesproken,
dat wanneer men een costuum
draagt van melkwol, de poes u
miauwende achterna zal loopen,
terwijl men bij warm weer zal moe
ten oppassen, dat zijn regenjas niet
zuur wordt. Dat zijn natuurlijk
maar grapjes. Over tien jaar zal
een aanzienlijk deel van de mensch-
heid in melkwol gehuld gaan en
een ander deel in celwol, die ge
maakt wordt uit stroo e. d.
Nu hebben wij telkenmale ge
sproken over kunstzijde en het is
vooral dat woord kunstzijde, dat
doet denken aan surrogaat. Marga
rine is een volwaardig voedings
middel geworden, al ig roomboter
dan niet te vervangen. Maar dat
zou het nimmer geworden zijn,
wanneer men was blijven spreken
van „kunstboter", zooals aanvanke
lijk het geval was. Daarom is
men ook den naam van kunstzijde
aan het wegwerken. Kunstzijde is
ook eigenlijk geen kunstzijde. Het
is een vezel, die toevallig veel op
zijde lijkt en ook eenige eigen
schappen heeft van zijde, maar die
in wezen van geheel anderen aard
is. Kunstzijde is geen kunstmatige
zijde. En daarom is voortaan kunst
zijde ook geen „kunsf'zijde meer,
maar zal het deh naam dragen van
rayon.
De fabricage van deze vezelstof
staat op zeer hoog peil. Geen won
der, men denkt wel eens, dat kunst
zijde iets van de laatste jaren is,
maar wie zijn herinnering eens laat
werken weet wel, dat men om
streeks den vorigen oorlog al heel
wat tricotdassen zag, die ook van
rayon waren gemaakt. Achter de
fabricage staat dan ook reeds een
ervaring van 20 a 30 jaar, waarbij
men telkens vorderingen heeft ge
maakt, dank zij den toegewijden
staf van zeer bekwame technici,
die zich aan de verbetering van de
kunstzijde wijden. Inderdaad heeft
het rayon een graad van volmaakt
heid bereikt, die ieders bewonde
ring afdwingt. Bij een proef, die
men eenige jaren geleden nam,
bleek trouwens wel dat eigenlijk
niemand in staat was de rayon te
onderscheiden van echte zijde. Een
ander voorbeeld van de uitmun
tendheid van rayon is wel, dat de
kunstzijde-industrie in Amerika
hand over hand toeneemt, ondanks
het feit, dat de katoen daar in
schier onbeperkte hoeveelheden ter
beschikking staat
Wat de expositie ter Jaarbeurs
betreft, groote belangstelling on
dervinden daar de opgestelde weef
getouwen en tricotagemachines,
welke laten zien, op welke wijze de
stof, de vitrage, de kousen en sok
ken, het lint, band, enz. tot stand
komen. Ook hier komt tot uiting,
hoezeer het publiek liever iets
levendiets bewegends ziet dan
iets statisch. Want hoeveel belang
stelling men ook toont voor de pro
ducten, het publiek is niet weg te
slaan voor de machines, die de ge
sponnen draden verwerken. Dit is
heel begrijpelijk, maar het.is ook
heel nuttig, dat het publiek wat
nauwer kenmis maakt met de in
dustrie van zijn land. De waardee
ring voor wat ons vaderland pres
teert kan er slechts door stijgen. En
juist op het gebied van de textiel
cn ook op dat van de rayon heeft
ons vadexdand een uitmuntende
naam.
De jaarbeurs voorjaar 1941
draagt volkomen het kenmerk van
een beurs in oorlogstijd. Er is
meer vraag dan aanbod. De voor
zitter, dr. F. H. Fentener van
Vlissingen, heeft daarop bij den
lunch voor de persvertegenwoor
digers ook even gewezen. Vroeger
was immers in het algemeen de
situatie zoo, dat er meer aanbod
dan vraag op de beurs was, maar
thans is er meer vraag dan aanbod.
Daar dit verschijnsel zich niet al
leen ter beurze voordoet, wordt de
beurs zeer druk bezocht; door het
verminderde aanbod hoopt of ver
onderstelt menige afnemer immers,
dat hij op de beurs wellicht iets
van zijn gading kan vinden ter
vervanging van datgene, wat hij
niet kon krijgen. Wat hem dan ook
in vele gevallen gelukt. En ziet
hier het nut van de jaarbeurs dui
delijk bewezen. De beurs probeert
en beoogt het intermediair te zijn
tusschen verkooper en kooper en
hem de gelegenheid te schenken
in onmiddellijke opeenvolging ver
gelijkingen te maken tusschen de
verschillende offerten. Juist in deze
tijden komt dit tot zijn recht. „Ik
word op 't oogenblik niet bediend,
zooals ik dat wensch, laat ik eens
op de beurs zien, of er geen ver-
koopers zijn, die hebben wat ik
kan gebruiken zoo redeneert
de zakenman.
Daaraan is het wellicht voor een
zeer belangrijk deel toe te schrij
ven, dat het ter beurze zoo druk is.
Rijen van een paar honderd men
schen, die wenschen toegelaten te
worden, zijn bij deze beurs geen
zeldzaamheid. Men kan ze dage
lijks waarnemen, die files van
wachtenden. Dit heeft zich vroeger
niet in die mate voorgedaan.
De koopers, dat zijn grossiers en
winkeliers, zoeken ter beurze naar
dingen, die ze kunnen gebruiken,
omdat ze andere artikelen niet of
moeilijk kunnen verkrijgen. Daar
toe behooren ook de surrogaten
voor levens- en genotmiddelen.
