VOORDE HUISVROUW,
a*§i:
^•S»59^S82
V S
B
c
tf
g-s ss a
Distributie van boter en
margarine.
Een verrassing voor de
kinderen.
Een goede groentesoep
zonder vleesch.
Wanneer en hoe eten we
raapstelen
HET PAROOL VOOR
DE HUISVROUW...
OVER KARNEMELK EN
TAPTEMELK,
Spinazie is gezond.
O)
O»
co
O
M
O
IS c 5J
».S
«3 Q 1
ft) 13 CU
W o
CO C
«3 S
1
'E
CQ 3
3 "S 10 ri
VtO «rt -l—i' I
pj tuO cO 4-»
(U
N tüO
•O <U 'N
SW
m
ca S
115 "E :5 "O
I a S p a "C S 8
C J. L—
3 W -O ?j3CHT3
w
Q
■i
'2 -o rQ
S x co 2
0) D w (1)
*.§3 .2
M
O CO
3 M
.•SoM C
•o 5
ja w o
y 2 p
ho +r o
(-1 ±1
rrt C-1
C ihTJ
O C Vt
3 'p CO
o 5
H
O A2
■Q
«SË
13
23«i
TJ <V pCj
2Ï2
H tH
S
C ^.J3 <D CO rG <L) N
O r 1 -w n fl)
g So H
G
CJ -O W tuo
*2 3
CO iS W
S M
•*"§•5
P N
S
>cr
<D 13
I P "8
«•S-8 P-S'
uz ,r VW vw lU FJ-I fj,
I A W)rG CO 'O ÖCrü
'g:
■a m s a 3
<u ai - c M
CU i> G 51 13
(D CO (D
kw w t- ui - o) M QJ
(Ti C '2 OJ O Li CL) c-1 G
pp«3'0'üG 'ö9a>
3 -5 -3 n -5
SuCtfi
•9 o b S
SN
o C
SP CO
""l K
m
W:
CO o
<5 -s
I
I W
■S Süff
.-0^5-S
QO W w
i W 3 co M
S Jd
tuO •O
9, o, >-1 S w -S3 QH 'S Sr
o c o 10 -«o./?
fisS 1MT3 hn'O 3 p
HHI_c(L)-l->frlQP fl)
S §5 a
p
.1 j
Pc pG co
O C* Li
B -i s'-Sjs
M£ c
±i o o ai o d,
•O co g 0) P c P
ft Cc P "3
?K i
o P
tii
*0 CD -+-»
h
r S g cox:
HC r-i[O G rj
B) rd
(tl Ol U o
K, -♦—^-1 b"' XJ iï rt J W S
pG
p/ r—4 ILI i-4 M ,V"
G WW
D rM W 2 G
'o t:
s^-S^gss ,§^Ï3gggg'5:3o<0^^|;3i> g
OSIM" ntiH o£n^^ff'J5-9-SPg-Scu£,8'cgT3
S-S^-SK^!^ g{|||
■o o 8>
o o
M tl
- -tl
P O CO
ffl^w^^>-ö.S.S-o73Xip'S^W
O rC x!
G
6ó^ -S
P'5"0'
Sic
3 'F
oo g
■C M
"s
S S -3 s S
ïcK uQMS .SgSfi
M O óu ui rrr rC i> h X di
ca
txo'O <d rG
0
ÖD
;g
u° G
|.S|;
eiHÜfioflöSSa
&g:3§ oi ïïS 2 <i)W
b£) a;
•5 °'H 5 gA
X ÜiÜM
Ss
m s-o a
StX!
M N "O r
J
c n
E-g
O «i h
S,
,^8-16 8^2
3 'oj !G 'k! K _r
V s
O.
•a-s»
r *r! pt<
G ba
CO rG c TJ <D
G cö
QJ p NXJIh1
rG
- 'S
G co
^^pS-gw
pQ
0)
13 0)
G
9 O
gJ
w
S-SJI É5
<D
n
V c 4) to M N 5p5^
•ogo; j- .s 5> a
*2» MoP.. hit (0 W m p?
Ai
po E
ft) O CD
X *0
S S
S- M
M S
8- g'
O c ■-
'8 o, 3 tc
nwOMWOi^??
