DE LANGEDIJK
AGENDA
KIJKEN, is WEN euCLOECS
LAND- EN TUINBOUW
HET VERBLUFFENDE
SYSTEEM.
KERK EN SCHOOL
VRAAG EN AANBOD
36 cent per vijf regels
RIETKRAGEN BESCHUTTEN
DE AKKERS.
het land van de roode, gele en witte koot.
EERSTE BLAD
2
Alkmaar, Dinsdag.
ZILVEREN JUBILEUM.
De heer S. Sougé, Brouwerstraal,
10, procuratiehouder bij Franken-
berg's Boekhandel en Drukkerij N.V.
aan de Langestraat, herdenkt Vrij
dag a.s. den dag, waarop hij voor 25
jaar bij genoemde N.V. in dienst
trad.
Het zal den heer Sougé, die bij
vele zakenrelaties een groote be
kendheid geniet, dien dag zeker niet
aan belangstelling ontbreken.
LÏEDERENAVOND JO VINCENT.
Na een afwezigheid van meer dan
vier jaren haar laatste optreden
te Alkmaar dagteekent van een
kerkconcert in het najaar van 1936
komt onze vermaarde landgenoo-
te Jo. Vincent op Donderdag 24
April in de groote zaal van den
schouwburg Harmonie een liederen
avond geven.
Het programma omvat werken
van Schumann, Hugo Wolf, Debus
sy-, en een groep oud-Nederlandsche
volksliederen, bewerkt door Jul.
Röntgen. Het concert vangt om 7 uur
precies aan.
DE KOOL VIEL NIET MEE.
Men schrijft ons uit Koedijk:
De winterkoolcampagne is hier
practisch afgeloopen. Op enkele par
tijtjes na is alles afgenomen, zoodat
dit nog vroeger is dan normaal.
De totale opbrengst van de produc
ten, verbouwd door tuinders aan den
Kanaaldijk en afgeleverd na 1 Jan,
'41, is echter een belangrijk bedrag
lager dan het vorig jaar.
Dit als gevolg van den veel gerin-
geren oogst. Ook vóór 1 Jan. was
minder geruimd dan het jaar daar
vóór.
JONKER'S KOORKLASSEN.
De zanglessen van Jonker's koor
klassen (o.l.v. Corn. Jonker en Nico
Akkerman) worden voortaan weer
op Woensdagmiddag gegeven. Voor
de verschillende tijden zie men de
bekendmaking elders in dit blad.
GESLAAGD.
Te Utrecht is geslaagd voor het
eerste deel van het analysten-exa-
men, afgenomen vanwege de Ned.
Chemische Vereeniging, mej. D.
Bakker alhier.
DIERENBESCHERMING.
Zwervend is aangetroffen een
hondje. Signalement: wit-zwart,
langharig; lief karakter.
Ter beschikking is een herders
hond. Eigenaar of liefhebbers kun
nen zich vervoegen bij den heer
Verwer, inspecteur dierenbescher
ming, Baanstraat te Alkmaar.
EEN SCHOOLARTS VOOR
VIJFTIEN GEMEENTEN?
De Prov. N.-Holl. Crt. schrijft,
dat in een bijeenkomst in het raad
huis te Purmerend de burgemees
ters van ongeveer 15 gemeenten uit
de omgevng van Purmerend in be
ginsel hebben besloten tot instel
ling van een districtsschoolartsen-
dienst. Met de voorbereiding hier
van hadden zich de burgemeesters
van Beemster, Edam en Purmerend
belast. Samengesteld zal nu wor
den een concept-reglement, dat den
betreffenden gemeenteraden zal
v/orden toegezonden. De geneeskun
dige inspecteur van de volksge
zondheid, dr. mr. V. F. J. A. J. van
den Brekel, woonde de vergadering
bij.
HET KONIJN GESTOLEN.
