DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN. .Duitschland strijdt voor Europa IK HET OOSTEN OPERATIES VAN GR00TEN OMVANG. Strijd in het Dnjepr- gebied. Ontploffingsramp bij Zweedsche vloot. Engelschen en Sovjets in Iran. Actie der artillerie bij Tobroek. V.S. zouden Martinique bezetten. Keulen in oorlogstijd. Rantsoen vleesch ongewijzigd. Gebruik namen levende leden ,Huis Oranje Nassau. VERDUISTERINGS TIJDEN van 19.49 tot 7.20 Broodrantsoen zal eenige vermindering ondergaan. Omruiling van melk- kaarten. i ARSCHE COURANT. 143ste Jaargang No. 220 Deze cburant wordt eiken dag, behalve Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.10; franco door het geheele Rijk 2.63. Losse nummers 5 cents. Prijs der gewone advertentiën: Van 15 regels 1.25, elke regel meer 0.25, groote contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N.V. Boek- en Handelsdrukkerij v/h. Herms. Coster Zoon, Voordam 9, postgiro 37060. Xelef. 3320, redactie 3330, Directeur: C. Krak. Hoofdredacteur: Tj. N. Adema, Alkmaar. Donderdag 18 September 1941 Dit nummer bestaat uit 4 pagina's. Het Duitsche legerbericht. Hoofdkwartier van den Führer, 17 Sept. (D.N.B.) Het opperbevel van de weermacht maakt bekend: In het. Oosten ontwikkelen zich de aanvalshandelingen tot een operatie van den grootsten om vang. Duikbooten hebben in het N. deel van den Atlantischen Oceaan zes vijandelijke koopvaarders met een totalen inhoud van 27.000 brt. tot zinken gebracht. In het zeege bied rondom Engeland hebben ge vechtsvliegtuigen in den afgeloo- pen nacht in scheervluchten twee groote vrachtschepen zwaar be- sohadigd. Andere luchtaanvallen waren gericht, op havenwerken aan de Z.O.-kust van het eiland, alsmede op verscheidene vliegvel den. In N.-Afrika - vielen Duitsche gevechtsvliegtuigen op 15 Sept. concentraties van Britsche auto mobielen aan de Lybisch-Egypti- sche grens aan en verstrooiden deze door het vuren met de boord- wapens. Bij een aanval van Duit sche gevechtsvliegtuigen op het vliegveld Heliopolis bij Cairo in den nacht van 15 op 16 Sept. ont stonden groote branden en ont ploffingen in vliegtuighangars en munitieopslagplaatsen. De vijand wierp in den afgeloo- pen nacht met zwakke strijd krachten een gering aantal bri sant- en brandbommen op enkele plaatsen in Z.W.-Duitschland. In woonwijken werd schade aan ge bouwen aangericht. Marine-artil lerie schoot twee, de luchtdoel artillerie één Britschen bommen werper neer. Berlijn, 17 September. (D.N.B.), In aansluiting op het weermachtsbe- richt van heden verneemt D.N.B. het volgende: Een nieuwe fase in de succesvolle gevechten tegen de Sovjets is inge treden, nu de Duitsche Zuidelijke vleugel weder den strijd heeft op genomen en een energieken aanval tot over den Dnjepr heeft ingezet. Achter dezen belangrijken rivier sector waande de Sovjetverdediging zich voorloopig volkomen veilig, te meer waar het aanhoudend slechte weer der laatste weken de bewe gingsmogelijkheid der Duitsche een heden buitengewoon bemoeilijkte Hoewel de Dnjepr in zijn beneden loop 1 a 2 km. breed is, zijn de Duit sche troepen er toch in geslaagd hesn op die plaatsen te bedwingen, die voor een verdere voortzetting der operaties van belang zijn. Evenals tijdens den veldtocht in het Westen de Maas bij Sedan en de Bovenrijn bij Colmar ondanks hardnekkige verdediging van den tegenstandei bedwongen werden, gelukte ook thans de overtocht over den Dnjepr, hoewel de Sovjets zeer waakzaam waren en herhaaldelijk hevige tegenaanvallen ondernamen op de snel gevormde bruggehoofden. Een doorslaand succes van den nieuwen Duitschen aanval ten Oosten van