0
N
'73
I N
«o 2
G (D G
•G F-v es
r^
.Sla fa^js-sga^g
.s
X CU
2
P -E
o -0 ti "O
S ff
i g
door
MARTINE
WITTOP KONING.
Regel Uw inkoopen naar
Uw beurs, maar over
weeg Uw keuze
goed.
Als we te kust en te keur alles
kunnen uitzoeken wat voor de ge
zinsvoeding noodig is, dan kost het
„boodschappen doen" niet veel in
spanning, dan komt het hoogstens
neer op het met eenig overleg
vaststellen, wat we uit den be
schikbaren voorraad voor van
daag, wat we voor morgen en wat
we voor overmorgen zullen nemen.
Wordt echter onze keus beperkt
door bepaalde distributie-maat
regelen en stijgen tegelijkertijd de
prijzen van zoo goed als alle ver-
bruiksartikelen, dan kost het in
koopen méér moeite; dan is het
zaak, heel goed te overwegen wat
we van onze dagelijksche levens
behoeften wél en wat we niet kun
nen missen.
Er zijn ontegenzeggelijk levens
middelen waaraan we ons gewend
hebben, zonder dat ze voor onze
voeding bepaald noodzakelijk zijn.
We zouden ze kunnen beschouwen
als genotmiddelen, die we welis
waar graag gebruiken, maar die
geen overwegenden invloed uit
oefenen op onze gezondheid, die
zelfs bij eenigszins overvloedig ge
bruik ons eerder nadeel dan voor
deel brengen. Als voorbeeld noem
ik de suiker, waarvan de rant-
roeneering zeer zeker het vroeger
algemeen geldende kwantum per
persoon sterk heeft verminderd,
maar die in de thans beschikbare
hoeveelheid beter dan in de voor-
oorlogsche jaren klopt met de
voedingsleereischen. Naast de sui
ker als zoodanig mogen we ook de
voor een groot percentage uit sui
ker bestaande artikelen hagel
slag, chocoladestrooisel, enz. enz.
op dezelfde wijze beschouwen:
het daaraan uitgegeven geld zal
beter besteed kunnen worden aan
voedingsmiddelen, die ons lichaam
méér te geven hebben.
Eenigszins op dezelfde wijze
kunnen we vleesch en vleeschwa-
ren beoordeelen. Hun prijs staat
allerminst in verhouding tot hun
werkelijke voedingswaarde; hij is
eerder gebaseerd op de ,,genots-
waarde", een factor, die in dezen
tijd natuurlijk niet buiten rekening
mag worden gesteld, maar die toch
niet den doorslag mag geven bij
onze voedselkeus.
Laat ik verder nog noemen de
beschuit, de biscuits, de boterham-
menkoek, de chocoladereepen. In
de oogen van 't groote publiek ver
tegenwoordigen ze een voedings
waarde, die met succes zou kun
nen aanvullen wat in het brood
rantsoen thans ontbreekt. Die
waardeering is onjuist, want ze
houdt enkel rekening met het
koolhydraatgehalte zonder dat aan
de onmisbare bijbehoorende stoffen
aandacht wordt geschonken. Het
geld, aan een dergelijke z.g. bij
voeding besteed, verbreekt de
harmonie in onze voeding en juist
die harmonie bepaalt de werke
lijke waarde van ons diëet.
We doen dus goed met van de
genoemde artikelen een zoo spaar
zaam mogelijk gebruik te maken:
het op die manier bespaarde geld
kan dan worden besteed voor an
dere inkoopen, die wél noodzake
lijk zijn.
In de eerste plaats zouden we,
wat de spijsbereiding betreft, den
algemeenen raad willen geven:
blijf vasthouden aan de goede
Het Centraal distributiekantoor
heeft voor de inlevering van bonnen
van de boterkaart en de vetkaart
door winkeliers, die boter of mar
garine verkoopen, een regeling voor
geschreven, welke afwijkt van de tot
dusverre geldende. De aandacht van
belanghebbenden wordt in dit ver
band gevestigd op een in de bladen
opgenomen officieele publicatie van
den secretaris-generaal van het de
partement van landbouw en vis-
scherij.