De heer P. Z. te Egmond aan
den Hoef had met het oog op de
vleeschdistributie zijn maatregelen
getroffen en een konijn vetgemest,
dat ongeveer 16 pond woog. Dezer
dagen was hij van plan de vruchten
van zijn arbeid te plukken en zijn
gezin te vergasten op een lekker
malsch konijnenboutje. Of dit plan
mogelijk is uitgelekt? In ieder geval,
iemand die niet alleen ook een ko
nijnenboutje niet versmaadde, maar
het bovendien met de eerlijkheid
niet al te nauw nam, was hem vóór,
haalde het konijn 's nachts onge
merkt weg en liet den rechtmatigen
eigenaar op een houtje bijten.
DIEFSTAL UIT EEN VERLATEN
WONING.
Te Den Helder werd door de poli
tie wegens diefstal aangehouden de
25-jarige arbeider W. wegens dief
stal. Hij had zich toegang verschaft
tot een door de bewoners verlaten
woning aan de Hoofdgracht en al
daar verschillende voorwerpen weg
genomen. De eigenares zag eenige
dagen later eenige daarvan op een
handwagen liggen, die voor den win
kel van een opkooper stond. Door
tusschenkomst van dezen handelaar
was de politie al spoedig in staat den
dader op te sporen. Hij is te Alkmaar
ingesloten.
VIJF KIEVITSEIEREN IN
EEN NEST.
Om iets zeldzaams te beleven be
hoeft men heusch niet alleen in
Amerika te wezen. Zelfs in onze on
middellijke nabijheid gebeurt wel
eens zooiets. Daarvan kan de heer
G. C. Dorna uit Warmenhuizen mee
praten. Hij toch vond dezer dagen in
het Geestmer-Ambacht onder zijn
woonplaats in één nest vijf kievits
eieren. iets dat, naar men ons mede
deelde, slechts hoogst zelden voor
komt.
ONTVANGER BENOEMD TE
HOORN EN DEN HELDER.
Met ingang van 1 Mei a.s. is de
heer B. R. Schuurman, surnumerair
der directe belastingen, registratie
en domeinen ter inspectie der directe
belastingen te Apeldoorn, benoemd
tot ontvanger der registratie en do
meinen te Den Helder.
Te Hoorn is met ingang van 2 Juni
a.s. tot ontvanger der registratie en
domeinen benoemd de heer H. A.
Straasheijm, thans ontvanger der
directe belastingen,, registratie en
domeinen te Edam.
DRIE PROCESSENVERBAAL.
Door ambtenaren van den centrale
crisis-controledienst werd op den
Noorderweg te Enkhuizen een wiel
rijder aangehouden, die op den baga
gedrager een zak met peulvruchten
vervoerde.
Zoowel tegen den rijwielbestuur
der, die deze peulvruchten voor een
ander vervoerde, als tegen den eige
naar, die zonder inlevering van de
vereischte bonnen bleek te hebben
gekocht, werd procesverbaal opge
maakt, evenals tegen den verkooper.
i HEILOO.
Het Witte Kruis. - Het Witte
Kruis hield Maandagavand een ma
tig bezochte vergadering in „De On
derneming". De voorzitter, de heer
A. N. K. Hopman, verontschuldigde
de bestuursleden ds. Bloemhoff en
Waal, die dooi drukke werkzaamhe
den verhinderd waren de vergade
ring bij te wonen.
Het jaarverslag van den secretaris
(voorgelezen door den voorzitter)
was kort en zakelijk. Het ledental
ging regelmatig vooruit en nadert de
900. Het was voor de wijkverpleeg
ster, zuster Klomps, een druk jaar.
Zij legde 2697 bezoeken af voor het
Witte Kruis, 48 voor gezinsverple
ging en 101 voor t.b.e.-verpleging.