de bruggehoofden kan het geheele Dnjeprfront der Sovjets in gev&ar brengen. Ten Oosten van den Dnjepr liggen de belangrijke industriege bieden van Charkow en in het Donetzbekken, beide op ongeveer tweehonderd kilometer afstand van de Dnjeprbocht. De volgende groote natuurlijke verdedigingslinie ligt echter achter de Donetz, dus ten Oosten van de genoemde industrie gebieden. Het D.N.B. meldt, dat in de laatste vier dagen 268 bolsjewistische vlieg tuigen vernield werden, waartegen over 22 Duitsche verloren gingen. Het Noorden. (D.N.B.) Op 16 September hebben Finsche vliegtuigen vijandelijke op slagplaatsen en arsenalen, *alsmede colonnes vrachtauto's in Oost-Kare- iië met succes gebombardeerd, en onder vuur genomen. Er werden op de Karelische landengte 6 vliegtui gen neergeschoten. Het strategische eiland Rahmasaari in het Ladoga- meer werd veroverd. Een pantserdivisie is voor Le ningrad in een door de Sovjets ver sterkt park binnengedrongen. Alle tegenaanvallen werden onder hevi ge bloedige verliezen voor de Sov jets afgeslagen. De bolsjewisten ver loren talrijke zware pantserwa gens. Stockholm, 17 Sept. (D.N.B. Naar het Zweedsche telegraaf- agentschap meldt, heeft zich vanochtend op een Zweedsche formatie torpedojagers in het Scherengebied van Stockholm een hevige ontploffing voorge; daan, waardoor drie torpedo jagers zwaar beschadigd wer den. Twee torpedojagers zijn ge zonken. 31 man werden gedood en 11 gewond. De Zweedsche omroep meldt, dat de drie torpedobootjagers Klas Ug- gla, Klas Horn en Göteborg gezon ken zijn. Men neemt aan, dat een munitieontploffing de oorzaak is "an het ongeluk. Berlijn, 17 Sept. (D.N.B.) Volgens een bericht uit Londen hebben de Britsche en Sovjet strijdkrachten de stad Teheran volledig ingesloten. Vanochtend hebben zich volgens hetzelfde bericht Britsche en Sovjetstaf officieren naar de stad begeven. De diplomatieke correspondent van'Reuter verklaart, dat in het bij zonder voldoening is gewekt door de volkomen overeenstemming in de methodes en doelstellingen van de Britsche en bolsjewistische maatre gelen. Tusschen Eden en den Sov jet-ambassadeur Maisky is een vol komen overeenstemming bereikt. De kroonprins van Iran heeft Woensdagmiddag in het parlement zijn eed van loyaliteit als nieuwe Sjah afgelegd. Voorts meldt Reuter uit Teheran, clat de minister-president van Iran, Ali Foeroeghi, Woensdag in het par lement bekend heeft gemaakt, dat de nieuwe Sjah als volkomen consti tutioneel vorst wil heerschen. Berlijn, 17 Sept. (A.N.P.) De toe stand wordt door welingelichte kringen te Berlijn als volgt samen gevat: De mannelijke rijksduitschers van dienstplichtigen leeftijd moesten aan de Engelschen worden uitgele verd, die van hun kant deze rijks duitschers aan de Sovjets hebben uitgeleverd. De bewering, dat het Duitsche gezantschap deze uitleve ring heeft trachten te dwarsboomen wordt in kringen der Wilhelmstrasse een bewuste leugen genoemd. Een bewering overigens, waarmede op het oogenblik het binnentrekken in de Iraansche hoofdstad wordt ge motiveerd. Over de modaliteiten in zake het vertrek van de rijksduit- sche vrouwen en kinderen alsmede oudere mannelijke personen en het personeel van het gezantschap wor den op het oogenblik nog onderhan delingen-gevoerd. Zweden zal de be langen van Duitschland behartigen. In kringen der Wilhelmstrasse is men van meening, dat 't besluit tot aftreden van den Sjah,'n onmisken baar teeken is voor 't feit, dat hij met zijn politiek van tegemoetkoming jegens de Engelschen en Sovjets, op wier beloften hij meente te kunnen vertrouwen, schipbreuk heeft gele den.., ROOSEVELT