Ook in donkere tijden zijn er
dagen, die gevierd moeten worden
en vooral verjaardagen van kinderen
mogen niet meer dan noodzakelijk
is door de tijdsomstandigheden aan
feestelijkheid inboeten. Tractaties in
vloeibaren en vasten vorm dragen
altijd het hare bij om de stemming
er in te brengen of er in te houden.
Niet alleen de smaak is hierbij van
belang, maar ook de wijze van op
dienen. Het rietje in de limonade,
het mooie papiertje om de lekkernij
zij verhoogen de feestvreugde.
Ook is het steeds een succes, als
kinderen op een huiselijk feestje ge-
tracteerd worden op iets, dat ge
woonlijk alleen maar in een restau
rant of speeltuin wordt gegeven.
Kent U b.v. de melkdranken, die in
verschillende milkbars te krijgen
zijn? Behalve dat het melk is met
een vruchtensmaak, is deze drank
gewoonlijk ook schuimend en mous
seerend. We geven U hier een recept
van zoo'n schuimenden drank, die,
als er gedeeltelijk spuitwater ge
bruikt wordt, ook zal „prikken", zoo
als de kinderterm luidt.
Tevens een recept van een ge
zonde versnapering, die we ook in
dezen tijd zelf kunnen maken, zon
der van onze bonnen en ons huis
houdgeld veel te gebruiken.
Schuimende vruchtendrank
(46 glazen).
2 d.L. gesuikerde bessensap (helft
van een fleschje) óf
2 d.L. bessensap en ong. 1 eetl.
suiker,
y2 L. water óf
V4 L. water en V, L. spuitwater,
50 G. (y2 ons) taptemelkpoeder.
Meng het melkpoeder aan met een
half kopje water tot een glad papje.
Voeg onder voortdurend roeren met
een garde (eiwitklopper) de rest van
gewoonte van 1. m e I k per dag
per persoon" en gebruik daarvan
een gedeelte voor de spijsberei
ding; nu de rantsoeneering ons
minder volle melk toestaat, blijft
ons nog de hulp over van kar
nemelk, van taptemelk en
van tapte m'e 1 k-p o e d e r.
Verder denken we aan groen-
t e. Kiezen we daarvan met over
leg de soorten, die in het jaargetij
passen en die ons daarom betrek
kelijk goedkoop kunnen worden
verkocht, dan voorzien we onze
gezinsvoeding van talrijke stoffen,
die het lichaam niet missen kan en
die de goedkoope groentesoorten
ons in grooteren overvloed te ge
ven hebben dan het duur betaalde
vleesch.
Naast groente zou ik ook aan het
fruit een plaats willen geven
onder voorwaarde dan echter, dat
de vruchten overvloedig aan de
markt komen en dus goedkoop zijn.
Is dat niet het geval, dan houden
we ons liever aan de groente en we
ruimen daaraan o. a. een plaats in
bij onze broodmaaltijden: plakjes
wortel, koolraap of rammenas,
fijngesnipperde andijvie, zelfge-
zaaide sterkers (tuinkers) behoe
ven ons niet veel te kosten en hel
pen ons aan een smakelijke, ge
zonde broodbeleggiug.
het water en het bessensap met de
suiker toe. Klop den drank schuimig
en zorg, dat er geen klontjes van
melkpoeder in blijven zitten. Als
spuitwater wordt gebruikt, voeg dit
dan toe na het schuimig kloppen.
Schenk de glazen vol en presenteer
ze meteen (bij lang staan wordt het
schuim eenigszins taai).
Open Hangop-sandwiches
(20 stuks).
5 dunne sneetjes bruin brood,
100 G. (1 ons) hangop,
1 bosje radijs, wat sterrekers,
zout en desgewenscht peper.
Besmeer de sneetjes brood met een
dikke laag hangop en snijd ze in
vieren of snijd met een glas drie of
vier kleine rondjes uit elke boter
ham en besmeer deze met hangop
(dit kost echter meer brood). Beleg
de stukjes met haive radijsjes of met
sterrekers. Strooi er daarna wat zout
over.
Leg de sandwiches op een schotel
en presenteer ze ter afwisseling van
zoete versnaperingen.
Zoolang de jonge groente nog te
duur is, om er voor het geheele ge
zin 'n flinke portie van te koopen,
kunnen we er nu en dan gebruik
van maken, om er, tezamen met
wintergroenten, een rauwe sla of
een smakelijke soep mee te be
reiden.