Uitgeleend werden 379 stuks mate
riaal, 2 ligtenten (waarvan één aan
Alkmaar). Twee patiënten waren
uitgezonden, waarvan één geheel
hersteld en één in naverpleging
Betreurd werd de opheffing van de
onderafdeeling Huis- en Kraamver-
pleging.
Over de verplichte lidmaatschappen
van het Witte Kruis en Huis- en
Kraamverzorging ontstond een zeer
uivoerige bespreking tusschen den
heer du Bois en den voorzitter,
waarna ook andere leden zich uit
spraken. Het vorig jaar werd Huis-
en Kraamverpleging als onderafdee
ling opgeheven, doch zij zet haar
werk voort door de leden van het
Witte Kruis te verplichten voor
beide een minimum contributie te
betalen van 3 per jaar.
De heer du Bois meende aan
de hand van de statuten en huis
houdelijk reglement, dat men nie
mand kan verplichten om van beide
contributie te betalen.
De voorzitter stelde vast, dat
de onderafdeeling is opgeheven met
algemeene stemmen. Het bestuur
heeft ongeveer drie jaar de soepel
heid betracht en de leden niet be
paald verplicht; nu vindt het, dat
men f 3 moet betalen of bedanken
Er komt aan alles een einde.
De penningmeester zei
de dat ruim 80 pet. der leden vrij
willig betaalde en later nog ruim 10
pet. Het gaat over een 60 leden, niet
meer.
Ten slotte besloot de vergadering,
dat men de minimumcontributie
moet betalen, na toezegging van het
bestuur dat men de onvermogenden
zal helpen zooals men vroeger ook
deed.
De rekeningen van het Witte Kruis
en de t.b.c.-vérpleging werden aan
geboden. Die van het Witte Kruis
had een eindcijfer van ƒ3472.22, van
de t.b.e.-verpleging 2775.61. Het
batig saldo Witte Kruis Jd 1333.39
en t.b.c. 746.75, getuigen van be
duidenden vooruitgang.
De heer Wolzak bracht verslag uit
van de stichting badhuis Witte
Kruis. Er werd geen 'enkel cijfer ge
noemd, zoodat de vergadering zich
van den stand van zaken geen oor
deel kon vormen.
Hierna werd besloten weer een
moedercursus te houden en een hui
zelij ke ziekenverplegingscursus.
Bij de rondvraag vestigde de heer
Kostelijk de aandacht op het
consultatiebureau. Spreker noemde
de vrijwillge bijdrage der moeders
0.75 voor een geheel jaar een po
ver resultaat.
De voorzitter zeide dat het
W. K.. de kosten ad 78 betaalt,
de moeders zijn vrjj van betalen.
Ook vestigde de heer Kostellijk
de aandacht op den spoed-cursus
en den vasten cursus voor E.H.B.O..
welke moeten stranden, omdat de
gemeente de huur van een lokaal
niet voor haar rekening wil ne
men. Interseert het W. K. zich
hiervoor?
De voorzitter zeide dat hij
ruggespraak wil houden met het
Roode Kruis en spreker beloofde,
at hij dezs cursussen zal bespre
ken in de bestuursvergadering.
Bioscopen.
Roxy-theater, 7.30 uur, hoofdnum
mer Het geheim van dr. Felgentreu
(sens.); hoofdrollen Albrecht Schijn-
hals, Hans Söhnker en Gerda Mau
rus. Toegang boven 14 jaar.
Woensdagmiddag, half 3, matinee.
City-theater, 7.30 uur, hoofdnum
mer Alles voor de firma (hum. Holl
film); hoofdrollen Johan Heesters,
Johan Kaart, Adolf Bouwmeester en
Cissy van Bennekom. Toegang voor
eiken leeftijd.
Woensdagmiddag, half 3, matinee.
Victoria-theater, 7.30 uur, hoofd
nummer Jeugd (rom.-dram.); hoofd
rollen Kristina Söderbaum, Herman
Braun, Werner Hinz en Eugen Klop
fer. Toegang boven 18 jaar.