OVER „AMATEUR- STRATEGIE". Washington, 17 Sept. (D.N.B.) In de persconferentie heeft, Roosevelt de gedachte, dat alle koopvaarders tot IJsland zullen worden opgeno men in een convooieeringssysteem, „amateurstrategie" genoemd. Hjj verklaarde, dat het convooi slechts een van verscheidene methodes is om de scheepvaart te beschermen. Op de opmerking, dat tot dusver onder de machtigingswet slechts buitengewoon geringe hoeveelheden oorlogsmateriaal naar Engeland zijn gezonden, heeft Roosevelt ver klaard, dat er geen reden tot teleur stelling is, want ruim 99 der in aanmerking komende artikelen kan men niet uit voorraad koópen, maar moet men bestellen en laten ver vaardigen. De afgevaardigde Hamilton Fish heeft er in een persgesprek Roose velt van beschuldigd, dat deze kunstmatig een oorlogsmotief tracht te construeeren. Fish verklaarde weldra in het congres een voorstel tot oorlogsverklaring te zullen in dienen. De stemming zal aantoonen. hoe sterk de oppositie tegen een oorlogsverklaring is. Italiaansch legerbericht. Rome, 17 Sept. (Stefani). In zijn weermat-htberichi; no. 470 maakt het Italiaansche opperbevel het volgen de bekend: Aan het front van N.-Afrika en in den sector van Gondar plaatselijke actie van onze vooruitgeschoven de tachementen, die verkenningen on dernamen en vijandelijke afdeelin- gen verdreven. Doeltreffende actie van onze artillerie tegen verdedi gingswerken aan het front van To broek. De Britsche luchtmacht on dernam nieuwe aanvallen op de steden Tripolis en Benghasi. Er vie len geen slachtoffers. De materieele schade was gring. Italiaansche en Duitsche vliegtuigen vielen vijande lijke gemotoriseerde colonnes aan in de zóne van Dzjaraboeb. Talrijke vijandelijke automobielen werden getroffen en zwaar beschadigd. New-York, 17 Sept. (D.N.B.) As sociated' Press meldt uit New-Or- leans: Na terugkeer van een inspec tiereis naar de Amerikaansche steunpunten in de Caraïbische zes heeft de republikeinsche afgevaar digde Howel verklaard, dat de Fran- sche bezitting Martinique eerlang door de Ver. Staten zal worden be zet. De bezetting van het eiland Martinique is reeds over tijd, ver klaarde Howel verder, en het is on logisch dat dit niet al lang gebeurd Keulen, 17 September. Onze trein rijdt in gelijkmatig rythme door de Rijnprovincie. Op de velden is de oogst grootendeels reeds ingehaald en de boeren maken het land gereed voor den komenden winter, vreed zaam, alsof er geen sprake is van een oorlog. Wij zijn op weg naar Keulen, de stad der Westduitsche Messe. Van den oorlog is in deze landstreek niets te merken, ook verderop, in het in dustriegebied niet. Wel wordt over al hard gewerkt, alle fabrieks- schoorsteenen rooken en goederen treinen rollen af en aan. Alleen de groepjes krijgsgevangenen, die on der lichte bewaking één man op 25 of 30 gevangenen op weg zijn naar hun arbeidsplaatsen, herinne ren ons aan den oorlog. Zij zien er proper, goed gevoed en gezond uit Wandeling door de stad. Na de aankomst in de stad zijn we, nadat we ons in ons hotel wat verfriseht hadden, een wandeling gaan maken. We richtten eerst onze schreden naar den Dom, die daar nog volkomen ongedeerd staat, ondanks de geruchten, dat hij bij een aanval van Britsche vliegtuigen zwaar beschadigd zou zijn. Ook verder merkt men in de stad betrekkelijk weinig van de Britsche luchtaanvallen. Wel zijn hier en daar wondeplekken geslagen. Hui zen van burgers zijn vernield of be schadigd, doch het totale beeld van de stad, ook wanneer men er door heen loopt, wordt hierdoor niet ge troffen. Geen van de vier groote bruggen is getroffen. Ook de stem ming