AGENDA
Stijgend voiks-inkomen in Alkmaar
en omgeving.
In
onze stad met een half millioen toegenomen.
EERSTE BLAD
2
Alkmaar, Maandag.
W. HOLSMULLER. t
Zondagmorgen te ongeveer half elf
overleed op den leeftijd van 65 jaar
na een langdurige ziekte, de heer W.
Holsmuller, mede-eigenaar van de
oude en zeer bekende grossierderij in
■levensmiddelen, alhier gevestigd.
Met hem is heengegaan een koop
man van uitstekende reputatie, die
van jongs af aan met zijn broer, den
heer J. Holsmuller, door haard wer
ken de zaak van zijn ouders op hoog
peil wist te brengen en zich in zijn
vak een schier provinciale vermaard
heid heeft verworven.
Doch er is met het verscheiden
van den heer Holsmuller meer ver
loren. Eèn goed mensch, een goed
burger is heengegaan, een man die
zich nooit op den voorgrond plaatste
en toch door zijn karaktereigen
schappen een populariteit genoot,
voortspruitende uit een warm mede
leven met anderen, waardoor nooit
tevergeefs een beroep op zijn hulp
en steun werd gedaan; hij gaf zich,
spontaan en belangeloos.
De overledene heeft o.m. zeer veel
deelgenomen aan het Nederl. Her
vormd kerkelijk leven men mag
hier wel zeggen „der familie traditie
getrouw" vele jaren was hij
diaken en regent van het huis der
diaconie; daarna notabel en tenslotte
kerkvoogd.
Verschillende vereenigingen en ge
nootschappen op religieus en maat
schappelijk terrein mochten hem in
den loop der jaren onder hare leden
tellen. Wij noemen hier de Stichting
„Alkmaarsch centraal neutraal zie
kenhuis" en de Commissie van toe
zicht op het Gemeentelijk Middel
baar en Nijverheidsonderwijs, zoo
mede de Nutsspaarbank. In het jong
ste jaarverslag van de spaarbank
werd er aan herinnerd, dat de heer
Holsmuller reeds geruimen tijd op
de zittingen en in de vergaderingen,
tengevolge van een ernstige ziekte,
ontbrak. Het verslag getuigde er van,
hoe men, naast zijn actief optreden
in het bestuur, bovenal miste zijn
blijmoedige persoonlijkheid, die on
bewust de prettige stemming aan
deze bijeenkomsten eigen, steeds
weer accentueerde. Ruim twaalf
jaren maakte hij deel uit van dit be
stuur, waarvan meerdere als voor
zitter.
Naast de familie, zullen ook zijn
vrienden, vooral die het voorrecht
hadden, hem vanaf zijn jeugd te
kennen, hem zeer noode missen, wijl
zij in hém verliezen een trouwen
vriend, een gelukkig mensch, onver
getelijk in zijn opgeruimde en fijn
gevoelige persoonlijkheid.
180 RUNDEREN.
Voor de levering aan de Vee
houderij-Centrale werden heden
180 koeien aangevoerd (vorige
week 40).
Dit groote aantal was een gevolg
van het feit, dat de veehouders eeii
sommatie hadden ontvangen om
te leveren, waardoor velen ge
noodzaakt waren melkkoeien af
te geven. Dat dit vele veehouders
ter harte gaat zal men begrijpen
als men weet, dat thans koeien ter
slachtbank gaan, die nog 20 liter
melk en meer per dag gaven.
De hooge aanvoer van heden
geeft nog geen zekerheid voor de
vleeschvoorziening in ons rayon,
aangezien nog niet bekend is, hoe
veel er van de aangevoerde bees
ten naar Haarlem en Amsterdam
gaan.
EEN DROEVE PLECHTIGHEID.
Teraardebestelling van den
heer Kortleven.
Zaterdag werd het stoffelijk over
schot Van den heer Kortleven, die
zoo jammerlijk omkwam bij een
zeiltochtje op het Alkmaarder meer,
teraardebesteld op de oude begraaf
plaats te Sint Pancras.