Voor het binden van groente
soep wordt dikwijls rijst of ver
micelli gebruikt. Hebben we deze
niet meer voldoende ter beschik
king, dan kunnen we echter ten
minste even goed gebruik maken
van aardappelen. In blokjes ge
sneden zullen deze de soep binden,
maar als ze niet worden fijnge-
roerd, het gerecht toch niet te dik
maken. Zoowel rauwe als gekookte
aardappelen kunnen we gebrui
ken; de rauwe moeten vanzelf
sprekend langer meekoken.
Willen we de soep niet te voed
zaam hebben en toch aardappelen
als bindmiddel gebruiken, dan
moeten deze, inplaats van in blok
jes gesneden, geraspt worden toe
gevoegd. (Per liter nemen we bijv.
400 gram aardappelen in blokjes
gesneden of 200 gram geraspte
aardappelen).
In zoo'n groentesoep met aard
appelen kan vleesch wel gemist
worden, tenminste als we er om
de voedingswaarde te verhoogen
melk aan toevoegen. Inplaats
van melk kan zoo noodig ook ge
bruik worden gemaakt van tapte
melk of een overeenkomende hoe
veelheid taptemelkpoeder. Wat de
soort groente betreft deze kan
met den tijd van het jaar wisselen;
het behoeft heusch niet altijd wor-
teltjes-bloemkool-peterselie-sel-
derij te zijn.
We laten een recept volgen:
Groentesoep (voor vier
personen).
1 liter water, 2% dl (2'A kopje)
melk; 250 g A pond) verschillen
de groenten, als: spinazie, spruit
jes, wortels, prei; 3 middelmatig
groote aardappelen (ong. 200 g);
20 g boter (een afgestreken eet
lepel); 2 bouillonblokjes, wat ker
vel, zout en desgewenscht aroma.
Snijd de spinazie fijn, snipper de
wortel en de prei en snijd de
spruitjes in tweeën- of in vieren.
Smoor de groente vijf minuten in
de boter. Voeg het water toe en
rasp de met een harden borstel
afgeboende aardappelen op een
groeve rasp. Doe ze in de pan als
het water aan den kook is; voeg
ook de bouillonblokjes toe. Laat de
soep 20 minuten zachtjes koken.
Maak ze tenslotte af door toevoe
ging van de kokende melk, de
fijngesneden kervel en zoo noodig
wat zout en aroma.
Groenten van het seizoen zijn
in den regel het goedkoopst.
In veel gezinnen gebruikt men
raapstelen slechts in stamppot. Toch
zijn jonge raapsteeltjes als groente
apart ook heel smakelijk, vooral als
we een heelen langen winter door al
zoo vaak stamppot gegeten hebben.
Extra lekker en zacht zullen de
raapstelen worden als we er wat
spinazie doorheen mengen en deze
tegelijk mee koken. (Ook bij stamp
pot kunnen we dit doen, vooral als
de steeltjes wat stugger worden).
Een minder bekende bereidings
wijze van raapsteeltjes is de verwer
king tot sla ook hiermee kunnen
we succes hebben, mits we er heel
jonge raapsteeltjes voor gebruiken
en er een andere, zachtsmakende
groente aan toevoegen.
We laten eenige recepten volgen:
Groentesla met raapsteeltjes
(als groente voor 4 personen)
250 g A pond) heel jonge
raapsteeltjes, 250 g A pond)
spinazie of andijvie, 250 g J4.
pond) worteltjes of winter
wortel, ui, 2 gekookte aard
appelen, 2 eetl. olie en 1 eetl.
azijn, óf 2 eetl. kwark (of
yoghurt).
Verwijder de worteltjes van de
raapsteeltjes, wasch ze zorgvuldig
en laat ze goed uitlekken of slinger
ze droog in een doek. Hak ze daarna
fijn. Doehetzelfde met de spinazie.
(Als andijvie wordt gebruikt, dan
deze na 't uitlekken uitknijpen en
vervolgens zeer fijn snijden). Boen
de worteltjes en rasp ze op een fijne
rasp. Vermeng de groenten met
elkaar. Wrijf de gekookte aardappe
len fijn en vermeng ze met de olie
en azijn of de kwark. Voeg wat ge
raspte ui en wat zou toe. Meng dit
slasausje door de groentesla en laat
het er een kwartiertje intrekken.