Woensdagmiddag, half 3, matinee
Harmonie-theater, 7.30 uur, hoofd
nummer Zentrale Rio (avonturen)
hoofdrollen Leny Marenbach, Ca
milla Horn, Ita Rina, Ivan Petro
vich, e.a. Toegang boven 18 jaar.
Woensdagmiddag geen matinee.
Donderdagavond geen voor
stelling.
Dinsdag 22 April.
7.30 uur, 't Gulden Vlies, speciali
teitenvoorstelling door Vreugde en
Arbeid.
Woensdag 23 April.
7.30 uur, de Unie, alg. verg. gezins
verpleging.
7.30 uur, ten hu:zevanfam. Stroink
Blockhovepark ledenvergadering
Kinderzorg.
Donderdag 24 April.
7 uur, Harmonie, liederen-avond
van Jo Vincent voor de Kamermu
ziekvereeniging.
EGMOND AAN ZEE
Werkverschaffing. - Krachtens be
schikking van den inspecteur voor
da werkverruiming worden 30
werkloozen uit onze gemeente te
werkgesteld bij de centrale werk
verschaffing te Warmenhuizen.. De
rijwielvergoeding is voor hen be
paald op 1 per week.
Subsidie voor het Witte Kruis. -
De commissie voor wijkverple
ging der provincie Noordholland te
Haarlem heeft aan de afdeeling
wijkverpleging van Het Witte
Kruis voor 1941 een subsidie toe
gekend van 100.
BERGEN.
Vlaamsche humor. - Voor een
geenszins groot, doch zeer aan
dachtig en dankbaar gehoor, hield
de Vlaming Lode van Gent Zondag
avond in de Rustende Jager een
causerie over „Vlaamsche humor",
die typeerende eigenschap van de
bewoners van Vlaanderen, waar
humor als dauw uit den hemel valt.
vreugde en geluk brengt onder al
zijn volkslagen.
Wie gedacht mocht hebben een
humorist, cabaret-conferencier of
liedjeszanger te zullen hooren, is
natuurlijk bedrogen uitgekomen.
Van Gen t is zulks heeleinaal niet.
De humor is voor hem heel iets
anders en dat zette hij als inleiding
uiteen aan de hand va-n een paar
korte voorbeelden. In Vlaanderen
is de humor nog niet gedood en
dat»komt omdat men er niet kent
de sloopende godsdiensttwisten, het
puritanisme, de banale conventies
en de overbeschaving.
De Vlamingen worden wel eens
de „Gascongers van het Noorden"
genoemd, en dat is niet onverdiend,
want zij zijn goêdlachseh, opge
ruimd van humeur; zij lusten een
pot bier, doch weten ook wat hard
werken is, zoodat het niet heele-
maal onverdiend is wanneer men
van hen zegt, dat zij voor vijf kun
nen drinken en voor tien kunnen
werken
Lode van Gent behandelde na
deze introductie den humor in het
Vlaamsche taaleigen; hij wees erop
hoe de Vlamingen voortdurend hu
moristische beelden gebruiken in
hun spreektaal, hoe deze taal rijk is
aan synonimen (in Gent kent men
23 namen voor een borrel), hoe de
Vlamingen gemakkelijk humoristi
sche tegenstellingen gebruiken om
hun gezegden meer kracht bij te
zetten. Zij hebben lust tot rijmen
en een ingeboren gevoel voor maat
en rythme. Hij vertelde ook hoe in
dagenvan leed en kommer (de we
reldoorlog) de Vlamingen hun lust
tot lachen en pittige geestigheid
niet verloren en hoe daaruit ont-
tond wat men wel eens noemt
.oorlogshumor". En dan vooral
wees Van Gent op den humor in
geestelijke zaken, de rol die paters,
pastoors, nonnen en heiligen spelen
in den humor, God de Heer zelf
ook. Met klem wees hij erop, dat
dit geen- profanatie is, maar te be
schouwen als 'n soort plagerij uit
diep gewortelde liefde, zooals een
kind zijn moeder plaagt en de
moeder speelt met haar kind in
liefde .Want het Vlaamsche volk is
in-geloovig, zonder huichelarij en
daarom gaat het met de personen
uit zijn geloof eenvoudig, naïef,
vertrouwelijk en op geestige wijze
om. Het verstaat de levenskunst de
zaken van zijn geloof in opgewekt
heid en opgeruimdheid te benade
ren.
