DAGBLAD VOOR ALKMAAR EN OMSTREKEN.
Verder doordringen in het Donetzbekken.
Succesvolle aanval
in Oost-Afrika.
De strijd in het Oosten.
Schoenen zonder bon.
Duizenden paren in
beslag genomen.
ALKMAARSCHE COURANT.
143ste Jaargang No. 248
Deze courant wordt eiken dag, behalve Zon- en Feestdagen, uitgegeven. Abonnementsprijs per 3 maanden bij vooruitbetaling voor Alkmaar 2.10;
franco door het geheele Rijk 2.63. Losse nummers 5 cents. Prijs der gewone advertentiën: Van 15 regels 1.25, elke regel meer f 0.25, groote
contracten rabat. Groote letters naar plaatsruimte. Brieven franco aan de N.V. Boek- en Handelsdx-ukkerij v/h. Herms. Coster Zoon, Voordam 9,
postgiro 37060. Tel. Administratie (abonn., adv.) 3320, Redactie 3330. Directeur: C. Krak. Hoofdredacteur: Tj. N. Adema, Alkmaar:
Dinsdag 21 October 1941
Duiischland strijdt voor Europa
Duitsch legerbericht.
Uit het hoofdkwartier van den
Führer, 20 Oct. (D.N.B.) Het
opperbevel v.an de weermacht
maakt bekend:
In het Z. deel van het ooste
lijke front rukken de Duitsche,
Italiaansche, Hongaai'sche en
Slowaaksche divisies steeds ver
der in het industriegebied van
het Donetzbekken op. Ook in de
overige frontsectoren verloopen
de operaties met succes. Het
luchtwapen ondernam aan het
geheele O. front doeltreffende
aanvallen op belangrijke spoor
lijnen en verkeersverbindingen.
In het Z.O., Z. en Z.W. van het
Britsche eiland werden havens en
belangrijke militaire inrichtingen
gebombardeerd. In de wateren
van het Kanaal St. George wier
pen gevechtsvliegtuigen een groot
koopvaardijschip in brand.
lm Noord-Afrika vielen Duit
sche gevechtsvliegtuigen op 19
Oct. en in den nacht van 19 op
20 Oct. met succes de haven
werken van Tobroek aan. De
vijand vloog niet naar het gebied
van het Duitsche rijk.
Italiaansch legerbericht.
Rome, 20 Oct. (Stefani). Het
Italiaansche hoofdkwartier maakt
bekend:
Gisteren vlogen vijandelijke
vliegtuigen boven de plaatsen Co-
misa en Licata op Sicilië en lieten
brisantbommen vallen, die grooten-
deels in zee vielen. Er vielen geen
slachtoffers en er werd geen schade
aangericht. In luchtgevechten wer
den twee Britsche vliegtuigen aan
de kust van Sicilië neergeschoten
en vier andere machines getroffen.
Onze vliegtuigen leden geen ver
liezen.
Noord-Afrika: Groote formaties
Italiaansche jagers vielen vijande
lijke eenheden op den weg van
Boegboeg aan, alsmede tentenkam
pen en automobielen in het gebied
van Sidi el Baranni. Verschillende
automobielen geraakten in brand en
andere voertuigen werden bescha
digd. Duitsche vliegtuigen bom
bardeerden inrichtingen en stellin
gen luchtdoelgeschut van Tobroek.
De vijand ondernam een aanval op
Benghasi. In de omgeving van de
stad werd eenige schade aangericht.
Oost-Afrika: Drie colonnes na
tionale en koloniale troepen hebben
op 18 Oct. een uitval gedaan en zijn
diep in het door den vijand bezette
gebied doorgedrongen. Na een he-
vigen strijd, waarbij een krachtig
verdedigde vijandelijke stelling
bestormd en in brand gezet werd,
werd de vijand op de vlucht gedre
ven, met achterlating van meer dan
20'0 dooden op het slagveld. Onze
colonnes maakten wapens, mate
riaal en levensmiddelen buit.
In het O. bekken van de Middel-
landsche zee hebben onze vliegtui
gen tijdens een.gewapende verken
ning een vijandelijk koopvaardij
schip aangevallen en tot zinken
gebracht.