Het schoolbestuur der chr. school
nam van de dragers der begrafenis-
vereeniging het werk over, om het
hoofd der school naar zijn laatste
rustplaats te brengen. Op het kerk
hof waren aanwezig familieleden,
vrienden en genoodigden. Het aantal
overige belangstellenden was zeer
groot, zoodat lang niet allen, die
zulks wenschten, op het kerkhof
konden worden toegelaten.
Ds. Krop. herv. predikant, voerde
als herder als eerste spreker het
woord op zeer duidelijke wijze,
door ieder te verstaan zoowel op
als rondom het kerkhof.
Nadat gezamenlijk was gezongen
Psalm 103 8, voerden achtereen
volgens het woord burgemeester
Kroonenburg, de heer Muurling als
voorzitter van het schoolbestuur,
de heer Reuter als onderwijzer na
mens het schoolpersoneel en de
heer C. Knaap, hoofd eener chr.
school te Alkmaar, namens den
bond van chr. onderwijzers kring
Alkmaar.
De voorzitter van het schoolbe
stuur te Rodenburg (Fr.), waar de
heer Kortleven hoofd der school
was vóór hij te Sint Pancras kwam,
sprak namens dat bestuur een
woord ten afscheid.
Een zwager van den overledene
dankte voor de betoonde belang
stelling. Het slotwoord werd ge
sproken door ds. Molenaar, herv.
predikant te Halfweg, eerder te
DIERENBESCHERMING.
Ter beschikking voor liefhebbers
is een St.-Bernardshond teef
een jaar oud, goed karakter. Alleen
zij die over voldoende voedsel
beschikken komen in aanmerking.
Wie heeft wat brood voor dit
dier?
Ter beschikking is een klein wit
en zwart poesje.
Adres: Inspecteur C. Verwer,
Baanstraat, Alkmaar.
PETER PECH-REVUE:
VEEL PLEZIER.
Zoowel Zaterdag- als Zondag
avond is Jacques van Tol's cabaret
revue Veel Plezier in het Gulden
Vlies voor geheel gevulde zalen
met veel succes opgevoerd. Peter
Pech heeft zich doen kenmerken
als de vlotte revue-komiek en op
zijn bekende droog-komische wijze
de toeschouwers tranen doen
lachen. Hoe genoeglijk kan hij ver
tellen van zijn vrouw Cornelia en
neefje Hilarius. Nadat Teun Klomp
en zijn makker (Jan Blok en Geor
ge Dubree) in Volendammer cos-
tuum met een paar aardige liede
ren o.a. Antje, het programma had
den geopend, wisselden tal van
sketches van dans- en muzieknum
mers elkander in bonte verschei
denheid op. Naast Jan Blok, Beppie
Murray en George Dubree trad
Peter Pech als feestredenaar op bij
een zilveren echtpaar. Zijn toe
spraak bedoeld voor een jubilee
renden aapjeskoetsier gaf aanleiding
tot groote vroolijkheid.
Cor van Veen deed zich kennen
als een vaardig'pianist en een uit
stekend accordeonnist. Dit laatste
in een fantasie van dansmelodieën.
Het danspaar Leane en Peter be
haalde met de keurig door hen uit
gevoerde dansen een groot succes
Het was fijn en elegant in mooie
costuums en het danspaar kreeg
na elk optreden luid applaus. De
solo-stepdans was zeer goed.
Om de sketch: Kamer 13 is voor
al door het optreden van Peter
Pech onbedaarlijk gelachen om zijn
creatie als pseudo-dokter. Een mooi
zangnummer van George Dubree
mag nog genoemd. De scene tus-
schen het mannetje Pech, de mijn
heer met de gele broek en den po
litieagent slaagde best en na de
Kiespijn-sketch vormde het zon
derlinge duo PechJan Blok met
Scheiden doet lijden een aardig be
sluit.