Raapstelen
(groente voor 4 personen)
11/4 kg (2% pond) jonge
raapstelen, 250 g (14 pond)
spinazie, 14 afgestreken eelt.
zout.
Wasch de spinazie en de raap
stelen zorgvuldig schoon, na van de
laatste de worteltjes te hebben ver
wijderd, Laat ze daarna goed uitlek
ken. Breng ze zonder toevoeging van
water en met wat zout aan de kook
en laat ze slinken. Hak de groente
(maar vang uitlekkend vocht op);
laat ze daarna ongeveer 20 minuten
zachtjes koken. Bind zoo noodig het
vocht met wat aangemengd aardap
pelmeel (of desnoods met een ge-
raspten rauwen aardappel.)
Raapstelenstamppot
(hoofdgerecht voor 4 personen).
1 kg raapstelen, 250 g (14!
pond) spinazie, 2 kg aardap
pelen, 20 g boter of vet (1 af-
gestr. eetl.) 1 of 2 kopjes
melk, 1 eetl. zout.
Wasch de spinazie en de raapste
len, na van de laatste de worteltjes
te hebben verwijderd; laat ze daar
na goed uitlekken. Hak de groente,
of maal ze door een groentemolen.
Boen de aardappelen schoon met een
harden borstel maar zorg, dat niet
alle schil wordt verwijderd. Snijd ze
in vieren en breng ze met de groente
samen in één pan aan den kook, onder
toevoeging van 't zout en 2 kopjes
water. Laat groente en aardappelen
A uur zachtjes koken. Stamp ze
daarna even door elkaar, onder toe
voeging van de boter of het vet en
de gekookte melk.
BEZORG UW GEZIN OOK THANS
DE NOODIGE VITAMINES!
Let op eenvoud en lage kosten
van bereiding der spijzen.
De minst ingewikkelde en
minst kostbare zijn nit voe
dingsoogpunt vaak het ver-
kieslijkst.
Zoo langzamerhand dringt het tot
steeds meer huisvrouwen door, dat
de vitamines tot de onmisbare be-
standdeelen van ons voedsel be-
hooren. I
Wat vitamine C betreft, moeten
we bedacht zijn op eenige eigen
schappen, waardoor er bij onoor
deelkundige bereiding van b.v.
groente en aardappelen een groot
deel van verloren kan gaan.
Deze eigenschappen zijn:
le oplosbaarheid in water;
2e gevoeligheid voor zuurstof uit de
lucht;
3e gevoeligheid voor verhitting.
Door groente lang in het water te
laten staan vooral als ze eenmaal
fijngesneden is kan, tengevolge
van de eerstgenoemde eigenschap,
het vitamine-C-gehalte verminderen.
Dit geldt ook voor zuurkool, of beter
gezegd: dit geldt vooral voor zuur
kool, daar juist het vocht veel vita-
anine-C bevat.
Als het wasschen om hygiënische
reden dus niet noodzakelijk is, dan
loten we het liever na (m.a.w. zelf-
ingemaakte zuurkool niet was
schen!).
Daar vitamine-C door inwerking
van zuurstof uit de lucht zijn werk
zaamheid geheel of ten deele kan
verliezen, is het raadzaam een
stamppot met zuurkool slechts even
te stampen beter nog: even door
elkaar te roeren daar langdurig
stampen intense vermenging met
lucht veroorzaakt.
In verband met laatstgenoemde
eigenschap van vitamine-C, gevoelig
heid voor verhitting, is het aan te
raden zuurkool (en ook andere groen
te) niet langer dan een half uur te
koken en zoo nu en dan deze groen
te eens rauw te gebruiken.
Een proefneming met onderstaand
recept zal U ervan overtuigen, dat
ook de op deze wijze bereide zuur
kool uitstekend smaakt zoowel bij
of op een bruine boterham, als ook
met in schil gekookte aarnappelen.
Zuurkoolsalade.
(Een hapje bij de boterham voor
vier personen).