Aan de hand van honderden
geestige en grappige verhalen en
citaten bewees Lode van Gent, dat
een lezing over genoemd onder
werp geenszins een dorre, saaie,
wetenschappelijke behoeft te zijn
Hij gelooft in den humor, zooals
zijn volk zelve, gaat er in op. geniet
ervan en doet zijn toehoorders mee
leven
Lode van Gent heeft den Vlaam
schen humor over onze hoofden
uitgespetterd, echt en suggestief als
een echte Vlaming dat slechts kan
Hij heeft ons eronder bedolven en
het heeft ons goed gedaan zoo eens
diep en innig te hebbsm kunnen
meeleven met de ziel van een volk
als het "Vlaamsche, dat daardoor
zooveel dichter tot het Neder-
landsche werd gebracht.
DE NOORD-HOLLANDSCHE
LANDBOUW-ONDERLINGE.
Jaarlijksche Algemeene
L eaer, vergadering.
Maandag werd te Amsterdam in
de Industrieele Club onder voorzit
terschap van den heer K. Hogetoorn
Bzn. te Beemster, de jaarlijksche al
gemeene ledenvergadering gehouden
van de Noord-Hollandsche Land-
bouw-Onderlinge, afdeeling van de
Centrale Landbouw-Onderlinge, be
drijfsvereeniging ingevolge de Land
en Tuinbouwongevallenwet 1922.
Aan het ter vergadering uitge
brachte verslag over het boekjaar
1939/40 ontleenen wij het navolgen
de:
Het aantal leden bleef in den loop
van het verslagjaar nagenoeg gelij k
(n.l. 3907) vertegenwoordigende een
verzekerd loonbedrag van f 4.978.031
(vorig jaar f 4.600.596). Aangifte
werd gedaan van 1070 ongevallen,
waarvan 970 ails bedrijfsongeval kon
den worden erkend. In het vooraf
gaande boekjaar bedroegen deze
getallen resp. 923 en 852.
Bij de behandeling van het jaar
verslag merkte de directeur op, dat
de in werkverruiming uitgevoerde
ontginningen dit jaar niet meer in
gedeeld bleven bij de betrokken pro
vinciale afdeeling, doch vereenigd in
een over het geheele land verspreide
groep ontginningen, die rechtstreeks
bij de Centrale Landbouw-Onderlin-
ge weid ondergebracht. De afdeeling
blijft derhalve alleen het normale
risico van de ongevallenverzeke
ring van de landbouwbedrijven, die
bij haar aangesloten zijn, dragen.
In de periode 10 tot en met 14 Mei
1940 geschiedde onder de in de
Noord-Hollandsche afdeeling ver
zekerden één oorlogsongeval. Voorts
moet de afdeeling, eenerzijds, krach
tens het bestaand contract van her
verzekering binnen de Centrale
Landbouw-Onderlinge, bijdragen aan
de kosten die een gevolg zijn van de
in andere provinciën gebeurde oor
logsongevallen in het tijdvak van 10
tot en met 14 Mei 1940, terwijl an
derzij ds een bijdrage verschuldigd
aan het door het Dep. van Sociale
Zaken ingestelde Bijzonder Ongeval
lenfonds, dat de kosten der oorlogs
ongevallen, gebeurd na 14 Mei 1940
draagt. In het verslagjaar moet uit
hoofde van deze beide oorlogsposten
een bedrag van f 0.15 per 100 loon
werden opgebracht. Daarnaast is het
noodzakelijk gebleken om f 0.05 per
100 loon aan de reservekas der
vereeniging toe te voegen.
