Een half jaar „prijzenpolitiek".
Mr. Schokker over resultaten en
plannen van zijn dienst.
Half millioen sigaren
te duur verkocht.
Bestrijding mond- en
klauwzeer.
■I
OP DUINDÏGT WERDEN TWEEDEN PINKSTERDAG BELANGRIJKE COURSES GEHOUDEN.
Het .belangrijkste nummer was de draverij voor Nederlandsche paarden om den „Duizend-gulden-prijs".
Overzichti van dezen uiterst, belangrijken wedstrijd. (Polygoon)
Sr i« reeds f 640.000 aan
boeten betaald.
Van onzen Haagschen
correspondent).
Het is nu ongeveer een half jaar
geleden, dat de dienst van den ge
machtigde voor de prijzen zijn
arbeid begon.
Min of meer met een bevend hart
aanvaardde mr. H. C. Schokker, de
gemachtigde voor de prijzen, inder
tijd naar hij ons onder vier oogen
bekende de hem opgelegde taak
om de dreigende verstoringen van
ons economisch leven, door een on
gebreidelde prijsstijging, te voorko
men. Maar thans, nu de eerste aan
val op het prijspeil is gedaan, kan
met voldoening worden vastgesteld,
dat de opzet, zeer zeker in groote
lijnen, is geslaagd. Wat dat zeggen
wil, op een zoo onmetelijk en door
zooveel verschillende factoren be-
heerscht terrein, kan werkelijk geen
buitenstaander, die nog moppert over
misschien te duur betaalde gebakjes
of goudreinetten, begrijpen? Wij, die
verscheidene malen met dezen dienst
dn aanraking kwamen en meerdere
gesprekken mochten voeren zoowel
met mr. Schokker zelf als met diens
naaste medewerkers, dr. Winsemius,
den chef van de af deeling-prijs vor
ming, en mr. Pott, den chef van de
afdeeling-prijsbeheersching, hebben
er in den loop van den tijd eenigen
kijk op gekregen, en de omvangrijk
heid zoowel als de neteligheid der
schier tallooze kwesties, invloeden en
onderwerpen, die zich op dit terrein
voordoen, hebben ons vervuld met
waarachtig respect voor hetgeen
door de prijs-instanties in deze eerste
periode reeds werd bereikt, tot een
helaas al te weinig gewaardeerden
zegen voor onze vaderlandsche volks
gemeenschap. De oorlog van 1914 tot
1918 heeft overigens op wel afschrik
wekkende wijze geleerd, hoezeer het
lioodig is, dat de overheid in tijden
van groote spanningen tijdig in de
prijsvorming ingrijpt, om althans de
ergste ongelukken te voorkomen!
Hef prijsniveau in de hand.
Ook thans was reeds bij het uit
breken van den oorlog, doch nog
sterker na 10 Mei 1940, een neiging
tot stijging der prijzen waar te ne
men, in de hand gewerkt door een
scherpe beperking van den invoer .en
door een niet geringe zucht tot ham
steren. Natuurlijk zijn niet alle prijs
stijgingen te vermijden. Wanneer, de
productie-kosten der goederen stij
gen, zal dit na verloop van tijd in
de prijzen tot uiting moeten komen.
Dergelijke prijsstijgingen, die dus op
materieele gronden berusten,- worden
dan ook door de bevoegde instanties
in het algemeen, doch onder scherpe
controle, aanvaard. Een zeer groot
aantal prijsstijgingen misschien
wel het grootste deel is echter het
gevolg van psychologische factoren.
Hiertegen nu wordt met alle kracht
en zonder genade opgetreden, omdat
dit het economisch mechanisme van
tms land in hooge mate verstoort en
Uitsluitend schadelijke gevolgen met
zich meebrengt.
Derhalve heeft de dienst van den
gemachtigde voor de prijzen in de
eerste periode van zijn bestaan het
geheele veld der prijzen trachten te
overdekken met voorschriften en
regelingen. Dit netwerk van maat
regelen zal op menigeen nog geen
eleganten indruk maken, doch vanaf
het oogenblik, dat het niet méér
mogelijk was, de totstandkoming der
prijzen over te laten aan vrije krach
ten, was het eenvoudig noodzakelijk,
Om ongelukken in den zin van onge
controleerde prijsstijgingen te voor
komen.