Het gezelschap heeft de toeschou
wers een echt vroólijken avond be
zorgd.
MIKKIE MUIS KOMT!
Naar wij vernemen zullen op
Woensdag 11 Juni, tweemaal, om
2 uur en om 4 uur, in 't Gulden Vlies
twee kindervoorstellingen worden
gegeven. 'Het is een programma vol
pret en vroolijkheid!
Mikkie Muis zal voor een daverend
lachsucces zorgen door zijn malle
fratsen. Er is een aardige goochelaar,
en een zangwedstrijd met mooie
prijzen. Verder zullen de komische
avonturen van Watt en Half Watt de
lachspieren danig in beweging bren
gen! Het wordt, naar men ons
schrijft, een prettig kinderfeest.
VERDACHT VAN DIEFSTAL.
Als verdacht van diefstal van
steenkolen uit het P. T. T.-kantoor te
Broek op Langendijk alhier zijn de
brievenbestellers M. en J. uit hun
functie geschorst.
LAMMERENMARKT TEXEL.
Op de lammerenmarkt te
Texel waren heden 3465 dieren
aangevoerd; de prijzen waren 22
tot 30, middenprijs 25.25. De
handel, aanvankelijk stug, werd
later vlug.
POOTAARDAPPELPRIJZEN 1941
NOG NIET BEKEND.
Over de pootaardappelprijzen,
welke eenige weken geleden werden
gepubliceerd, zijn al heel wat woor
den gewisseld. Het oordeel van de
tuinbouwers was over 't algemeen
niet gunstig'. Men vond de prijzen te
laag, ook al in verband met de
prijzen, welke voor de consumptie
aardappelen werden noodig geacht.
Thans blijkt, dat deze prijzen niet
zijn bedoeld voor de pootaardappe-
len van den oogst 1941, maar voor de
van den oogst 1940 nog geëxporteer
de goedgekeurde poters. De prijzen
voor de goedgekeurde pootaardappe-
len van den oogst 1941 zullen, naar
de Tuinderij meldt, nog moeten
worden vastgesteld.
Sint Pancras, die veel met den over
ledene als diaken en vriend had
samengewerkt.
De schoolkinderen der hoogere
klassen kwamen daarna op den
doodenakker, onder leiding van
mej. Bood, onderwijzeres der
school. Zij zongen drie verzen van
Gez, 22.
Zeer onder den indruk verlieten
daarna allen de begraafplaats, be
zield met deelneming met mevr.
Kortleven en de moeder van den
overledene, en niet minder met
diens kinderen, die aan de groeve
stonden naast hun vriendje. Met
hun drieën hadden zij in. de boot
gezeten, toen deze omsloeg.
Bioscopen.
City-theater, 7.15 uur, hoofdnum
mer Drie op de huwelijksreis (kom.);
hoofdrollen Theo Lingen, Paul Hör-
biger, Joh. Riemann, Maria Ander-
gast. Toegang boven 18 jaar.
Woensdagmiddag, half 3, matinee.
1 Victoria-theater, 7.30 uur, hoofd
nummer De Dorpsrechter (hum.);
hoofdrollen Emil Jannings, Friedrich
Kayssler, Max Gülstorff, Angela
Sallohêr. Toegang alle leeftijden.
Woensdagmiddag, half 3, matinee.
Harmonie-theater, 7.30 uur, hoofd
nummer Intriges (rom.); hoofdrollen
Willy Fritsch, Gisela Uhlen, Liane
Haid, Ida Wüst. Toegang boven 18
jaar.
Woensdagmiddag, half 3, matinee.
Roxy-theater, 7.15 uur, hoofdnum
mer Speculanten (rom.-sens.) Toe
gang elke leeftijd.
Woensdagmiddag, half 3, matinee.
Woensdag 11 Juni.