van de bevolking heeft niet geleden. We moeten er trouwens niet aan denken, dat deze schoone stad met haar grootsch verleden, ernstig be schadigd zou zijn, dit centrum van cultuur en economisch leven van het Nederrijnsche land, dat met zoovele banden is verknoopt met Nederland. We mogen er niet aan denken, dat de bolsjewistische hor den zouden kunnen doordringen tot Keulen en dat de Kalmuksche rui terbenden hun paarden zouden drenken in den Rijn. Doch dat zal niet gebeuren, Keulen blijft het cul- tureele en economische centrum van het land van den Nederrijn, hier voor is de najaarsmesse, welke van 14 tot 17 September van dit jaar is gehouden, het bewijs. ENGELSCHE VLIEGTUIGEN BOVEN DUITSCHLAND. Berlijn, 18 Sept. (D.N.B.) De vijand is in den nacht van 17 op 18 Sept. met zwakke strijdkrachten naar Z.W.-Duitschland gevlogen en heeft hier een aantal brisant- en brandbommen geworpen, die geen noemenswaardige schade veroor zaakten. Duikboot als verloren be schouwd. (D.N.B.) - In Londen is officieel bekend gemaakt, dat de Britsche duikboot „P. 32" over tijd is en als verloren beschouwd moet worden. KWAADAARD GE LASTER ACHTERHAALD. 's-G ravenhage, 17 Sept. F. A. A. van der Pas te Tilburg heeft in het openbaar de door niets gegronde beweiing geuit, dat N S.B.'ers in de Meidagen van het vorige jaar in Rotterdam op Ne derlandsche soldaten hebben ge schoten. Wegens de lichtvaardige en las terlijke bedoeling van zijn bewering werd van der Pas in hechtenis ge nomen en voor zes maanden naar een concentratiekamp gestuurd. 's-Gravenhage, 17 Sept. De se cretaris-generaal van het departe ment van landbouw en visscherij maakt het volgende bekend met betrekking tot het percentage been, dat bij de distributie van vleesch mag worden gerekend: In eenige gemeenten zijn in de plaatselijke bladen of in slagerijen vaste beenpercentages gepubliceerd, waardoor het publiek den indruk zou krijgen, dat het vleeschrantsoen gewijzigd is. Deze publicaties dragen echter geen enkel officieel karakter. Het beenpercentage is afhankelijk van de kwaliteit van het vleesch en kan derhalve niet vcoraf vastgesteld worden. Wel kan in het algemeen worden gezegd, dat ongeveer 20 tot 3'0 van de hoeveelheid vleesch, waarop de distributiebonnen recht geven, mag worden berekend voor been. Een rantsoen vleesch, dat, zoo als bekend is, 100 gram bedraagt, zal dus thans ongeveer 70-80 gram vleesch en 20-30 gram been mogen bevatten. Indien de klant zulks verlangt, moet het been worden bijgeleverd, DUITSCHE AANVAL OP BRITSCH CONVOOI. Berlijn, 18 Sept. (D.N.B.) Van Duitsche militaire zijde wordt meegedeeld: In den nacht van 16 op 17 Sept. hebben Duitsche torpedomotorboo- ten aan de Britsche Oostkust 25:000 brt. van een Britsch konvooi tot zinken gebracht, t.w. twee vrachtschepen van 6000 en 8000 brt., een van 3000 en een tankboot van 8000 brt. De Duitsche vaartui gen wisten ondanks het zware af- weervuur behouden in hun thuis havens terug te keeren. In den middag van 17 Sept. heb ben zich bij aanvalspogingen van Engelsche luchtformaties ver scheidene hevige luchtgevechten ontwikkeld aan het Fransche kust gebied. Hierbij werden volgens tot dusver ontvangen berichten in to taal vijftien Spitfires neer gescho ten. Twee eigen jagers worden Ver mist. Wervelstorm. (D.N.B.) - Uit Manilla (Philippijnen) wordt ge meld, dat het Noordelijke deel van het eiland Luzon geteisterd is door een wervelstorm gepaard gaande met overstroomingen. Tot dusver zijn dertig menschen omgekomen. De materieele schade is nog niet te overzien. Staking Egyptische transport arbeiders. (D.N.B.) - Associated Press meldt