250 gr. y2 jond) zuurkool,
1 groote, zure appel, 4 of 5
gekookte aardappelen, een
stukje ui, 2 eetlepels kwark,
yoghurt of hangop, wat zout
en desgewenscht aroma.
Snijd de zuurkool zeer fijn en
vermeng ze met de kwark, yoghurt
of hangop, de fijngewreven aardap
pelen en wat zout. Laat het mengsel
een half uurtje staan en roer er vóór
het gebruik den geraspten zuren
appel en de gesnipperde ui door.
ALIDA REIDING.
Drukwerk is meestal haastwerk.
Wij zjjn daarvoor speciaal ingericht.
N. V. HERMS. COSTER ZOON
ALKMAARSCHE COURANT.
De publieke opinie over
taptemelk is onjuist.
Het is dikwijls een raadsel, hoe
bepaalde ideeën postvatten.
Waarom bijvoorbeeld vindt men
het ééne tooneelstuk zóó mooi, dat
het avond aan avond volle zalen
trekt en laat men het andere, mis
schien betere, „als een baksteen val
len"?
Waarom ook draagt men den een
of anderen sportheld onder luid ge
juich op de schouders in het rond en
gevoelt men niet de minste behoefte
om een ander, die op wetenschappe
lijk of artistiek terrein iets presteert
en oneindig veel meer voor de
wereld beteekent, ooit te zien of te
leeren kennen, laat staan te bejube
len?
Ook op voedingsgebied heeft
„men" zoo zijn eigen meeningen,
die soms door intuïtie raak zijn, maar
dikwijls ook in het geheel niet ge
baseerd op zelfs de geringste kennis
van de voedingsleer.
Dit vindt men goed en dat vindt
men slecht en oneindig veel moeite
moeten de deskundigen op dit ter
rein zich getroosten in het belang
van een juist oordeel over bepaalde
producten.
Om zéér actueel te zijn, nu de
melk gedistribueerd werd: van kar
nemelk zullen zeer velen direct
volmondig beamen, dat ze gezond
voor ons is, doch taptemelk be
schouwt men vaak als een drank
„waar niets in zit".
En toch bevatt&i beide vrijwel
precies dezelfde voedingsstoffen!
Ziedaar een dier onverklaarbare
grilligheden van de publieke opinie.
Aan karnemelk zoowel als aan
taptemelk is het vet weliswaar ont
trokken, doch ons lichaam heeft nog
zooveel andere stoffen noodig en
eiwit, koolhydraten, kalk, fosfor en
ijzer bleven in karnemelk en tapte
melk achter, in vrijwel gelijke hoe
veelheden als in volle melk.
Daarom is het onjuist, om tapte
melk niet, evenals karnemelk, als
een uitstekend voedingsmiddel te
waardeeren. Door haar neutralen
smaak zal taptemelk zich zelfs beter
dan karnemelk leenen voor de be
reiding van allerlei gerechten.
Met taptemelk kan men allerlei
pappen klaarmaken, op vrijwel de
zelfde wijze als met volle melk. Ook
soepen, stamppotten, sausen, vla's
en puddingen, die men vaak zondei
melk bereidt, kunnen aan smaak en
voedingswaarde winnen door het ge
bruik van taptemelk.
Een voorbeeld van een taptemelk
bereiden stamppot voor dezen tijd
van het jaar volge hier. Hij is voor
twee personen een volledige maal
tijd voor vier personen een vol
ledige maaltijd, indien er een soep
aan vooraf gaat of een nagerecht op
volgt.
Stamppot van versche bladgroente.
(Raapstelen, andijvie, spinazie,
postelein, stoofsla, enz.)
1% kg aardappelen, ongeveer
3/4 kg bladgroente, 4 dl. (4
kleine theekopjes) taptemelk,
50 g (2 A afgestreken eetlepel)
boter of vet, wat zout.
Leg onder in de pan de sehoonge-
borstelde, in parten gesneden aard
appelen met slechts een klein bo
dempje kokend water; leg er de
zorgvuldig gewasschen, maar daarna
goed droog uitgeknepen groente op
al of niet fijngesneden en laat
op een zacht vuur alles samen gaar
en droog koken. Voeg er de tapte
melk bij, laat die aan de kook komen
en stamp dan de groente met de
aardappelen door ekaar, onder toe
voeging van het vet en van zooveel
zout, als voor den smaak noodig
blijkt.