DUITSCHERS MOETEN
AFGHANISTAN VERLATEN.
Berlijn, 20 Oct. De A.N.P.-corres-
pondent meldt: Volgens Reuter zijn
de Engelsche en Afghaansche regee
ringen „overeengekomen" dat alle
in Afghanistan vertoevende Duit-
schers uit dat land gezet zullen wor
den. Zij zouden via Iran en Turkije
naar hun vaderland geleid worden.
In Berlijn beschikte men heden nog
niet over ambtelijke berichten ter
zake.
Indien het Reuterbericht met de
waarheid strookt, zal men ditmaal
dus niet zoo onmenschel-ijk te werk
gaan als in Iran. Doch ook al zou
alles correct geschieden, dan is het
toch een ongehoord feit, dat een
neutrale staat door een belligerent
gedwongen wordt, om de staatsbur
gers van den tegenstander eenvou
dig uit het land te zetten. Aan de
neutraliteit van Afghanistan wordt
toch door niemand, ook niet door
Engeland, getwijfeld. Bovenstaand
bericht uit Kaboel, werpt aldus een
scherp licht op de verwording in het
verkeer der volkeren, waarbij het
volkenrecht met voeten wordt ge
treden.
DE VERHOUDING TUSSCHEN
JAPAN EN IRAK.
Tokio, 20 Oct. (D.N.B.) De Nitsji
Nitsji Sjimboen meldt, dat de re
geering van Irak het handelsver
drag met Japan heeft opgezegd en
de Japansche diplomatieke verte
genwoordigers heeft uitgenoodigd
het land te verlaten. Het blad meent
c!at deze maatregel een gevolg is
van ngelsche pressie, die ten doel
heeft de Japansch-Iraaksche be
trekkingen te belemmeren.
ENGELSCHE VLIEGTUIGEN
BOVEN DUITSCHLAND.
Berlijn, 21 Oct. (D.N.B.) De
vijand wierp in den afgeloopen
nacht, naar het D.N.B. van be
voegde zijde verneemt, brand- en
brisantbommen in Noord west-
Duitschland neer. Op enkele plaat
sen ontstond materieele schade in
woonwijken. De burgerbevolking
leed geringe verliezen.
Nachtjagers en luchtdoelartille
rie schoten drie der aanvallende
Britsche vliegtuigen neer.
De toestand aan het Finsche
front.
Berlijn, 20 Oct. (D.N.B.) De Fin
sche troepen hebben, naar het D.N.
B. van militaire zijde verneemt, gis
teren hun gevechten in het gebied
tusschen het Ladoga- en het Onega-
meer met succes voortgezet. In den
sector van een Finsch legercorps
heeft een in den rug van de bolsje
wisten ingezette aanval geleid tot
omsingeling van bolsjewistische
strijdkrachten. Ook op andere plaat
sen hebben de Finsche troepen na
het neerslaan van den bolsjewisti-
sche-n tegenstand terrein gewonnen.
De Finsche troepen hebben op 19
October 900 gevangenen gemaakt.
De felheid van den strijd blijkt uit
het feit, dat tegenover deze 900 ge
vangenen in het strijdgebied ruim
5300 gesneuvelde Sovjet-manschap
pen geteld werden.
De verovering van Odessa.
Boekarest, 21 Oct. (D.N.B.) Uit
een door het telegraaf-agentschap
Rador van militaire zijd'e ontvangen
bericht blijkt het hardnekkige ka
rakter van de gevechten, welke het
Roemeensche leger voor de verove
ring van Odessa moest leveren, als.-
mede de noodlottige wending, die
de vlucht van de bolsjewistische
troepen uit de belegerde stad nam.
De toegangswegen van Odessa, zoo
wordt in het bericht gezegd, waren
van rijen kazematten voorzien,
welke in diepe linies lagen en over
veel oorlogsmateriaal beschikten.