uit Caïro, dat als gevolg van een algemeene staking „der transportarbeiders alle verkeersin- richtingen stil liggen. De stakers eischen een loontoeslag in verband met de gestegen kosten van levens onderhoud. Aanslag in Sjanghai. (D.N.B.) - In het bagagevertrek van het Cathay-Hotel te Sjanghai, op welks eerste verdieping de International Radio Office gevestigd is, is een hel- sche machine ontploft. De toestellen van het radiostation werdenver nield, waardoor de zender buiten gebruik werd gesteld. De politie neemt aan, dat de bom voor het radiostation bestemd was. Belastingwet aangenomen. (D. N.B.) - De Amerikaansche senaat heeft de belastingwet ten bedrage van 3.5 milliard dollars definitief aangenomen. Dit is de hoogste be lastingraming in de geschiedenis van de Ver. Staten. Zoodra Roose velt de wet onderteekend heeft, treedt zij in werking. De stakingen in Canada. (D.N B.) Naar uit Ottawa gemeld wordt, heeft de Canadeesche minister van arbeid McLarty, de stakingen in de wapenindustrie onwettig verklaard. De stakingen zijn alleen nog legaal wanneer de meerderheid der arbei ders bij de stemmingen, die onder controle staan van het ministerie van arbeid, zich uitspreekt vóór een staking. Het Rijkscommissariaat deelt me de: In aansluiting op de gisteren be kend gemaakte verbeurdverklaring van de vermogenswaarden der le vende leden van het Huis Oranje- Nassau wordt op grond van art. 15 (1) van de verordening no. 138/41 door den commissaris-generaal voor de veiligheid bepaald: Art. 1. Het noemen of gebruiken van namen der levende leden van het Huis Oranje-Nassau door economische en niet-economische vereenigingen en stichtingen, openbare en particuliere instel lingen en inrichtingen, alsmede in firmanamen en als aanduiding van een handelsartikel is ver boden. Eveneens is het gebruik van afbeeldingen verboden, waardoor een contact met het Huis Oranje-Nassau wordt aan geduid. Art. 2. Handelingen in strijd met deze verordening zijn overtredingen en worden overeenkomstig art. 45 (2) van de verordening no. 138/41 be straft, voor zoover niet volgens an dere bepalingen een zwaardere straf is vastgesteld. Art. 3. De afkondiging van deze verorde ning geschiedt door bekendmaking in de pers. Zij treedt met haar pu blicatie in werking. HOtAAMD-S ROEM ALS VOORHEEfli (Polygoon-v. Bilsen) Men is verplicht te verduis teren tusschen zonsondergang en zonsopgang, dus heden avond 18 September: Maans op- en ondergang op 3,47 onder 18.40 21 Sept. Nieuwe Maan. Kleine vermindering van het vetrantsoen niet onmogelijk. Meer aardappelen. 's-Gravenh&ge, 17 Sept. Van deskundige zijde verne men wij, dat de ongunstige weersomstandigheden, die de oogstopbrengst gedrukt hebben, de voedselvoorziening voor den komenden winter in ons land niet gemakkelijker maken. Reeds in normale tijden zijn wij van invoer van elders afhankelijk Ons land is op één na het dichtst- bevolkste land van Europa; België heeft 4.6 inwoners per ha cultuur- grondj Nederland 3.7 en het is on mogelijk een volk van 9 millioen zielen te voeden van de opbrengst van den hier beschikbaren cultuur grond. Steeds moest een aanzien lijk deel van het benoodigde wor den ingevoerd. En is de oogstop brengst gelijk thans het geval is, niet al te gunstig, dan stijgt de noodzakelijkheid van invoer in de zelfde mate. Nu is het bekend, dat Engeland zich van het wél of wee der burgerbevolking van zijn voor malige bondgenooten zeer weinig aantrekt. Het heeft den voedseltoe- voer naar alle door de as-mogend- heden bezette landen zonder meer stopgezet. Zoodoende slaat de ongunst van het weer en de vermindering van de