In dit verband merkte de directie
nog op, dat een uitvloeisel van de
instelling van het Bijzonder Onge-
valle-nfonds geweest is het indienen
van een voorstel om het molestge
vaar voor een zeer groot gedeelte uit
te sluiten bij het dragen van het
risico der niet wettelijke verzekerin
gen van patroons, hunne echtgenoo-
ten, hunne kinderen en eventueel
niet onder de wettelijke verzekering
vallend personeel.
Het verslag werd goedgekeurd.
Tot lid en resp. plaatsvervangend
lid van het bestuur werden herkozen
de heer en K. Hogetoorn te Beemster
en M. Haringhuizen te Amsterdam-
Ter vergadering werden de heerer»
P. Bakkep Jzn. te Warder en M. Ha-
ringhuizeh te Amstedarm, die even
als de heeren F. Posch te Schermer
en D. Haan Pzn. te Warder (niet ter
vergadering aanwezig) gedurende 25
jaren in een Plaatselijke Ongevallen-
Commissie hunne medewerking aan
de Landbouw-Onderlinge hebben
verleend, gehuldigd. Den jubilaris
sen werd als blijk van waardeering
een oorkonde met - herinnerings
medaille toegekend.
„Kun je nog toekomen met je ge
distilleerd nu dit gerantsoeneerd
is?" vroeg ik den caféhouder.
Als je kleinere borrelglaasjes
neemt en je maakt ze niet zoo over
dreven vol als anders, dan kom je
al een heel eind", zei de man zon
der blikken of blozen.
„Maar klagen de klanten dan niet
dat ze hun portie niet krijgen?'"
,JClagen! Man, ze stralen van ge
not, zoowel bij den eersten als bij
den tienden borrel die ze hier voor
gezet krijgen".
Dit vertrouwelijk gesprekje, zoo
van man tot man met twee borrels
er tusschen in, heeft een nieuwe
wereld voor me geopend. Knappe
koppen kraken in de voegen van
het peinzen naar een systeem om
ieder het zijne te geven en daar
lost een caféhouder het actueelste
probleem van dezen tijd rant-
soeneering geheeten op door te
zeggen: neem een kleinere maat,
vul deze niet te royaal en je bent
er, althans al een heel eind.
Verbluffend eenvoudig is het sy
steem van den caféhouder. Ik heb
het zelf een keer ondervonden.
„Man, we zijn al een heel stuk
door onze thee heen, ik geloof niet
dat we uitkomen deze periode", zei
mijn vrouw.
„Als je kleinere kopjes neemt en
ze niet zoo vol doet als anders, dan
komen we al een. heel eind" zei
ik.
„Maar zul je dan niet klagen dat
je je kwantum niet krijgt?"
„Klagen! Vrouw ik straal van ge
not zoowel bij het eerste als bij het
tiende kopje".
Maar het systeem blijkt bij nadere
kennismaking toch nog niet feilloos
te functioneeren.
Wont toen het bord havermout
pap dat ik van tijd tot tijd in
plaats van een ontbijt voorgezet
krijg beneden de maat was en
niet tot den rand gevuld, toen heb
ik niet gestraald van genot.
En toen 's avonds mijn vier sneed-
es brood kleiner en dunner waren
dan anders, toen werd ik 's nachts
wakker van het gerommel in mijn
maag. <r
De caféhouder zal zijn verbluf
fend systeem nog een weinig moe
ten verbeteren, wil hij voor een
standbeeld in aanmerking kunnen
komen.
GEREF. KERK TE BROEK OP
LANGENDIJK HONDERD JAAR.