In de strates der stad had de ge
heele bevolking wekenlang gewerkt
aan het opwerpen van barricaden
ien verbind-ingsloopgraven. Terwijl
Roemeensche stoottroepes de vijan
delijke weerstandskracht door dage-
lijksc-he aanvallen braken en hierbij
langzamerhand alle belangrijke stel
lingen bezetten, hielden de artillerie
en de luchtmacht de stad onder
vuur met een hagel van bommen en
kogels. De ontruiming van Odessa
door dé bolsjewistische troepen was
een wanhopige poging om te ont
snappen, toen verdere tegenstand
onmogelijk was. De straten lagen
bezaaid met granaattrechters, inge
storte huizen en fabrieken, honderd
duizenden wapens, door het vuur
vernielde pantserwagens van iedere
grootte, machinerieën en voertui
gen van allerlei aard, zooals zij bij
het hals over kop vluchten onder
den hagel van bommen waren ach
tergelaten. De vernietigende laad-
en losplaats is slechts nog een ge
weldige hoop ijzer en baksteen. In
het havenbekken ziet men twee
groote beschadigde schepen, als
mede een aantal andere kleine vaar
tuigen liggen. Het station aan de
haven is vernield. Volgens de ver
klaringen van gevangenen werd de
terugtocht der bolsjewistische troe
pen tengevolge van het voortdurend
bombardement en het gebrek aan
transportschepen onder ongewoon
moeilijke voorwaarden uitgevoerd.
De bolsjewisten wierpen groote hoe
veelheden voor de bevolking nood
zakelijke levensmiddelen in zee. Na
dat de waterleiding vernield was,
was er ook geen electrische stroom
meer. Tijdens de laatste week was
het dagelijksche broodrantsoen vast
gesteld op 200 gram per hoofd. Tot-
dusver werden meer dan 20.000 ge
vangenen geteld, waaronder talrijke
jongelieden van 15 a 16 jaar, die
allen met geweren en handgranaten
waren bewapend. Op 18 October
werden de laatste in de huizen ge
organiseerde haarden van verzet
opgeruimd.
De bewoners van Odessa, zoo be
sluit dit bericht, op wier gezicht de
honger en de coimunistische terreur
hun stempel hadden gedrukt, be
groetten de Roemeensche soldaten
als bevrijders. Blijkens hun ver
halen, hebben de bolsjewistische
troepen geweldige verliezen geleden,
in het bijzonder bij de door hen
ondernomen tegenaanvallen.
EEN REDE VAN MINISTER FUNK.
Rome, 20 Oct. (D.N.B.) De Duit
sche minister voor economische za
ken, Walther Funk, die op uitnoo-
diging van den Italiaanschen mi
nister voor den buitenlandschen
handel, Riccardi, in Rome vertoeft,
heeft Maandag alhier een rede ge
houden, waarin hij wees op de histo
rische grootheid der beide leiders
van de spil en den geweldigen om
vang schotste van hun politieke
doeleinden: nieuwe ordening en
pacificatie van het Europeesche ge
bied.
EVACUATIE DER JODEN
UIT DUITSCHLAND.
Naar het Vad. verneemt, is thans
een begin gemaakt met de evacuatie
der Joodsche bevolking uit Duitsch-
land. Deze evacuatie geldt zoowel de
statenlooze en buitenlandsehe Joden
als de Joden van Duitsche nationa
liteit. De geëvacueerden worden al
lereerst naar Litzmarmstadt ver
voerd, waar zij voorloopig in het
Ghetto der Poolsche Joden worden
ondergebracht, om dan later met
productief werk te worden belast.
<In dit verband wordt het gerucht,
dat de Joden te werk zouden wor
den gesteld bij de drooglegging
der Rokidnomoerassen in het ver
overde Sovjetrussische gebied tegen
gesproken.
Het ligt in het voornemen, het
grootste deel der zich in Duitschland
en in het protectoraat Bohemen en
Moravië bevindende Joden te depor-
teeren naar het zg. Ostland, waar
onder men gedeelten van het voor
malige Polen en Sovjet-Rusland
verstaat.
Joden boven 80 jaar, in gemengd
huwelijk levende Joden en Joden,
die op bijzondere verrichtingen voor
Duitschland kunnen wijzen, zullen
in Duitschland kunnen blijven.