2 en 4 uur, 't Gulden Vlies, twee
voorstellingen van Mikkie Muis;
Watt en Half Watt op het tooneeL
P. L. LANGEDIJK OVERLEDEN.
De heer P. Langedijk te Zuid-
scharwoude, die een bekende per
soonlijkheid was in de wereld der
kolvers, is Zondag overleden. Hij
heeft als markeur een groot aantal
wedstrijden van den Nederlandschen
Kolf bond en ook vele andere, bijge
woond.
AANVOER EN OPBRENGST
LANGENDIJKER GROENTEN-
CENTRALE.
In Juni 12.500 méér dan
in Juni 1940.
De aanvoer bedroeg in de maand
Juni j.L: roode bew. kool 5150 kg
(3200), gele bew. kool 575 kg
(2525), Deensche witte kool 450 kg
(52.175), bieten 1600 kg (16.725),
prei 2064 kg (6150), witlof 26.521
kg (28.820), rabarber 169.205 kg
(36.304), bloemkool 2617 stuks
(1423), uien 1375 kg (36.553 kg),
breekpeen (80.900 kg), aardappelen
(1960 kg), tomaten 271 kg (2161),
glassla 778 kg, spinazie 156 kg.
De totaal omzet beliep de som van
22.363.72 tegen 9790.43 in Juni
van het vorige jaar.
NIEUWE PRIJZEN TUINBOUW
PRODUCTEN.
Voor de verschillende tuin
bouwproducten zijn met ingang
van Dinsdag 10 Juni weer nieuwe
prijzen vastgesteld. Voor export'
naar Duitschland gelden de vol
gende prijzen: rabarber (stelen,
zonder blad, minstens 30 cm. lang
en 15 mm. dik) 6 per 100 kg.;
tomaten A, B en C 40 per 100
kilo; spitskool 11 per 100 kg.;
kaskomkommers A boven 50 kg.
12, B van 4550 kg. 9 en C.
van 3545 kg. 6 per 100 stuks;
platglaskomkommers groene en
witte) A boven 70 kg 14, B. van
60—70 kg 10.50, C. van 50—60
kg 7 per 100 stuks; sla IA 20 kg
2, I 17 kg 1.50 per 100 krop;
bloemkool' I, meer dan 20 cm mid
dellijn 14 en II van 1620 cm
middellijn 10.50 per 100 stuks;
radijs 1.60 per 100 bos en bos-
peen, waarvan het gewicht aan
gebroken peen per bos is verhoogd
van 0.4 tot 0.5 kg 13 per 100 bos.
Van alle op deze lijst voorko
mende artikelen moet weer min
stens 50 pet. voor export beschik
baar worden gesteld, terwijl, wan
neer het binnenlandsche gédeelte
den maximumprijs niet opbrengt,
deze hoeveelheid eveneens voor
export dient te worden verladen.
De maximumprijzen voor de
binnenlandsche producten zijn: CC
tomaten en bonken 40 per' 100
kg. Deze prijs geldt voor alle toma
ten. Voor de ongesorteerde (ook de
volrijpej^is de maximumprijs 32
per 100 kg. Ten aanzien van de
verpakking van tomaten is be
paald, dat te beginnen met 10 Juni
de tomaten voor 50 pet. in karton
nen en voor 50 pet. in' houten
pootjesbakken moeten worden
aangevoerd met een inhoud van
12 Yn kg. In de houten bakken be
hoeven geen randen, maar wel
bodempapier te worden aange
bracht.
Andijvie slechts per kg
veilen.
De Ned. Groenten- en Fruit-
Centrale vestigt er de aandacht
van veilingen en tuinders op, dat
andijvie slechts per kg geveild
mag worden.
DEN HELDER VAN NU EN
VAN DE TOEKOMST.
Aan een in de N. R. Ct. voorko
mend relaas over den huidigen
toestand in Den Helder ontleenen
wij het volgende:
De gemeente had vóór 10 Mei
eeri bevolking van 37.747 zie
len, ten gevolge van de Engelsche
luchtaanvallen was zij op 1 Juli
1940 echter tot 27.355 gedaald. Se
dert dien is het onder den druk
van de Engelsche luchtaanvallen
geleidelijk verder teruggeloopen.