Huisvrouwen, wanneer u tapte
melk door de maaltijden verwerkt
en uw echtgenoot en kinderen proe
ven, dat het goed smaakt, dan draagt
gij er in belangrijke mate toe bij,
om de publieke opinie over dit voe
dingsmiddel ten goede te verande
ren.
Ge helpt de deskundigen op voe
dingsgebied, die er nu, meer dan
ooit, voor ijveren om onze volksge
zondheid in deze moeilijke tijden op
peil te houden.
Drie vragen des ti)ds met
een enkelvoudige
oplossing.
Hoe radijs, wortel en kool
raap kunnen helpen.
Er zijn drie huisvrouwelijke pro-
biemen-van-dezen-tijd,'die voor een
goed deel in één keer kunnen
worden opgelost en deze oplossing
is eigenlijk zoo simpelals het
bekende ei van Columbus.
Ten eerste is daar de moeilijk
heid: Hoe kom ik aan een smake
lijke broodbelegging?
Ten tweede rijst de vraag: Kan
het fruit, dat thans zoo schaarsch is,
misschien worden vervangen?
En ten derde peinzen velen hier
over: Hoe kan ik het middagmaal
ook zonder vleesch vollédig maken?
Welnu wanneer ge radijs,
kool- of knolraap en rauwe wortel
op de boterham raspt en er desge
wenscht wat zout over strooit, hebt
ge niet alleen een pittige, smakelijke
broodifcelegging, doch tevens ver
vangt ge dan tot op zekere hoogte
het fruit. Het vitamine-gehalte van
deze gewassen is evenals dat van
citroenen, sinaasappelen en grape
fruit belangrijk en voor onze voe
ding in dezen tijd van het jaar van
bijzondere beteekenis.. Op deze
wijze worden dus de twee eérstê
vragen opgelost: men verbétert de
voeding, het huisoudbudget vaart
er wél bij ener komt wat af
wisseling in de eenonigheid van de
koffietafel-1941!
Over enkele dezer gewassen wil
ik u iets naders vertellen, want
weten wij eigenlijk niet véél te
weinig van de eenvoudige, maar
toch zoo gezonde dingen, die deel
behooren uit te maken van onze
dagelijksche voeding?
De radijsjes behooren tot de fa
milie der Kruisbloemigen. De eerste
exemplaren komen uit bakken en
z.g. „warenhuizen", de volgende
echter uit den vollen grond. De
plant blijft klein en ontwikkelt
zich snél, zoodat onze tuinders haar
altijd als tusschengewas bij andere
producten telen, b.v. bij erwten,
aardbeien, bloemkool en wortelen.
Daar radijs niet veel warmte noo
dig heeft, kan men haar reeds eind
Februari begin Maart zaaien.
Er zijn zomer-, hersfst- en win
terwortels en hoeveel zorg de kwee
kers zich geven, om u smakelijke
peentjes te bezorgen moge o.a. uit
het volgende blijken, wanneer de
zomerwortels gezaaid moeten wor
den van Februari tot Maart, wordt
het zaad eerst 24 uur in water ge
weekt en daarna een week lang in
een zakje opgehangen ter kieming
alvorens tot zaaien wordt overge
gaan.
Den geheelen winter, tot April
toe, worden de winterpenen aange
voerd; daarna komen vooral in
Mei, Juni en Juli de tuin worteltjes
op de veilingen; de laatste jaren
werden van deze belangrijke vita
minebron hoeveelheden tot zelfs
acht millioen kilogram in Juni aan
gevoerd.
En om thans op de laatste vraag
terug te komendoor het ge
bruik van deze nieuwe broodbeleg
sels kan men van het kaasrantsoen
desgewenscht een deel voor het
middagmaal reserveeren. De kaas
kan men in plaats van vleesch goed
verwerken door stamppot, een saus
je, soep of groente. Wanneer men
oude soorten raspt en jonge en be
legen soorten in blokjes snijdt en
door de gerechten mengt, krijgen
deze een pittigen smaak en een
hooger gehalte aan eiwit, vet, zou
ten en anders voor de voeding be
langrijke stoffen.