DE DUITSCHE PERS OVER
DE GREER.
Berlijn, 20 Oct. (D.N.B.) De Duit
sche pers publiceert het standpunt
van het DNB inzake het geval met
de Amerikaanschen torpedojager
„Greer", welke in Sept. een Duit
sche duikboot met dieptebommen
heeft aangevallen en voortdurend
achtervolgd heeft. In een verkla
ring van de departementen van
oorlog en marine der Vereenigde
Staten was destijds de bewering op
gesteld, dat de eerste aanval bij de
ontmoeting van duikboot en de
Amerikaansche torpedojager was
uitgegaan van de Duitsche duikboot.
Het DNB gaat thans onder ver
wijzing naar de destijds gegeven of-
ficieele Duitsche verklaring in op
het jongste rapport van het Ameri
kaansche ministerie van marine,
waaruit, naar het DNB verklaart,
niet meer of minder blijkt, dan dat
de destijds afgelegde officieele Ame
rikaansche verklaring een leugen
achtige manoeuvre was van den
president om zijn bevel tot schieten
aan de Amerikaansche marine als
noodzakelijk te doen voorkomen.
Het ministerie van marine geeft
openlijk toe, dat de Amerikaansche
torpedojager en het Britsche vlieg
tuig gemeenschappelijk geopereerd
hebben en dat de duikboot eerst na
dat zij zelf met dieptebommen was
aangevallen en vrij langen tijd door
den torpedojager was achtervolgd,
zich met torpedo's heeft verdedigd.
Opnieuww is weer eens bewezen,
zoo verklaart het DNB tenslotte, dat
Roosevelt met leugens en verval-
schingen zijn volk 'n tweeden stap
tracht te doen zetten op den weg,
welke naar oorlog leidt en dat hij
den laster over het incident met de
Greer steeds weer heeft opgewarmd,
om 't congres en het volk der Ver
eenigde Staten voor de door hem
geeischte verandering in de neutra-
liteitswet rijp te maken.
AMERIKAANSCHE VOOR
BEREIDINGEN IN DEN
STILLEN OCEAAN.
Tokio, 20 Oct. (D.N.B.) In een
estra bericht uit Manilla meldt
Tokio Nitsji Nitsji, dat men ver
hoogde leveranties van Ameri-
kaansch oorlogsmateriaal naar het
zuidoostelijke deel van den Stillen
Oceaan met het doel van militaire
voorbereidingen kan waarnemen.
Eij de jongste Engelsch-Ameri
kaansche besprekingen in Manilla
en elders in het Verre Oosten is be
sloten, dit oorlogsmateriaal in
groote hoeveelheden naar Manilla,
Singapore, Batavia, Soerabaya en
Sydney te verschepen. Hierdoor en
door andere Amerikaansche hulp
aan de Sovjets via Iran, alsmede
aan Tsjang Kai Sjek via Birma, is
het zuidelijke deel van den Stillen
Oceaan geworden tot een Ameri
kaanschen verkeersweg voor leve
ranties die van de grootste betee-
ker.is is. Zoo moeten ook de pogin
gen van Amerika worden opgevat
om dezen zeeweg te beschermen.
Alles duidt er op, dat ter bescher
ming en handhaving van dezen weg
er reeds een samenwerking 'bestaat
tusschen de marine en de lucht
macht van de betrokken landen.
DE STEMMING TE LONDEN.
Stockholm, 20 Oct. (D.N.B.) De
stemming te Londen nadert weer
het nulpunt volgens een corres
pondentie van Svenska Morgen-
bladet. Telkens als de nieuwe
krantenedities met berichten van
het DuitschBolsjewistische fi-ont
verschijnen, verdringen zwijgende
menschenmenigten zich voor de
geschreven bulletins, die thans de
gedrukte vervangen. De werke
loosheid in het Westen verontrust
de Engelschen. Na de publicatie
van de oorlogstelegrammen van
Gort is evenwel rondom de geheele
propaganda voor Engelsch militair
ingrijpen in het Westen stilte ont
staan.