Op het oogenblik is Den Helder een
dorp geworden en nog slechts onge
veer tienduizend van zijn inwoners
brengen er den nacht door. Vele
hoderden anderen brengen zich
vóór het invallen van de duisternis
elders in veiligheid.
lederen avond is er een groote
uittocht uit de gemeente. Na vijf
uur worden er nauwelijks meer za
ken gedaan. Uit alle wijken stroomt
i.
Nieuwe aan de belasting-adminis
tratie ontleende en door het Cen
traal Bureau voor de Statistiek ver
zamelde gegevens, die zoo juist be
kend geworden zijn, doen o.a. zien,
hoe het volksinkomen en het volks
vermogen in Alkmaar en omgeving
zich ontwikkeld hebben gedurende
het laatste jaar dat aan den oorlog
voorafging.
Ten opzichte van het jaar tevo
ren bleek de welstand in het
algemeen te zijn toegenomen.
Een eerste maatstaf voor de be-
oordeeling van den welstand eener
plaatselijke bevolking ligt in het
aantal inwoners, dat in de belasting
is aangeslagen. Het uitgangspunt,
zoowel van de tegenwoordige Joon
belasting als van de vroegere rijks
inkomstenbelasting is, dat ieder die
slechts in het noodzakelijk levens
onderhoud van zich en zijn gezin
kan voorzien of die zelfs dat nief
kan van belastingplicht is vrijge
steld, en dat alleen zij, die 'n groo-
ter inkomen hebben dan voor het
noodzakelijk levensonderhoud ver-
eischt wordt, via de belastingen in
de gemeenschappelijke lasten van
het geheele volk bijdragen. Belas
tingplicht en (betrekkelijke) wel
stand loopen dientengevolge .paral
lel en hoe algemeener deze betrek
kelijke welstand over de bevolking
van een bepaalde gemeente verbreid
is, des te hooger zal verhoudingsge
wijze het aantal belastingplichtigen
zijn.
Wij vermelden nu eerst hoeveel
aangeslagenen in de rijksinkomsten
belasting er in het laatste en in het
voorlaatste belastingjaar in de ge
meenten van onze streek woonach
tig 'zijn:
Belastingplichtigen
1939 1940
Alkmaar
Heiloo
Oterleek
5844 6088
1458 1490
150 143
Sint Pancras 228 235
Koedijk 258 268
Bergen 1194 1253
Egmond aan Zee 371 412
Egmond-Binnen 221 251
Alleen in Oterleek blijkt het aan
tal belastingplichtigen te zijn ge
daald, in Alkmaar en de overige na-
bijliggende gemeenten onderging
het aantal inwoners, dat in de in
komstenbelasting was aangeslagen
een meer of minder belangrijke stij
ging. Bedacht dient evenwel te wor
den, dat deze cijfers niet alleen der.
invloed ondergingen van verande
ringen in den welstand der bevol
king, maar ook dien van de bevol
kingstoe- of afname. Voor een goede
beoordeeling verdient het daarom
aanbeveling deze aantallen voor ell:
belastingjaar afzonderlijk per dui
zend inwoners om te rekenen. Men
komt dan tot het volgende resul
taat:
Belastingplichtigen
per 1000 inwoners
1939 1940
Alkmaar 184 185
Heiloo 182 180
Oterleek 187 178
Sint Pancras 151 156
Koedijk 133 138
Bergen 176 181
Egmond aan Zee 121 130
Egmond-Binnen 84 96
In Alkmaar blijkt de welstands
verbreiding iets te zijn toegenomen;
in Heiloo daarentegen nam zij iets
af. Belangrijk was de teruggang in
Oterleek. In Sint Pancras, Koedijk
en Bergen nam het aantal belasting
plichtigen met 5 per duizend toe, in
Egmond aan Zee met 9 en in Eg
mond-Binnen zelfs met 12! Ofschoon
laatstgenoemde gemeente ook thans
nog verreweg het laagste cijfer moet
noteeren, is de verbetering in de
welstandsverbreiding, die in deze
opgave tot uitdrukking komt, zeer
belangrijk.