Onder leiding van haar predikant
ds. J. H. Donner Jzn. heeft de geref.
kerk te Broek op Langendijk eer
gisteren haar eeuwfeest gevierd. Tot
een dezer dagen te houden speciale
herdenkingssamenkomst zijn, naar
hét Hbl. weet te melden, ook de
vroegere predikanten der gemeente
ds. J. Hartwigsen te Harderwijk, ds.
R. W. de Jong Santpoort en ds. J.
Mulder te Leeuwarden uitgenoodigd.
(Dinsdags en Vrijdags inzenden.)
WOENSDAGS EN ZATERDAGS
Alléén 2de handscb goederen.
uitsluitend a contant.
I.
„Jaap Smit van Teun de Waal: duizend van 58 en 2300 van 53!"
„Is er niks van 47!?"
„Ik zal eens kijken. Ja, van Stoop, 2500 van 45, zijn die goed?"
„Nou, vooruit dan maar!"
Ditmaal bevinden wij ons op een zeer merkwaardige veiling, welke
op meer dan één gebied afwijkt van de veilingen, welke wij tot dusverre
bezochten, omdat er: nauwelijks of in het geheel niet geveild wordt, om
dat er dwars door het veilinglokaal een breede sloot loopt, die door de
vele kooplieden met onbetwistbaar talent als spuwbak wordt gebruikt,
enomdat men geen aanvoer ziet. Wij bevinden ons in Broek op Lan
gendijk!
Allereerst iets over den Langendijk zelf, inderdaad een dijk, een oer
oude zeewering, die ten Noorden van Alkmaar in Noordelijke richting
loopt, dwars door een bij uitstek vruchtbaar gebied. Van begin tot
eind is die Langendijk volgebouwd met dorpen, te beginnen bij Broek,
overgaande in Zuid- en Noordschnrwoude, eindigend te Oudkarspel, vier
dorpen, die ongemerkt in elkaar overloopen, die tezamen vormen één
lange, niet al te rechte straat, vrijwel zonder eenige dwarsstraat, en
waaraan de vele honderden tuinders wonen, die jaar op jaar Nederland,
een groot deel van Europa, en vele landen overzee voorzien van roode
kool, gele kool, Deensche witte kool, aardappelen, uien, peen, andijvie en
wat niet al.
Het groote verschil tusschen het Westland en de Langendijk is wel
dit: het Westland werkt onder glas, in den Langendijk benut men den
kouden grond", kassen ziet men slechts bij hooge uitzondering.
verder over de wereld getranspor
teerd te worden.
Aanvoercijfers.
In zijn kantoor, tegenover het vei
linggebouw te Broek, vinden wij
even gelegenheid, een praatje te
maken met den heer S. de Boer Kz.,
voorzitter van de Langendijker
Groentencentrale, die reeds 25 jaar
bestuursfuncties in. den Langendijk
vervult, en dus wel in staat is, ons
een inzicht te geven in hetgeen in
deze streek omgaat.
„U wilt zeker eerst een paar cij
fers hebben over den omzet op onze
veiling? In 1917 bereikten wij ons
record, toen bedroeg onze omzet
meer dan vijf millioen gulden. Se
dertdien zijn we gedaald en weer
gestegen, maar nooit tot de top van
1917. Ons laagtepunt ligt in het jaar
1933, toen de crisis onze bedrijven
lamlegde, en onze omzet terugliep
tot 980.000.
Als u die cijfers met elkaar
vergelijkt, die vijf millioen met
die ruim negen ton, dan voelt u
wel, wat een leed daarachter
schuilt. Daarna is het weer be
ter gegaan, en op het oogenblik
loopen we naar de 2% millioen.
In 1940 werden hier aangevoerd 4
millioen kg roode bewaarkool, 4
millioen kg vroege roode kool, 9
millioen kg gele bewaarkool, bijna
2 millioen kg savoye kool, 7 millioen
kg Deensche witte kool, 6!4 millioen
kg vroege witte kool, 14 millioen kg
vroege aardappelen, 3'/- millioen kg
uien, 1 y2 millioen kg breekpeen, en
verder nog heel wat tuinbouwpro
ducten als boonen, tomaten, witlof
en sla".