EEN JAPANSCHE PERSSTEM.
Tokio, 20 Oct. (D.N.B.) De Japan
Times and Advertiser schrijft, dat
door de ineenstorting van ie bols
jewistische oorlogsmachine het
Amerikaansche plan tot ondersteu
ning van Engeland tegen Duitsch
land volkomen zonder effect blijft.
Duitschland zal zoo sterk zijn, dat
Engeland niet in staat zal zijn zich
ergens in de politiek van het Euro
peesche continent te mengen.
RADIOREDE VAN
JAPANSCHEN MINISTER VAN
BUITENLANDSCHE ZAKEN.
Tokio, 20 Oct. (Domei). Sjigenori
Togo, de nieuwe minister van bui
tenlandsehe zaken, heeft een radio
rede uitgesproken tot het Japansche
volk, waarin hij uiting gaf aan zijn
vastberadenheid om zich van zijn
taak te kwijten. Aangezien het diplo
matieke doel van Japan gelegen is in
het behoud en de bevordering van
den wereldvrede, aldus Togo, staan
het bestaan en het prestige van Ja
pan op het spel. Japan moet zijn
bestaan en prestigè hardnekkig ver
dedigen en zijn historische taak ver
vullen. Met versteviging van het
systeem van samenhang tusschen
diplomatie en leger, en met inacht
neming van de werkelijkheid en
met vertrouwen in zichzelf, zal de
Japansche diplomatie zoowel bijdra
gen tot de welvaart als tot den vre
de van de wereld. Indien Japan in
die houding volhardt en de recht
vaardigheid blijft betrachten, is het
duidelijk, dat Japan de moeilijkhe
den en aanvallen te boven zal ko
men en de welvaart zal bevoi'deren.
Een verklaring van Tojo.
Tokio, 20 Oct. (D.N.B.) Bij de
overneming van het ministerie van
binnenlandsche zaken heeft de pre
mier, Tojo, in een korte toespraak
verklaard, dat het wel onnoodig is
bijzonder te wijzen op den ernst
van de huidige situatie. Alle moei
te moet men zich getroosten om door
beëindiging van het conflict met
China de nagestreefde groot-Azia
tische leefruimte tot stand te bren
gen. Hiertoe is inspanning van alle
krachten noodig ter vervolmaking
van de bewapening, verhooging van
de productiecapaciteit der industrie
en bewerkstelliging van den hoog-
sten graad van verdediging in het
algemeen. Nooit is de noodzaak tot
beveiliging van vrede en orde gi'oo-
ter geweest dan thans.
MADRILEENSCH BLAD
OVER CURACAO.
Madrid, 20 Oct. (A.N.P.) Het Ma-
di'ileensche dagblad Informaeiones
vertelt een „kleine geschiedenis van
een klein eiland". Op dit eiland le
ven ongeveer 30.000 zielexx. Voorts
groeit er veel suikerriet, waaruit
een heerlijke drank wordt gestookt
en dan is er nog iets belangrijks:
groote raffinaderijen, waar de olie
van Venezuela wordt verwerkt.
Daarmede is het bezit van dit eiland
dat Curacao geheeten is, ongetwij
feld van belang.
Toen de regeering van Nederland
zich in Engeland vestigde, vertrouw
de zij Engeland het Nederlandsche
imperium toe. „De Nederlanders",
zoo gaat de „Informaeiones" voort,
„leefden in de hoop, dat hun mach
tige beschermengel hun waardevolle
bezit zou weten te verdedigen om
het hun terug te geven, wanneer het
uur van den vrede zou hebben ge
slagen. Thans echter heeft Engeland
dit mandaat aan de Ver. Staten uit
geleverd. De Yankees zullen zich op
Curagao nestelen en de Engelschen
hebben de Nedei'landers geprest zich
te schikken in deze „overdracht".
Het eiland gaat daarmede over in de
derde hand. Waar zal het tenslotte
rust vinden? Zijn wettige meesters,
de Nederlanders, gevoelen op dit
oogenblik een diepe smart. Zij heb
ben faux pas gemaakt en moeten er
thans voor boeten".