Een tweede factor van beteekenis
is het gemiddelde inkomen, dat de
belastingplichtigen genoten hebben.
Dit blijkt uit den volgenden tabel:
Gemiddeld inkomen
1939 1940
Alkmaar ij.
Heiloo
Oterleek
Sint Paflcras
Koedijk
Bergen
i 2056 2056
2017 2020
2159 2077
2022 1784
1441 1362
2477 2459
Egmond aan Zee 1605 1633
Egmond-Binnen 1874 1682
Bij de beqordeeling van deze cij
fers moet het volgende wel in aan
merking worden genomen. Het ge
middeld inkomen kan stijgen door
twee geheel verschillende, feitelijk
zelfs tegenovergestelde, oorzaken.
Ten eerste kunnen inderdaad alle
belastingplichtigen, of althans een
overwegend deel van hen, een groo-
ter inkomen hebben verworven. In
dat geval is de stijging van het ge
middeld inkomen een positief gun
stige omstandigheid. Maar het ge
middeld bedrag kan ook gestegen
zijn doordat uit de groep belasting
plichtigen een aantal voorheen reeds
bescheiden inkomens zijn weggeval
len, bijvoorbeeld door toegenomen
werkloosheid e.d. Deze lagere inko
mens drukten voorheen het gemid
delde: hun wegvallen doet derhalve
het gemiddelde (der overblijven-
den) stijgen. Maar in dit geval is de
stijging natuurlijk allerminst een
aanwijzing voor een gunstige ont
wikkeling van het plaatselijk volks
inkomen.
Omgekeerd kan het gemiddelde
inkomen gedaald zijn door een wer
kelijke vermindering van het volks
inkomen in een bepaalde gemeente,
bijvoorbeeld door massale loonsver
lagingen e.d., maar evengoed kan
het gemiddelde inkomen dalen bij
een afnemende werkloosheid, waar
door tal van inwoners, die voorheen
niet belastingplichtig waren, thans
weer een bescheiden inkomen genie
ten, dat echter maar weinig boven
de belastinggrens uitkomt en waar
door het gemiddelde bedrag omlaag
gedrukt wordt.
De veranderingen in het gemid
deld inkomen van de aangeslagenen
moeten daarom bezien worden in
verband met de bovenvermelde wij
zigingen in het aantal belasting
plichtigen in elke gemeente. Doet
men dit, dan leiden de cijfers tot de
volgende conclusies.
Het onveranderd gemiddeld inko
men in Alkmaar, gevoegd bij de ge
ringe toename van het aantal aan
geslagenen (per duizend inwoners)
wijst op een, overigens slechts heel
bescheiden, versterking van het
volksinkomen in onze stad en op een
overeenkomstige versterking van de
koopkracht der bevolking.
De teruggang van het aantal be
lastingplichtigen in Heiloo had een
wat sterkere stijging van het gemid
deld inkomen in deze gemeente
doen verwachten. Klaarblijkelijk is
in Heiloo het volksinkomen eeniger-
mate verzwakt.
In Oterleek gaan een beduidende
teruggang van het aantal aangesla
genen en een eveneens beduidende
daling van het gemiddeld inkomen
samen, hetgeen uiteraard heel on
gunstig is. In Sint Pancras is de da
ling van het gemiddeld inkomen
veel grooter dan uit de toename van
het aantal belastingplichtigen kan
worden verklaard, en ook hier is ds
ontwikkeling derhalve onbevredi
gend. In mindere mate geldt het
zelfde ook voor Koedijk. In Bergen
daarentegen is de daling van het ge
middeld inkomen geringer geweest
dan de stijging van het aantal belas
tingplichtigen had doen verwachten;
hier werd het valksinkomen dus op
nieuw versterkt. In Egmond a. Zee
gaan toename van het getal aange
slagenen en vergrooting van het ge
middeld inkomen samen, hetgeen
dus weer bevredigend is terwijl de
teruggang van het gemiddeld inko
men in Egmond-Binnen niet zoo
groot is als na de sterke stijging van
het getal belastingplichtigen ver
wacht moest worden, zoodat ook in
deze gemeente het volksinkomen
zich in bevredigenden zin ontwik
keld blijkt te hebben.