Ook alweer artikelen, die het pu
bliek rechtstreeks interesseeren.
Er kunnen nog zulke mooie ma
chines ter beurze te zien zijn, de
belangstelling daarvoor is alleen
te vinden bij de direct belangheb
benden of bij degenen, die gevoel
voor machines bezitten. Maar wie
is er nu niet belanghebbend bij
koffie of thee, die op het oogen
blik niet vrij te koop is? Het ge
volg was dan ook, dat de surroga
ten weer verschenen, allerlei on
bekende stoffen, mengsels en wat
al niet meer, die probeeren de thee
of de koffie te vervangen. Welis
waar zijn thee noch koffie levens
middelen in den meest geijkten
zin des woords, maar deze genot
middelen staan zoo in het teeken
van de belangstelling van de Ne
derlanders, dat zij wel haast gelijk
te stellen zijn met levensmiddelen.
Vandaar, dat er als het ware hon
derdtallen chemici en anderen zijn
opgestaan, om het publiek geluk
kig te maken met vervangingsmid
delen. En dit vindt men op de
Jaarbeurs weerspiegeld. Men vindt
ze in het algemeen op de derde
étage, in de groep voedings- en
genotmiddelen. Wij hebben de
moeite genomen om verschillende
fabrikanten van deze surrogaten
eens een bezoek te brengen en
overal werden wij met de grootst
mogelijke bereidheid in de gele
genheid gesteld om een proefje te
nemen met het surrogaat. De
meeste van deze surrogaten zijn
synthetisch samengesteld. Zij
trachten in kleur en in smaak de
illusie te schenken van werkelijke
thee. Want de koffie kan in dezen
tijd buiten beschouwing worden
gelaten, omdat de vervaardiging
van koffie-surrogaten thans onder
rijksleiding geschiedt en niet meer
vrij is. Dus het is vooral de thee-
ersatz, die de aandacht trekt. Wel
nu, wij moeten dit zeggen, dat er
theesurrogaten zijn, die heel aar
dig in kleur en smaak de echte
thee nabij komen. De zuivere
smaak kan men echter ondanks
alle pogingen nog niet vinden. Dat
is trouwens de meening van alle
fabrikanten, die wij ter beurze
spraken. Het is tenslotte surrogaat.
En men toont zich al zeer tevreden,
wanneer, men de opmerking maakt,
dat alhoewel het dan nog geen
thee is, men in ieder geval een
smakelijken en opwekkenden
drank heeft genoten.
Er is overigens wel verschil in
de surrogaten. Er zijn er waaruit
men de aromasmaak te duidelijk
proeft. Zij zijn bereid met behulp
van alcohol en ondanks de kleine
hoeveelheden verloochent zich die
alcohol-origine niet geheel. Dat
beteekgnt niet, dat men bij deze
surrogaten alcoholhoudenden drank
te genieten kr'ijgt. Daarvoor is het
kleine beetje alcohol, dat bij de
fabricage gebruikt werd, te zeer
verdund.
Andere - missen den nasmaak,
maar hebben weer andere gebre
ken. Maar over het algemeen kan
men wel zeggen, dat men op het
•gebied van de thee-ersatz al heel
aardig geslaag is. Wanneer het pu
bliek in sterke mate op de surro
gaten is aangewezen, dan zal het
niet lang meer duren, of de thee
drinkers bemerken niet eens meer,
dat zij surrogaat consumeeren.
De ersatz beperkt zich echter
niet tot deze genotmiddelen. Er
zijn fabrikanten, die zich met veel
succes hebben toegelegd op de
vervaardiging van allerlei surro
gaten. Zoo heeft men plaatsver
vangende middelen weten te ma
ken voor, allerlei soorten spece
rijen, Men vleit zich niet met de
idee, dat zij voorgoed de echte
specerijen kunnen vervangen, al
zijn er ersetzspecerijen, die zoo
bedriegelijk van geur en smaak
zijn, dat niet geheel deskundigen
er door misleid worden. Voor ve
len zal dit surrogaat in ieder geval
een uitkomst zijn. Want wat is ko
ken zonder wat pikanterie, ook al
is het gebruik van specerijen mis
schien niet altijd even gezond?
Ook op ander terrein heeft men
zich geworpen. Men denke eens
aan mayonnaise. Die is ook niet
meer te maken, of men moet wat
eieren hebberi en wat slaolie. Maar
er zijn ook voor de mayonnaise
surrogaten, die het heel aardig
doen. En dan is er nog surrogaat,
voor puddingpoeders, voor soepen,
bouillons, paneermeel, zeeppoeder
en nog veel meer.
Onder de zeeppoeders bevinden
zich ook verschillende surrogaten
in dien zin, dat er bij zijn, die uit
stekend geschikt zijn voor het doen
van de wasch, maar die geen
eigenlijke zeep vormen. Maar deze
waschmiddelen zijn zoo samenge
steld, dat men er zonder schade de
wasch goed of althans wel mee
kan doen.
Tenslotte is' er nog een surrogaat
van werkelijk groot nut, dat is het
z.g. Calvé-wit, een melkeiwitpro-
duct, dat kip-eiwit vervangt en
wel in alle opzichten, dus ook voor
de bereiding van schuim en voor
luchtig maken van verschillende
spijzen. Daarnevens bezit het hoo-
ge voedingswaarde. Het Calvé-wit
heeft dan ook eigenlijk minder de
beteekenis van een surrogaat, dan
wel van een nieuw zeer nuttig pro
duct, dat zoo goed als zeker ook
na den oorlogstijd zal stand hou
den.