Radijs, wortel, in het algemeen
dagelijks wat rauws, óók op de
boterham, dat is de enkelvoudige
oplossing voor drie vragen des
tijds! MANY A BEUKMAN.
Heel vroeg in bet voorjaar Kan de
spinazie reeds op de markt worden
gebracht, daar ze voor haar ontwik
keling slechts weinig warmte noodig
heeft, zoodat de kweekers m Januax-i
en soms zelfs al in December gaan
zaaien. De kweeker geeft zich veel
2org om ons in het prille voorjaar
al van de malsche blaadjes te laten
genieten. Hij gebruikt ten eerste
buitengewoon veel zaad, teneinde
een te groot verlies te voorkomen,
voorts zoekt hij beschutte plaatsjes
uit aan den Zuidkant van muren of
schuttingen en tenslotte voorziet hij
de plantjes van de noodige voedings
stoffen.
Spinazie moet om er den geheelen
zomer over te kunnen beschikken,
telkens opnieuw gezaaid worden,
verdient de spinazie nu uit voedings
oogpunt al deze zorgen?
Een portie spinazie van 250 gr. op
het bord gewogen, heeft rauw een
gewicht van 400 gr., daar deze groen
te sterk slinkt. Een dergelijke een
persoons portie bevat ca. 10 gr. ei
wit, - dus evenveel als 50 gr. of A
ons vleesch.
De spinazie bevat bovendien de
waardevolle mineralen, waaronder
vooral het ijzer een belangrijke
plaats inneemt,, de. vitaminen a, bl
en c.
De spinazie moet zoo versch mo
gelijk gebruikt worden. Men heeft
nagegaan, dat spinazie, die drie da
gen in een groentenwinkel bewaard
werd, reeds 80 pet. van het vitamine
c gehalte verloren had. Het is dus
geenszins onverschillig in welken
staat de groente gekocht en genut
tigd wordt. Een plant is een levend
organisme, waarin dadelijk nadat
het van den wortel is afgesneden,
belangrijke afstervingsprocessen be
ginnen. Hoe minder ver deze pro
cessen zijn gevorderd op het oogen-
blik, dat wij de plant nuttigen, des
te vollediger is de groente voor ons
als voedingsmiddel. Het komt er
daarom op aan de groente zoo
versch mogelijk te gebruiken.
Er bestaat een groot verschil tus-
schen bladgroenten, waartoe de spi
nazie behoort, en de aardappelen,
wortelen, koolraap en bieten. Deze
laatsten behouden nog langen tijd na
het oogsten leven en groeikracht,
terwijl de bladgroenten onmiddellijk
afsterven. De huisvrouw kan dit af
stervingsproces stuiten door de ge
wassen en goed uitgeknepen spina-1
zie zoo vlug mogelijk aan den kook te
brengen. Nastoven en veel omroeren
is uit den booze, daar dan door lang
durige verwarming en aanraking
met de lucht, voedingsstoffen verlo
ren gaan. Het overtollige vocht bindt
men, of wordt in soep gebruikt. Een
in ons land niet zoo bekende, doch
heel gezonde en smakelijke vorm om
spinazie op te dienen, is in den vonn
van sla. Hiervoor heeft men een
veelkleinere hoeveelheid groenten
noodig dan voor het koken, hetgeen
de huishoudportemonnaie ten goede
komt. Men zoekt de spinazie zorg
vuldig uit en wascht ze tot ze geheel
zonder zand is, laat ze zoo droog
mogelijk uitlekken en snijdt ze zeer
fijn. Als sausje gebruikt men een
weinig hangop en eventueel kwark,
pikant gemaakt met peper, zout, prei
en desgewenscht wat aroma.
De beteekenis, die het nuttigen
van versche groenten voor onze voe
ding heeft, maakt het noodig, dat
men zich een zekere matiging in het
gebruik van „inmaak" oplegt. Wie de
groenten-kalender raadpleegt, zal
bespeuren, dat vrijwel het geheele
jaar door versche groenten beschik
baar zijn. De „inmaak" mag dan ook
alleen beschouwd worden als een
bijdrage tot afwisseling van het me
nu, en staat belangrijk achter bij de
versche groenten. Daar spinazie da
eerste voorjaars-groente is, die inge
maakt wordt, is het raadzaam met
het bovenstaande rekening te hou-