In den volgenden tabel vermel
den wij vervolgens het totale belast
bare inkomen in elke gemeente,
eveneens over het laatste en het
voorlaatste belastingjaar:
Totale inkomen
1939 1940
Alkmaar 12.015.000 12.519.000
Heiloo 2.940.000 3.010.000
Oterleek 324.000 297.000
St. Pancras f 461.000 419.000
Koedijk 372.000 f 365.000
Bergen 2.958.000 3.081.000
Egm. aan Z. 595.000 673.000
Egmond-B. 414.000 422.000
Voor onze streek als geheel steeg
het inkomen met ruim zeven ton,
waarvan een half millioen voor re
kening van Alkmaar kwam. Oter
leek, St. Pancras, en in mindere
mate ook Koedijk, zagen het geza
menlijke belastbare inkomen hunner
inwoners terug loopen.
In een volgend nummer zullen wij
de veranderingen nagaan, die tot
stand zijn gekomen in het volks
vermogen.
men naar de „vluchttreinen" naar
Anna Paulowna, Schagen en an
dere plaatsen.
Dit zijn dan degenen, die over
dag tenminste nog naar de stad te-
rugkeeren. Maar er zijn er ook
duizenden, die Den Helder voorloo-
pig geheel vaarwel gezegd hebben
en van wie men niets meer ziet.
Onewoond en met dichtgespijkerde
ramen staan hun huizen.
Scholen buiten de gemeente.
De verzorging en opvoeding van
het kindertal eener vlottende be
volking is een probleem, dat de
magistratuur der stad voor moei
lijke vraagstuken plaatst. Er zijn
gezinnen, die des avonds compleet
naar Anna Paulowna trekken om
er te slapen, doch waarvan de kin
deren den volgenden dag weer de
school te Den' Helder moeten be
zoeken. Men krijgt dan het volgen
de programma: slapen in de vlucht-
plaats, middagmalen en schoolgaan
in Den Helder, avondeten in het
nachtlogies. Wat dit aan moeilijk
heden berokkent aan de huismoe
ders, die haar bons in twee plaat
sen moeten besteden en hier en el
ders haar leveranciers van levens
middelen e.d. moeten mobiliseeren,
laat zich gemakkelijk raden.
Op het oogenblik heeft Den Hel
der een zevental scholen buiten de
gemeente. De bijzondere kosten
.voor dit onderwijs heeft het Rijk
voor zijn rekening genomen. Op
deze scholen wordt onderwijs ge
geven aan kinderen van families,
die uit Den Helder gevlucht zijn,
maar hun zaken aldaar gaande
houden.
De schoolbevolking van Den Hel
der is geslonken van ruim 5000
kinderen op 10 Mei 1941 tot 1117 in
den gepasseerden winter. Daarna
valt er een stijging waar te nemen,
zoodat het aantal schoolgaande kin
deren in de stad op 7 Maart j.l.
1449 bedroeg. Op het oogenblik
houdt de stijging nog aan.
Hulpverleening.