Wanneer het Spaansche blad gelijk
heeft, mag zeker geconstateerd wor
den, dat hier sprake is van een mis
bruik maken der omstandigheden.
Wat de Nederlandsche regeering in
vol vertrouwen ter bescherming en
bewaking aan Engeland overdraagt,
kan zeker niet zonder meer voor
eigen gebruik en inbezitneming aan
een derde mogendheid worden over
gedragen. Het is in strijd met alle
principes van het volkenrecht, dat
de beschermers van kleine staten
zich gebiedsdeelen toeëigenen om
welker behoud in dezen tijd door
Nederland niet kan woi'den gestre
den.
- De conferentie van Roosevelt
met Harriman en Hopkins. (D.N.B.)
Volgens Associated Press heeft de
uit de Sovjet-Unie teruggekeerde
leider van de Amerikaansche dele
gatie in Moskou, Harriman, Maan
dag drie uur lang met president
Roosevelt en Harry Hopkins gecon-
fei-eerd. Na de conferentie -vloog
Harriman naar Washington, ten
einde aldaar met vertegenwoordi
gers van het ministerie van buiten
landsehe zaken, oorlog en max-ine
besprekingen te voeren.
- Eere-doctoi'aat voor rijksmi
nister Funk. (D.N.B.) - In een
plechtige zitting van den senaat van
de universiteit te Rome is rijksmi
nister van economische zaken, Funk,
door den rector-magnificus de Fran-
cisoi namens koning-keizer Victor
Emanuel III het eeredoctoraat van
de faculteit voor volkshuishouding
1 aangeboden, J
Dit nummer bestaat uit vier pagina's.
DE NEDERLANDSCH-DUITSCHE
KULTUURGEMEENSCHAP.
Een eigen maandblad.
(Van onzen Haagschen
correspondent.
De ruim een half jaar geleden op
gerichte Nederlandsch-Duitsche Kui
tuurgemeenschap komt thans met
een eigen orgaan uit, waarvan het
eerste nummer, met een Woord-ten-
geleide van dr. Seyss-Inquai't, zoo
juist verschenen is. Dit zeer goed
verzorgde nummer, met een even
rijken als veelzijdigen inhoud, opent
met een artikel van prof. dr. G. A.
S. Snijder, waarin deze naar aan
leiding van den naam: Neder
landsch-Duitsche Kuituurgemeen
schap, nogmaals de doelstelling van
deze stichting, die de stamver
wante Nederlandsche en Duitsche
volken nader tot elkaar wil bren
gen, in het bijzonder door wed-er-
zijdsch begrip aan te kweeken voor
eikaars prestaties op kultureel ge
bied, uiteenzet. De beide presiden
ten der Gemeenschap, de heeren H.
C. van Maasdijk en prof. dr. F. We-
hofsich, schrijven vervolgens ieder
een korte beschouwing in denzeif
den geest, waarbij de laatstgenoem
de constateert, dat nog veel misver
stand en ..wanbegrip moet worden
opgeruimd, voordat beide volken
zullen inzien, hoeveel heil verbindt
en hoezeer dit groote uur der
wereldgeschiedenis het bewustzijn
eener enge lotsgemeenschap ver-
eischt.
In dit nummer wordt ook afge
drukt een reeds in 1936 door dr. H,
Krekel geschreven artikel over de
verhouding Nederland-Duitschland,
dat van een waren profetischen blik
getuigt en in hooge mate lezens
waard is. Dr. F. M. Hübner wijdt
een waardeerende beschouwing aan
den schilder Hieronymus Bosch en
wijst in het bijzonder op diens „Nor-
dischen" geest.