Mr. Schokker en zijn medewerkers
beschouwen zich dan ook min of
meer als vrijgestelden van een leger
van 8 millioen ongeorganiseerde con
sumenten, die zonder overheids
ingrijpen overgeleverd zouden zijn
aan ontwrichte markten, waarbij zij
voor hun behoeftenbevrediging nau
welijks meer het noodige zouden
kunnen bemachtigen. De fundamen-
teele rechten van deze 8 millioen
moeten worden verdedigd. Men zou
echter' het volk geen dienst hebben
bewezen, indien het overheidsingrij
pen er toe had geleid, dat de produ
cent niet meer in staat geweest zou
zijn, zijn bedrijf in stand te houden.
Ook voor de moeilijkheden voor den
producent moet dus een goed begrip
bestaan en beiden, consument en
producent, moeten concessies doen.
Wij zijn immers, om een vrij eenvou
dig beeld te gebruiken, rond een
vetpot geschaard, waarin heel wat
minder zit dan vroeger. Elk zal daar
uit echter het zijne moeten hebben.
Daarom zal ook elk nu wat minder
ontvangen; ook de consument, voor
wien het leven .zonder- twijfel duur
der is geworden. De gevaarlijke
spanningen echter, die eenige maan
den geleden nog in het samenstel der
prijzen traden, zijn op het oogenblik
grootendeels bedwongen. Men kan
wel zeggen, dat men het prijsniveau
in de hand,lieeft gekregen; dit is
voor een niet gering deel het gevolg
van de wijze, waarop de dienst van
den gemachtigde voor de prijzen kon
worden geconstrueerd, door nl. de
prijsvorming en de prijsbeheersching
in één instantie te vereenigen.
In stijgende lijn!
Ook deze laatste afdeeling de
prijsbeheersching raakt steeds,
meer „ingewerkt", al liggen er nog
vele terreinen voor haar braak".
In Februari, de eerste maand van
haar practische werkzaamheid, wer
den 60 tuchtbeschikkingen, gewezen:
in Maart 248; in April 418; in Mei
604. In totaal dus 1330 tuchtbeschik
kingen, waarmee een totaal bedrag
van 640.000 aan boeten was ge
moeid. Dit resultaat moge, technisch
gezien, eenige voldoening wekken,
doch het ideaal van mr. Schokker en
de zijnen blijft toch, dat de inspec
teurs voor de prijsbeheersching werk
loos worden, omdat er geen over
tredingen meer zijn! Want de kracht
van den dienst van den gemachtig
de voor de prijzen ligt niet allereerst
in de rol van wrekende gerechtig
heid, maar in een opbouwende
coördinatie van de belangen van con
sument en producent beide.-
Nieuwe maatregelen op komst.
Voor de tweede periode van zijn
werkzaamheid, die door mr. Schok
ker dezer dagen met een perscon
ferentie in zijn bureau aan het
Haagsche Bezuidenhout werd inge
luid, heeft dë Dienst van den Ge
machtigde voor de Prijzen verschil
lende nieuwe maatregelen, die er
vooral op gericht zijn, den consu
ment en den bonafiden kleinhande
laar te beschermen, in voorberei
ding. Een belangrijke voorziening
in dit opzicht was reeds het op 24
Mei j.l. in werking getreden Prijs-
aanduidingsbesluit.
Verder zal er een verbod van
weigering tot verkoop worden uit
gevaardigd.
Er zijn n.l. vrij veel producten en
handelaren, die, de goede niet te
na gesproken, weigeren, bepaalde
artikelen te verkoopen of die voor
raden achterhouden, omdat zij mee-
nen, daarmede door prijsstijging in
de- toekomst op meer lucratieve
wijze handel te drijven dan nu. Dit
is natuurlijk zeer ongewenscht en
onder de huidige omstandigheden
in geen geval toelaatbaar. De goe
deren, die er zijn, zullen in den
handel moeten worden gebracht,
waar er behoefte naar is, tegen de
prijzen, die er voor gelden.