oogstopbrengst op de*distributie- mogelijkheden terug en dwingt tot eenige beperkingen. Het broodrantsoen zal, daar de graanoogst vrijwel overal lager geweest is dan normaal, eenige vermindering onder gaan. Ook de vetpositie van ons land wordt er, gezien het feit, dat het krachtvoer voor het vee inkrimpt, niet beter op en een kleine vermindering der rantsoenen behoort niet tot de onmogelijkheden. Inmiddels wordt al het mogelijke gedaan. Wij verklappen geen geheim, wanneer wij zeggen, dat de Duit sche autoriteiten hier te lande zich zeer veel inspanning getroasten, ook bij autoriteiten te Berlijn, om de voedselpositie van Nederland zoo gunstig mogelijk te maken en aan de' Nederlandsche distributie autoriteiten allen mogelijken steun bieden. De Nederlandsche distributie autoriteiten gevoelen diep leed over elke beperking, die zij aan de be volking moeten opleggen en zouden liever blijde klanken doen hooren. Doch voorzichtig en vooruitziend' beleid is nu eenmaal eisch; en dit beleid zal te meer succes hebben naarmate de bevolking de autori teiten sterker steunt en alleszins helpt om het saboteeren der distri butie door den sluikhandel tegen te gaan. Inmiddels behoeft ook dit stukje niet enkel somberheid te ademen; het aardappelrantsoen wordt verhoogd; wat wij ini granen tekort komen, hebben wij des te ruimer in aardappe len mogen oogsten. Het zijn voorloopig in hoofdzaak veen- aardappelen, die een maximale opbrengst gaven en het eerst- op moeten. En dit zijn niet de mooiste aardappelen; maar daarna komen de mooiere aardappelen. Dit koude seizoen maakt de ver gelijking met de overwintering op Nova Zembla actueel. Tollens gaf de volgende versregelen daarover ten beste: Zij zien den leeftocht na, Herzien hem keer op keer, Bepeinzen voor hoe lang, Berekenen voor hoe velen, En stellen vast rantsoen, Om dagelijks uit te deelen. Wij leerden reeds op de school banken de Hollanders die op Nova Zembla overwinterden te bewon deren. Al zullen van ons in het komende winterseizoen niet direct helden daden worden gevraagd, als van Willem Barentsz en de zijnen, het Hollands'che hart kan zich toch ook heden aan hen sterken. De winter moge koud zijn en de distributie af en toe wat aan den krappen kant, de volhardende kracht van het Nederlandsche volk blijft den ouden volksroem gestand doen. NIET PRATEN MAAR DOEN. Alleen maar door te zeggen, dat de Nederlandsche ambulance wel een mooie instelling vindt, hebt u zich nog niet van uw plicht gekwe ten. Dat kunt u pas zeggen, wanneer uw bijdragen gestort hebt op giro rekening 8-7-6-0-0 Nederlandsche Ambulance, Konin ginnegracht 22, 's-Gravenhage. Van de trap gevallen. Te Stein (L.) viel de 50-jarige heer M. Gonisen in zijn woning van de trap. De man brak een balswervel en is kort daarna overleden. Bezoek aan de jaarbeurs. - De secr.-gen. van het dept. van volks voorlichting en kunsten, prof. dr. T. Goedewaagen, bracht Woensdag middag een bezoek aan de Utrecht- sche jaarbeurs. 's-Gravenhage, 17 Sept. De secr.-gen. van het dept. van land bouw en visscherij maakt bekend, dat nog tot Wpensdag 1 October a.s. de gelegenheid wordt gegeven groene melkkaarten bij de distri butiediensten te ruilen tegen R- melkkaarten. Zooais reeds eerder is gepubliceerd, komen uitsluitend de groene melkkaarten van kinde ren, die op 1 Februari j.l. nog geen 14 jaar oud waren, in aanmerking voor dit inruilen. Bij het ruilen moet de distributiestamkaart van het betrokken kind getoond worden. Na 1 October a.s. zal geen gele genheid tot ruilen meer geboden worden.

Kranten Regionaal Archief Alkmaar

Alkmaarsche Courant | 1941 | | pagina 1