De Beauftragte voor de stad Rot-
tei-dam, dr. Völckers, schrijft over
het kunstleven in een havenstad in
het algemeen, waarbij hij een paral
lel trekt tusschen Hamburg en Rot
terdam, en over het Boymansmu-
seum in het bijzondei', terwijl Jo
van Amxn-ersKüller onder den
titel: „Wouter Quist ontdekt het
sociale vraagstuk 1837" een frag
ment uit een nog niet gepubliceerde
roman voor dit eerste num|mer van
de „Nederlandsch-Duitsche Kultuur-
;emeenschap" afstond. Tenslotte ar
tikelen van Jaap Kool (over het
hooren en zien van kunstwerken),
D. Volker Nijland (over Albert Ver-
wey) en dr. R. J. Kortmulder (over
den noodtoestand der huidige philo
sophic). Een afzonderlijke vermel
ding verdient nog een gedegen stu
die van dr. Rudolf Steinimetz over
„Die ausseren Formen in Deutsch-
land und Holland". Een geregeld te
plaatsen „Maandspiegel" en een
overzicht over de werkzaamheden
der Gemeenschap in het eerste half
jaar van haar bestaan completeeren
dit welgeslaagde eerste nxximmer,
waarvan wij de lezixxg, behalve aan
de ongeveer 5000 leden, die de stich
ting reeds telt, gaarne aan ieder, die
zijn geest verrijken wil, aanbeve
len.
ALBERT SCHWEITZER.
(Van onzen Haagschen
corx-espondent)
Uit den vi'iendenkring van Albert
Schweitzer bereikt ons de mede-
deeling aldus de Zwitsersche
Evangelische Persdienst dat hij
z;jn prachtigen arbeid in Lambarene,
na veel moeite, thans weer voort
zetten kan, ofschoon elke verbin
ding met Europa verbroken is. De
hiertoe noodige hulp in geld-, le
vensmiddelen en medicamenten
wordt hem nu langs anderen weg
geboden. Ook de door het Engel
sche bombardement op Lambarene
aan het ziekenhuis aangerichte
gelukkig geringe schade is
hersteld.
Mevrouw Schweitzer, die sinds
het uitbreken van den oorlog in
Lyon woonde, is er na een zware
en moeilijke reis in geslaagd, naar
haar man in Afrika te-rug te keeren.
Stalin uit Moskou vertrokken?
(D.N.B.) - Volgens een bericht van
Aftosbladet uit Istanboel zou Stalin
Moskou met onbekende bestemming
verlaten hebben. Men vermoedt in
welingelichte kringen, dat hij zijn
hoofdkwartier zal vestigen in een
pantsertrein en dus geen vaste ver
blijfplaats meer zal hebben.
Spionnagecomplot in Zweden
ontdekt. (D.N.B.) - De politie is een
bende op het spoor gekomen, die
onder meer ten doel had met radio
zenders militaire geheime-n aan een
andere mogendheid door te geven.
Het complot werd ontdekt door een
huiseigenaar, van wien de bende
een huis huurde met het d-oel er
radio- en telefoonapparaten op te
stellen. Deze stelde zich in verbin
ding imet de politie, die de voor
naamste schuldigen arresteerde.
De neutraliteitswet. (D.N.B.) -
Drie republikeinsche senatoren, n.I.
Bridges, Austin en Gurney hebber.
Maandagmiddag officieel een wets
voorstel ingediend om de geheele
neutraliteitswet te herroepen.
VERDUISTER GOED!
ZON 21 Oct. onder: 18/33
22 Oct. op: 8.17
MAAN 21 Oct. op: 9.05
onder: 19.26
Eerste kwartier 27 October.
Reeds geruimen tijd werd er in
Leeuwarden luisterend verteld, dat
in een bepaalde groote schoenen
zaak zonder veel moeite schoenen
tegen abnormaal hooge prijzen,
zonder bon te krijgen waren. Was
het niet gelukt adoende bewijzen
van dee overtredingen in handen te
krijgen.
Bij een dezer dagen door de prijs-
beheerschingsautoriteiten onderno
men controle verklaarde de winke
lier eerst, dat hij zijn schoenen
steeds met een normale winstmarge
verhandelde. Getuigen verklaarden
evenwel dat hij dikwijls 100 tot 250
pet. winst maakte en soms veel
meer. Een in 1938 voor 2.75 inge
kocht paar bracht bijv. 14.50 op.
De man had zonder bon en tegen
te hooge prijzen buiten zijn boek
houding gehouden.