Een tweede maatregel, welke op
dit gebied is voorbereid, is het ver
bod van gekoppelde verkoopen.
Welhaast ieder heeft op het oogen
blik al eens ondervonden, dat hij,
wanneer hij bijv. een blik melkpoe
der wilde koopen, dit slechts kon
doen, indien hij zich ook een arti
kel aanschafte, dat hem allerminst
zinde. Men begrijpt, dat dergelijke
gebruiken niet geduld kunnen wor
den. Vandaar, dat ook de koppel-
verkoopen strafbaar worden ge
steld.
Er zijn nog meer nieuwe maat-re-
TWEEDE BLAD
ALKMAASCHE COURANT VAN WOENSDAG 4 JUNI 1941.
gelen te wachten, waaromtrent
echter in het huidige stadium van
■voorbereiding nog niets kan wor
den meegedeeld.
Bestrijding- van den
sluikhandel.
Ben ander gebied, waaraan men.
in de komende periode e-xtra veel
aandacht zal besteden, is d>at van
den sluikhandel.
De Gemachtigde voor de Prijzen
doelt hierbij niet uitsluitend op den
sluikhandel in het groot. Deze gaat
met groote winsten gepaard en is
uiteraard a-sociaal en zelfs misda
dig. Vooral zal hij echter ook aan
dacht besteden aan zeer eenvoudi
ge overtredingen, als het koopen
van een ei zonder bon voor een
prijs, die wellicht sleehts enkele
centen hooger is dan de officieele
prijs. De huisvrouw, die er haar
eer in stelt, onder alle omstandig
heden haar gezin van het noodige
te voorzien, zal er spoedig toe ge
neigd zijn, om haar hart sterker te
laten spreken dan haar verstand.
Dit is te begrijpen, doch men moet
inzien, dat één illegaal ei per week
per persoon neerkomt op 8.000.000
sluikhandel-eieren per week over
het geheele land.
Ditzelfde geldt voor aardappelen
en boonen, en tal van andere eer
ste levensbehoeften, en het zijn dus
juist deze eenvoudige vergrijpen,
die den groothandel in verboden,
goed mogelijk maken. Daarom is
ook de geringste overtreding van
de distributiebepalingen en prijs-
voorschriften verwerpelijk en men
heeft zich in de komende maanden
tot taak gesteld, den onverbiddelij-
ken oorlog te voeren tegen den
sluikhandel.
Voorlichting.
Ook aan het gebied van de voor
lichting en opleiding wijdt de
Dienst van mr. Schokker ruime
aandacht. Onlangs hebben wij
reeds bericht over de samenstelling
van een soort gids voor politie
agenten, om dezen behulpzaam te
zijn bij hun taak van opsporing van
overtredingen der prijsvoorschrif-
ten. Deze gids is inmiddels gereed
gekomen; een proef-exemplaar van
dit handige boekje hebben wij ge
zien. Doch men wil ook den zaken
man voorlichten. Hiertoe is juist
dezer dagen een aardig boekje van
de pers gekomen, getiteld: „Zaken
man en Prijspolitiek", waarin men
in groote lijnen alles vinden kan,
wat nuttig is te weten en waaraan
men zich dient te houden. In dit
bijzonder aardig uitgegeven en
ook typografisch goed verzorgde
boekje, dat verlucht is met illu
straties van Jan Roede, wordt deze
vrij moeilijke en ingewikkelde ma
terie overzichtelijk en begrijpelijk
behandeld. De geheele organisatie
op prijzengebied wordt erin uit
eengezet, terwijl ook de richtlijnen
en de verschillende adressen!
voor aanvragen tot vaststelling van
verkoopprijzen uitvoerig worden
beschreven. Aan iedereen, die de
moeite neemt, dit boekje bij den
Dienst van den Gemachtigde voor
de Prijzen (Bezuidenhoutscheweg
6364, Den Haag) aan te vragen,
wordt het gratis toegezonden.
Vragen beantwoord.
Tijdens bovengenoemde perscon
ferentie heeft mr. Schokker ook
vele vragen beantwoord. Een kor
te' samenvatting van de belangrijk
ste kwesties,' welke hierbij aan de
orde kwamen, moge hier nog vol
gen.