„En hoe staat het met het door
draaien van den aanvoer?"
Daarvan zou ik u ook heel wat
kunnen vertellen!" De heer de Boer
trekt uit een kast een boek naar zich
toe, waarin men in nuchtere cijfers
opgeteekend vindt wat de Langen
dijk aan beproevingen doorstond:
het „doordraaiboek".
„Ik zal maar enkele cijfers
geven: in Februari 1935 draai
den er 82 wagens van 10.000 kg
kool door, in Maart 1935 70 wa
gens, in December 1936 172 wa
gens, in het geheele jaar 1938
totaal 720 wagens, of wel ruim
zeven millioen kgDie gingen
óf naar de mestvaalt, óf naar
den stal voor veevoeder!"
Dit alles behoort thans tot het
verleden, van doordraaien is geen
sprake meer, en alles wordt ver
kocht tegen vaste prijzen. Hoe thans
de aangevoerde partijen wordt toe
geweien, van veilen is natuurlijk
geen sprake meer zullen wij in
een volgend artikel zien.
Wie, komende van Alkmaar,
met de bus door deze streek
rijdt, ziet achter de dorpsstraat
van Broek, van Zuid- en Noord-
scharwoude de grauwe akkers
liggen als een tot den horizont
reikend rietveld. Dat vindt ech
ter niet zijn oorzaak in de on
vruchtbaarheid van den bodem,
integendeel, deze wordt tot de
laatste „snees" benut. Maar ter
bescherming van het thans op
komende gewas, de vroege aard
appelen, zijn overal langs de ak
kers aan de Oost- en Noordzijde
rietkragen geplaatst, die het
jonge, teere groen moeten be
schermen tegen vorst en Oosten
wind. Bijna vijftien millioen
kg vroege aardappelen werden
in het afgeloopen jaar aan de
Langedijker veiling aan den
man gebracht, en dat is toch al
tijd nog een cijfer, dat de aan
dacht waard is.
Maar belangrijker is de kool, en
dan vooral de „bewaarkool", waar
van thans de laatste partijen nog op
gestapeld liggen in de „boetjes" van
de tuinders, maar die weldra ver
dwenen zullen zijn, want het kool
seizoen loopt ten einde.
Hoe is het mogelijk, dat midden
in den winter en in het vroege voor
jaar roode, gele en witte kool aan d<
markt komt, terwijl hier toch geen
kas-cultuur plaats vindt? Dat nu is
het groote geheim van den Langen
dijk, waardoor zijn tuinders roem
oogstten over heel de wereld: zij we
ten de kool te bewaren! Begin De>
cember, wanneer de kans op flinke
vorst niet denkbeeldig is, gaat de
laatste kool van het veld. Dat is dan
niet de zoogenaamde herfstkool, met
haar grof en zacht blad, maar dat is
de echte, Langedijker winterbewaar-
kool, met haar heel fijn en hard
blad, een stelselmatig en uiterst
zorgvuldig geselecteerd product,
waarvan de Langendijk het monopo
lie heeft.
Deze bewaarkool gaat in de schu
ren (boeten, noemt men ze hier)
wordt daar tot pyramid.es voorzich
tig opgestapeld, van tijd tot tijd
verlegd, gekeerd, en nagekeken. De
schuren zelf zijn door middel van
rietkragen en papier vorstvrij ge
maakt, maar als het erg hard vriest,
zooals twee jaar geleden, dan moei
er ook nog een kacheltje aan te pas
komen. Zoo ligt dus heel den win
ter door de kool in de schuren der
tuinders, en zoo langzamerhand ver
dwijnt de eene partij vóór, de an
dere na, naar de veiling, om daar