Tot leniging van den nood en
herstel van het bedrijfsleven draagt
het Sociaal Herstelfonds op loffe
lijke wijze bij. Dit fonds steunt de
middenstanders, die hun zaak drij
vende houden, met een wekelijk-
sche bijdrage. In hoofdzaak zijn het
kleine zelfstandigen, die door de
gebeurtenissen van verleden zo
mer in een moeilijke positie zijn
geraakt. In vlotte samenwerking
met het gemeentebestuur verleent
het Herstelfonds de eerste hulp; in
totaal genieten ongeveer 150 zaken-
menschen een zoogenaamden over-
bruggingssteun, waardoor het hun
mogelijk wordt hun bedrijven zoo
goed zoo kwaad als het kan gaande
te houden.
Zakenlieden als kappers, winke
liers, huiseigenaren e.d. bezitten in
den steun van het Sociaal Herstel
fonds den hefboom, waarmee zij
zich uit hun netelige parket om
hoog kunnen werken. Bij de het
zwaarst getroffen middenstanders
schakelen zich dan nog andere
hulpbronnen in, zoodat dezen soms
met een drievoudigen steun op de
been worden gebracht.
De zakenmenschen die door het
Herstelfonds gesteund worden, zijn
verplicht hun kinderen in Den Hel
der op school te houden.
Daarnevens dragen Winterhulp
en „Notstandsbeihilfe" aanzienlijk
bij in de leniging van den nood.
Winterhulp heeft tot dusver met
achttien mille bijgedragen, dat is
ruim het viervoudige van het be
drag, dat in de gemeente ten be
hoeve dezer instantie gecollecteerd
is. Ten slotte is er nog de Provin
ciale Commissie voor oorlogsslacht
offers, die steun verleent aan dege
nen, die aan huis en meubilair
schade hebben geleden.
Een uitbreidingsplan.
Het gemeentebestuur zit waarlijk
niet bij de pakken neer! Op het
stadhuis werkt dagelijks een spe
ciale commissie voor wederopbouw
bestaande uit drie architecten. On
der leiding van het gemeentebe
stuur grijpt- deze instantie onmid
dellijk in, waar zulks noodig is.
Daarbij is men er op bedacht, de
bevolking in de stad te houden en
de uitgewekenen er toe te bewegen
terug te keeren. Deze commissie
treedt op bij dingen, die plotseling
gebeuren. Toen op een Zondagmor
gen een buurt door een explosie
opgeschrikt werd en in tientallen
huizen geen ruit gespaard bleef,
ontstond op verklaarbare wijze de
neiging om alles in den steek te
laten en te vluchten. De burge
meester evenwel liet onmiddellijk
vijftig schilders aanruken, die nog
denzelfden dag in alle woningen
nieuwe ruiten inzetten, welk
doortastend optreden evacuatie der
buurtschap voorkwam.
In een moeilijken tijd worden
soms groote gedachten geboren.
Ook in Den Helder. Voordien heeft
men er nooit aangedacht, de spoor
lijn met stationsgebouw cum an-
nexis uit de binnenstad te verwij
deren, opdat een logischers bebou
wing mogelijk zou zijn. Deze tijd
echter ziet men 't probleem onder
oogen en lost het op. Het nieuwe
uitbreidingsplan, dat ontworpen is
door een Amsterdamsche stede-
bouwkundige, gaat uit van een be
volking van 60.000 zielen, die Den
Helder in een niet al te verre toe
komst mogelijkerwijze zal bezitten.
Heel het stationscomplex met
spoorlijn en al, is uit de binnen
stad weggelicht en daarvoor is een
city-bebouwing in de plaats geko
men met nieuwe publieke gebou
wen als raadhuis, postkantoor, po
litiebureau, station en leeszaal.
Eep tweede uitbreidingsplan be
treft de bebouwing buiten de linie
der stad, in de richting van Huis
duinen en Julianadorp. Dit plan
zal te zijner tijd aan den gemeen
teraad worden voorgelegd. Op het
oogenblik wordt een sociografisch
onderzoek ingesteld naar de mo
gelijkheden van Den Helder op so
ciaal en economisch gebied. Welis
waar is de voornaamste opbouw in
de stad nog niet aan den gang,
maar de voorbereiding daartoe na
dert het stadium der verwezenlij
king.