De invloed van de verschillende
landbouw-maatregelen op het prijs
peil zal eerst in het najaar, bij den
nieuwen oogst, merkbaar kunnen
worden. Er is dus voldoende tijd
om alle mogelijkheden en wensche-
liikheden hierbij te bezien en tegen
elkaar af te wegen. Een stijging
van den consumentenprijs bin
nen de uiterste grenzen evenwel
zal niet altijd te vermijden zijn.
Een verhooging van den broodprijs
is echter nog allerminst zeker.
Wat de loonen betreft, is de toe
stand op het oogenblik zóó, dat
hierin nog geen groote wijzigingen
zijn gekomen.
In het algemeen zal dit ook niet
mogen, want experimenteeren met
de loonen is zeer zeker hoogst
onverstandig en gevaarlijk. Niets
DE WEDSTRIJD OM HET KAMPIOENSCHAP VAN NEDERLAND A.D.O.—P.S.V. eindigde in een
gelijk spel (22). Overzicht tijidens e^n aanval van P.S.V. op het doel van A.D.O. (Polygoon)
moet zoozeer vermeden worden als
inflafionist-ische tendenzen. Er
kunnen echter wel correcties plaats
vinden voor bepaalde groepen, waar
achterlijke sociale toestanden heer-
schen.
Hiertoe zal de Gemachtigde voor
de Prijzen gaarne zijn medewer
king en toestemming verlee.nen.
Voor schoenenreparaties is op
kortent remijn een bindende rege
ling te wachten, waarbij de schoen
makers zullen worden verdeeld in
15 tariefklassen, rekening houdend
met de beschikbare bedrijfsruimte,
liet aantal knechts, de verschillen
tusschen stad en platteland, enz.
Ook voor de melk z-al waar
schijnlijk een aparte regeling ko
men. In ieder geval zullen de prij
zen van taptemelk binnen redelijke
grenzen worden gehouden. Deze
laatste prijzen zijn n.l., toen er ten
gevolge van de melkdistributie een
run op taptemelk ontstond, in vele
plaatsen ver over de streep gegaan.
Deze kwestie is reeds eenigen tijd
in onderzoek en in bespreking met
de betrokken instanties.
Het voorschrift, dat winkeliers,
die vóór 10 Mei „procenten" gaven,
dit ook thans moeten blijven doen,
is nog altijd onverminderd van
kracht.
Het vraagstuk der z.g.n „onder
bezetting" is wel in studie, doch bij
de prijsvorming kan hiermee in
het algemeen geen rekening wor
den gehouden. De mogelijkheid tot
bespreking met de bevoegde in
stanties, om in werkelijke noodge
vallen wellicht een andere oplos
sing te vinden, staat echter open.
De kwestie van informatie- en
klachten-bureau voor publiek en
handel, in verschillende grootere
plaatsen, is nog' in behandeling.
Dit is een moeilijke zaak, met veel
„haken en oogen". Er is echter re
den te verwachten, dat een bevre
digende oplossing zal worden ge
vonden.
De in beslag genomen .en ver
beurd verklaarde goederen worden
ter beschikking gesteld van de be
trokken Rijksbureaux en komen op
deze wijze weer in den normalen
handel.
Mr. Schokker gaf tenslotte te ver
staan, dat er nog ten aanzien van
vele artikelen hij noemde met
name o.a. kaas, visch, gebakjes,
fruit prijsopdrijving plaats vindt
Het is echter niet mogelijk, alles
ineens te achterhalen. Maar ook al
deze gevallen krijgen een beurt en
een aantal voorbeeldige boeten is
ook hier te wachten.
f 10.000 boete.
Twee grossiers in tabaksproduc
ten v. d. K. en K. te Amsterdam,
verkochten in de afgeloopen maan
den sigaren tegen veel te hooge
prijzen. Uit een onderzoek, dat
door deskundigen van het rijksbu
reau voor tabak en tabaksproduc
ten Werd ingesteld bleek, dat zij bij
verschillende fabrieken in het land
restantpartijen inkochten, die zij
eenige prijsklassen te hoog lieten
banderolleeren.