Hij bleek zich niet alleen met de
ze ontoelaatbare praktijken op te
houden. In den winkel kwamen ook
nieuwe fietsen, haarden-, regenjas
sen en een partij eep voor den dag.
In de privewoning ontdekten de
controleur verder nog een partij
schoenen, enkele fietsen en haarden,
eveneens kennelijk voor den zwar
ten handel bestemd. Een laatste
ontdekking maakte de maat vol: De
winkelier trad ook nog op als geld
schieter voor den kleinen man,
waarbij hij woekerrente nam.
De geheel abnormale groote
schoenenvoox-raad van ongeveer
10.000 paren, de fietsen, haarden,
jasesn en de partij zeep werden in
beslag genomen. AJles zal nu langs
den normalen weg de verbruikers
bereiken.
Organisatie verzekeringsbedrijf.
In de Ned. Staatscourant is opge
nomen een beschikking vair de orga
nisatie-commissie Wolterson betref
fende de organisatie van het ver
zekeringsbedrijf. Daarbij wordt in
gesteld de hoofdgroep „verzekering"
onderverdeeld in de bedrijfsgroepen
„schadeverzekering" en „levensver
zekering". De eerste bedrijfsgroep
is onderverdeeld in vier vakgroepen.
EEN GEWAARSCHUWD
MENSCH.....
DOODSTRAF OP SABOTAGE.
(Van onzen Haagschen
correspondent.)
Een verordening van zeer ernstig
karakter en van vérgaande beteeke-
nis werd dezer dagen in de bladen
bekend gemaakt: de verordening
betreffende de doodstraf voor sabo
teurs, waardoor doodvonnis en exe
cutie een factor zijn geworden in
ons maatschappelijk leven en niet
langer meer een werkelijkheid zijn
van slechts over de grenzen.
Het is hier niet de plaats en thans
niet de tijd, een theoretische be
schouwing te wijden aan het vóór en
tegen van de doodstraf. Nu zij als
een onmiddellijke dreiging voor ons
staat, heeft alleen een ernstig woord
van waarschuwing nog zin.
Het valt moeilijk te ontkennen,
dat men in de laatste maanden in
breede kringen van ons volk over
het hoofd begon te zien, dat wij in
oorlogstijd en in bezet gebied leven.
De oorlog heeft ertoe geleid, dat een
Europeesche lotsverbondenheid ont
stond, waaraan hoe men ook ove
rigens over de dingen denken moge
niet te ontkomen valt. De gang
der geschiedenis heeft het gewild,
dat Nederland thans in vele opzich
ten afhankelijk is van het Duitsche
rijk. Hiervoor de oogen sluiten is
even laf als gevaarlijk. De .werke
lijkheid aanvaarden en van uit de
werkelijkheid leven is nog altijd de
eenige manier om niet aan de wer
kelijkheid te'gronde te gaan. En de
werkelijkheid is, dat oorlog geen
spelletje is en een verloren oorlog
geen quantité négligeable. Evenzeer
werkelijkheid is het, dat een bezet
tende macht hoe tegemoetkomend
zij overigens moge zijn het recht
heeft, zekere eischen aan de bevol
king van het bezette gebied te stel
len. Tot die eischen behoort zeker
wel in de eerste plaats de verwach
ting, dat elke vorm van sabotage
achterwege wordt gelaten. En zeker
op het moment, nu de Duitsche
weermacht, ten koste van vele en
zware bloedoffers, tegen het bolsje
wistisch barbarendom, als een ons
allen bedreigend gevaar, strijdt voor
de beschaving en zelfs voor het
naakte bestaan van Europa. Wie
zelfs dit niet wenscht in te zien
en dezulken zijn er helaas ook nog
onthoude zich niettemin van sa
botagedaden; desnoods dan alleen
uit welbegrepen eigenbelang. Hij
zou echter ook kunnen bedenken,
dat de eigen volksgemeenschap uit
eindelijk het slachtoffer wordt van
zijn onbekookte handelingen, terwijl
de bezettende overheid alle macht
en middelen bezit, zichzelf volledig
veilig en eventueel pok schadeloos
te stellen.