Hierdoor steeg de prijs per si
gaar met gemiddeld 5 cent. Meer
dan een half millioen sigaren werd
op deze wijze verhandeld.
De inspecteur voor de prijsbe
heersching te Amsterdam stelde te
gen de beide grossiers een vervol
ging in en veroordeelde elk tot een
geldboete van 10.000.
Schillen van geveld naaldhout.
De secretaris-generaal van het
departement van landbouw en vis-
scherij heeft bij beschikking van 28
Mei 1941 voor het tijdvak van 15
Mei tot 15 Juni 1941 een algemeene
ontheffing verleend van het ver
bod, bedoeld in artikel 5 der Bosch-
wet 1922 betreffende het tusschen
15 Mei en 1 Augustus laten liggen
of opgestapeld houden van geveld
naaldhout, zulks met bepaling, dat
het nog niet geruimde hout uiterlijk
op 15 Juni 1941 moet zijn geschild.
DUITSCHE SLAGSCHEPEN nemen de bemanning van tot zinkon
gebrachte schepen over. Verplegers brengen een zwaar gewonden
Engelschen zeeman naar het scheepshospitaal. (Hoffmann)
BIJ EEN DER LAATSTE AANVALLEN OP HET NOORD-DUIT-
SCHE KUSTGEBIED haalde een batterij van de Marine-artillerie
een Engelschen bommenwerper naar beneden. Een deel van den
romp met den achtersten geschutstoren steekt nog uit het water.
(Hoffmann)
Beroep op de boeren.
In verband met het feit, dat het,
aanvankelijk sporadisch voorkomen
de, mond- en klauwzeer zich de laat
ste weken, voornamelijk in Z.H.,
eenigermate heeft uitgebreid, heeft
de directeur van den veeartsenij-
kundigen dienst, prof. dr. H. C. A.
E. Berger, zich-tot de veehouders
gewend met een opwekking om bij
de bestrijding van deze ziekte mede
werking te verleenen. Hierbij wijst
de directeur erop, dat vooral in de
tegenwoordige omstandigheden moet
worden getracht te voorkomen, dat
dit lijden een grooten omvang onder
den Nederlandschen veestapel zou
aannemen.
Over het algemeen aldus prof.
Berger vertoont de ziekte tot
dusverre een goedaardig karakter
en blijft zij in een veebeslag, waar
in zij optreedt, veelal tot enkele, in
den regel' jongere dieren, beperkt.
De andere dieren schijnen uit de
vorige epizoolieën nog een zekere
onvatbaarheid te hebben overgehou
den.
Echter doen zich als gevolg van
een en ander aanvankelijk zekere
moeilijkheden voor ten aanzien van
het winnen van het zoogenaamde
reconvalescente serum. Men is in
het huidig stadium dan ook in hooge
mate aangewezen op de veterinaire
politie-maatregelen. Zullen deze een
zoo nuttig mogelijk effect sorteeren,
dgn is in de eerste plaats de mede
werking der veehouders vereischt.
De directeur van den dienst
doet op deze medewerking een
beroep en legt er den nadruk
op, dat de veehouders, wanneer
zij meenen, verschijnselen van
mond- en klauwzeer onder hun
dieren te bespeuren', daarvan
onmiddellijk aangifte behooren
te doen.
Ook stelt hij in het licht, dat een
goede verpleging van de zieke die
ren, mede ter voorkoming van de
zoogenaamde naziekten, van het
allergrootste belang is. Alleen de
dierenarts kan den boeren in dit,
verband de juiste voorlichting ge
ven, zoodat het noodig is, dat zij
hem raadplegen.
De directeur van den veeartsenij-
kundigen dienst eindigt zijn, tot de
boeren gerichte, opwekking met er
op te wijzen, dat een deugdelijke
samenwerking tusschen de veehou
ders en den dienst de mogelijkheid
schept, dat gevai'en, die bij het op
treden van het mond- en klauwzeer
kunnen dreigen, zooveel doenlijk
worden afgewend. De medewerking
der boeren is in het belang in de
eerste plaats van henzelven, maar
tevens van heel het Nederlandsche
volk.